Notitie van GS aan PS : Opgaven en Koers Bestuur

Transcriptie

1 Notitie van GS aan PS : Opgaven en Koers Bestuur " Verbetering is goed als het maar niet in verandering ontaardt" FonsJansen Inleiding Er komt een aantal ingrijpende voorstellen op GS en PS af in de komende maanden (maart-mei): een nieuw beleidskader gemeentelijke herindeling, een wetsvoorstel opheffing Wgr-plus, een visienota van de minister van BZK, een herindelingsontwerp Noordvleugelprovincie en een nader kabinetsvoorstel over ons herindelingsadvies voor de Krimpenerwaard. In deze periode heeft het College bestuurlijk overleg met minister Plasterk (op 2 april), met betrokken provincies en gemeenten en andere belangrijke stakeholders. Mede naar aanleiding van in de Statencommissie Bestuur&Middelen van 13 februari jl. gestelde vragen worden Provinciale Staten met deze notitie nader geïnformeerd over de inzet van het college van GS en aldus gefaciliteerd een discussie te voeren over de bestuurlijke onderwerpen in het Regeerakkoord en daarover aan GS kaderstellende uitspraken mee te geven.. Het betreft voor de goede orde een richtinggevend discussiestuk, geen beleidsstuk dat door PS moet worden vastgesteld. Voor uw discussie in de Statencommissie BestuurlSMiddelen heeft de portefeuillehouder u onder meer toegestuurd een discussienotitie met de tot nu toe door ons en andere betrokken provincies over deze onderwerpen verwoorde standpunten en de door GS en PS tot nu toe vastgestelde kaders in het Hoofdlijnenakkoord en het Handelingskader. Die notitie is voor de volledigheid weer bijgevoegd. In deze notitie beschrijven wij onder 2. de huidige stand van zaken. Onder 3. en 4. lichten wij ons standpunt toe over opschaling van de provincies resp. gemeentelijke herindeling en samenwerking. 2 Stand van zaken Op 14 december 2012 is de procedure gestart op grond van artikel 19 juncto artikel 8 van de Wet algemene regels herindeling (Wet arhi), die moet leiden tot samenvoeging van de provincies Flevoland, Utrecht en Noord-Holland. Deze procedure is begonnen met de uitnodiging van de minister van BZK aan de besturen van de betrokken provincies en inliggende gemeenten en waterschappen voor het zogeheten "open Arhi- overleg". In onze brief van 8 januari 2013 hebben wij een reactie gegeven aan de minister van BZK. Gedeputeerde Staten geven aan vanuit een constructieve houding het gesprek te willen aangaan met de minister. Volgens Gedeputeerde Staten kan een sterke Noordvleugel niet zonder wenkend perspectief voor de Zuidvleugel van de Randstad. Verder heeft de beweging richting landsdelen vergaande gevolgen voor de positie van het middenbestuur en de verhouding tussen de verschillende bestuurslagen. Landsdelen zouden, in de visie van Gedeputeerde Staten, méér moeten inhouden dan opgeschaalde provincies; de meerwaarde van landsdelen ligt in de rol van regionaal opdrachtgever. Verder geven wij aan graag de visie van het kabinet te vernemen over de samenhang tussen provinciale opschaling en andere relevante voornemens uit het Regeerakkoord. 1

2 Grensbelopen tussen landsdelen zijn, wat ons betreft, een uitkomst van een inhoudelijke analyse van de maatschappelijke opgaven waarvoor landsdelen gesteld staan. Inmiddels heeft de minister GS en PS bezocht in de provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland. Hij heeft aangegeven ondanks de bezwaren van deze provincies vast te houden aan het proces dat moet leiden tot een fusie per 1 januari Ons college is door de minister van BZK uitgenodigd om aan één van de bijeenkomsten in het kader van het open Arhi-overleg deel te nemen. Wij hebben aangegeven voor de provincie Zuid-Holland een bijzondere betrokkenheid te wensen en separaat met de minister te willen overleggen. Deze inzet is door GS van Noord-Holland in hun gesprek met de minister ondersteund. Inmiddels heeft de minister laten weten dit verzoek van Zuid-Holland te honoreren. Op 2 april a.s. komt hij het gesprek voeren met GS en aansluitend PS van Zuid-Holland. Daarnaast heeft het college de minister van BZK uitgenodigd om een werkbezoek aan onze provincie te brengen, waarop een positieve reactie is ontvangen. De datum voor het werkbezoek van de minister wordt gepland na de zomer. Op 29 januari 2013 heeft het college overleg gevoerd met het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Holland. Op 26 februari jl. hebben GS gesproken met het college van GS van Utrecht. Ook met andere aangrenzende provincies wordt spoedig het gesprek aangegaan. Het herindelingsontwerp van de minister van BZK voor de vorming van een Noordvleugelprovincie wordt in mei verwacht. Een zienswijze op dit ontwerp kan vervolgens binnen twee maanden worden uitgebracht. Zoals door de portefeuillehouder toegezegd zullen wij in de Statencommissie van juni het ontwerp en de hoofdlijnen voor onze zienswijze met u bespreken. In de Decentralisatiebrief van 19 februari heeft de minister aan de kamer aangekondigd dat hij de gemeenten zal oproepen voor 31 mei a.s. - in samenspraak met de provincie - aan te geven hoe zij hun samenwerking gaan organiseren met het oog op de komende decentralisaties. Naast dit zgn. spoor 1 beschrijft de minister een spoor 2, dat op termijn moet leiden tot herindeling van gemeenten op basis van congruente samenwerkingsgebieden. Daarbij wordt het indicatieve getal van genoemd als uitgangspunt voor de grootte van de te vormen gemeenten. Aan IPO en VNG is voorgelegd het concept van de minister van BZK voor een nieuw beleidskader herindeling. Dat is het derde beleidskader van BZK in een relatief kort tijdsbestek van vier jaar. Het beleidskader biedt de provincies meer ruimte voor een actief beleid m.b.t. schaal en kwaliteit van het lokaal bestuur, maar legt geen verplichtingen op. De minister kondigde eerder aan een brief aan de provincies te gaan sturen met het verzoek binnen een jaar inzicht te verschaffen in de congruente samenwerking en uitvoeringskracht van gemeenten met het oog op een adequate uitvoering van de te decentraliseren taken. Vervolgens verscheen op 14 maart jl. de kamerbrief van minister Plasterk over gemeentelijke herindeling. Het kabinetsstandpunt wordt in deze kamerbrief genuanceerd. Benadrukt wordt nu dat het gaat om een vrijwillig proces "van onderop". Als gemeenten er niet onderling uitkomen, is er "een rol voor de provincie", al is niet duidelijk welke rol precies wordt beoogd. Minister Plasterk hoopt ook in de loop van maart met zijn visie op de onderbouwing van en samenhang tussen de voorstellen in het regeerakkoord te komen. In april wordt verwacht het wetsvoorstel voor beëindiging van de Wgr-plus. Er zijn sterke signalen dat het wetsvoorstel van dit kabinet niet sterk zal verschillen van eerdere wetsvoorstellen als voorbereid door de ministers Donner en Spies. Voor 10 van de 12 provincies zou dit wetsvoorstel dan inhouden dat de 2

3 plustaken en middelen op het terrein van het openbaar vervoer aan de provincies worden toebedeeld. De precieze formulering in het wetsvoorstel van de beoogde verhouding tussen stadsregio's en provincies in Noord- en Zuid-Holland is nog steeds onduidelijk. Daarom hebben wij schriftelijk aan de bewindslieden van BZK en I&M laten weten dat die verhouding moet passen in de beoogde bestuurlijke hoofdstructuur. 3 Opschaling van provincies 3.1 Rol en taak in relatie tot schaal Voor de inhoudelijke onderbouwing van de noodzaak tot provinciale schaalvergroting verwijst de minister van BZK onder meer naar het advies Op schaal gewogen van de commissie Geelhoed. En dat is terecht. Dit is vooralsnog het enige verhaal dat het vraagstuk van provinciale schaalvergroting - vooral voor het westen van Nederland - vanuit de inhoudelijke opgaven heeft benaderd. Schaalvergroting was voor de commissie niet uitgangspunt voor, maar conclusie van het onderzoek. Uitgangspunt van de analyse van de commissie Geelhoed is dat er op regionaal niveau in Nederland te veel versnippering en te weinig handelingsvermogen is. De commissie wijst op de neiging in ons land om voor regionale opgaven regionale constructen te bedenken (functionele regio's, plusregio's, gedeconcentreerde rijksdiensten etc.) en de provincie daarbij te omzeilen. Geelhoed spreekt over een barakkenkamp dat om het huis van Thorbecke heen is gebouwd. Het provinciebestuur - aldus Geelhoed - is in Nederland geen regiobestuur, maar regionaal co-bestuur tussen eigenstandige andere regio's, functionele regio's die door gemeenten enlof door departementen zijn georganiseerd. In dit verband is de naoorlogse geschiedenis van de provincie wel beschreven als de institutionele onderuitputting van een bestuurslaag. Het pleidooi van Geelhoed was niet schaalvergroting van provincies zonder meer, maar het heruitvinden van het middenbestuur met een duidelijk en onomstreden takenpakket - met de daarbij behorende instrumenten en middelen - en een duidelijk omschreven rol als opdrachtgeverlopdrachtnemer tussen rijksoverheid en lokaal bestuur. De toekomst van de provincie als voor burgers herkenbaar regiobestuur zou aldus Geelhoed vooral liggen op het terrein van de fysieke leefomgeving: ruimtelijk-economische opgaven, mobiliteit en leefomgeving in termen van groen, water en duurzaamheid. En voor krachtige provincies met een dergelijk rol- en taakprofiel achtte de commissie Geelhoed de omvorming van provincies tot landsdelen noodzakelijk. Deze omvorming zou gepaard dienen te gaan met een omvangrijke herverkaveling van taken, bevoegdheden en middelen tussen de drie binnenlandse bestuurslagen. Dit pleidooi van de commissie Geelhoed is door Provinciale Staten van Zuid-Holland in 2002 onderschreven. GS van Zuid-Holland onderschrijven dit pleidooi nog steeds. Met de bevindingen van de commissie Lodders en het huidige profiel van de provincies hebben de provincies zelf in feite in grote mate de inhoudelijke transformatie gerealiseerd die door de commissie Geelhoed was beoogd. De provincie Zuid-Holland heeft onder meer met het programma Provincie Nieuwe Stijl steeds voorop gelopen in deze ontwikkeling. Het is nu zaak een volgende stap te zetten. Die volgende stap is wat ons betreft een eenduidige en onomstreden positionering van het opgeschaalde middenbestuur als het gaat om de nu gedefinieerde kerntaken. Daarbij hoort een adequate toedeling van taken en middelen op die terreinen. Dat betekent bijvoorbeeld dat voor de provincie in de komende Omgevingswet voldoende instrumenten beschikbaar zijn om gewenste regionaal-economische 3

4 ontwikkelingen ook kracht bij te zetten. Dat betekent een eenduidige verhouding tussen de bestuurslagen en een afwezigheid van overbodige tussenlagen. Op deze manier zien wij voor de provincie Zuid-Holland een discussie over en voorstellen tot opschaling van de provincies niet als bedreiging, maar als kans. En dat staat als zodanig ook in het Hoofdlijnenakkoord verwoord: In de Randstad spelen grote ruimtelijke inrichtingsvragen (rond verstedelijking, leefomgeving, mobiliteit, economie en waterbeheer) die de schaal van de provincies te boven gaan. Daarom staan wij positief tegenover een discussie over de provinciegrenzen, zoals in het regeerakkoord is aangekondigd. Toetspunt is daarbij op welke schaal het provinciale takenpakket het meest effectief, democratisch gelegitimeerd en efficiënt uitgevoerd kan worden. 3.2 Mogelijke varianten In discussies over opschaling van provincies kan worden gedacht aan een breed scala van varianten: - Een fusie van Noord- en Zuid-Holland, al dan niet met toevoeging van Almere - Fusie van Noord-Holland met Flevoland, Utrecht met Zuid-Holland - Een fusie van de vier Randstadprovincies - Vorming van een compacte Randstadprovincie (van Almere tot en met Dordrecht) - Vorming van regio's (Noord-Holland-Noord, Noordvleugel, Zuidvleugel, Groene Hart, Utrecht e.o.) - Toevoeging van het Groene Hart aan Zuid-Holland - Diverse varianten op een zuidwestelijke deltaprovincie. - En wellicht nog andere onbeproefde varianten Zoals de portefeuillehouder bestuur al aangaf in de Statencommissie Bestuur&Middelen van 13 februari, achten wij het niet zinvol ons aan analyses van al deze varianten over te geven. Waar wij onder 3.1. een duidelijke lijn hebben aangegeven voor een gewenste ontwikkeling van de provinciale positie, rol en taak, liggen in feite slechts twee oriëntaties voor de hand die aan die lijn voldoende toekomstperspectief bieden: 1. Bestuurlijke krachtenbundeling met als focus de Randstad, al dan niet in ongedeelde vorm; en 2. Bestuurlijke krachtenbundeling in het Zuidwestelijk deel van Nederland. De commissie Geelhoed koos op inhoudelijke gronden voor een ongedeelde Randstadbenadering. Deze oplossingsrichting is vervolgens tussen 2002 en 2007 verder kracht bijgezet door onder meer de Hollland-8, de commissie Burgmans (ingesteld door de G4), de Vereniging Deltametropool en de door de toenmalige minister Remkes ingestelde commissie Kok. Sinds 2002 is voor het bestuur van de provincie Zuid-Holland krachtenbundeling in de Randstad als stip aan de horizon in meer of mindere mate een leidend perspectief geweest. Sinds 2007 is door drie achtereenvolgende kabinetten van verschillende politieke samenstelling aangegeven dat vorming van een of andere vorm van een Randstadprovincie voor de rijksoverheid geen optie is. De provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland hebben er voor gekozen krachtenbundeling van hun provincies vooral te willen aangaan op het niveau van de Noordvleugel. De voorkeur voor samenwerking van de grote steden in Randstadverband heeft plaatsgemaakt voor een oriëntatie op onderscheiden metropoolregio's. Ook in de benadering van de rijksoverheid van dit deel van Nederland wordt systematisch onderscheiden tussen het noordelijk en het zuidelijk deel van de Randstad. Er wordt een gescheiden ontwikkeling geconstateerd, zo ook bijvoorbeeld door het Planbureau voor de Leefomgeving en de Raad voor het Openbaar Bestuur. Of deze gescheiden ontwikkeling in economisch opzicht verstandig is nog zeer de vraag. De OESO en de Vereniging Deltametrool hebben benadrukt dat twee vleugels een zwakkere internationale 4

5 concurrentiepositie hebben dan de Randstad als geheel. En ook in Europees perspectief is het evident dat een krachtige Randstadregio meer impact heeft dan een verdeelde Randstad. Het kabinet heeft de internationale concurrentiepositie van Nederland hoog in het vaandel staan. Maar die positie wordt nu juist primair bepaald door de mainports Schiphol en Rotterdam in gezamenlijkheid. Internationaal gezien onderscheidt ons land zich niet door metropolen als zodanig - die heeft iedereen wel - maar door de unieke combinatie van twee wereldhavens met daaromheen zowel een hoog kwalitatief netwerk van blauw en groen als een. internationaal betekenisvol geheel van greenports en kenniscentra. Tot nu toe is volstrekt onduidelijk hoe het kabinet denkt Nederland te herpositioneren met gescheiden metropoolregio' s en gescheiden landsdeelvorming. Inhoudelijk is er sinds 2002 het nodige veranderd in het zuidelijk deel van de Randstad. De Zuidvleugel is nog immer een policentrische stedenrij, waarbinnen de mainports, de greenports en de kennisinstellingen mede de internationale concurrentiepositie bepalen. Den Haag ontwikkelt zich als internationale stad van recht en vrede van residentie tot internationaal zakencentrum. Binnen dit policentrische geheel ontwikkelt zich een toenemende interdependentie tussen het havenindustriële complex en de maritieme sector, de greenports en de innovatiesector. Mede hierdoor wordt de Mainport Rotterdam steeds meer een structurerende kracht voor de inrichting van dit gebied in de komende jaren. Dit betekent dat er anno 2013 een evidente bovenregionale ontwikkelingsopgave ligt die de grenzen van onze provincie vooral aan de Zuidgrens overschrijdt. De focus op de Mainport Rotterdam richt het perspectief van de provincie Zuid- Holland op de verdere ontwikkeling van een krachtige zuidwestelijke Delta met de as Rotterdam-Antwerpen als economische motor. Dit gebied staat voor grote opgaven die een integrale aanpak behoeven: versterking van de positie van de havens in de Vlaams-Nederlandse Delta door het zoeken naar complementariteit en verbetering van de ontsluitingen (Robel, inlandterminals, buisleidingen; A4-zuid); ontwikkeling van het Maritieme cluster; de transitie van het chemie- en energiecomplex naar een 'world class biobased cluster'; de maatregelen voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening die voortkomen uit het Deltaprogramma (vooral uit de Deelprogramma's Rijnmond-Drechtsteden, Zuidwestelijke Delta en Rivieren); benutting van de mogelijkheden voor toerisme en recreatie en verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving. Bezien vanuit de economische opgaven is er dus zowel de noodzaak van internationale profilering op Randstadniveau als een evidente opgave in het Zuidwestelijk deel van Nederland. Bestuurlijk zien we echter een andere realiteit ontstaan. Met de oriëntatie van de Noordvleugelprovincies op hun onderlinge samenwerking en de door het kabinet voorgenomen fusie tot een Noordvleugelprovincie zijn in feite de meeste hierboven genoemde varianten van tafel en is er voor Zuid-Holland de facto een toekomstperspectief van zelfstandig blijven en een oriëntatie op de Zuidwestelijke delta. Wij zullen de minister bevragen of dit zijn conclusie is. Daarbij realiseren wij ons als GS terdege dat onze buurprovincies Zeeland en Noord-Brabant de noodzaak tot provinciale schaalvergroting (tot op heden) niet hebben onderschreven resp. expliciet hebben ontkend. Wij zullen ons blijven inzetten voor inhoudelijk noodzakelijke verbindingen binnen de Randstad en zullen bijvoorbeeld de succesvolle Randstadsamenwerking in Brussel onverminderd voortzetten. Ook zullen wij het Rijk scherp volgen op de mate waarin voldoende wordt gestuurd op de economische verbindingen binnen de Randstad, in het bijzonder de verbinding tussen de mainports Schiphol en Rotterdam. Wij zien als GS van Zuid-Holland een inhoudelijke en strategische noodzaak de bovenregionale verbindingsopgaven in de Zuidwestelijke delta op te pakken, in samenwerking met onze zuiderburen. Conform het Hoofdlijnenakkoord: 5

6 Met name bij de economische ontwikkeling van de havens en van de ruimtelijke ontwikkeling van de RijnScheldeDelta groeit het belang van de samenwerking met Noord-Brabant, Zeeland en Vlaanderen. Wij willen die samenwerking versterken. 4 Gemeentelijke herindeling en samenwerking 4.1 Schaalvergroting gemeenten In zijn decentralisatiebrief van 19 februari jl. kondigt de minister van BZK aan de Tweede Kamer aan dat hij de gemeenten gaat oproepen hem voor 31 mei a.s. inzicht te verschaffen hoe zij - in samenspraak met hun provincies - met het oog op de komende decentralisaties gaan komen tot de vorming van congruente samenwerkingsverbanden. Wij tekenen hierbij aan dat in 2005 door de rijksoverheid de zgn. bundeling- en integratieplicht uit de WGR is geschrapt. Dat was het enige instrument waarmee provincies konden sturen op vorm en inhoud van de gemeentelijke samenwerking. Sinds 2005 zijn gemeenten geheel vrij te kiezen voor welke taak zij al dan niet met welke andere gemeente dan ook willen samenwerken. Er is vauit het Rijk niet op congruentie gestuurd. Het resultaat is de bestaande tamelijk chaotische lappendeken van samenwerkingsvormen (zie de bijlagen). Het uitgangspunt van congruentie komt dus nu bepaald uit de lucht vallen. Er is vooralsnog geen wettelijke basis voor BZK - laat staan de provincies - gemeenten op dit punt aan te spreken. De eis van congruentie is mede ingegeven door de wens van de minister dat de samenwerkingsverbanden op termijn overgaan tot gemeentelijke herindeling op basis van die te vormen verbanden. Daarbij wordt een getalscriterium van genoemd. Het Beleidskader Herindeling dat de minister nu in voorbereiding heeft lijkt de provincies meer ruimte te bieden voor een actieve rol bij gemeentelijke herindeling, maar laat de provinciale beleidsvrijheid onverlet. Op korte termijn is het nu van belang hoe de minister omgaat met ons Herindelingsadvies voor de Krimpenewaard. Wij zullen de minister op dit punt andermaal aansporen spoedig een wetsvoorstel aan de Tweede Kamer voor te leggen. De oplossingsrichting van de minister - congruente samenwerking als opmaat naar herindeling tot gemeenten - is voor ons geen uitgangspunt voor het beleid van GS. Uit de karnerbrief van 14 maart kunnen wij lezen dat dit ook voor de minister een oplossingsrichting is die hij meer ziet als een stip aan de horizon, als gevolg van een vrijwillig proces van onderop, dan als uitgangspunt voor gedwongen herindelingen. Er ligt aan deze oplossingsrichting echter wel een reële probleemstelling ten grondslag. Sinds twee jaar geleden ons Hoofdlijnenakkoord werd geschreven is het nodige veranderd. Gemeenten hebben te maken met een stapeling van nieuwe taken nu en in de nabije toekomst, gecombineerd met de gevolgen van een ernstige economische crisis en ingrijpende bezuinigingen. Veel WGRsamenwerkingsverbanden van de Zuid-Hollandse gemeenten -van Midden-Holland tot Rotterdam en Haaglanden - bevinden zich in een proces van transitie enlof heroriëntatie. Er is alle reden voor GS -zowel als bestuurlijk partner als in de rol van toezichthouder - tot zorg. Vanuit die zorg willen wij in gesprek gaan met gemeenten en regio's over mogelijke oplossingsrichtingen die de gemeenten willen creëren om met deze uitdagingen om te gaan. Wij kiezen hierbij voor een gedifferentieerde benadering, waarbij wij op maat van de concrete knelpunten en opgaven kiezen voor

7 gesprekken op (sub)regionaal niveau enlof individuele gemeenten. Deze gesprekken willen wij zo mogelijk nog voor de zomer 2013 voeren. Daarbij is het doel wat ons betreft ook dat GS gemeenten willen helpen een situatie te vermijden waarin bestuurlijke en financiële knelpunten gaan nopen tot ultima remedia als gedwongen herindeling enlof art.12 Gemeentewet. Wij zullen daarom ons instrumentarium in het kader van het financieel en interbestuurlijk toezicht actief inzetten. Wij zien dat gemeenten door de combinatie van taakverzwaring en teruglopende middelen met elkaar en met de provincie in gesprek moeten over mogelijke oplossingen. Dat gesprek willen wij als GS mede stimuleren en organiseren, waarbij wij aanbieden een actief ondersteunende en meedenkende rol te vervullen. Waar gemeenten niet zelf het gesprek organiseren zullen wij gemeenten uitdrukkelijk daartoe uitnodigen. Het Hoofdlijnenakkoord staat wat betreft GS onveranderd overeind; er is geen aanpassing nodig. Wat echter noodzakelijk blijkt, is een aanmerkelijk (pro)actiever uitvoering ervan dan wij bij het opstellen van het akkoord hebben kunnen voorzien. De oorzaak hiervan is niet primair een gewijzigd rijksbeleid, maar vooral gelegen in de veranderde maatschappelijke en bestuurlijke omstandigheden. 4.2 De Wgr-plus, de vervoerregio en de MRDH i.o. Er zijn sterke signalen dat het wetsvoorstel van dit kabinet - dat is aangekondigd in april te verschijnen - niet sterk zal verschillen van eerdere wetsvoorstellen als voorbereid door de ministers Donner en Spies. Naar aanleiding van deze signalen hebben Gedeputeerde Staten bij brief van 22 januari 2013 aan de minister van BZK gevraagd om overleg over de wijze van beëindiging van de Wgr-plus. Ons college heeft daarbij aangegeven dat verkeer en vervoer in het Regeerakkoord zijn benoemd als kerntaken van provincies en - in dat perspectief - oplossingsrichtingen in het kader van de afschaffing van de Wgr-plus volgend zouden moeten zijn op de bredere discussie over de bestuurlijke inrichting. Over de Wgr-plus en de toekomst na beëindiging ervan hebben PS in het Hoofdlijnenakkoord kaderstellende uitspraken gedaan: Naast de gemeenten zijn ook de rebio's voor ons volwaardige gesprekspartners. Zij vervullen een belangrijke coördinerende rol tussen gemeenten, maar geen bovengemeentelijke functie. In dat licht zijn wij voorstander van de in het regeerakkoord voorziene afschatfing van de plusstatus van de regio's Haaglanden en Rotterdam-Rijnmond in het kader van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen. (...) Wij kiezen voor een infrastructuurautoriteit voor de Randstad. De provincie is gelet op de samenhang van ruimtelijk en mobiliteitsbeleid als eerste aan zet om dit op bovenlokaal niveau vorm te geven. De infrastructuurautoriteit als samenwerkingsverband van de provincies en het rijk moet resulteren in een meer samenhangende en doortastende aanpak van de verkeer- en vervoersvraagstukken, een vermindering van de bestuurlijke drukte, een etficiëntere uitvoering en daarmee meer investeringsruimte. De democratische legitimering is daarbij van belang. In het belang van de reiziger willen wij ons inzetten voor een aansturing van het openbaar vervoer waarbij er zo weinig mogelijk sprake is van territoriale verschotting van concessiegrenzen langs bestuurlijke grenzen. De actuele problematiek van afstemming van tarieven, kaartsoorten en dienstregelingen maakt dat dringend noodzakelijk. Met het college van GS van Noord-Holland zijn wij van oordeel dat de beëindiging van de Wgr-plus in dit gebied niet mag resulteren in een nieuwe tussenstructuur, die principieel afwijkt van de bestuurlijke 7

8 verhoudingen in de rest van het land. Want ook hier dreigt weer het door Geelhoed benoemde risico van "een barakkenkamp dat om het huis van Thorbecke heen is gebouwd". Intussen is de samenwerking van de stadsregio's Rotterdam en Haaglanden (MRDH i.o.) in een stadium gekomen waarbij wordt gewerkt aan een "lichte gemeenschappelijke regeling, met daarbinnen de uitwerking van een vervoersautoriteit als motorblok van de metropoolsamenwerking". De provincie is schriftelijk op de hoogte gesteld van dit voornemen, evenals van de brief die de MRDH i.o. heeft verstuurd aan de bewindslieden van BZK en I&M. U ontvangt dezer dagen van ons een afschrift van de brief die wij versturen aan de gemeenten in de MRDH, waarin GS andermaal aangeven niet deel te zullen nemen aan een gemeenschappelijke regeling MRDH. Er is wat ons betreft geen principieel verschil in de samenwerkingsrelatie die wij hebben met enerzijds bijvoorbeeld de Drechtsteden of Midden-Holland, anderzijds de voorgenomen intergemeentelijke samenwerking in de MRDH na opheffing van de Wgr-plusregeling. In het algemeen zijn wij van oordeel dat het debat over de bestuurlijke inrichting van ons land nu te veel gevoerd wordt vanuit bestaande machtsposities en financiële motieven. Dit alles met een zeer defensieve toon. Dit debat moet meer worden gevoerd vanuit de mogelijkheden ons land in economisch opzicht te versterken en - in dat licht te bezien - varianten voor daadwerkelijke prestatieverbetering van het binnenlands bestuur. Wij hebben het voornemen in het najaar een congres te organiseren met als werktitel "De toekomst van zuid-~olland"'. Daar willen wij uitdrukkelijk het inhoudelijke debat over de bestuurlijke inrichting agenderen met als centraal uitgangspunt de internationale concurrentiepositie van onze regio. De voornemens van GS die wij in deze discussienotitie hebben geformuleerd, brengen een intensivering met zich mee van de uitvoering van het Hoofdstuk Bestuur uit het Hoofdlijnenakkoord. Wij zullen dan ook voor de zomer aan de Statencommissie Bestuur en Middelen een overzicht bieden van gemaakte en nog te verwachten bestedingen binnen dit begrotingshoofdstuk.

9 Bijlage: Regio-indelingen WGR, RUD, Arbeidsmarkt, Jeugdzorg, SWV en Veiligheid

10 Samenwerkingsverbanden Wet gemeenschappelijke regelingen Zuid-Holland Holland RNnland 2. Stadsgewest Haaglanden 3. Midden-Holland 4. Stadsregio Rotterdam 5. Alblasserwaard-Vijfheerenlanden 6. Drechtsteden 7. Hoeksche Waard 8. Goeree-Overflakkee Toelichting De kaart laat de meer strategisch-beleidsmatig met elkaar samenwerkende gemeenten zien. Sommige samenwerkingsverbanden verrichten ook meer uitvoerende taken. Uiteraard zijn er nog veel meer samenwerkingsverbanden op uitvoerend gebied (bijvoorbeeld ambulancevervoer l afvalinzameling I sociale werkvoorziening enz), maar die zijn voor het doel van deze kaart niet relevant. Bron: Samengesteld met gegevens van de site

11 Regionale uitvoeringsdiensten (RUD's) in Zuid-Holland -i 12. Orngevingsdienst West-Holland 16. Orngevingsdienst Haaglanden 17. Orngevingsdienst Midden-Holland 19. DCMR Milieudienst Rijnrnond, tevens voor geheel Zuid-Holland en Zeeland verantwoordelijk voor de BRZO taken 21. Orngevingsdienst Zuid-Holland Zuid Bron:

12 P- Arbeidsmarktregio's in Zuid-Holland 2013 w : I.. -. I 13. Holland Rijnland 17. Zoetermeer 18. Haaglanden 20. Holland Midden 22. Gorinchem 24. Rijnmond 26. Drechtsteden Bron:

13 Mogelijke jeugdzorg regio's in Zuid-Holland per 1 januari Holland Rijnland 22. Stadsgewest Haaglanden 25. Midden-Holland 27 Stadsregio Rotterdam (voor dit doel incl Goeree-Overflakkee) 29 Zuid-Holland Zuid Toelichtinq Deze kaart is gebaseerd op gegevens die gemeenten hebben aangeleverd aan de VNG over de bovenlokale samenwerking in het kader van de transitie jeugdzorg. Niet duidelijk is hoe het voornemen van de regio's Rotterdam en Haaglanden zichzelf per 1 januari 2014 op te heffen hierin is meegenomen. De door de VNG gehouden inventarisatie van wensen van de gemeenten zelf resulteert in 41 jeugdzorg regio's. De kaart heeft dus geen betrekking op alle onderdelen van de jeugdzorg. De kaart is ook nog niet definitief: pas als het wetgevende kader in grote lijnen duidelijk is zullen definitieve keuzes worden gemaakt. Bron:

14 Regio's sociale werkvoorziening in Zuid-Holland 37. Mare Groep: Hillegom, Katwijk, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Teylingen, Wassenaar 38. SWA: Alphen ad Rijn, Kaag en Braassem, Nieuwkoop, Rijnwoude 40. DZB Leiden: Leiden, Leiderdorp, Voorschoten, Zoeterwoude 44. De Sluis Groep NV: Bodegraven-Reeuwijk + Montfoort, Oudewater en Woerden in provincie Utrecht 45. DSW Rijswijk en omstreken: Leidschendam-Voorburg, Rijswijk, Zoetermeer 46. Haeghe Groep: Den Haag 51. Patijnenburg: Westland 52. Combiwerk:Delft, Lansingerland, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp 53. Promen: Bergambacht, Boskoop, Capelle ad IJssel, Gouda, Krimpen ad IJssel, Nederlek, Ouderkerk, Schoonhoven, Vlist, Waddinxveen, Zuidplas 55. BGS: Schiedam 56: Dukdalf: Maassluis 58. SoZaWe: Albrandswaard., Rotterdam 59. TBV: Vlaardingen 60. Avelingen Groep: Giessenlanden, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Leerdam, Lingewaal (provincie Gelderland), Molenwaard, Zederik 62. De Welplaat: Bernisse, Brielle, Hellevoetsluis, Spijkenisse, Westvoorne 64. Drechtwerk: Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-ldo-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht 65. WHW Bedrijven: Binnenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Oud-Beijerland, Strijen 66. WeBeGo: Goeree-Overflakkee

15 Veiligheidsregio's in Zuid-Holland Hollands-Midden 15. Haaglanden 17. Rotterdam Rijnmond 19. Zuid-Holland Zuid Bron:

16