Pedagogisch beleid 0 tot 4 jaar Oktober 2013

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Deel 1: Pedagogisch Beleid Inleiding Hoofdstuk 1: Pedagogisch beleid TintelTuin Pedagogische visie Hoofdstuk 2: Emotionele veiligheid Hoofdstuk 3: Ontwikkelen en leren Stimuleren van sociale en persoonlijke competenties Hoofdstuk 4: Overdracht van waarden en normen Hoofdstuk 5: Het pedagogisch kwaliteitssysteem De methode ' Pedagogisch Actief' De rol van senior pedagogisch medewerker Het activiteitenbeleid Hoofdstuk 6: Het pedagogisch handelen De pedagogisch medewerkers De pedagogische acties Binnen en buitenruimtes, materialen Dagritme Hoofdstuk 7: Het observeren en volgen van kinderen Hoofdstuk 8: Doorgaande lijn Hoofdstuk 9: Contact met ouders Deel 2: Aanvullend beleid, organisatie en pedagogische visie Hoofdstuk 1: Hoofdstuk 2: Hoofdstuk 3: Hoofdstuk 4: Hoofdstuk 5: Hoofdstuk 6: Hoofdstuk 7: Hoofdstuk 8: Hoofdstuk 9: Hoofdstuk 10: Inleiding Wennen Werken in groepen op het kinderdagverblijf De groep voorbij Medewerkers Bijzondere invulling Vier ogen principe Beleid intimiteit, seksuele ontwikkeling en opvoeding Voedingsbeleid Mediabeleid Ziektebeleid 1

2 Deel 1: Pedagogisch beleid Inleiding TintelTuin is een bijzonder netwerk van meer dan 70 kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang locaties in de regio's Amsterdam, Zaanstreek, Waterland en directe omgeving. Ook beschikt TintelTuin over voorscholen en peuteropvang in verschillende vormen en bemiddelt zij bij gastouderopvang samen met Smart4kids. Met meer dan 30 jaar ervaring is TintelTuin een begrip op het gebied van kwalitatief hoogstaande kinderopvang. TintelTuin biedt een veilige plek waar kinderen volop uitdagingen vinden en alle mogelijkheden krijgen om te groeien. Wij doen er alles aan om onze dienstverlening op het hoogste niveau te houden. Het versterken van onze pedagogische kwaliteit is hierbij erg belangrijk. De kinderen zijn altijd onze hoogste prioriteit en onze medewerkers zijn hierin de belangrijkste schakel in ons succes. Kaders van ons pedagogisch beleid worden gevormd door de Wet kinderopvang, de Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen en de Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (OKE). Deze wet beoogt de eerste stappen te zetten in het harmoniseren van de wet- en regelgeving voor kinderopvang en peuterspeelzalen. Doel is om een sluitend systeem van voorschoolse voorzieningen te realiseren voor kinderen van. Dit pedagogisch beleidsplan beschrijft de pedagogische visie en het pedagogisch beleid ten aanzien van het werken met kinderen in de leeftijdsgroep van. In de 'Pedagogische werkwijze' wordt het pedagogisch beleid nader uitgewerkt en aangepast aan de specifieke situatie van de locatie. De pedagogische werkwijze is te vinden op de website van elke locatie. In haar methode 'Pedagogisch Actief' heeft TintelTuin het pedagogisch beleid vertaald naar concrete pedagogische handelingen in de verschillende situaties. Het pedagogisch beleid, de pedagogische werkwijze en de methode 'Pedagogisch Actief' vormt een samenhangend geheel voor het borgen van de pedagogische kwaliteit. Toekomstvisie In het kader van de harmonisatie van de kinderopvang en peuterspeelzalen is het beleid van TintelTuin er op gericht om kinderdagopvang, peuterspeelzalen en voorscholen zo veel mogelijk te integreren en indien mogelijk gezamenlijk te huisvesten. Hierbij in het verlengde ligt de samenwerking met de scholen. Waar mogelijk zoekt TintelTuin de samenwerking met schoolbesturen en scholen, om te komen tot Brede Voorschoolse Voorzieningen of Integrale Kind Centra. 2

3 Hoofdstuk 1: Pedagogisch beleid TintelTuin 0-4 jaar Veiligheid + Uitdaging = Groei Het pedagogisch beleid van TintelTuin gaat uit van de kinderen. Daarom gaan we uit van hun behoefte aan veiligheid en uitdaging, geborgenheid en ruimte. We werken vanuit de behoeften en mogelijkheden van elk kind. Het pedagogisch beleid van TintelTuin, is gebaseerd op de 4 kerndoelen vanuit de Wet Kinderopvang en op het boek: Pedagogisch kader kindercentra ' waarin de pedagogiek voor Nederlandse kinderdagverblijven en peuterspeelzalen is beschreven. Het pedagogisch beleid is verankerd in het pedagogisch kwaliteitssysteem. Dit kwaliteitssysteem bevat beleidsstukken, procedures en werkinstructies, waarin de pedagogische onderwerpen gedetailleerd zijn uitgewerkt. In een jaarlijkse beleidscyclus wordt ons beleid gemonitord, geëvalueerd en geactualiseerd. De basis van waaruit TintelTuin werkt, wordt gevormd door de pedagogische visie. Deze beschrijven wij in hoofdstuk 1. In hoofdstuk 2 beschrijven we de emotionele veiligheid, als voorwaarde tot ontwikkeling. In hoofdstuk 3 gaan we in op de manier waarop we kinderen helpen zich te ontwikkelen en leren, we besteden aandacht aan de sociale en persoonlijke competenties. In hoofdstuk 4 komt de overdracht van normen en waarden aan bod. In het vijfde hoofdstuk leest u hoe TintelTuin voortdurend aandacht heeft voor het volgen en verbeteren van de pedagogische kwaliteit d.m.v. de methode 'Pedagogisch Actief'. De pedagogisch medewerkers spelen bij dit alles de belangrijkste rol. In hoofdstuk 6 leest u welke grondhouding TintelTuin van hen verwacht in de omgang met de kinderen en welke kennis en vaardigheden zij daarvoor inzetten. Ook is er in dit hoofdstuk aandacht voor het dagritme en voor de materiële factoren zoals de binnen- en buitenruimte en het spelmateriaal. In hoofdstuk 7 beschrijven we de manier waarop we kinderen volgen in hun ontwikkeling en hoe we om gaan met signaleren van opvallend gedrag. In hoofdstuk 8 beschrijven we de doorgaande lijn naar de basisschool. In het werken met kinderen zijn ouders een onmisbare schakel. Hoe wij vorm geven aan het contact met ouders leest u in hoofdstuk Pedagogische visie In dit pedagogisch beleidsplan beschrijft TintelTuin haar visie op het werken met kinderen, ouders en samenwerkingspartners aan de hand van onderstaande 9 punten. Deze visie staat centraal en geeft richting aan het pedagogisch handelen in de praktijk. 1. Ieder kind is uniek. Het kind is vanaf de geboorte rijk aan mogelijkheden, krachtig en creatief. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. We zien het als een belangrijke taak om de kinderen hierbij te begeleiden. Dit doen we door goed naar kinderen te kijken en aan te sluiten bij de eigen manier van leren van elk kind. 3

4 2. Veiligheid + uitdaging is groei. Ieder kind heeft een veilige basis nodig om zich te kunnen ontwikkelen. Een kind dat zich veilig voelt, heeft energie om zich te ontwikkelen. TintelTuin biedt deze emotionele veiligheid. Elk kind moet zich bij ons veilig en vertrouwd kunnen voelen, lekker in zijn vel zitten en zichzelf kunnen zijn. 3. Spelen, ontwikkelen en leren. Kinderen ontdekken spelenderwijs de wereld om zich heen. TintelTuin sluit aan bij de actieve manier waarop kinderen leren en biedt hen een uitdagende omgeving. Kinderen krijgen de gelegenheid om op ontdekking uit te gaan en nieuwe ervaringen op te doen. 4. De groep. Kinderen doen in een groep waardevolle ervaringen op met leeftijdsgenootjes. Ze maken samen plezier en leren van en mét elkaar. TintelTuin wil kinderen helpen om zich te ontwikkelen tot actieve burgers in een democratische samenleving: zelfbewust en gericht op samenwerking. 5. Elk kind is welkom. TintelTuin staat ook open voor kinderen met een beperking, achterstand of ziekte. Voorwaarde is dat ons aanbod een meerwaarde moet hebben voor het kind, dat onze medewerkers in staat zijn de gewenste ondersteuning te bieden en dat de plaatsing van het kind geen nadelige gevolgen heeft voor de groep. 6. Gelijke kansen. Kinderen verschillen van elkaar in tempo, uiterlijk, talige en culturele achtergrond van de ouders en in de mate waarin de thuissituatie gunstige ontwikkelingsvoorwaarden biedt. TintelTuin wil kinderen zo goed mogelijk toerusten voor hun start op de basisschool. Wij bieden ieder kind optimale ontwikkelingskansen en spannen ons in om achterstanden te verkleinen of te doen verdwijnen. 7. Doorgaande lijn. TintelTuin houdt zich bezig met de ontwikkeling van jonge kinderen in de leeftijd van. Daarmee is het een belangrijke partner in het realiseren van de doorgaande leerlijn. TintelTuin vindt het belangrijk om met scholen af te stemmen over deze doorgaande ontwikkelingslijn, zodat kinderen soepel door kunnen stromen naar het basisonderwijs. 8. Opvoeden doe je samen met ouders. In het werken met kinderen zijn ouders een onmisbare schakel. Zij zijn partner in opvoeden. TintelTuin vindt het belangrijk om -met het kind als gezamenlijk uitgangspunt- samen te werken met ouders. 9. TintelTuin werkt samen. TintelTuin is een schakel in de vele voorzieningen, die zich bezig houden met ontwikkelingsstimulering, gezondheid, opvoeding en onderwijs en werkt samen met partners die deel uitmaken van de omgeving van het kind. 1.2 De basisdoelen van de Wet Kinderopvang Het pedagogisch beleid van TintelTuin sluit aan op de indeling zoals die wordt gehanteerd in de Beleidsregels Kwaliteit Kinderopvang en in het Pedagogisch kader. We bieden de kinderen: 1. Emotionele veiligheid 2. Ontwikkeling van sociale competentie 3. Ontwikkeling van persoonlijke competentie 4. Overdracht van waarden en normen, morele competentie 4

5 Hoofdstuk 2: Emotionele veiligheid TintelTuin werkt aan de emotionele veiligheid van kinderen. Zij doet dit door er enerzijds voor te zorgen dat de kinderen zich bij ons gewaardeerd en geliefd voelen. Anderzijds is het belangrijk om er voor te zorgen dat de situatie voor het kind overzichtelijk en duidelijk is. We bieden veiligheid door te werken met vaste groepen waar sensitieve pedagogisch medewerkers werken. Zij gaan met elk kind een persoonlijke relatie aan. Ze gaan op een positieve, ondersteunende manier met de kinderen om. Emoties zoals boosheid en verdriet van kinderen worden begrepen en geaccepteerd. De kinderen weten dat de pedagogisch medewerker hen kent en waardeert zoals ze zijn. Op onze groepen wordt gewerkt met een vaste dagindeling. Er zijn vaste momenten voor vrij spel, eten en drinken en activiteiten binnen en buiten de groep. Er wordt regelmatig gewerkt in kleine groepjes, waarbij activiteiten worden aangepast aan het leeftijdsniveau van de kinderen. Door een vaste volgorde van de activiteiten gaan kinderen deze herkennen, dit geeft een gevoel van veiligheid en stelt hen in staat om zelf keuzes te maken. Bij onze voorscholen en peuterspeelzalen wordt het schema voor een groot deel bepaald door het voorschoolprogramma, dit wordt voor de kinderen zichtbaar gemaakt door middel van plaatjes. Dit geeft hen houvast. Een klein aantal duidelijke regels geeft de kinderen houvast en een duidelijke structuur. Deze structuur wordt soepel gehanteerd, aangepast aan de behoeftes van de kinderen. Middels vaste gewoontes en rituelen worden situaties herkenbaar, zo worden er met ouders van te voren duidelijke afspraken gemaakt over de situatie rond brengen, halen en afscheid nemen. Ook worden situaties voor kinderen herkenbaar, doordat er bijvoorbeeld een liedje wordt gezongen voor het eten of tijdens het opruimen. Binnen TintelTuin wordt gewerkt met de methode Pedagogisch Actief, (zie hoofdstuk 5). In deze methode worden in de volgorde van de dag, de pedagogische acties beschreven. Hoewel alle pedagogisch medewerkers hun eigen kleur geven aan het werken met kinderen, bevordert deze methode dat kinderen in verschillende situaties ervaren dat de volwassenen om hen heen, allen dezelfde (opvoed)taal spreken. Dit vergroot het gevoel van emotionele veiligheid van de kinderen. Pedagogisch medewerkers werken actief aan de samenhang binnen de groepen zodat de kinderen zich geborgen weten in de groep met de andere kinderen en plezier hebben met elkaar. De groepen hebben een eigen, vertrouwde ruimte waarin de kinderen zich thuis kunnen voelen. Als kinderen daar aan toe zijn, kunnen ze hun wereld vergroten door ook gebruik te maken van andere ruimtes, bijvoorbeeld door te gaan spelen in een aangrenzende groep. Pedagogisch medewerkers hebben regelmatig contact met de ouders. Daardoor merkt het kind dat er een verbinding is tussen thuis en kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of voorschool. Op veel groepen wordt gewerkt met fotobladen waar situaties van thuis op te zien zijn. Dit is een brug naar de thuissituatie en het biedt veel mogelijkheden voor gesprekken met de kinderen. 5

6 2.1 Wennen Als een kind nieuw is, dan moet het gevoel van veiligheid nog worden opgebouwd. Pedagogisch medewerkers besteden daarom veel aandacht aan het wennen van kinderen en ouders, zodat ze de kinderen leren kennen en een band opbouwen met hun ouders. Hiervoor worden met de ouders aparte afspraken gemaakt die aansluiten bij de situatie en de behoefte van het kind. Deze afspraken worden vastgelegd in het wenschema, dat ouders mee naar huis kunnen nemen. In deel twee van dit pedagogisch beleid wordt het wennen uitgebreid beschreven. 6

7 Hoofdstuk 3: Ontwikkelen en leren Kinderen hebben plezier in spelen en ontdekken en ontwikkelen zich spelenderwijs. De ontwikkelingsgebieden zijn erg met elkaar verweven. Het voelen, bewegen, spelen, leren, praten en denken ontwikkelt zich bij kinderen tegelijkertijd. Door ervaringen en activiteiten worden vaak meerdere competenties tegelijk gestimuleerd. Hieronder bespreken we de sociale en persoonlijke competenties. 3.1 Sociale competentie Kinderen voelen zich prettig in de groep, als ze zich veilig voelen en zich deel voelen van de groep. Daarom is in de groepen veel aandacht voor de sociale attentie, de aandacht voor elkaar. Zo wordt er aandacht besteed aan de komst van een nieuw kind of het vertrek van een kind. Belangrijke gebeurtenissen, zoals het krijgen van een broertje of een zusje, worden verteld, zodat kinderen met elkaar kunnen meeleven. Kinderen kijken graag naar elkaar, ze imiteren elkaar en leren van en met elkaar. Het samen spelen geeft de kinderen heel veel mogelijkheden om te leren samenleven en wij stimuleren de kinderen om elkaar te helpen. Er zijn vaste, gezellige groepsrituelen bij eten en drinken en verjaardagen vieren. Het samen spelen in kleine en grotere groepen wordt actief door pedagogisch medewerkers gestimuleerd. Vriendschappen worden gestimuleerd en gerespecteerd. Er is aandacht voor omgaan met conflicten. Kinderen worden begeleid in het verwoorden wat ze willen en wat niet. Pedagogisch medewerkers kijken eerst of kinderen samen tot een oplossing kunnen komen. Het oplossen van een botsing met een ander kind is een belangrijke leerervaring. Als kinderen er niet samen uitkomen, kan de pedagogisch medewerkers hen wijzen op oplossingen, zoals om de beurt, ruilen, of samen met iets spelen. Kinderen leren hierdoor spelenderwijs dingen als: je in een ander kunnen verplaatsen, even wachten, delen, verantwoordelijkheid dragen. Uiteraard grijpen de medewerkers in, als ze zien dat de emotionele of fysieke veiligheid van kinderen in gevaar komt. 3.2 Persoonlijke competentie Een kind dat zich veilig voelt, heeft energie om te leren en zich te ontwikkelen. Jonge kinderen ontwikkelen spelenderwijs allerlei vaardigheden of competenties op het gebied van bewegen, taal, samenwerken, denken, uiten en ervaren van gevoelens. De motor van hun ontwikkeling komt van binnenuit. We vinden het belangrijk dat onze activiteiten aansluiten bij de interesse en belangstelling van kinderen. Tegelijkertijd willen we ze uitdagen om hun grenzen te verleggen, hun mogelijkheden te leren kennen en kennis te maken met activiteiten of materialen die zij zelf misschien (nog) niet zouden kiezen. Op de locaties waar wij werken met een programma voor de Voor en Vroegschoolse educatie, zoals Kaleidoscoop, Puk en Ko of Piramide, stimuleren onze VVE geschoolde medewerkers het actief leren van kinderen, er is veel aandacht voor een rijke leeromgeving, een uitgebreid taalaanbod 1 en uitdagende activiteiten, waardoor kinderen de mogelijkheden krijgen om zich op alle ontwikkelingsgebieden optimaal te ontplooien. Taal speelt een grote rol in de ontwikkeling van kinderen. Daarom is er gedurende alle activiteiten veel aandacht voor de taalontwikkeling en -stimulering van het Nederlands en zo mogelijk van andere moedertalen van de kinderen. 1 SLO taaldoelen en het taalaanbod vanuit het programma Voor- en Vroegschoolse Educatie Kaleidoscoop 7

8 Executieve vaardigheden Als kinderen doorstromen naar de basisschool, wordt er niet alleen een beroep gedaan op hun denkvermogen, maar ook op hun veerkracht, zelfvertrouwen, concentratie, taakgerichtheid en zelfstandigheid (dit noemen we zelfregulering). Daarom willen we ze, door het aanbieden van activiteiten, ook deze (executieve) vaardigheden leren. De manier waarop een kind beschikt over zelfregulering is een belangrijke factor in het latere leren. Door bij jonge kinderen door middel van spel gericht aandacht te besteden aan deze zelfregulering, kunnen we hen goed voorbereiden op het schoolse leren. Wij leren de kinderen in de voorschoolse leeftijd vaardigheden als: aandachtig kunnen luisteren, concentreren, samenwerken, plannen maken, regels kunnen toepassen, initiatief nemen en problemen oplossen. 3.3 Het aanbieden van activiteiten TintelTuin werkt vanuit het activiteitenbeleid: pedagogisch medewerkers plannen en bedenken activiteiten, waarbij alle competenties van kinderen worden gestimuleerd. Kinderen worden door al die verschillende activiteiten op alle ontwikkelingsgebieden uitgedaagd, om speel/leerervaringen op te doen. Het activiteitenbeleid wordt aangepast aan de verschillende situaties waar met kinderen wordt gewerkt. Op onze VVE locaties worden de activiteiten geïntegreerd in het voorschoolprogramma. Vrij spel Gedurende de dag zijn er momenten waar kinderen zelf kunnen kiezen hoe, wat, waar en met wie ze willen spelen. Het initiatief ligt bij het kind. De pedagogisch medewerker kijkt naar de kinderen en sluit aan bij wat de kinderen verzinnen en (willen) doen. Ook kan zij het vrij spel van kinderen stimuleren door het aanbieden van gevarieerd en uitdagend materiaal. Georganiseerd spel Georganiseerde activiteiten worden vooraf geprogrammeerd. Bij georganiseerde activiteiten neemt de pedagogisch medewerker het initiatief en stuurt de activiteit. De pedagogisch medewerker weet per dag welke competentie zij gaat stimuleren en met welk doel zij de activiteit aanbiedt. Tijdens de activiteit kijkt de pedagogisch medewerker goed naar de kinderen en speelt in op de interesse en het eigen tempo van elk kind. Ze benut of creëert kansen om de kinderen nieuwe ervaringen op te laten doen. En kan daar later tegen de ouders iets over vertellen. 3.4 De competenties In het werken met de kinderen richten wij ons op de volgende competenties. Emotionele competenties: Kijk, ik mag er zijn! Vertrouwen in jezelf en in anderen, omgaan en herkennen van gevoelens Sociale competenties: Kijk, we doen het samen! Het gevoel erbij te horen en verbondenheid met de groep, rekening houden met elkaars gevoelens, samen spelen en elkaar helpen. Motorische/ zintuiglijke competenties: Kijk ik beweeg!/kijk, ik ervaar en ontdek! Het plezier hebben in bewegen en het leren van vaardigheden. Rollen, lopen, dansen, balanceren, springen, fietsen (de grove motoriek). Tekenen, schrijven, kralen rijgen, oog-handcoördinatie (de fijne motoriek) 8

9 Het opdoen van ervaring door middel van alle zintuigen: horen, zien, voelen, proeven en ruiken (zintuiglijke competentie) Taal en communicatieve competenties: Kijk ik maak contact, luister, praat en begrijp! Het begrijpen en genieten van taal, benoemen, praten, zingen, lezen. Cognitieve competenties: Kijk, ik denk, begrijp en ontdek! Het begrijpen en benoemen, leren van oorzaak-gevolg, ordenen en meten. Expressieve en beeldende competenties: Kijk, ik kan dansen, zingen en iets maken! Het zich uiten in klank, kleur, geur, smaak, vorm of beweging. 3.5 Binnen- en buitenruimtes en materiaal De binnen- en buitenruimtes bieden mogelijkheden voor samen en alleen zijn, voor rust en actie. Elke groepsruimte biedt mogelijkheden om te spelen en activiteiten uit te voeren. Op de meeste locaties hebben we daarnaast gezamenlijke ruimtes zoals een hal, gang of extra ruimte. Kinderen van verschillende groepen kunnen elkaar daar ontmoeten. Binnen Op onze locaties is onze positieve benadering van de kinderen ook te zien in de ruimtes binnen en buiten. De kleuren en de materialen zijn rustgevend en sfeervol. We houden rekening met de fysieke veiligheid en gezondheid van kinderen en personeel: zo wordt er gelet op een goed binnenklimaat en op veilige afwerking en inrichting 2 van de gebouwen. Ook spelmateriaal voldoet aan veiligheidseisen. We vinden het belangrijk dat de kinderen bij ons veel kunnen beleven en hun eigen grenzen durven verkennen. Daarom zijn we steeds op zoek naar een evenwicht tussen de uitdaging die kinderen nodig hebben en de veiligheid die we ze willen bieden. De ruimtes en de inrichting zijn ingesteld op het versterken van de zelfstandigheid van de kinderen. Kinderen kunnen zelf bij de kraan om hun handen te wassen, klimmen onder toezicht op de aankleedtafel en kunnen hun eigen jas pakken. Speelgoed is overzichtelijk opgeborgen, zodat kinderen het zelf kunnen vinden en kunnen helpen met opruimen. Regelmatig wordt het spelmateriaal gescreend en afgestemd op wat kinderen nodig hebben. De groepsruimte als leeromgeving Op de VVE locaties wordt veel aandacht besteed aan de groepsruimte als leeromgeving. De ruimte is ingedeeld in hoeken zoals bijvoorbeeld een huishoek, een bouwhoek, het atelier, een leeshoek of een water- en zandtafel. In de hoeken, die regelmatig een andere invulling krijgen of zelfs helemaal vernieuwd worden, kunnen de kinderen naar hartenlust spelen en veel nieuwe ervaringen opdoen. De materialen liggen op toegankelijke plekken en zijn voorzien van labels in de vorm van tekeningen, foto s, pictogrammen of woorden. Zo kunnen kinderen zonder hulp van volwassenen de materialen vinden, pakken en weer opruimen. Van tijd tot tijd wordt er materiaal gewisseld zodat er weer nieuwe impulsen zijn voor het spel. 2 voor meer informatie Inrichtingsbeleid 9

10 Buiten Wij zien de buitenruimte als onderdeel van de totale speelruimte. Buiten spelen biedt extra mogelijkheden: voelen van de elementen (de wind in je haar), lekker rennen, andere kinderen ontmoeten, ravotten en schreeuwen zonder een ander tot last te zijn. Voor peuters is er gelegenheid om te klimmen en te stampen en om met andere kinderen te spelen. Ze hebben de mogelijkheid om zich te verstoppen, om fantasiespel te spelen en om samen plannen uit te voeren. In contact komen met de natuur is bij TintelTuin belangrijk: de buitenruimte is zo ingericht dat er van alles te beleven valt op gebied van omgang met dieren en planten, variërend van een voederplank voor de vogels tot een verstopplek in een wilgenbosje. 10

11 Hoofdstuk 4: Overdracht van waarden en normen TintelTuin biedt een omgeving waar kinderen worden opgevoed, naast hun thuismilieu. Daarbij is socialisatie of culturalisatie, overdracht van normen en waarden een vanzelfsprekend onderdeel. Pedagogisch medewerkers leren de kinderen oog te hebben voor andere kinderen en helpen ze met het vinden van oplossingen voor botsingen. Leren omgaan met conflicten is eigenlijk het leren omgaan met tegengestelde belangen. Dit zijn voor de kinderen de eerste lessen in democratisch samenleven. Belangrijk is ook de aandacht en waardering voor onderlinge verschillen en overeenkomsten. We leren kinderen rekening te houden met zowel de eigen belangen als die van een ander volgens de waarden en normen die in de samenleving gelden. Belangrijke waarden als verantwoordelijkheid en saamhorigheid zijn onderdeel van de dagelijkse omgang en komen de hele dag door tot uiting in het gedrag van de pedagogisch medewerkers. Zijzelf zijn gedurende de dag het voorbeeld waar de kinderen zich aan spiegelen in de manier waarop ze kijken, praten, stimuleren en bijsturen. Pedagogisch medewerkers proberen een brug te slaan tussen het kind op onze groep en de thuissituatie, door contact te onderhouden met ouders en het gesprek aan te gaan over ontwikkeling en opvoeding. 11

12 Hoofdstuk 5: Het Pedagogisch kwaliteitssysteem Dit pedagogisch beleid geeft de kaders aan voor het pedagogisch handelen van onze medewerkers. Maar het werken met kinderen is mensenwerk. Net als de kinderen zijn al onze pedagogisch medewerkers uniek en verschillend, met allen hun eigen werkwijze en kwaliteiten. Verschillen mogen er zijn, maar TintelTuin vindt het wel belangrijk dat al onze pedagogisch medewerkers werken vanuit dezelfde pedagogische visie, zodat er een uniforme werkwijze ontstaat. Dit biedt veiligheid en duidelijkheid voor kinderen. 5.1 De methode Pedagogisch Actief Om dit te bereiken heeft TintelTuin de methode 'Pedagogisch Actief 3 ' ontwikkeld. In deze methode worden, in de volgorde van de dag, het pedagogisch handelen, de pedagogische acties en uitgangspunten beschreven in termen van concreet en waarneembaar gedrag: 'zo doen we dat hier'. Met de beschrijving van de pedagogische acties krijgen medewerkers een duidelijk beeld van hoe er gewerkt moet worden en waarom. Al onze medewerkers hebben deze boeken. 5.2 De senior pedagogisch medewerker Op de locaties is voortdurend aandacht voor de kwaliteit van het pedagogisch handelen. Daarom is de functie van senior pedagogisch medewerker ingesteld. Op de meeste locaties wordt gewerkt met de methode 'Pedagogisch Actief'. Door middel van coaching on the job ondersteunt de senior de collega's in het werken zoals we dat hebben beschreven in de boeken 'Pedagogische Actief' (de zogenaamde Pedagogische Acties). De senior instrueert, doet voor, legt uit en licht toe. Maar daarnaast wordt er ook gecontroleerd in hoeverre de collega's de pedagogische acties toepassen en beheersen. Leerpunten die hier uit komen, worden met elkaar besproken, leerdoelen worden geformuleerd en opgenomen in het persoonlijk ontwikkelingsplan. Op de VVE locaties wordt gewerkt volgens een programma voor de Voor- en Vroegschoolse Educatie. Ook op deze locaties is het een taak van de senior om de pedagogische kwaliteit te evalueren en te verbeteren. Hierbij wordt een instrument gebruikt, behorend bij het VVE programma. 5.3 Het activiteitenbeleid 4 Naast het werken volgens de methode 'Pedagogisch Actief', werkt TintelTuin volgens het activiteitenbeleid (voor de uitwerking hiervan zie 3.3.). Naast het vrij spel van kinderen, worden elke dag georganiseerde activiteiten aangeboden. Bij het plannen van activiteiten is het belangrijk dat alle ontwikkelingsgebieden van kinderen evenredig worden gestimuleerd, zo kan het kind zich harmonisch ontwikkelen en komt elk kind, met zijn eigen voorkeur voor bepaald spel en activiteiten aan bod. Als hulpmiddel is in het activiteitendeel van de boeken 'Pedagogisch Actief' een brede variatie aan activiteiten op alle ontwikkelingsgebieden (competenties) van kinderen opgenomen. Hierdoor krijgen pedagogisch medewerkers inzicht met welk doel zij een activiteit aanbieden en welke competentie er mee gestimuleerd wordt. De activiteiten worden per maand geprogrammeerd en per week opgehangen, zodat 3 voor meer informatie zie de boeken 'Pedagogisch Actief'. Op onze VVE locaties wordt de kwaliteit gemeten met een instrument behorend bij het VVE programma. 4 zie Activiteitenbeleid 12

13 ouders en kinderen kunnen zien, welke activiteiten op het programma staan. Op sommige locaties worden de activiteiten ingepast in het programma voor Voor- en Vroegschoolse Educatie zoals Kaleidoscoop, Piramide of Puk en Ko. 5.4 Scholing 5 en coaching Door middel van scholing en coaching van de pedagogisch medewerkers wordt het beleid en de werkwijze verankerd in de dagelijkse werkpraktijk. Pedagogisch medewerkers krijgen werkbegeleiding van hun leidinggevende, worden gecoacht door de senior pedagogisch medewerker en krijgen waar nodig begeleiding op maat van een pedagogisch coach. Vaste invalmedewerkers doen mee aan het scholingsprogramma. Op teamvergaderingen is aandacht voor implementatie van beleid of er wordt aandacht besteed aan een thema, met betrekking tot het pedagogisch handelen. 5.5 Pedagogisch advies Als er in de organisatie vragen zijn met betrekking tot het pedagogisch handelen, het pedagogisch beleid of over kinderen en hun ontwikkeling dan kan men terecht bij het team Pedagogische kwaliteit. 5 zie Scholingsbeleid 13

14 Hoofdstuk 6: Het pedagogisch handelen 6.1 De rol van de pedagogisch medewerker Onze pedagogisch medewerkers zijn de spil waar het pedagogisch beleid om draait. Hun inzicht en begrip voor de kinderen en de manier waarop zij met de kinderen omgaan, bepaalt de kwaliteit van onze organisatie. Zij zorgen ervoor dat de kinderen zich veilig en prettig voelen, zij begeleiden de kinderen bij het leren en ontwikkelen. Daarom beginnen we dit hoofdstuk met de beschrijving van de kwaliteiten die onze pedagogisch medewerkers daarbij gebruiken. Centraal hierbij staat het positief handelen. Dit is de rode draad die overal in onze pedagogische werkwijze is terug te vinden. Verder wordt in dit deel aandacht besteed aan andere belangrijke factoren: de omgeving, het dagritme en de groepssamenstelling. 6.2 De Pedagogische acties In de pedagogische actieboeken van onze methode 'Pedagogisch Actief', worden de pedagogische acties beschreven aan de hand onderstaande uitgangspunten. Deze komen overeen met de interactievaardigheden waarover pedagogisch medewerkers moeten beschikken in het werken met de kinderen. Positieve benadering en sensitieve responsiviteit De pedagogisch medewerkers zijn gevoelig voor wat de kinderen bezighoudt en reageren daar op een passende wijze op (sensitieve responsiviteit). Ze nemen de tijd voor kinderen en hebben een positieve benadering. Uitgangspunt is dat ieder kind zich mag uiten, zich opgemerkt en begrepen voelt. Natuurlijk zijn er regels en afspraken, maar deze worden positief geformuleerd. We beschouwen een positieve sfeer in de groep als basis. Respect voor de autonomie van het kind De kinderen op onze groepen zijn voor het vervullen van hun behoeftes afhankelijk van de pedagogisch medewerkers. Toch hebben zij ook behoefte aan autonomie: invloed op de dingen die er om je heen gebeuren, greep hebben op wat er met je gebeurt. De pedagogisch medewerker geeft het kind controle waar dat mogelijk is, zo leren ze hen bijvoorbeeld om dingen zelf te doen: speelgoed pakken, handen wassen, brood smeren. Dit versterkt hun gevoel van eigenwaarde, waardoor ze gesterkt worden om actief de wereld te gaan ontdekken. Zelfvertrouwen en succeservaringen vergroten de veerkracht van een kind en de motivatie om vaardigheden te leren. Ook geven onze medewerkers de kinderen de gelegenheid om zelf plannen te maken, oplossingen te bedenken en keuzes te maken. Daarbij houden ze rekening met het ontwikkelingsniveau van de kinderen. Structuur en rituelen Om de kinderen veiligheid te bieden en om hun dag goed te laten verlopen, geven de pedagogisch medewerkers leiding aan de groep: ze zijn betrouwbaar en voorspelbaar, scheppen duidelijkheid door het volgen van een dagritme en het uitleggen van de regels. De structuur geeft de kinderen een gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid. Rituelen helpen de kinderen om de structuur te onthouden en om te weten wat er van ze wordt verwacht, zoals bijvoorbeeld een liedje aan het begin van de maaltijd. 14

15 Op alle groepen geldt een klein aantal duidelijke regels, dit geeft de kinderen houvast. De regels zijn zo veel mogelijk positief geformuleerd: om de beurt, elkaar helpen. Negatieve regels zijn er alleen voor gevaarlijke situaties: elkaar geen pijn doen, niet op het hek klimmen. Als kinderen iets doen wat niet mag, gaan de pedagogisch medewerkers daar op een positieve manier mee om. Ze proberen te begrijpen waar dit gedrag vandaan komt. Ze geven dan suggesties voor ander gedrag en geven zo nodig de regel aan. Hierbij geven zij zelf het goede voorbeeld. Kansen grijpen en kansen creëren De manier waarop kinderen leren is voor TintelTuin het startpunt. Daarom geven de pedagogisch medewerkers alle gelegenheid aan de kinderen om (van elkaar) te leren met hun hele lijf, op hun eigen manier en in hun eigen tempo. Ze stimuleren de kinderen om te verkennen en te beleven: het voelen van plaksel is veel belangrijker dan het uiteindelijke plakwerk. Sommige kinderen leren vooral door te imiteren, of kijken eerst heel goed wat er gebeurt, daarvoor krijgen ze bij ons alle ruimte. De pedagogisch medewerkers grijpen en creëren kansen om met de kinderen te praten, te onderzoeken, te ervaren en te leren. Ze organiseren dagelijks grote en kleine activiteiten door uitvoering te geven aan het activiteitenbeleid, al dan niet in het kader van een thema. Praten, uitleggen en luisteren In het werken met jonge kinderen is er veel aandacht voor de taalontwikkeling. Door middel van taal leren we de kinderen zichzelf en de wereld om hen heen te begrijpen. De pedagogisch medewerkers zijn zeer alert op initiatieven van het kind, ze luisteren met aandacht naar wat de kinderen proberen te vertellen en reageren daar op door antwoord te geven, vragen te stellen en de taal van de kinderen te verrijken. Ze gebruiken hierbij lichaamstaal, op schoot nemen, troosten, samen lachen en verwoorden dat wat ze zien bij het kind. Ze vertellen ook aan de kinderen wat ze (gaan) doen. De kinderen krijgen daardoor grip op wat er gebeurt en na een tijdje kunnen ze ook zelf vertellen wat ze willen. Ondersteunen van de relaties tussen kinderen Binnen de kinderopvang verblijven kinderen in groepsverband. Het is positief voor de ontwikkeling van kinderen om spelenderwijs ervaringen op te doen met leeftijdsgenootjes. Ze maken samen plezier, ze leren van en met elkaar en doen zo ervaring op voor later in de maatschappij. Pedagogisch medewerkers bevorderen de aandacht van de kinderen voor elkaar, ze versterken de onderlinge relatie en geven daarnaast de kinderen ruimte om alleen te spelen. Medewerkers stimuleren het samenspel van de kinderen en respecteren dit door niet onnodig binnen te dringen in dat spel. Ze geven de kinderen de gelegenheid om hun onderlinge botsingen samen op te lossen omdat kinderen daar van leren hoe ze met anderen om kunnen gaan. Als de kinderen er samen niet uitkomen, bieden ze steun bij het vinden van een oplossing. Natuurlijk zorgen ze altijd voor een veilige omgeving waarin de kinderen weten dat ze beschermd worden tegen agressie en pijn. 15

16 Hoofdstuk 7: Observeren en volgen van kinderen TintelTuin benoemt in haar visie het bieden van optimale ontwikkelingskansen, dat betekent dat ieder kind de aandacht en zorg krijgt die het nodig heeft. Pedagogisch medewerkers kijken goed naar de kinderen, hierdoor kunnen ze hun aanpak afstemmen op de behoeftes en mogelijkheden van de kinderen afzonderlijk en als groep. Gedurende de tijd dat het kind bij ons is geplaatst wordt de ontwikkeling goed gevolgd (zie ook hoofdstuk 8: Doorgaande lijn). We willen graag weten of het kind zich prettig voelt, of de ontwikkeling goed verloopt en onze medewerkers zijn alert op signalen die erop duiden, dat er zorgen zijn rondom een kind. Bij het brengen en halen is er gelegenheid om met ouders te praten over het kind. Naast deze korte momenten van overleg, vinden wij het belangrijk om af en toe uitgebreider de tijd te hebben om met ouders te praten over de ontwikkeling van het kind minuten gesprekken Minimaal één keer per jaar vult de pedagogisch medewerker voor een kind het formulier 'Welbevinden' 6 in. Aan de hand van dit ingevulde formulier voeren we 15 minuten gesprekken met ouders. Tijdens deze oudergesprekken wisselen we met ouders informatie uit over de ontwikkeling en het welzijn van kinderen. Na afloop krijgen ouders dit formulier mee naar huis. 7.2 Kinderen met opvallend gedrag Een belangrijke functie van kinderopvang en voorschoolse voorzieningen is het vroegtijdig herkennen van signalen, die zouden kunnen wijzen op problemen in gedrag en/of ontwikkeling van het kind. Ook problemen in de thuissituatie kunnen worden gesignaleerd. Als een kind zich in vergelijking tot zijn leeftijdsgenoten anders gedraagt, dan valt zijn gedrag op. Opvallend gedrag is niet per definitie problematisch gedrag, maar wel is duidelijk dat het kind zich niet prettig voelt, achterblijft in zijn ontwikkeling of invloed heeft op het welbevinden van de andere kinderen in de groep. Zorg delen met ouders Het is belangrijk dat ouders van het begin af aan op de hoogte worden gehouden van eventuele zorgen rondom hun kind. Tijdens de haal- en brengcontacten kunnen de zorgen in eerste instantie op een laagdrempelige manier met ouders besproken worden. Signalen omtrent opvallend gedrag van een kind, worden besproken met de locatiemanager en/of clustermanager. We vinden het belangrijk om een goed contact te hebben met ouders over de ontwikkeling van hun kind, ook als er zorgen zijn. Overleg met ouders leidt vaak al tot oplossingen. Soms is er meer nodig. Dan wordt - altijd na overleg met ouders - het Protocol Opvallend Gedrag 7 gevolgd. Het kind wordt gedurende enige tijd extra geobserveerd door een pedagogisch coach. Als het nodig blijkt, wordt externe hulp ingeschakeld, en/of contact opgenomen met het (OKC/Centrum Jong). Dit wordt altijd gedaan in overleg met en na toestemming van de ouders. In sommige gevallen blijkt, dat het gedrag van het kind te maken heeft met de thuissituatie, dan kan er in overleg met ouders opvoedingsondersteuning thuis worden aangevraagd. 6 Zie formulier Welbevinden 7 zie Protocol Opvallend gedrag 16

17 TintelTuin doet mee met het landelijk programma Alert4You, daarin werken we nauw samen met andere opvoedexperts van Spirit en het MOC Het Kabouterhuis. Zij helpen kinderen en gezinnen die problemen ondervinden met opgroeien en opvoeden in Amsterdam, Zaanstreek en Waterland. Indien nodig, ondersteunen de medewerkers van Alert4You onze pedagogisch medewerkers om opvallend gedrag van kinderen optimaal te begeleiden. Uiteraard wordt deze vorm van hulp uitsluitend ingezet na overleg met ouders. 7.3 Kinderen met een ontwikkelingsachterstand, ziekte of beperking TintelTuin staat in haar verschillende opvangvormen in principe open voor alle kinderen, ook kinderen met een beperking, achterstand of ziekte, die extra zorg vragen. Bij aanmelding van het kind, wordt in samenspraak met ouders een zorgvuldige afweging gemaakt of plaatsing van het kind haalbaar is. Voorwaarde is dat de ons aanbod een meerwaarde moet hebben voor het kind, dat onze medewerkers in staat zijn de gewenste ondersteuning te bieden en dat het geen nadelige gevolgen heeft voor de groep. TintelTuin werkt in Amsterdam samen met OKIDO. OKIDO biedt ondersteuning voor kindercentra, in de vorm van financiën om extra ondersteuning op de groep in te zetten en in de vorm van expertise, die vanuit verschillende hulpverlenende organisaties kan worden geleverd. TintelTuin probeert voor elk kind de juiste opvangsituatie te creëren. Soms echter blijkt het ondanks onze aandacht en zorg, niet mogelijk een kind in een van onze groepen te blijven opvangen, dan zal - in het belang van het kind - een doorverwijzing gedaan worden, naar een opvangvorm die beter aansluit bij de ontwikkeling van het kind. 7.4 Samenwerking in de wijk De voorzieningen van TintelTuin maken deel uit van de wijk. TintelTuin stelt zich daarom op als actief partner in de keten van zorg rondom het jonge kind en heeft vanuit deze visie regelmatig contacten met onder meer Ouder Kind Centra (OKC), logopedisten, opvoedadviseurs en het AMK (Algemeen Meldpunt Kindermishandeling). Ook neemt TintelTuin deel aan het (stadsdeel) overleg met betrekking tot Voor en Vroegschoolse Educatie. 7.5 Meldcode AMK Vanaf het voorjaar 2011 is elke kinderopvangorganisatie verplicht een Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te hebben. Het steunpunt huiselijk geweld (SHG) is het wettelijk meldpunt voor meldingen van huiselijk geweld. De AMK's (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling) blijven dit voor meldingen van kindermishandeling. Binnen TintelTuin zijn de locatiemanagers en clustermanagers allen opgeleid tot aandachtsfunctionaris, de meldcode AMK 8 is geïmplementeerd en TintelTuin handelt daarmee in overeenstemming. 8 Zie Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling 17

18 Hoofdstuk 8: Doorgaande lijn De kinderdagverblijven en VVE locaties van TintelTuin richten zich op de ontwikkeling van jonge kinderen in de leeftijd van. Zij zijn een schakel in de vele voorzieningen, die zich bezighouden met ontwikkelingsstimulering, gezondheid, opvoeding en onderwijs. Daarmee is TintelTuin een belangrijke partner in het realiseren van de doorgaande leerlijn. TintelTuin spant zich in om met scholen te komen tot een goede samenwerking, bijvoorbeeld door samen te werken aan het zelfde thema of door activiteiten. De VVE locaties hebben een jaarlijks overleg met de school om af te stemmen over de doorgaande ontwikkelingslijn, de SLO doelen voor aanvang van groep 1, schoolvoorbereidende (executieve) vaardigheden en competenties. Het jaarlijks overleg met de school/ scholen vindt bij voorkeur plaats aan het begin van het schooljaar in september/ oktober, de planning van dit overleg wordt opgenomen in de jaardoelen van de locatie. Als TintelTuin deel uitmaakt van een Brede School of IKC neemt TintelTuin deel aan het brede overleg tussen alle partijen van de voorschoollocatie. 8.1 De Peuterestafette Het welzijn en de ontwikkeling van kinderen wordt gevolgd door het invullen van het formulier Welbevinden en de Peuterestafette. Op onze VVE locaties wordt de ontwikkeling van kinderen dagelijks gevolgd met het instrument behorend bij het programma. Daarnaast wordt in afwachting van de keuze voor één kindvolgsysteem 9 in de periode tussen 2,5 jaar en 4 jaar, drie maal de Peuterestafette ingevuld. Hierdoor is het mogelijk de ontwikkeling van de kinderen goed te volgen. 8.2 Peuteroverdrachtsformulier Voor elk kind dat naar de basisschool gaat, wordt twee à drie maanden voor die tijd, het 'Peuteroverdrachtformulier ' 10 ingevuld, aangevuld met een uniform voorblad en een observatieverslag van het kind. Bij zorgkinderen gebeurt dit vaak al eerder. Voor de VVE locaties geldt dat naast het overdrachtsformulier, ook het observatieformulier van het betreffende voorschoolprogramma wordt toegevoegd. Met toestemming van ouders wordt (minimaal een maand voordat het kind vier jaar wordt) het formulier doorgestuurd naar school of wordt een warme overdracht gedaan naar school. 8.3 Warme overdracht Als het kind vier jaar wordt en overgaat naar een basisschool waar TintelTuin een samenwerkingsrelatie mee heeft, dan wordt er een warme overdracht gedaan. Het overdrachtsformulier van het kind wordt besproken, de pedagogisch medewerker heeft een gesprek met de leerkracht en er worden afspraken gemaakt over wennen van het kind, zodat de overgang naar de basisschool soepel verloopt. 9 De gemeente Amsterdam onderzoekt met welk kindvolgsysteem in de toekomst gewerkt gaat worden 10 Zie Peuteroverdrachtsformulier en uniform voorblad. Het formulier dat gebruikt wordt is afhankelijk van de gemeente. 18

19 Hoofdstuk 9: Contact met ouders/ouderbetrokkenheid In de kinderdagverblijven en de VVE locaties biedt TintelTuin het kind vanuit een veilige basis optimale ontwikkelingskansen. Een groot deel van de opvoeding vindt echter plaats in de thuissituatie. Ouders zijn de primaire opvoeders van de kinderen. TintelTuin levert een bijdrage aan de opvoeding van het kind. In het werken met kinderen zijn ouders een onmisbare schakel. TintelTuin hecht veel waarde aan het contact met ouders, zij zijn onze partners in opvoeden. Het is in het belang van het kind, dat ouders en medewerkers een goed contact met elkaar hebben en uitwisselen over het kind. Onze locaties zijn laagdrempelig en hebben daardoor ook een sociale functie. Tijdens het brengen en halen van de kinderen kunnen ouders andere ouders ontmoeten en ze kunnen hun ervaringen uitwisselen over de ontwikkeling en opvoeding van de kinderen. Relatie We werken actief aan het opbouwen van een goede relatie met ouders. Ouders moeten zich vanaf het begin welkom voelen. In ons contact met ouders zijn we open en communicatief. We vragen naar de verwachtingen van ouders. We zijn respectvol en geïnteresseerd in de dingen die ouders belangrijk vinden in de opvoeding van hun kind en indien mogelijk houden we hier rekening mee. Daarbij zoekt TintelTuin een balans tussen de belangen van ouders en het kind en wordt gekeken naar de praktische haalbaarheid en het algemene belang. Regelmatig nemen wij tijdens de dagelijkse breng- en haalmomenten de tijd om even met ouders te praten en te vertellen wat het kind gedaan heeft die dag. Dan is er ook gelegenheid om iets te laten zien, of te vertellen over onze pedagogische aanpak van het kind. Soms zijn er ook moeilijke onderwerpen, zoals problemen in gedrag, ontwikkeling of aanpak van het kind. Deze onderwerpen schuwen wij niet, maar we proberen hierover in een sfeer van vertrouwen met ouders te communiceren. Waar sprake is van onduidelijkheid over onze pedagogische aanpak willen wij onze keuzes toelichten en met ouders komen tot een aanpak die zowel tegemoet komt aan hun wensen als aan het welbevinden en de ontwikkeling van het kind. Waar die geschaad dreigen te worden, kiezen wij voor de belangen van het kind. Informatie We betrekken ouders bij het kind door het geven van relevante informatie over het welbevinden en de ontwikkeling van het kind. Daarnaast geven we algemene informatie over opvoeden en ontwikkelen. We hangen onze weekprogramma's op, zodat ouders zien welke activiteiten we doen en waarom we dat doen. Bij sommige (anderstalige) ouders is het soms moeilijk om de informatie over te dragen. Deze ouders vinden het wellicht prettiger om te zien hoe wij omgaan met de kinderen, dan is het ook mogelijk dat zij meedraaien in de groep, of meehelpen bij activiteiten. Ouderbetrokkenheid Vanuit deze basis hopen we ook te komen tot een goede vorm van ouderbetrokkenheid. Uit onderzoek is gebleken dat een actieve rol van ouders bij de ontwikkeling van het kind een succesfactor is in het slagen van stimuleringsprogramma's. Kinderen profiteren van een ondersteunend en stimulerend gezinsklimaat, waarbij ook thuis sprake is van een lerende omgeving en het aanbieden van activiteiten zoals voorlezen, zingen, rijmen. 19

20 Op onze VVE locaties, bespreken wij al tijdens de intake met ouders, dat wij graag met hen willen samenwerken in het belang van het kind, en dat ook van hen een actieve rol wordt verwacht. Dat alles vanuit het besef dat je samen meer kunt dan alleen. 20

21 Deel 2 Aanvullend beleid, organisatie en pedagogische visie Inleiding In dit tweede deel van het pedagogisch beleidsplan, besteden we aandacht aan een aantal belangrijke organisatorische zaken, zoals de indeling en leeftijdsopbouw van de stamgroep, de pedagogisch medewerkers-/ kindratio, het verblijven op twee stamgroepen, groepsoverstijgend werken en samenvoegen van groepen. In het hoofdstuk daarna besteden wij aandacht aan het personeel, het vier ogen principe, het voedingsbeleid en het ziektebeleid. Maar we beginnen dit hoofdstuk met aandacht voor het wennen. 21

22 Hoofdstuk 1: Wennen Wanneer een kind voor het eerst naar de kinderopvang of voorschoollocatie gaat, is dat een hele overgang in vergelijking met de thuissituatie. Het kind zal moeten wennen aan nieuwe gezichten, andere kinderen en een nieuwe omgeving. Kinderen hebben tijd nodig om zich aan te passen aan deze veranderingen. Zelfs een jonge baby moet wennen aan een ander bedje, andere geluiden en vreemde gezichten. TintelTuin vindt het om deze redenen heel belangrijk om het wennen aan te laten sluiten bij de behoeften van het kind en ouders zodat de overgang soepel verloopt. Daarom is het erg belangrijk om gebruik te maken van een wenperiode. TintelTuin heeft de afspraken over wennen vastgelegd in het Wenbeleid 11. In de methode 'Pedagogisch Actief' is een hoofdstuk opgenomen, waar in duidelijk observeerbare termen wordt beschreven, waar in de fase van wennen aandacht aan besteed moet worden (zie pedagogische actieboek KDV, hoofdstuk 2). 1.1 Het intakegesprek Bij aanmelding van het kind wordt er een intakegesprek gevoerd. We vinden het prettig als het kind tijdens de intake met de ouders mee komt, dan kunnen we een beeld krijgen van het kind, zodat we later tijdens het wennen de juiste begeleiding kunnen bieden. Tijdens het intakegesprek wordt informatie gegeven en gevraagd en er wordt verteld over de dagindeling, de gewoonten en regels op de groep en de activiteiten die gedaan worden. Ook is er een uitgebreide rondleiding, zo krijgen ouders en kind al een eerste indruk. Tijdens het intakegesprek worden met ouders afspraken gemaakt over het wennen. Dan ontvangen zij ook het wenschema. Hoe snel een kind went, hangt van verschillende factoren af, zoals de leeftijd en de mate waarin het zich in het algemeen op zijn gemak voelt bij nieuwe mensen. In de intake wordt dit met ouders besproken, zodat hier in de wenperiode rekening mee kan worden gehouden. 1.2 De wenprocedure Bij nieuwe kinderen wordt over het algemeen gewerkt met een wenschema dat is verdeeld over twee dagen voorafgaand aan de officiële ingangsdatum en twee dagen daarna. Elke keer komt het kind een tijdje langer. Hierdoor komt het kind de eerste vier dagen waarschijnlijk nog geen volledige dagen naar het kinderdagverblijf. Tijdens de wendagen vragen wij ouders om beschikbaar te zijn, zodat de pedagogisch medewerkers eventuele aanvullende vragen kunnen stellen, of kunnen overleggen over hoe het gaat. Wanneer het wennen nog moeilijkheden oplevert, dan kunnen er in overleg aanvullende wenafspraken gemaakt worden. TintelTuin hecht veel waarde aan een goede start van kinderen, daarom hebben de pedagogisch medewerkers extra aandacht voor de kinderen die komen wennen. Op de dagen dat het kind voor het eerst komt, wordt er extra op het welbevinden van het kind gelet. Er is binnen het team afgesproken welke pedagogisch medewerker extra zorg draagt voor het kind. Er is al een nieuwe plaats voor het kind gecreëerd, dat is te zien aan kleine dingen, zoals een eigen mandje met de naam of een plaatje erop, een eigen kapstokhaakje enz. Het kind wordt al voor het ochtendritueel gebracht, zodat er voldoende tijd en aandacht is voor de eerste kennismaking. De pedagogisch medewerker introduceert het kind in zijn stamgroep en laat hem kennismaken met de andere kinderen en medewerkers. 11 Zie Wenbeleid 22