Verslag NLT Dossier: Ruimte voor de rivier

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verslag NLT Dossier: Ruimte voor de rivier"

Transcriptie

1 Verslag NLT Dossier: Ruimte voor de rivier Verslag door een scholier 4417 woorden 18 juni ,4 55 keer beoordeeld Vak NLT H1: Inleiding Opdracht 1: formeer een groep Ons adviesbureau, bestaande uit, heeft de naam The Flow gekregen. Ons logo ziet er zo uit: Wij werken in opdracht van de Werkplaats Kindergemeenschap en ons uiteindelijke doel is het herinrichten van een uiterwaard. Wij houden hierbij uiteraard rekening met de veiligheid van de omgeving en de belangen van gebruikers van de uiterwaard. H4: Rivieren Opdracht 4: kies een projectgebied Ons projectgebied wordt de Boven-Rijn bij Spijk (een dorpje tussen Nijmegen en Doetinchem aan de grens met Duitsland): Opdracht 5: rivierafvoer 5.1) Er komt precies 0,1 liter per seconde uit de kraan. Dit hebben we gemeten door (met een stopwatch) 60 seconden een emmer met water te vullen en dan te meten hoeveel water er in de emmer zat. Dit getal deelden we door 60 en hier kwam 0,1 liter per seconde uit. De gemiddelde afvoer van de Rijn is 2158 m 3 /s / 1*10-4 = , wat betekent dat er kranen open moeten staan om de gemiddelde afvoer van de rijn te hebben. Om de gemiddelde afvoer van de Maas (222,1 m 3 /s) hebben moet je (222,1 / 1 * 10-4 ) kranen openzetten. 5.2a) * * 0.95 = 4, b) Er wordt ook water gebruikt en het gaat verloren aan de grond 5.3) De actuele afvoer (maandag 10 mei 2010) van de Rijn bij Lobith is 1894 m 3 /s. De actuele afvoer (maandag 10 mei 2010) van de Maas bij Borgharen is 72.9 m 3 /s. Dit betekend dat de afvoer laag is voor de gemiddelde afvoer over het hele jaar, maar ook alleen voor de maand mei. Opdracht 6: maatregelen Deltaplan Grote Rivieren 6a) Het hoofddoel was om op korte termijn de dijken en de kades in Nederland op te hogen en te versterken. Dit doel Pagina 1 van 10

2 werd gesteld na het hoogwater in '93 en '95. De maatregelen die dus worden genomen is een wet die er voor zorgt dat er geen problemen komen met de grondeigendommen als ze die grond bijvoorbeeld nodig hebben om de dijken te versterken. Deze wet heet de "Deltawet Grote Rivieren". Vanaf 1996 tot 2000 is zo'n 450 kilometer rivierdijk versterkt. Inmiddels is al 98% gedaan. 6b) Opdracht 7: maatregelen Ruimte voor de Rivier Maatregelen om de waterstand te verlagen gerangschikt van best werkend naar slechts werkend: verlagen uiterwaard verdiepen zomerbed dijkverhoging dijk teruglegging verwijderen hoogwatervrij terrein aanleggen nevengeul verwijderen zomerdijk beïnvloeden toestroming bypass kribverlaging natuurontwikkeling Ik denk dat voor ons eigen projectgebied we de volgende dingen wel kunnen gebruiken: dijkverhoging verwijderen hoogwatervrij terrein aanleggen nevengeul kribverlaging natuurontwikkeling Opdracht 8 In mijn zeer nabije omgeving (alleen Bilthoven) zijn er geen maatregelen om overtollig water tegen te gaan of vast te houden, simpelweg omdat er geen overtollig water is. In een grotere straal is er wel een project te vinden, namelijk de dijkverbetering in Amersfoort. Langs de rivier de Eem daar worden de dijken verhoogd en sterker gemaakt, omdat er is onderzocht dat bij de storm de dijken mogelijk doorbreken. Door deze verbetering zal de dijk weer aan de strenge veiligheidsnormen voldoen. H5: Natuurontwikkeling in uiterwaarden Opdracht 9: overstromingsfrequenties 9.1) In de grafiek valt af te lezen dat bij een hoogteligging van 11,5 m +NAP er ongeveer 35 dagen voorbij zijn. Dit betekent dat er = 321 dagen per jaar water in de uiterwaarden staan. 9.2) 40% hardhout zone is 20 dagen per jaar, 30% zachthout zone is 45 dagen per jaar, 20% droogvallende zone 73 dagen per jaar en 10% van 365 = 36,5 dagen per jaar. Bij elkaar willen ze dus dat 174,5 dagen per jaar de uitwaarde vol staat met water. De gewenste hoogteligging bij Lobith is volgens de grafiek dan ongeveer 9,85 meter boven NAP. 9.3) De site heeft geen gegevens over ons projectgebied H6: Stroming van water Pagina 2 van 10

3 Opdracht 10: bereken het verhang Het gemiddelde verhang is mm per km hemelsbreed. Dit is natuurlijk niet het zelfde als het aantal kilometer rivier. Dat is veel langer, dus dan is het verhang per kilometer rivier veel minder. Opdracht 11: berekening wrijvingscoëfficiënt en waterdiepte 11.1) We gebruiken hiervoor de formule v = ((g*h*i)/c f ) 1/2. Als we onze gegevens hier invoeren krijg je 1 = (0,0082 / c f ) 1/2. Dan kwadrateren aan beide kanten. 1 2 = 1. ((0,0082 / c f ) ½ ) 2 = 0,0082 / c f 1 = 0,0082 / c f. 0,0082 / 1 = c f C f = 0, ) Weer gebruiken we de formule v = ((g*h*i)/c f ) 1/2. De gegevens die we nu hebben zijn: 1,2 = ((9.81*10-4 *h)/0,005) 1/2. Dit weer kwadrateren wordt: 1.44 = (9.81*10-4 *h)/0,005 Aan beide kanten vermenigvuldigen met 0,005 0,0072 = (9.81*10-4 )*h 0,0072 / 9.81*10-4 = h h = 7.34 Opdracht 12: afvoerkromme Afvoer van een rivier wordt berekend met de formule: Debiet = stroomsnelheid * Dwarsdoorsnede, ookwel Q=vA De dwarsdoorsnede A is de breedte B * diepte H De Snelheid v is de wortel uit de gravitatie G * Diepte H * Verhang I gedeeld door de wrijvingscoëfficiënt C f Als we dat invullen krijgen we: Q=100*h* ((9.81*h*10-4 )/0.003) Omdat de breedte is 100 De diepte is variabel De gravitatie op aarde is Pagina 3 van 10

4 Het verhang is 10-4 En de wrijvingscoëfficiënt van glad zand is Bij 1 meter diepte is het debiet dus 57.2 m 3 /s Bij 2 meter diepte is het debiet m 3 /s Bij 3 meter diepte is het debiet m 3 /s Bij4 meter diepte is het debiet m 3 /s Bij 5 meter diepte is het debiet m 3 /s De afvoerkromme wordt evenredig groter als de rivier breder wordt. De weerstand is omgekeerd evenredig met de stroomsnelheid, en dus met het debiet. Hoe hoger de weerstand, hoe dichter het debiet bij de nul komt. Omdat het verhang onder de wortel staat, wordt het debiet hoger met de wortel van het verschil in verhang. Als het verhang dus 100 keer zo groot wordt, wordt de afvoerkromme 10 keer zo groot. Als bij een waterhoogte van boven de 5 meter de uiterwaarden vollopen, dan zal de rivier breder worden, waardoor de rivier meer water kan afvoeren. De uiterwaarden zijn wel ruwer en ondieper, waardoor het niet gelijk staat aan een echte verbreding. De rivier zal meer water kunnen afvoeren maar niet zoveel meer als een rivier met dezelfde breedte als de afstand tussen de winterdijk die overal 5 meter diep is en glad zand op de bodem. Opdracht 14: effect van maatregelen Als alle gegevens van de Waal zijn ingevoerd kom je uit op een waterstand van 12,85 meter boven NAP. Hieronder een tabel met daarin het gevolg van diverse maatregelen om deze waterstand. Met het verwijderen van de zomerkades is de verandering het grootst. H7: Ontwerp van een inrichtingsplan voor een uiterwaard Voorbereidingsopdracht 1 Analyse van de omgeving zoals het er nu bijligt De rivier: er liggen kribben overal in de rivier (gemiddeld ongeveer 1 per honderd meter aan beide kanten). De rivier wordt bevaren door zowel vracht- als recreatieverkeer. De rivier heeft een sterke stroming. Aan de Duitse kant van de rivier (de zuidkant) ligt de dijk het grootste deel van het jaar zeer dicht tegen het water aan, er is nauwelijks een uiterwaard, en staan er bomen op deze dijk. Achter deze dijk ligt een dorpje, een waterzuiveringbedrijf en veel boerenland. Dit gebied wordt verder naar het zuiden afgesloten door de Alter Rhein. Aan de Nederlandse kant van de rivier (de noordkant) ligt de dijk meestal groot en deels op een kleine afstand (van gemiddeld 150 meter) van de rivier zodat er bijna altijd (een deel van) de uiterwaard droog ligt. In die uiterwaard bevindt zich een steenfabriek, grasland van de gemeente (soms met enkele bomen) en een kolk. Achter de dijk liggen twee dorpjes. Op de dijk loopt een autoweg. De actoren (belanghebbenden) Pagina 4 van 10

5 Er is een dorpje in ons gebied, het Duitse dorpje Spyck. De belanghebbenden zijn: De gemeente Kleef (waar Spyck en ook de uiterwaard ten zuiden van de Rijn toebehoort) De bewoners van het dorpje In het kleine dorpje Spyck is een oliefabriek met een kleine laad- en loshaven en vlakbij ook een waterzuiveringbedrijf gevestigd, ook dit zijn belanghebbenden. Er zijn nog twee dorpjes in ons gebied, de Nederlandse dorpjes Spijk en Tengnagelwaard. De belanghebbenden zijn: De gemeente Rijnwaarden (waar Spijk en Tengnagelwaard, maar ook de uitwaard ten noorden van ons projectgebied toebehoort) De bewoners van Spijk en Tengnagelwaard In Tengnagelwaard is ook een steenfabriek gevestigd. Er zijn ook enkele boerenbedrijven in de uiterwaarden gevestigd Ook de scheepvaart is natuurlijk een belanghebbende; voornamelijk de industriële scheepvaart (transport) heeft belang bij de herinrichting van de uiterwaard, maar ook de recreatieve scheepvaart zal dit nauwkeurig volgen. De wensen De bewoners van de dorpjes zullen graag willen dat het landschap mooi blijft. Ook zullen ze misschien wel makkelijker naar de overkant van de rivier willen, of misschien willen ze wel via de rivier naar de grote steden in de buurt willen (bijvoorbeeld woonwerkverkeer). In de zomermaanden zullen ze op recreatief gebied gebruik willen maken van de Rijn en haar uitwaarden, alleen willen ze niet dat het te druk wordt bij hun huis. De gemeentes Kleef en Rijnwaarden zouden graag geld willen verdienen of in ieder geval niet teveel geld willen uitgeven, en natuurlijk zoveel mogelijk de bewoners en bedrijven in de dorpjes gunstig stemmen, waardoor ze ook ongeveerd dezelfde wensen en eisen hebben als deze bewoners. De oliefabriek in Spyck wilt dat de haven beter toegankelijk wordt voor schepen en ander vrachtverkeer. Verder zullen ze natuurlijk geen concurrentie willen in hun sector. Het waterzuiveringbedrijf wilt graag dat de rivier niet verder vervuilt wordt en dat ze goed bereikbaar blijven. De steenfabriek in Tengnagelwaard, in tegenstelling tot het waterzuiveringbedrijf liggend in de uiterwaard, wilt graag dat het water zo min mogelijk tot aan hun fabriek komt. De boerenbedrijven willen net als de steenfabriek dat hun land (waarop zij voornamelijk koeien laten grazen) niet te lang onderwater staat, zodat zij hun vee niet te lang op stal moeten laten staan, maar willen ze ook niet dat er teveel water verdwijnt, zodat de grond minder vruchtbaar wordt. De scheepvaart wil dat het mogelijk wordt om nog meer schepen tegelijk te laten varen. De eisen De bewoners van de dorpjes zullen alleen als echte eisen hebben dat hun huizen veilig zijn voor het water en niet worden gesloopt ten bate van de herinrichting. De gemeentes hebben natuurlijk de eis dat er niet teveel geld wordt uitgegeven en hebben verder dezelfde eisen als de bewoners van hun dorpen. De eis van de oliefabriek is dat de bereikbaarheid voor schepen maar ook vrachtwagens niet verslechterd. Het waterzuiveringbedrijf eist dat ze de garantie hebben dat hun bedrijf nooit zal overstromen. De steenfabriek eist dat de kwaliteit van de klei waarvan zei hun stenen maken gewaarborgd blijft. De enige eis van de boerenbedrijven zal zijn dat ze hun land zoveel mogelijk kunnen houden. De eis van de scheepvaart is dat het water altijd diep genoeg blijft om grote schepen eroverheen te laten varen. Voorbereidingsopdracht 2: De eis van de gemeentes dat er niet teveel geld uitgegeven mag worden kan worden tegengegaan door het een duurzaam en misschien wel energieopwekkend gebied te maken. Grote energiebedrijven en de overheid kunnen dan subsidie geven. De huizen moeten natuurlijk blijven staan en beschermt blijven door de dijken. Dit is het belangrijkste punt omdat het toch de primaire functie van een uiterwaard is dat de binnendijkse gebieden droog blijven. De buitendijkse fabrieken willen natuurlijk niet overstromen. De steenfabriek wil dat de kwaliteit van de klei hetzelfde blijft, maar omdat klei al eeuwen oud is, zal dat niet veel schelen. Pagina 5 van 10

6 In het kader van natuurontwikkeling kan er een ooibos worden aangelegd. Een goed voorbeeld daarvan is de Gelderse poort, waar we ook langs zijn gefietst. Daar zijn konikspaarden en galloway runderen losgelaten. De rijn laat ook zand achter als rivierduinen en dat zorgt voor een stabiel ecosysteem voor bevers en ooievaars. De bomen in een ooibos zijn waaibomen, dit is geen geschikt hout om te bewerken. De vaargeul moet diep genoeg blijven voor industriële scheepsvaart. We kunnen ook een snelle veerboot laten varen voor woon-werkverkeer naar Arnhem en omstreken Als er een ooibos komt, moeten weilanden weg. Er kan dan geen groene energie worden gewonnen uit de rijn. Alle dingen kosten geld. Dit moet er wel zijn, maar door iedereen tevreden te stellen door middel van bovenstaande dingen, kunnen we van hun geld krijgen. Voorbereidingsopdracht 3: Werkplanning specialistische opdrachten: Specialistische opdracht 1: Het berekenen van de waterstand. Wordt gedaan onder leiding van: Xander Voor deze opdracht moet hij informatie over de Rijn opzoeken in de buurt waar ons gebied ligt. Dit kan hij doen op Google Earth en waterkaarten en Topografische kaarten. Hij zal ook een dwarsprofiel uitkiezen dat representatief is voor de gehele rivier. Ook moet hij berekenen welk deel zal overstromen als het water hoger staat. Dan gaan we met zijn allen overleggen over welke maatregelen we kiezen. Hierbij zullen wij ook denken aan de veiligheidsnorm. Dan zullen wij ook onze keuzes motiveren. Met deze gegevens kunnen wij door naar opdracht 2. Wanneer: Dit moet gebeuren voordat opdracht 2 en 3 gemaakt kunnen worden. Dit betekent dat Tobias en Floor hem zullen helpen omdat zij anders niet aan hun deel kunnen beginnen. We zullen hier de eerstvolgende NLT les aan beginnen en wij hopen het dan ook gelijk af te kunnen krijgen. Specialistische opdracht 2: ontwikkeling van natuurgebied. Wordt gedaan onder leiding van: Floor Voor deze opdracht moet zij onderzoeken hoe het gebied het beste ontwikkeld kan worden. Omdat wij het ook duurzaam willen maken zal zij veel informatie op internet zoeken om de kijken wat de mogelijkheden zijn. Ook zal zij informatie uit hoofdstuk 5 halen. Zij zal kijken welke diersoorten wij in ons gebied willen hebben en ook proberen een grote biodiversiteit te behalen. Hiervoor moet zij kijken wat voor grond het is en welke dingen het daar goed zouden doen. We gaan dan met de hele groep het ontwerp bepalen en daarin zullen wij rekening houden met veiligheid en ook met belanghebbenden in het gebied. Wij dachten er ook aan om misschien iets voor jongeren te maken maar dat zullen wij dan verder uitwerken en kijken of het mogelijk is omdat wij ook de natuurontwikkeling in gedachte willen houden. En of dit ook nog te onderhouden en te beheren valt. Daarna zullen wij dit motiveren en dan kunnen we door naar Opdracht 3. Wanneer: Als opdracht 1 af is gaan wij gelijk door met de tweede opdracht. Het eerste deel zal Floor allerlei informatie en Pagina 6 van 10

7 mogelijkheden onderzoeken en daarna komt daar de hulp van Tobias en Xander bij omdat er dan veel overlegt moet worden om het tot een goed einde te brengen. Specialistische opdracht 3: integraal ontwerp. Wordt gedaan onder leiding van: Tobias Voor deze opdracht moet hij alle gegevens bij elkaar bekijken en mogelijkheden zien om deze op een goede manier in een ontwerp bij elkaar te brengen. Hiervoor zal hij kijken naar alle belangen die in dit gebied aanwezig zijn. Hij zal een MCA maken. Daarin zal hij behandelen: De kosten voor Rijkswaterstaat De boeren in de buurt Recreatie Omwonenden Jongeren Natuurlijk zullen Xander en Floor hem hierbij helpen. Zo kunnen wij kijken hoe we de voordelen met de nadelen kunnen compenseren. Op deze manier is het ook duidelijker welke prioriteiten we moeten stellen. Zo is het ook gemakkelijker om onze keuzes te motiveren. Als één of meer van de belanghebbenden hier nadelen van zal ondervinden zullen wij deze ook duidelijk aangeven. Specialistische opdracht 1: Dit is het dwarsprofiel van de Bovenrijn bij Spijck. We hebben hiervoor de indicatieve waarden van tabel 26 gebruikt, maar op de plek zagen wij geen zomerdijk dus hebben we die niet neergezet. Onze schatting van de waterstand is 5.34 meter bij het gemiddelde debiet van 2200m³/s. Er vind overstroming plaats bij een debiet van boven de m³/s. De gevolgen van verruwing (door natuurontwikkeling) zijn het grootst. Om de waterstand lager te krijgen kan je het best de dijken honderd meter verplaatsen, maar hier is waarschijnlijk geen plek voor. De beste optie die overblijft, is dan een groene rivier aanleggen om het overtollige water af te voeren. Als we die groene rivier eerst een stuk een minimaal verhang laten hebben, en daarna een extra groot verhang, dan kunnen er eventueel waterkrachtcentrales worden gebouwd. Specialistische opdracht 2: Mogelijkheden: Dieren Koeien/schapen ander groot vee Waterdieren (Otters/bevers/vissen) Vogels (Kleine vogels, spechten/kraaien) Andere beesten (ratten/muizen enz.) Natuurontwikkeling Grote bomen (eiken/beuken enz.) Kleine bomen (fruitbomen/knotwilgen) Struikgewas Gras/Bloemen Gewassen van boeren Pagina 7 van 10

8 Grondsoorten Natte vruchtbare Grondsoorten (keileem/kleigrond/löss) Droge onvruchtbare Grondsoorten (grind/zand/silt) Humane Mogelijkheden Duurzame dingen (windmolens/waterrad/molens onder water) Jeugdvriendelijk (jeugdhonk/bijbaantjes) Woon-werkverkeer (veerpond/taxiboot) Industrie (steenfabriek/boerenbedrijven/havens) Prioriteiten We kiezen per onderdeel ongeveer 0 tot 3 delen dat we in ons plan willen verwerken. Voor het onderdeel dieren kiezen wij voor Vogels (Kleine vogels, spechten/kraaien), geen grote vogels. Voor het onderdeel natuurontwikkeling kiezen wij voor Grote bomen (eiken/beuken enz.) & Gras/Bloemen Voor het onderdeel grondsoorten kiezen wij voor wat er al is, hier gaan we dus geen veranderingen in aanbrengen. Voor het onderdeel Humane Mogelijkheden kiezen wij voor Duurzame dingen (windmolens/waterrad/molens onder water), Jeugdvriendelijk (jeugdhonk/bijbaantjes) & (Woon-werk)verkeer op het water (veerpond/taxiboot) Plan om dit te combineren met motivatie Wij hebben bij het onderdeel dieren voor Kleine Vogels gekozen. Dit hebben wij gekozen omdat dit niet zoveel ruimte inneemt en dit niet heel moeilijk is om te realiseren. Ook zorgt dit voor een grote biodiversiteit, wat belangrijk is voor de ontwikkeling van het natuurgebied en de omwonenden vinden dit ook een positieve maatregel. Dit zal geen geld kosten. Om dit te realiseren gaan wij Grote bomen plaatsen. Wij kiezen voor Eiken ( 418 per boom), Berken ( 380 per boom) en Iepen( 225 per boom). Dit is ook gelijk het tweede onderdeel, natuurontwikkeling. Als er bomen staan, zullen er vanzelf vogels naartoe komen. Op het voedsel van de vogels, gaan wij verder in bij specialistische opdracht 3. Wij willen een stuk of 60 bomen planten, daarvan zijn er 20 eiken, 20 berken en 20 iepen. Dit komt uit op een prijs van Ook gaan wij Gras in het plan verwerken. Hier kunnen insecten gaan leven en het is een positieve maatregel voor omwonenden omdat hier mogelijkheden zijn om bijvoorbeeld een picknick te houden, maar het is ook een mooi uitzicht. Om het graszaad te laten planten kost het Dit moet nog wel groeien. Op de grondsoorten gaan wij niet veel verder in. De grond die er nu ligt is redelijk vruchtbaar en goed genoeg om een aantal grote bomen en gras te laten groeien. Het stukje strand dat zich nu in ons gebied bevindt, willen wij deels behouden. Totaal voor natuurgebied is dus Specialistische opdracht 3: Pagina 8 van 10

9 Analyse huidige status Onveranderlijke factoren De ligging van de rivier De (sterke) stroming van de rivier) Debiet van de rivier (gemiddeld 2200 m 3 /s) De 3 dorpjes Spijk, Spyck en Tengnagelwaard Moeilijk veranderlijke factoren Er liggen kribben in de rivier (gemiddeld 1 per honderd meter, aan beide kanten) De rivier wordt bevaren door vracht- en recreatief verkeer De diepte van de rivier De ligging van de dijken; aan de ene kant zeer dicht tegen de rivier aan, aan de andere ongeveer 150 meter van de gemiddelde rivierstand, zodat er het grootste deel van het jaar een uiterwaard ontstaat. Op een van de dijken ligt een autoweg. De ligging van de steenfabriek, waterzuiveringinstallatie en oliefabriek/haven Makkelijk veranderlijke factoren In de uiterwaard zit een kolk, er is veel gras en er zijn enkele bomen geplaatst. Aan de andere kant is er achter de (zomer)dijk veel boerenland De grondsoort van de huidige uiterwaard (grind/zand) De hoogteverschillen, de uiterwaard loopt redelijk stijl af naar de rivier Multicriteria analyse Mogelijk maatregelen Het plaatsen van windmolens: Voor de gemeentes is dit winstgevend, omdat ze hiermee energie opwekken. De bewoners zullen het niet mooi vinden, maar ze zullen minder geld uit hoeven te geven aan hun energierekening. De drie bedrijven zullen de maatregel toejuichen, omdat ook zij zo goedkoper aan hun energie komen. De boeren zullen deze maatregelen niet leuk vinden, omdat het ten koste zal gaan van hun land. De scheepvaart zal het niets uit maken. Totale kosten: de aanschaf en onderhoud kost veel geld, maar dit haal je er snel weer uit, dus heeft het nauwelijks tot alleen positieve invloed op het totale kostenplaatje. Het vervangen (en eventueel het bijplaatsen) van bomen en gras: De gemeentes zal dit alleen maar geld kosten, al stellen ze hier wel de bewoners mee tevreden. De bedrijven staan er positief tegenover, omdat dit zorgt voor een betere kwaliteit van het water. De boeren zullen het niet leuk vinden als er gras of bomen op hun land worden geplaatst, zeker niet als dit zorgt voor overlast van vogels. De scheepvaart staat er neutraal tegenover. Totale kosten: Het maken van een groene rivier: De gemeentes staan hier zeer positief tegenover, omdat hier waterkrachtcentrales kunnen worden gebouwd, die op de lange termijn veel energie en dus geld opleveren. De bewoners zullen dit ook een goed plan vinden, omdat het ook mooi is. De bedrijven staan er neutraal tegenover. De boeren zullen het goed vinden, want dit zorgt voor een vruchtbaardere grond. De scheepvaart staat er negatief tegenover want de rivier zal ondieper worden, maar niet zo ondiep dat er geen boten meer door kunnen. Dit heeft dus geen invloed op de hoeveelheid boten die er doorheen kan. Totale kosten: net als voor de windmolens geldt dat na een tijdje winst gemaakt wordt, al zal het wel langer duren dan bij de windmolens. Op het totale kostenplaatje heeft het een negatieve invloed van ongeveer 1 miljoen euro. Jongerencentrum maken, hier kunnen ze een bijbaantje krijgen door de natuur te onderhouden of bij het waterverkeer te werken. Na minimaal een uurtje gewerkt te hebben kunnen ze hier ook gewoon de tijd doorbrengen met vrienden en een drankje drinken. De gemeentes zal het geld kosten, bijvoorbeeld om het centrum, de materialen en begeleiders aan te schaffen, waardoor ze er negatief in staan, maar het zal ook de jongeren van de straat afhalen en het is goedkoper dan professionele tuinmannen,dus ze zijn er ook blij mee. De bewoners zijn er zeer blij mee, zeker de jongeren, maar ook hun ouders omdat hun kinderen geen overlast kunnen veroorzaken en op een makkelijke manier aan geld komen. De bedrijven staan er neutraal tegenover. De boeren zijn er deels blij mee, omdat hun kinderen onder de panne zijn en de natuur wordt onderhouden, maar het zou ook overlast kunnen veroorzaken. De scheepvaart staat er neutraal tegenover. Totale kosten: Er moet een huisje gebouwd worden en er moeten begeleiders ingehuurd worden, en de jongeren moeten betaalt worden voor hun bijbaantje, maar dit kan gecompenseerd worden door de drankjes die ze kunnen kopen en vooral door de tuinmannen die anders moeten worden gehuurd. De eenmalige kosten zullen ongeveer 4 ton zijn, de structurele kosten zijn ongeveer 1 ton per jaar. Een veerpond naar de overkant en een watertaxi naar omliggende grote steden maken: De gemeentes zijn aan de ene kant negatief, dit komt omdat het natuurlijk veel geld kost. Maar het positieve overheerst. Want zo kunnen mensen gemakkelijker naar hun werk en ook kunnen mensen uit de grote steden op bezoek naar Spijk. Dit zorgt voor betere relaties met de grote steden. Ook zullen ze op langere termijn de kosten er weer uit halen door de gebruikers te laten betalen. De bewoners zijn er zeer positief over. Zij kunnen gemakkelijker naar hun werk, maar ook naar de grotere steden om daar te winkelen of om naar de bioscoop te gaan. De bedrijven zullen er zeker blij mee zijn, omdat op deze manier, werknemers uit een wijdere omgeving bij hun kunnen werken. Het waterzuiveringbedrijf heeft er ook wel een nadeel aan, namelijk dat het wel meer vervuiling is voor het water. Zij staan er dus neutraal in. De boeren zijn er blij mee. Om dezelfde redenen als de bewoners. Ook kunnen mensen die langsfietsen omdat ze nu gemakkelijker naar de overkant kunnen, hun producten kopen. De scheepvaart is er zeer negatief over, dit komt omdat de pond het gewone waterverkeer in de weg kan zitten. Totale kosten: ook hier zal de aanschaf en aanleg veel geld kosten, maar er zullen geen structurele kosten zijn omdat er winst kan worden gemaakt. Eenmalige kosten: 1 miljoen. Pagina 9 van 10

10 Het maken van een riviercentrale in combinatie met de waterzuiveringinstallatie: Voor de Duitse gemeente Kleef zal dit ontzettend veel geld kosten, maar er wordt dan ook heel veel energie in opgewekt, dus het zal ook geld opleveren, al duurt dit wel een tijdje. De bewoners zullen er blij mee zijn, omdat dit scheelt in hun energierekening. Voor de bedrijven geld het zelfde, zeker voor de waterzuiveringsinstallatie, al zal deze ook wat moeten betalen. Voor de boerenbedrijven scheelt het in hun energierekening, maar zal het wel wat land kosten. De scheepvaart is geen belanghebbende bij deze maatregel. Wat gaan we doen, conclusie: Het plaatsen van windmolens In totaal gaan we 23 windmolens plaatsen. Er zijn 47 kribben, wij willen op de helft van alle kribben er ééntje plaatsen. Zodat ze elkaars wind niet afpakken maar ook omdat het nogal een investering is, al is deze na zo n 5 maanden wel weer weggewerkt. Wij willen ze per 8 plaatsen, zodat er niet een te groot tekort is voor andere dingen in de tijd dat het terugverdient moet worden. De eerste keer plaatsen we er 7 want dan moet er ook geld gestoken worden in andere dingen. Omdat de kosten elkaar opheffen, hoeft deze maatregel niet worden opgenomen in het kostenplaatje. Vervangen van bomen en gras Eerst halen we alle bomen en al het gras dat er is weg. Dan vervangen we al het gras en de meeste bomen, en we plaatsen nieuwe bomen en leggen nieuw gras aan waar wij dat nodig vinden, op de plaatsen die op de bijgevoegde kaart zijn gemarkeerd. De kosten van het gras en de 60 bomen zijn Het maken van een groene rivier We willen een groene rivier maken van de Bovenrijn naar de Alterrijn, die naar beneden stroomt. Hiervoor zal een deel van de dijk gesloopt moeten worden, en aan de groene rivier zal ook een dijk gemaakt moeten worden. In de rivier komen een viertal waterraderen, die verbonden worden aan de waterkrachtcentrale aan de westkant van de groene rivier. Dit levert een enorme hoeveelheid energie op, dit gaat naar de Duitse plaatsen Emmerich, Düffelward, Brienen, Spyck, Griethausen, Rindern en Kleef en de Nederlandse plaatsen Zevenaar, Lobith, Tolkamer, Elten, s-heerenberg en Spijk. De kosten zullen moeten worden gedeeld door de gemeentes Kleef en Rijnwaarden, de Nederlandse en Duitse overheid en bedrijven die profiteren van deze energie. Totale kosten: Ooit zal er winst gemaakt worden op dit project, maar hiervoor zal het heel veel geld kosten. Er moeten nieuwe dijken worden aangelegd en een rivier gegraven en er moeten waterkrachtcentrales en waterraderen worden gebouwd. Dit zal een eenmalig bedrag van ongeveer 1 miljard kosten. Jongerencentrum maken Veerpond + woon-werkverkeer Riviercentrale Voor de herinrichting van de uiterwaarden hebben wij ook gelet op duurzaamheid. Een manier om energie op te wekken vanuit een rivier is de riviercentrale. Dit is een centrale achter de dijk waar water door een buis de centrale instroomt. De centrale ligt lager dan de rivier waardoor er meer energie kan worden gewonnen. In ons gebied ligt ook een waterzuiveringsinstallatie die water uit de Rijn haalt en zuivert. Het leek ons een goed idee om deze twee te combineren. Het binnenstromende water zal door turbines gaan en zo energie opwekken voor de waterzuivering. De aanvoer van water is er al, dus er hoeven geen buizen onder de dijk en dijkverstevigingen aangelegd te worden, wat al erg in de kosten scheelt. De enige kosten zijn dan voor de turbines die worden aangelegd. Zes turbines van 30MW zullen 50 miljoen euro kosten. Inclusief aanleg zal dit iets duurder zijn. De Duitse regering (de waterzuivering ligt aan de Duitse kant) het waterzuiveringbedrijf en een grote Duitse energieleverancier zouden deze kosten dan kunnen delen. Pagina 10 van 10

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID? Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Ruimte voor de rivier de IJssel

Ruimte voor de rivier de IJssel Ruimte voor de rivier de IJssel WERKBLAD 1. Over welk plan van de overheid gaat dit filmpje en wie werken er allemaal samen? 2. De foto hierboven is gemaakt op de dijk die langs de IJssel loopt. Hoe heten

Nadere informatie

LAGE WATERSTAND IN DE RIJN

LAGE WATERSTAND IN DE RIJN LESBRIEF LAGE WATERSTAND IN DE RIJN Inleiding In de winter kende de Rijn een hoge waterstand door de relatief hoge temperaturen in noordwest Europa. In de zomer van 2018 was relatief warm en er viel weinig

Nadere informatie

LAGE WATERSTAND IN DE RIJN

LAGE WATERSTAND IN DE RIJN ANTWOORDEN LAGE WATERSTAND IN DE RIJN Inleiding In de winter kende de Rijn een hoge waterstand door de relatief hoge temperaturen in noordwest Europa. In de zomer van 2018 was relatief warm en er viel

Nadere informatie

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de

Nadere informatie

Overstromingen en wateroverlast

Overstromingen en wateroverlast Atlasparagraaf Overstromingen en wateroverlast 1/6 In deze atlasparagraaf herhaal je de stof van Overstromingen en wateroverlast. Je gaat extra oefenen met het waarderen van verschijnselen (vraag 4 en

Nadere informatie

Werkblad - Les 2 - Bouwen met de natuur

Werkblad - Les 2 - Bouwen met de natuur Het concept van Bouwen met de Natuur neemt het natuurlijk systeem als uitgangspunt voor het ontwerp en de realisatie van waterbouwkundige werken. Zo beschermen oesters in de Oosterschelde stukken land

Nadere informatie

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Bijlandse Waard. Herinrichting voor veiligheid, natuur en beleving

Bijlandse Waard. Herinrichting voor veiligheid, natuur en beleving Bijlandse Waard Herinrichting voor veiligheid, natuur en beleving Mogelijkheden voor recreatie Het centrale deel van de Bijlandse Waard wordt een stil gebied om flora en fauna te beschermen. De randen

Nadere informatie

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 4 - WERKBLAD 1

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 4 - WERKBLAD 1 THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 4 - WERKBLAD 1 Naam: Groep: NU EN DE TOEKOMST (1941 TOT NU) DE RAMP VAN 1953 Bekijk de video Kustbescherming. 1 A. Welke natuurlijke oorzaken zorgden ervoor dat de watersnoodramp

Nadere informatie

AK samenvatting H4. Het stroomstelsel is de hoofdrivier met alle zijtakken, het bestaat uit drie delen:

AK samenvatting H4. Het stroomstelsel is de hoofdrivier met alle zijtakken, het bestaat uit drie delen: AK samenvatting H4 Paragraaf 2 Het stroomstelsel is de hoofdrivier met alle zijtakken, het bestaat uit drie delen: Bovenloop (hoog in de bergen, snelle rivierstroom) Middenloop (door een dal met ingesneden

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer containers, grondstoffen en andere spullen worden via Rotterdam

Nadere informatie

Mest Boeren gebruiken mest op weilanden en akkers. Ook via de koe zelf komt er mest in een weiland. Via de regen spoelt dit ook in het water van

Mest Boeren gebruiken mest op weilanden en akkers. Ook via de koe zelf komt er mest in een weiland. Via de regen spoelt dit ook in het water van Mest Boeren gebruiken mest op weilanden en akkers. Ook via de koe zelf komt er mest in een weiland. Via de regen spoelt dit ook in het water van sloten, beken en rivieren. Het waterschap meet hoeveel meststoffen

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuweroute

Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuweroute Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuwerou Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 21 maart 2005 5,7 34 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave - Wel of niet aanleggen? - Waarom word

Nadere informatie

Het rivierklei-landschap

Het rivierklei-landschap Het rivierklei-landschap Kaart rivierlandschap in Het huidige rivierengebied omvat de stroomgebieden van de Maas en de Rijn. De Rijn vertakt vrijwel direct na binnenkomst in ons land bij Lobith in een

Nadere informatie

Versie 22 september Inleiding

Versie 22 september Inleiding Inleiding Verschil watersnood en wateroverlast Watersnood is een door een overstroming veroorzaakte ramp. Een overstroming kan plaatsvinden vanuit zee, zoals bij de watersnoodramp van 1953, maar ook vanuit

Nadere informatie

Zandhonger. Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde. 19 september 2002

Zandhonger. Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde. 19 september 2002 Zandhonger Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde 19 september 2002 Zandhonger, Gaat de Oosterschelde kopje onder? De Deltawerken veranderden de

Nadere informatie

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten.

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten. Meander groep 5 Thema 1 Onderweg Aardrijkskunde Waarom is een nieuwe wijk hier gebouwd en niet daar? Wat voor gebouwen staan er? Waarom staan ze juist op die plek? Huizen, boerderijen, fabrieken en kantoren

Nadere informatie

Zand en klei 1. Van veen tot weiland 2. Blad 1. Heide Een lage plant met paarse bloemen.

Zand en klei 1. Van veen tot weiland 2. Blad 1. Heide Een lage plant met paarse bloemen. 5 Lastige woorden Blad Zand en klei Heide Een lage plant met paarse bloemen. Voedingsstoffen Voedsel dat planten nodig hebben om te groeien. Boomgaard Een stuk land met fruitbomen. Greppel Een kleine droge

Nadere informatie

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren Voor Europa De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie Tekst: D66 en Merel van Beeren 1 De plannen van D66 voor Europa D66 vindt Europa heel belangrijk. Wij denken dat Nederland sterker is als

Nadere informatie

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO DUURZAAM PRODUCEREN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

Naar veilige Markermeerdijken

Naar veilige Markermeerdijken Naar veilige Markermeerdijken Naar veilige Markermeerdijken Hoogheemraadschap Hollands Noorder kwartier versterkt 33 kilometer afgekeurde dijk tussen Hoorn en Amsterdam. Tijdens de toetsronde in 2006 zijn

Nadere informatie

notitie Grondbank GMG 1. INLEIDING

notitie Grondbank GMG 1. INLEIDING notitie Witteveen+Bos van Twickelostraat 2 postbus 233 7400 AE Deventer telefoon 0570 69 79 11 telefax 0570 69 73 44 www.witteveenbos.nl onderwerp project opdrachtgever projectcode referentie opgemaakt

Nadere informatie

Lesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW

Lesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW ZAND BOVEN WATER Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 wordt hard gewerkt om de haven uit te breiden.

Nadere informatie

Sterke dijken. veilig wonen en werken

Sterke dijken. veilig wonen en werken Sterke dijken veilig wonen en werken Bij mijn vaste rondje op de dijk viel mij weer op hoe bijzonder het eigenlijk is. Aan de ene kant de rivier, aan de andere kant ons dorp. Bij hoogwater is dat extra

Nadere informatie

Een haalbaarheidsstudie naar het aanleggen van een afleidingskanaal

Een haalbaarheidsstudie naar het aanleggen van een afleidingskanaal z Een haalbaarheidsstudie naar het aanleggen van een afleidingskanaal Onderzoeken of een afleidingskanaal tussen de Mekong Rivier en de Golf van Thailand geschikt is als maatregel om overstromingsrisico

Nadere informatie

De Noordzee HET ONTSTAAN

De Noordzee HET ONTSTAAN De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met

Nadere informatie

Ecologische doelstelling

Ecologische doelstelling Nevengeulen langs de grote rivieren Leren van de praktijk Margriet Schoor Oost Nederland Platform beek- en rivierherstel Vreugderijkerwaard, oktober 2009 14 december 2011 Waarom nevengeulen? Hoofdgeul

Nadere informatie

Sedimentatie in Harderwijker Bocht ten gevolge van de strekdam bij Strand Horst Noord

Sedimentatie in Harderwijker Bocht ten gevolge van de strekdam bij Strand Horst Noord Sedimentatie in Harderwijker Bocht ten gevolge van de strekdam bij Strand Horst Noord In het gebied tussen de strekdammen bij Strand Horst Noord en de bebouwing van Harderwijk ligt een klein natuurgebied

Nadere informatie

Samen werken aan waterkwaliteit. Voor schoon, voldoende en veilig water

Samen werken aan waterkwaliteit. Voor schoon, voldoende en veilig water Samen werken aan waterkwaliteit Voor schoon, voldoende en veilig water D D Maatregelenkaart KRW E E N Z D E Leeuwarden Groningen E E W A IJSSELMEER Z Alkmaar KETELMEER ZWARTE WATER MARKER MEER NOORDZEEKANAAL

Nadere informatie

De waardering voor en de perceptie van problemen, oplossingen en verantwoordelijkheden rondom veenweide onder het Nederlandse publiek in kaart

De waardering voor en de perceptie van problemen, oplossingen en verantwoordelijkheden rondom veenweide onder het Nederlandse publiek in kaart De waardering voor en de perceptie van problemen, oplossingen en verantwoordelijkheden rondom veenweide onder het Nederlandse publiek in kaart brengen. Lang geleden bestond voor Nederland een groot deel

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Wateroverlast langs de grote rivieren

Praktische opdracht Aardrijkskunde Wateroverlast langs de grote rivieren Praktische opdracht Aardrijkskunde Wateroverlast langs de grote rivieren Praktische-opdracht door een scholier 2295 woorden 9 juni 2005 5,8 44 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde INLEIDING Zijn noodoverloopgebieden

Nadere informatie

Soorten rivieren vmbo-kgt34

Soorten rivieren vmbo-kgt34 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 16 oktober 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/82664 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge

Nadere informatie

Dijkverbetering. beleef het mee! Eemshaven-Delfzijl. Combinatie Ommelanderdiek bestaat uit Boskalis Nederland BV en KWS Infra BV

Dijkverbetering. beleef het mee! Eemshaven-Delfzijl. Combinatie Ommelanderdiek bestaat uit Boskalis Nederland BV en KWS Infra BV Dijkverbetering Eemshaven-Delfzijl beleef het mee! Combinatie Ommelanderdiek bestaat uit Boskalis Nederland BV en KWS Infra BV De zeedijk tussen Eemshaven en Delfzijl Tussen Eemshaven en Delfzijl ligt

Nadere informatie

Rivierkundige berekeningen Randwijkse Waard Rivierkundige analyse

Rivierkundige berekeningen Randwijkse Waard Rivierkundige analyse Rivierkundige berekeningen Randwijkse Waard 9T5318.A0 Definitief 24 maart 2010 A COMPANY OF HASKONING NEDERLAND B.V. KUST & RIVIEREN Barbarossastraat 35 Postbus 151 6500 AD Nijmegen (024) 328 42 84 Telefoon

Nadere informatie

Help! Het water komt!

Help! Het water komt! Help! Het water komt! Hoog water in Europa Toename aantal overstromingen in Europa De Moldau bedreigt het historische centrum van Praag Wat is er aan de hand? december 1993 Steeds vaker treden Europese

Nadere informatie

Maascollege. Waterstanden in de Maas, verleden, heden, toekomst

Maascollege. Waterstanden in de Maas, verleden, heden, toekomst Maascollege Waterstanden in de Maas, verleden, heden, toekomst Inhoud presentatie kararkteristiek stroomgebied waar komt het water vandaan hoogwater en lage afvoer hoogwaterbescherming De Maas MAAS RIJN

Nadere informatie

De Oude Weg Elst. Wonen in de Amerongse Bovenpolder. 3 Royale kavels met luxe vrijstaande villa s

De Oude Weg Elst. Wonen in de Amerongse Bovenpolder. 3 Royale kavels met luxe vrijstaande villa s De Oude Weg Elst Wonen in de Amerongse Bovenpolder 3 Royale kavels met luxe vrijstaande villa s Riant WOnen Tussen de bossen van de Utrechtse Heuvelrug en de uiterwaarden van de Nederrijn ligt het sfeervolle

Nadere informatie

Overnachtingshaven Lobith

Overnachtingshaven Lobith Koninklijke Schuttevaer Vasteland 12e - 3011 BL RotterdamPostbus 23415 3001 KK Rotterdam T +31 10 412 91 36 F +31 10 433 09 18 I www.koninklijkeschuttevaer.nl Overnachtingshaven Lobith Onderwerp: 18 maart

Nadere informatie

Ruimte voor de Rijn. Hoofdstuk 4. Ionica Smeets

Ruimte voor de Rijn. Hoofdstuk 4. Ionica Smeets Hoofdstuk 4 Ruimte voor de Rijn Ionica Smeets De Nederlandse dijken zijn gebouwd om een extreme situatie te weerstaan die eens in de 1250 jaar voorkomt. Maar klimaatverandering vergroot de kans op overstromingen.

Nadere informatie

Goed rivierbeheer, wel zo veilig! Wet beheer rijkswaterstaatswerken

Goed rivierbeheer, wel zo veilig! Wet beheer rijkswaterstaatswerken Goed rivierbeheer, wel zo veilig! Wet beheer rijkswaterstaatswerken Nederland ligt in een delta van grote rivieren. Het stromende water heeft de rivierlandschappen gevormd: afwisselend, vruchtbaar, met

Nadere informatie

Watermanagement en het stuwensemble Nederrijn en Lek. Voldoende zoetwater, bevaarbare rivieren

Watermanagement en het stuwensemble Nederrijn en Lek. Voldoende zoetwater, bevaarbare rivieren Watermanagement en het stuwensemble Nederrijn en Lek Voldoende zoetwater, bevaarbare rivieren Rijkswaterstaat beheert de grote rivieren in Nederland. Het stuwensemble Nederrijn en Lek speelt hierin een

Nadere informatie

Huizen. Heerlijke achtertuin. Op 6 min van centrum Nijmegen. Royale woonkamer met veel daglicht. Veilige, rustige autoluwe straat

Huizen. Heerlijke achtertuin. Op 6 min van centrum Nijmegen. Royale woonkamer met veel daglicht. Veilige, rustige autoluwe straat Huizen vanhendriks Wethouder Verrietstraat 37, 6576 DA Ooij Op 6 min van centrum Nijmegen Veilige, rustige autoluwe straat Royale woonkamer met veel daglicht Heerlijke achtertuin Maar liefst 4 slaapkamers

Nadere informatie

Nederland, waterland

Nederland, waterland Nederland, waterland inhoud. Nederland, waterland 3 2. Hoe Nederland veranderde. 4 3. Het Deltagebied 7 4. Grote overstromingen 9 5. De polder 6. De grond daalt 3 7. De strijd tegen het water 4 8. Modern

Nadere informatie

Titel: Aanvraag omgevingsvergunnin g tijdelijk afwijken laad- en loslocatie t Zwaantje Nummer: P VER- OMG Versie: 1.

Titel: Aanvraag omgevingsvergunnin g tijdelijk afwijken laad- en loslocatie t Zwaantje Nummer: P VER- OMG Versie: 1. Inhoudsopgave 1 Algemeen... 2 1.1 Gegevens aanvrager... 2 1.2 Gewenste toestemming... 2 1.3 Aard van de werkzaamheden... 2 1.4 Ligging van de loslocaties met zandaanvulling... 2 1.5 Relatie met andere

Nadere informatie

Project Singraven:Watermolen, KLAS 3H/V, April 2011 Watermolen Hulsbeek, een breed gedragen initiatief

Project Singraven:Watermolen, KLAS 3H/V, April 2011 Watermolen Hulsbeek, een breed gedragen initiatief Project Singraven:Watermolen, KLAS 3H/V, April 2011 Watermolen Hulsbeek, een breed gedragen initiatief 22 december 2010 Vrijdag 17 december werd in het Erve Hulsbeek, prachtig gelegen in het winterse landschap

Nadere informatie

Dijkversterking Meers

Dijkversterking Meers Dijkversterking Meers Doelstellingen Grensmaas Hoogwaterbescherming: rivierverruiming en dijkversterking. Natuurontwikkeling Financiering door grindwinning 2 Hoogwaterbescherming Gereed 31-12-2017 Risico

Nadere informatie

Grote nevengeul. Gans. Gans Aanvullen met materiaal uit het projectgebied, van dezelfde of betere milieukwaliteit

Grote nevengeul. Gans. Gans Aanvullen met materiaal uit het projectgebied, van dezelfde of betere milieukwaliteit Gans L a a d po nt o n in om de waterveiligheid te De Waal heeft in de een en T H de waterkwaliteit te Door schoon en gezond Waalbanddijk Orchidee Grote nevengeul Weggraven scheidingsdam tussen de twee

Nadere informatie

Ontwerp Weelde in de Beuningse uiterwaarden 2015

Ontwerp Weelde in de Beuningse uiterwaarden 2015 Ontwerp Weelde in de Beuningse uiterwaarden 2015 Ontwerp Weelde in de Beuningse uiterwaarden 2015 Inleiding In dit boekje leest u in hoofdlijnen hoe het ontwerp van de Beuningse uiterwaarden er uit ziet.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4, Nederland Wateroverlast

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4, Nederland Wateroverlast Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4, Nederland Wateroverlast Samenvatting door een scholier 2085 woorden 27 oktober 2009 6,6 226 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting Aardrijkskunde

Nadere informatie

Witteveen+Bos, RW /torm/027 definitief d.d. 26 maart 2012, toelichting aanvraag watervergunning

Witteveen+Bos, RW /torm/027 definitief d.d. 26 maart 2012, toelichting aanvraag watervergunning 2 Witteveen+Bos, RW1809-303-20/torm/027 definitief d.d. 26 maart 2012, toelichting aanvraag watervergunning BIJLAGE O1-4 PROJECTBESCHRIJVING 1. PROJECTBESCHRIJVING 1.1. Aanleiding De hoogwatersituaties

Nadere informatie

Middelburg Polder Tempelpolder. Polder Reeuwijk. Reeuwijk. Polder Bloemendaal. Reeuwijksche Plassen. Gouda

Middelburg Polder Tempelpolder. Polder Reeuwijk. Reeuwijk. Polder Bloemendaal. Reeuwijksche Plassen. Gouda TNO Kennis voor zaken : Oplossing of overlast? Kunnen we zomaar een polder onder water zetten? Deze vraag stelden zich waterbeheerders, agrariërs en bewoners in de Middelburg-Tempelpolder. De aanleg van

Nadere informatie

hydraulische, morfologische en scheepvaarteffecten dijkversterking BR636-1 BR636-1/smei/147 ir. A. Zoon

hydraulische, morfologische en scheepvaarteffecten dijkversterking BR636-1 BR636-1/smei/147 ir. A. Zoon memo Witteveen+Bos Postbus 2397 3000 CJ Rotterdam telefoon 010 244 28 00 telefax 010 244 28 88 hydraulische, morfologische en scheepvaarteffecten dijkversterking BR636-1 BR636-1/smei/147 ir. A. Zoon datum

Nadere informatie

Rijkswaterstaat Ministerie van tnftastructuur en Milieu

Rijkswaterstaat Ministerie van tnftastructuur en Milieu Rijkswaterstaat Ministerie van tnftastructuur en Milieu M.E.R.-BEOORDELINGSNOTITIE STROOMLI]N MAAS, FASE 3, TRANCHE $ Deelgebied Lithse Ham Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Datum

Nadere informatie

te gast in het landschap op een nieuwe manier recreëren op het gelders eiland

te gast in het landschap op een nieuwe manier recreëren op het gelders eiland te gast in het landschap op een nieuwe manier recreëren op het gelders eiland Het gelders eiland De recreatieplas 1.5 uur Midden in nationaal natuurgebied de Gelderse Poort ligt aan de rand van Nederland,

Nadere informatie

JA: BETTER YN WETTER! VERKIEZINGSPROGRAMMA PVDA FRYSLÂN WETTERSKIP MAKKELIJK LEZEN

JA: BETTER YN WETTER! VERKIEZINGSPROGRAMMA PVDA FRYSLÂN WETTERSKIP MAKKELIJK LEZEN JA: BETTER YN WETTER! VERKIEZINGSPROGRAMMA PVDA FRYSLÂN WETTERSKIP MAKKELIJK LEZEN INLEIDING Foto: Timo Tijhof, Creative Commons OP PEIL BRENGEN Voor iedereen is het belangrijk dat er genoeg schoon water

Nadere informatie

OPLEGNOTIITIE GRONDWATER EFFECTEN ONDERZOEK ZANDWINNING BEUNINGSE PLAS 2014

OPLEGNOTIITIE GRONDWATER EFFECTEN ONDERZOEK ZANDWINNING BEUNINGSE PLAS 2014 OPLEGNOTIITIE GRONDWATER EFFECTEN ONDERZOEK ZANDWINNING BEUNINGSE PLAS 2014 GEMEENTE BEUNINGEN 28 november 2014 078139811:B - Definitief D03061.000032.0300/GF Inhoud Inleiding... 3 Het effect van de vaarverbinding...

Nadere informatie

ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN

ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 is de haven uitgebreid met Maasvlakte 2. Zodat

Nadere informatie

Hoeveel miljoenen m3 liters regenwater meer komen nu in de rivier 2008 ten opzichte van 2002

Hoeveel miljoenen m3 liters regenwater meer komen nu in de rivier 2008 ten opzichte van 2002 Wat is er, met dit advies gebeurt? Hoeveel miljoenen m3 liters regenwater meer komen nu in de rivier 2008 ten opzichte van 2002 Titel:Nederland onder laten lopen is dat beleid? Arcadis geef een advies

Nadere informatie

Paragraaf 2 hoe de rivier werkt

Paragraaf 2 hoe de rivier werkt Samenvatting door een scholier 2078 woorden 17 juni 2012 6 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 hoe de rivier werkt De grootste rivieren van Nederland, de Rijn en de Maas,

Nadere informatie

Watersnoodramp 1953 hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Watersnoodramp 1953 hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52484 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo II

Eindexamen aardrijkskunde vwo II Leefomgeving Opgave 7 Waterbeleid Bestudeer de bronnen 1a tot en met 1c uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Naar aanleiding van de hoogwaterproblematiek in de oeverstaten van de Rijn in 1993

Nadere informatie

HOOFDSTUK TITEL. Herontwikkeling plas Caron. Versterking van natuur en recreatie door zandwinning en verondieping

HOOFDSTUK TITEL. Herontwikkeling plas Caron. Versterking van natuur en recreatie door zandwinning en verondieping Herontwikkeling plas Caron Versterking van natuur en recreatie door zandwinning en verondieping OVER PLAS CARON De voormalige zandwinplas plas Caron is een begrip in de omgeving. Vissers, wandelaars en

Nadere informatie

Zoekopdrachten bij Het water komt. **

Zoekopdrachten bij Het water komt. ** Module 1 De geschiedenis van de Delta. 1 Strijd tussen land en water 2 Overstromingen door de eeuwen heen 3 Oorzaken van overstromingen: de mens zelf 4 Waterbeheer. Blz. 4 Achter de duinen had je veengronden

Nadere informatie

Dat kan beter vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Dat kan beter vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/82623 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Soorten rivieren vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82664

Soorten rivieren vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82664 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/82664 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Technische analyse waterstanden op de Waal Cornelis van Dorsser & Marleen Buitendijk 8 oktober 2018

Technische analyse waterstanden op de Waal Cornelis van Dorsser & Marleen Buitendijk 8 oktober 2018 Hoogteligging rivier te Lobith (cm t.o.v. NAP) Technische analyse waterstanden op de Waal Cornelis van Dorsser & Marleen Buitendijk 8 oktober 2018 Al lange tijd ontvangen wij klachten van binnenvaartschippers

Nadere informatie

Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien.

Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien. Ooibossen Definitie Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien. Ooi is een oud woord voor nat terrein nabij een rivier Deze bossen worden voortdurend blootgesteld

Nadere informatie

1. Ecologische voetafdruk

1. Ecologische voetafdruk 2 VW0 THEMA 7 MENS EN MILIEU EXTRA OPDRACHTEN 1. Ecologische voetafdruk In de basisstoffen heb je geleerd dat we voedsel, zuurstof, water, energie en grondstoffen uit ons milieu halen. Ook gebruiken we

Nadere informatie

want ruimte voor de Maas en veilige (regionale) dijken zijn een eerste zorg.

want ruimte voor de Maas en veilige (regionale) dijken zijn een eerste zorg. Verkiezingsprogramma 2019 2023 AWP Aa en Maas De Algemene Waterschapspartij (AWP) is een landelijke vereniging met een gekozen bestuur. In elk waterschap heeft de AWP een afdeling. De landelijke vereniging

Nadere informatie

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE Imandra: :D

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE Imandra: :D ONDERWERP Gemaal Korftlaan - advies wel of niet verbreden watergang aanvoertracé DATUM 7-7-2016, PROJECTNUMMER C03071.000121.0100 ONZE REFERENTIE Imandra: 078915484:D VAN Arjon Buijert - Arcadis AAN J.

Nadere informatie

Gendtse Waard - Presentatie

Gendtse Waard - Presentatie Gendtse Waard - Presentatie Gebiedsbeschrijving, analyse en variantenstudie herinrichting J.M.A. van den Hurk D. Emond februari 2016 In opdracht van: K3Delta In samenwerking met: Rodruza & Staatsbosbeheer

Nadere informatie

Maak alle dijken 200x zo hoog (of zo hoog als moet)

Maak alle dijken 200x zo hoog (of zo hoog als moet) Nederland loopt onder water als de zeespiegel -Bedenk oplossingen. -Voor iedere oplossing: -Zet iedere hoed op en beargumenteer.. Zwart : onderzoek naar fouten. Wit: feiten en cijfers. Rood: emoties en

Nadere informatie

Post I. A: Oude duinen B: Zeekleilandschap. Bodemgebruik: A: Bos. B: Grasland

Post I. A: Oude duinen B: Zeekleilandschap. Bodemgebruik: A: Bos. B: Grasland Post I Opdracht I: Om welke twee landschappen gaat het? A: Oude duinen B: Zeekleilandschap Grondsoorten: Bodemgebruik: Inrichtingselementen: A: Oud duinzand A: Bos A: Kasteel, woningen B: Jonge zeeklei

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma. Water Natuurlijk Rijn en IJssel

Verkiezingsprogramma. Water Natuurlijk Rijn en IJssel Verkiezingsprogramma 2019 2023 Water Natuurlijk Rijn en IJssel Inleiding Voor u ligt het conceptverkiezingsprogramma van Water Natuurlijk Rijn en IJssel In de komende periode gaan we in gesprek met inwoners

Nadere informatie

Wat doet het waterschap voor de wegen?

Wat doet het waterschap voor de wegen? Lesbrief wegen Wat doet het waterschap voor de wegen? Veilige wegen www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta 1 Veilige wegen Sommige waterschappen zoals waterschap Hollandse

Nadere informatie

Zonne-energie. Een stadspanelonderzoek. November Erik van der Werff.

Zonne-energie. Een stadspanelonderzoek. November Erik van der Werff. Zonne-energie Een stadspanelonderzoek Erik van der Werff November 2018 www.oisgroningen.nl Inhoud Samenvatting 3 1. Inleiding 4 1.1 Aanleiding van het onderzoek 4 1.2 Doel van het onderzoek 4 1.3 Onderzoeksmethode

Nadere informatie

Ruimte voor de Rivier

Ruimte voor de Rivier Ruimte voor de Rivier Annika Hesselink en Anne-Geer de Groot Ministerie Infrastructuur en Waterstaat Verwondering 2 Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Opbouw Verleden: Introductie en kenmerken

Nadere informatie

Hydraulische beoordeling nieuwe waterkering Alexander, Roermond. WAQUA-simulaties ten behoeve van Waterwetaanvraag

Hydraulische beoordeling nieuwe waterkering Alexander, Roermond. WAQUA-simulaties ten behoeve van Waterwetaanvraag nieuwe waterkering Alexander, Roermond WAQUA-simulaties ten behoeve van Waterwetaanvraag i Datum 17 maart 2014 Status Concept, versie 0.2 Project P0056.9 Naam Paraaf Datum Auteur Drs. R.C. Agtersloot 17-03-2014

Nadere informatie

Ruimte voor de Rivier - praktijktoepassing met Simona. Simona Gebruikersmiddag, 12 juni 2013

Ruimte voor de Rivier - praktijktoepassing met Simona. Simona Gebruikersmiddag, 12 juni 2013 Ruimte voor de Rivier - praktijktoepassing met Simona Simona Gebruikersmiddag, Inhoud 1. Ruimte voor de Rivier projecten 2. Dwarsstroming 3. Morfologische analyses 4. Limieten grofmazigheid, pijlers 5.

Nadere informatie

Bodemgeschiktheidseisen stedelijk gebied

Bodemgeschiktheidseisen stedelijk gebied Bodemgeschiktheidseisen stedelijk gebied uit: Riet Moens / Bouwrijp maken http://team.bk.tudelft.nl/publications/2003/earth.htm Uit: Standaardgidsen (1999) 1.7.3 Uitwerking voor stedelijke functies De

Nadere informatie

Hoofdvraag: Hoe kan een gebied of een landschap milieuaantasting door verdroging optreden en hoe kan dit worden tegengegaan?

Hoofdvraag: Hoe kan een gebied of een landschap milieuaantasting door verdroging optreden en hoe kan dit worden tegengegaan? Praktische-opdracht door een scholier 1523 woorden 16 januari 2006 6,4 18 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Stap 1: De onderzoeksvraag Hoofdvraag: Hoe kan een gebied of een landschap

Nadere informatie

Kade-inspectie en uw onderhoudsplicht

Kade-inspectie en uw onderhoudsplicht Kade-inspectie en uw onderhoudsplicht Nederland ligt voor een groot deel onder de zeespiegel. Op sommige plekken in Rijnland tot wel zes meter. Dankzij waterkeringen, zoals dijken, sluizen, stuwen en stormvloedkeringen,

Nadere informatie

Verslag Biologie Het IJsselmeer

Verslag Biologie Het IJsselmeer Verslag Biologie Het IJsselmeer Verslag door Jeroen 1891 woorden 27 februari 2018 6,4 5 keer beoordeeld Vak Biologie [Datum] (Bron 1) Inhoudsopgave Inhoudsopgave Bladzijde 1 Hoofdstuk 1 Bladzijde 2 Hoofdstuk

Nadere informatie

RSG DE BORGEN. Anders varen. Informatie voor de leerlingen. Inhoud. 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling

RSG DE BORGEN. Anders varen. Informatie voor de leerlingen. Inhoud. 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling RSG DE BORGEN Anders varen Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling [1] RSG de BORGEN Anders varen [Technasium] mei 2017 1 DE OPDRACHT

Nadere informatie

Ontdekkersgroep dag 25 25 maart 2014

Ontdekkersgroep dag 25 25 maart 2014 Ontdekkersgroep dag 25 25 maart 2014 Onderwijsactiviteit 11 Water Water. We denken er niet vaak over na, maar het is belangrijk voor het leven op aarde. Het is dan ook één van de vier elementen. In dit

Nadere informatie

Concept: Opgewekt! Visualisatie van het concept Op de volgende pagina s zijn enkele schetsen te zien die het concept visualiseren.

Concept: Opgewekt! Visualisatie van het concept Op de volgende pagina s zijn enkele schetsen te zien die het concept visualiseren. Omgevingsanalyse Doelgroep: starters en zzp ers Zoals aangegeven in de briefing van Enexis zijn starters een groep waar nog (bijna) geen tools zich specifiek op richten. Dit gat wil ik opvullen met mijn

Nadere informatie

Gebied: De Drie Polders

Gebied: De Drie Polders Gebied: De Drie Polders Basisschets De basisschets is het resultaat voort gekomen uit twee schetssessies. Onderstaande schets is het streefbeeld waar draagvlak voor is en is de basis geweest voor de nadere

Nadere informatie

Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting

Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno

Nadere informatie

Verruiming Julianakanaal

Verruiming Julianakanaal Verruiming Julianakanaal Toelichting voor de bewoners van de gemeente Stein De Vries & van de Wiel Kust- & Oeverwerken Fred Doodeman (omgevingsmanager) 30 oktober 2013 Inhoud Voorstellen De Vries & van

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door Dylan 1394 woorden 13 april 2017 1 1 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Aardrijkskunde Paragraaf 2 Hoofdrivieren: - Maas - Rijn Stroomstelsel:

Nadere informatie

3 havo 4 water, 2 t/m 4

3 havo 4 water, 2 t/m 4 3 havo 4 water, 2 t/m 4 Mozambique: soms te veel India: vaak te weinig De blauwe planeet: alles stroomt Welke kringloop heeft de meeste betekenis voor de mens en waarom? De lange kringloop (B) omdat deze

Nadere informatie

Ik heb gekozen voor vier gemeenschappelijke deelvragen, deze behandel ik per landschap.

Ik heb gekozen voor vier gemeenschappelijke deelvragen, deze behandel ik per landschap. Werkstuk door een scholier 2220 woorden 4 maart 2003 6,1 59 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1.1 Inleiding Nederland, een land wat bestaat uit verschillende soorten landschappen. Al deze landschappen

Nadere informatie

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden,

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden, DE ZANDMOTOR van zand naar land De provincie Zuid-Holland is één van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Het ligt grotendeels onder zeeniveau. Met het veranderende klimaat komt van verschillende kanten

Nadere informatie

Culemborg aan de Lek

Culemborg aan de Lek Ruimte voor de Rivier Culemborg aan de Lek informatieavond 27 oktober 2008 David Heikens Royal Haskoning Ruimte voor de Rivier Culemborg Inhoud 1. Hoogwaterveiligheid PKB Ruimte voor de Rivier 2. Het alternatief:

Nadere informatie

1 Kwel en geohydrologie

1 Kwel en geohydrologie 1 Kwel en geohydrologie 1.1 Inleiding Grondwater in de omgeving van de grote rivieren in Nederland wordt door verschillen in het peil sterk beïnvloed. Over het algemeen zal het rivierpeil onder het grondwatervlak

Nadere informatie

Uitgelicht: Uitleg over de versterking van de dijk langs het Zwarte Meer

Uitgelicht: Uitleg over de versterking van de dijk langs het Zwarte Meer Uitgelicht: Uitleg over de versterking van de dijk langs het Zwarte Meer Onlangs hebt u een nieuwsbrief ontvangen met informatie over de projecten op de Kampereilanden om de waterveiligheid te verbeteren.

Nadere informatie

Naar aanleiding van de avond met de klankbordgroep is de keuze gemaakt om te zoeken naar avontuurlijk spelen / spelen in het groen in plaats van het

Naar aanleiding van de avond met de klankbordgroep is de keuze gemaakt om te zoeken naar avontuurlijk spelen / spelen in het groen in plaats van het 1 2 Naar aanleiding van de avond met de klankbordgroep is de keuze gemaakt om te zoeken naar avontuurlijk spelen / spelen in het groen in plaats van het traditionele spelen. Ook is op die avond gesproken

Nadere informatie