Nederlandse samenvatting
|
|
- Laurens Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nederlandse samenvatting Achtergrond,problemstelingendoelvanhetonderzoek Hetonderzoekdatin ditproefschriftwordtbeschrevengaatoverdeontwikkelingvan praktijkkennis van ervaren natuurkunde- scheikunde- en biologiedocenten in de contextvan deinvoeringvan hetvakalgemenenatuurwetenschappen (ANW )in de TweedeFasevan hetvoortgezetonderwijs(slo,1996).in tegenstelingtotandere natuurwetenschappelijkevakken isanw verplichtvooralebovenbouwleerlingen van havo en vwo,ongeachthun profielkeuze.anw is onderandere ingevoerd om leerlingen inzichtteverschaffen in demanierwaarop natuurwetenschappelijkekennis totstand komt,en in de impactvan die kennisop de maatschappij.leerlingen reflecteren op de geldigheid en de gevolgen van natuurwetenschappelijke kennis, waarbijalerleiactueleonderwerpen derevuepasseren zoals genetischemanipulatie, klonen, opwarming van de aarde en expansie van hetheelal.tegelijk metde invoering van de Tweede Fase is een pedagogisch-didactische vernieuwing (het Studiehuis)geïntroduceerd,gebaseerd op een constructivistische visie op leren en onderwijzen.in dezevisieisdeaandachtverschoven naaronderwijsmethodeswaarbij de constructie van kennis en vaardigheden door leerlingen centraal staat, in tegensteling tot methodes waarbijkennisoverdracht door de docent plaatsvindt (Vermunt& Verloop,1999). Hetis bekend datveelonderwijsvernieuwingen in de praktijk anders uitgevoerd worden dan vooraf door onderzoekers en ontwikkelaars is bedacht (Duffee & Aikenhead,1992).In hetverleden heeftdezeconstateringwelgeleid totverwijten aan hetadresvan docenten,omdatzijeen vernieuwing nietop dejuistewijzezouden implementeren.tegenwoordigwordterkenddatdocenten zich bijdeuitvoeringvan onderwijs(vernieuwingen)laten leiden doorhun kennisen opvatingen overleren, onderwijzen,leerlingen en vakinhoud(verloop,1992).dekennis(en opvatingen)van docenten diehun handelen in depraktijkstuurt,wordtpraktijkkennisgenoemd.om teweten tekomen op welkewijzedepraktijkkennisvan docenten een rolspeeltbijde implementatie van een nieuw vak ofeen nieuw curriculum isonderzoek naarde inhoud en ontwikkeling van die kennisnodig (Tobin & McRobbie,1996).Hetis echternieteenvoudigom dekennisvan docententeinventariserenwantdiekennisis grotendeelsonbewusten laatzich nietgemakkelijkexpliciteren. Hetdoelvan deze studie is een bijdrage te leveren aan de instrumentatie en de theorievormingmetbetrekkingtotdeontwikkelingvan praktijkkennisvan docenten in decontextvan onderwijsvernieuwing,meerspecifiektijdensdeimplementatievan hetvakalgemenenatuurwetenschappen.deuitkomstvan ditonderzoekmoetkennis opleveren waarmeecurriculumontwikkelaarsen onderwijsvernieuwersin detoekomst rekeningkunnen houden bijdeontwikkelingen implementatievan innovatiesin het onderwijs. De centrale onderzoeksvraag in deze studie is: Op welke wijzen ontwikkelen ervaren bètadocenten hun praktijkkennis in de context van de implementatievan hetvakanw? 141
2 Uitvoering en resultaten van het onderzoek Het onderzoek gaat uit van een situatieve en constructivistische visie op kennen en leren. In deze visie construeren docenten kennis tijdens het uitvoeren van individuele en gezamenlijke activiteiten in de context van hun dagelijks werk (in en buiten school). Andersom beïnvloedt deze kennis weer het alledaags handelen in de praktijk. De kennisontwikkeling van docenten wordt in deze studie onderzocht vanuit het perspectief van de docenten zelf, en daarmee kan dit onderzoek vergeleken worden met kwalitatief en interpretatief onderwijsonderzoek, dat gebruik maakt van persoonlijk materiaal van docenten (en leerlingen), zoals gesproken en geschreven verhalen ( narratives ) en dagboeknotities. Deze studie kan gekarakteriseerd worden als een longitudinaal, beschrijvend onderzoek. Vanwege het veelzijdige karakter van de praktijkkennis van docenten (namelijk kennis met betrekking tot leren, onderwijzen, leerlingen, vakinhoud, enzovoort), ontwikkelden we verschillende instrumenten met betrekking tot specifieke, goed omschreven kennisdomeinen van de docenten. Een aantal van de ontwikkelde instrumenten (interviews, metaforen, vragenlijsten, repertorygrid techniek, en storyline methodologie) werden diverse malen, op verschillende tijdstippen, in vier deelstudies, afgenomen onder de negen deelnemers aan de studie. Analyse van de data was gericht op het vinden van gemeenschappelijke patronen in de kennis van individuele docenten. De participanten zijn geworven onder de gebruikers van één specifieke ANW onderwijsmethode, namelijk de methode ANtW oord. De negen ANW docenten deden vrijwillig mee aan het onderzoek. In hoofdstuk 2 (Studie 1) wordt de inhoud van en samenhang tussen drie kennisdomeinen onderzocht, aan het begin van de implementatie van ANW, in het jaar 2002: (1) algemene visie op leren en onderwijzen (algemeen pedagogische kennis); (2) kennis over het leren, onderwijzen, en toetsen van een specifiek onderwerp uit het ANW curriculum, namelijk Modellen van Zonnestelsel en Heelal (pedagogical content knowledge;zie Shulman, 1987, 1988);en (3) algemene kennis en opvattingen van docenten over modellen in de natuurwetenschap. In deze studie gebruiken we een semi-gestructureerd interview, metaforen over leren en onderwijzen vanuit verschillende theoretische perspectieven, en een vragenlijst over de aard en rol van modellen in de natuurwetenschap. Het resultaat van de analyses levert twee typen praktijkkennis op: Type A en Type B. In beide typen vinden we een relatie tussen de algemeen pedagogische opvattingen van de docenten en hun kennis met betrekking tot het leren, onderwijzen en toetsen van Modellen van Zonnestelsel en Heelal. Meer specifiek: een docentgerichte visie op leren en onderwijzen staat in relatie tot kennis van docenten over het leren, onderwijzen en toetsen van de inhoud van verschillende modellen van zonnestelsel en heelal (Type A). Een leerlinggerichte visie op leren en onderwijzen is gerelateerd aan kennis over het leren, onderwijzen en toetsen van de inhoud van modellen, het vervaardigen van modellen en reflectie op de aard van natuurwetenschappelijke modellen (Type B). In beide typen praktijkkennis zijn de opvattingen van docenten over 142
3 modellen in de natuurwetenschap niet erg uitgesproken en is dit kennisdomein niet onderscheidend tussen de docenten. Hoofdstuk 3 (Studie 2) beschrijft het onderzoek naar de ontwikkeling van persoonlijke kennis van docenten met betrekking tot het onderwijzen van modellen in het vak Algemene Natuurwetenschappen. Vanwege de aandacht voor het ontstaan van natuurwetenschappelijke kennis, spelen modellen, het zelf door leerlingen vervaardigen van modellen, en reflectie op de aard van natuurwetenschappelijke modellen een grote rol in het ANW-programma. In deze studie maken we gebruik van de repertory-grid techniek (Kelly, 1955). Een vergelijking en interpretatie van de persoonlijke kennis van de docenten over onderwijsactiviteiten met betrekking tot modellen bij ANW in de jaren 2002 en 2004, levert drie typen kennis op: Type 1, 2 en 3. In Type 1 wordt het leren van de vakinhoud van ANW gecombineerd met reflectie op de aard en de rol van modellen in de natuurwetenschappen. Deze activiteiten worden abstract gevonden, vooral gericht op het verwerven van kennis en inzicht, en meer geschikt voor oudere leerlingen (17/18 jaar) en vwo-leerlingen. Type 2 combineert het zelf door leerlingen vervaardigen van modellen met het leren van de vakinhoud van ANW. Deze activiteiten worden opgevat als concreet en motiverend, met name voor jongere leerlingen (15/16 jaar) en havo-leerlingen. Type 3 verbindt het leren van de vakinhoud met het zelf vervaardigen van modellen (voor jongere leerlingen en havo-leerlingen), en reflectie op de eigenschappen van natuurwetenschappelijke modellen (voor oudere leerlingen en vwo-leerlingen). Voor de meeste docenten geldt dat hun oorspronkelijke kennis en opvattingen in 2004 meer uitgesproken zijn dan in 2002, en dat de doceeractiviteiten behorend bij het kennis Type dat zij vertegenwoordigen beter verlopen, en zelfs min of meer standaard geworden zijn. Er zijn aanwijzingen dat de ontwikkeling van de persoonlijke kennis over het onderwijzen van modellen bij het vak Algemene Natuurwetenschappen gerelateerd is aan de kennis en/of het gebrek aan kennis van de docenten over het ontwikkelen van modellen, of over de aard en de rol van modellen in de natuurwetenschap. Ook lijkt er een relatie te zijn tussen het type persoonlijke kennis van de docent en de leeftijd en achtergrond van zijn leerlingen. De analyses laten zien dat Type 1 in het algemeen samengaat met beperkte kennis over modelleren (het vervaardigen van modellen) en voldoende kennis over de aard van modellen. Dit kennis Type komt vooral voor bij de docenten met oudere leerlingen en/of vwo-leerlingen. In Type 2 wordt een min of meer adequate kennis met betrekking tot modelleren gecombineerd met een relatief tekort aan kennis over de aard van natuurwetenschappelijke modellen. Dit kennis Type wordt met name aangetroffen bij de docenten met jongere en/of havoleerlingen. Type 3 blijkt samen te gaan met voldoende kennis over modellen en modelleren, en komt voornamelijk voor bij die docenten die lesgeven aan leerlingen van verschillende leeftijden en met diverse achtergronden. In hoofdstuk 4 (Studie 3) verlegt het onderzoek zich van de inhoud en de ontwikkeling van de kennis van docenten naar de leeractiviteiten van docenten in de eerste jaren na de introductie van het vak Algemene Natuurwetenschappen. Met 143
4 behulp van de Story-line methodologie (Gergen, 1988) is de docenten gevraagd naar (1) activiteiten die zij ondernomen hebben die, in hun ogen, belangrijk geweest zijn voor de ontwikkeling van hun bekwaamheid als ANW docent; (2) het verloop van deze ontwikkeling in de tijd, vanuit hun perspectief; (3) de verandering in bekwaamheid zowel in relevante vakinhoudelijke kennis als in passende werkvormen, zoals zij die zelf ervaren. Analyse van de stories van de docenten, leidt tot de constructie van twee typen leren: In Type I is vooral individueel geleerd (door ervaringen op te doen); de bekwaamheid bij de invoering van ANW wordt in het algemeen als onvoldoende geïnterpreteerd; de ontwikkeling van die bekwaamheid was ingrijpend, en had vooral betrekking op contextrijke vakinhoud en concrete werkvormen. In Type II is zowel individueel als collaboratief geleerd (door communicatie en samenwerking in en buiten de school); de bekwaamheid bij de start wordt over het algemeen voldoende gevonden; de ontwikkeling verliep geleidelijk en bestond vooral uit het aanpassen en verbeteren van werkvormen waarbij actualiteit, samenwerking en discussie tussen leerlingen centraal staan. Hoofdstuk 5 (Studie 4) beschrijft de ontwikkeling van één van de domeinen van de praktijkkennis van de docenten, namelijk de pedagogical content knowledge (PCK), met betrekking tot een specifiek onderwerp uit het ANW programma, Modellen van Zonnestelsel en Heelal. Uit de resultaten van een semi-gestructureerd interview gehouden in het jaar 2002 worden twee typen van bovengenoemde kennis geïdentificeerd, Type A en Type B, die inhoudelijk verschillend zijn (zie Studie 1). De analyses van 2003 en 2004 tonen aan dat de docenten bij de ontwikkeling van hun kennis niet van Type (A of B) zijn gewisseld. De manier waarop de docenten hun kennis hebben ontwikkeld blijkt kwalitatief verschillend te zijn. Hierdoor is in Type A vooral de kennis over het onderwijzen van Ḿodellen van Zonnestelsel en Heelal gegroeid, terwijl in Type B de kennis over onderwijzen, de kennis over leren en de kennis over toetsen van dit onderwerp in gelijke mate is ontwikkeld. Er zijn aanwijzingen dat de inhoud van de pedagogical content knowledge, en de manier waarop docenten dit domein van de praktijkkennis hebben ontwikkeld, gerelateerd zijn aan hun algemeen pedagogische opvattingen, epistemologische opvattingen over modellen, en inhoudelijke kennis over het zonnestelsel en heelal. Zo blijkt uit de resultaten dat in Type A docentgestuurde werkvormen gecombineerd zijn met een visie waarin natuurwetenschappelijke modellen vooral gezien worden als vereenvoudigde reproducties van de werkelijkheid die bedoeld zijn om verschijnselen te kunnen beschrijven en verklaren, en met vakinhoudelijke kennis die vooral toegespitst is op het heliocentrisch model voor het zonnestelsel. In Type B blijkt het gebruik van meer leerlinggestuurde werkvormen verbonden te zijn met een visie op natuurwetenschappelijke modellen als constructies van de werkelijkheid die bedoeld zijn om verschijnselen te kunnen onderzoeken en/of te voorspellen, en met kennis over zowel historische als hedendaagse modellen van zonnestelsel en heelal. 144
5 Conclusie en implicaties van het onderzoek In de vier bovengenoemde studies zijn de resultaten van iedere docent vergeleken met de kenmerken van de geïdentificeerde typen kennis, kennisontwikkeling, of leren. Op grond van deze vergelijking zijn de docenten in de verschillende typen ondergebracht. Om de centrale onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden, zijn in hoofdstuk 6 de resultaten uit de studies met elkaar in verband gebracht. Daarbij blijkt dat de docenten in twee groepen in te delen zijn. Uit de beschrijving van de groepen blijkt dat leeftijd noch vakachtergrond van de docenten indicatief zijn voor de inhoud en de ontwikkeling van hun kennis tijdens de implementatie van het vak Algemene Natuurwetenschappen. Als antwoord op de centrale onderzoeksvraag wordt hier beredeneerd dat de kennisontwikkeling van de docenten in de studie is beïnvloed door hun oorspronkelijke kennis en opvattingen (o.a. relevante vakinhoudelijke kennis, pedagogische opvattingen; zie Studies 1, 2, 3 en 4), persoonlijke factoren (o.a. manier van leren; zie Studie 3), en contextuele factoren (o.a. collega s, schoolorganisatie; zie Studies 2, en 3). Deze conclusie komt overeen met theoretische modellen over de kennisontwikkeling van (science) docenten die ontworpen zijn door Magnusson, Krajcik en Borko (1999), en Grossman (1990). Docenten lijken op grond van hun kennis en opvattingen, persoonlijke en contextuele factoren, een eigen invulling en aanpak van het vak ANW te hebben ontwikkeld. Het lijkt daarom raadzaam (vergelijk Clark & Peterson, 1986; van der Berg & Vandenberghe, 1995) bij toekomstige vernieuwingen in het bètaonderwijs, net als bij ANW, flexibiliteit in het programma in te bouwen zodat docenten de vernieuwing uit kunnen voeren op een manier die hen past, rekening houdend met kenmerken van hun school. Een dergelijke opzet sluit aan bij de opvatting van het Ministerie van Onderwijs (2003), dat vernieuwingen tussen 2007 en 2010 meer autonomie moeten opleveren voor docenten en scholen. Een beperkende factor in de studie is dat alleen de perspectieven van de docenten zijn onderzocht. Een andere beperking is dat vanwege het zeer arbeidsintensieve karakter van de instrumenten slechts een klein aantal participanten onderzocht kon worden. De resultaten van de studie hebben inzicht opgeleverd in de kennisontwikkeling van natuurkunde-, scheikunde-, en biologiedocenten in de context van de invoering van het vak Algemene Natuurwetenschappen. De in de studie ontwikkelde instrumenten zijn nuttig gebleken bij het laten expliciteren van kennis en opvattingen door docenten. Met name metaforen over leren en onderwijzen, de rep-grid techniek en de story-line methodologie kunnen ook gebruikt worden als reflectie instrument bij de professionalisering van docenten (in opleiding). 145
6 Referenties: Clark, C., & Peterson, P. (1986). Teachers thought processes. In M.C. Wittrock (Ed.), Handbook of research on teaching (pp ). New York: Macmillan Duffee, L., & Aikenhead, G. (1992). Curriculum change, student evaluation, and teacher practical knowledge. Science Education, 76, Gergen, M.M. (1988). Narrative structures in social explanation. In C. Antaki (Ed.), Analysing social explanation (pp ). London: Sage, Hargreaves. Grossman, P.L. (1990). The making of a teacher:teacher knowledge and teacher education. New York, London: Teachers College Press. Kelly, G.A. (1955). The psychologyof personal constructs, Vols. 1&2. New York: W.W. Norton and Co. Inc. [Republished (1999) London: Routledge.] Magnusson, S., Krajcik, J., & Borko, H. (1999). Nature, sources and development of pedagogical content knowledge. In J. Gess-Newsome, & N.G. Lederman. (Eds.), Examining pedagogical content knowledge (pp ). Dordrecht, the Netherlands: Kluwer Academic Publishers. Ministerie van Onderwijs (2003). Ruimte laten en keuzes bieden in de tweede fase van havo en vwo. Den Haag, the Netherlands: Ministry of Education. Shulman, L.S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15, Shulman, L.S. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational review, 57, SLO Voorlichtingsbrochure havo/vwo Algemene Natuurwetenschappen [Information brochure on Public Understanding of Science](1996). Enschede, the Netherlands: SLO Stichting Leerplan. Tobin, K., & McRobbie, C.J. (1996). Cultural myths and constraints to the enacted science curriculum. Science Education, 80, Van der Berg, R., & Vanden berghe, R. (1995). Wegen van betrokkenheid:reflecties op onderwijsvernieuwing. Tilburg, the Netherlands: Zwijssen. Verloop, N. (1992). Praktijkkennis van docenten: een blinde vlek van de onderwijskunde. [Craft knowledge of teachers: A blind spot in educational research]. Pedagogische Studiën, 69, Vermunt, J.D, & Verloop, N. (1999). Congruence and friction between learning and teaching. Learning and Instruction, 9,
Onderwijs in programmeren in het voortgezet onderwijs: een benadering vanuit de Pedagogical Content Knowledge
153 Samenvatting Onderwijs in programmeren in het voortgezet onderwijs: een benadering vanuit de Pedagogical Content Knowledge Informatica is een vak dat de laatste 20 jaar meer en meer onderwezen wordt
Nadere informatieHoe ondersteun je als lerarenopleider de leraar-in-opleiding bij zijn of haar ontwikkeling als vakdidacticus? Een uitwerking voor de bètavakken
Hoe ondersteun je als lerarenopleider de leraar-in-opleiding bij zijn of haar ontwikkeling als vakdidacticus? Een uitwerking voor de bètavakken Jan van Driel Inleiding Omdat de term vakdidactiek nogal
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Dit proefschrift omvat vier deelstudies waarin de pedagogische vakkennis (pedagogical content knowledge ofwel PCK) van bètadocenten wordt onderzocht. PCK wordt omschreven als de
Nadere informatieBetekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving
Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving Kempelonderzoekscentrum Jeannette Geldens, lector Monique van der Heijden, promovenda-docentonderzoeker Herman L. Popeijus, erelector Doelen en
Nadere informatieDe praktijkkennis van ervaren bètadocenten in de context van de invoering van het vak Algemene Natuurwetenschappen
De praktijkkennis van ervaren bètadocenten in de context van de invoering van het vak Algemene Natuurwetenschappen I. Henze, J. van Driel en N. Verloop 1 Samenvatting Dit artikel beschrijft de resultaten
Nadere informatieLESSON STUDY: professionalisering van beginnende en ervaren scheikundedocenten op één school
LESSON STUDY: professionalisering van beginnende en ervaren scheikundedocenten op één school FER COENDERS VAKDIDACTICUS SCHEIKUNDE ELAN In deze presentatie Beginnende docenten PCK Lesson Study Gebruikte
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Hoofdstuk 1 vormt de algemene inleiding van het proefschrift. In dit hoofdstuk beschrijven wij de achtergronden, het doel, de relevantie en de context van het onderzoek, en de
Nadere informatieVan een lerende vakdocent leer je het meest
Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen 25 (2008) nr. 1 & 2 71 Van een lerende vakdocent leer je het meest Samenvatting van de oratie van Prof.dr. J.H. van Driel Universiteit Leiden; 7 maart 2008
Nadere informatieDe ontwikkeling van pabostudenten tot professioneel gecijferde leerkracht
De ontwikkeling van pabostudenten tot professioneel gecijferde leerkracht Eric Ansems, Joost van Berkel, Vronie Disselhorst & Michel van Ingen Fontys Pabo s-hertogenbosch Werkgroep Presentatie onderzoek
Nadere informatieHoe integreer je vakdidactiek en onderwijskunde binnen de opleiding? Perry den Brok
Hoe integreer je vakdidactiek en onderwijskunde binnen de opleiding? Perry den Brok Onderwijzen als multidisciplinair concept Er bestaat weinig discussie onder wetenschappers en lerarenopleiders over het
Nadere informatieBetekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving
Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving Kempelonderzoekscentrum Jeannette Geldens, lector Monique van der Heijden, docentonderzoeker Herman L. Popeijus, erelector Popeijus, H. L., & Geldens,
Nadere informatieDe professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren?
De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? Jan van Driel, POOLL Congres Leren op de werkplek Leuven, 7 januari 2015 Professionele ontwikkeling van docenten Professional development
Nadere informatieProefschrift Talitha Visser Professional Development as a Strategy for Curriculum Implementation in Multidisciplinary Science Education
Tijdschrift voor Didactiek der -wetenschappen 31 (2014) nr. 1 & 2 89 Proefschrift Talitha Visser Professional Development as a Strategy for Curriculum Implementation in Multidisciplinary Science Education
Nadere informatieLESSON STUDY IN DE TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING
LESSON STUDY IN DE TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING Evelien van Geffen, MSc. Lerarenopleider HvA e.c.van.geffen@hva.nl Bron: www.loesje.nl 1 TRENDS IN LERAREN OPLEIDEN Lesgeven is sterk situationeel en contextueel
Nadere informatieOmgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs
VELON/VELOV CONFERENTIE Brussel, 4-5 februari 2016 Omgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs Fontys Hogescholen, Eindhoven Dr. E. Klatter, Dr. K. Vloet, Dr. S. Janssen & MEd
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Docenten in het hoger onderwijs zijn experts in wát zij doceren, maar niet noodzakelijk in hóe zij dit zouden moeten doen. Dit komt omdat zij vaak weinig tot geen training hebben gehad in het lesgeven.
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende
Nadere informatieDe docent als lerende professional
De docent als lerende professional Prof. dr. Jan van Driel Opening PENTA Academie 6 oktober 2011 De rol van de docent Leerlingen weten haarscherp te formuleren wat een goede docent is en welke rol de docent
Nadere informatieSamenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht
Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar metacognitieve vaardigheden van leerlingen
Nadere informatieResearch in Higher Professional Education: A staff perspective. Mw. D.M.E. Griffioen
Research in Higher Professional Education: A staff perspective. Mw. D.M.E. Griffioen This chapter is part of: Griffioen, D.M.E. (2013). Research in Higher Professional Education: A Staff Perspective. Chapter
Nadere informatieWe geven hier een definitie uit de school van de grote Amerikaanse vakdidacticus biologie Joseph Novak, gemaakt door Wandersee (2002) blz. 129.
7.6 Zorgen voor samenhang ecologie Conceptmap maken Marcel Kamp Het maken van een conceptmap is een werkvorm die bij uitstek samenhang in het denken bevordert. In Ecologie leren en onderwijzen wordt op
Nadere informatieWELKOM! Wil je op je A4 opschrijven wat je nu weet over Lesson Study? Evelien van Geffen 12 mei 2016
WELKOM! Wil je op je A4 opschrijven wat je nu weet over Lesson Study? Evelien van Geffen e.c.van.geffen@hva.nl 12 mei 2016 1 UITKOMSTEN VORIG ONDERZOEK Een aantal conclusies uit het onderzoek van Amagir,
Nadere informatieWiskunde en informatica: innovatie en consolidatie Over vragen in het wiskunde- en informaticaonderwijs
Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen 22 (2005) nr. 1 & 2 53 Oratie, uitgesproken op 11 maart 2005, bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Professionalisering in het bijzonder in het onderwijs
Nadere informatieHet weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1
Weblogs 1 Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1 Iwan Wopereis Open Universiteit Nederland Peter Sloep
Nadere informatieFORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN
FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN ONDERWIJS RESEARCH DAGEN, ROTTERDAM, 26 MEI 2016 CHRISTEL H.D. WOLTERINCK WILMA B. KIPPERS KIM SCHILDKAMP CINDY L. POORTMAN FORMATIEF
Nadere informatieVELOV-leergemeenschap Digitaal Leren
VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren Welke richting slaan we in met de lerarenopleiding? Hoe is het om in 2020 in de lerarenopleiding te studeren? Hoe ziet de leraar van de toekomst eruit? Zijn mobiele
Nadere informatieSamen opleiden. Vlaanderen. Nederland. Leuven, 3 mei Jeannette Geldens Herman L. Popeijus
Samen opleiden in Vlaanderen en Nederland Jeannette Geldens Herman L. Popeijus Kempelonderzoekscentrum Helmond Tue-Eindhoven School of Education Leuven, 3 mei 2011 Doel en opbrengst Kennis en inzicht verwerven
Nadere informatieOnderzoek: het aannemelijk maken van beweringen
Onderzoek: het aannemelijk maken van beweringen Prof. Dr. Joseph W.M. Kessels Universiteit Twente Open Universiteit Ontwerpgericht Wetenschappelijk Onderzoek DSRG Utrecht 3 november 2011 Noodzaak tot Handelingsondersteuning
Nadere informatieFeedback middels formatief toetsen
Feedback middels formatief toetsen Studiedag Mbo Taalacademie Kim Schildkamp Contact: k.schildkamp@utwente.nl Formatief toetsen en feedback Waar denkt u aan bij de termen formatief toetsen en feedback?
Nadere informatieMichel
Michel Boer @michelboer Voorstelronde Theorie TPACK TPACK The game TPACK toepassen Michel Boer - 10 jaar ervaring in de ICT-branche maar nu - Leerkracht groep 5 Theo Thijssenschool / plusklas - Bovenschools
Nadere informatieEen model voor het leren van docenten in de context van een curriculumverandering
Een model voor het leren van docenten in de context van een curriculumverandering Fer Coenders, Sanne Dijkstra, Jules Pieters (Universiteit Twente) en Cees Terlouw (Saxion Hogeschool) Context en probleem
Nadere informatieProjectdefinitie. Plan van aanpak
Projectplan DOT2 Projectdefinitie ICT is niet meer weg te denken uit ons onderwijs (Hasselt, 2014). Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je daar op inspeelt en kennis hebt van de laatste
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20703 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Belo, Neeltje Annigje Hendrika Title: Engaging students in the study of physics
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieInteractieve sessie. Leraren als change agents. Leraren als change agents
Interactieve sessie Leraren als change agents drs. Monique van der Heijden, Hogeschool de Kempel dr. Jeannette Geldens, Kempelonderzoekscentrum dr. mr. Herman Popeijus, Kempelonderzoekscentrum prof. dr.
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9161 26 mei 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 27 april 2011, nr. VO/289008, houdende
Nadere informatieTPACK-NL vragenlijst een toelichting
TPACK-NL vragenlijst een toelichting Petra Fisser & Joke Voogt Universiteit Twente Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie http://www.tpack.nl In dit document is de Nederlandse versie van de TPACK vragenlijst
Nadere informatieand Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk
Scholarship of Teaching and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk j M. Clement (KU Leuven, DUO) SoTL: Test jezelf 1. Wanneer ik mijn lessen voorbereid, A. Vraag
Nadere informatieUNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP 1/25/2017 FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES
UNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES Kim Schildkamp Wilma Kippers Christel Wolterinck Fer Coenders 1 IN DEZE WORKSHOP: 1. 2. 3. 4. 5. LEERDOELEN THEORIE VRAGENLIJST
Nadere informatieExpertisenetwerk School of Education. Zomerschool Praktijkgericht Onderzoek voor lerarenopleiders. 5-7 september 2012 Leuven
Expertisenetwerk School of Education Zomerschool Praktijkgericht Onderzoek voor lerarenopleiders 5-7 september 2012 Leuven Drie stenen in de kikkerpoel Situering, omschrijving en belang van praktijkgericht
Nadere informatiePraktijkkennis van leerkrachten als ontwerpers van een ICT-rijke leeromgeving Promovendus Paper presentatie ORD 2011
Praktijkkennis van leerkrachten als ontwerpers van een ICT-rijke leeromgeving Promovendus Paper presentatie ORD 2011 Ferry Boschman, Susan McKenney & Joke Voogt Universiteit Twente Vakgroep C & O Beginnende
Nadere informatieContent Knowledge wordt aangeduid. 1 We bedoelen hiermee dat deel van de vakdidactiek wat in de Angelsaksische literatuur met Pedagogical
Docenten Ontwikkel Team (DOT) als middel voor professionele ontwikkeling: modules herontwerpen en in de klas gebruiken Fer Coenders, Jules Pieters Universiteit Twente, Faculteit Gedragswetenschappen, Instituut
Nadere informatieHet vmbo van dichtbij Waardering vanuit onderzoek voor de praktijk Symposium ORD 2013 Brussel
Het vmbo van dichtbij Waardering vanuit onderzoek voor de praktijk Symposium ORD 2013 Brussel Opzet: gesprek Korte inleiding: Jeroen Onstenk Kwaliteitsverbetering door onderzoek: Marlous Maarleveld (Klaas
Nadere informatieHet beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider. Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam
Het beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam 10 januari 2013 1 Overzicht Korte geschiedenis van het beroep van de lerarenopleider De identiteit
Nadere informatie4 juni conferentie vakvernieuwingen
4 juni 2010 conferentie vakvernieuwingen doelen van de vernieuwing Maatschappelijke ontwikkelingen aandacht en ruimte voor actuele ontwikkelingen in wetenschap en technologie toename instroom in bèta-
Nadere informatieFUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1
FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1 Functie-informatie Functienaam Docent LD Type 1 Salarisschaal 12 Functiebeschrijving Context De werkzaamheden worden uitgevoerd binnen een instelling voor voortgezet
Nadere informatieDe ervaren leerzaamheid van Lesson Study Concept 3 juni 2015
De ervaren leerzaamheid van Lesson Study Concept 3 juni 2015 Siebrich de Vries en Gerrit Roorda, Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Gedrag en Maatschappijwetenschappen, Lerarenopleiding Mail: s.de.vries@rug.nl;
Nadere informatieSessie 5: Methodes voor dataverzameling
Sessie 5: Methodes voor dataverzameling en -analyse Overzicht van de presentatie Deel I: Fien Depaepe Vragenlijsten Interviews Observaties Deel II: Kristof De Witte Methodologische heterogeniteit Voor-
Nadere informatieDe ervaringen met doen alsof van volwassenen met ASS en NT-partners
De ervaringen met doen alsof van volwassenen met ASS en NT-partners Een kwalitatief onderzoek naar Dramatherapie Rik Koot rik.koot@zuyd.nl Presentatie Introductie Methode Resultaten Discussie Introductie
Nadere informatieFUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LC Type 1
FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LC Type 1 Functie-informatie Functienaam Docent LC Type 1 Salarisschaal 11 Functiebeschrijving Context De werkzaamheden worden uitgevoerd binnen een instelling voor voortgezet
Nadere informatieSamenwerking tussen docenten in onderwijsinnovaties in het hoger beroepsonderwijs: een case study
Samenwerking tussen docenten in onderwijsinnovaties in het hoger beroepsonderwijs: een case study Remco Coppoolse, Elly de Bruijn, Gerhard Smid Onderzoeksdoel en theoretisch kader Onderwijsinnovaties leiden
Nadere informatieONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING?
ONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING? OVER KLOVEN EN BRUGGEN CVI CONFERENTIE 2017 MARCO SNOEK INHOUD Onderzoek als impuls voor onderwijsontwikkeling? Wat betekent dat voor de criteria voor goed
Nadere informatieStudiedag VELON. 11 november 2016
Studiedag VELON 11 november 2016 Lerarenopleiders: wordt academisch? Of niet? Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam Doel Versterken van de positie van onderzoek van lerarenopleiders Bijvoorbeeld door
Nadere informatieWelkom bij de mastervoorlichting van Master Onderwijskunde
Welkom bij de mastervoorlichting van Master Onderwijskunde Onderwijskunde Presentatie: Prof. dr. Monique Volman Femke Algra Erik van der Zande www.studeren.uva.nl/ma-onderwijskunde 2 Onderwijskunde aan
Nadere informatieDe kenniswerker. Prof. Dr. Joseph Kessels. Leuven 31 mei 2010
De kenniswerker Prof. Dr. Joseph Kessels Leuven 31 mei 2010 Is werken in de 21 ste eeuw een vorm van leren? Het karakter van het werk verandert: Van routine naar probleemoplossing Van volgend naar anticiperend
Nadere informatienatuurkundeprogramma s vanaf 2013
natuurkundeprogramma s vanaf 2013 Regionaal Steunpunt Zuid-Holland Delft, 16 januari 2013 Maarten Pieters uitgangspunten vernieuwingen bètavakken www.betanova.nl/documentatie/achtergrond (wetenschappelijke)
Nadere informatieInspraakladder: onderwijskundig model voor leerlingparticipatie
Inspraakladder: onderwijskundig model voor leerlingparticipatie Instrument voor Student Voice SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Verantwoording 2018 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling,
Nadere informatieHerman Van de Mosselaer
Herman Van de Mosselaer Breda, 28 maart 2012 Waar gaat onderwijs in essentie over? Onderzoek en onderzoeksresultaten: Welke eerstejaars doen het beter? Longitudinaal onderzoek Visie en doelen rond de Lemo-test
Nadere informatieDifferentiëren en uitdagen met hele taak eerst hulp op maat
met speciale dank aan Gerben Koops & Laurin Thole en hun leerlingen met speciale dank aan Gerben Koops & Laurin Thole en hun leerlingen Praktisch basismodel Fred Janssen (ICLON) Praktisch basismodel Fred
Nadere informatieMethodische verantwoording
Inleiding In 2012 jaar heeft het VSC een 4-jaarstrategie opgesteld, met daarin de wens om over te stappen naar digitaal onderwijs. De visie ten aanzien van het digitaal onderwijs bleef daarbij onderbelicht,
Nadere informatieWelkom bij de voorlichting over de Master Onderwijskunde. 14 november 2015
Welkom bij de voorlichting over de Master Onderwijskunde 14 november 2015 Onderwijskunde Presentatie: Prof. dr. Monique Volman Nina van der Brug Kilian Geryszewski Marielle van Tulder www.uva.nl/ma-onderwijskunde
Nadere informatieAan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag.. Voortgezet Onderwijs IPC 2650 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieProefschrift Ellen Rohaan Testing teacher knowledge for technology teaching in primary schools
Tijdschrift voor Didactiek der -wetenschappen 28 (2011) nr. 2 49 Proefschrift Ellen Rohaan Testing teacher knowledge for technology teaching in primary schools Bespreking door: Marc J. de Vries Science
Nadere informatieGeaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen
Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 8, 9 en 0 juni 017 te Antwerpen Melline Huiskamp (Iselinge Hogeschool), Emmy Vrieling (Open Universiteit) en Iwan Wopereis (Open Universiteit) Titel: Waardevol
Nadere informatieInterventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice
Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalisering: het stimuleren van een onderzoekende houding bij honoursdocenten
Nadere informatieDOCENTEN-IN-OPLEIDING ONDERZOEKEN DE PRAKTIJKKENNIS VAN ERVAREN DOCENTEN
DOCENTEN-IN-OPLEIDING ONDERZOEKEN DE PRAKTIJKKENNIS VAN ERVAREN DOCENTEN (deel 1) DOCENTEN-IN-OPLEIDING ONDERZOEKEN DE PRAKTIJKKENNIS VAN ERVAREN DOCENTEN Deel 1: het gebruik van concept mapping in de
Nadere informatieNaam: School: basisschool voortgezet onderwijs Plaats: Leeftijd: Aantal jaar onderwijservaring:
Docentenvragenlijst op het gebied van ict-gebruik en natuur- en techniekonderwijs, voormeting Naam: School: basisschool voortgezet onderwijs Plaats: Leeftijd: Aantal jaar onderwijservaring: Ik ben een:
Nadere informatieSpinnenweb-model: leerlingparticipatie in samenhang
Spinnenweb-model: leerlingparticipatie in samenhang Instrument voor Student Voice SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Verantwoording 2018 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling,
Nadere informatieKiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering:
Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering: evidence-based en nieuwe ontwikkelingen NVMO werkgroep docentprofessionalisering Programma Inzichten in gebruik en effect van methoden voor docentprofessionalisering
Nadere informatieBenodigde leerkrachtcompetenties voor het onderwijzen van W&T volgens de didactiek van onderzoekend leren. Ester Alake-Tuenter Manon Tiedink
Benodigde leerkrachtcompetenties voor het onderwijzen van W&T volgens de didactiek van onderzoekend leren Ester Alake-Tuenter Manon Tiedink Vragen stellen http://www.youtube.com/watch?v=47rqktpww2i Overview
Nadere informatieOverzicht curriculum VU
Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat
Nadere informatieHoe integreer je vakdidactiek en onderwijskunde binnen de lerarenopleiding? den Brok, P.J.
Hoe integreer je vakdidactiek en onderwijskunde binnen de lerarenopleiding? den Brok, P.J. Gepubliceerd: 01/01/2011 Document Version Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record Please check the document
Nadere informatieDidactische aspecten van algoritmiek
Didactische aspecten van algoritmiek Erik Barendsen (Radboud Universiteit & Open Universiteit) Nascholing Algoritmisch Denken, TUD & RU, 2016-2017 Didactische aspecten leerdoelen (wat en waarom) begrip
Nadere informatieNatuurlijk nieuwsgierig. Onderzoekend leren bij natuur, wetenschap en techniek Lectorale rede, 2 september 2009
Natuurlijk nieuwsgierig Onderzoekend leren bij natuur, wetenschap en techniek Lectorale rede, 2 september 2009 Van nature nieuwsgierig Hoe moet dat? Maar Waarom? Hoe gaat dat? waarom dan? Hoe heet dat?
Nadere informatieDAS Conferentie Applied Science
DAS Conferentie Applied Science SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Emiel de Kleijn Curriculumontwikkelaar natuurwetenschappen Nieuwe Scheikunde /NiNa/CVBO Plannen voor een vernieuwd, vernieuwend
Nadere informatieBurgerschapsonderwijs op school in Europa 2017
Eurydice studie Burgerschapsonderwijs op school in Europa 2017 VLOR 6 maart 2018 Opzet van de studie Doel: verschillende benaderingen van burgerschapsonderwijs in Europa in kaart brengen Breed conceptueel
Nadere informatie52. Op weg naar rijkere breukenlessen
52. Op weg naar rijkere breukenlessen Op naar rijkere breukenlessen Maaike Koopman, Marieke Thurlings en Perry den Brok Onderzoek naar breukenlessen: introductie PROO onderzoek (411-10-703) De rol van
Nadere informatieCitation for published version (APA): van Buuren, O. P. M. (2014). Development of a modelling learning path. Amsterdam: CMA.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Development of a modelling learning path van Buuren, O.P.M. Link to publication Citation for published version (APA): van Buuren, O. P. M. (2014). Development of
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende
Nadere informatieHet spel van de teacher leader in een veranderproces
Het spel van de teacher leader in een veranderproces Symposium CPO van de Master Leren en Innoveren (MLI), locatie Helmond We are all in the game 17 juni 2016 drs. Monique van der Heijden Academic Director
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1
Samenvatting Dit proefschrift onderzocht manieren om community ontwikkeling in opleidingsscholen te stimuleren. De vier studies leverden inzichten op in de manier waarop docentenin-opleiding (dio s) samenwerken
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde havo
Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieVoorwaarden voor effectieve formatieve toetsing
Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review
Nadere informatieBijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde
Bijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatieNieuwe media. Ander onderwijs?
Nieuwe media. Ander onderwijs? Joke Voogt Typ hier de footer 1 Wij streven ernaar dat over vijf tot tien jaar alle leerlingen voor hun toekomstig beroep, voor het deelnemen aan het maatschappelijk leven
Nadere informatieHet onderwazen van modellen binnen ANW
Tijschrift voor Didactiek derfi-wetenschappen14 (1997) nr.2 177 Het onderwazen van modellen binnen ANW J. van Driel Rijksuniversiteit Leiden ICLON Summary This study investigated the knowledge of experienced
Nadere informatieOpleiden op school. nieuw denken. nieuw doen?
Opleiden op school nieuw denken en nieuw doen? 1 Leraren opleiden in twee contexten School Inst. Theo Thijssen Werkplekleren: Leren docent te worden door het te zijn, erover te praten en na te denken met
Nadere informatieDidactische aspecten van algoritmiek
Didactische aspecten van algoritmiek Erik Barendsen (Radboud Universiteit & Open Universiteit) Nascholing Algoritmisch Denken, TUD & RU, 2016-2017, versie 23 II Didactische aspecten leerdoelen (wat en
Nadere informatieAlternative Curriculum Education out of the Wild Action Research Periode 2 - Case Study
Alternative Curriculum Education out of the Wild Action Research Periode 2 - Case Study Sint-Janscollege, Nederland (Nov 2015 Jan 2016) www.acewild.eu Disclaimer Dit project werd gefinancierd met steun
Nadere informatieValkuilen, middelen en begeleiding van docenten Klaas Bellinga
Docent is keyin blended learning Valkuilen, middelen en begeleiding van docenten Klaas Bellinga Blended learning Blended learning omvat een mix van e-learning en andere vormen van onderwijs, Daarbij gaat
Nadere informatieSensemaking en technologische waarde bij GUItestautomatiseringstools
Sensemaking en technologische waarde bij GUItestautomatiseringstools Onderzoek naar de technologische waarde en sensemaking ten aanzien van een GUI testautomatiseringstool Datum: 23 november 2017 Opleiding:
Nadere informatieVakdidactische kennis als perspectief op samenwerking tussen gammavakken
Vakdidactische kennis als perspectief op samenwerking tussen gammavakken Hanneke Tuithof: Universiteit Utrecht en Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Tuur de Beer, Jefta Bego, Tim Simonse, Eefje Smit en Annemieke
Nadere informatieOnderzoekend leren: de nieuwsgierigheid voorbij
Onderzoekend leren: de nieuwsgierigheid voorbij In dit artikel plaatsen we kanttekeningen bij een drietal opvattingen van pabostudenten en leraren Primair Onderwijs over onderzoekend leren. Het zijn opvattingen
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor
Nadere informatieWorkshop natuurkunde, wiskunde
RUG2 Workshop natuurkunde, wiskunde Gehoord van een leerling Mag ik alles wat ik bij natuurkunde geleerd heb ook bij wiskunde gebruiken? Enno van der Laan Gerrit Roorda Rijksuniversiteit Groningen Andersom
Nadere informatieMarjo Maas: fysiotherapeut / docent / onderzoeker Peer assessment De impact van peer assessment op het klinische redeneren en het klinisch handelen van fysiotherapeuten in opleiding en fysiotherapeuten
Nadere informatieWat zijn de kernen van een schoolvak of leergebied? Een uitwerking voor aardrijkskunde Joop van der Schee
Wat zijn de kernen van een schoolvak of leergebied? Een uitwerking voor aardrijkskunde Joop van der Schee Waar het over gaat Hoe ziet Nederland er in 2040 uit? Houden we droge voeten? Zijn de files opgelost?
Nadere informatieProefschrift Martin Vos Interaction between teachers and teaching materials. On the implementation of context-based chemistry education
Tijdschrift voor Didactiek der -wetenschappen 28 (2011) nr. 2 55 Proefschrift Martin Vos Interaction between teachers and teaching materials. On the implementation of context-based chemistry education
Nadere informatieDe VO - vakvernieuwing komt eraan
De VO - vakvernieuwing komt eraan Keuzes maken! Marijn Meijer Wat gaan we doen? wat verandert er? beheersingsniveaus samenhang inrichting CE/SE en PTA keuzes maken: methodes of... en we houden het praktisch,
Nadere informatieOnderzoek, wat levert het eigenlijk op? Reflecteren op kennisontwikkeling in praktijkgericht onderzoek
Verschenen in Nieuw Meesterschap, 2011 Onderzoek, wat levert het eigenlijk op? Reflecteren op kennisontwikkeling in praktijkgericht onderzoek Frank Cornelissen Vaak begin je in de opleiding je onderzoek
Nadere informatie