Benodigde leerkrachtcompetenties voor het onderwijzen van W&T volgens de didactiek van onderzoekend leren. Ester Alake-Tuenter Manon Tiedink

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Benodigde leerkrachtcompetenties voor het onderwijzen van W&T volgens de didactiek van onderzoekend leren. Ester Alake-Tuenter Manon Tiedink"

Transcriptie

1 Benodigde leerkrachtcompetenties voor het onderwijzen van W&T volgens de didactiek van onderzoekend leren Ester Alake-Tuenter Manon Tiedink

2 Vragen stellen

3 Overview Literatuur studie Delphi study Surveystudie: attitude, PCK en vakinhoud Wetenschap en Techniek in het curriculum van Iselinge - Student Manon Tiedink - De doorlopende lijn

4 Onderzoekend leren bij W & T NRC (1996) Inquiry based learning: multifaceted activities that involve making observations; posing questions; examining books and other sources of information to see what is already known; planning investigations; reviewing what is already known in light of experimental evidence; using tools to gather, analyze and interpret data; proposing answers, explanations and predictions; and communicating results (NRC, 1996, p. 23).

5 Drie positieve aspecten Toename van motivatie (Lin, Hong & Cheng, 2009); Onderzoeksvaardigheden leren(cuevas et al., 2005) ; Kennisconstructie door lerende zelf en dieper leren van vakinhoudelijke kennis (Luera & Otto, 2005; Weld & Funk, 2005).

6 Maar Die positieve aspecten treden alleen op onder goede begeleiding vorming van (hardnekkige) misconcepten zonder begeleiding (Kirschner, Schweller, & Clark, 2006).

7 Onderzoeksvragen literatuurstudie Welke elementen van competenties die nodig zijn om W & T op een onderzoekende manier te onderwijzen worden in de literatuur genoemd, bediscussieerd en onderzocht in recente internationale literatuur?; In welke mate komen deze overeen met de science teaching standards van de USA?

8 Methode ERIC en Google Scholar Peer-reviewed tijdschriftartikelen (2004- maart 2011); ISI ranked Journals; teach*, science, inquir* and competenc* (en synonymen of elementen); 57 artikelen

9 Resultaten 3 clusters: 1 Vakinhoudelijke kennis (Subject Matter Knowledge:SMK); 2 Pedagogisch-didactische kennis (Pedagogical Content Knowledge: PCK) 3 Attitude; 22 elementen van competenties

10 Competentiegericht model

11 Overeenkomsten en verschillen met American National Science Teaching Standards Meeste SMK en PCK elementen zijn vergelijkbaar Attitudes hebben een belangrijker rol in de literatuur, mn. self-efficacy American Standards worden onder elkaar opgesomd`. Dit laat de relaties tussen PCK, SMK & Attitude niet zien

12 Onderzoeksvragen Delphi study In welke mate stemmen experts op het gebied van W &T onderwijs in Nederland overeen mbt de 22 elementen van competenties die in de literatuur en in de Amerikaanse standaarden gevonden zijn?

13 Context:Nederland TIMMS 2007: W & T 45 per week; Vooral paper and pencil excercises (directief); nr. 17 (10 jarigen) Subsidie programma s VTB en VTBpro: ;

14 Methode Delphi studie in 3 rondes met een representatief panel van experts op het gebied van onderzoekend leren bij W & T Groepscommunicatie proces met gecontroleerde feedback Geen face-to-face interactie: helpt de invloed van dominante individuen te reduceren

15 Resultaten 1) Acceptatie van alle voorgestelde 22 competentie elementen; 2) Toevoeging van een element 3) Precisering van zes competentie elementen

16 Resultaten 4) Respondenten gaven relatief hoge relevantie aan competentie elementen van attitude, PCK 2 (begeleiding van onderzoekend leren van kinderen dmv scaffolding ) en PCK 3 (Evaluatie en assessment)

17 Resulten 5) Verschil maken tussen beginnende en gevorderde leerkrachten

18 Competentielijst en model Bespreek met buurman/-vrouw (bvk onbekende) Welke voor- en nadelen heeft zo n competentielijst? Waarvoor kan het worden gebruikt en misbruikt?

19 Survey study 2 cohorten eerstejaars, N= instrumenten: CITO basiskennis en -kunde toetsen rek, natuur & techniek, biologie, ak. Attitude vragenlijst PCK vragenlijst

20 Voorbeeld PCK vraag Directief, gesloten Directief, open Guided inquiry Open inquiry

21 Voorbeelden attitudevragen Belang van W & T; W & T onderwijs Plezier in W & T; W & T onderwijzen Self-efficacy t.a.v. W & T; W & T onderwijzen Voorgenomen competentie ontwikkeling W & T; W & T onderwijzen

22 Voorlopige resultaten SMK PCK Attitude (o.a. self-efficacy)

23 Bespreek in tweetallen (bvk met een onbekende) Ken je van jezelf een voorbeeld van een vak (-gebied) waarbij SMK en self-efficacy relatief laag zijn. Voor welke didactiek kies je dan? Wat doe je voorafgaand, tijdens en na de les om self-efficacy te laten toenemen?

24 Practische implicaties Consequenties voor lerarenopleiding: - Aandacht voor SMK, PCK en attitude; - Integratie vakken; - Niet kritiekloos onderzoekend leren prediken; - Valkuil: activities that work (Appleton)

25 Praktische implicaties - meer nadruk op samenwerking tussen lerarenopleiding en stagescholen; - Competentielijst kan helpen bewuster om te gaan met professionele ruimte: reflecterende leerkracht (self-assesment, peercoaching, actie onderzoek )

26 PABO curriculum 1e jaar: - 3 W & T activiteiten dmv onderzoekend leren didactiek op stage/opleidingsschool voorbereiden, uitvoeren, evalueren. - Op Hogeschool werken aan SMK, PCK, Attitude - Presenteren op PABO conferentie. Doorkijkje: Manon Tiedink

27 PABO curriculum Tweede jaar: nadruk op denkvaardigheden begeleiden Onderbouw: outdoor education Bovenbouw: thematisch werken Derde jaar: Schoolontwikkeling, vakverdieping, New Castle en Oslo Vierdejaar: minor en afstuderen

28 Toekomstig onderzoek en de praktijk Studenten tevreden over geïntegreerde aanpak tussen vakken (onderzoek, W &T en onderwijskunde/leerpsychologie). Positief effect op SMK, PCK en attitude. Uitbouwen naar andere varianten en leerjaren Relaties PABO & opleidingsscholen verder versterken Relatie tussen SMK, PCK en Attitude en de ontwikkeling ervan verder onderzoeken

De ontwikkeling van pabostudenten tot professioneel gecijferde leerkracht

De ontwikkeling van pabostudenten tot professioneel gecijferde leerkracht De ontwikkeling van pabostudenten tot professioneel gecijferde leerkracht Eric Ansems, Joost van Berkel, Vronie Disselhorst & Michel van Ingen Fontys Pabo s-hertogenbosch Werkgroep Presentatie onderzoek

Nadere informatie

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review

Nadere informatie

TPACK-NL vragenlijst een toelichting

TPACK-NL vragenlijst een toelichting TPACK-NL vragenlijst een toelichting Petra Fisser & Joke Voogt Universiteit Twente Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie http://www.tpack.nl In dit document is de Nederlandse versie van de TPACK vragenlijst

Nadere informatie

Scrum maakt leren zichtbaar

Scrum maakt leren zichtbaar Scrum maakt leren zichtbaar 3 e landelijke Scrum@school co nferentie Doorn, 5 april 2017 Docent Scheikunde Greijdanus Zwolle Onderzoeker: effect scrum op leeropbrengsten Universiteit Leiden Introductie

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN ONDERWIJS RESEARCH DAGEN, ROTTERDAM, 26 MEI 2016 CHRISTEL H.D. WOLTERINCK WILMA B. KIPPERS KIM SCHILDKAMP CINDY L. POORTMAN FORMATIEF

Nadere informatie

Avans visie Onderwijs & ICT

Avans visie Onderwijs & ICT Avans visie Onderwijs & ICT Samen het maximale uit jezelf halen met ICT Algemeen De visie op Onderwijs en ICT is afgeleid van de Avans Onderwijsvisie en opgesteld vanuit de overtuiging dat we onze ambitie

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Dit proefschrift omvat vier deelstudies waarin de pedagogische vakkennis (pedagogical content knowledge ofwel PCK) van bètadocenten wordt onderzocht. PCK wordt omschreven als de

Nadere informatie

SIG (Digitaal) Toetsen en Leren Integreren

SIG (Digitaal) Toetsen en Leren Integreren Comparative judgment within online assessment: exploring students feedback reactions 15.10.2015 SIG (Digitaal) Toetsen en Leren Integreren Anneleen V. Mortier, Marije Lesterhuis, Peter Vlerick, Sven De

Nadere informatie

Hoe werkt Lesson Study in de lerarenopleiding?

Hoe werkt Lesson Study in de lerarenopleiding? Hoe werkt Lesson Study in de lerarenopleiding? Mogelijkheden en beperkingen van Lesson Study in het kader van het opleiden van leraren Carien Bakker - Lerarenopleider Universiteit Groningen Felix van Vugt

Nadere informatie

Overzicht curriculum VU

Overzicht curriculum VU Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat

Nadere informatie

Het project en de opbrengsten

Het project en de opbrengsten Het project en de opbrengsten 1 INHOUD Introductie De oorzaak van het probleem De ontwikkeling van goede begeleidingsprogramma s Instrumenten die ondersteunen Aan de slag met Kim Scan Dialoogkaarten Begeleidingsaanpak

Nadere informatie

Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice

Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalisering: het stimuleren van een onderzoekende houding bij honoursdocenten

Nadere informatie

De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren?

De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? Jan van Driel, POOLL Congres Leren op de werkplek Leuven, 7 januari 2015 Professionele ontwikkeling van docenten Professional development

Nadere informatie

HET WERK EN DE LEERBEHOEFTEN VAN LERARENOPLEIDERS

HET WERK EN DE LEERBEHOEFTEN VAN LERARENOPLEIDERS HET WERK EN DE LEERBEHOEFTEN VAN LERARENOPLEIDERS VELONCONGRES 2017 J.J.DENGERINK@VU.NL 1 LERARENOPLEIDERS UIT Noorwegen NTNU Trondheim Engeland UEL London Schotland U Aberdeen Ierland U Limerick Vlaanderen

Nadere informatie

Je moet kunnen verantwoorden wat je doet met de kinderen

Je moet kunnen verantwoorden wat je doet met de kinderen Je moet kunnen verantwoorden wat je doet met de kinderen Ingrid van Mulkom Een gesprek met Ingrid van Mulkom van De nieuwste pabo (Limburg) In Limburg gaan drie pabo s - in Maastricht, Sittard en Heerlen

Nadere informatie

Talenten Ontwikkelen!

Talenten Ontwikkelen! Onderzoekend en creatief onderwijs begint bij onderzoekende en creatieve leerkrachten Talenten Ontwikkelen! EWT Conferentie! 25-03-2015! Prof. dr. Juliette Walma van der Molen! Universiteit Twente Onderwijzen

Nadere informatie

and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk

and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk Scholarship of Teaching and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk j M. Clement (KU Leuven, DUO) SoTL: Test jezelf 1. Wanneer ik mijn lessen voorbereid, A. Vraag

Nadere informatie

Bijdrage van onderwijs in evidence-based practice aan het onderzoekend vermogen van de HBO-professional

Bijdrage van onderwijs in evidence-based practice aan het onderzoekend vermogen van de HBO-professional Bijdrage van onderwijs in evidence-based practice aan het onderzoekend vermogen van de HBO-professional Dr. Karin Neijenhuis Lector Zorg voor Communicatie, docent opl. logopedie Dr. Joan Verhoef Hoofddocent

Nadere informatie

Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen

Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen Gert Gelderblom 1 Dr. Gert Gelderblom 2 1 Mei 2018 3 Criminaliteit in Nederland gedaald naar niveau van 1980 4 2 5 6 3 7 8 4 Sterke basisscholen

Nadere informatie

E-learning maturity model. Hilde Van Laer

E-learning maturity model. Hilde Van Laer E-learning maturity model Hilde Van Laer E-learning maturity model (emm) Self-assessment van online en blended leren met e-learning maturity model (emm) A driver for change? http://www.utdc.vuw.ac.nz/research/e

Nadere informatie

OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN

OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN Bijeenkomst 1 19 maart 2018 INTRODUCTION TO CULTURE AND DIVERSITY 2 Actieve starter Op tafel ligt een envelop met kaartjes Bekijk ze en ga er mee aan de slag Maak

Nadere informatie

UNIVERSITEIT TWENTE WORKSHOP TWENTS MEESTERSCHAP STUDENT DRIVEN LEARNING OP DE UT

UNIVERSITEIT TWENTE WORKSHOP TWENTS MEESTERSCHAP STUDENT DRIVEN LEARNING OP DE UT UNIVERSITEIT TWENTE WORKSHOP TWENTS MEESTERSCHAP STUDENT DRIVEN LEARNING OP DE UT FRANK VAN DEN BERG & ANNE MULLER CENTRE OF EXPERTISE IN LEARNING AND TEACHING 23 JANUARI 2019 29/1/19 1 STUDENT DRIVEN

Nadere informatie

JoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent)

JoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent) JoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent) Inhoud Context en theorie ICT-competenties studentleraren Strategieën lerarenopleiding (SQD) Probleemstelling Methode Survey Multilevel analyse Resultaten

Nadere informatie

Preventie door de eerstelijn van langdurige afwezigheid op het werk

Preventie door de eerstelijn van langdurige afwezigheid op het werk Preventie door de eerstelijn van langdurige afwezigheid op het werk dr. Inge Neyens & prof. dr. Chantal Van Audenhove (LUCAS KU Leuven) Met de steun van dr. Saskia Decuman & Dr. Patrick Verheijen (Kenniscentrum

Nadere informatie

Projectdefinitie. Plan van aanpak

Projectdefinitie. Plan van aanpak Projectplan DOT2 Projectdefinitie ICT is niet meer weg te denken uit ons onderwijs (Hasselt, 2014). Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je daar op inspeelt en kennis hebt van de laatste

Nadere informatie

HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING?

HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING? HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING? INSPIRATIE OP BASIS VAN DE LEERGEMEENSCHAP STEM VOOR DE BASIS EN STEM+ VLOR-Studiedag Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs: de lerarenopleidingen

Nadere informatie

Werkplan vakverdieping kunstvakken

Werkplan vakverdieping kunstvakken Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht

Nadere informatie

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw

Nadere informatie

Wordt Lesson Study lessenstudie? Onderzoek naar de effectiviteit en bruikbaarheid van Lesson Study in de Nederlandse context

Wordt Lesson Study lessenstudie? Onderzoek naar de effectiviteit en bruikbaarheid van Lesson Study in de Nederlandse context Wordt Lesson Study lessenstudie? Onderzoek naar de effectiviteit en bruikbaarheid van Lesson Study in de Nederlandse context Siebrich de Vries, Gerrit Roorda & Klaas van Veen 9 mei 2017 Professionaliseringsaanbod

Nadere informatie

Weblogs in de stage. Iwan Wopereis Sybilla Poortman

Weblogs in de stage. Iwan Wopereis Sybilla Poortman Weblogs in de stage Iwan Wopereis Sybilla Poortman Het project Titel Weblogs als reflectie-instrument Funding Digitale Universiteit Penvoerder Open Universiteit Partners Fontys Sittard, VU Universiteit

Nadere informatie

Studiemiddag Formatief evalueren in de lerarenopleiding

Studiemiddag Formatief evalueren in de lerarenopleiding Studiemiddag Formatief evalueren in de lerarenopleiding Welkom Formatief toetsen Toetsen om van te leren Formatieve assessment Formatieve evaluatie Formatief lesgeven 1 Werken aan groei Formatief toetsen

Nadere informatie

De waarde van de AOS in beeld. Anje Ros Lector, Fontys HKE Janneke van der Steen Onderzoeker, HAN Miranda Timmermans Lector, Pabo Avans

De waarde van de AOS in beeld. Anje Ros Lector, Fontys HKE Janneke van der Steen Onderzoeker, HAN Miranda Timmermans Lector, Pabo Avans De waarde van de AOS in beeld Anje Ros Lector, Fontys HKE Janneke van der Steen Onderzoeker, HAN Miranda Timmermans Lector, Pabo Avans Welkom Programma PO 13:30 Presentatie 14:00 Parallelsessies: posterpresentaties

Nadere informatie

Lesson Study: Een effectieve en bruikbare professionaliseringsbenadering in de Nederlandse context?

Lesson Study: Een effectieve en bruikbare professionaliseringsbenadering in de Nederlandse context? Lesson Study: Een effectieve en bruikbare professionaliseringsbenadering in de Nederlandse context? NRO-project 405-15-726 Siebrich de Vries, Gerrit Roorda, Klaas van Veen Maart 2017 Inhoud presentatie

Nadere informatie

Burgerschapsonderwijs op school in Europa 2017

Burgerschapsonderwijs op school in Europa 2017 Eurydice studie Burgerschapsonderwijs op school in Europa 2017 VLOR 6 maart 2018 Opzet van de studie Doel: verschillende benaderingen van burgerschapsonderwijs in Europa in kaart brengen Breed conceptueel

Nadere informatie

Michel

Michel Michel Boer @michelboer Voorstelronde Theorie TPACK TPACK The game TPACK toepassen Michel Boer - 10 jaar ervaring in de ICT-branche maar nu - Leerkracht groep 5 Theo Thijssenschool / plusklas - Bovenschools

Nadere informatie

Curriculum-integratie

Curriculum-integratie Curriculum-integratie Rens Gresnigt de Nieuwste Pabo (Fontys): leraar wetenschap en technologie Eindhoven School of Education (Tu/e): promotieonderzoek r.gresnigt@fontys.nl Het resultaat eerst Output Higher

Nadere informatie

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Student: Vincent van der Maaden, MSc Studentnummer: 5783070 Opleiding: Interfacultaire lerarenopleiding, UvA Vakgebied: Aardrijkskunde

Nadere informatie

Samen Beslissen: een effectief trainingsmodel

Samen Beslissen: een effectief trainingsmodel Samen Beslissen: een effectief trainingsmodel Trudy van der Weijden Angelique Timmerman Esther Giroldi Anouk Baghus Vakgroep Huisartsgeneeskunde, Universiteit Maastricht In samenwerking met: 1 Disclosure

Nadere informatie

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/41478 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Hei, Miranda de Title: Collaborative learning in higher education : design, implementation

Nadere informatie

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel

Nadere informatie

Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1

Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1 Weblogs 1 Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1 Iwan Wopereis Open Universiteit Nederland Peter Sloep

Nadere informatie

Accent en de opleidingsschool Versie maart 2013. ACCENT en de opleidingsschool

Accent en de opleidingsschool Versie maart 2013. ACCENT en de opleidingsschool 1 ACCENT en de opleidingsschool Visie op opleiden Accentscholen staan midden in een dynamische samenleving. Van de medewerkers in de scholen wordt verwacht dat ze blijvend inzetbaar zijn. Accent voert

Nadere informatie

leerpatronen probleemstelling betekenisgericht leren in lerarenopleidingen de toename van betekenisgericht leren in academische en reguliere pabo s

leerpatronen probleemstelling betekenisgericht leren in lerarenopleidingen de toename van betekenisgericht leren in academische en reguliere pabo s snel veranderende samenleving - onderwijs de toename van betekenisgericht leren in ademische en reguliere pabo s ORD 2015 Stella van der Wal-Maris, Gonny Schellings, Jeannette Geldens en Douwe eijaard

Nadere informatie

Lies Van Dobbenburgh ew.vandobbenburgh@avans.nl @liestweets. Claudia Wrede claudia.wrede@innofun.nl @CWrede. Modulecode: 13 februari 2014 2

Lies Van Dobbenburgh ew.vandobbenburgh@avans.nl @liestweets. Claudia Wrede claudia.wrede@innofun.nl @CWrede. Modulecode: 13 februari 2014 2 Lies Van Dobbenburgh ew.vandobbenburgh@avans.nl @liestweets Claudia Wrede claudia.wrede@innofun.nl @CWrede Modulecode: 13 februari 2014 2 Wendy Braat Wendy.braat@innofun.nll @wendyinnofun Marc Hoornick

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Evidence-based werken in het onderwijs

Evidence-based werken in het onderwijs Evidence-based werken in het onderwijs Het belang van een onderzoekende houding Gastcollege Hanzehogeschool Groningen Lectoraat Integraal jeugdbeleid 12 november 2008 Meta Krüger Opbouw college Evidence-based:

Nadere informatie

BRUIKBARE RESULTATEN: FEEDBACK DOOR ONDERZOEK

BRUIKBARE RESULTATEN: FEEDBACK DOOR ONDERZOEK VERDIEPING KWALITEITSREEKS OPLEIDINGSSCHOLEN BRUIKBARE RESULTATEN: FEEDBACK DOOR ONDERZOEK Jeroen Onstenk en Anje Ros Steunpunt Opleidingsscholen Verdieping Bruikbare resultaten: feedback door onderzoek

Nadere informatie

Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen

Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 8, 9 en 0 juni 017 te Antwerpen Melline Huiskamp (Iselinge Hogeschool), Emmy Vrieling (Open Universiteit) en Iwan Wopereis (Open Universiteit) Titel: Waardevol

Nadere informatie

De ontwikkeling tot professional binnen de artsenopleiding

De ontwikkeling tot professional binnen de artsenopleiding De ontwikkeling tot professional binnen de artsenopleiding Prof. dr. Paul Van Royen Decaan Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Professionalisme en professioneel gedrag Verschillende definities?

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING De ontwikkeling van competenties voor ICT integratie bij studenten aan een lerarenopleiding door middel van Design Teams Door de gestage toename van computers in scholen, en de

Nadere informatie

Professionele leergemeenschappen in de lerarenopleiding Onderzoek naar de integratie van evalueren om te leren

Professionele leergemeenschappen in de lerarenopleiding Onderzoek naar de integratie van evalueren om te leren Professionele leergemeenschappen in de lerarenopleiding Onderzoek naar de integratie van evalueren om te leren Jos Castelijns, Karel Koolen en Diana Baas (Hogeschool De Kempel) en Marjan Vermeulen (Open

Nadere informatie

Leren en Evalueren in de Ark of Inquiry

Leren en Evalueren in de Ark of Inquiry Leren en Evalueren in de Ark of Inquiry KWTG Werkplaats 4 maart 2016 Author s name and/or Institution Doelen van de Ark Meer leerlingen enthousiast maken voor science en voor carrieres in science; Onderzoekend

Nadere informatie

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche opleidingsonderdeel: VAKDIDACTISCHE STUDIE Code: 10377 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 a 90 uur Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Kwaliteit van toetsen en beoordelen. Desirée Joosten-ten Brinke. 25 oktober Programma

Kwaliteit van toetsen en beoordelen. Desirée Joosten-ten Brinke. 25 oktober Programma Kwaliteit van toetsen en beoordelen Desirée Joosten-ten Brinke 25 oktober 2011 Programma Constructive alignment Kwaliteitspiramide voor eigentijds toetsen Docentprofessionalisering Toetsmotivatie en Studentbetrokkenheid

Nadere informatie

Feiten en fabels over het leren in de zorgpraktijk

Feiten en fabels over het leren in de zorgpraktijk Feiten en fabels over het leren in de zorgpraktijk HGZO-congres 24 maart 2017 Prof. dr. Nynke van Dijk n.vandijk@amc.uva.nl 1. Feit of fabel? Leren zwemmen doe je in het diepe. Door studenten snel met

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Zelfregulatie; Wat doe je al? Waar heb je (on)bewust al

Nadere informatie

Wetenschap en technologie in het basisonderwijs

Wetenschap en technologie in het basisonderwijs Wetenschap en technologie in het basisonderwijs Hoe dan? Makkelijker gezegd dan gedaan. Anna Hotze, Hogeschool ipabo Amsterdam PO congres, 10 oktober 2018 Fascinatie 2 Deze en toekomstige problemen Vragen

Nadere informatie

We zijn op de goede weg!

We zijn op de goede weg! Interview met etutor Hans Troost, School of Education Hogeschool INHOLLAND Door Pieter Swager, Lectoraat elearning, december 2005 We zijn op de goede weg! Het gesprek met Hans Troost vindt plaats op de

Nadere informatie

Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop?

Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop? Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop? Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com LEARNING LAB 1 Sessieleider: Wilfred Rubens 14.15 17.15 uur / zaal E-1.20 http://www.slideshare.net/wrubens http://www.wilfredrubens.com

Nadere informatie

Verspreiden van innovaties & databased

Verspreiden van innovaties & databased Verspreiden van innovaties & databased decision making Nelleke de Jong MSc Dr. Elanor Kamans Hanzehogeschool Groningen, Universiteit Twente Een demonstratie van de Exchangeteam-methode Hanze Research Day,

Nadere informatie

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee. Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?

Nadere informatie

2. In functie van implementatie van onderzoekscompetenties in de lerarenopleiding

2. In functie van implementatie van onderzoekscompetenties in de lerarenopleiding Gebruikswijzer P- Reviews: Hoe kunnen de Reviews op een nuttige manier geïntegreerd worden in de lerarenopleiding? In deze gebruikswijzer bekijken we eerst een aantal mogelijkheden tot implementatie van

Nadere informatie

Verbindend Leiderschap Samen werken aan professionaliteit. Jan Jutten doelen in deze workshop

Verbindend Leiderschap Samen werken aan professionaliteit. Jan Jutten   doelen in deze workshop communicatie Verbindend Leiderschap Samen werken aan Jan Jutten www.natuurlijkleren.org doelen in deze workshop onderscheid kunnen maken tussen en inzicht in de belangrijke rol die leiders spelen als het

Nadere informatie

Michiel Kroon & Stijn Hulshof

Michiel Kroon & Stijn Hulshof IJBURGCOLLEGE.NL Profielproduct Verantwoording & 02-06-2012 Activiteiten Voor het tot stand komen van dit profielproduct zijn de volgende stappen doorlopen (zie ook figuur 1): 1. Literatuuranalyse van

Nadere informatie

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum.

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum. Academisch Schrijven in het curriculum Dr N. Saab, ICLON, Dr Ph. Dol, Academisch Talencentrum, Dr. J.A. Mol, Faculteit der Archeologie Opzet van deze bijeenkomst Interactief: 1. Wij geven enkele voorbeelden

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Achtergrond,problemstelingendoelvanhetonderzoek Hetonderzoekdatin ditproefschriftwordtbeschrevengaatoverdeontwikkelingvan praktijkkennis van ervaren natuurkunde- scheikunde- en

Nadere informatie

2 e Fontys Onderzoekscongres Onderzoek & Onderwijs :

2 e Fontys Onderzoekscongres Onderzoek & Onderwijs : 2 e Fontys Onderzoekscongres Onderzoek & Onderwijs : Onderzoek in de onderwijspraktijk van Fontys Wat doen we? Hoe gaat het? Wat levert het op? KEY NOTE: ANOUKE BAKX & JOS MONTULET Onderzoek binnen de

Nadere informatie

REFLECTIVE PRACTICE. Teamtraining begeleidingsvaardigheden

REFLECTIVE PRACTICE. Teamtraining begeleidingsvaardigheden REFLECTIVE PRACTICE Teamtraining begeleidingsvaardigheden Ontwerp en Ontwikkeling: Freda Vasse Implementatie en evaluatie: Freda Vasse en Marcel Bruist Praktijkopleiding VU medisch centrum HGZO congres

Nadere informatie

SPOORBOEKJE. Introductie Rondleiden is een vak! Workshop gebruiken van instrumenten Ervaringen met instrumenten Vragen

SPOORBOEKJE. Introductie Rondleiden is een vak! Workshop gebruiken van instrumenten Ervaringen met instrumenten Vragen SPOORBOEKJE Introductie Rondleiden is een vak! Workshop gebruiken van instrumenten Ervaringen met instrumenten Vragen RONDLEIDEN IS EEN VAK! 4-jarig promotie onderzoek Samenwerkingsverband tussen: Universiteit

Nadere informatie

Paper 3 Onderzoeksinstrumenten

Paper 3 Onderzoeksinstrumenten Paper 3 Onderzoeksinstrumenten Auteur: Erik de Vries Gonggrijp September/oktober 2014 1 Inhoudsopgave 1: samenvatting paper 1 blz. 22 2: beschrijving van de onderzoeksmethode blz. 22 Literatuur blz. 28

Nadere informatie

BEGAAFD VAN CALVIJN NAAR EINSTEIN FEDOR DE GROOT HET OPZETTEN VAN PASSEND ONDERWIJS BELEID VOOR DE HOOGBEGAAFDE LEERLING

BEGAAFD VAN CALVIJN NAAR EINSTEIN FEDOR DE GROOT HET OPZETTEN VAN PASSEND ONDERWIJS BELEID VOOR DE HOOGBEGAAFDE LEERLING BEGAAFD VAN CALVIJN NAAR EINSTEIN HET OPZETTEN VAN PASSEND ONDERWIJS BELEID VOOR DE HOOGBEGAAFDE LEERLING FEDOR DE GROOT PRESENTATIE OPBOUW 1. Idee van deze 60 minuten 2. Wie ben ik? 3. Wie zijn jullie?

Nadere informatie

Virtual Action Learning 3 jarig voltijd VWO traject 2010 2011. Door Marieke, Inge, Richard, Mariska Gabby, Lotte, Mirthe, Michiel,

Virtual Action Learning 3 jarig voltijd VWO traject 2010 2011. Door Marieke, Inge, Richard, Mariska Gabby, Lotte, Mirthe, Michiel, Virtual Action Learning 3 jarig voltijd VWO traject 2010 2011 Door Marieke, Inge, Richard, Mariska Gabby, Lotte, Mirthe, Michiel, Overzicht curriculum VWO traject LEERJAAR 1 PERIODE 1 PERIODE 2 PERIODE

Nadere informatie

Wetenschap- en techniekonderwijs voor en door toekomstige leraren

Wetenschap- en techniekonderwijs voor en door toekomstige leraren Wetenschap- en techniekonderwijs voor en door toekomstige leraren In dit onderzoek 1 wordt nagegaan in hoeverre professionalisering van toekomstige leraren invloed heeft op hun gepercipieerde kennis, vaardigheden

Nadere informatie

Professioneel werken aan een kwaliteitsvolle vakdidactiek. SoE kernproject

Professioneel werken aan een kwaliteitsvolle vakdidactiek. SoE kernproject Professioneel werken aan een kwaliteitsvolle vakdidactiek SoE kernproject 2009-2011 Projectdoelen (1) Kwaliteitsstandaard Vakdidactiek generiek, inspirerend, uitdagend (2) Twee sets vakdidactisch materiaal

Nadere informatie

Content maps: Het meten en ontwikkelen van vakinhoudelijke kennis

Content maps: Het meten en ontwikkelen van vakinhoudelijke kennis VELOV Brussel, 2018 Content maps: Het meten en ontwikkelen van vakinhoudelijke kennis Peter Iserbyt & Rosalie Coolkens Doelstelling Weten wat vakkennis inhoudt en hoe je het kunt observeren/meten Een instrument

Nadere informatie

Effectief onderwijs. Onderzoek in vogelvlucht. ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg

Effectief onderwijs. Onderzoek in vogelvlucht. ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg Effectief onderwijs Onderzoek in vogelvlucht ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg Effectief onderwijs Veel onderzoek met verschillende onderzoeksopzetten in verschillende settings:

Nadere informatie

Het vmbo van dichtbij Waardering vanuit onderzoek voor de praktijk Symposium ORD 2013 Brussel

Het vmbo van dichtbij Waardering vanuit onderzoek voor de praktijk Symposium ORD 2013 Brussel Het vmbo van dichtbij Waardering vanuit onderzoek voor de praktijk Symposium ORD 2013 Brussel Opzet: gesprek Korte inleiding: Jeroen Onstenk Kwaliteitsverbetering door onderzoek: Marlous Maarleveld (Klaas

Nadere informatie

Teaching, Learning & Technology

Teaching, Learning & Technology Onderzoek naar inzet mobiele technologie Jeroen Bottema Teaching, Learning & Technology Miniconferentie Inholland innoveert Onderwerpen A. Onderzoek ipad-klas Pabo Haarlem B. Didactische inzet mobiele

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016 FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM YVONNE HALLINGSE DTT CONFERENTIE CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016 INHOUD Summatieve cultuur in het VO Verschillende benaderingen van formatief toetsen Onderzoek: belemmerende

Nadere informatie

Framework REC:all in relatie met richtlijnen UDL. Sylvia Moes

Framework REC:all in relatie met richtlijnen UDL. Sylvia Moes Framework REC:all in relatie met richtlijnen UDL Sylvia Moes Beyond recorded lectures www.rec-all.info Case studies REC:all > REC:all (november 2011-november 2013) > Moving beyond recorded lectures > In

Nadere informatie

PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO

PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO Karen Heinsman, Hogeschool Utrecht Kees Hoogland, Hogeschool Utrecht Kees Hoogland Kooske Franken Steunpunt Taal en Rekenen dinsdag 27 november 2018 Onze

Nadere informatie

Hoe integreer je vakdidactiek en onderwijskunde binnen de opleiding? Perry den Brok

Hoe integreer je vakdidactiek en onderwijskunde binnen de opleiding? Perry den Brok Hoe integreer je vakdidactiek en onderwijskunde binnen de opleiding? Perry den Brok Onderwijzen als multidisciplinair concept Er bestaat weinig discussie onder wetenschappers en lerarenopleiders over het

Nadere informatie

evaluating the effectiveness of an e- learning based clinically integrated basic EBM course Sjors Coppus Ben Willem Mol

evaluating the effectiveness of an e- learning based clinically integrated basic EBM course Sjors Coppus Ben Willem Mol A cluster randomised controlled trial evaluating the effectiveness of an e- learning based clinically integrated basic EBM course Namens de EU-EBM EBM Unity Sjors Coppus Ben Willem Mol Vaardigheidstest

Nadere informatie

52. Op weg naar rijkere breukenlessen

52. Op weg naar rijkere breukenlessen 52. Op weg naar rijkere breukenlessen Op naar rijkere breukenlessen Maaike Koopman, Marieke Thurlings en Perry den Brok Onderzoek naar breukenlessen: introductie PROO onderzoek (411-10-703) De rol van

Nadere informatie

We geven hier een definitie uit de school van de grote Amerikaanse vakdidacticus biologie Joseph Novak, gemaakt door Wandersee (2002) blz. 129.

We geven hier een definitie uit de school van de grote Amerikaanse vakdidacticus biologie Joseph Novak, gemaakt door Wandersee (2002) blz. 129. 7.6 Zorgen voor samenhang ecologie Conceptmap maken Marcel Kamp Het maken van een conceptmap is een werkvorm die bij uitstek samenhang in het denken bevordert. In Ecologie leren en onderwijzen wordt op

Nadere informatie

Rekenen-wiskunde in samenhang met didactiek of als aparte lijn. Werkgroep Panama conferentie 2014

Rekenen-wiskunde in samenhang met didactiek of als aparte lijn. Werkgroep Panama conferentie 2014 Rekenen-wiskunde in samenhang met didactiek of als aparte lijn Werkgroep Panama conferentie 2014 Inhouden Inleiding Presentatie Resultaten van een praktijkverkenning naar relevantie en inschatting bekwaamheid

Nadere informatie

Taakbekwaam onderbouw. Anouk Bluemink Vr2B Datum: 16 december 2013 SLB er: Wineke Blom & Agnes Hartman

Taakbekwaam onderbouw. Anouk Bluemink Vr2B Datum: 16 december 2013 SLB er: Wineke Blom & Agnes Hartman Taakbekwaam onderbouw Anouk Bluemink Vr2B Datum: 16 december 2013 SLB er: Wineke Blom & Agnes Hartman Daltonbasisschool de Leer, Hengelo (Gld) Ria Menting Groep 3 Intern opleider: Miriam Pasman Beoordelaar:

Nadere informatie

De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening

De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening Margriet van Iersel MSc m.van.iersel@hva.nl Kenniscentrum ACHIEVE, Faculteit Gezondheid,

Nadere informatie

Techniek? Dat is niks voor mij. Hoe kunnen scholen en bedrijven samen bijdragen aan een betere beeldvorming over en keuze voor bèta en techniek?

Techniek? Dat is niks voor mij. Hoe kunnen scholen en bedrijven samen bijdragen aan een betere beeldvorming over en keuze voor bèta en techniek? Techniek? Dat is niks voor mij. Hoe kunnen scholen en bedrijven samen bijdragen aan een betere beeldvorming over en keuze voor bèta en techniek? Juliette Walma van der Molen Center for Science Education

Nadere informatie

Seminar matching en selectie in het hoger onderwijs

Seminar matching en selectie in het hoger onderwijs Seminar matching en selectie in het hoger onderwijs Van studie naar arbeidsmarkt Rutger Kappe, Hogeschool Inholland Corine Sonke, NOA Van studie naar arbeidsmarkt Seminar matching en selectie in het HO

Nadere informatie

VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren

VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren Welke richting slaan we in met de lerarenopleiding? Hoe is het om in 2020 in de lerarenopleiding te studeren? Hoe ziet de leraar van de toekomst eruit? Zijn mobiele

Nadere informatie

Plan van aanpak. 1. Aanleiding van de opdracht

Plan van aanpak. 1. Aanleiding van de opdracht Plan van aanpak Student: Ruud Pijper Studentnummer: s10740120 Begeleider: Collega 1 1 Opdrachtgever: sectie Nederlands, Alfrink College 1. Aanleiding van de opdracht Op het Alfrink College wordt sinds

Nadere informatie

3.1. Susan Beckers, Linda Verheijen: Logboek als middel voor professionalisering

3.1. Susan Beckers, Linda Verheijen: Logboek als middel voor professionalisering 3.1. Susan Beckers, Linda Verheijen: Logboek als middel voor professionalisering Susan Beckers en Linda Verheijen beschreven onderzoek naar het logboek als middel voor professionalisering van instituutsopleiders.

Nadere informatie

De plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training

De plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? De plaats van e-learning dr. Wiebe de Vries Aanpak Waarom Onderwijsmethode Educatie items Evidence based Nadelen Treatment recommendation. Instruction

Nadere informatie

PRACTITIONER RESEARCH ALS PROFESSIONALISERINGSINSTRUMENT

PRACTITIONER RESEARCH ALS PROFESSIONALISERINGSINSTRUMENT PRACTITIONER RESEARCH ALS PROFESSIONALISERINGSINSTRUMENT Een actie-onderzoek met HRM ers bij de Nationale Politie Luca Lopes de Leao Laguna l.lopes@hva.nl HRM lectorencongres 9 november, 2018 PRACTITIONER

Nadere informatie

Formatieve toetscompetenties: een systematische analyse van formatieve toetspraktijken in de klas

Formatieve toetscompetenties: een systematische analyse van formatieve toetspraktijken in de klas Formatieve toetscompetenties: een systematische analyse van formatieve toetspraktijken in de klas 14-09-2017 Judith Gulikers & Liesbeth Baartman NRO-PPO 405-15-722 Eindrapport Waarom weer een review over

Nadere informatie

Tool IC-2 Toetsen en beoordelen van onderzoekend leren

Tool IC-2 Toetsen en beoordelen van onderzoekend leren Onderzoekend leren Wat zijn de uitdagingen in het gebruik van onderzoekend leren? Tool IC-2 Toetsen en beoordelen van onderzoekend leren 2016 mascil project (G.A. no. 320693). Lead partner University of

Nadere informatie

Monitoring van de effecten van de natuurcompensatie PMR. Theo Prins

Monitoring van de effecten van de natuurcompensatie PMR. Theo Prins Monitoring van de effecten van de natuurcompensatie PMR Theo Prins 1 oktober 2015 PMR-NCV 2008-2015 Wat ging vooraf aan het monitoringprogramma 2008-2015: Lange periode van voorbereiding (1998-2008) Uitvoering

Nadere informatie