Samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen VWS

Transcriptie

1 Auditdienst Rijk Ministerie van Financiën Samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen VWS

2 Colofon Titel Samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo's en gesubsidieerde instellingen VWS Uitgebracht aan Datum Kenmerk 9 januari Inlichtingen Auditdienst Rijk

3 Inhoud 1 Samenvatting Algemeen Uitkomst: 2 accountantscontroles ontoereikend uitgevoerd 4 2 Inleiding Doel Normenkader Aanpak Rapportage 6 3 Uitkomst reviewonderzoeken Toelichting overalibeeld Samenvatting bevindingen per DG/(p)SG 9 4 Ondertekening 12 Bijlage 1: Recapitulatie uitkomst reviewonderzoeken 13

4 Samenvatting 1.1 Algemeen Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) maakt voor het toezicht op het rechtmatig en doelmatig besteden van bijdragen aan zorg-zbo s en subsidiegelden uit doelmatigheidsoverwegingen zoveel mogelijk gebruik van de reeds verrichte werkzaamheden van de instellingaccountants. Deze accountants geven een controleverklaring af bij de verantwoordingsdocumenten die bij VWS worden ingediend. Jaarlijks worden door de Auditdienst Rijk (ADR) als onderdeel van de klantafspraken reviewonderzoeken uitgevoerd naar de kwaliteit en toereikendheid van de accountantscontrole bij de zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen. Uit het reviewonderzoek komt naar voren of de instellingsaccountant met zijn rapportage voor het departement de nodige zekerheid biedt om te beoordelen of de bijdragen en subsidies rechtmatig zijn besteed. 1.2 Uitkomst: 2 accountantscontroles ontoereikend uitgevoerd De definitieve vaststelling door de directie Financieel-Economische Zaken (FEZ) van de negen uit te voeren reviewonderzoeken heeft eind oktober 2017 plaatsgevonden. De uitvoering en afwikkeling daarvan door de ADR liep door tot in De reviewonderzoeken zijn onderverdeeld naar drie zorg-zbo s en zes gesubsidieerde instellingen. In verband met het faillissement heeft het reviewonderzoek met betrekking tot de Stichting CASA Klinieken (vestiging Rotterdam) niet plaatsgevonden. Bij twee van de zes reviewonderzoeken naar de gesubsidieerde instellingen is sprake van een door de instellingsaccountant ontoereikend uitgevoerde controle inzake de aan VWS aangeboden jaarrekening of subsidieverantwoording. In beide gevallen is de controle uitgevoerd door een accountant van een kleine accountantsorganisatie. Bij de overige zeven van de in totaal negen reviewonderzoeken met betrekking tot de zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen is sprake van een door de instellingsaccountant toereikend uitgevoerde controle inzake de aan VWS aangeboden jaarrekening of subsidieverantwoording. Hiermee kan worden geconcludeerd dat VWS voor haar toezicht op het rechtmatig en doelmatig besteden van bijdragen aan zorg-zbo s en subsidiegelden in het algemeen gebruik kan maken van de door de instellingsaccountants reeds verrichte werkzaamheden, echter de subsidieverantwoordingen waarbij de controle is uitgevoerd door een accountant van een kleine accountantsorganisatie vragen om extra aandacht van VWS. 4 1 Samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbos en gesubsidieerde instellingen VWS

5 2 Inleiding 2.1 Doel Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) maakt voor haar toezicht op het rechtmatig en doelmatig besteden van bijdragen aan zorg-zbo s en subsidiegelden uit doelmatigheidsoverwegingen zoveel mogelijk gebruik van de reeds verrichte werkzaamheden van de instellingaccountants. Deze accountants geven een controleverklaring af bij de verantwoordingsdocumenten die bij VWS worden ingediend. Het doel van een review is het geven van een oordeel over de kwaliteit van de accountantscontrole (toereikendheid). De focus ligt daarbij op de specifieke aspecten (in de accountantscontrole op het terrein) van de wet- en regelgeving waar de subsidieontvanger zich aan moet houden. Die aspecten moeten op een toereikende wijze in de opzet en de uitvoering van de accountantscontrole zijn verankerd. De Auditdienst Rijk geeft invulling aan het reviewprogramma van VWS door in opdracht (vraaggestuurd) van VWS jaarlijks deze reviews bij instellingsac countants van zorg-zbo s en ontvangers van zowel project- als instellingssubsidies uit te voeren. In deze rapportage is een samenvatting opgenomen van de uitkomsten van de in 2017 (met doorloop in 2018) gehouden reviewonderzoeken naar de kwaliteit en toereikendheid van de accountantscontrole bij onder VWS ressorterende (zorg-)zbo s en de door VWS gesubsidieerde instellingen. 2.2 Normenkader In het Handboek Auditing Rijksoverheid zijn voor de Auditdienst Rijk de uitgangspunten voor het uitvoeren van reviews uitgewerkt. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van voorgeschreven modellen voor het uit te voeren reviewwerkprogramma en het reviewverslag. De Auditdienst Rijk handelt hierbij naar analogie van Standaard 600 (NV COS). Andere regels en richtlijnen kunnen eveneens een rol spelen, bijvoorbeeld als het gaat om kwaliteitsbeheersing (Standaard 220) of controledocumentatie (Standaard 230). Het referentiemodel voor het uitvoeren van reviews bestaat voor de Auditdienst Rijk daarbij uit vaktechnische regels vanuit het accountantsberoep (waaronder de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants, de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten, de Nadere voorschriften controle- en overige standaarden), wetgeving inzake de algemene wettelijke controleverklaring (Boek 2, Titel 9, van het Burgerlijk Wetboek), specifieke subsidiewetgeving die bij de accountantscontrole moet worden betrokken, nadere eisen die via het controleprotocol aan de controle zijn gesteld, de specifieke informatiebehoefte van de beleidsdirectie en de comptabele wet- en regelgeving (derde wijziging CW 2001). 5 1 Samenvatting uitkomsten revlewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen VWS

6 2.3 Aanpak Voor de reviewonderzoeken zijn door de beleidsdirecties en de Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen (DUS-1) in afstemming met de directie Financieel Economische Zaken (FEZ) risicogericht een aantal jaarrekeningen en subsidieverantwoordingen geselecteerd. Als onderdeel van de reviewonderzoeken is naast de beoordeling van de controledossiers van de accountants die bij deze verantwoordingen de controleverklaring hebben afgegeven ook collegiaal overleg gevoerd met deze accountants. Tijdens een reviewonderzoek wordt nagegaan of door de accountant is nagegaan dat de relevante wet- en regelgeving door de zorg-zbo's en de gesubsidieerde instellingen worden nageleefd en hoe de accountant zijn controlewerkzaamheden daarop heeft ingericht en uitgevoerd. Uit het oogpunt van (onder meer) zorgvuldigheid en professioneel gedrag is het noodzakelijk dat de instellingsaccountant van de uitkomst van de review op de hoogte is gesteld en dat de gelegenheid is geboden hierop te reageren (procedure van hoor en wederhoor). De Auditdienst Rijk heeft aan deze procedure invulling gegeven door schriftelijke communicatie met de betreffende instellingsaccountants. Van de oorspronkelijk 10 in 2017 door VWS met de ADR afgesproken (vraaggestuurd) reviewonderzoeken naar de kwaliteit en toereikendheid van de accountantscontrole van de instellingsaccountants in het VWS - veld heeft de ADR er negen uitgevoerd. In verband met het faillissement heeft het reviewonderzoek met betrekking tot de Stichting CASA Klinieken (vestiging Rotterdam) niet plaatsgevonden. De negen uitgevoerde reviewonderzoeken zijn onderverdeeld naar drie zorg-zbo's en zes gesubsidieerde instellingen. Van de negen uitgevoerde reviewonderzoeken hebben twee onderzoeken betrekking op een financiële verantwoording over de jaren en één op de periode 1 januari 2016 tot 24 september 2016, de overige betreffen het verantwoordingsjaar Alle negen reviewonderzoeken zijn volledig uitgevoerd. 2.4 Rapportage De opdracht voor deze door ons in 2017 (met doorloop in 2018) uitgevoerde reviewonderzoeken is bij afwezigheid van een directeur verstrekt door de plaatsvervangend directeur FEZ, De rapportage wordt uitgebracht aan de nieuwe directeur FEZ en daarmee eigenaar van dit rapport. De ADR is de interne auditdienst van het Rijk. Dit rapport is primair bestemd voor de opdrachtgever met wie wij deze opdracht zijn overeengekomen. In de ministerraad is besloten dat het opdrachtgevende ministerie waarvoor de ADR een rapport heeft geschreven, het rapport binnen zes weken op de website van de rijksoverheid plaatst, tenzij daarvoor een uitzondering geldt. De minister van Financiën stuurt elk halfjaar een overzicht naar de Tweede Kamer met de titels van door de ADR uitgebrachte rapporten en plaatst dit overzicht op de website. Dit geldt niet voor de afzonderlijke reviewverslagen. 6 1 Samenvatting uitkomsten revlewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo's en gesubsidieerde Instellingen VWS

7 In deze samenvattende rapportage wordt geen zekerheid verschaft, omdat er geen controle-, beoordelings- of andere assurance-opdracht is uitgevoerd. Indien aanvullende werkzaamheden zouden zijn verricht of indien er een controle- of een beoordelingsopdracht zou zijn uitgevoerd, zouden wellicht andere onderwerpen zijn geconstateerd die voor rapportering in aanmerking zouden zijn gekomen. Door middel van een reviewverslag per review is de uitkomst via een traject van hoor- en wederhoor gerapporteerd aan de verantwoordelijke accountant. De betrokken beleidsdirecties van VWS hebben een afschrift gekregen van het reviewverslag. Naast het reviewverslag ontvingen zij ook een dossiernotitie. In deze dossiernotitie zijn naast de doelstelling en de conclusie van de review ook de eventuele aandachtspunten voor de beleidsdirectie opgenomen. Bij twee van de negen reviewonderzoeken was sprake van dergelijke specifieke aandachtspunten voor VWS. Bij de reviewonderzoeken met betrekking tot het Zorginstituut Nederland (ZinNL) en de Stichting Jongeren op Gezond Gewicht zijn geen afzonderlijke dossiernotities opgesteld. De uitkomsten van de review met betrekking tot de Stichting Jongeren op Gezond Gewicht zijn besproken in het Expertise Centrum Subsidies (ECS) van VWS. 7 1 Samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen VWS

8 3 Uitkomst reviewonderzoeken Bij twee van de negen reviewonderzoeken met betrekking tot de zorg-zbd s en gesubsidieerde instellingen is sprake van een door de instellingsaccountant ontoereikend uitgevoerde controle inzake de aan VWS aangeboden jaarrekening of subsidieverantwoording. Het betreft de uitgevoerde accountantscontroles die de grondslag vormen voor: de afgegeven controleverklaring d.d. 8 september 2017 betreffende de verantwoording van de projectsubsidie WK Para Triathlon 2016 van TIG Sports B.V. en de afgegeven controleverklaring d.d. 21 september 2017 betreffende de verantwoording van de instellingssubsidie 2016 Stichting Jongeren op Gezond Gewicht. De ontoereikendheden zijn gelegen in meerdere aspecten van de review. De nadere onderbouwing van de ontoereikendheden is uitgewerkt in de met de instellingsaccountants afgestemde reviewverslagen. In beide gevallen is de controle van de subsidieverantwoording uitgevoerd door een accountant van een kleine accountantsorganisatie. 3.1 Toelichting overalibeeld De definitieve vaststelling door FEZ van de negen uit te voeren reviewonderzoeken bij de instellingaccountants van de geselecteerde zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen heeft eind oktober plaatsgevonden. De uitvoering en afwikkeling daarvan door de ADR liep door tot in Deze negen voor VWS gehouden reviewonderzoeken geven een positief beeld over de accountantscontrole, met uitzondering van de twee genoemde accountantscontroles In deze twee gevallen was de door de instellingsaccountants uitgevoerde controle ontoereikend. De reviewonderzoeken 2017 geven het volgende beeld: Revlewonderzoeken Aantal Geplande reviewonderzoeken (afgestemd met FEZ) Nog af te ronden Vervallen en doorgeschoven reviewonderzoeken 0 0 Afgerond per heden Het in 2015 nog af te ronden reviewonderzoek betrof het reviewonderzoek bij de Sociale verzekeringsbank (SVB). Het reviewonderzoek op deze accountantscontrole was destijds al in een ver stadium qua afronding zodat de uitkomsten al in de rapportage 2015 waren meegenomen. Inmiddels is dit reviewonderzoek volledig afgerond. 2 In verband met het faillissement heeft het reviewonderzoek met betrekking tot de Stichting CASA Klinieken (vestiging Rotterdam) niet plaatsgevonden. 3 Dit betrof twee in 2015 vervallen reviewonderzoeken (Internaat De Merwede en Heriririeringscentrum Kamp Westerbork) en één doorgeschoven reviewonderzoek (stagefonds Zorg). Bij de afweging van de in 2016 uit te voeren reviewonderzoeken is echter op grond van de oorspronkelijke motivatie geconcludeerd dat het belang van dit doorgeschoven reviewonderzoek inmiddels is achterhaald. 8 1 Samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantacontroles zorg-zbos en gesubsidieerde instellingen VWS

9 Reviewonderzoeken Aantal Reviewonderzoeken met een positief oordeel over de accountantscontrole Waarvan aantal reviewonderzoeken met positief oordeel en 3 opmerkingen over de accountantscontrole Reviewonderzoeken met een negatief oordeel over 2 de accountantscontrole Collegiaal overleg en beperkte dossierreview Zie voor het overzicht van de in 2017 (met doorloop in 2018) gehouden reviewonderzoeken bijlage 1. Bij de reviewonderzoeken beoordelen wij de toereikendheid en kwaliteit van de opzet en uitvoering van het accountantsonderzoek naar de naleving van de wet en regelgeving (in het bijzonder de naleving van het controleprotocol). De rapportage van de instellingsaccountant dient te voldoen aan de in de regelgeving gestelde eisen en dient in overeenstemming te zijn met de bevindingen. Bij reviewonderzoeken is tevens aandacht voor zaken die verbeterd kunnen worden in het beleid of beheer van VWS met betrekking tot subsidies of aandachtspunten waar VWS rekening mee moet houden bij het vaststellen van de subsidies, dan wel bijdragen zorg-zbo s. Bij twee van de negen reviewonderzoeken (betreft één DGV en één psg) zijn hierbij in de aan de beleidsdirectie van VWS uitgebrachte dossiernotitie aandachtspunten voor VWS gerapporteerd. De gerapporteerde aandachtspunten hebben betrekking op de uitvoerbaarheid of actualisatie van de subsidieregelingen of de regeling bezoldiging en beheerskosten zelfstandige bestuursorganen VWS en op de beoordeling door VWS van specifieke elementen in de ingediende verantwoordingen en de daarbij behorende standaarddocumenten. Per review kan sprake zijn van meerdere aandachtspunten voor VWS. 3.2 Samenvatting bevindingen per DG/(p)SG Bij de reviewonderzoeken is de toereikendheid en kwaliteit van de accountantscontrole beoordeeld aan de hand van vier criteria: 1. Algemeen : Zijn de vormvoorschriften nageleefd en heeft het ministerie de juiste informatie ontvangen? 2. Opzet van de controle : Zijn de controlewerkzaamheden in opzet toereikend? 3. Uitvoering van de controle : Zijn de uitgevoerde controlewerkzaamheden in overeenstemming met de opzet en toereikend? 4. Rapportage: Is de controleverklaring in overeenstemming met de controlebevindingen en zijn alle relevante controlebevindingen gerapporteerd? 9 1 5amenvattinq uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbos en gesubsidieerde instellingen vws

10 Uitgaande van deze vier criteria zijn de uitkomsten van de reviewonderzoeken per DG/SG als volgt: Reviewonderzoeken met Aard_opmerkingen opmerkingen over de Totaal accountantscontrole Aantal reviewonderzoeken met 5 0 opmerkingen over de accountantscontrole Waarvan met een negatief oordeel over de accountantscontrole Verdeling opmerkingen over de DG s/psg DGV DGCZ DGLZ psg Totaal aantal opmerkingen Aantal reviewonderzoeken 4 zonder opmerkingen Aantal reviewonderzoeken 9 Zoals uit de tabel blijkt kan per review sprake zijn van meerdere opmerkingen over de accountantscontrole. Bij twee reviewonderzoeken hebben deze opmerkingen er toe geleid dat sprake is van een door de door de instellingsaccountant ontoereikend uitgevoerde controle inzake de aan VWS aangeboden jaarrekening of subsidieverantwoording. Het betreft de uitgevoerde accountantscontroles die de grondslag vormen voor: de afgegeven controleverklaring d.d. 8 september 2017 betreffende de verantwoording van de projectsubsidie WK Para Triathlon 2016 van TIG Sports B.V. en de afgegeven controleverklaring d.d. 21 september 2017 betreffende de verantwoording van de instellingssubsidie 2016 Stichting Jongeren op Gezond Gewicht. De projectsubsidie aan TIG Sports B.V. valt onder de verantwoordelijkheid van de Directie Sport (S). De instellingssubsidie aan de Stichting Jongeren op Gezond Gewicht valt onder de verantwoordelijkheid van de Directie Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie (VGP). Beide beleidsdirecties maken onderdeel uit van het Directoraat-generaal Volksgezondheid (DGV) Bij de andere drie reviewonderzoeken hebben de opmerkingen in het reviewverslag over de accountantscontrole geen afbreuk gedaan aan de uitkomst dat sprake is van een door de instellingsaccountant toereikend uitgevoerde controle. Voor een nadere uitsplitsing per reviewonderzoek wordt verwezen naar bijlage 1. De opmerkingen over de accountantscontrole zijn per review door middel van hoor- en wederhoor afgestemd met de verantwoordelijke instellingsaccountant. Naast de opmerkingen over de accountantscontrole in het reviewverslag hebben wij door middel van een dossiernotitie ook de eventuele aandachtspunten voor de verantwoordelijke beleidsdirectie aan VWS gerapporteerd. 4 Opgemerkt dat het Zorginstituut Nederland zowel onder de DGCZ als de DGLZ valt. Om dubbeltelling te voorkomen is de opmerking met betrekking tot de accountantscontrole bij het zorginstituut Nederland toegerekend aan de DGLZ Samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen vws

11 Reviewonderzoeken met aandachtspunten in het beleid of beheer van VWS met Totaal DGV DGCZ DGLZ psg betrekking tot subsidies, dan wel bijdragen zorg-zbo s Aantal reviewonderzoeken met aandachtspunten voor vws Betreft aandachtspunten met betrekking tot: de uitvoerbaarheid of actuatisatie subsidieregelingen of de regeling bezoldiging en beheerskosten zelfstandige bestuursorganen_vws de gevraagde accountantsproducten de beoordeling door VWS van specifieke elementen in de ingediende verantwoordingen en de daarbij behorende standaarddocumenten Totaal aantal aandachtspunten Totaal aantal 7 reviewonderzoeken zonder aandachtspunten Totaal 9 reviewonderzoeken Zoals uit bovenstaande tabel blijkt kan per review sprake zijn van meerdere aandachtspunten voor VWS. Voor een nadere uitsplitsing per reviewonderzoek wordt verwezen naar bijlage 1. Zoals uit bijlage 1 blijkt betreffende de reviewonderzoeken met door ons aan VWS gerapporteerde aandachtspunten voor het beleid of beheer van VWS twee andere instellingen! organisaties dan de twee waarbij de ontoereikend uitgevoerde accountantscontroles zijn geconstateerd Samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen vws

12 4 Ondertekening Den Haag, 9 januari Samenvatting uitkomsten revlewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo's en gesubsidieerde Instellingen VWS

13 Bijlage 1: Recapitulatie uitkomst reviewonderzoeken Overzicht reviewonderzoeken met negatief oordeel over de accountantscontrole Over 2017 betreft het de uitgevoerde accountantscontroles die de grondslag vormen voor: de afgegeven controleverklaring d.d. 8 september 2017 betreffende de verantwoording van de projectsubsidie WK Para Triathlon 2016 van TIG Sports B.V. en de afgegeven controleverklaring d.d. 21 september 2017 betreffende de verantwoording van de instellingssubsidie 2016 Stichting Jongeren op Gezond Gewicht. Overzicht reviewonderzoeken en aard van eventuele opmerkingen over de accountantscontrole Nr. DG Directie Subsidieontvanger CZ/ PZ0/Z Zorginstituut Nederland LZ (ZinNL) psg BPZ Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) 3. LZ Z CAK V S Stichting Kenniscentrum Sport Nederland 5. V S TIG Sports B.V V VGP Stichting Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG) LZ NO Stichting Arq LZ MD Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim 9. LZ MD Stichting NHL Hogeschool ? Totaal samenvatting uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbo s en gesubsidieerde instellingen VWS

14 Reviewonderzoeken met aandachtspunten in het beleid of beheer van VWS met betrekking tot subsidies, dan wel bijdragen zorg-zbo s Nr. DG Directie Subsidieontvanger Aandachtspunt(en) A. B. C CZ/ PZ0/Z Zorginstituut LZ Nederland (ZinNL) t 2. ps BPZ Centrum G Indicatiestelling Zorg (CIZ) 3. LZ Z CAI< V S Stichting Kenniscentrum Sport Nederland 5. V S TIG Sports B.V V VGP Stichting Jongeren op Gezond Gewicht (]OGG) 5 7. LZ MD Stichting Arq LZ MD Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim 9. LZ MD Stichting NHL Hogeschool Totaal Lecienda: 0 Geen opmerking over de accountantscontrole/ aandachtspunt in het subsidiebeleid of het subsidiebeheer >0 = Aantal opmerkingen over de accountantscontrole/ aandachtspunt(en) in het subsidiebeleid of het subsidiebeheer Opmerking over de accountantscontrole 1. Algemeen 2. Opzet van de controle 3. Uitvoering van de controle 4. Rapportage Aandachtspunt in het subsidiebeleid of het subsidiebeheer A. De uitvoerbaarheid of actualisatie subsidieregelingen of de regeling bezoldiging en beheerskosten zelfstandige bestuursorganen VWS B. de gevraagde accountantsproducten C. de beoordeling door VWS van specifieke elementen in de ingediende verantwoordingen en de daarbij behorende standaarddocumenten 5 Bij de reviewonderzoeken met betrekking tot het Zorginstituut Nederland (ZinNL) en de Stichting Jongeren op Gezond Gewicht zijn geen afzonderlijke dossiernotities opgesteld. De uitkomsten van de review met betrekking tot de Stichting Jongeren op Gezond Gewicht zijn besproken in het Expertise Centrum Subsidies (EC5) van vws Samenvattïng uitkomsten reviewonderzoeken 2017 accountantscontroles zorg-zbos en gesubsidieerde instellingen vws

15 Auditdienst Rijk Postbus EE Den Haag (070)

16 4