VRIJWILLIGERSBELEID. Inhoudsopgave. Inleiding blz. 3. Vrijwilligerswerk gedefinieerd blz. 3. Maatschappelijke functies blz. 4

Transcriptie

1 VRIJWILLIGERSBELEID Inhoudsopgave Inleiding blz. 3 Vrijwilligerswerk gedefinieerd blz. 3 Maatschappelijke functies blz. 4 Motieven voor vrijwilligerswerk blz. 4 Trends en ontwikkelingen blz. 6 Bouwstenen voor vrijwilligersbeleid blz. 6 Verantwoordelijkheden blz. 7 Criteria vrijwilligers blz. 7 Taakafbakening blz. 8 Vrijwilligerswerk door medewerkers van Zuyderland blz. 8 Werving en selectie blz. 8 Begeleiding blz. 9 Deskundigheidsbevordering blz. 9 Wet- en regelgeving blz. 9 Verzekeringen blz. 10 Uitkering blz. 10 Attentieregeling blz. 10 Onkostenregeling blz. 10 1

2 Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Attentieregeling vrijwilligers Overeenkomst tot het verrichten van werkzaamheden op vrijwillige basis Actualiseren persoonsgegevens vrijwilligers Zuyderland zorgcentra Aanvraag voor vrijwilligers Evaluatieformulier vrijwilligerswerk Vrijwilligerswijzer 2

3 Inleiding Zuyderland Zorgcentra biedt mogelijkheden voor vrijwilligerswerk en waardeert de inzet die door de vrijwilligers wordt geleverd. Om de kwaliteit en continuïteit van dat werk te bevorderen èn om de samenwerking tussen en de begeleiding van vrijwilligers te structureren en te verbeteren ontwikkelt Zuyderland Zorgcentra een vrijwilligersbeleid. Vrijwilligersbeleid, beleid dat er op gericht is om het werken met vrijwilligers een herkenbare plaats in de organisatie te geven. Vrijwilligerswerk gedefinieerd De officiële definitie van vrijwilligerswerk, zoals die door het toenmalige ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (nu VWS) werd geformuleerd, luidt als volgt: Vrijwilligerswerk is werk dat in enig georganiseerd verband onverplicht en onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of de samenleving." Vrijwilligersbeleid dat door Zuyderland Zorgcentra wordt geformuleerd kan gebaseerd worden op deze definitie. Vrijwilligerswerk is werk... Hiermee brengt Zuyderland Zorgcentra het belang van vrijwilligerswerk tot uiting. De inzet van vrijwilligers wordt gewaardeerd; vrijwilligerswerk is werk! De waardering voor de inzet en het werk van vrijwilligers ligt in de meerwaarde van dit werk voor de zorgverlening aan cliënten. Ook houdt dit in dat Zuyderland Zorgcentra er van uitgaat dat het doen van vrijwilligerswerk kwaliteiten vraagt van de vrijwilligers en dat het door hen geleverde werk moet voldoen aan kwaliteitsnormen. Om die kwaliteit te kunnen leveren biedt Zuyderland Zorgcentra vrijwilligers onder meer begeleiding, faciliteiten en mogelijkheden tot deskundigheidsbevordering, zoals vastgelegd in het vrijwilligersbeleid.... dat in enig georganiseerd verband... Zuyderland Zorgcentra is de organisatie, het georganiseerd verband waarbinnen vrijwilligers zich inzetten. Het vrijwilligersbeleid van Zuyderland Zorgcentra is erop gericht de organisatie van vrijwilligerswerk concreet gestalte te geven.... onverplicht en onbetaald wordt verricht... De samenwerkingsrelatie tussen Zuyderland Zorgcentra en vrijwilligers, èn het werk dat vrijwilligers verzetten is vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Het niet-vrijblijvende karakter is gebaseerd op normen en waarden die gelden als mensen ja zeggen tegen vrijwilligerswerk. De samenwerking en de daarmee gepaard gaande afspraken, onder meer over rechten en plichten, wordt derhalve met elke vrijwilliger overeengekomen en vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Die overeenkomst vormt een essentieel onderdeel van het vrijwilligersbeleid. 3

4 ... ten behoeve van anderen. Vrijwilligers bij Zuyderland Zorgcentra zetten zich in voor het welzijn van een specifieke doelgroep, namelijk ondersteuning bij de zorgverlening en diensten aan cliënten. Het werk voldoet aan een aanvullende behoefte op de bestaande zorg- en dienstverlening. De resultaten, de effecten van het werk nemen toe wanneer vrijwilligers voldoening en erkenning in het werk vinden en wanneer zij voldoende zijn toegerust om het werk te kunnen doen. Vrijwilligersbeleid is een belangrijk instrument om het functioneren van vrijwilligers in de organisatie te versterken. Maatschappelijke functies De waarde die vrijwilligerswerk voor de samenleving heeft wordt algemeen uitgedrukt in een viertal functies. 1. Aanvullende functie Hiermee wordt vrijwilligerswerk bedoeld dat aanvullend is op het professionele werk. Voor Zuyderland Zorgcentra is deze functie beleidsuitgangspunt. 2. Vernieuwende en signaalfunctie Hiertoe wordt vrijwilligerswerk gerekend dat ontstaat uit een behoefte in de samenleving of een toegevoegde waarde biedt. Voor Zuyderland Zorgcentra wordt deze functie als beleidsuitgangspunt gezien 3. Emancipatorische functie Hiermee wordt vrijwilligerswerk bedoeld dat een specifieke functie heeft voor bepaalde groepen van de bevolking. Deze functie is voor Zuyderland Zorgcentra niet relevant. 4. Opvangfunctie Hierbij gaat het om vrijwilligerswerk dat wordt verricht door mensen die om uiteenlopende redenen geen werk krijgen. Voor Zuyderland Zorgcentra wordt deze functie niet nadrukkelijk als beleidsuitgangspunt gezien, maar is het een nevenfunctie Op basis van de beperkte financiële middelen èn de zorgvisie van Zuyderland Zorgcentra biedt de inzet van vrijwilligers een aanvullende functie; aanvullend op de zorgverlening aan cliënten. Het werk binnen Zuyderland Zorgcentra kan getypeerd worden als vrijwilligerswerk met een vernieuwende en signaalfunctie: een toegevoegde waarde aan de zorgverlening aan cliënten. Ten slotte vervult Zuyderland Zorgcentra - zij het in beperkte mate - de opvangfunctie. Er lijkt een tendens gaande dat een toenemend aantal vrijwilligers het werk doen omdat zij geen betaald werk hebben. Zij zien het vrijwilligerswerk als een vervanging voor of een opstap naar een betaalde baan. In dit verband kunnen asielzoekers en vrijwilligers met een GGZ achtergrond benoemd worden. De opvangfunctie vraagt echter accenten betreffende het ontwikkelen van kwaliteitsnormen met betrekking tot bedoelde vrijwilligers en de begeleidingsstructuur van de organisatie. Motieven voor vrijwilligerswerk In verband met de ontwikkeling van vrijwilligersbeleid is het voor Zuyderland Zorgcentra van belang om te weten wat de motieven van mensen zijn om binnen deze organisatie vrijwilligerswerk te doen. Niet minder belangrijk is dat Zuyderland Zorgcentra zicht heeft op de motieven van de organisatie zèlf om met vrijwilligers te werken. In de praktijk blijkt dat vrijwilligers nogal uiteenlopende motieven hebben om vrijwilligerswerk te doen; hun motieven zijn sterk persoonsgebonden. Dit gegeven pleit voor flexibilisering van het vrijwilligerswerk. Motieven van de organisatie dienen eenduidig te zijn en door (alle medewerkers van) de organisatie te worden (uit)gedragen. Die eenduidigheid, maar vooral ook duidelijkheid is een voorwaarde om te komen tot goed vrijwilligersbeleid. 4

5 Motieven van vrijwilligers De motieven voor het doen van vrijwilligerswerk binnen Zuyderland Zorgcentra zijn vooral sociaalmaatschappelijk en persoonlijk van aard. Motieven kunnen voortkomen uit of gebaseerd zijn op persoonlijke indrukken, gevoelens en een persoonlijke (sociaal-maatschappelijke) beleving of opvatting. Vrijwilligers doen vrijwilligerswerk binnen Zuyderland Zorgcentra omdat zij: - graag met mensen werken; het aangaan en onderhouden van sociale contacten met collegavrijwilligers en zorg voor cliënten belangrijk vinden; -eigen kwaliteiten en ervaringen willen aanwenden ten behoeve van medemensen -het zien als een mogelijkheid, een uitdaging om zelf actief te participeren in de maatschappij; -willen werken binnen de setting en structuur van een organisatie; - werkervaring willen opdoen als mogelijke opstap naar een betaalde baan. -ervan kunnen leren (eigen ontplooiing), zoals het (durven) aangaan en dragen van verantwoordelijkheden; -het werk als ontspanning ervaren (zonder al te veel verplichtingen); -zich vanwege een eerder gevolgde opleiding of vroeger werk tot dit vrijwilligerswerk voelen aangetrokken. - vrijwilligerswerk kan ondersteunend zijn bij het leren van de Nederlandse taal. Motieven van de organisatie De motieven van de organisatie om met vrijwilligers te werken zijn voornamelijk maatschappelijk, economisch en organisatorisch van aard. - Historisch gegeven. Zuyderland Zorgcentra heeft veel ervaring met het werken met vrijwilligers en heeft bij de buitenwacht een naam opgebouwd. - Maatschappelijk uitgangspunt. Voor Zuyderland Zorgcentra is het een maatschappelijk gegeven om een organisatie te zijn midden in de samenleving. Als het ware een organisatie die een afspiegeling wil zijn van de samenleving. Inbreng van vrijwilligers in de meeste brede zin past in deze visie - Meerwaarde. Vrijwilligers kunnen tijdens persoonlijke contacten en in de omgang een belangrijke meerwaarde leveren. Zij nemen tijd voor persoonlijke, intermenselijke contacten. In die zin vullen zij beroepskrachten aan (en omgekeerd), hetgeen waardevol is. - Groeiend aanbod van het product zorgverlening en diensten aan cliënten Het werken met vrijwilligers is een welkome aanvulling op de zorgverlening en dienstverlening aan cliënten. - Promotionele effecten. Het werken met vrijwilligers heeft promotionele effecten. Het werk dat door vrijwilligers wordt verzet draagt mede bij tot de profilering van de organisatie. - Zorgvisie. Het past in de huidige visie op zorg om vrijwilligers een duidelijke plaats en functie te geven binnen de organisatie. 5

6 Trends en ontwikkelingen Vrijwilligerswerk is door de hele samenleving heen verweven. Dit houdt in dat belangrijke maatschappelijke veranderingen direct dan wel indirect van invloed zijn op het vrijwilligerswerk. Landelijk gezien zijn een aantal algemeen maatschappelijke trends en ontwikkelingen waar te nemen. Het vrijwilligersbeleid van Zuyderland Zorgcentra houdt rekening met deze trends en ontwikkelingen, waardoor bedreigingen geminimaliseerd en kansen benut worden. Toenemende individualisering Zelfontplooiing en verwerkelijking, zelfbewustzijn en mondigheid zijn kernbegrippen waaraan het individu meer en meer waarde hecht. Een gevolg hiervan is dat het verplichtende karakter van sociale relaties ter discussie wordt gesteld. Bovendien zijn mensen meer gericht op wat iets hem of haar oplevert, materieel of immaterieel. In een dergelijk proces van afwegen kan vrijwilligerswerk het moeilijk hebben. Maatschappelijke participatie Maatschappelijke participatie (eigen initiatief en medeverantwoordelijkheid) van burgers wordt door de overheid van belang geacht en gestimuleerd. Vrijwilligerswerk kan mogelijkheden bieden om de maatschappelijke participatie te bevorderen, zeker in een samenleving waarin de traditionele maatschappelijke verbanden lijken te verdwijnen. Economische ontwikkelingen De bereidheid tot het doen van vrijwilligerswerk hangt samen met de economische situatie. Werkeloosheid stimuleert het uitvoeren van onbetaalde arbeid. Grote arbeidsparticipatie en meer consumptieve vormen van vrijetijdsbesteding leiden er toe dat er minder vrijwilligers beschikbaar komen. Economische golfbewegingen maken vrijwilligerswerk kwetsbaar. Een andere economische ontwikkeling heeft betrekking op de kosten of verplichtingen die het doen van vrijwilligerswerk vaak met zich meebrengt. De vrijwilliger moet het zich kunnen veroorloven; het doen van vrijwilligerswerk brengt vaak kosten met zich mee. Neemt de vrijwilliger deze verplichtingen op zich? Sterk (idealistisch) gemotiveerde vrijwilligers zullen minder snel op die kosten letten, het is het hen waard. Voor Zuyderland Zorgcentra geldt het uitgangspunt dat vrijwilligerswerk voor de vrijwilliger geen geld opbrengt maar ook geen belangrijke kosten voor de vrijwilliger mag meebrengen. Bouwstenen voor vrijwilligersbeleid Mensen zoeken onderlinge samenwerking omdat ze door het samen werken hun doelstellingen eerder, beter en met meer plezier bereiken dan wanneer zij dat in hun eentje zouden doen. Door samen te werken bundel je kennis, ervaring, kwaliteiten en vaardigheden van verschillende mensen. Zuyderland Zorgcentra werkt met vrijwilligers omdat door de bijdrage van vrijwilligers de organisatiedoelstellingen kunnen worden bereikt. Vrijwilligers werken voor Zuyderland Zorgcentra omdat ook zij doelen hebben die zij willen realiseren. Organisatiedoelen en doelen van vrijwilligers komen gedeeltelijk met elkaar overeen, vallen samen. De organisatie moet zich instellen op het werken met vrijwilligers, wil de samenwerking over en weer tot resultaat kunnen leiden. Iedereen moet doordrongen zijn van het (gemeenschappelijk) belang van die samenwerking, maar vooral ook het karakter daarvan; vrijwilligers zijn geen werknemers, hun (rechts)positie, beschikbaarheid en inzet zijn anders dan die van werknemers. 6

7 Om dit te bereiken ontwikkelt Zuyderland Zorgcentra vrijwilligersbeleid: een geheel aan voorwaarden dat nodig is om vrijwilligers binnen de organisatie tot hun recht te laten komen. De hierna volgende statements bevatten bouwstenen voor beleid; het zijn uitgangspunten en tevens doelen van vrijwilligersbeleid. Vrijwilligersbeleid moet ertoe leiden dat: - de organisatie van vrijwilligerswerk binnen Zuyderland Zorgcentra concreet gestalte krijgt, geformaliseerd wordt; - vrijwilligerswerk een duidelijke plaats, functie en structuur krijgt in de organisatie; herkenbaar in de organisatie, herkenbaar ten opzichte van het werk door professionals; - vrijwilligers van Zuyderland Zorgcentra zich herkennen in de organisatie als bekwaam en gewaardeerd vrijwillig medewerker en serieuze gesprekspartner; - de vele vrijwilligers optimaal kunnen functioneren binnen Zuyderland Zorgcentra en gestimuleerd, gemotiveerd en toegerust worden om kwalitatief goed werk kunnen leveren, mede door de faciliteiten, persoonlijke begeleiding en ondersteuning die hen worden geboden om zich te kunnen ontwikkelen, persoonlijk en op de inhoud van het werk gericht. Kwaliteitsnormen zijn daartoe richtinggevend; - vrijwilligers zich "thuis" voelen bij Zuyderland Zorgcentra, er graag willen (komen) werken, waardering voor hun inzet ervaren, mede door een goede samenwerkingssfeer tussen hen en beroepskrachten; - de samenwerkingsrelatie tussen organisatie en vrijwilligers wordt geformaliseerd en dat vrijwilligers en organisatie in de wederzijdse omgang en samenwerking kunnen vertrouwen op door beide onderschreven regels en afspraken aangaande taken, verantwoordelijkheden, rechten, plichten en (werk)afspraken; - zowel de organisatie alsook de vrijwilligers optimaal gebruik kunnen maken van elkaars mogelijkheden, kwaliteiten en capaciteiten; - de motieven van vrijwilligers om vrijwilligerswerk te doen bekend zijn; - de opvattingen van de organisatie ten aanzien van vrijwilligerswerk bekend zijn; - deze opvattingen zo veel mogelijk op elkaar aansluiten, zodat de organisatie optimaal profijt heeft van een goed afgestemde samenwerking tussen vrijwilligers en beroepskrachten; - de organisatie in staat is en over mogelijkheden beschikt om te kunnen anticiperen op maatschappelijke trends en ontwikkelingen, die van invloed kunnen zijn op het functioneren van de organisatie en de samenwerkingsrelatie met vrijwilligers. - de organisatie te allen tijde zicht heeft op consequenties welke eventuele organisatieveranderingen voor vrijwilligers(werk) kunnen hebben en vooral hoe daarmee omgegaan kan worden; - Zuyderland Zorgcentra nu en in de toekomst vrijwilligers aan zich blijft binden, waardoor de continuïteit van het vrijwilligerswerk gewaarborgd blijft. Verantwoordelijkheden De verantwoordelijkheid voor de professionele zorg, en de kwaliteit hiervan ligt bij de instelling die duidelijk moet aangeven binnen welke kaders de vrijwilliger kan en mag opereren De verantwoordelijkheid voor het vrijwilligersbeleid in de regio/unit berust bij de Manager Intramuraal. Het beheren en bewaken van het vrijwilligersbeleid in de unit ligt bij de procesbegeleider vrijwilligers. De uitvoeringsverantwoordelijkheid m.b.t. het vrijwilligersbeleid ligt bij de unitmanager of de verantwoordelijke op de werkplek. Criteria vrijwilligers De vrijwilliger onderschrijft de (zorg)visie van Zuyderland Zorgcentra; 7

8 Bezoekers en relaties van bewoners, die mantelzorg verrichten kunnen slechts dan tot de vrijwilligers gerekend worden als ze georganiseerd en gestructureerd diensten verlenen aan anderen dan hun familie/relatie; In het algemeen zal de vrijwilliger bij aanvang van vrijwilligerswerk niet ouder zijn dan 75 jaar; De vrijwilliger woont bij voorkeur binnen een straal van 10 km. van de werkplek. Taakafbakening Vrijwilligersactiviteiten vinden altijd plaats onder verantwoordelijkheid van een beroepskracht; Verpleegkundige en verzorgende handelingen mogen niet door de vrijwilliger worden uitgevoerd, met uitzondering van hulp bij voeding- en vochtvoorziening en lichte transfers in niet-complexe verpleeg- en verzorgingssituaties, te beoordelen door de verantwoordelijk leidinggevende; Begeleidende handelingen zijn mogelijk, dit in overleg met de beroepskracht, waarbij primair de vraag van de cliënt als uitgangspunt dient. De persoonlijke eigenschappen van de vrijwilliger dienen aan te sluiten bij de vraag van de cliënt; Tussen de vrijwilliger en procesbegeleider vrijwilligers worden afspraken gemaakt wanneer en hoeveel dagdelen de vrijwilliger ingezet kan worden en voor welke tijdsduur; Werkzaamheden van vrijwilligers worden uitgevoerd binnen de kaders van relevante wet- en regelgeving; De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de vrijwilligers zijn vastgelegd in taakprofielen, waarin ook de gewenste persoonskenmerken van de vrijwilligers staan aangegeven. Vrijwilligerswerk door medewerkers van Zuyderland Gebaseerd op artikel in de CAO Ziekenhuiswezen is het een werknemer niet toegestaan een al dan niet gehonoreerde nevenfunctie te vervullen of al dan niet gehonoreerde nevenwerkzaamheden te verrichten die redelijkerwijs geacht kunnen worden onverenigbaar te zijn met zijn functie dan wel met de belangen of het aanzien van de instelling. Van de werknemer mag worden verwacht dat hij bij twijfel over de (on)verenigbaarheid van nevenfunctie(s) vooraf overleg pleegt met de werkgever. In de geest van dit artikel zal bekeken worden of het gewenst is dat een werknemer van Zuyderland binnen het eigen of een ander onderdeel van de organisatie als vrijwilliger werkzaam is. De procesbegeleider vrijwilligers brengt dit bij een kandidaat-vrijwilliger die werknemer is bij Zuyderland onder de aandacht. De procesbegeleider vrijwilligers neemt een gemotiveerd besluit om een werknemer van Zuyderland als vrijwilliger al dan niet aan te nemen en informeert de kandidaat-vrijwilliger en zo nodig de organisatie hierover. Werving en selectie Om de beoogde kwaliteit van de zorg en dienstverlening te kunnen bieden is het noodzakelijk dat de organisatie beschikt over voldoende vrijwilligers die voor hun taak toegerust zijn. Werving en selectie is een instrument dat wordt ingezet om dit doel te bereiken. Werving is in feite een doorlopende activiteit om het vrijwilligersbestand op peil te houden. In overleg tussen de leidinggevende van de betreffende unit en de procesbegeleider vrijwilligers wordt een norm voor het aantal vrijwilligers vastgesteld, de uit te voeren taken en een profiel waaraan de vrijwilliger dient te voldoen om de taak naar behoren te kunnen uitvoeren. Indien niet aan de vastgestelde norm wordt voldaan wordt door de procesbegeleider vrijwilligers via de meest effectieve informatie- en communicatiekanalen gepoogd vrijwilligers te rekruteren. 8

9 In een oriënterend gesprek met de procesbegeleider vrijwilligers worden motivatie, verwachtingen en mogelijkheden van de kandidaat vrijwilligers gepeild met gebruikmaking van het taakprofiel. Tevens worden de mogelijkheden en verwachtingen van de organisatie besproken. Indien dit gesprek leidt tot het besluit te starten met vrijwilligerswerk, worden afspraken omtrent de introductieprocedure gemaakt. Begeleiding Uitgangspunt bij de begeleiding van de vrijwilliger is dat deze zijn taak binnen gestelde kaders zo zelfstandig mogelijk kan uitvoeren. Onder begeleiding wordt verstaan het geheel aan taakgerichte en persoonsgerichte ondersteuningsactiviteiten die tot doel hebben de motivatie, de ontwikkeling dan wel het functioneren van vrijwilligers en daarmee het functioneren van de organisatie te bevorderen. Elke vrijwilliger heeft een aanspreekpunt nodig binnen de organisatie waar hij met vragen terecht kan. Bij de taakgerichte begeleiding staan het werk, de voortgang, de middelen en de samenwerking centraal. Het gaat om zaken die een directe relatie hebben met het doel van de organisatie. Persoonsgerichte begeleiding spitst zich toe op alles wat vrijwilligers nodig hebben om hun persoonlijke doelen in het vrijwilligerswerk te bereiken. Onderwerpen, thema s waarop persoonsgerichte begeleiding geboden kan worden zijn vaak persoonlijk van aard. Om deze reden is persoonsgerichte begeleiding meestal individuele begeleiding. Evaluatiegesprekken Door de verantwoordelijk begeleider op de werkplek zal met de vrijwilliger geëvalueerd worden, hetzij in een individueel gesprek of in groepsverband in een werkoverleg (minimaal 1 x per jaar), samen met andere vrijwilligers. Hiervan wordt een verslag gemaakt. Deskundigheidsbevordering De kwaliteit van het werk binnen Zuyderland Zorgcentra wordt in aanzienlijke mate bepaald door de beschikbare capaciteiten van de vrijwilligers. Deskundigheid vraagt om onderhoud. Alle vrijwilligers krijgen minimaal 2 scholingen per jaar aangeboden. Hierover worden afspraken gemaakt met de vrijwilliger, de verantwoordelijk leidinggevende op de werkplek van de vrijwilliger en de procesbegeleider vrijwilligers. Scholingsactiviteiten c.q. instructies worden opgenomen in het opleidingsplan van Zuyderland Zorgcentra. Wet- en regelgeving ARBO De Arbeidsomstandighedenwet (ARBO-wet) is van toepassing voor zowel de medewerkers als de vrijwilligers binnen Zuyderland Zorgcentra. De uitvoering van de wet voor vrijwilligers vindt plaats conform de richtlijnen van de divisie, analoog aan die voor de medewerkers. Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) De geregistreerde gegevens over de vrijwilliger worden beheerd door de procesbegeleider vrijwilligers. Hiermee wordt vertrouwelijk omgegaan. Desgewenst heeft de vrijwilliger inzage in zijn gegevens. 9

10 Geheimhoudingsplicht In het vrijwilligerscontract is opgenomen dat informatie over cliënten als vertrouwelijk beschouwd dient te worden en de privacy van cliënten gerespecteerd wordt. De vrijwilliger dient deze informatie niet aan derden te verstrekken. Deze verplichting geldt ook na beëindiging van de werkzaamheden. Verzekeringen Vrijwilligers lopen risico s tijdens de uitvoering van hun werkzaamheden. Zij kunnen schade aanrichten of zelf letsel oplopen. De organisatie kan aansprakelijk worden gesteld, hetgeen grote (financiële) gevolgen kan hebben. Voor de vrijwilligers zijn door Zuyderland Zorgcentra de volgende verzekeringen afgesloten: Risico-aansprakelijkheidsverzekering Omdat de organisatie aansprakelijk kan worden gesteld voor de fouten van een vrijwilliger sluit Zuyderland Zorgcentra een aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB) af. Deze WA-verzekering dekt materiële schade (aan goederen) en letselschade (aan het lichaam). Ongevallenverzekering Zuyderland Zorgcentra sluit voor alle vrijwilligers een collectieve ongevallenverzekering af. Deze verzekering is met name van belang voor vrijwilligers zonder betaalde baan en mensen met een uitkering. Deze groep kan namelijk geen aanspraak maken op een ziekte-uitkering (Ziektewet), WAO- of AAWuitkering. De collectieve ongevallenverzekering dekt (gedeeltelijk) de eventuele kosten van een ongeval, wanneer dat zich voordoet tijdens het verrichten van vrijwilligerswerk. De ongevallenverzekering verzekert vrijwilligers vanaf het moment dat zij onderweg zijn van hun woonplaats naar het vrijwilligerswerk tot hun thuiskomst na het doen van vrijwilligerswerk. Indien er schade wordt toegebracht door een cliënt, zal deze schade moeten worden verhaald op de verzekering van de cliënt. Uitkering Een belangrijke regel voor vrijwilligers met een sociale uitkering is dat ze zich beschikbaar moeten houden voor de arbeidsmarkt. Dit geldt niet voor vrijwilligers die geen betaald werk meer hoeven te doen (AOW, VUT, volledig arbeidsongeschikten (WAO)). De vrijwilliger dient het vrijwilligerswerk te melden bij de uitkerende instantie. Het vrijwilligerswerk wordt beoordeeld op landelijke criteria: - het mag niet om werk gaan waarvoor doorgaans betaald wordt; - het werk mag niet verricht worden in een bedrijf, ook niet in het bedrijf van een familielid; - het mag geen werk zijn waarvoor de organisatie subsidie kan krijgen om een betaalde kracht aan te stellen. Attentieregeling Voor de vrijwilligers binnen Zuyderland Zorgcentra is een attentieregeling van toepassing: zie bijlage. Onkostenregeling Uitgaande van de opvatting dat vrijwilligerswerk de vrijwilligers materieel niets oplevert maar dat het geen belangrijke kosten moet meebrengen, worden de aantoonbaar gemaakte kosten t.b.v het vrijwilligerswerk door Zuyderland Zorgcentra vergoed. De reiskosten woon-werk worden vergoed tot maximaal 30 km per gewerkt dagdeel: 10

11 a. bij gebruik van openbaar vervoer na overleg van vervoersbewijzen; b. bij gebruik van eigen vervoer een bedrag ad 0,30 per km. Voor onkosten, die niet vermeld staan in de regelgeving, dient vooraf toestemming te worden gevraagd. Badge De vrijwilliger draagt tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden een badge met identiteitsgegevens op een zichtbare plaats, identiek aan de voorschriften voor de medewerkers. 11

12 Bijlage 1 ATTENTIEREGELING VRIJWILLIGERS ZUYDERLAND ZORGCENTRA 12

13 Voor de vrijwilligers binnen Zuyderland Zorgcentra is de volgende attentieregeling van toepassing: Uitvoering op niveau Zuyderland Zorgcentra - einde jaar een attentie identiek aan die van de medewerkers (de unit kan zelf bepalen of deze attentie tijdens de Dag van de Vrijwilliger t.w. 7 december óf als kerstattentie wordt aangereikt). - op 12 mei (Dag van de zorg) een attentie identiek aan die van de medewerkers Uitvoering op unitniveau - 1 x per jaar een feestactiviteit voor alle vrijwilligers van de locatie (ad 15,- per vrijwilliger) - huwelijksjubileum (12 ½, 25 jaar, 40 en 50 jaar) kaart + cadeau van 12,-; - dienstjubileum vrijwilliger: 12 ½ jaar : kaart + bloemen 15,- + cadeau 10,- + bronzen speld 25 jaar : kaart + bloemen 15,- + cadeau 20,- + zilveren speld 40 jaar : kaart + bloemen 15,- + cadeau 20,-+ gouden speld - beëindiging vrijwilligerstaak na 1 jaar : bloemen t.w.v. 15,- Uitvoering op de unit c.q. werkplek: - verjaardag : een attentie t.w.v. ca. 7,50, verder conform de afspraken op de afdeling c.q. werkplek; - ziekte : - na 6 weken bloemetje t.w.v. ca. 15,- (versturen of meenemen tijdens ziekenbezoek, indien de vrijwilliger bezoek op prijs stelt); - bloemetje versturen bij ziekenhuisopname langer dan 2 dagen (=identiek aan regeling medewerkers) t.w.v. 15,- - overlijden vrijwilliger : - een annonce in de regionale krant i.o.m. unitmanager - kennisgeving binnen de unit middels een bulletin; - passende aandacht door unithoofd c.q. verantwoordelijke van de werkplek; - bezoek aan de uitvaart door een vertegenwoordiger van de organisatie - bloemen t.w.v. 50,-; - condoleancekaart - overlijden binnen de familie : kaart van de unit c.q. werkplek. Bezoek uitvaart ter beoordeling aan afd.leiding. 13

14 Bijlage 2 OVEREENKOMST TOT HET VERRICHTEN VAN WERKZAAMHEDEN OP VRIJWILLIGE BASIS ZUYDERLAND ZORGCENTRA 14

15 Zuyderland Zorgcentra, behorend tot Zuyderland, beherende O O O O O O O Hoogstaete De Baenje Lemborgh Vastrada Aldenhof De Egthe Glana In naam van de directeur Zuyderland Zorgcentra, vertegenwoordigd door de procesbegeleider vrijwilligers en Dhr./mevr. Wonende te Geboren d.d verder te noemen de vrijwilliger, verklaren hierbij een overeenkomst te zijn aangegaan, waarbij de volgende afspraken van kracht zijn: 1. De vrijwilliger vangt zijn werkzaamheden aan op. 2. De werkzaamheden zullen in principe voor uur in de week worden verricht en wel op de volgende dagdelen: 3. De werkzaamheden die zullen worden verricht op basis van vrijwilligheid zijn: 4. De werkzaamheden zullen voor onbepaalde tijd / bepaalde tijd worden verricht voor de duur van 15

16 . en wel in Zuyderland.,unit waarbij dhr. / mevr... als begeleider zullen optreden. De direct leidinggevende is dhr. / mevr... (of diens rechtsopvolger). 5. De vrijwilliger is verplicht tot geheimhouding van hetgeen hem tijdens zijn werkzaamheden ter kennis komt, voor zover die verplichting uit de aard der zaak volgt of hem uitdrukkelijk wordt opgelegd. Deze verplichting geldt ook na beëindiging van de werkzaamheden. 6. De vrijwilliger accepteert geen geschenken, giften, erfenissen, legaten etc. van cliënten. 7. De vrijwilliger ontvangt een vergoeding voor aantoonbaar gemaakte kosten, in ieder geval reiskosten met betrekking tot woon-werkverkeer bij een reisafstand tot maximaal 30 km. Een bedrag dat overeenkomt met de landelijke belastingvrije kilometervergoeding. 8. In geval van verhindering zal de vrijwilliger zijn begeleider in een zo vroeg mogelijk stadium hiervan op de hoogte stellen. 9. De vrijwilliger is aanspreekbaar op de werkzaamheden die hij op zich heeft genomen. Regelmatig zullen de werkzaamheden geëvalueerd worden door betrokkenen, zoals beschreven in het vrijwilligersbeleid. 10. De vrijwilliger is verzekerd tegen wettelijke aansprakelijkheid en ongevallen die voortvloeien uit of plaatsvinden tijdens de uitvoering van de werkzaamheden binnen Zuyderland. 11. Zowel van de kant van de vrijwilliger als van de kant van de organisatie kan deze vrijwilligersovereenkomst worden opgezegd. Bij opzegging door de vrijwilliger wordt een opzegtermijn van minimaal 14 dagen in acht genomen. Bij opzegging vanuit de organisatie zullen voor opzegging beargumenteerde redenen aanwezig zijn, waarvan de vrijwilliger in kennis zal worden gesteld. 12. Op verzoek van één der partijen kan, na onderling overleg, deze overeenkomst op onderdelen worden aangepast. 16

17 Aldus in drievoud opgemaakt d.d. *) Handtekening Namens de unit de procesbegeleider vrijwilligers Dhr. / mevr.. De vrijwilliger Handtekening Dhr. / mevr.. *) exemplaar voor: de vrijwilliger; de unit/begeleider de procesbegeleider vrijwilligers 17

18 Bijlage 3 ACTUALISEREN PERSOONSGEGEVENS VRIJWILLIGERS ZUYDERLAND ZORGCENTRA In welk zorgcentrum werkt u? De Egthe Meerdere antwoorden zijn mogelijk. Pijerhoes Vastrada Hoogstaete Aldenhof de Kollenberg de Baenje Lemborgh Glana Zilverlinde Verpleegunit Beek Verpleegunit Stein Olympiastaete Persoonlijke gegevens Achternaam: Tussenvoegsel: Voornaam: Voorletters: Meisjesnaam Geslacht: Vrouw Man Burgerlijke staat: Gehuwd: Huwelijksdatum: Weduwe/ weduwnaar Samenwonend Alleenstaand Geboortedatum: Geboorteplaats: Nationaliteit: 18

19 Visum:* IBAN-nummer: Reiskostenvergoeding: Openbaar vervoer Kilometervergoeding (aantal kilometers enkele reis:.km) Geen reiskostenvergoeding * Indien aan de orde. Adres- en contactgegevens Straat en huisnummer: Postcode: Plaats: Land: adres: Vast telefoonnummer: Mobiel telefoonnummer: Naam noodcontact: dhr. / mevr*. Telefoonnummer noodcontact:.. Relatie tot vrijwilliger: * Doorhalen wat niet van toepassing is. Overige gegevens Startdatum vrijwilligerswerk: Werkzaam op afdeling(en): Aanwezig op: Maandag Tijd:.. 19

20 Meerdere dagen mogelijk. Dinsdag Tijd:.. Voorkeur doelgroep: Verzorgingshuis Woensdag Tijd:.. Donderdag Tijd:.. Vrijdag Tijd:.. Zaterdag Tijd:.. Zondag Tijd:.. Verpleeghuis: Somatische cliënten Psychogeriatrische cliënten: Grootschalige afdeling Kleinschalig wonen Werkzaamheden die ik doe: Werkzaamheden die ook mijn belangstelling hebben: Contactpersoon afdeling: 20

21 Hobby s: Hoogst genoten opleiding: Lagere school/ Basisschool LBO/ MAVO/ VMBO/ MULO HAVO/ VWO/ MMS/ HBS/ Gymnasium MBO: Middelbare Beroepsopleiding HBO: Hogere Beroepsopleiding WO: Universiteit Werkzaam bij andere organisaties: Nee Ja, bij:.. Geleide vrijwilligers* Naam organisatie: Naam contactpersoon: Telefoonnummer Contactpersoon: Gemaakte afspraken: * Indien van toeppassing (vrijwilligers die ondersteuning ontvangen van de gemeente, re-integratiebureau e.d.) 21

22 Bijlage 4 AANVRAAG VOOR VRIJWILLIGERS ZUYDERLAND ZORGCENTRA (in te vullen door unitmanager, inleveren bij procesbegeleider vrijwilligers) 22

23 Unit : Telefoonnummer : Aanvrager : Datum aanvraag : Bij welke activiteiten bestaat de behoefte aan vrijwilligers? Hoeveel vrijwilligers zijn noodzakelijk binnen de unit? Welke zijn de tijden van de activiteiten? Wat zijn de verwachtingen ten aanzien van de vrijwilligers? Welke specifieke eisen worden aan de vrijwilliger gesteld? 23

24 Bijlage 5 EVALUATIEFORMULIER VRIJWILLIGERSWERK ZUYDERLAND ZORGCENTRA 24

25 De begeleider en de vrijwilliger vullen dit formulier samen in en sturen een kopie naar de procesbegeleider vrijwilligers. De vrijwilliger krijgt ook een kopie. Naam vrijwilliger :. Werkzaam op unit : Naam begeleider : 1. Beantwoordt het huidige vrijwilligerswerk aan de verwachtingen die u hierover van tevoren had? 2. Is het nodig om de huidige werkzaamheden bij te stellen? 25

26 3. Zijn er vanuit de taakuitoefening op- of aanmerkingen ten aanzien van: a. de relatie met cliënten? b. de relatie met beroepskrachten? c. de relatie met overige vrijwilligers? 26

27 4. Hoe ervaart u als vrijwilliger de begeleiding? Kunt u bijvoorbeeld met kritische opmerkingen bij de begeleider terecht en hebt u de indruk dat uw opmerkingen serieus worden genomen? 27

28 Bijlage 6 VRIJWILLIGERSWIJZER ZUYDERLAND ZORGCENTRA 28

29 Deze vrijwilligerswijzer is bedoeld voor mensen die overwegen of reeds besloten hebben om in de nabije toekomst als vrijwilliger binnen Zuyderland Zorgcentra van Zuyderland te willen gaan werken. U kunt in deze wijzer vinden wat van vrijwilligers wordt verwacht, maar ook wat vrijwilligers van Zuyderland kunnen verwachten. U staat aan het begin van een hopelijk interessante en succesvolle tijd als vrijwilliger bij Zuyderland Zorgcentra. De procesbegeleider vrijwilligers, uw begeleiders en collega vrijwilligers zeggen u alle hulp en medewerking toe en hopen dat u zich snel thuis zult voelen in onze organisatie. Het werk, dat u voor de diensten van Zuyderland verricht, valt of staat met een goede samenwerking. Van onze zijde kunt u rekenen op alle steun en medewerking, zoals aangegeven in deze vrijwilligerswijzer. Wij vertrouwen er op dat ook u aan deze samenwerking uw bijdrage levert. Welkom, veel succes en vooral veel voldoening in uw vrijwilligerswerk. Uw kennismaking met Zuyderland Op een of andere wijze hebt u kennis genomen van het bestaan van het organisatieonderdeel van Zuyderland Zorgcentra waardoor u belangstelling hebt gekregen voor het verrichten van vrijwilligerstaken ten behoeve van hulpbehoevende mensen, waarna u zich heeft aangemeld als vrijwilliger. Waarom vrijwilligerswerk? Vrijwilligerswerk kan voor de cliënten een brug naar de samenleving betekenen. Wie intramuraal bij Zuyderland Zorgcentra is opgenomen loopt het risico geïsoleerd te raken van de samenleving. Door de activiteiten van u als vrijwilliger kunt u voor de cliënten een brug naar de samenleving slaan. De cliënt wordt zo beter in staat gesteld om contacten aan te gaan of te behouden met de wereld buiten Zuyderland. U brengt als vrijwilliger zo n contact tot stand: u bent zelf als persoon iemand die van buiten komt. Hoe geschakeerder de groep vrijwilligers is, hoe meer de maatschappij binnen de muren van Zuyderland wordt gehaald. Vrijwilligerswerk vergroot de mogelijkheid om de zorg af te stemmen op de persoonlijke wensen van de cliënten. Extra handen geven extra mogelijkheden Omdat er meer mensen aanwezig zijn waarop de cliënt een beroep kan doen, zullen meer persoonlijke wensen vervuld kunnen worden. U kunt dus als vrijwilliger verwachten dat u nuttige en betekenisvolle taken krijgt, welke bij de cliënten en de beroepskrachten waardering zullen vinden. Tevens biedt het u mogelijkheden tot het leggen van contacten, het ontwikkelen van vaardigheden en het opdoen van ervaring. 29

30 Taken en werkzaamheden van vrijwilligers In overleg met de vrijwilliger kunnen taken worden verricht op: - sociaal gebied; - begeleidend gebied; - ondersteunend gebied. Sociale taken, zoals: - de zorg voor een prettige omgeving; - een luisterend oor bieden aan en belangstelling tonen voor de dagelijkse ervaringen van een cliënt; - het doornemen van het dagelijks nieuws met een cliënt; - het attent maken op regionale gebeurtenissen; - gezamenlijk koffie drinken, planten water geven, enz. Begeleidende taken, zoals: - de cliënt begeleiden naar de kapper, pedicure of fysiotherapie; - de cliënt begeleiden naar en tijdens ontspanningsactiviteiten; - de cliënt ondersteunen bij handvaardigheidsactiviteiten; - het begeleiden tijdens het vervoer van cliënten. Ondersteunende taken, zoals: - buffetwerkzaamheden in de bezoekersaccommodatie; - beheren van de bibliotheek; - inzetbaarheid bij feestactiviteiten; - ondersteuning bij audiovisuele activiteiten - huishoudelijke werkzaamheden - multimedia activiteiten. Wat u van Zuyderland Zorgcentra mag verwachten De werkzaamheden die u verricht doet u op vrijwillige basis en zijn dan ook niet verplichtend. Aan de andere kant is het vrijwilligerswerk ook niet vrijblijvend. Het starten van vrijwilligerswerk schept zekere verplichtingen, zowel voor de vrijwilliger als de organisatie. Hieronder staat beschreven wat u als vrijwilliger mag verwachten. Introductie en afspraken Na aanmelding vindt er een kennismakingsgesprek plaats met de procesbegeleider vrijwilligers. Tijdens dat gesprek wordt u geïnformeerd over het organisatieonderdeel waar u werkzaam zult zijn en gesproken over uw motieven om vrijwilligerswerk te gaan doen. Indien u na dit gesprek besluit om daadwerkelijk vrijwilligerswerk te gaan doen worden afspraken gemaakt over: - wederzijdse afspraken (taken, tijden, aantal uren, enz.) zie overeenkomst. - de introductie binnen de unit waar u werkzaam zult zijn. 30

31 (Indien u uitkeringsgerechtigd bent dient u de uitkeringsinstantie in kennis te stellen van uw voornemen om vrijwilligerswerk te gaan doen, behalve als u een AOW-, VUT- of volledige WAO-uitkering ontvangt). Begeleiding Om uw werkzaamheden goed te kunnen doen is het nodig dat u voldoende ondersteuning ervaart bij uw werk. Individuele begeleiding De begeleiding die u ontvangt heeft tot doel de samenwerking tussen u en de anderen bij Zuyderland zo goed mogelijk te laten verlopen. De begeleidingsgesprekken gaan dan ook over de voortgang van het werk. Afspraken over individuele begeleiding worden gemaakt tussen u, de leidinggevende van de werkplek waar u werkzaam bent of de procesbegeleider vrijwilligers. Werkoverleg Regelmatig zal met de vrijwilligers in groepsverband werkoverleg worden gevoerd. Tijdens dit overleg wordt aandacht geschonken aan (het afstemmen van) allerlei zaken die verband houden met de activiteiten en werkzaamheden op de werkplek. Dit werkoverleg vindt bij voorkeur plaats in aanwezigheid van de direct leidinggevende of de procesbegeleider vrijwilligers, afhankelijk van de werkplek. Informatieverstrekking. U wordt op de hoogte gehouden van alle informatie die betrekking heeft op de activiteit waarbinnen u werkzaam bent. Indien u verder geïnteresseerd bent in het reilen en zeilen van de organisatie kunt u zich wenden tot de procesbegeleider vrijwilligers. U ontvangt 4x per jaar een Nieuwsbrief met allerlei relevante informatie. Deskundigheidsbevordering Indien het voor het uitvoeren van uw vrijwilligerstaken noodzakelijk of gewenst is dat u beschikt over bepaalde vaardigheden of deskundigheid, kan het voorkomen dat een opleiding of training gevolgd wordt. De procesbegeleider vrijwilligers kan u hierover nader informeren. Onkostenvergoeding De aantoonbaar werkelijk gemaakte kosten worden door de organisatie vergoed. De reiskosten van uw woonadres naar de werklocatie worden als volgt vergoed tot maximaal 30 km per gewerkt dagdeel. Bij gebruik van openbaar vervoer na overleg van vervoerbewijzen. Bij gebruik van eigen vervoer een bedrag ad 0,30 per km. Voor onkosten die niet vermeld staan in de regelgeving dient vooraf toestemming te worden gevraagd. Attentiebeleid Een prettige samenwerking en een goede sfeer tussen vrijwilligers en de medewerkers zijn belangrijke voorwaarden voor het optimaal functioneren van de organisatie. Zuyderland waardeert het zeer dat u zich als vrijwilliger inzet voor de cliënt die op zorg- en hulpverlening zijn aangewezen. Deze waardering blijkt onder meer uit het attentiebeleid dat door de organisatie gevoerd wordt. Mocht u meer informatie over dit beleid wensen dan kunt u contact opnemen met de procesbegeleider vrijwilligers. 31

32 Verzekeringen Vrijwilligerswerk kan ook zekere risico s met zich meebrengen. Daarom heeft de organisatie voor u de volgende verzekeringen afgesloten: WA-verzekeringen Deze verzekering dekt de schade die u tijdens het verrichten van vrijwilligerswerkzaamheden onverhoopt toebrengt aan derden, mits deze niet al door uw eigen WA-verzekering gedekt zijn. Ongevallenverzekering Deze verzekering dekt tot een maximum bedrag de kosten voor de schade, welke uzelf als gevolg van een ongeval kunt oplopen. De ongevallenverzekering is van kracht tijdens de met u overeengekomen momenten of tijdstippen waarop u vrijwilligerswerk verricht. Daartoe wordt ook gerekend de reis naar en van die activiteiten. Indien er schade wordt toegebracht door een cliënt, zal deze schade moeten worden verhaald op de verzekering van de cliënt. Wat de organisatie van u vraagt Hieronder worden een aantal afspraken genoemd die de organisatie met u wil maken. Registratie Voor de adequate inzet van vrijwilligers en de bijbehorende administratie worden persoonlijke gegevens van u in een beveiligd digitaal registratiesysteem vastgelegd. De gegevens kunnen in voorkomende gevallen gebruikt worden voor interne en externe verantwoording. De procesbegeleider vrijwilligers kan u nader informeren over de gegevens die over u vastgelegd worden. Uitgangspunten voor de zorg- en dienstverlening binnen Zuyderland Zorgcentra Zuyderland Zorgcentra vertrouwt er op dat u het doel en de uitgangspunten van de organisatie onderschrijft en uw vrijwilligerswerk dienovereenkomstig verricht. Kort samengevat betekent dit dat alle inspanningen van de organisatie zijn gericht op het bieden van zorg en hulp aan cliënten. De cliënt met zijn hulpvraag staat centraal voor alle medewerkers en ook de vrijwilligers binnen de unit, zodat hij zo veel mogelijk zijn eigen leven kan leiden. Aan- en afwezigheid De organisatie vertrouwt er op dat u beschikbaar en aanwezig bent op de overeengekomen tijdstippen. Verhindering door ziekte of anderszins dient u zo spoedig mogelijk te melden aan de contactpersoon van de activiteit waar u werkzaam bent. Alleen dan kan uw afwezigheid tijdig worden opgevangen. Geheimhouding Informatie over personen die aan de activiteiten van het zorgcentrum deelnemen is strikt vertrouwelijk. De organisatie rekent er op dat u vertrouwelijk met deze informatie omgaat en dat u de privacy van de deelnemers of bezoekers aan activiteiten respecteert. Giften en geschenken Binnen Zuyderland is het voorschrift dat noch vrijwilligers noch medewerkers giften en geschenken aanvaarden van cliënten of hun familierelaties of zich tot erfgenaam laten benoemen. 32

33 Verantwoordelijkheden Alle werkzaamheden worden verricht onder verantwoordelijkheid van de organisatie. Daarom wordt er op gerekend dat u te allen tijde verantwoording wilt en kunt afleggen voor de door u verrichte werkzaamheden. Conflicten en calamiteiten Mochten er zich tijdens uw werkzaamheden als vrijwilliger zaken voordoen die reden geven tot zorg, handelt u dan als volgt: - neem bij calamiteiten of conflicten eerst de naar uw inschatting noodzakelijke stappen om het probleem op te lossen; - mocht u het gevoel krijgen dat u het probleem niet kunt oplossen, neem dan contact op met uw eigen contactpersoon of de procesbegeleider vrijwilligers. Betekenis vrijwilligerswijzer Het is zowel voor u als voor de organisatie van belang dat u goed op de hoogte bent van de regels en afspraken die binnen de organisatie gelden. Die regels en afspraken zijn vastgelegd in deze Vrijwilligerswijzer. Met het in ontvangst nemen van de Vrijwilligerswijzer geeft u te kennen dat u de hierin opgenomen regels en afspraken onderschrijft en daarnaar zult handelen. Maakt u echter bezwaar tegen de in de Vrijwilligerswijzer vastgelegde regels en afspraken, dan dient u dat zo spoedig mogelijk kenbaar te maken aan uw procesbegeleider vrijwilligers. Veel succes! 33