Capaciteiten in de Verstandelijk Gehandicaptenzorg

Transcriptie

1 ONGERUBRICEERD TNO-rapport TNO 2014 R11264 Capaciteiten in de Verstandelijk Gehandicaptenzorg Earth, Life & Social Sciences Kampweg DE Soesterberg Postbus ZG Soesterberg T F Datum Oktober 2014 Auteur(s) Drs. W.H. van Staalduinen G. van Beek Drs. C. Bottenheft Aantal pagina's 32 Aantal bijlagen 2 Opdrachtgever Ministerie van VWS t.b.v. Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) Projectnummer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor opdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belanghebbenden is toegestaan TNO ONGERUBRICEERD

2 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Inhoudsopgave 1 Inleiding Landelijke cijfers aanbod in de verstandelijk gehandicaptenzorg Intramuraal aanbod Andere vormen van aanbod Introductie aanbod in de 3 regio s Nadere analyse aanbodcijfers Regio Gemeente Utrecht Intramuraal aanbod Andere vormen van aanbod Extramuraal aanbod Gemeente Utrecht op wijkniveau Samenvatting Opvallende cijfers Regio provincie Groningen Intramuraal aanbod Andere vormen van aanbod Extramuraal aanbod Provincie Groningen op gemeente niveau Samenvatting Opvallende cijfers Regio zorgkantoor West-Brabant Intramuraal aanbod Andere vormen van aanbod Extramuraal aanbod Zorgregio West- Brabant op gemeente niveau Samenvatting Opvallende cijfers Bronvermelding Bijlage(n) A Verdeling reguliere capaciteit per zorgkantoorregio B Verdelingstabellen Gemeente Utrecht

3 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 1 Inleiding Een van de snelst groeiende onderdelen van de langdurige zorg is de sector verstandelijk gehandicaptenzorg. In opdracht van het ministerie van VWS werkt SCP verder aan de verklaring voor de groei in het aantal zorgvragers in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Vooral de rol van het IQ en de ontwikkeling van de kosten krijgen daarbij aandacht. Vervolgonderzoek richt zich op de stromen in de zorg. In het kader van dit onderzoek heeft SCP aan TNO gevraagd om een actualisatie van de aanbodcijfers in de verstandelijk gehandicaptenzorg, zoals deze zijn opgenomen in de Trendanalyse Verstandelijk Gehandicaptenzorg (2011). Om de uitkomsten op macroniveau (landelijk) beter te kunnen duiden, is in overleg tussen SCP, VWS en TNO besloten om de reguliere intramurale capaciteit, andere vormen van aanbod (daar waar mogelijk) en het extramurale aanbod nader in kaart te brengen voor de volgende regio s: de gemeente Utrecht, de provincie Groningen en de zorgkantoorregio West-Brabant. Ook is per regio-verdieping de groei van het aanbod bekeken tussen 2009 tot Onderstaande hoofdstukken geven een samenvatting van het aanbod (in plaatsen) op macroniveau en voor deze drie regio s. Daar waar mogelijk is teruggekeken naar het aanbod in Er wordt steeds een onderscheid gemaakt tussen intramuraal aanbod, andere vormen van aanbod en het extramurale aanbod. Per regio wordt afgesloten met een samenvatting en worden de meest opvallende cijfers gepresenteerd. Intramuraal aanbod Onder intramuraal aanbod wordt in dit rapport verstaan het aantal toegelaten plekken op basis van de Wet toelating zorginstellingen. De plaatsen zijn geselecteerd op basis van de volgende grondslagen: Verstandelijk gehandicapten algemeen, Licht verstandelijk gehandicapten, Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen), Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) met gedragsproblemen, Observatieplaatsen, SGLVG-verblijf en niet-gespecificeerd. Voor wat betreft de nietgespecificeerde plaatsen bleek het mogelijk te zijn deze voor de 3 regio s nader in kaart te brengen en te herverdelen naar de verschillende grondslagen. In het macroplaatje zijn de niet-gespecificeerde plaatsen opgenomen als algemene intramurale capaciteit. De in het rapport vermelde term aanbod intramurale plaatsen is gelijk aan de term toegelaten plaatsen. Andere vormen van aanbod Veel van deze aanbodsvormen zijn mogelijk geworden door de invoering van de subsidieregeling voor het persoonsgebonden budget. Het gaat hier om zorgboerderijen, kleinschalige ouderinitiatieven voor woonvormen, Thomashuizen en JeugdzorgPlus: Zorgboerderijen ( een zorgboerderij is een agrarisch bedrijf waar mensen met een zorg- of hulpvraag een passende dagbesteding vinden en/of meewerken. Er zijn vier zorgvormen: dagbesteding, wonen en werken, arbeidstoeleiding en logeeropvang. De zorg op zorgboerderijen wordt grotendeels gefinancierd door cliënten met een persoonsgebonden budget. Thomashuizen ( een Thomashuis is een kleinschalige woonvorm voor volwassenen met een verstandelijk beperking.

4 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Het huis wordt vaak geleid door twee zorgondernemers': een echtpaar of samenwonend stel dat er ook woont en de bewoners begeleidt en verzorgt. Het PGB zorgt voor de financiering. Gezinshuizen ( er worden vanuit jeugdzorginstellingen en instellingen voor verstandelijk gehandicaptenzorg mogelijkheden geboden om kinderen in een ander gezin te laten wonen. Het kind of jongere (meestal tot 18 jaar) met een verstandelijke of meervoudige beperking wordt voor langere tijd opgenomen in het gezin van begeleiders die er bewust voor hebben gekozen deze kinderen onder zo normaal mogelijke omstandigheden te laten opgroeien. In dit rapport is geen exact overzicht van de capaciteit weergegeven. Kinderdagcentra: alleen voor kinderen en jeugdigen met een verstandelijke of meervoudige beperking zijn door het hele land kinderdagcentra ontstaan. De capaciteit per kinderdagcentrum is moeilijk te achterhalen en vaak niet gepubliceerd. In dit rapport is aangeven dat er geen capaciteiten bekend zijn van kinderdagcentra. Kleinschalige ouderinitiatieven ( door het hele land zijn deze woonvormen ontstaan (bekend bij landelijk steunpunt wonen). Ouders of andere betrokkenen nemen het initiatief om samen met andere een woonvorm te realiseren voor hun kind met beperkingen. Voor de financiën wordt vaak gebruik gemaakt van het PGB van de cliënten, de mogelijkheden die woningcorporaties bieden en giften. JeugdzorgPlus ( JeugdzorgPlus is een intensieve vorm van Jeugd en Opvoedhulp. JeugdzorgPlus is er voor jongeren met ernstige gedragsproblemen die zich aan de noodzakelijke behandeling dreigen te onttrekken. De jeugdige wordt daartoe opgenomen in een JeugdzorgPlus instelling. De wijze van financiering verkeert op dit moment in een proces. Extramuraal aanbod Onder het extramurale aanbod valt de zorg zonder verblijf (niet 24-uurs zorg). Een opsomming van activiteiten die zijn meegenomen in de analyse naar capaciteiten van het extramuraal aanbod 1 : Dagbesteding. Werk. Opvoeding en ondersteuning. Vrijetijdsbesteding en sport. Onderwijs. Relaties en seksualiteit. Spelen. In het overzicht van het extramurale aanbod is gekeken naar het aantal locaties. Gezien het aantal plekken vaak per dag verschilt, is dit niet per locatie te achterhalen. Daarnaast geeft het overzicht een beeld van het aantal locatie, echter zullen er nog vele niet te achterhalen locaties zijn met extramuraal aanbod. 1 MEE Sociale Kaarten en Google zoekopdracht

5 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 2 Landelijke cijfers aanbod in de verstandelijk gehandicaptenzorg 2.1 Intramuraal aanbod In de Trendanalyse Verstandelijk Gehandicaptenzorg (2011) van TNO werd aangegeven dat de intramurale capaciteit in de verstandelijk gehandicaptensector in plaatsen betrof (Prismant 2010). Dit aantal steeg naar in Deze stijging heeft zich doorgezet naar 2013, waar het aanbod aan intramurale toegelaten plaatsen in de verstandelijk gehandicaptenzorg in Nederland bedroeg. Dat is plaatsen meer dan in Dit houdt een stijging in van 46% (5,75% per jaar). Tabel 1 Capaciteit verstandelijk gehandicapten zorg (toegelaten plaatsen). Grondslag Verstandelijk handicap Verblijfstype 2005* 2006* 2007* 2008* 2013 Algemeen Regulier SGLVG verblijf SGLVG behandel Observatieplaatsen Multifunctionele centra (MFC) JLVG Regulier Achtervang Achtervang besloten Totaal intramuraal *Prismant 2010 In het bovenstaande overzicht zijn de onderstaande cijfers niet verwerkt. Er is voor deze manier gekozen om de vergelijking met de cijfers uit de Trendanalyse mogelijk te maken. Tabel 2 Niet opgenomen cijfers in tabel 1. Verblijfstype Jaar 2013 Forensisch verstandelijk gehandicapten 51 Kinderen 658 Licht verstandelijk gehandicapten met gedragsproblemen 1457 Licht verstandelijk gehandicapten met gedragsproblemen tbv gezinsverpleging 92 Meervoudig complex gehandicapten 72 Niet gespecificeerd Pupillen met een PIJ-maatregel 24 SGEVG 9

6 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Verblijfstype Jaar 2013 Specialistische epilepsiezorg 23 TBS gestelden 4 Visueel en verstandelijk gehandicapten 173 Totaal In onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de intramurale capaciteit vanaf 1991 weergegeven. Deze capaciteit bestaat uit algemene intramurale plaatsen (regulier, SGLVG-verblijf, SGLVG-behandel, observatieplaatsen) en de voorheen gezinsvervangende tehuizen. Aangezien we te maken hebben met een grote nietgespecificeerde groep (ruim plaatsen) is de ontwikkeling van 2009 tot 2013 niet geheel te achterhalen. In onderstaand figuur zijn de niet-gespecificeerde plaatsen toegeschreven aan de algemene intramurale capaciteit (de rode lijn). Capaciteit Intramuraal Algemeen * (exclusief jeugdigen) Aantal plaatsen Jaartal algemeen algemeen met nietgespecificeerd ** algemeen zonder GVT-kinderen*** Figuur 1 Grafische weergave stijging van de intramurale capaciteit * Hierin is opgenomen: ; Regulier, SGLVG-verblijf, SGLVG-behandel, Observatieplaatsen en GVT s (GVT-volwassenen, GVT-MVG). In 2013; Regulier, SGLVG-verblijf, SGLVG-behandel en Observatieplaatsen, er is vanuit gegaan dat GVT s onder Regulier valt. ** Rode lijn: hierbij zijn de niet-specifieke plaatsen (11364) naar rato toegedeeld over de reguliere intramurale plaatsen, gezien wij ervan uit gaan dat deze hier onder zullen vallen. *** Groene lijn: algemeen, exclusief de capaciteit van GVT-kinderen. In Bijlage A is de reguliere capaciteit verdeeld over de verschillende zorgkantoorregio s.

7 TNO-rapport TNO 2014 R / Andere vormen van aanbod Zorgboerderijen In 2010 zijn er 562 zorgboerderijen met plekken voor mensen met een verstandelijke handicap getraceerd. In 2013 is het aantal zorgboerderijen gedaald naar 517. Op de zorgboerderijen worden verschillende vormen van zorg aangeboden. Te weten: dagbesteding/dagverzorging, wonen en werken, arbeidstoeleiding en logeeropvang. Tabel 3 Capaciteit zorgboerderijen Provincie alle vormen dagbesteding Thomashuizen In 2010 waren er 80 Thomashuizen met in totaal 594 plekken. In 2013 is het aantal Thomashuizen gestegen naar 106 huizen met 870 plekken. Er zijn 3 huizen in oprichting met een capaciteit van 27 plekken. Tabel 4 Capaciteit Thomashuizen wonen en werken arbeidstoeleiding logeeropvang Friesland Groningen Drenthe Overijssel Gelderland Flevoland Utrecht Noord- Holland Zuid-Holland Zeeland Noord- Brabant Zuid-Limburg Totaal Provincie Operationele vestingen toekomstige vestigingen Operationele plaatsen Friesland Groningen 2 17 Drenthe 7 57 Overijssel 6 48 toekomstige plaatsen Gelderland Flevoland 0 0 Utrecht 4 34 Noord-Holland 8 64 Zuid-Holland

8 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Provincie Operationele vestingen toekomstige vestigingen Operationele plaatsen Zeeland 2 17 toekomstige plaatsen Noord-Brabant Limburg Totaal Gezinshuizen In 2010 kent 26 gezinshuizen en 30 gezinshuizen in oprichting. Dit is gegroeid naar 70 gerealiseerde huizen en 30 huizen in oprichting 2013 (geen exact overzicht van capaciteit met adressen) Kinderdagcentra (niet bekend) In 2010 bleek uit een telling van TNO dat er ongeveer 130 kinderdagcentra bestonden. De capaciteit per instelling was moeilijk te achterhalen. De gevonden groottes varieerden tussen de 9 tot 60 plekken Ouderinitiatieven In 2010 bestonden er woonplekken in onder initiatieven, onderverdeeld in 180 initiatieven. Dit is gegroeid naar 229 initiatieven met plekken in Tabel 5 Capaciteit Ouderinitiatieven Provincie gerealiseerde instellingen gerealiseerde capaciteit incl. autisme etc. in oprichting instellingen in oprichting capaciteit Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Flevoland NB Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Totaal JeugdzorgPlus Jongeren - jongens en meisjes - komen in de intensieve JeugdzorgPlus terecht nadat de situatie thuis of binnen de instelling waar zij verbleven ernstig uit de hand is gelopen. Problemen bij de jongeren - maar ook bij de ouders - zijn meestal groot en komen vaak in combinatie voor. Ze kunnen bestaan uit psychiatrische klachten, zoals aan autisme verwante stoornissen en ADHD, een (licht) verstandelijk beperking, verslaving aan alcohol of drugs of ervaringen met ernstige mishandeling, seksueel grensoverschrijdend gedrag of met geweldpleging.

9 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Tabel 6 Capaciteit JeugdzorgPlus Zorggebied Provincies/Plaats Aantal instellingen Aantal plekken Noord- Holland/Stadsregio Noord-West Amsterdam/Utrecht Zuid-West Zuid- Holland/Stadsgewest Haaglanden/Stadsregi o Rotterdam Noord Friesland/Groningen/ Drenthe Oost Flevoland/Gelderland/ Overijssel Zuid Zeeland/Noord- Brabant/Limburg Totaal

10 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 3 Introductie aanbod in de 3 regio s 3.1 Nadere analyse aanbodcijfers Met het SCP is afgesproken dat de aanbodcijfers van de capaciteit in de verstandelijk gehandicaptenzorg voor drie regio s verder zou worden geanalyseerd. De vastgestelde regio s waren: gemeente Utrecht, provincie Groningen en de zorgkantoorregio West-Brabant. Door de afbakening tot deze regio s was het mogelijk om ook de nietgespecificeerde aanbodplaatsen (binnen deze regio s) te achterhalen en te verdelen naar de betreffende grondtoeslag. Verder kon voor deze regio s ook het merendeel van de locaties in kaart worden gebracht. In deze rapportage is een locatie gedefinieerd als een locatie met een uniek postcode-6 niveau (zonder huisnummer). Hiervoor is gekozen om te voorkomen dat huisnummers met toevoegingen of huisnummers die in dezelfde setting zitten worden aangemerkt als aparte locaties. Verder is de grootte van de regio bepalend voor de diepte van de analyse. Zo zijn binnen de gemeente Utrecht de cijfers op wijkniveau weergeven, waar deze bij de provincie Groningen en de zorgkantoorregio West-Brabant op gemeenteniveau zijn.

11 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 4 Regio Gemeente Utrecht 4.1 Intramuraal aanbod In 2013 was het aanbod aan intramurale toegelaten plaatsen in de verstandelijk gehandicaptenzorg 700 plaatsen in de gemeente Utrecht. In 2009 bedroeg dit aanbod 456 plaatsen. Dit houdt een stijging in van 54% (13,5% per jaar). Deze plaatsen waren in 2013 verdeeld over 75 (intramurale) locaties (met een gemiddelde van 9,3 plekken per locatie). In 2009 waren er 51 locaties (met een gemiddelde van 8,9 plaats per locatie). Het aantal (intramurale) locaties is tussen 2009 en 2013 met 47% gestegen (12% per jaar). Tabel 7 geeft een overzicht van het totale aanbod aan intramurale toegelaten plaatsen in 2013, verdeeld over de verschillende grondslagen. Daarnaast wordt in tabel 8 en 9 de stijging weergegeven van het aantal plaatsen en locaties in 2009 en 2013, zoals beschreven is in de tekst hierboven. Tabel 7 Intramuraal aanbod gemeente Utrecht per grondslag in Grondslag Plaatsen Verstandelijk gehandicapten algemeen 557 Licht verstandelijk gehandicapten 23 Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) 103 Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) 6 met gedragsproblemen Observatieplaatsen 4 SGLVG-verblijf 7 Totaal intramurale plaatsen VG 700 Tabel 8 Stijging van het aantal intramurale plaatsen en locaties Aantal plaatsen Stijging t.o.v % Aantal locaties Stijging t.o.v % 4.2 Andere vormen van aanbod In de gemeente Utrecht is 1 zorgboerderij. Er zijn een drietal ouderinitiatieven die tezamen een aanbod hebben van (te achterhalen) 34 plaatsen (exclusief zorgboerderijen). Dit houdt in dat in 2013 het totale aanbod aan plaatsen voor verstandelijk gehandicapten 734 bedroeg. Tabel 9 Aantal instellingen en plaatsen van andere vormen van aanbod. Aantal instellingen Aantal plaatsen Zorgboerderijen 1 NB Thomashuizen 0 0 Ouderinitiatieven 3 34 JeugdzorgPlus 0 0

12 TNO-rapport TNO 2014 R / Extramuraal aanbod In de gemeente Utrecht wordt op 113 locaties verspreid over de stad extramurale zorg aangeboden. Zoals sportactiviteiten, arbeid, muziek, onderwijs, dansen et cetera. 4.4 Gemeente Utrecht op wijkniveau De gemeente is in 10 wijken verdeeld. Deze wijken zijn: Oost, Binnenstad, Leidsche Rijn, West, Overvecht, Zuid, Noordoost, Zuidwest, Noordwest en Vleuten de Meern. Aan de hand van de postcodes hebben wij het aanbod van intramurale en extramurale zorg binnen de gemeente nader bekeken Overvecht Overvecht bestaat uit de subwijken Overvecht Zuid en Overvecht Noord. Het heeft inwoners (2013). In 2009 was het aanbod in deze wijk intramuraal 76 plaatsen. Dit steeg naar 112 intramurale plaatsen in Een stijging van 47%. Terwijl in die zelfde periode het aantal locaties met 71% is gestegen Aantal plaatsen Stijging t.o.v % Aantal locaties Stijging t.o.v % Daarnaast is in Overvecht één ouderinitiatief dat plaats biedt aan 9 cliënten. Overvecht heeft per 281 inwoners één aangeboden plek in de verstandelijk gehandicaptenzorg. In Overvecht wordt op 22 locaties extramurale zorg aangeboden Noordoost Noordoost bestaat uit de subwijken Votulast, Wittevrouwen/Zeeheldenbuurt en Tuindorp/Voordorp. Het heeft inwoners (2013). In 2009 was het aanbod in deze wijk intramurale 48 plaatsen. Dit is gelijk gebleven in Terwijl in die zelfde periode het aantal locaties met 20% is gedaald.

13 TNO-rapport TNO 2014 R / Aantal plaatsen Stijging t.o.v Aantal locaties 5 4 Stijging t.o.v % Noordoost heeft per 775 inwoners één aangeboden plek in de verstandelijk gehandicaptenzorg. In Noordoost wordt op 8 locaties extramurale zorg aangeboden Binnenstad Binnenstad bestaat uit de subwijken Binnenstad-winkelgebied en Binnenstadwoongebied. Het heeft inwoners (2013). In 2009 was er geen aanbod in deze wijk van intramurale plaatsen. In 2013 worden er 5 plaatsen aangeboden op één locatie Aantal plaatsen 0 5 Aantal locaties Oost Binnenstad heeft per inwoners één aangeboden plek in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Op 9 locaties wordt er extramurale zorg aangeboden. Oost bestaat uit de subwijken Ten Westen van de Waterlinieweg en Ten Oosten van de Waterlinieweg. Oost heeft inwoners (2013). In 2009 was er geen aanbod in deze wijk van intramurale plaatsen. In 2013 worden 51 plaatsen aangeboden op 5 locaties Aantal plaatsen 0 51 Aantal locaties 0 5 Daarnaast wordt in Oost binnen één ouderinitiatief met 14 plaatsen aangeboden en is er één gezinshuis met 4 plaatsen. Oost heeft per 609 inwoners één aangeboden plek in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Op 16 locaties wordt er extramurale gehandicaptenzorg aangeboden.

14 TNO-rapport TNO 2014 R / Leidsche Rijn Leidsche Rijn bestaat uit de subwijken Bedrijventerrein de Wetering, Terwijde, Parkwijk, Hoge Weide en Langerak. Leidsche Rijn heeft inwoners (2013). In 2009 was het aanbod in deze wijk 54 intramurale plaatsen. Dit steeg naar 115 intramurale plaatsen in Een stijging van 113%. In dezelfde periode steeg het aantal locaties met 29% Aantal plaatsen Stijging t.o.v % Aantal locaties 7 9 Stijging t.o.v % Leidsche Rijn heeft per 241 inwoners een aangeboden plek in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Op 8 locaties wordt extramurale zorg aangeboden West West bestaat uit de subwijken Lombok/Leidseweg, Nieuw Engeland/Schepenbuurt en Oog in Al/Welgelegen. West heeft inwoners (2013). In 2009 was er geen aanbod in deze wijk van intramurale plaatsen. In 2013 worden er 7 plaatsen aangeboden op één locatie Aantal plaatsen 0 7 Aantal locaties 0 1 West heeft per inwoners één aangeboden plek in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Op 3 locaties wordt extramurale zorg aangeboden.

15 TNO-rapport TNO 2014 R / Zuid Zuid bestaat uit de subwijken Oud Hooggraven/Tolsteeg, Nieuw Hoograven/Bokkenbuurt en Lunetten. Het heeft inwoners (2013). In 2009 was het aanbod in deze wijk 41 intramurale plaatsen. Dit daalde naar 32 intramurale plaatsen in Een daling van 22%. Terwijl in die zelfde periode het aantal locaties met 25% daalde Aantal plaatsen Stijging t.o.v % Aantal locaties 4 3 Stijging t.o.v % Zuid heeft per 826 inwoners één aangeboden plek in de verstandelijke gehandicaptenzorg. Op 6 locaties wordt extramurale zorg aangeboden Zuidwest Zuidwest bestaat uit de subwijken Kanaleneiland, Transwijk en Rivierenbuurt/dichtersbuurt. Het heeft inwoners (2013). Zowel in 2009 als in 2013 is er geen aanbod van intramurale plaatsen in deze wijk, buiten één ouderinitiatief van 11 plaatsen. Er wordt echter wel op 13 locaties extramurale zorg aangeboden.

16 TNO-rapport TNO 2014 R / Noordwest Noordwest bestaat uit de subwijken Zuilen, Ondiep en Pijlsweerd. Noordwest heeft inwoners (2013). In 2009 was het aanbod in deze wijk 46 intramurale plaatsen. Dit steeg naar 47 intramurale plaatsen in Een lichte stijging van 2%. Terwijl in die zelfde periode het aantal locaties gelijk bleef Aantal plaatsen Stijging t.o.v % Aantal locaties 6 6 Stijging t.o.v % Noordwest heeft per 896 inwoners één aangeboden plek in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Op 13 locaties wordt er extramurale zorg aangeboden Vleuten-De Meern Vleuten-De Meern bestaat uit de subwijken Vleuten/Haarzuilens/Leidsche Rijn Park, Vleuterweide/Veldhuizen, De Meern/Rijnenburg en een aantal buurtschappen. Vleuten-De Meern heeft inwoners (2013). In 2009 was het aanbod in deze wijk 191 intramurale plaatsen. Dit steeg naar 283 intramurale plaatsen in Een stijging van 48%. Terwijl in die zelfde periode het aantal locaties steeg van 14 naar 22, een stijging van 57%. Verder is er in Vleuten- De Meern één zorgboederij Aantal plaatsen Stijging t.o.v % Aantal locaties Stijging t.o.v % Vleuten-De Meern heeft per 158 inwoners één aangeboden plek in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Op 15 locaties wordt er extramurale zorg aangeboden.

17 TNO-rapport TNO 2014 R / Samenvatting De gemeente Utrecht heeft in de periode te maken gehad met een stijging van 54% van het aantal intramurale plaatsen naar een totaal van 700 plaatsen in Deze stijging ging gepaard met een stijging van het locaties van 50%. De Wijk Vleuten De Meern kent het grootste aanbod met 283 plaatsen op 22 locaties. Tabel 10 Aanbod (toegelaten) intramurale plaatsen (exclusief ander aanbod) Aanbod plaatsen 2009 Aanbod plaatsen 2013 Aanbod locaties 2009 Aanbod locaties 2013 Totale groei plaatsen Totale groei locaties Leidsche Rijn % 29% Noordoost % -20% Noordwest % 0% Binnenstad Oost Overvecht % 71% Vleuten- De % 57% Meern West Zuid % -25% Totaal % 50% In Tabel 11 is een overzicht weergegeven van het aanbod van intramurale plaatsen met daarbij andere vormen van aanbod. Daarnaast wordt in tabel 12 het aanbod van extramurale zorglocaties in de gemeente Utrecht weergegeven. Tabel 11 Aanbod (toegelaten) intramurale plaatsen inclusief zorgboerderijen, ouderinitiatieven en gezinshuizen. Aanbod plaatsen 2013 Aantal locaties 2013 Leidsche Rijn Noordoost 48 4 Noordwest 47 6 Binnenstad 5 1 Oost 69 7 Overvecht Vleuten-De Meern West 7 1 Zuidwest 11 1 Zuid 32 3 Totaal In Bijlage B zijn bovengenoemde cijfers in verhouding weergegeven.

18 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Tabel 12 Aanbod van extramurale zorglocaties in de gemeente Utrecht. Aantal extramurale locaties Leidsche Rijn 8 Noordoost 8 Noordwest 13 Binnenstad 9 Oost 16 Overvecht 22 Vleuten-De Meern 15 West 3 Zuidwest 13 Zuid 6 Totaal 113 In Figuur 2 is de spreiding van het totale aanbod in de gemeente Utrecht te zien. In dit figuur is een onderscheid gemaakt tussen intramuraal aanbod, andere vormen van aanbod en het extramurale aanbod. Figuur 2 Spreiding van aanbod in de gemeente Utrecht.

19 TNO-rapport TNO 2014 R / Opvallende cijfers In de wijk Zuid heeft er een relatieve sterke daling van (intramurale) aanbod plaatsgevonden (hoewel deze in werkelijke plaatsen meevalt). In de wijk Noordoost is het (intramurale) aanbod gelijk gebleven maar is het aantal locaties met 1 afgenomen. De wijk Leidsche Rijn vertoont de sterkste stijging van het (intramurale) aanbod van plaatsen (procentueel en werkelijke plaatsen). De wijken Binnenstad, Oost en West hadden in 2009 nog geen aanbod in (intramurale) plaatsen en in 2013 werden in deze wijken wel plaatsen aangeboden. Het extramurale aanbod in de gemeente Utrecht is gelijkmatig over de gemeente verspreid.

20 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 5 Regio provincie Groningen 5.1 Intramuraal aanbod In 2013 was het aanbod aan intramurale toegelaten plaatsen in de verstandelijk gehandicaptenzorg, plaatsen in de provincie Groningen. In 2009 bedroeg dit aanbod plaatsen. Dit houdt een stijging in van 16% (4% per jaar). Deze plaatsen waren in 2013 verdeeld over 171 (intramurale) locaties (met een gemiddelde van 14,6 plekken per locatie). In 2009 waren er 135 locaties (met een gemiddelde van 16,0 plekken per locatie). Het aantal (intramurale) locaties is tussen 2009 en 2013 met 27% gestegen (7% per jaar). Tabel 13 Aanbod intramurale plaatsen per grondslag. Grondslag Plaatsen Kinderen 32 Verstandelijk gehandicapten algemeen 2292 Licht verstandelijk gehandicapten 0 Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) 56 Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) met gedragsproblemen 8 Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) met psychiatrische problematiek (MFC) 8 Meervoudig complex gehandicapten 5 Observatieplaatsen 0 SGLVG-verblijf 94 Totaal intramurale plaatsen VG Tabel 14 Stijging intramuraal aanbod en daling van intramurale locaties Aantal plaatsen Stijging t.o.v % Aantal locaties Stijging t.o.v % 5.2 Andere vormen van aanbod In de provincie Groningen zijn er 27 zorgboerderijen, 2 Thomashuizen, 10 ouderinitiatieven en 1 JeugdzorgPlus initiatief die samen een (te achterhalen) aanbod hebben van 246 plaatsen (exclusief zorgboerderijen). Dit houdt in dat in 2013 het totale (te achterhalen) aanbod aan plaatsen verstandelijk gehandicapten bedroeg. Tabel 15 Andere vormen van aanbod in de provincie Groningen. Aantal instellingen Aantal plaatsen Zorgboerderijen 27 NB Thomashuizen 2 17 Ouderinitiatieven JeugdzorgPlus 1 120

21 TNO-rapport TNO 2014 R / Extramuraal aanbod In de provincie Groningen wordt op 243 locaties, verspreid over de gehele provincie, extramurale zorg (dagbesteding, werk, vrijetijdsbesteding, recreatie en sport) aangeboden. 5.4 Provincie Groningen op gemeente niveau De provincie Groningen is nader bekeken op gemeenteniveau. Voor dit niveau is gekozen om de verdeling van het aanbod specifieker te maken zonder dat het overzicht verloren gaat. Aan de hand van de postcodes hebben wij het aanbod van intramurale en extramurale zorg binnen de geduide gemeente aangegeven. Om een vergelijking te kunnen maken met de cijfers uit 2009 worden bij de overzichten alleen de intramurale capaciteit aangegeven, exclusief andere vormen van aanbod. Tabel 16 Aanbod van (toegelaten) intramurale plaatsen (exclusief ander aanbod) Aanbod plaatsen 2009 Aanbod plaatsen 2013 Aanbod locaties 2009 Aanbod locaties 2013 Totale groei plaatsen Totale groei locaties Appingedam % 64% Bedum % 0% Bellingwedde Ten Boer Delfzijl ~ 100% Eemsmond % 0% Groningen % 17% Grootegast % 0% Haren % -33% Hoogezand- Sappemeer % 45% Leek % -33% Loppersum De Marne Marum % 0% Menterwolde % 0% Oldambt % 21% Pekela % 0% Slochteren % 25% Stadskanaal % 38% Veendam % 140% Vlagtwedde % 100% Winsum % -25% Zuidhorn % 50% Totaal % 27% Zoals in de bovenstaande tabel duidelijk wordt, is het intramurale aanbod (exclusief overig aanbod) in de meeste gemeenten in de provincie Groningen gestegen in de afgelopen 4 jaar.

22 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Als er wordt gekeken naar het aantal locaties waar dit aanbod wordt gefaciliteerd is te zien dat in de meeste gevallen bij een stijging van het aanbod aan plaatsen het aantal locaties binnen de gemeente steeg dan wel gelijk bleef. In de provincie Groningen zijn de zorgboerderijen, Thomashuizen, ouderinitiatieven en de JeugdzorgPlus op de navolgende wijze over de provincie verspreid. Tabel 17 Andere vormen van aanbod op gemeente niveau. Zorgboerderijen Thomashuizen Ouderinitiatieven JeugdzorgPlus Appingedam Bedum Bellingwedde Ten Boer Delfzijl Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand- Sappemeer Leek Loppersum De Marne Marum Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadskanaal Veendam Vlagtwedde Winsum Zuidhorn Totaal In de provincie Groningen wordt op 243 locaties verspreid over de stad extramurale zorg aangeboden. Deze locaties zijn onderverdeelt in de hiervoor behandelde gemeenten. Dit levert het navolgende overzicht op. Tabel 18 Extramuraal aanbod op gemeente niveau Extramuraal aanbod Appingedam 7 Bedum 13 Bellingwedde 6 Ten Boer 1 Delfzijl 3 Eemsmond 11 Groningen 75 Grootegast 6 Haren 4 Hoogezand-Sappemeer 13 Leek 15 Loppersum 6 De Marne 3 Marum 4 Menterwolde 6 Oldambt 25 Pekela 5 Slochteren 2 Stadskanaal 14

23 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Extramuraal aanbod Veendam 15 Vlagtwedde 9 Winsum 0 Zuidhorn 0 Totaal Samenvatting De provincie Groningen heeft in de periode te maken gehad met een stijging van 16% van het aantal intramurale plaatsen naar een totaal van plaatsen in Deze stijging ging gepaard met een stijging van het locaties van 27%. In Figuur 3 is de spreiding van het totale aanbod in de provincie Groningen. In dit figuur is een onderscheid gemaakt tussen intramuraal aanbod, andere vormen van aanbod en het extramurale aanbod. Figuur 3 Spreiding van het aanbod in de provincie Groningen.

24 TNO-rapport TNO 2014 R / Opvallende cijfers In de provincie Groningen is sprake van een sterke concentratie van het aantal (intramurale) plaatsen in de gemeenten Appingedam, Bedum, Groningen, Leek, Oldambt, Hoogezand-Sappemeer en Stadskanaal. De gemeente Stadskanaal en Appingedam vertonen de sterkste groei gedurende de laatste jaren. Er is een groot aanbod aan zorgboerderijen in de provincie Groningen.

25 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 6 Regio zorgkantoor West-Brabant 6.1 Intramuraal aanbod In 2013 was het aanbod aan intramurale toegelaten plaatsen in de verstandelijk gehandicaptenzorg plaatsen in de regio West-Brabant. In 2009 bedroeg dit aanbod plaatsen. Dit houdt een stijging in van 35% (8,7% per jaar). Tabel 19. Intramuraal aanbod zorgkantoor West-Brabant per grondslag in Grondslag Plaatsen Kinderen 41 Verstandelijk gehandicapten algemeen 2410 Licht verstandelijk gehandicapten 189 Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) 6 Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) met 126 gedragsproblemen Licht verstandelijk gehandicapten (jeugdigen) met 0 psychiatrische problematiek (MFC) Meervoudig complex gehandicapten 220 Observatieplaatsen 0 SGLVG-verblijf 164 Totaal 3156 Deze plaatsen waren in 2013 verdeeld over 403 (intramurale) locaties (met een gemiddelde van 7,8 plaats per locatie). In 2009 waren er 373 locaties (met een gemiddelde van 6,3 plaats per locatie). Het aantal (intramurale) locaties is tussen 2009 en 2013 met 40% gestegen (10% per jaar). Tabel 20. Stijging van het aantal intramurale plaatsen en locaties Aantal plaatsen Stijging t.o.v % Aantal locaties Stijging t.o.v % 6.2 Andere vormen van aanbod In de zorgregio West-Brabant zijn er 18 zorgboerderijen, 9 Thomashuizen, 23 ouderinitiatieven en 3 initiatieven JeugdzorgPlus die tezamen een (te achter halen) aanbod hebben van 409 plaatsen (exclusief zorgboerderijen). Dit houdt in dat in 2013 het totale (te achterhalen) aanbod aan plaatsen verstandelijk gehandicapten bedroeg. Tabel 21. Andere vormen van aanbod. Aantal instellingen Aantal plaatsen Zorgboerderijen 18 NB Thomashuizen 9 71 Ouderinitiatieven JeugdzorgPlus 3 115

26 TNO-rapport TNO 2014 R / Extramuraal aanbod In de zorgregio West-Brabant wordt op 79 locaties verspreid over de regio extramurale zorg aangeboden. 6.4 Zorgregio West- Brabant op gemeente niveau De zorgregio West-Brabant is nader bekeken op gemeenteniveau. Voor dit niveau is gekozen om de verdeling van het aanbod specifieker te maken zonder dat het overzicht verloren gaat. Aan de hand van de postcodes hebben wij het aanbod van intramurale en extramurale zorg binnen de geduide gemeente aangegeven. Om een vergelijking te kunnen malen met de cijfers uit 2009 worden bij de overzichten waar de capaciteit van 2013 wordt vergeleken met 2009 alleen de intramurale capaciteit aangegeven, dus exclusief andere vormen van aanbod. Tabel 22 Intramuraal aanbod op gemeente niveau. Aanbod Aanbod Aanbod Aanbod Totale groei Totale groei plaatsen plaatsen locaties locaties plaatsen locaties Aalburg % 0% Alphen-Chaam Baarle-Nassau % -0% Bergen op Zoom % 32% Breda % 39% Drimmelen % 100% Etten-Leur % 46% Geertruidenberg % 350% Halderberge % 50% Klundert Moerdijk % -50% Oosterhout ~ 267% Roosendaal % -3% Rucphen % -33% Steenbergen % -20% Werkendam % 13% Wijk en Aalburg Woensdrecht % -50% Woudrichem % 0% Zevenberg Zundert % 33% Totaal % 40% Zoals in de bovenstaande tabel duidelijk wordt, is dat het intramurale aanbod (exclusief overig aanbod) in vrijwel elke gemeente in de regio West-Brabant gestegen in de laatste 4 jaar. Als er wordt gekeken naar het aantal locaties waar dit aanbod wordt gefaciliteerd, is er te zien dat het aantal locaties over de gemeentes in de zorgregio West-Brabant in deze 4 jaar met ongeveer gelijke trend is gestegen. Waarbij diverse gemeenten stijgingen en dalingen vertonen.

27 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 In de zorgregio West-Brabant zijn de zorgboerderijen, Thomashuizen, ouderinitiatieven en de JeugdzorgPlus op de navolgende wijze over de regio verspreid. Tabel 23 Aanbod van andere soorten intramurale plaatsen Zorgboerderijen Thomashuizen Ouderinitiatieven JeugdzorgPlus Aalburg Alphen-Chaam Baarle-Nassau Bergen op Zoom Breda Drimmelen Etten-Leur Geertruidenberg Halderberge Klundert Moerdijk Oosterhout Roosendaal Rucphen Steenbergen Werkendam Wijk en Aalburg Woensdrecht Woudrichem Zevenberg Zundert Totaal In zorgkantoor regio West-Brabant wordt op 79 locaties verspreid over de regio extramurale zorg aangeboden. Deze locaties zijn onderverdeelt in de hiervoor behandelde gemeenten. Dit levert het navolgende overzicht op.

28 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Tabel 18 Extramuraal aanbod op gemeente niveau. Extramuraal aanbod Aalburg 1 Alphen-Chaam 2 Baarle-Nassau 0 Bergen op Zoom 13 Breda 20 Drimmelen 4 Etten-Leur 6 Geertruidenberg 3 Halderberge 1 Klundert 0 Moerdijk 3 Oosterhout 1 Roosendaal 13 Rucphen 0 Steenbergen 0 Werkendam 2 Wijk en Aalburg 0 Woensdrecht 0 Woudrichem 2 Zevenberg 0 Werkendam 2 Rijsbergen 2 Zundert 4 totaal Samenvatting De zorgregio West-Brabant heeft in de periode te maken gehad met een stijging van 35% van het aantal intramurale plaatsen naar een totaal van 3156 plaatsen in Deze stijging ging gepaard met een stijging van het locaties van 40%. Indien andere vormen van aanbod worden meegenomen is er sprake van 3565 plaatsen in totaal. Op 79 te achter halen locaties wordt extramurale zorg aangeboden. De gemeente Breda kent het grootste intramurale aanbod met 974 plaatsen op 86 locaties. In figuur 4 vindt u een overzicht van de spreiding van het totale aanbod in de zorgregio West-Brabant. In dit figuur is een onderscheid gemaakt tussen intramuraal aanbod, andere vormen van aanbod en het extramurale aanbod.

29 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 Figuur 4 Spreiding van aanbod in de regio West-Brabant. 6.7 Opvallende cijfers In de regio West-Brabant is sprake van een sterke concentratie van het aantal (intramurale) plaatsen en locaties in de gemeenten Breda, Roosendaal en Bergen op Zoom. De gemeente Oosterhout vertoont een sterke stijging van intramurale plaatsen. Er zijn relatief veel ouderinitiatieven in deze regio.

30 TNO-rapport TNO 2014 R / 28 7 Bronvermelding Intramurale capaciteiten 2013 CIBG Aanvullende informatie: websites van locaties Intramurale capaciteiten 2009 TNO. Trendanalyse Verstandelijk Gehandicaptenzorg, Andere vormen van aanbod - Zorgboerderijen: - Thomashuizen: - Ouderinitiatieven: - Jeugdzorgplus: Extramuraal aanbod MEE sociale kaarten per regio en websites van instellingen

31 TNO-rapport TNO 2014 R11264 Bijlage A 1/1 A Verdeling reguliere capaciteit per zorgkantoorregio (Op basis van plaatsen) ZORGKANTOOR Capaciteit Percentage capaciteit AMSTELLAND EN DE MEERLANDEN ,36% AMSTERDAM ,63% APELDOORN/ZUTPHEN E.O ,43% ARNHEM ,42% DELFT WESTLAND OOSTLAND 756 1,61% DRENTHE ,65% FLEVOLAND 461 0,98% FRIESLAND ,02% GRONINGEN ,29% HAAGLANDEN ,09% KENNEMERLAND 405 0,87% MIDDEN-BRABANT 803 1,72% MIDDEN-HOLLAND 817 1,75% MIDDEN-IJSSEL ,32% NIEUWE WATERWEG-NOORD 204 0,44% NIJMEGEN ,19% NOORD HOLLAND NOORD ,87% NOORD-LIMBURG ,15% NOORDOOST BRABANT ,92% ROTTERDAM ,84% T GOOI 453 0,97% TWENTE ,74% UTRECHT ,02% WAARDENLAND 579 1,24% WEST-BRABANT ,59% ZAANSTREEK/WATERLAND 855 1,83% ZEELAND ,63% ZUID-HOLLAND NOORD ,82% ZUID-HOLLANDSE EILANDEN 647 1,38% ZUID-LIMBURG ,45% ZUIDOOST-BRABANT ,25% ZWOLLE ,53% Totaal ,00% * De navolgende capaciteit is toegeschreven naar de postcode van de hoofdvestiging (Friesland 911 pl., Drenthe 387 pl., Zwolle 688, Midden-IJssel 506 pl., Utrecht 449 pl.)

32 TNO-rapport TNO 2014 R11264 Bijlage B 1/1 B Verdelingstabellen Gemeente Utrecht Verdeling (toelaten) intramurale plaatsen over de gemeente Utrecht naar percentage Aanbod plaatsen 2009 Percentage verdeling Aanbod plaatsen 2013 Percentage verdeling Leidsche Rijn 54 12% % Noordoost 48 11% 48 7% Noordwest 46 10% 47 7% Binnenstad 0 0% 5 1% Oost 0 0% 51 7% Overvecht 76 17% % Vleuten-De Meern % % West 0 0% 7 1% Zuid 41 9% 32 5% totaal % % Verdeling van de locaties over de gemeente Utrecht naar percentage Aantal locaties 2009 Percentage verdeling Aantal locaties 2013 Percentage verdeling Leidsche Rijn 7 14% 9 12% Noordoost 5 10% 4 5% Noordwest 6 12% 6 8% Binnenstad 0 0% 1 1% Oost 0 0% 5 7% Overvecht 14 28% 24 32% Vleuten-De Meern 14 28% 22 29% West 0 0% 1 1% Zuid 4 8% 3 4% totaal % %