Terugblik Week van de Wijkgesprekken

Transcriptie

1 Terugblik Week van de Wijkgesprekken Aanleiding en doel De gemeente heeft van 29 september t/m 2 oktober een serie gesprekken gevoerd met inwoners over de nieuwe WMO en over jeugdzorg. Aanleiding voor deze week is de besluitvorming door de raad op 30 oktober van het wmobeleidskader en de verordeningen jeugd en wmo. Het doel van de wijkgesprekken was tweeledig: enerzijds gelegenheid bieden om informatie te verstrekken over de transities (in de plenaire inleiding), anderzijds horen welke ideeën (zorgen en tips) inwoners van Houten hebben t.a.v. de zorg en ondersteuning i.h.k.v. de Wmo 2015 en de jeugdhulp (via thema-tafels). Het doel was niet om de individuele situatie van cliënten te bespreken, maar meer algemene thema s i.h.k.v. de Jeugdwet en Wmo aan de orde te stellen. In vervolgactiviteiten die de gemeente in oktober/november gaat organiseren, zal een meer persoonlijke en verdiepende benadering gekozen kunnen worden. Door de opbrengst van deze gesprekken tijdens de RTG van 14 oktober met de raad te delen, kan de raad de ervaringen die in deze week zijn opgedaan, betrekken bij de besluitvorming. Die opbrengst is voor de raad samengevat in onderstaande impressie. Bovendien heeft Omroep Houten op verzoek van de gemeente een filmpje van de bijeenkomsten gemaakt (zie Impressie van de week Verspreid over vier avonden in verschillende wijken van Houten zaten wethouders en ambtenaren klaar met koffie en koekjes om naar de ervaringen, zorgen en ideeën van inwoners te luisteren. In totaal hebben circa 55 mensen aan de gesprekken deelgenomen. Na een centrale presentatie waarin verteld is wat er gaat veranderen en hoe de gemeente zich voorbereidt, ging het gesprek verder aan diverse thematafels. De thema s waren mantelzorg, inclusie, mijn kind wordt 18, cliëntenparticipatie en bemoeizorg. Na de eerste avond bleek regeldruk een veelgevraagd onderwerp: Dat is vanaf de 2 e avond toegevoegd. Daarnaast was er een vrije ronde waarin de inwoners zelf thema s konden aandragen. Dat leverde levendige gesprekken op. Mensen maken zich bijvoorbeeld zorgen dat er meer op mantelzorgers afkomt, dat ze hun vertrouwde hulp kwijtraken, er een nieuwe administratieve rompslomp zal ontstaan en dat er onbekwaam personeel en ondersteuning zal zijn. Er was begrip voor het feit dat de gemeente nog niet alles weet op dit moment. Wel riep men op om duidelijk en eerlijk te communiceren: geen mooie praatjes maar helder zijn over wat kan en wat niet kan. Wethouder Jeugd Michiel van Liere: De inwoners willen graag gehoord worden en vertelden over hun persoonlijke ervaringen. Ik vond het heel mooi om te zien dat ze graag hun verhaal met ons wilden delen. Dat leverde veel goede ideeën op. En we hebben ook een aantal misverstanden kunnen rechtzetten die ontstaan door berichtgeving in landelijke media. Zoals het idee dat we amateurs laten bepalen of iemand zorg nodig heeft. Wethouder Wmo Jocko Rensen: het waren zeer 1

2 constructieve avonden met goede gesprekken in een prettige sfeer. Wat mij betreft was dit pas het begin: we gaan nog veel meer inwoners ontmoeten. Er is nog een groep mensen die we niet gesproken hebben omdat ze niet gauw om hulp zullen vragen. Ik roep mensen echt op om hun vragen te stellen aan de gemeente en met ons in gesprek te gaan. Want we moeten het samen doen. Opbrengst: aanbevelingen voor de gemeente Het doet aan de diversiteit aan verhalen en opmerkingen tekort, om die samen te vatten in een kort overzicht. Alle gespreksverslagen zullen daarom nog worden uitgewerkt. Voor de korte termijn wordt volstaan met de belangrijkste aanbevelingen voor de gemeente, die in vier punten samen te vatten zijn. Per punt geeft het college aan, hoe hier mee om gegaan wordt. 1). Maak het persoonlijk Durf te vragen en durf te luisteren. Laat het formulier niet leidend zijn. Vrijwel alle mensen geven aan een persoonlijke benadering boven alles van belang te vinden. Dat stelt eisen aan het gesprek en de gesprekspartners. Daarbij gaat het niet alleen om de gemeente (Sociaal Loket), maar ook om de sociale teams en de zorgverleners. Kernwoorden daarbij zijn: bejegening, mensenkennis, deskundigheid, onafhankelijkheid (van zorgverlener of gemeente), zorgvuldigheid, vertrouwen. Niet het formulier, maar het persoonlijke contact zou leidend moeten zijn. Bovenstaande punten sluiten aan bij het basisuitgangspunt om de inwoner bij vraag en oplossing centraal te stellen. Deze aandachtpunten zijn relevant bij de doorontwikkeling van de volgende reeds geplande activiteiten: deskundigheidsbevordering en opleiding eigen personeel en personeel van samenwerkingspartners (formeel en informeel) met lokale klantcontacten; vormgeving van het gesprek en transparantie van de verslaglegging daarvan; ontwikkelopgave sociale teams (pilots); beleidsontwikkeling onafhankelijke cliëntondersteuning; vertrouwenspersoon jeugd; klachtenprocedure en onderzoek ombudsfunctie (in regionaal verband). 2). Lever maatwerk Ik heb het nu allemaal net goed geregeld, maar wat gaat het straks worden? Betrek in het onderzoek alleen wat in mijn situatie nu relevant is De zorg leeft dat het zorgvuldig opgebouwde evenwicht straks uit balans raakt, waardoor de zelfredzaamheid afneemt. M.n. ouders met kinderen met een beperking zien het PGB als een 2

3 belangrijke voorwaarde om in hun specifieke situatie de zorg en ondersteuning toch rond te krijgen. Men hoopt dat persoonlijk maatwerk de standaard wordt. Dat wordt vaak ook gekoppeld aan zorg dichtbij, die snel geleverd kan worden, of bijvoorbeeld zorg die aansluit bij de afspraken die met school gemaakt zijn. Een ander aspect is het soepel omgaan met grensverkeer, zoals ondersteuning voor jongeren (18min) en jong-volwassenen (18plus), ondersteuning in combinatie van wmo, jeugd en werk & inkomen, of gezinsleden die niet allemaal in Houten wonen, werken, naar school gaan of die elders zorg krijgen De regeldruk is een aspect van het oude stelsel dat men het eerst wil zien verdwijnen. Men vreest dat bij herindicatie alle onderzoeken weer helemaal opnieuw door de gemeente gedaan zullen worden met alle belasting voor cliënt en mantelzorgers van dien. De doorlooptijd van een aanvraag is een ander aandachtspunt. Dit thema sluit aan bij het basisuitgangspunt van 1 huishouden, 1 plan, 1 regisseur. Maar ook bij het uitgangspunt om de toegang vanuit de leefwereld van de inwoners te ontwerpen. De gesprekken maken ons extra alert op de volgende punten: Het is belangrijk om de werkprocessen in de uitvoering lean te maken en op maat te snijden. Dubbel / onnodig onderzoek moet daarbij zoveel mogelijk vermeden worden; Bij de uitwerking van de regelgeving over het PGB is het van belang goed te toetsen of hiermee het beoogde maatschappelijke effect wordt behouden / bereikt (zelfredzaamheid); De doelgroep jaar vraagt beleidsmatig en in de uitvoering de komende jaren extra aandacht. Daarbij gaat het om een integrale aanpak op alle leefgebieden (werk, zorg & ondersteuning, wonen, inkomen, etc.); De afstemming (in beleid en uitvoering) tussen passend onderwijs jeugdzorg en leerlingenvervoer jeugdzorg vragen ook extra attentie. 3). Heb oog voor de beperkingen èn de kracht van netwerken Realiseer je dat mensen onderling al veel hebben ondernomen, voordat ze met hun vraag komen Liever gewoon dan apart Er is indringend gesproken over de mogelijkheden en beperkingen van sociale netwerken. Ook hier is maatwerk het sleutelbegrip, omdat individuele situaties zo verschillend kunnen zijn. Er is daarbij ook gewezen op vraagverlegenheid bij mantelzorgers: immers, de mantelzorger wil het juist zelf graag vol kunnen houden en gaat daarbij soms de eigen grenzen over. Niet iedereen heeft een netwerk dat kan bijspringen en dat stelt ook vragen aan de mogelijkheid om een breder netwerk in de buurt of van lotgenoten aan te boren. Het stimuleren van onderlinge verbanden en verbindingen werd als een belangrijk issue gezien. Dit is van betekenis om mensen die vraagverlegen of zorgmijdend zijn, toch in beeld te krijgen. De signaalfunctie moet hierbij goed geregeld worden. 3

4 Ook is aangegeven dat niet alleen naar de beperkingen van mensen, maar juist ook naar motivatie en talenten gekeken moet worden. Het faciliteren van (gezellige) ontmoetingen in de buurt (niet alleen tussen lotgenoten onderling, maar juist als buurtbewoners onderling), of het stimuleren van G-sport werden als een belangrijke punten benadrukt. Dit thema heeft een relatie met de beleidsuitgangspunten iedereen doet mee en eigen kracht en wederkerigheid. De gemeente heeft hier vooral een verbindende rol, maar kan ook sturen via subsidieverlening. Bij de sturing op de volgende onderwerpen, willen we deze aandachtpunten met nadruk bettrekken: Mantelzorgondersteuning en vrijwilligersbeleid; In relatie tot de opdracht aan Van Houten & co en de opdrachten aan de vrijwilligersorganisaties in de zorg zullen we aandacht besteden aan het stimuleren van informele netwerken tussen o.m. lotgenoten en in de buurten; Stimuleren G-sport. 4). Zorg ervoor dat we weten waar we terecht kunnen Wees realistisch en concreet in de informatie die je geeft Maak gebruik van de ogen en de oren in de wijken Uit de wijkgesprekken bleek dat er een grote behoefte was aan informatie over het overgangsrecht. Er waren verschillende misverstanden, die we uit de wereld konden helpen (paar voorbeelden? je kunt bij PGB in het vervolg alleen nog kiezen uit een aantal zorgaanbieders ). Men heeft het op prijs gesteld in een persoonlijk gesprek het verhaal te kunnen doen. Men deed de aanbeveling om op verschillende manieren de komende tijd praktische informatie te geven over de veranderingen, die op handen zijn. De gemeente kan daarbij ook aansluiten op activiteiten die door derden gepland worden. Er werd aangegeven dat mensen graag zelf (of met behulp van intermediairs) hun weg willen kunnen vinden. Een interactieve website is daarbij een goed instrument. Het is dan wel belangrijk ervoor te zorgen dat de mensen achter het loket en de intermediairs ook goed geïnformeerd zijn. Differentieer daarbij naar doelgroepen en kijk naar mantelzorgers. Het moet ook helder zijn waar je als burger naar toe kunt, als je je zorgen maakt over een kind of een volwassene. Op het gebied van burger- en cliëntenparticipatie is de suggestie gedaan van een gedifferentieerd model, waarin ad hoc een focusgroep van ervaringsdeskundigen bijeengeroepen kan worden om een specifiek onderwerp door te nemen. Digitale peilingen worden niet als een geschikt middel gezien op de onderwerpen jeugd en wmo. Het college heeft een uitgebreid communicatieplan gemaakt, waarin al elementen zitten die hierboven genoemd zijn. Daarnaast werken we bijvoorbeeld al aan de ontwikkeling van een interactieve website, Hulpwijzer. De volgende elementen gaan we nog meer aandacht geven: 4

5 Informatie geven en herhalen op verschillende manieren over de overgangsregeling en andere concrete veranderingen. De Tweewekelijkse pagina Houten met Elkaar kan daarbij benut worden. Bij voorlichting en gesprek aansluiten bij bijeenkomsten en momenten die door andere partijen al worden georganiseerd. We kunnen ook meer met andere partijen bijeenkomsten voorbereiden (bijvoorbeeld met cliëntenorganisaties). In december 2014 zal er een voorstel met betrekking tot cliënten- en burgerparticipatie aan de raad worden voorgelegd. De suggesties die tijdens deze wijkgesprekken zijn gedaan, zullen we hierbij betrekken. 5