Plan van Aanpak Mulier onderzoek

Transcriptie

1 O O * Plan van Aanpak Mulier onderzoek Ruimte voor sport in Súdwest-Fryslân Organisatie: Gemeente Súdwest-Fryslân Afdeling: Team Cultuur & Sport Datum: 6 mei 2019

2 Colofon Titel: Samensteller: Opdrachtgever: Projectleider: Plan van Aanpak Mulier onderzoek Ruimte voor sport in Súdwest- Fryslân Een vraag aanbodanalyse van buiten- en binnensportaccommodaties in 2016, 2020 en 2030 Simone de Graaf-Klompstra René de Vries Simone de Graaf-Klompstra Versie: 1.0 Pagina 2 van 14 O

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Geschiedenis Vaststelling Mulier onderzoek 4 2. Plan van Aanpak in het kort Mulier onderzoek, project of proces? 5 3. Doelstelling Doelstelling Mulier onderzoek Doelstelling Plan van Aanpak Mulier onderzoek 6 4. Organisatie Organisatievorm Samenstelling 8 5. Onderzoeksvragen en conclusies Onderzoeksvragen 9 A) Buitensport 9 B) Binnensport Conclusies 9 6. Afbakening en randvoorwaarden Afbakening Randvoorwaarden Kaders Risico s Tijd Communicatie Financiën 14 Pagina 3 van 14 O

4 1. Aanleiding 1.1 Geschiedenis Vanwege de gemeentelijke herindelingen wenste de gemeente Súdwest-Fryslân over inzichten te beschikken in de huidige en toekomstige behoefte aan sportruimte en hoe dit zich tot het aanbod verhoudt. In 2016 heeft Team Cultuur & Sport het Mulier instituut de opdracht gegeven om het bovenstaande in een onderzoeksrapport uit te werken. Dit heeft begin 2018 geresulteerd in het Mulier onderzoek Ruimte voor Sport in Súdwest-Fryslân. Een vraag- aanbodanalyse van buiten- en binnensportaccommodaties in 2016, 2020 en 2030 (hier na te noemen Mulier onderzoek). Het Mulier onderzoek maakt duidelijk in hoeverre het aanbod van buiten- en binnensportaccommodaties aansluit bij de behoefte van de inwoners van Súdwest-Fryslân, voor nu en in de toekomst. Het Mulier onderzoek kan worden gebruikt om gefundeerde besluiten te nemen over investeringen in de sportruimte. 1.2 Vaststelling Mulier onderzoek Het Mulier onderzoek is op 1 mei 2018 door het college voor kennisgeving aangenomen. Op 30 mei 2018 heeft de commissie Boarger en Mienskip het Mulier onderzoek behandeld. Tijdens deze behandeling heeft de commissie Boarger en Mienskip een aantal aandachtspunten benoemd. Deze aandachtspunten komen terug in het Plan van Aanpak bij paragraaf 6.2 (Randvoorwaarden). Op 14 juni 2018 heeft de raad het Mulier onderzoek voor kennisgeving aangenomen en het college de opdracht gegeven het Mulier onderzoek verder uit te werken. Pagina 4 van 14 O

5 2. Plan van Aanpak in het kort 2.1 Mulier onderzoek, project of proces? Veelal wordt een Plan van Aanpak geschreven voor de uitwerking van een project. De vraag is echter of we de uitwerking van het Mulier onderzoek een project moeten noemen. Een project kent namelijk een duidelijk begin en einde. Dit is bij de uitwerking van het Mulier onderzoek niet het geval. Sommige onderdelen uit het Mulier onderzoek zijn al opgepakt voordat het Mulier onderzoek werd opgesteld. Een voorbeeld hiervan is de verzelfstandiging van tenniscomplexen. Met de verzelfstandiging van tenniscomplexen is al in 2014 begonnen na vaststelling van de beleidsnota Sport en Bewegen en is nog steeds niet afgerond. Een ander voorbeeld is een onderdeel uit het Mulier onderzoek welke geen duidelijk einde kent. Het betreft het oplossen van het overschot aan gymzalen in de gemeente Súdwest-Fryslân. Bij de uitwerking van dit onderdeel dient rekening te worden gehouden met zoveel aspecten (eigendom, staat onderhoud gebouw, locatie, belanghebbenden), dat we qua tijd gerust kunnen spreken van jaren en niet over maanden. Een ander aspect is dat een project duidelijk is afgebakend. Men weet wat er binnen een project valt. Ook dit is lastig bij de uitwerking van het Mulier onderzoek. Het Mulier onderzoek is ontzettend breed en heeft raakvlakken met heel veel beleidsvelden (o.a. onderwijs, duurzaamheid, enz.). De werkgroepen buiten- en binnensport zullen keuzes moeten maken over wat men kan oppakken en wat niet. In het verlengde daarmee ligt ook de resultaatverplichting. Een project levert namelijk een concreet resultaat op. Het concrete resultaat is nu echter nog niet duidelijk. De werkgroepen buiten- en binnensport zullen keuzes moeten maken over wat men gaat opleveren. Bij het Plan van Aanpak Mulier onderzoek geven we er daarom de voorkeur aan om te spreken van een proces in plaats van een project. Om die reden spreken we in dit Plan van Aanpak ook niet over een projectgroep maar over een begeleidingsgroep. De begeleidingsgroep leidt het proces Mulier onderzoek en stuurt bij of corrigeert indien nodig. Pagina 5 van 14 O

6 3. Doelstelling 3.1 Doelstelling Mulier onderzoek Het doel van het Mulier onderzoek is om inzicht te verschaffen in de afstemming tussen vraag naar en aanbod van buiten- en binnensportaccommodaties in Súdwest-Fryslân, voor nu en in de toekomst en deze verder uit te werken. Het Mulier onderzoek vormt daarom de basis om gefundeerde besluiten te nemen over investeringen in de sportruimte. 3.2 Doelstelling Plan van Aanpak Mulier onderzoek Doel van het Plan van Aanpak is een beschrijving van het proces over hoe we het Mulier onderzoek gaan uitwerken. Het gaat daarbij niet om een uitwerking van de inhoud van het Mulier onderzoek. Dit is een taak voor de werkgroepen buiten- en binnensport en de begeleidingsgroep. Pagina 6 van 14 O

7 4. Organisatie 4.1 Organisatievorm De uitwerking van het Plan van Aanpak gebeurt in twee verschillende werkgroepen. Namelijk een werkgroep voor de buitensport en een werkgroep voor de binnensport. Daarboven is de begeleidingsgroep gesitueerd. De begeleidingsgroep bewaakt de opdracht, de werkzaamheden, de voortgang en het tijdspad van de werkgroepen. De begeleidingsgroep wordt aangevuld met een aantal leden vanuit verschillende disciplines die, al naar gelang dat nodig wordt geacht, tijdelijk deel gaan uitmaken van de begeleidingsgroep. Te denken valt aan communicatie en financiën. De voorzitter van de begeleidingsgroep is tevens voorzitter van beide werkgroepen. De begeleidingsgroep kan ook vervolgopdrachten opstellen voor de werkroepen buiten- en binnensport. Begeleidingsgroep Terugkoppeling Oplevering Terugkoppeling Oplevering Werkgroep buitensport Samenwerking na goedkeuring begeleidingsgroep Werkgroep binnensport Het is de bedoeling dat de werkgroep helder in kaart gaat brengen wat er vanuit hun discipline (buitenof binnensport) benoemd wordt in het Mulier onderzoek. Aan de hand van onderstaande vragen zullen de werkzaamheden in kaart worden gebracht. a) hoe gaan we dit doen? b) met wie gaan we het doen? c) binnen welk tijdstip? d) en met welke financiële middelen? Hierbij wordt rekening gehouden met de randvoorwaarden uit paragraaf 6.2 en de kaders genoemd in paragraaf 6.3. Pagina 7 van 14 O

8 4.2 Samenstelling De samenstelling van de begeleidingsgroep en de werkgroepen is als volgt: Begeleidingsgroep TEAM NAAM FUNCTIE Cultuur & Sport Simone de Graaf-Klompstra Voorzitter Cultuur & Sport René de Vries Lid Financiën Nico Corbée Lid Communicatie Marije Bouwmeester Lid Ontwikkelen Hans Halbesma Lid Cultuur & Sport Evelien Galema-Bolland Ondersteuning/Secretariaat Werkgroep Binnensport TEAM NAAM FUNCTIE Cultuur & Sport Simone de Graaf-Klompstra Voorzitter Cultuur & Sport Rene van Dam Lid Cultuur & Sport Rika Wind Lid Ruimtelijk beheer en Wim Wierda Lid duurzaamheid Ruimtelijk beheer en Redmer Zwerver Lid duurzaamheid Sociaal Domein Janke Hof Lid Sociaal Domein Suzy Schilstra Lid Cultuur & Sport Evelien Galema-Bolland Ondersteuning/Secretariaat Werkgroep Buitensport TEAM NAAM FUNCTIE Cultuur & Sport Simone de Graaf-Klompstra Voorzitter Cultuur & Sport Andries de Jong Lid Cultuur & Sport Rik de Vries Lid Cultuur & Sport Rene van Dam Lid Openbare Werken Gosse de Vries Lid Cultuur & Sport Evelien Galema-Bolland Ondersteuning/Secretariaat Bij het uitwerken van een onderwerp bestaat de mogelijkheid om één of meerdere deskundigen toe te voegen aan de werkgroep of begeleidingsgroep. Zo maakt de ondersteuner stads-, dorpen-, en wijkencontacten geen vast onderdeel uit van een werkgroep maar is op afroep beschikbaar. Pagina 8 van 14 O

9 5.Onderzoeksvragen en conclusies In het Mulier onderzoek zijn onderzoeksvragen opgenomen voor zowel de buitensport als binnensport. Bij de beantwoording van deze onderzoeksvragen uit het Mulier onderzoek zijn één of meerdere conclusies getrokken. Hieronder worden de onderzoeksvragen en de conclusies genoemd. De conclusies zullen door de werkgroepen buiten- en binnensport meegenomen worden in de uitwerking. 5.1 Onderzoeksvragen A) Buitensport 1. Wat is de huidige normatieve vraag naar velden en banen voor voetbal, atletiek, hockey en korfbal, en hoe verhoudt dit zich tot het huidige aanbod? 2. Wat is de toekomstige (2020 en 2030) normatieve vraag naar velden en banen voor voetbal, atletiek, hockey en korfbal, en hoe verhoudt dit zich tot het huidige aanbod? B) Binnensport 3. Wat is de huidige en toekomstige (2020 en 2030) normatieve behoefte aan binnensportruimte, en hoe verhoudt dit zich tot het huidige aanbod? 4. Wat is de huidige bezetting van de binnensportruimte, en hoe verhoudt zich dit tot het antwoord op onderzoeksvraag 3? 5. Hoe groot zijn de afstanden tussen de onderwijslocaties en de binnensportaccommodaties en waarin zitten hier knelpunten 5.2 Conclusies Relevante ontwikkelingen en prognoses Inwonertal tot en met 2030 blijft in de gemeente Súdwest-Fryslân redelijk stabiel. De bevolkingssamenstelling zal wel veranderen. Het aantal 65- plussers neemt toe. De overige bevolkingsgroepen nemen af. Jongeren maken meer gebruik van buiten- en binnensportaccommodaties. Ouderen van de openbare ruimte. Openbare ruimte wordt ook meer voor sport en bewegen gebruikt. Minder gebruik van de georganiseerde binnensport. Dit soort type accommodaties zullen minder worden gebruikt. De meeste scholen zullen te maken krijgen met een (verdere) daling van de leerlingenaantallen. Voetbal Op sportpark LSC wordt een ruimtetekort geconstateerd. Daarbuiten zitten de verenigingen ruim in de velden. Hierin liggen mogelijkheden tot samenwerkingen/fusies tussen verenigingen waardoor er in totaal minder velden nodig zijn. Verwachting is dat voor de toekomst de huidige veldbehoefte van de verenigingen nagenoeg gelijk zal blijven. Andere buitensporten Er is te weinig hockeyaanbod aanwezig. Atletiekaccommodaties zijn voldoende in de gemeente aanwezig voor nu en in de toekomst. Korfbalverenigingen zijn klein te noemen. De verwachting is dat er minder verenigingen zullen zijn. Zelfs dat er verenigingen zijn die de ondergrens van levensvatbaarheid zullen bereiken. Er is naast voetbal, atletiek, hockey, en korfbal een hoge dichtheid aan andere buitensportvoorzieningen in de gemeente (zowel voor jong als oud). Bij elke tennisvereniging wordt een banenoverschot geconstateerd. Twee tennisverenigingen dienen nog te worden verzelfstandigd (Makkum en Witmarsum). Pagina 9 van 14 O

10 Binnensporten Behoorlijk aanbod aan binnensportaccommodaties in de gemeente. Kantekening; aanbod sporthallen is laag en het aanbod van gymzalen is hoog. Gymzalen kennen ten opzichte van sporthallen- en zalen een beperkte functionaliteit in het accommoderen van de meeste binnensporten. Toekomstige behoefte zal in de toekomst lager zijn. Er zijn piekbelastingen bij de sporthallen op bepaalde uren in de winterperiode. In de toekomst zullen meer senioren gebruik maken van de sporthallen. Dit kan als voordeel hebben dan zij meer in de daluren gaan sporten. Pagina 10 van 14 O

11 6. Afbakening en randvoorwaarden 6.1 Afbakening Waar gaan de werkgroepen buiten- en binnensport en de begeleidingsgroep zich niet mee bezighouden? 1. Op dit moment zijn er al een aantal sportontwikkelingen gaande zoals de Sportcarrousel en Sporthart Bolsward. Het is zeker niet de bedoeling om zaken dubbel te doen. Waar we elkaar kunnen versterken of aanvullen zullen we dat zeker doen. Voor het overige staat het Mulier onderzoek op zich zelf. 2. Het Mulier onderzoek is gericht op sportaccommodaties. Het gaat hier om gemeentelijke sportaccommodaties en niet om andere (particuliere) sportaccommodaties. Een aantal gymzalen zijn in eigendom van schoolbesturen of dorpsbelangen. Zeilen, paardensporten, enz. zijn belangrijke sporten maar krijgen op een andere manier hun aandacht. Zij vallen buiten de uitwerking van het Mulier onderzoek. 3. Ook de binnen- en buitenzwembaden in onze gemeente vallen buiten het Mulier onderzoek. De zwembaden zijn al meegenomen in onderstaande onderzoeken: a) Onderzoeksrapport Drijver & Partners: Een nieuwe kijk op de zwembaden b) Zwembadvisie: Toekomst zwembaden in Súdwest-Fryslân. Een sprong in het diepe? c) Rapport Uitwerking Amendement: Heroverweging zwembadvisie inzake zwembad Vitaloo te Bolsward. 4. Zaken welke niet specifiek met sportaccommodaties te maken hebben. Te denken valt aan interne kwesties van verenigingen en stichtingen zoals financiële problemen of het vinden van bestuursleden en/of vrijwilligers. Fusies en samenwerkingen tussen verenigingen worden bij de uitwerking betrokken indien zij gevolgen hebben voor de desbetreffende binnen- of buitensportaccommodatie(s). 5. Kaats/trapvelden. Deze velden worden ook multifunctioneel gebruikt voor dorpsfeesten of als evenemententerrein. Ondanks dat iedereen in de kernen van de gemeente SWF zoveel mogelijk moet kunnen bewegen laten we deze kaats/trapvelden buiten beschouwing. 6.2 Randvoorwaarden 1. In het raadsvoorstel Mulier onderzoek van 14 juni 2018 is aangegeven dat bij de uitwerking van het Mulier onderzoek rekening wordt gehouden met duurzaamheid. 2. In de commissie Boarger en Mienskip van 30 mei 2018 zijn onderstaande aandachtspunten genoemd. Bij de uitwerking van het Mulier onderzoek zullen we hier rekening mee gaan houden. a) Bereikbaarheid van sportaccommodaties b) Aandacht voor sport in de openbare ruimte (vooral de jeugd) c) Inzichtelijk maken bouwkundige staat binnensport accommodaties d) Verhouding scholen en gymzalen e) Relatie MFC s en sportaccommodaties f) Rekening houden met brede visie kunstgras g) Belanghebbenden en besturen betrekken bij het proces/besluitvorming h) Aandacht voor dorp- en wijkvisies i) Aandacht voor Fryske sporten Pagina 11 van 14 O

12 6.3 Kaders Het Mulier onderzoek dient als één van de kaders voor de uitwerking. Overige kaders zijn: 1. Brede visie kunstgras 2. Beleidsnota Sport in Beweging Kadernota Sport en Bewegen EPA energiescans sportaccommodaties SWF Notitie harmonisatie beleid dorpshuizen, wijkgebouwen en MFC s 6. Beleidsplan/verordening Onderwijs 7. Kennisdocument omgevingsvisies Bovengenoemde lijst is niet uitputtend. Gedurende de uitwerking van het Mulier onderzoek is het mogelijk dat er tussentijds nog kaders worden vastgesteld waarmee rekening gehouden moet worden. Dit kunnen gemeentelijke kaders zijn maar ook van een hoger niveau zoals provinciale kaders en/of landelijke wet- en regelgeving. Een voorbeeld is de Omgevingswet welke naar verwachting in 2021 van kracht zal zijn. Pagina 12 van 14 O

13 7. Risico s In het Mulier onderzoek komen een aantal risico s naar voren. Deze risico s zijn van invloed op de uitwerking van het Mulier onderzoek door de werkgroepen, de begeleidingsgroep en besluitvorming door College en/of Raad. Risico 1 Fusies of samenwerkingen tussen sportverenigingen. Dit zal bij sommige sportverenigingen moeizaam verlopen en de nodige weerstand kunnen oproepen. Risico is dat het een proces behoorlijk kan gaan vertragen (of dat het niet ten uitvoer kan worden gebracht). Risico 2 Financiën. Wanneer er geen voldoende financiële middelen zijn, zullen er alternatieven moeten worden bedacht of zullen bepaalde keuzes niet ten uitvoer kunnen worden gebracht. Risico 3 Afstoten sportaccommodaties. Het afstoten van een bepaalde sportaccommodatie in een wijk of dorp kan de nodige weerstand oproepen bij belanghebbenden zoals inwoners en verenigingen. Risico 4 Overige beleidsmatige keuzes. Bijvoorbeeld het niet langer investeren in sportaccommodaties wanneer een vereniging een bepaalde ondergrens qua ledenaantal bereikt. Dit kan de nodige weerstand bij de desbetreffende vereniging oproepen. Risico 5 Politieke keuzes. De uitwerking van het Mulier onderzoek kan leiden tot het afbreken/sluiten/afstoten van sportaccommodaties. Kernen waar we dit soort plannen hebben, zullen in opstand komen. Reacties vanuit de gemeenschap kunnen zijn dat het verdwijnen van een sportaccommodatie in tegenstelling is tot het beleid van de gemeente met betrekking tot leefbaarheid en meer bewegen door iedereen. Het is daarom belangrijk dat politici realiseren waar de begeleidingsgroep en beide werkgroepen mee bezig zijn. In het door de begeleidingsgroep op te stellen communicatieplan zal hier de nodige aandacht voor zijn. Pagina 13 van 14 O

14 8. Tijd De tijd wordt bewaakt door de begeleidingsgroep. Het is de taak van de voorzitter van de begeleidingsgroep om het tijdspad van de werkgroepen te bewaken en eventuele bijzonderheden terug te koppelen aan de begeleidingsgroep. De begeleidingsgroep vergadert eens in de 3 maanden. De begeleidingsgroep kan op verzoek van een werkgroep eerder opgeroepen worden. De werkgroepen binnen- en buitensport vergaderen elke maand afzonderlijk van elkaar. Wanneer binnen- en buitensport elkaar beleidsmatig raken, zullen de werkgroepen gezamenlijk overleg voeren. Dit gebeurt pas na toestemming van de begeleidingsgroep. Uiteindelijk zal in het voorjaar 2020 de uitwerking van de werkgroepen gereed moeten zijn. 9. Communicatie Communicatie maakt een belangrijk onderdeel uit van de uitwerking van het Mulier onderzoek. Belangrijke aspecten zijn: welke informatie wordt wanneer en met wie gedeeld. Voorlichting en bewustwording bij verenigingen en inwoners is een belangrijk onderdeel van communicatie. Een belangrijke voorwaarde hiervan is het verkrijgen van wederzijds vertrouwen en contact. Door de begeleidingsgroep zal, in samenwerking met de afdeling communicatie, een communicatieplan worden opgesteld. In het communicatieplan is ook specifieke aandacht voor urgente of politiek gevoelige situaties. 10. Financiën Aan de uitwerking van het Mulier onderzoek zijn kosten verbonden. We zullen zoveel mogelijk gaan werken met bestaande budgetten. Voor aanvullende budgetten zullen we een voorstel doen aan college/raad of zullen we subsidies aanvragen. Bij dit laatste valt te denken aan subsidies voor duurzaamheid en/of toegankelijkheid. Het is aan de desbetreffende werkgroep om de financiën inzichtelijk te maken aan de hand van keuzes die de werkgroep gemaakt heeft. Dit gaat in samenwerking met de afdeling Financiën. Het is aan de begeleidingsgroep om deze financiën uiteindelijk te beoordelen op financiële haalbaarheid, dekking, enz. De begeleidingsgroep informeert hierover uiteindelijk het college/raad. Pagina 14 van 14 O