Praktische opdracht ANW Borstkanker

Transcriptie

1 Praktische opdracht ANW Borstkanker Praktische-opdracht door een scholier 2208 woorden 15 juni ,5 15 keer beoordeeld Vak ANW Kanker is een kwaadaardig gezwel in het lichaam. Kwaadaardig betekent dat het gezwel ander weefsel beschadigt, dat het gezwel door blijft groeien en dat het kan uitzaaien Deze ziekte komt in westerse landen bij ongeveer één op de dertien vrouwen voor. Als borstkanker op tijd wordt ontdekt, kan het goed worden behandeld. Desondanks vormt deze ziekte op dit moment de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen. Kanker kan op allerlei plaatsen in het lichaam voorkomen. Als kanker in een borst ontstaat heet dit borstkanker. Jaarlijks krijgen vrouwen borstkanker. Daarmee is borstkanker in Nederland de meest voorkomende soort kanker bij vrouwen. De oorzaak van borstkanker is niet goed bekend. Bij het ontstaan van deze ziekte speelt waarschijnlijk ook erfelijkheid mee. Vrouwen die een eerstegraads familielid met borstkanker hebben, lopen namelijk een groter risico op het krijgen van deze ziekte. Het risico wordt groter naarmate de vrouw ouder wordt. Wat is borstkanker? Hoe ontstaat borstkanker? Hoe wordt borstkanker ontdekt? Wat voor soort operaties zijn er? Hoe vaak komt borstkanker voor? Borstkanker is een kwaadaardig gezwel in een van de borsten. Het begint heel klein en wordt in de loop van de tijd groter. Kwaadaardig betekent dat het gezwel blijft groeien, waardoor het op de plaats waar het zich bevindt steeds meer schade aanricht. In het begin heeft het meestal geen klachten. Borstkanker wordt vaak ontdekt als het gezwel zo een omvang bereikt heeft, dat het als een knobbeltje in de borst gevoeld kan worden. Maar in een aantal gevallen is de borstkanker niet te voelen. De borstkanker wordt dan pas ontdekt als u door de kanker ook andere klachten krijgt. Als de borstkanker niet wordt behandeld, zal het knobbeltje verder groeien en uitzaaien. Hierdoor kan iemand verschillende klachten krijgen, afhankelijk van de plaats waar uitzaaiingen groeien. Borstweefsel begint zich al vroeg te ontwikkelen. Nog voor dat een baby wordt geboren. De groei van het weefsel wordt gecontroleerd door bepaalde hormonen. Als je nog een klein kind bent worden er nog niet heel grote hoeveelheden van dat weefsel geproduceerd. Dat gebeurt pas als je ouder wordt. En het weefsel begint zich alleen harder te ontwikkelen als je een meisje bent. Dit ontwikkelen van de borst wordt gestuurd door bepaalde hormonen. Als het meisje in de puberteit komen en beginnen te menstrueren wordt er steeds meer weefsel Pagina 1 van 5

2 geproduceerd door die hormonen. Vooral de hormonen oestrogeen en progesteron zorgen voor die ontwikkeling. Als een meisje of vrouw zwanger wordt beginnen de borsten zich te ontwikkelen tot hun uiteindelijke vorm en staat. Die staat van de borst zorgt ervoor dat er melkproductie kan plaatsvinden. De borst blijft in deze staat totdat de vrouw in de menopauze komt. Vanaf dan produceren de eierstokken steeds minder hormonen, waardoor de borsten - die niet langer worden gestimuleerd door de hormoonproductie - kleiner en minder dik worden. Soms zit er een kwaadaardige cel in je borst. Sommige van die cellen kunnen, als ze dat graag willen, binnen dringen in de lymfvaten. Als dat gebeurt worden ze gewoon met de stroom van lymfe meegevoerd naar de lymfknopen. Op die punten kunnen ze gewoon weer beginnen met groeien. Op die manier kunnen ze een zwelling in de knopen veroorzaken. Als het de kwaadaardige cellen is gelukt om in de knopen te groeien dan hebben ze een grote kans om verspreid te worden over de andere organen. Of al naar die organen te zijn verspreid. Als de doktoren willen weten op welke wijze ze de patiënt moeten behandelen moeten ze van tevoren eerst weten of de borstkankercellen ook de lymfknopen in de oksels hebben aangetast. Als de doktoren beginnen met het onderzoek naar borstkanker verdelen ze de borst in vier stukken. De meeste borstgezwellen zijn goedaardig. Dat betekent dat ze geen kanker bevatten. Een gezwel is in principe altijd óf goedaardig óf kwaadaardig. Als je door een anatoompatholoog onderzoek laat doen dan heb je hierover 100% zekerheid. Wat nog niet duidelijk is of een goedaardig gezwel ook kwaadaardig kan worden doordar er bijvoorbeeld een mutatie heeft plaatsgevonden. Sommige patiënten hebben regelmatig knobbeltjes in hun borst. Die knobbeltjes zijn zo groot dat je ze kan voelen en soms ook kan zien. Die patiënten hebben meer kans om een kwaadaardig knobbeltje te krijgen. Bij borstkanker is er een kwaadaardig gezwel in één van de borsten ontstaan.uit onderzoek is gebleken dat dit heel geleidelijk gebeurt. Het kan jaren duren voordat een gezwel wordt ontdekt.een borst bestaat uit verschillende soorten weefsel. Het meeste hiervan is vetweefsel.borstkanker ontstaat in het klierweefsel. Dit is het gedeelte van de borst waarin de moedermelk wordt gemaakt. Het klierweefsel bestaat uit een grote hoeveelheid kleine kliertjes.deze zijn zo klein, dat ze alleen onder een microscoop te zien zijn. Ze zien er uit als een soort buideltjes of kwabjes. Vanuit deze klieren lopen kanaaltjes. Dit zijn de melkgangen. De melkgangen komen uiteindelijk samen in de tepel. Over de oorzaken van borstkanker is nog niet veel bekend. De laatste jaren is wel duidelijk geworden dat bij het ontstaan van borstkanker veel zaken meespelen. Toch kan meestal niet vastgesteld worden waarom een vrouw borstkanker heeft gekregen. Maar waarschijnlijk heeft borstkanker te maken met bepaalde hormonen, zoals oestrogenen.oestrogeen is een stof die een rol speelt bij de vruchtbaarheid. In sommige gevallen speelt erfelijke aanleg voor borstkanker een rol. Veel vrouwen die borstkanker hebben, vragen zich af of hun familieleden een hoger risico lopen en daarom extra gecontroleerd moeten worden. Risicofactoren: Van bepaalde zaken is bekend dat ze een hoger risico geven om borstkanker te krijgen.het precieze verband met het ontstaan van borstkanker is niet bekend.deze zaken zijn: -Al op jonge leeftijd beginnen met menstrueren -Geen kinderen krijgen -Het eerste kind na het 35e jaar -Een late menopauze Pagina 2 van 5

3 -Langdurig gebruik van hormonen na de menopauze Bij veel vormen van kanker speelt roken een rol, net als de eet- en drinkgewoonten.mogelijk is dit ook bij borstkanker het geval.er zijn aanwijzingen dat teveel en te vet eten overmatig gebruik van alcohol borstkanker kunnen veroorzaken. Leeftijd aantal gevallen per per per per per per 38 Het eerste teken van borstkanker is meestal een knobbeltje in de borst of in de oksel.dit knobbeltje wordt vaak bij toeval ontdekt, bijvoorbeeld onder de douche of tijdens het vrijen.een borst voelt vaak een beetje knobbelig of korrelig aan.het knobbeltje in de borst kan aanvoelen als een knikker, maar ook als een stukje stugger en harder aanvoelt dan de rest van de borst.het knobbeltje kan pijnlijk zijn, maar meestal is dat niet het geval. Borstkanker wordt niet altijd ontdekt als een knobbeltje in de borst.er kunnen ook andere tekenen zijn dat er iets mis is: -Een soort strengetje dat meestal in de richting van de tepel loopt. -Een kuiltje, deukje of inkeping in de huid. -Een recente intrekking van de tepel. -Opgezwolllen oksellymfeklieren, die u voelt als knobbeltjes in de oksel. -Eczeem op en rond de tepel: rode plekjes, schilfertjes, korstjes -Vocht uit de tepel, als hier bloed in zit. -Een rode, warme plek op de borst -Een constante, soms stekende pijn in de borst Je kan het borstkanker ook vroegtijdig ontdekken door een zelfonderzoek te doen. Het zelfonderzoek bestaat uit de volgende stappen: 1.Ga voor de spiegel staan, en zet de armen in uw zij en bekijk de borsten: zijn er veranderingen in de grootte, vorm of de huid of zijn de tepels veranderd. 2.Leg de armen dan achter het hoofd en bekijk beide borsten op de hiervoor genoemde veranderingen van huid of tepels. 3.leg in staande positie de hand vlak op de borst.tast met alle vingers van de rechterhand de linkerborst af, vervolgens met de linkerhand de rechterborst. 4.Tast dan de betreffende borst af vanaf de binnenkant naar buitenkant toe.in het buitenste derde deel van een gezinde borst is het weefsel dichter. 5.Druk de tepels voorzichtig uit tussen duim en wijsvinger.komt er vocht uit, kijk dan naar de kleur en de Pagina 3 van 5

4 samenstelling en vertel dat de arts. 6.Tast tot slot beide oksels met vlakke hand af en let op knobbels.deel opvallendheden mee aan de arts. Doel van de borstoperaties is altijd het volledig wegnemen van het kankergezwel.er zijn verschillen soorten operaties mogelijk. Er zijn twee soorten operaties: -een borstamputatie -een borstsparende operatie Borstamputatie: Bij een borstamputatie wordt de hele borst verwijderd.hierbij wordt ook de tepel meegenomen.u krijgt hierdoor een platte borst, maar uw ribben blijven bedekt door de borstspier.ook een groot aantal lymfeklieren in de oksel worden verwijderd. Borstsparende operatie: Bij meer dan de helft van de vrouwen met borstkanker kan tegenwoordig een borstsparende operatie worden uitgevoerd.bij deze operatie wordt alleen het gezwel en een gezond stuk weefsel rondom het gezwel weggehaald.de borst zelf blijft zoveel mogelijk behouden.vaak wordt een groot aantal lymfeklieren in de oksel verwijderd.na een borstsparende operatie wordt de borst altijd bestraald.door de bestraling kan de huid iets donkerder worden en de borst kan stugger aanvoelen.de borst wordt ook iets steviger. Wanneer geen borstsparende operatie? -Als er twee of meer beginnende kankergezwellen in de borst zijn -Als de borst eerder bestraald is geweest -Als uit weefselonderzoek blijkt dat, bij een eerdere borstsparende operatie, de randen van het weggenomen weefsel kankercellen bevatten -Als het gezwel zo groot is of op een plaats zit dat geen cosmetisch resultaat verwacht. De arts zal u vertellen voor welke operatie u in aanmerking komt.soms kunt u kiezen tussen een borstamputatie of een borstsparende operatie. Als u die keuze krijgt betekent dit dat de kans op genezing voor beide behandelingen hetzelfde is. Het is dan niet zo dat de ene behandeling effectiever of zekerder is dan de andere. Het doel van de behandeling is om het lichaam vrij te maken van kankercellen.de eerste stap is om het gezwel in de borst weg te halen met een operatie.na de operatie kunnen nog andere behandelingen nodig zijn: bestraling, chemotherapie, hormoontherapie of een combinatie hiervan.deze behandelingen zijn bedoeld om kankercellen die mogelijk nog in het lichaam aanwezig zijn, te vernietigen. Bestraling: Door middel van bestraling kunnen kankercellen onschadelijk worden gemaakt.door de borst of het geopereerde gebied te bestralen, worden achtergebleven kankercellen alsnog vernietigd.bestraling wordt vaak gebruikt als nabehandeling, gericht op de plaats en de omgeving waar het gezwel is weggenomen. Chemotherapie: Bij chemotherapie krijgt u een combinatie van medicijnen die de kankercellen onschadelijk moeten maken. Hormoontherapie: Borstkanker kan gevoelig zijn voor bepaalde hormonen die uw lichaam zelf aanmaakt.deze hormonen heten oestrogenen (vrouwelijke hormonen).oestrogenen stimuleren soms de groei van de kankercellen.als een gezwel gevoelig blijkt te zijn voor hormonen, kan hormoontherapie worden aangepast.bij deze Pagina 4 van 5

5 therapie wordt de aanmaak van oestrogenen geremd of stilgelegd.de groei van kankercellen die misschien in uw lichaam zijn achtergebleven na de operatie, wordt op die manier geremd.kankercellen kunnen door zo een operatie ook afsterven omdat ze voor hun overleving afhankelijk zijn door oestrogenen. In Nederland wordt jaarlijks bij vrouwen borstkanker ontdekt. Soms krijgen ook mannen borstkanker. Een vrouw kan nog heel jong zijn als er borstkanker wordt ontdekt, soms zelfs jonger dan dertig jaar. Maar borstkanker komt vaker voor bij vrouwen boven de vijftig. In Nederland krijgen ongeveer één op de negen vrouwen borstkanker. Vrouwen die borstkanker hebben gehad, hebben een grotere kans om het terug te krijgen. Dit is een reden waarom zij na de behandeling nog langdurig onder controle zijn. Borstkanker is bij mannen een zeldzame aandoening. Minder dan één procent van alle borstkanker gevallen doen zich voor bij mannen. De verhouding is: 150 vrouwen tegenover 1 man. Als men alle kwaadaardige aandoeningen bekijkt waardoor mannen worden getroffen, gaat het minder dan 1 maal op 100 om borstkanker. Omdat het zo zeldzaam is, is borstkanker bij mannen een weinig bestudeerd fenomeen. Het aantal borstkankergevallen bij mannen, was vrij stabiel tot in de late jaren 80. Maar sinds 1991 is er een scherpe toename in het aantal gevallen, om redenen die men nog niet echt heeft kunnen identificeren. Ook bij vrouwen stijgt het aantal gevallen, maar daar is de toename eerder geleidelijk. Ik vond het best wel leuk om dit praktische opdracht te maken over borstkanker. Bij het maken van dit praktische opdracht heb ik veel geleerd over het ziekte borstkanker. Toen ik al de bronnen had bestudeerd snapte ik beter hoe het ziekte borstkanker in elkaar zat en heb ik begrepen hoe erg het is om deze ziekte te krijgen. Ik hoop dat deze ziekte niet bij mij of een van me familieleden overkomt. Ik raad dus iedereen aan om een zelfbehandeling te doen. Zodat je op een vroege tijd het ziekte ontdekt, waardoor het dan makkelijker is om het te genezen. Ik kreeg wel kippenvel toen ik de verhalen van de mensen las die borstkanker hebben of hadden gekregen. Boeken: Borstkanker doeltreffend behandelen Prof. Dr. Wolfgang Eiermann, Sabine Böttger De borstkankerplaag Marleen Finoulst, Jaak Janssens Positief je borstkanker te lijf Mieke Verstraete, Dr. Geert Luyckx Zorgboek borstkanker E.H Coene, S Kollaard Borstkanker door Dr. A. Clarysse Internetsites: Folders: Schoolfoldertje: Kanker, wat weet je ervan? Plaatje voorkant: Pagina 5 van 5