Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A

Transcriptie

1 Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A 1

2 -Voorkant -inhoudsopgave - Uitwerking deelvragen: - Wat is borstkanker? - Hoe ontdek je borstkanker? - Als je erachter komt, wat gebeurt er dan? - Hoe verloopt de behandeling? - Wat voor speciale kleding is er voor vrouwen met borstkanker? - Wat doet organisatie Pink Ribbon? - interview Conclusie deelvraag. Nawoord 2

3 Bijna iedereen kent uit zijn of haar omgeving wel iemand met kanker. Steeds meer mensen krijgen deze vreselijke ziekte. Vaak als je er op tijd bij bent kun je hier aan worden genezen. Maar er zijn genoeg mensen die ongeneeselijk ziek worden en overlijden. Wij gaan ons bezig houden met borstkanker. Omdat dit een kanker is die het meest voorkomt bij vrouwen. Gegevens zeggen dat tegen de tijd dat vrouwen 75 jaar worden, 1 op de 10 vrouwen al borstkanker heeft, of heeft gehad. Borstkanker, de naam zegt het al, is een tumor in de borst van de vrouw. Ook kan het voorkomen bij de man vaak is dit in het tepelgebied bij de man. De meest voorkomende tumor (met 43%) is de tumor die zich in de melkgang naar de tepel bevindt. Soms zit de tumor hoger, die zit dan in de melkklieren zelf. Deze soort tumor spreidt zich uit en is minder hard, en wordt daarom ook pas later opgemerkt. Borstkanker is agressief wat betreft uitzaaiingen, het kan zich op twee manieren uitzaaien. Manier 1 is via de lymfeklieren, deze uitzaaiing komt het meest voor. Als dit gebeurt, nestelt de nieuwe tumor zich meestal in de lymfeklieren in de oksels. Nummer 2 is via de bloedbaan, dit is een zeer ernstige uitzaaiing. Via je bloedbaan kunnen de tumorcellen zich over het hele lichaam verspreiden, Vaak word je dan ongeneeselijk ziek verklaard, omdat het super moeilijk is de kanker dan je lichaam nog uit te krijgen. 3

4 Je kunt borstkanker niet verkomen, maar je kunt er wel op tijd bij zijn, door een zelf onderzoek. Hierdoor kun je veranderingen aan de borst ontdekken. Je kunt verschillende dingen opmerken zoals, een knobbeltje of een ongewone zwelling, een verandering aan de tepel, schilfering, intrekking of verdikkingen. Ook kunnen er kuiltjes en plooien in de borst ontstaan. Wat ook vaak voorkomt is dat de afscheiding een andere kleur krijgt of dat er bloed in zit. Vaak voelt de borst pijnlijk of zwaarder aan. Dit zijn de meest voorkomende symptomen, maar er kan natuurlijk ook wel wat anders aan de hand zijn. Als je een zelfonderzoek wilt doen kun je dit het beste een week na de menstruatie doen. Bus speciaal voor borstkanker. Ook kun je naar een bus. Dit is voor vrouwen die zekerheid willen over borstkanker. In de bus worden dan speciale foto s gemaakt. Veel vrouwen krijgen daar ook een uitnodiging voor, om naar de bus te komen. Als ze ongewone dingen of plekken vinden op de foto s, sturen ze je door naar het ziekenhuis. Waarom zelfonderzoek? Hoewel borstkanker niet voorkomen kan worden, is het zelf onderzoeken van je borsten erg belangrijk. Voor de behandeling van borstkanker is het heel belangrijk dat je er zo vroeg mogelijk bij bent. Hoe vroeger je erbij bent, des te groter is de kans op genezing en ook op een minder ingrijpende behandeling. Er wordt geschat dat ongeveer 70% van de gezwellen in de borst door de vrouw zelf ontdekt worden en niet door de huisarts, door bevolkingsonderzoek of andere onderzoeken. Dit heeft ermee te maken dat een vrouw (in het bijzonder door zelf haar borsten te onderzoeken) haar borsten kent en eerder zal opmerken of er iets is veranderd. Hierdoor kan lang voordat een vrouw klachten krijgt, iets kan zien of de dokter wat merkt, al ontdekt worden of er sprake is van borstkanker. Dit is de reden dat het heel belangrijk is om zelf maandelijks je borsten te onderzoeken 4

5 Als je door zelfonderzoek erachter komt dat je borstkanker hebt, is dat natuurlijk een hele schok. Het eerste wat je je vaak afvraagt is of deze tumor goedaardig of kwaadaardig zal zijn. Ook ben je natuurlijk bang dat het ongeneeselijk is en dat je hier uiteindelijk aan zal overlijden. Gelukkig komen er steeds betere medicijnen, waardoor borstkanker ook steeds beter te genezen is. Natuurlijk ga je als eerste naar een arts, en hij of zij bevestigt uiteindelijk of het ook echt borstkanker is. Als de dokter heeft vastgesteld dat je borstkanker hebt, is het erg belangrijk om te weten om wat voor borstkanker het gaat. Hier stelt de dokter bepaalde vragen voor. Zoals: is het agressief?, Zijn er ook uitzaaiingen?, kun je ze met medicijnen behandelen? Als al deze gegevens compleet zijn, kan de arts een behandel plan met je opstellen. In een behandelplan staan alle uitwerkingen van deze vragen. Hier wordt dan ook duidelijk waarmee je de tumor het beste kunt bestrijden. Vaak hangt dit dan ook van de grootte van de tumor af. 5

6 Er zijn 5 verschillende behandelmethoden. - Via operatie. - Via bestraling - Met chemotherapie - Met hormonale therapie - En met monoklonale antilichamen. Behandeling via operatie. Er zijn 2 verschillende operatie mogelijkheden. Amputatie en de borstsparende operatie. Bij amputatie wordt de hele borst verwijderd. Bij de borstsparende operatie wordt de tumor weggehaald en ook het weefsel er omheen wordt verwijderd, want het kan zijn dat dit weefsel ook kankercellen bevat. Behandeling via bestraling. Bestraling gaat doormiddel van radioactiviteit, Je gaat dan in een stralingstoestel en de arts gaat dan het plekje bestralen waar de tumor zit. Doormiddel van bestraling gaan de kankercellen kapot nadat deze kapot zijn kunnen ze zich niet meer herstellen. Ook bepaalde gezonde cellen gaan kapot maar in het algemeen kunnen die zich weer goed herstellen. Behandeling met chemotherapie. Chemotherapie zijn vaak celdodende of celdelingremmende medicijnen. Vaak hangt van de grootte van de tumor af hoelang je aan de chemotherapie moet. Vaak is de ene chemotherapie zwaarder als de andere ook dit hangt van de grootte van de tumor af. Vaak wordt er niet alleen gebruik gemaakt van chemotherapie. Het gaat namelijk vaak samen met bestralingen of na een operatie Chemotherapie kan op verschillende manieren in het lichaam worden gebracht. Via een infuus, via medicijnen of via injectie. 6

7 Behandeling met hormonale therapie. Bij hormonale therapie wordt gebruik gemaakt van je eigen hormonen. Vaak is de kanker dan nog in een vroeg stadium, en zijn er vaak ook nog geen uitzaaiingen. Ze gaan bij hormonale therapie je hormonen als ware besturen. Ze sturen de hormonen dan naar de tumor. Als de hormonen goed werken gaan ze de tumor bestrijden. Vaak wordt er bij hormonale therapie ook nog chemotherapie gebruikt. Dit om het resultaat nog positiever te maken. Behandeling met monoklonale antilichamen. Monoklonale antilichamen worden gekweekt in een laboratorium. Het zijn kunstmatige eiwitten, die zich gaan vastkleven aan de eiwitten op de kankercellen. Zo worden ze zichtbaar voor het afweersysteem. De cellen die het afweersysteem produceren, blijven weer kleven aan de antilichamen. Na een tijd kunnen de afweercellen zo de kankercellen bestrijden en uiteindelijk ook vernietigen. Ook kunnen de antilichamen de groei van een tumor stoppen. 7

8 Als je borstkanker hebt, en je borst wordt geamputeerd, voel je je niet echt comfortabel. Dit is ook wel logisch want er wordt een vrouwelijk deel van je weggehaald. Voor al die vrouwen is er een oplossing. Ze hebben namelijk speciale kleding ontworpen voor vrouwen met borstkanker. In deze kleding zitten siliconen borsten. Zo lijkt het net, of er niks aan de hand is. Er is niet alleen kleding verkrijgbaar, ook zijn er speciale mutsjes. Dit is als je chemotherapie ondergaat Er zijn hele leuke ontwerpen. Er zijn bh s, hoofddoekjes, bikini s, kleding. Zulke kleding kun je via internet bestellen, maar je kunt ook naar een winkel. Zo n winkel zit in o.a. Bergum. In die winkel kun je kleding bestellen en ook prothesen, als je een prothese nodig hebt, vergoed de verzekering 1 prothese per jaar. Als je er nog een bij wilt hebben, moet je die zelf betalen. 8

9 De stichting zelf Stichting pink ribbon is een organisatie die aandacht vraag voor borstkanker. Ze vragen geld zodat er meer onderzoek naar kan worden gedaan en ze proberen zoveel mogelijk mensen te informeren over borstkanker. Ook geven ze voorlichtingen over bijvoorbeeld de risico s van borstkanker en natuurlijk ook over de ziekte zelf. Geschiedenis van het roze lintje. Het roze lintje dat de organisatie gebruikt, is het symbool voor de strijd tegen borstkanker. Het roze lintje zelf komt uit Amerika, daar vonden ze dat er meer bekendheid moest komen voor borstkanker. Toen heeft een directeur van een Amerikaans cosmetica bedrijf het roze lintje ontwikkeld. Dit roze lintje hebben ze toen op straat uitgedeeld om aandacht te vragen voor borstkanker. Dit werd zo bekend dat dit lintje nu over de hele wereld word gebruikt als het symbool voor de strijd tegen borstkanker. Hoe komt pink ribbon aan geld? Pink ribbon doet er van alles aan om geld binnen te krijgen voor onderzoek. Zo hebben ze heel veel sponsors die hun ieder jaar veel geld geven. En verkopen ze op hun site en in winkels speciale producten. Ook houden ze speciale Acties en sponsorlopen. Bijna al het geld die door dit soort inzamelingen binnenkomen gaat rechtstreeks naar pink ribbon. 9

10 We hebben een interview gehouden met een vriendin van Gerdy haar moeder. Janny de Vries. 44 jaar. Wanneer kwam Janny erachter dat Janny borstkanker bleek te hebben? -Ik ontdekte toevallig een knobbel in mijn borst, en dacht meteen het ergste. Ben direct naar de dokter gegaan, en die stuurde mij direct door naar het ziekenhuis. Daar bleek het waar te zijn! En toen? -Mijn man en ik waren zwaar in shock. We wilden het gewoon niet geloven! De behandeling. Het bleek een kwaadaardige tumor te zijn en die moest zo snel mogelijk verwijderd worden. Ook was het niet alleen een knobbeltje maar bleken er ook uitzaaiingen in de lymfen te zitten. Toen hebben ze besloten mijn hele linkerborst te amputeren, voor de uitzaaiingen in de lymfen kreeg ik chemotherapie Ik vond het wel raar dat mijn borst werd weggehaald. Het is toch een vrouwelijk deel van je dat wordt weggehaald. En dat deel wordt weer vervangen door een stuk nepborst. Daar heb ik het erg moeilijk mee gehad. Is Janny bang geweest? -Ja, ik heb zeker wel momenten gehad, dat ik dacht; straks wordt ik nooit meer beter, wat moet ik dan. Ik had een man waar ik nog lang van wou genieten. Ik wou nog van mijn hele leven genieten. Maar ik had veel steun aan mijn man, familie en vrienden. Die mij hier echt doorheen hebben gesleept. Moeite met speciale kleding kopen? -In het begin wel. Ik wist niet waar ik moest beginnen, waar haal je nu speciale kleding vandaan?! Gelukkig heb ik wel een paar leuke winkeltjes gevonden waar ik goed terecht kan. En ik kan nog heus mijn oude kleding aan. Voor bh s is het wel wat lastiger. Kom je een leuke bh tegen, maar je weet dat je die niet kunt kopen. Maar gelukkig bestaan er ook leuke bh s voor mij! Nu? -Ik leef nu niet meer met de dag. Wat ik wel heb gedaan. Elke dag kon de laatste zijn. Ik geniet nu wel veel meer van de kleinere dingen. Maar verder ga ik gewoon door met mijn leven, alleen nu met één borst. 10

11 Hoe wordt het leven als je te maken krijgt met borstkanker. het leven word sowieso anders, maar dat wisten we ook al een beetje. Nu we het hebben onderzocht, weten we er veel meer over. Er komt veel bij kijken, onderzoeken, operaties, chemokuren, bestraling. En dan is het toch wel even schrikken. We zijn er ook achtergekomen, dat er veel voor wordt gedaan, zo bestaat er speciale kleding,zijn er hoofddoekjes te krijgen en zelfs bikini's. Door dit onderwerp weten we nu veel meer over borstkanker. we weten natuurlijk nog niet alles, en we weten ook niet hoe het voelt. Maar nu kijk je er toch veel anders tegen aan. In ieder geval hebben we nu veel meer respect voor de mensen die deze ziekte hebben of hebben gehad. En vinden we het heel bijzonder dat je met deze ziekte toch nog heel positief in het leven kan staan. 11