Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Een afwijking in de borst

Transcriptie

1 Refaja Ziekenhuis Stadskanaal Een afwijking in de borst

2 EEN AFWIJKING IN DE BORST INLEIDING U heeft van uw huisarts of via het bevolkingsonderzoek het advies gekregen om u verder te laten onderzoeken op de mammapolikliniek (mamma = borst) vanwege een afwijking in uw borst. Deze folder beschrijft (het ontstaan van) de afwijking in de borst en de onderzoeken die gedaan kunnen worden om vast te stellen of de afwijking goedaardig of kwaadaardig is. 80% van de afwijkingen is goedaardig. VERANDERINGEN IN DE BORST De meest voorkomende verandering in de borst is een knobbeltje. Dit is een verdikking die anders aanvoelt dan normaal. Een knobbeltje kan heel verschillend aanvoelen. Soms kogelrond als een knikker. Soms is het niet rond en voelt het stugger en harder dan de rest van het borstweefsel. Meestal doet het geen pijn. Daarnaast zijn er andere veranderingen in de borst, zoals een verdikt strengetje naast de tepel, deukjes of kuiltjes, een tepel die naar binnen trekt of vocht dat uit de tepel komt. Alleen medisch onderzoek kan uitwijzen of de verandering goed- of kwaadaardig is. Veranderingen in de borst kunnen zowel bij vrouwen als mannen worden ontdekt. HET ONTSTAAN VAN EEN KNOBBELTJE Het lichaam is opgebouwd uit miljarden cellen. Iedere cel heeft een beperkte levensduur en moet dus steeds worden vervangen. Een cel deelt zich in tweeën; deze twee cellen delen zich weer in vier cellen en zo gaat het door. Soms echter blijven cellen zich zonder reden delen. Door deze ongeremde celgroei komen er meer cellen bij dan er afsterven en ontstaat er een gezwel.

3 GOEDAARDIGE GEZWELLEN Een goedaardig (benigne) gezwel drukt het omringende weefsel opzij zonder al te veel schade aan te richten. Wel kan het het omringende weefsel belemmeren in zijn functie. Soms is het dan beter het gezwel te verwijderen. Voorbeelden van een goedaardig gezwel zijn bindweefsel- en vetknobbels en een cyste. Een cyste is een holte gevuld met vocht. Deze kan ontstaan door verstopping van een afvoergangetje van een melkklier. Mastopathie is een aandoening waarbij verschillende goedaardige afwijkingen van het borstklierweefsel tegelijk voorkomen, meestal in beide borsten. De borsten voelen dan stevig aan en kunnen heel pijnlijk zijn. KWAADAARDIGE GEZWELLEN Bij een kwaadaardig (maligne) gezwel dringen de cellen de omringende weefsels binnen en tasten deze aan. We spreken dan van kanker. Het soort kanker wordt bepaald door de plaats waar de kankercellen ontstaan. Kankercellen kunnen losraken van het gezwel en zich door het lichaam verspreiden. Op deze manier ontstaan op andere plaatsen in het lichaam ook gezwellen. Deze uitzaaiingen (= metastasen) zijn een woekering van de oorspronkelijke kanker op een andere plaats. DE MAMMAPOLI Uw huisarts heeft u voor verder onderzoek verwezen naar de mammapoli van het ziekenhuis. De mammapoli houdt in dat op één dag alle onderzoeken worden gedaan om de afwijking in uw borst te beoordelen. Diverse disciplines, zoals o.a. een chirurg, een radioloog, een mammacare-verpleegkundige en een patholoog, zijn betrokken bij de mammapoli. Allereerst heeft u een afspraak met de chirurg. Hij/zij zal uw borsten en oksels zorgvuldig bekijken en bevoelen. U wordt aansluitend verwezen naar de röntgenafdeling voor een mammografie en/of echografie van de borsten. Indien nodig wordt dezelfde dag door de radioloog een punctie gedaan van de afwijking in de borst. Enkele dagen later komt u terug bij de chirurg. Hij/zij bespreekt de uitslag en bepaalt met u wat er verder moet gebeuren.

4 MAMMOGRAFIE Het röntgenonderzoek van de borsten heet mammografie. Bij een mammografie worden er altijd foto s van beide borsten gemaakt. Om scherpe foto s te krijgen wordt de borst door de radiologisch laborant op een plaat gelegd en met een plastic plaatje aangedrukt. Dit kan gevoelig en soms iets pijnlijk zijn. ECHOGRAFIE Aanvullend aan de röntgenfoto s wordt vaak een echografie gedaan. Dit is een gebruikelijke procedure en zegt dus niets over eventueel gevonden afwijkingen. Het is een pijnloos onderzoek waarbij geluidsgolven gebruikt worden. Met behulp van de geluidsgolven worden de verschillende weefsels van de borst zichtbaar gemaakt op een beeldscherm. PUNCTIE Als er na deze onderzoeken nog twijfel bestaat over de aard van de afwijking dan zal de radioloog een punctie doen. U komt op de behandeltafel te liggen waarbij er met behulp van echografie gekeken wordt naar de precieze plaats van het aan te prikken weefsel. Hierna wordt het gebied waar geprikt wordt in de borst plaatselijk verdoofd. Veelal worden er twee of drie stukjes weefsel verwijderd, hiervan voelt u nauwelijks iets. Na de punctie kan een bloeduitstorting ontstaan, die vanzelf weer wegtrekt. Het weggenomen weefsel wordt opgestuurd voor microscopisch onderzoek. Het duurt één tot twee werkdagen voordat de uitslag bekend is. Als er een weekend tussen zit duurt dit dus minimaal 4 dagen. U krijgt een nieuwe afspraak mee voor een gesprek met de chirurg. Hij/zij zal de uitslag met u bespreken.

5 ZWANGER Bent u zwanger of bestaat de kans dat u zwanger bent, meldt u dit dan voor het onderzoek. Röntgenstralen kunnen schadelijk zijn voor het ongeboren kind. BEHANDELING Afhankelijk van de aard van de aandoening bepaalt de chirurg met u welke behandeling de beste is. Soms is regelmatige controle voldoende. In andere gevallen is het beter het knobbeltje te verwijderen. Als de afwijking kwaadaardig is, zijn er ook verschillende behandelingen mogelijk. De specialist bespreekt deze met u. ALS U VRAGEN HEEFT Als u vragen en gevoelens heeft waar u niet goed raad mee weet, is dat heel begrijpelijk. Sommige vragen kunnen pas na de onderzoeken worden beantwoord. Op andere vragen kunt u misschien nu al een antwoord krijgen. Om in het gesprek met de arts niets te vergeten, is het verstandig uw vragen van tevoren op te schrijven. Ook kan het u helpen om iemand mee te nemen naar de onderzoeken en afspraken. Als u daarna nog vragen hebt kunt u altijd de mammacareverpleegkundige bellen, telefoon pieper4556. Mail: mammacare@refaja.nl. VOOR MEER INFORMATIE EN ADVIES KUNT U OOK TERECHT BIJ: KWF Kankerbestrijding. De Hulp- en Informatietelefoon, telefoonnummer: Voor informatie over kanker en het bestellen van brochures kunt u ook terecht op de website van het KWF: BorstkankerVereniging Nederland. Telefoonnummer Ervaringslijn BorstkankerVereniging Nederland Op maandag, woensdag en vrijdag van uur, en op dinsdag en donderdag van uur. Op donderdag speciaal voor jonge vrouwen. Website: of

6 Op is onder aandoeningen, borstkanker, een informatief filmpje over borstzelfonderzoek te zien. Ook het KWF heeft hier een folder over Borstzelfonderzoek, zo leer je je borsten kennen. Deze folder is tot stand gekomen in samenwerking met de BVN. Deze folder is ook mede tot stand gekomen in samenwerking met de BVN. Daarvoor dank.