Behandeling van DCIS. Ductaal carcinoma in situ (DCIS) gemini-ziekenhuis.nl

Transcriptie

1 Behandeling van DCIS Ductaal carcinoma in situ (DCIS) gemini-ziekenhuis.nl

2 Inhoudsopgave Wat is DCIS 3 Borstsparende behandeling 4 Ablatio: verwijdering van de gehele borstklier en borst 5 Preventieve verwijdering van de schildwachtklier 6 Radiotherapie (bestraling) 6 Uw vragen 7 Colofon Redactie: Polikliniek chirurgie Afdeling Communicatie Vormgeving: Grafische Dienst Oplage: 60 / 1e druk Druk: Grafische Dienst Artikelnummer: / Op alle behandelingen in het Gemini Ziekenhuis zijn de algemene voorwaarden van het Gemini Ziekenhuis van toepassing, zie of vraag bij het Patiëntenservicebureau.

3 Behandeling van DCIS Er zijn afwijkende cellen in de melkgangen van uw borst gevonden. Vanuit deze cellen kan borstkanker ontstaan. De medische term voor deze cellen is ductaal carcinoma in situ, kortweg DCIS. In overleg met uw chirurg wordt u daarom geopereerd. U krijgt een borstsparende behandeling of een zogenoemde ablatio waarbij de gehele borst operatief verwijderd wordt. In deze folder vindt u meer uitleg over DCIS en deze behandelingen. Wat is DCIS? DCIS (ductaal carcinoma in situ) is een borstaandoening waarbij afwijkende cellen in de melkgangen in de borst zijn ontstaan. Deze cellen kunnen zich ontwikkelen tot borstkanker en in het omliggende borstweefsel doorgroeien. Wanneer dit eventueel gebeurt, is niet bekend. DCIS komt meestal maar op één plaats in de borst voor. De afwijkende cellen zijn meestal niet te voelen, ondanks dat het gebied in de helft van de gevallen groter is dan drie centimeter. Hoe wordt DCIS ontdekt? Vaak wordt DCIS opgespoord via een röntgenfoto van de borst (mammografie). Bijvoorbeeld bij het bevolkingsonderzoek borstkanker (BOB). De diagnose wordt gesteld na weefselonderzoek door de patholoog. Er wordt voor dit weefselonderzoek een heel klein stukje weefsel (biopt) uit de borst weggenomen. Drie vormen van DCIS Er zijn drie vormen van DCIS: graad 1: de cellen zijn afwijkend maar lijken nog goed op de oorspronkelijke cellen, we noemen dit goed gedifferentieerd DCIS, graad 1; graad 2: de cellen wijken meer af dan bij graad 1, maar minder dan bij graad 3, we noemen dit matig gedifferentieerd DCIS, graad 2; graad 3: de cellen zijn afwijkend en lijken nauwelijks meer op de oorspronkelijke cellen, we noemen dit weinig of slecht gedifferentieerd DCIS, graad 3. 3

4 Behandeling van DCIS Geen borstkanker, wél een ingrijpende behandeling U heeft een ziekte die tegenstrijdige gevoelens kan oproepen. U bent misschien opgelucht dat u geen borstkanker heeft. Maar u moet wel een ingrijpende behandeling ondergaan die bovendien kan samengaan met onzekerheid en verdriet. DCIS is een aandoening die niet zo bekend is. Borstkanker wel. Veel mensen in uw omgeving denken daardoor misschien te weten wat u mankeert en hoe u behandeld moet worden. Dit kan verwarrend zijn. Als u dat wilt, kunt u deze folder daarom ook aan mensen uit uw omgeving laten lezen en zo meer duidelijkheid verschaffen. Voorbereiding in MCA - markeren van de afwijking Omdat de afwijking niet voelbaar is, wordt deze op de dag vóór de operatie eerst gemarkeerd. Dit gebeurt in Medisch Centrum Alkmaar (MCA). Op de röntgenafdeling van MCA wordt de afwijking met een echografie of zogenoemde stereotactische röntgenfoto s zichtbaar gemaakt. De nucleair geneeskundige spuit vervolgens met een naald een hele kleine hoeveelheid radioactieve vloeistof in de afwijking. De prik in de borst voelt u wel, maar van de ingespoten vloeistof voelt u niets. De stralingsdosis van de ingespoten radioactieve vloeistof is vergelijkbaar met het maken van een röntgenfoto. Deze is dus niet schadelijk. 4 Borstsparende behandeling In overleg met het Mamma Care Team krijgt u een borstsparende behandeling: een zogenoemde probegeleide lumpectomie (PGL). Deze behandeling bestaat uit een operatie waarbij de borst behouden blijft, maar wel aanvullend bestraling op de borst volgt. De bestraling start vier tot zes weken na de operatie. Scan op de nucleaire afdeling van MCA Een aantal uren na het inspuiten van de radioactieve stof wordt op de nucleaire afdeling van MCA een scan gemaakt om de plaats van de afwijking vast te leggen. Vervolgens wordt een klein instrument, een probe, vlakbij de borst gehouden. De probe zet gamma-straling om in geluid. Op die manier kan de plaats van de afwijking bepaald worden. Het kan zijn dat er met viltstift een kruisje op uw borst gezet wordt. Met behulp van deze aanwijzing kan de chirurg de afwijking

5 zo goed mogelijk verwijderen. Na deze voorbereiding in MCA gaat u naar huis. U wordt de volgende dag opgenomen in het Gemini Ziekenhuis. De borstsparende operatie De chirurg maakt tijdens de operatie opnieuw gebruik van de probe om te horen waar de afwijking zich bevindt. Via een ruime snede wordt de afwijking en een extra rand(je) gezond borst- en klierweefsel weggesneden. De huid wordt vervolgens onderhuids gehecht en afgedekt met een (doorzichtige) pleister. De operatie duurt ongeveer een uur. U wordt in principe één dag opgenomen. Als alles goed gaat, kunt u aan het eind van de dag naar huis. De uitslag De patholoog onderzoekt het weggenomen weefsel nauwkeurig om vast te stellen of er geen afwijkende cellen achtergebleven zijn. De uitslag van dit onderzoek is meestal na zeven werkdagen bekend. Zo nodig krijgt u een tweede operatie Als de patholoog toch nog afwijkende cellen in het gezonde weggenomen borstweefsel aantreft, is in overleg met uw chirurg meestal een tweede borst-sparende operatie mogelijk. We noemen dit een re-excisie. Ook van deze eventuele tweede operatie is de uitslag na ongeveer zeven werkdagen bekend. Een andere mogelijkheid is een extra dosis radio-therapie (bestraling) op de borst waar de afwijkende cellen zijn weggenomen. Ablatio: verwijdering van de gehele borstklier en borst Als de DCIS-cellen een groot gebied in de borst bestrijken, kan het zijn dat de gehele borstklier en borst verwijderd moeten worden. We noemen dit een ablatio. De specialist bespreekt met u wat in uw geval de beste behandeling is. In principe wordt u voor deze operatie voor één nacht opgenomen. Als alles goed gaat, kunt u een dag na de operatie naar huis. Operatieve verwijdering van de hele borst Tijdens de operatie wordt een drain in de wond achtergelaten. Dit is een dun slangetje waardoor bloed en wondvocht weggezogen worden. Deze drain blijft meestal één tot enkele dagen zitten. Na verwijdering van de drain kan toch nog wat wondvocht ophopen. We noemen dit seroomvorming. 5

6 Behandeling van DCIS Dit opgehoopte wondvocht kan zo nodig met een punctie weg-gezogen worden. Tijdelijke prothese Tijdens uw opname meet een verpleegkundige u een tijdelijke prothese aan. Wilt u daarom een bh meenemen die prettig zit? U krijgt in het ziekenhuis verder uitleg over permanente protheses en waar deze verkrijgbaar zijn. bij DCIS graad 2 en 3 uit voorzorg ook de schildwachtklier verwijderd. Bij DCIS graad 1-cellen is de kans hierop zo klein dat de schildwachtklier niet verwijderd hoeft te worden. Meer informatie vindt u ook in de folder Schildwachtklierprocedure die u meekrijgt. Directe borstreconstructie Als u een ablatio krijgt, kunt u kiezen voor een directe borstreconstructie. Uw chirurg verwijst u hiervoor naar een plastisch chirurg. De plastisch chirurg kan u verder informeren en adviseren over een eventuele directe borstreconstructie. De operatie zelf wordt door zowel de chirurg als de plastisch chirurg uitgevoerd. Radiotherapie (bestraling) Bij alle vormen van DCIS, graad 1, 2 en 3, wordt drie tot zeven weken bestraling geadviseerd. De radiotherapie start gemiddeld vier weken na de operatie (borstsparende behandeling of de ablatio). Alleen bij een heel klein gebied met DCIS graad 1 is bestraling soms niet nodig. Preventieve verwijdering van de schildwachtklier 6 Bij DCIS graad 2 en 3 is er een kleine kans dat de patholoog toch kwaadaardige cellen in het verwijderde weefsel vindt. Omdat kwaadaardige kanker zich in principe als eerste via de zogenoemde schildwachtklier (lymfeklier) in de oksel verder naar het lichaam uitzaait, wordt

7 Uw vragen Met eventuele vragen kunt u contact opnemen met uw verpleegkundig specialist of chirurg. Dat kan op werkdagen van 8.30 tot uur, telefoon (0223) U kunt ook contact opnemen met de polikliniek Chirurgie: op werkdagen van 8.30 tot uur, telefoon (0223) Vragen... 7

8 Gemini Ziekenhuis Huisduinerweg GZ Den Helder (0223) gemini-ziekenhuis.nl