Ik ben D66 hoofdstuktitel D66 in vogelvlucht Martijn Toby, Lisse

Transcriptie

1 hoofdstuktitel D66 in vogelvlucht 109

2 Het Appèl 1966 Hans van Mierlo, de eerste lijsttrekker Het eerste verkiezingsaffiche 11 kamerzetels, 1971 Erwin Nypels, erelid en medeoprichter 1966 Democraten 66 wordt op 14 oktober 1966 officieel opgericht in Amsterdam. Al een maand eerder presenteerde een groep van 36 initiatiefnemers, waaronder Hans van Mierlo een appèl waarin ingrijpende wijzigingen in het parlementaire stelsel worden voorgesteld. In een ontzuild Nederland zijn een nieuwe politiek en een nieuwe manier van besturen nodig. Meer invloed burgers op de politieke besluitvorming Invoeren van een referendum Rechtstreeks kiezen van premier en burgemeesters 1967 Onder de kiezers leeft een grote behoefte aan een nieuwe democratische stroming. Met zijn Kennedy-achtige uitstraling is Van Mierlo een aankomend politicus die de belofte van de jaren 60 uitdraagt. Het verkiezingsdebuut van D66 wordt met 7 zetels bekroond! 1971 D66 raakt als middenpartij gevestigd. Met een combinatie van sociale, liberale en progressieve standpunten. De partij is nieuw en bijzonder, omdat ze geen specifieke maatschappelijke of religieuze ideologie voorstaat. Hiervoor groeit de aanhang en dat zorgt voor 4 zetels winst bij de Kamerverkiezingen D66 werkt samen met andere progressieve partijen en neemt deel aan de verkiezingen met een gedeeld progressief programma: Keerpunt 72. D66 stapt vervolgens als kleinste partij in het overwegend linkse kabinet Den Uyl. Rapport Club van Rome > milieu nadrukkelijk op agenda D66

3 Jan Terlouw Verkiezingsaffiche 1981 Jan Glastra van Loon Jan Terlouw voert campagne 1981 Laurens Jan Brinkhorst Focus op duurzaamheid in combinatie met economische groei Vrouwenemancipatie 1973 Jan Terlouw volgt Hans van Mierlo als fractievoorzitter op. Begin jaren 70 verschuift de aandacht naar economische thema s. De publieke steun voor D66 loopt terug. Na uitgebreide dicussie blijft de partij doorgaan en wordt inhoudelijke verbreding ingezet Partijvoorzitter Jan Glastra van Loon herstelt de geestdrift en tijdens de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen groeit de aanhang zichtbaar. Lijsttrekker Terlouw keert terug als aanvoerder van een 8 leden tellende fractie. D66 wil zich niet langer uitsluitend richten op democratische hervormingen, maar gezien worden als een volwassen sociaal-liberale politieke partij Vier jaar oppositie werpt electorale vruchten af. In 1981 behaalt de partij als het redelijk alternatief 17 zetels! Samen met PvdA en CDA neemt D66 opnieuw deel aan een regering. Terlouw wordt vicepremier en minister van Economische Zaken van het tweede kabinet Van Agt. In mei 1982 ontstaat een conflict over sociaal-economische hervormingen en verlaat de PvdA de regeringscoalitie. Europese integratie > vrij verkeer burgers Sociaal-economische vernieuwing 1982 Het feit dat D66 in het kabinetsconflict met de PvdA niet uit het kabinet treedt, wordt de partij door velen kwalijk genomen. Bij daaropvolgende verkiezingen boekt de PvdA winst, maar moet D66 11 zetels inleveren.

4 Verkiezingsaffiche 1989 Ereleden op een rij: Terlouw, Borst, Van Mierlo en De Graaf succesvol paars 1994 Els Borst Hans Wijers Economisch beleid gericht op toekomst Recht op zelfbeschikking > legalisering abortus Inspraak gepensioneerden in pensioenfondsen Privacybescherming 1985 Met de terugkeer van Van Mierlo vindt de partij hernieuwd elan en breekt een nieuwe bloeiperiode aan. Er komt meer aandacht voor immateriële thema s en individuele rechten. D66 blijft zich richten op een andere politiek en streeft naar hervorming van het politieke stelsel De partij groeit nog verder door naar 12 zetels! Wanneer PvdA en CDA D66 geen plaats gunnen in het derde kabinet, keert Van Mierlo daarop de spelregels en voert oppositie vóór het kabinetsbeleid. Met veel aandacht voor economische, sociale en politieke hervorming. Steun culturele sector > o.a. kunstopleidingen Hervormen WAO > nadruk op wat mensen nog wél kunnen Generaal pardon uitgeprocedeerde asielzoekers 1994 D66 krijgt ruime steun voor haar roep om een politieke doorbraak en behaalt een historische verkiezingsoverwinning. Het aantal zetels verdubbelt naar 24. Een regering zónder D66 is feitelijk onmogelijk geworden. Hans van Mierlo stuurt succesvol aan op een paars kabinet met PvdA en VVD. Voor het eerst in 80 jaar regeert er in Nederland een kabinet zonder confessionele partij. Een kabinet dat onder leiding van Hans Wijers en Els Borst hervormt, zowel op economisch als immaterieel vlak.

5 D66 maakt homohuwelijk mogelijk, 2001 Thom de Graaf Kandidaten Tweede Kamer 2002 Boris Dittrich 1998 Na een succesvol kabinet Paars I treedt Hans van Mierlo terug ten gunste van Els Borst. D66 weet de populariteit van Paars I niet in verkiezingswinst om te zetten en valt terug naar 14 zetels. Een tweede paars kabinet wordt gevormd. Els Borst draagt het partijleiderschap over aan Thom de Graaf, de nieuwe fractievoorzitter De discussie rond het correctief referendum leidt tot een kortstondige breuk in het tweede paarse kabinet. Onder Thom de Graaf wordt als typering van de partij sociaal-liberaal aan de naam gekoppeld en worden in 2000 de uitgangspunten van D66 geformuleerd. Homohuwelijk Vrijgeven winkeltijden > koopzondag Investeren in natuur Vergroenen belastingstelsel > invoeren ecotax Transparantie en openbaarheid van bestuur op Europees niveau 2002 Onder leiding van Pim Fortuijn komt er een maatschappelijke tegenbeweging op gang. De politiek staat op zijn kop. De paarse partijen lijden verliezen en D66 valt terug naar zeven zetels in de Tweede Kamer. Zetelverlies is aanleiding van vernieuwing van de partijorganisatie Boris Dittrich volgt Thom de Graaf op als partijleider. In mei 2003 besluit D66 voor het eerst in haar geschiedenis aan een regeringscoalitie deel te nemen zonder de sociaal-democraten.

6 De Tweede Kamerfractie, 2005 Alexander Pechtold Op campagne met Alexander Pechtold, 2006 Sophie in t Veld Met CDA en VVD vormt D66 het tweede kabinet Balkenende. De invloed van D66 ligt met name op het gebied van sociaaleconomische hervormingen, individuele rechten en modernisering van de rechtspraak Als minister van Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties zet Thom de Graaf vaart achter de plannen voor de gekozen burgemeester en een kiesstelsel dat de band tussen de kiezer en gekozene moet versterken. Het gekozen burgemeesterschap strandt echter in de Eerste Kamer op tegenstand van de PvdA. De Graaf besluit af te treden. Spreekrecht slachtoffers in strafrechtzaken 2006 Partijvoorzitter Alexander Pechtold volgt Thom de Graaf op als minister en later als partijleider. D66 stapt uit Balkenende ii Na een verkiezingsnederlaag in 2007 legt Pechtold in de oppositie de nadruk op zaken als de toon van het integratiedebat, de noodzaak tot verdere hervorming van het sociaal-economisch stelstel, verder investeren in onderwijs en duurzaamheid. Ook stelt hij de dreigende vertrutting van Nederland onder dit kabinet aan de kaak. D66 ageert veelvuldig tegen de politiek van Wilders en zijn PVV. Bescherming persoonlijke vrijheden op Europees niveau 2009 De eerste signalen van herstel tekenen zich af. Met de positieve campagne Europa Ja waarin de partij zich manifesteert als groot voorstander voor een intensievere samenwerking binnen Europa behaalt D66 drie zetels in het Europees Parlement.

7 hoofdstuktitel Van 3 naar 10 zetels in de Tweede Kamer, 2010 Wouter Koolmees, politiek talent 2010 Opnieuw winst bij de Tweede Kamerverkiezingen, 2012 Stientje van Veldhoven, groenste politicus 2011 en Tijdens de Gemeenteraadsverkiezingen boekt de partij een enorme winst. Met bijna 600 raadsleden en meer dan honderd wethouders is D66 lokaal weer goed vertegenwoordigd. Bij de Tweede Kamerverkiezingen wint D66 zeven zetels ten opzichte van 2006, waarmee de partij momenteel 10 zetels heeft. Met ruim leden heeft D66 het hoogste ledenaantal in haar geschiedenis. De parlementaire pers roept D66-Kamerlid Wouter Koolmees uit tot politiek talent De Provinciale Statenverkiezingen zijn voor D66 wederom een groot succes. Met vijf senatoren, onder leiding van Roger van Boxtel, is de partij vertegenwoordigd in de Eerste Kamer. Het ledenaantal stijgt nog steeds. Kabinet Rutte 1, dat met gedoogsteun van de PVV regeert, valt uiteen nadat de Catshuisgesprekken over miljardenbezuinigingen stranden. D66 neemt samen met de ChristenUnie en GroenLinks verantwoordelijkheid door de handen in een te slaan en samen met het CDA en de VVD afspraken te maken over een omvangrijk bezuinigingspakket. Het lenteakkoord is een feit. Voor D66 is het bereiken van dit akkoord een groot succes. Grote winst is het voldoen aan de Europese 3 procentsnorm. Daarnaast worden door het akkoord hervormingen doorgevoerd die lange tijd onbespreekbaar waren: de aanpassing van de hypotheekrenteaftrek, aanpassing van het ontslagrecht en versnelde invoering van verhoging van de AOWleeftijd. Ook het voorkomen van bezuinigingen op onderwijs is voor D66 als onderwijspartij een belangrijk winstpunt. D66 was nog nooit zo groot. Bijna leden in 2012.

8 Lenteakkoord, 2012 Ingrid van Engelshoven Fleur en Alexander Congres Eindhoven, 2013 Omdat de steun van de PVV voor het kabinet wegvalt worden er nieuwe verkiezingen uitgeschreven. De uitslag van de verkiezingen is verrassend. VVD en PvdA halen meer zetels dan verwacht (41 en 38) en laten de andere partijen ver achter zich. D66 blijft in al het verkiezingsgeweld overeind en groeit zelfs van 10 naar 12 zetels. Het lenteakkoord (2012) en het woonakkoord (2013) komen tot stand: D66 neemt verantwoordelijkheid In december 2012 kent koningin Beatrix op voordracht van de ministerraad aan Els Borst de titel van minister van Staat toe Kabinet Rutte 2 ondervindt veel problemen met regeren en het doorvoeren van bezuinigingen omdat de VVD en de PvdA geen meerderheid hebben in de Eerste Kamer. D66 benadert het kabinet constructief waar het kan en kritisch waar het moet. Met hulp van D66, de ChristenUnie en de SGP komt het woonakkoord tot stand. Het woonakkoord geeft mensen na jarenlange stilstand weer zekerheid voor de lange termijn. Op 9 maart neemt Ingrid van Engelshoven na zes fantastische jaren afscheid als partijvoorzitter. Met trots en vertrouwen geeft zij het stokje door aan Fleur Gräper van Koolwijk, de nieuw verkozen partijvoorzitter. Als blijk van dank en waardering ontvangt Van Engelshoven de Jan Glastra van Loon penning. Ondertussen blijft het ledenaantal van D66 gestaag groeien.