Reputatiemanagement en CDA. Michael Sijbom, campagneleider/hoofd communicatie CDA

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Reputatiemanagement en CDA. Michael Sijbom, campagneleider/hoofd communicatie CDA"

Transcriptie

1 Reputatiemanagement en CDA Michael Sijbom, campagneleider/hoofd communicatie CDA

2 Opzet presentatie 2 1. Trends en ontwikkelingen 2. Verkiezingen 2010: verval CDA en JPB 3. Wat doen bij reputatieschade 4. Casus: CDA in mineur na 9 juni

3 Trends en ontwikkelingen

4 Reputatiemanagement 4 Gaat om kernwaarde van de organisatie Wie ben je versus wie wil je zijn Van belang. Goede reputatie is basis voor succes in politiek In politiek zeer afhankelijk van omgevingsfactoren (media, internationale ontwikkelingen, economie etc) Omgeving zeer complex geworden

5 Trend 1: You can t beat the trend 5

6 Trend 2: zwevende kiezers 6

7 Trend 3: mediaconcurrentie 7

8 Mediacratie plus! 8

9 Verkiezingen 2010: verval CDA en JPB

10 Personal branding neemt toe 10 In toenemende mate Branding partij = branding lijsttrekker

11 Verval reputatie CDA 11 Kernwaarde CDA was - Betrouwbare en stabiele bestuurderspartij - Centrum-rechts beleid Coalitie met Pvda-CU - 3 jaar lang geen stabiliteit en betrouwbaarheid - Zelfde partij regeert met andere (linkse) partij

12 Verval reputatie JPB 12 Kernwaarde JPB was - Betrouwbaarheid - Duidelijkheid 2 beelden ondergroeven dit imago - mogelijk vertrek naar Europa - Discussie over rapport Davids/Irak

13 Komt goed over Sympathiek Sociaal Duidelijk Deskundig Daadkrachtig Betrouwbaar Eerlijk Doet wat hij belooft Alumnivereniging BE'ER Campagne 2006: Bos versus Balkenede 13 Score Balkenende en Bos 100% 80% 60% 40% 20% 4% 2% % % 40 % 48 % % % 55 % Belang eigenschap voor premier

14 Betrouwbaar 48% Doet wat hij belooft 45% Daadkrachtig 44% Eerlijk 33% Deskundig 32% Duidelijk 23% Heeft lef 16% Alumnivereniging BE'ER Campagne 2010: positie Balkende niet goed Balkenende Cohen Wilders Rutte 25 15

15 11/26/2010 KAS/CDU Pogingen om te verbeteren

16 Verkiezingen omgekeerde bewegingen - VVD via partij branding, pas later personal branding => succesvol - PvdA, via personal branding naar partij-branding Echter: geen synergie tussen sterke merk Cohen en zwakke merk PvdA => Ondergraven merk Cohen

17 Verkiezingen PVV - Personal branding = partijbranding Daarom Wilders tegen democratisering

18 Ook bedrijfsleven zien we trend 18 Personal branding = company branding

19 Wat te doen bij reputatieschade

20 Wat doen bij reputatieschade 20 5 lessen (bron. Hans Ludo van Mierlo) 1. Reputatieschade is bijna altijd eigen schuld 2. Reputatieschade kan een leven lang meegaan 3. Een geheim is permanente bedreiging voor je reputatie 4. Iedereen heeft wel een vlekje 5. Ook gevlekte reputatie kan profijtelijk handelsmerk zijn

21 Wat doen bij reputatieschade (1) 21 Grote dilemma van iedere voorlichter/politicus bij beginnend incident Stilzetten (niet wrijven in een vlek) Actief optreden (beginnen brand uittrappen)

22 Als je de nul houdt, dan heb je de wedstrijd voor de helft gewonnen 22 = de randvoorwaarde voor succes Want fouten hebben meer impact dan punten Campagnes kun je vooral verliezen! 1994: Lubbers valt Brinkman af, AOW 2002: Melkert verzuurt in debat met o.a. Fortuyn 2006: AOW - uitspraken Bos Reactie Bos n.a.v. uitspraak Balkenende over draaien Ruzie Verdonk - Rutte etc Discussie over lijsttrekkerschap JPB Handdoek in de ring Breekpunt hypotheekrente

23 En vandaar risicomanagement 23 - Consequent herhalen intern boodschap 0-houden - Betrekken partijkader (net als de ereleden ) - Hiërarchische organisatie -> snel besluiten nemen - Goede interne communicatie (blackberry) - Voorbereiden van scenario s - Niet wrijven in een vlek ( wag the dog )

24 Casus: CDA in mineur Michael Sijbom, campagneleider/hoofd communicatie CDA

25 Casus: CDA in mineur na 9 juni 25 Enorme nederlaag waarna partijtop aftrad Onzekerheid in partij over koers: regeren of oppositie? Onderhandelingen met PVV: verdeelt CDA nog meer Media zoekt naar tegenstanders. Partijprominenten dankbaar slachtoffer/dankbaar gebruik => Reputatie enorm geschaad kiezers houden niet van gedoe!

26 Antwoord CDA-voorzitter Bleker Organiseer tegenmacht 1. Bijeenkomsten met kader 2. Partijbestuur committeren 2. Actief de media in 3. Spreek prominenten aan op verantwoordelijkheid voor partij 4. Zorg dat ieder lid een keuze heeft -> partijcongres 5. Geen regie voor en tijdens congres

27 Partijcongres 2 oktober 27 Professioneel en passie als antwoord op gedoe en regie.

Het oordeel over de politieke partijen in Woordenwolk

Het oordeel over de politieke partijen in Woordenwolk Het oordeel over de politieke partijen in Woordenwolk Naast kwantitatieve methoden in het onderzoek -een vraag stellen met antwoorden waaruit men kan kiezen en de resultaten in percentages worden uitgedrukt-

Nadere informatie

De Stemming van 8 januari 2017

De Stemming van 8 januari 2017 De Stemming van 8 januari 2017 Ten aanzien van drie weken geleden zien we dat de PVV voor het eerst in twee maanden iets daalt. De partij gaat van 36 naar 35 zetels. Met name zien we kiezers gaan naar

Nadere informatie

Discussie rondom verloren verkiezingen van PvdA

Discussie rondom verloren verkiezingen van PvdA Discussie rondom verloren verkiezingen van PvdA Wouter Bos heeft gezegd dat de PvdA fouten heeft gemaakt tijdens de campagne in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen. Wat vindt men hiervan? Wat is

Nadere informatie

Tweede Kamerverkiezingen. groep 7 en 8

Tweede Kamerverkiezingen. groep 7 en 8 Tweede Kamerverkiezingen groep 7 en 8 inhoud blz. 1. Inleiding 3 2. Democratie 4 3. Politieke partijen 5 4. De Tweede Kamer 6 5. Kiezen 7 6. De uitslag 8 7. De meerderheid 9 8. Het kabinet 10 9. De oppositie

Nadere informatie

Verkiezingsonderzoek Tweede Kamerverkiezingen 22 november 2006 in opdracht van NOS en ANP

Verkiezingsonderzoek Tweede Kamerverkiezingen 22 november 2006 in opdracht van NOS en ANP Verkiezingsonderzoek Tweede Kamerverkiezingen 22 november 2006 in opdracht van NOS en ANP Deel 4. Stemkeuze naar diverse kenmerken Gewenste kern van de regeringscombinatie CDA+VVD 42% 66% 94% 79% 52% 27%

Nadere informatie

Onderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010

Onderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010 Onderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010 Ben je van plan om op 9 juni te gaan stemmen? Ja 698 83,1 Nee 39 4,6 Ik weet het nog niet 103 12,3 Stemgedrag PVV/ Wilders PvdA

Nadere informatie

Algemene Beschouwingen 2011

Algemene Beschouwingen 2011 Algemene Beschouwingen 2011 Naar aanleiding van de Algemene Beschouwingen 2011 zijn na de 1e en de 2e dag uitgebreide onderzoeken gedaan naar de reactie van de kiezers op hetgeen was voorgevallen. In totaal

Nadere informatie

16 januari Onderzoek: Partijen uitsluiten bij formatie?

16 januari Onderzoek: Partijen uitsluiten bij formatie? 16 januari 2017 Onderzoek: Partijen uitsluiten bij formatie? Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

17 oktober Onderzoek: Zeven jaar premier Rutte

17 oktober Onderzoek: Zeven jaar premier Rutte 17 oktober 2017 Onderzoek: Zeven jaar premier Rutte Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

Ontwikkeling politieke voorkeur in 2015

Ontwikkeling politieke voorkeur in 2015 Een politiek systeem in ontbinding De peiling van vandaag laat zien in welke bijzondere electorale situatie Nederland eind 2015 is beland. Deze resultaten kunnen geplaatst worden in het verlengde van het

Nadere informatie

Periode: Gehouden van 1 tot en met 201.

Periode: Gehouden van 1 tot en met 201. Onderzoek: Periode: Gehouden van 1 tot en met 21. Aantal deelnemers: Over het panel: Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 43. mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

Nieuw Haags Peil van 17 oktober 2005

Nieuw Haags Peil van 17 oktober 2005 Nieuw Haags Peil van 17 oktober 2005 Ook deze week kennen we amper verschuivingen. Het is opmerkelijk hoe lang inmiddels de het patroon zo constant blijft. Is dit een stilte voor de storm? Of is er sprake

Nadere informatie

De laatste peiling voor de verkiezingen en de prognose

De laatste peiling voor de verkiezingen en de prognose De laatste peiling voor de verkiezingen en de prognose Aanvankelijk leek deze verkiezingen zich te voltrekken op een manier waarbij VVD en PvdA ieder steeds meer kiezers weg gingen trekken van andere partijen.

Nadere informatie

De cruciale periode

De cruciale periode De cruciale periode 1990-1994 Maurice de Hond Peil.nl Vaak merk ik dat bij beschouwingen over electorale ontwikkelingen in Nederland, de lange-termijn-trends over het hoofd worden gezien. Zo ook weer bij

Nadere informatie

Verkiezingen Op weg naar een nieuw kabinet

Verkiezingen Op weg naar een nieuw kabinet Verkiezingen 2017 Op weg naar een nieuw kabinet 1 4-3-2017 Trends deze verkiezingen 2 En we hebben te maken met externe factoren Woorden en daden CPB doorberekeningen 3 Nut van de CPB-doorrekening Reality

Nadere informatie

7 maart 2019 Auteur: Petra Klapwijk. Onderzoek PvdA-kiezers over koers partij

7 maart 2019 Auteur: Petra Klapwijk. Onderzoek PvdA-kiezers over koers partij 7 maart 2019 Auteur: Petra Klapwijk Onderzoek PvdA-kiezers over koers partij PvdA-kiezers: 'PvdA moet partij voor gewone man op links worden' De PvdA kan kiezers terug winnen als ze zich profileren op

Nadere informatie

De Stemming van 20 januari 2019

De Stemming van 20 januari 2019 De Stemming van 20 januari 2019 Nog steeds zitten we in een stabiele periode van de electorale voorkeur. De verschuivingen van deze week zijn beperkt. De vier regeringspartijen zijn samen nog weer tw zetels

Nadere informatie

De stemming van 13 oktober 2013

De stemming van 13 oktober 2013 De stemming van 13 oktober 2013 De peiling van deze week is gisteren uitgevoerd na bekend worden van het akkoord over de begroting van 2013. Net zoals het geval was toen het Lente Akkoord werd aangekondigd

Nadere informatie

De week waarin alles anders werd (of niet?)

De week waarin alles anders werd (of niet?) De week waarin alles anders werd (of niet?) Er is waarschijnlijk geen week geweest in de Nederlandse politieke geschiedenis waar in een korte tijd zoveel veranderde als de afgelopen 7 dagen. In die periode

Nadere informatie

Wat vindt men van de uitspraken over Wilders en de PVV

Wat vindt men van de uitspraken over Wilders en de PVV Wat vindt men van de uitspraken over Wilders en de PVV In het weekend van 31 oktober en 1 november is een discussie ontbrand rondom Wilders en de PVV. Er zou een rapport zijn van drie wetenschappers over

Nadere informatie

20 feb Onderzoek: 10 Jaar PVV

20 feb Onderzoek: 10 Jaar PVV 20 feb 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen

Nadere informatie

Regeringsmaatregelen in verband met de crisis

Regeringsmaatregelen in verband met de crisis Regeringsmaatregelen in verband met de crisis De afgelopen week waren er intensieve onderhandelingen over de maatregelen die de regering wil gaan nemen in het kader van de financiele en de economische

Nadere informatie

Tussenbalans. Maurice de Hond Peil.nl

Tussenbalans. Maurice de Hond Peil.nl Tussenbalans Maurice de Hond Peil.nl Inleiding We zitten nu in een windstille periode van deze verkiezingen. Het startschot van de campagne is eigenlijk gegeven op 1 april, toen de 20 ambtelijke commissies

Nadere informatie

Nieuw Haags Peil van 8 oktober

Nieuw Haags Peil van 8 oktober Nieuw Haags Peil van 8 oktober Voor het eerst sinds april 2003 is het CDA in onze peiling weer boven de PvdA gekomen. De uitslag voor de drie grootste partijen ligt heel dicht bij de uitslag van de Tweede

Nadere informatie

Welke lijsttrekker zou volgens jou de beste minister-president zijn?

Welke lijsttrekker zou volgens jou de beste minister-president zijn? Welke lijsttrekker zou volgens jou de beste minister-president zijn? Mark Rutte (VVD) 26,1% Diederik Samsom (PvdA) 22,6% Alexander Pechtold (D66) 15,4% Emile Roemer (SP) 12,9% Geert Wilders (PVV) 6,4%

Nadere informatie

De Stemming van 19 mei 2019

De Stemming van 19 mei 2019 De Stemming van 19 mei Hoewel de bewegingen niet groot zijn, zien we ook deze week wel wat veranderingen binnen het electoraat. Zowel FVD als VVD trekken wat meer kiezers vorige week. Vergelijken we de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 410 Kabinetsformatie 2012 Nr. 1 BRIEF VAN DE VERKENNER Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 18 september 2012

Nadere informatie

TK2017 en de grote invloed van EK2015 op de vorming van een nieuwe regering

TK2017 en de grote invloed van EK2015 op de vorming van een nieuwe regering TK2017 en de grote invloed van EK2015 op de vorming van een nieuwe regering Aan het eind van 2015 zijn we maximaal 15 maanden verwijderd van de volgende Tweede Kamerverkiezingen. De contouren van die verkiezingen

Nadere informatie

Nieuw Haags Peil van 26 februari 2006

Nieuw Haags Peil van 26 februari 2006 Nieuw Haags Peil van 26 februari 2006 Na een korte stijging van de Groep Wilders naar 8 zetels is de score nu weer 6 zetels. Bij de overige partijen zijn er slechts kleine verschuivingen. De drie linkse

Nadere informatie

De Stemming van 23 juni 2019

De Stemming van 23 juni 2019 De Stemming van 23 juni Deze week zien we geen verdere veranderingen in electorale voorkeuren. Het is interessant om 3 maanden na de Provinciale Statenverkiezingen te zien in welke mate de opgekomen kiezers

Nadere informatie

Reactie op de financiele crisis, 17 februari 2009

Reactie op de financiele crisis, 17 februari 2009 Reactie op de financiele crisis, 17 februari Op de dag dat het CPB haar voorspelling voor sterk naar beneden heeft bijgesteld is gevraagd wat Nederland nu over de financiele en economische crisis denkt.

Nadere informatie

Onderzoek Steun PvdA na gemeenteraadsverkiezingen

Onderzoek Steun PvdA na gemeenteraadsverkiezingen Onderzoek Steun PvdA na gemeenteraadsverkiezingen Rapportage 27 maart 2014 Over dit onderzoek Aan het onderzoek deden 5824 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee die bij de Tweede Kamerverkiezingen in

Nadere informatie

DE VERKIEZINGSUITSLAG

DE VERKIEZINGSUITSLAG DE VERKIEZINGSUITSLAG MAART 2017 - POLITIEK IN PRAKTIJK DOCENTENHANDLEIDING DE WERKVORM IN HET KORT Leerlingen leren door het invullen van de werkbladen dat politieke partijen met elkaar moeten samenwerken

Nadere informatie

1 Welke partij heeft uw voorkeur c.q. op welke partij heeft u gestemd bij de Tweede Kamerverkiezing?

1 Welke partij heeft uw voorkeur c.q. op welke partij heeft u gestemd bij de Tweede Kamerverkiezing? CDA ChristenUnie D66 GroenLinks Partij voor de Dieren PvdA PVV SGP SP VVD 50PLUS Niet gestemd Anders Weet niet CDA ChristenUnie D66 GroenLinks Partij voor de Dieren PvdA PVV SGP SP VVD 50PLUS Niet gestemd

Nadere informatie

23 november Onderzoek: Proces Wilders

23 november Onderzoek: Proces Wilders 23 november 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de

Nadere informatie

2016 / Maurice de Hond

2016  / Maurice de Hond De NOS heeft aangekondigd zich ten aanzien van de weergave van de peilingen vooral te beperken tot de Peilingwijzer. O.a. met als argument dat pas na het bekend worden van 3 a 4 verschillende peilingen

Nadere informatie

De Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012

De Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012 De Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012 In plaats van een nieuwe peiling enkele dagen na de verkiezingen komen we vandaag met een analyse van de verkiezingsuitslag van 12 september. Op de dag

Nadere informatie

Jubileumonderzoek Maurice de Hond

Jubileumonderzoek Maurice de Hond Ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van Maurice de Hond als opiniepeiler zijn er 100 vragen gesteld, die zijn ingebracht door leden van Peil.nl. Hier staat een selectie van deze vragen. Op http://bit.ly/40jrpeiler

Nadere informatie

De stemming van 22 april 2012

De stemming van 22 april 2012 De stemming van 22 april 2012 Zaterdagavond 21 april en zondagochtend 22 april hebben meer dan 4500 mensen meegewerkt aan het spoedonderzoek dat gehouden is als reactie op het mislukken van het Catshuisberaad.

Nadere informatie

Beste leden van D66, Beste sympathisanten en geïnteresseerden, Beste raadsleden en collega-bestuurders,

Beste leden van D66, Beste sympathisanten en geïnteresseerden, Beste raadsleden en collega-bestuurders, Nu vooruit! Speech lijsttrekker Berend de Vries 11 januari 2014 Beste leden van D66, Beste sympathisanten en geïnteresseerden, Beste raadsleden en collega-bestuurders, Ik wens u allen een mooi en succesvol

Nadere informatie

Het Mediapodium van Wilders

Het Mediapodium van Wilders Het Mediapodium van Wilders Meer weten? Onderzoekers Nieuwsmonitor Joep Schaper Nel Ruigrok 06 27 588 586 nel@nelruigrok.nl www.nieuwsmonitor.net Inleiding NOS wil Wilders geen podium bieden kopte de website

Nadere informatie

De Stemming van 18 december 2016

De Stemming van 18 december 2016 De Stemming van 18 december 2016 Hoewel er wel belangwekkende gebeurtenissen waren op het politieke vlak, zoals de aanvullende verklaring inzake het verdrag met Oekraine en de positieve prognose van het

Nadere informatie

24 mei Onderzoek: Formatie: D66 wil niet met CU

24 mei Onderzoek: Formatie: D66 wil niet met CU 24 mei 2017 Onderzoek: Formatie: D66 wil niet met CU Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

Bijlage 4: Tot hier en nu verder Simon Otjes

Bijlage 4: Tot hier en nu verder Simon Otjes Bijlage 4: Tot hier en nu verder Simon Otjes 14 December 2012 1. Executive Summary Deze rapportage is geschreven door Simon Otjes in opdracht van het partijbestuur ten bate van het werk van de commissie-van

Nadere informatie

Nederland hoort bij de wereldtop

Nederland hoort bij de wereldtop Globalistische politiek vereist draagvlak in de provincie Sibolt.Mulder@tns-nipo.com Duurzaamheidsdialoog 19/01/2012 Nederland hoort bij de wereldtop 1 Macro-economisch doen we het prima! Werkeloosheid

Nadere informatie

VVD verdeeld over samenwerking met PVV nu en in de toekomst

VVD verdeeld over samenwerking met PVV nu en in de toekomst www.verheidinnederland.nl ERSBERICH - Gelderland -nderzoek (4): nderzoek naar de stand van de partij naar aanleiding van VV. (ransparant) (verheids) (anel) Zeer forse steun aan kabinet Rutte VVD verdeeld

Nadere informatie

Voorlopige uitslag Amsterdam. Project: 12213 Verkiezingen Tweede Kamer 2012 In samenwerking met: Dienst Basisinformatie/Bureau Verkiezingen

Voorlopige uitslag Amsterdam. Project: 12213 Verkiezingen Tweede Kamer 2012 In samenwerking met: Dienst Basisinformatie/Bureau Verkiezingen Verkiezingen 2012 Tweede Kamer Voorlopige uitslag Amsterdam Project: 12213 In samenwerking met: Dienst Basisinformatie/Bureau Verkiezingen Samenstelling publicatie: Jeroen Slot Cor Hylkema Oudezijds Voorburgwal

Nadere informatie

Verkiezingsuitslagen. Drechtsteden

Verkiezingsuitslagen. Drechtsteden Verkiezingsuitslagen Provinciale Staten, 2 maart Inhoud: 1. Opkomst 2. Winnaars en verliezers 3. Zetelverdeling Provinciale Staten 4. Verschil tussen gemeenten Bijlage 1 De VVD heeft bij deze verkiezingen

Nadere informatie

Waarden en emoties rondom lijsttrekkers 2 de kamer verkiezingen Kroes en Rutte ideale premier

Waarden en emoties rondom lijsttrekkers 2 de kamer verkiezingen Kroes en Rutte ideale premier Waarden en emoties rondom lijsttrekkers 2 de kamer verkiezingen Kroes en Rutte ideale premier Wie is de ideale premier? Merkinnovatie consultancy Emote en onderzoeksbureau DBMI hebben een door Emote ontwikkelde

Nadere informatie

VERKIEZINGSUITSLAG 2017

VERKIEZINGSUITSLAG 2017 VERKIEZINGSUITSLAG 2017 MAART 2017 AAN DE SLAG MET #1 DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen krijgen twee werkbladen. Ze verdiepen zich eerst in de zetelverdeling voor de verkiezingen. Daarna bekijken ze

Nadere informatie

VVD rapport over verkiezingsnederlaag

VVD rapport over verkiezingsnederlaag VVD rapport over verkiezingsnederlaag De VVD is vandaag naar buiten gekomen met het rapport over de oorzaken van de verkiezingsnederlaag bij de verkiezingen van 2006. Wat vindt men hiervan? Wat vindt u

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijwetenschappen vwo I

Eindexamen maatschappijwetenschappen vwo I Opgave 4 Politieke besluitvorming: de waarde van opiniepeilingen tekst 4 Strategisch kiezen 5 10 15 20 25 30 35 40 Hiermee is echter allerminst gezegd dat peilingen géén invloed zouden hebben op wat mensen

Nadere informatie

PS2019 worden historische verkiezingen

PS2019 worden historische verkiezingen PS2019 worden historische verkiezingen Maurice de Hond Peil.nl Ook zonder de aanslag van gisteren in Utrecht zouden de verkiezingen van morgen al historisch worden. Een keer eerder hadden we in Nederland

Nadere informatie

Opiniepeiling naar stemgedrag en stemmotieven van Nieuwe Nederlanders voor de 2e Kamerverkiezingen van 2012

Opiniepeiling naar stemgedrag en stemmotieven van Nieuwe Nederlanders voor de 2e Kamerverkiezingen van 2012 Opiniepeiling naar stemgedrag en stemmotieven van Nieuwe Nederlanders voor de 2e Kamerverkiezingen van 2012 Opdrachtgever Uitvoering veldwerk Etnicon Het Opiniehuis Rotterdam, September 2012 Het auteursrecht

Nadere informatie

Herziene versie 2012 MET WERKBLAD EN PUZZEL. groepen 6-8

Herziene versie 2012 MET WERKBLAD EN PUZZEL. groepen 6-8 Herziene versie 2012 M WRKBLAD N PUZZL groepen 6-8 inhoud blz. 1. Inleiding 3 2. Democratie 4 3. Politieke partijen 5 4. De weede Kamer 6 5. Kiezen 7 6. De uitslag 8 7. De meerderheid 9 8. Het kabinet

Nadere informatie

Beoordeling kabinet na 100 dagen

Beoordeling kabinet na 100 dagen Beoordeling kabinet na 100 dagen Voor: NRC Handelsblad Datum: 28 januari 2011 Copyright: Synovate BV. Alle rechten voorbehouden. De concepten en ideeën die u in dit document worden aangeboden zijn intellectueel

Nadere informatie

Evaluatiestudie verkiezingen Motto: Ik droomde - dat het om de inhoud ging!

Evaluatiestudie verkiezingen Motto: Ik droomde - dat het om de inhoud ging! Evaluatiestudie verkiezingen 2017 Motto: Ik droomde - dat het om de inhoud ging! Evaluatiestudie verkiezingen 2017 Uitgevoerd in opdracht van het Hoofdbestuur 50PLUS door: Mark van Overveld (onderzoeker)

Nadere informatie

Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 55,9% Nee 44,1% Totaal. Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1%

Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 55,9% Nee 44,1% Totaal. Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1% Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Ja 55,9% Nee 44,1% Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1% Op welke partij heb je gestemd? PvdA 27,1% D66 17,9% VVD 16,4% SP

Nadere informatie

14 ACTUALITEIT Het gebrek aan naleving van parlementaire regels ondergraaft kwaliteit politiek-staatkundig systeem door Rein Jan Hoekstra De auteur is oud-lid van de Raad van State. Het is verbazingwekkend

Nadere informatie

De Nieuwe Bestuurstafel Burgemeesters

De Nieuwe Bestuurstafel Burgemeesters De Nieuwe Bestuurstafel Burgemeesters Bijeenkomst 1 (in een serie van 3) SAMENVATTING Maandag 19 september 2011 Kasteel de Hooge Vuursche, Baarn Als burgemeester kan je autoriteit een handicap zijn De

Nadere informatie

Onderzoek verkiezingsthema Europa

Onderzoek verkiezingsthema Europa Onderzoek verkiezingsthema Europa Over het onderzoek Aan het onderzoek deden 22.055 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 5 tot en met 7 september 2012. Over het EenVandaag

Nadere informatie

Infographic: De uitslag

Infographic: De uitslag Infographic: De uitslag Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van grafieken bespreekt u met de leerlingen verschillende aspecten van de verkiezingsuitslag. Leerdoel Kennis opdoen over peilingen en over

Nadere informatie

Gelijke naleving van de wet?

Gelijke naleving van de wet? Gelijke naleving van de wet? Niraï Melis Maart 2014 Politiek en Gender in Nederland en Europa? In maart 2014 waren in een week tijd drie belangrijke onderwerpen in het nieuws. Er is nog steeds sprake van

Nadere informatie

De Stemming van 15 januari 2017

De Stemming van 15 januari 2017 De Stemming van 15 januari 2017 Deze week zien we een aantal -kleine- bewegingen. De PVV daalt er 1, alsmede 50PLUS en de Partij voor de Dieren. GroenLinks stijgt er 2 en het CDA stijgt er 1. Nog steeds

Nadere informatie

Gepensioneerden over de coalitie. Een peiling van ANBO

Gepensioneerden over de coalitie. Een peiling van ANBO 6-9-2016 Gepensioneerden over de coalitie. Een peiling van ANBO Deze peiling over de huidige opinie van gepensioneerden over de coalitie is uitgevoerd door seniorenorganisatie ANBO. Het betreft een online

Nadere informatie

1 januari 2015. Onderzoek:

1 januari 2015. Onderzoek: 1 januari 2015 Onderzoek: Verwachtingen 2015 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 40.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

It s the economy stupid

It s the economy stupid It s the economy stupid De achtergrond van sterke stijging van SP en daling van PVV in de afgelopen maand De peiling van deze week is een voortzetting van het patroon dat zich aandient sinds half december.

Nadere informatie

13 juni Onderzoek: PvdA-achterban positiever over formeren

13 juni Onderzoek: PvdA-achterban positiever over formeren 13 juni 2017 Onderzoek: PvdA-achterban positiever over formeren Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 55.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een

Nadere informatie

20 juni Onderzoek: Brexit, Nexit en Europa

20 juni Onderzoek: Brexit, Nexit en Europa 20 juni 2016 Onderzoek: Brexit, Nexit en Europa Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

Nieuw Haags Peil van 1 augustus 2005

Nieuw Haags Peil van 1 augustus 2005 Nieuw Haags Peil van 1 augustus 2005 De vakantieperiode met weinig nieuws uit Den Haag, is traditioneel een periode met weinig verschuivingen. De enige ontwikkeling, die we zien, is het wat wegzakken van

Nadere informatie

Puzzel: welke regering krijgen we?

Puzzel: welke regering krijgen we? Puzzel: welke regering krijgen we? Korte omschrijving werkvorm Leerlingen leren door het invullen van de werkbladen welke politieke partijen met elkaar kunnen samenwerken op basis van de verkiezingsuitslag

Nadere informatie

Verkiezingen Tweede Kamer 2012

Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Nederlandse politieke partijen langs de Europese meetlat Financiën dr. Edwin van Rooyen Update: 6-9-2012 Tussen de politieke partijen in Nederland bestaat aanzienlijke verdeeldheid

Nadere informatie

Advies informateurs na verkiezingen Provinciale Staten 2015

Advies informateurs na verkiezingen Provinciale Staten 2015 Advies informateurs na verkiezingen Provinciale Staten 2015 M.H.F. Schuurmans-Wijdeven mr. G.J. Jansen 31 maart 2015 Provincie Gelderland Advies informateurs na verkiezingen Provinciale Staten 2015 Inleiding

Nadere informatie

De elite heeft niet geleerd van Fortuyn

De elite heeft niet geleerd van Fortuyn De elite heeft niet geleerd van Fortuyn Onderzoek over artikel Jacques Monasch in De Volkskrant Op pagina Forum van De Volkskrant van 22 juni jl. stond een artikel van Jacques Monasch met als titel De

Nadere informatie

Interpretatie van de uitslag van de tussentijdse Gemeenteraadsverkiezingen

Interpretatie van de uitslag van de tussentijdse Gemeenteraadsverkiezingen Interpretatie van de uitslag van de tussentijdse Gemeenteraadsverkiezingen Ook bij tussentijdse verkiezingen bestaat de behoefte de uitslag te interpreteren naar een landelijke trend. Hoewel dat door een

Nadere informatie

CDA en GroenLinks aanhang ontevreden The day after de Tweede Kamerverkiezingen 2012

CDA en GroenLinks aanhang ontevreden The day after de Tweede Kamerverkiezingen 2012 CDA en GroenLinks aanhang ontevreden The day after de Tweede Kamerverkiezingen 2012 Bestuurlijk Nederland blikt terug en kijkt vooruit Bijna 2600 benoemde en gekozen bestuurders van het Europees Parlement,

Nadere informatie

Hoe zou de Deense aanpak electoraal voor de PvdA kunnen uitwerken?

Hoe zou de Deense aanpak electoraal voor de PvdA kunnen uitwerken? Hoe zou de Deense aanpak electoraal voor de PvdA kunnen uitwerken? Maurice de Hond/Peil.nl De overwinning van de PvdA bij de Nederlandse Europese Parlementsverkiezingen en de uitslag van de Deense parlementsverkiezingen

Nadere informatie

1. Wat is uw functie? 2 In welke branche opereert uw branche?

1. Wat is uw functie? 2 In welke branche opereert uw branche? Landbouw, bosbouw en visserij Industrie Energievoorziening Waterbedrijven en afvalbeheer Handel Vervoer & opslag Horeca Informatie en communicatie (ICT / media) Financiële dienstverlening Verhuur en handel

Nadere informatie

VVD verdeeld over samenwerking met PVV nu en in de toekomst

VVD verdeeld over samenwerking met PVV nu en in de toekomst www.verheidinnederland.nl ERSBERICH - Friesland -nderzoek (4): nderzoek naar de stand van de partij naar aanleiding van Zeer forse steun aan kabinet Rutte VVD verdeeld over samenwerking met VV nu en in

Nadere informatie

Wat zou hier de reden van kunnen zijn?

Wat zou hier de reden van kunnen zijn? 1 Welke verschillen bepalen de verschillen in uitkomsten? Maurice de Hond 2 Centrale vraag Regelmatig zijn er forse verschillen tussen de gepubliceerde peilingen van Peil.nl en de Politieke Barometer van

Nadere informatie

De stemming van 27 april 2012

De stemming van 27 april 2012 De stemming van 27 april 2012 De PvdA heeft ten opzichte van afgelopen zondag 5 zetels verloren en staat nu op 19 zetels. Groen Links stijgt 3 zetels naar 8, D66 2 zetels naar 17 en de ChristenUnie 1 zetel

Nadere informatie

Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar

Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar Rapport Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar Slechts zwakke stijging opkomstintentie, meerderheid VVD, PvdA en C3 ver weg De spanning voor de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag

Nadere informatie

Ik ben D66 hoofdstuktitel D66 in vogelvlucht Martijn Toby, Lisse 108 109

Ik ben D66 hoofdstuktitel D66 in vogelvlucht Martijn Toby, Lisse 108 109 hoofdstuktitel D66 in vogelvlucht 109 Het Appèl 1966 Hans van Mierlo, de eerste lijsttrekker Het eerste verkiezingsaffiche 11 kamerzetels, 1971 Erwin Nypels, erelid en medeoprichter 1966 Democraten 66

Nadere informatie

(ook een goed startpunt: http://havovwo.kennisnet.nl/verkiezingen)

(ook een goed startpunt: http://havovwo.kennisnet.nl/verkiezingen) Politiek & Verkiezingen in Nederland Voor hulp bij deze opdrachten: je boek, aant. en http://www.schooltv.nl/eigenwijzer aldaar kies je voor de rubriek De Tweede Kamerverkiezingen (afb. site) (ook een

Nadere informatie

VVD leidt in zetelpeiling

VVD leidt in zetelpeiling VVD leidt in zetelpeiling Waardering Klaver op niveau waardering Pechtold In de nieuwste zetelpeiling van TNS NIPO leidt de VVD, met 27 virtuele zetels. Op enige afstand volgen D66, SP en PVV. Ten opzichte

Nadere informatie

TK2017: (mogelijke) lijsttrekkers onder de loep

TK2017: (mogelijke) lijsttrekkers onder de loep TK2017: (mogelijke) lijsttrekkers onder de loep Een aantal partijen in de Tweede Kamer hebben onlangs hun lijsttrekker bij de komende Tweede Kamerverkiezingen gekozen. Pechtold (D66), Klaver (GroenLinks)

Nadere informatie

Opgave 2 Tweede Kamerverkiezingen 2006 en kabinetsformatie

Opgave 2 Tweede Kamerverkiezingen 2006 en kabinetsformatie Opgave 2 Tweede Kamerverkiezingen 2006 en kabinetsformatie tekst 5 5 Het tweede kabinet-balkenende (CDA, VVD, D66) trad aan op 27 mei 2003. Op 30 juni 2006 bood minister-president Balkenende het ontslag

Nadere informatie

19 maart Onderzoek: Day after Provinciale Statenverkiezingen

19 maart Onderzoek: Day after Provinciale Statenverkiezingen 19 maart 2015 Onderzoek: Day after Provinciale Statenverkiezingen Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van

Nadere informatie

16 juli 2015. Onderzoek: Akkoord Griekenland

16 juli 2015. Onderzoek: Akkoord Griekenland 16 juli 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen

Nadere informatie

Militairen naar Afghanistan en de Nederlandse politieke crisis

Militairen naar Afghanistan en de Nederlandse politieke crisis Militairen naar Afghanistan en de Nederlandse politieke crisis Vrijdag gaat de regering weer praten over de uitzending van militairen naar Afghanistan. De beslissing is op scherp gesteld door de uitspraken

Nadere informatie

16 mei Onderzoek: Formatie is vastgelopen: wat nu?

16 mei Onderzoek: Formatie is vastgelopen: wat nu? 16 mei 2017 Onderzoek: Formatie is vastgelopen: wat nu? Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

omslag FORUM #01/

omslag FORUM #01/ Kabinet-Rutte-Verhagen 10 populair bij ondernemers Rutte heeft in oktober een sterke ploeg op het bordes gezet, vinden ondernemers. Ministers én beleid krijgen een dikke voldoende in de Nieuwjaarsenquête

Nadere informatie

De verkiezing van Trump en wat dit betekent voor TK2017

De verkiezing van Trump en wat dit betekent voor TK2017 De verkiezing van Trump en wat dit betekent voor TK2017 Al lange tijd wijs ik op de twee parallelle werelden, die zowel in Nederland als in andere landen, te zien is onder het electoraat. Er is een groep,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 449 Voorstel van wet de leden Wilders en Bosma tot intrekking van de goedkeuringswet inzake de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie

Nadere informatie

EP2019: Analyse van het Opkomst- en het Timmermans-effect

EP2019: Analyse van het Opkomst- en het Timmermans-effect EP2019: Analyse van het Opkomst- en het Timmermans-effect Dat er maar twee maanden zaten tussen EP2019 en en via Peil.nl we bij beide verkiezingen meer dan 10.000 respondenten hebben ondervraagd, maakt

Nadere informatie

Open brief Geert Wilders over Koran

Open brief Geert Wilders over Koran Open brief Geert Wilders over Koran Geert Wilders heeft een open brief in De Volkskrant geschreven naar aanleiding van de mishandeling van de exmoslim Jami. Daarin stelt hij dat de Koran in Nederland verboden

Nadere informatie

Politiek en politici in het nieuws in vijf landelijke dagbladen Samenvatting

Politiek en politici in het nieuws in vijf landelijke dagbladen Samenvatting Politiek en politici in het nieuws in vijf landelijke dagbladen Samenvatting Otto Scholten & Nel Ruigrok Stichting Het Persinstituut De Nederlandse Nieuwsmonitor Amsterdam, april 06 1 Inleiding Puntsgewijs

Nadere informatie

9 december 2014. Onderzoek: Erkenning Palestijnse staat

9 december 2014. Onderzoek: Erkenning Palestijnse staat 9 december 2014 Onderzoek: Erkenning Palestijnse staat Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 40.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

VVD verdeeld over samenwerking met PVV nu en in de toekomst

VVD verdeeld over samenwerking met PVV nu en in de toekomst www.verheidinnederland.nl ERSBERICH - Groningen -nderzoek (4): nderzoek naar de stand van de partij naar aanleiding van VV. (ransparant) (verheids) (anel) Zeer forse steun aan kabinet Rutte VVD verdeeld

Nadere informatie

Handboek Politiek deel 2

Handboek Politiek deel 2 Handboek Politiek deel 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren

Nadere informatie