Evaluatie eerste lustrum

Transcriptie

1 , Evaluatie eerste lustrum Augustus 2012 juni 2017 Juni

2 Inhoud Samenvatting Kaderstelling vanuit de raad in Werkwijze Doelgroepen Samenwerking Doorontwikkeling Onderdeel van de Gruitpoort Dwarsverbanden Activiteiten Bereik Financieel Conclusie na de eerste 5 jaar Separate bijlage: Inhoudelijke eindrapportage Oranjefonds JIMMY S DOETINCHEM

3 Samenvatting Jongerencentrum Doetinchem is een preventieve voorziening waarbij cultuur in veel gevallen een middel is. Doordat de locatie Gruitpoort een openbare locatie is met ook andere functies, spreekt het veel verschillende groepen jongeren aan. Dat voorkomt gesloten groepsvorming. Het aangaan van duurzame relaties met jongeren en de samenwerking met netwerkpartners zijn hierbij uitgangspunt. Waarom investeert een gemeente in een Jongerencentrum? In de Uitvoeringsagenda Jeugd , maar ook in de beleidsvisies daarvoor geeft de gemeente Doetinchem aan te investeren op preventie ter voorkoming van zorg en ondersteuning. Uit alle landelijke cijfers blijkt dat preventieve jeugdvoorzieningen, gericht op een brede doelgroep, zonder nadruk op zorg maar juist op talentontwikkeling en eigen initiatief, een grote bijdrage leveren aan het beperken en voorkomen van Jeugdzorg en risicogedrag. Hoewel preventief werk zich moeilijk laat uitdrukken in geld, levert de investering in jeugd altijd geld op. Duurdere zorg wordt voorkomen, jongeren maken een opleiding af, komen aan het werk en detentie wordt voorkomen. Door de keuze voor een Jongerencentrum in een culturele locatie in het centrum van de stad, is Doetinchem landelijk voorloper in dit preventiebeleid: 1) er ligt geen nadruk op welzijnswerk of jeugdhulpverlening, 2) jongeren kunnen zich niet afzonderen en 3) zij kunnen gebruik maken van ongekende faciliteiten zonder dat daar extra kosten voor gemaakt hoeven worden. Werkwijze: Jimmy s Maar ook de inhoudelijke werkwijze maakt ons tot een voorloper. Jongerencentrum Doetinchem werkt volgens de inmiddels landelijk groeiende Jimmy s-systematiek: jongeren in de lead. Alle activiteiten die in of vanuit het Jongerencentrum plaatsvinden zijn geïnitieerd en uitgevoerd door jongeren: Jimmy s (vrijwilligers). Het jongerenwerk begeleidt en coacht die Jimmy s en ondersteunt hun initiatieven. Minimaal 1x per jaar wordt er ingezet op een groot project/evenement. De eerste jaren was dat nog Bleekpop, als uitloper van het oude Plutus. Vanaf 2015 is Bleekpop verkleind uitgevoerd in het Tennantpark. In 2016 hebben de jongeren daarom Serious Doetinchem opgezet waarbij ze meer dan hebben opgehaald door 52 uur radio te maken op het Simonsplein. Voor de ontwikkeling van de Jimmy s-systematiek hebben we, gefinancierd door een subsidie van het Oranjefonds, ondersteuning gekregen van Jimmy s NL/Up to Us. Dat traject is in 2015 afgerond. Jimmy s NL helpt ons nog wel door er voor te zorgen dat onze professionals en Jimmy s continu bijgeschoold worden. Hier wordt ook activiteitenbudget voor ingezet. Doelgroep en bereik Sinds 2012 kent het Jongerencentrum een gestage groei van vrijwilligers (waaronder de 3

4 Jimmy s), deelnemers aan activiteiten en bezoekers van evenementen. Zie H10 het cijfermatige overzicht. Ook maken er steeds meer muzikale jongeren gebruik van de oefenruimte en opnamestudio. We telden in het seizoen tot nu toe maar liefst 154 structurele gebruikers. De leeftijd van jongeren die van het Jongerencentrum gebruik maken is de afgelopen jaren gedaald naar gemiddeld 17,5 jaar. Dit heeft verschillende oorzaken: Het jongerenwerk heeft zich de afgelopen jaren hard gemaakt voor een verbreding van de doelgroep. Steeds meer jongeren tussen de 15 en de 17 organiseren activiteiten. Mede door het uitbreiden van de maatschappelijke stages en de sexting-voorlichtingen komt het Jongerenwerk ook steeds vaker in aanraking met de groep jarigen. Met de verhuizing naar het Gruitpoort pand is er een deel van de Plutus jongeren uitgevlogen. Door de constante aanwezigheid van jongerenwerkers en stagiaires met expliciete opdracht jongeren te activeren en tot eigen initiatieven aan te sporen, is de studentikoze hangcultuur uitgestorven. Doetinchem mag Plutus dankbaar zijn voor de strijd die zij geleverd hebben voor een jongerencentrum en wij zijn trots op de oud-plutus jongeren die zich voor een deel nu nog steeds inzetten, maar dan als Jimmy. Het punt waar we het meest trots op zijn is dat, waar veel jongerencentra gedomineerd worden door één (gesloten) doelgroep hier door het positieve klimaat iedereen tegelijk binnen kan zijn. De diversiteit in leeftijd, gender, achtergronden en culturen, visies en opvattingen maakt dat de bezoekers een afspiegeling zijn van de jonge Doetinchemse samenleving. Samenwerking Het jongerenwerk is, juist vanwege die preventie-opdracht, een onmisbare schakel in de professionele keten rondom jongeren. Door deel uit te maken van het JIT, het wijknetwerk en onszelf te verbinden aan partners in het onderwijs (BO &VO), hulpverlening, kunst en cultuurorganisaties en arbeidsmarkt-gerelateerde organisaties zijn we de spin in het web geworden. Daarnaast zochten de jongeren het afgelopen jaar zelf steeds meer de samenwerking met lokale ondernemers (bv Gamma, Ben Melgers etc), lokale horeca (zoals Café Kafe, Moscow en 22-24) en lokale festivals (Djazzvibes, Stadsfeest, HAND). Sinds 2016 krijgen we steeds meer vragen uit het voortgezet onderwijs. Naast de culturele en maatschappelijke projecten zetten we samen met de scholen steeds vaker in op een connectie op het gebied van maatschappelijke ondersteuning en/of vrije tijdsbesteding. Komend jaar zullen we hier meer op focussen omdat het onderwijs een effectieve vindplaats is als het gaat om risicojongeren. Voor scholen en voor ons is het een vrij nieuwe ontwikkeling dat ze zich ook actief bezighouden met het wel en wee van de leerlingen buiten de gebaande paden van het onderwijssysteem. Er lijkt nu een juiste vorm te zijn gevonden die in 2017 verder uitgebouwd gaat worden. 4

5 1 Kaderstelling vanuit de raad in 2012 In 2012 heeft de gemeenteraad van Doetinchem, in overleg met de toenmalige jongerenorganisatie Plutus en de jongerenraad, in 18 punten de kaders van het jongerencentrum beschreven: Kaderstelling vanuit de gemeenteraad: 1 Doelgroep 15 tot 25 jaar. 2 Ontmoeting staat centraal. 3 Voor en door jongeren. 4 In ieder geval een plek voor Jongerenorganisatie Plutus, popoefenruimte, jongerenraad. 5 Permanente oplossing. 6 De krachtige jongeren krijgen een plek om hun talent in te zetten en te ontwikkelen. 7 De kwetsbare jongeren worden verleid om met hun talenten aan de slag te gaan. 8 Vermenging/samenwerking van doelgroepen. 9 Tegelijkertijd is er hulp indien dit nodig is. 10 Vermenging/samenwerking van hulpverleners. 11 Activiteiten waar jongeren behoefte aan hebben. 12 Verbinding zoeken met bestaande voorzieningen zoals Muziekschool, Gruitpoort, Amphion. 13 Geen probleemimago. 14 Betrekken van de jeugd zelf op alle mogelijk denkbare creatieve manieren en via alle kanalen (onderwijs, op straat, verenigingen/clubs en dergelijke). 15 Ondernemers inzetten (creativiteit ondernemers gebruiken). 16 Geen poppodium; voor grotere evenementen aansluiten bij bestaande voorzieningen. 17 Begeleiding voor de jongeren: beheer, toezicht en een stimulator/initiator die jongeren stimuleert en ondersteunt bij het opzetten van de activiteiten. 18 Multifunctioneel en flexibel gebouw. Eind 2013 heeft de eerste evaluatie plaatsgevonden van het stedelijk jongerencentrum. Destijds nog de SJOG genaamd en inmiddels omgedoopt in Jongerencentrum Doetinchem. Nu, ruim drie jaar later, is het een goed moment om opnieuw terug te blikken. Hoe heeft de kaderstelling vanuit de raad vorm gekregen? Waar staat het jongerencentrum nu en welke positie neemt het in binnen het maatschappelijk speelveld en de preventieve jeugdzorg? Hoe heeft de veranderde visie op modern jongerenwerk uitgepakt en de belangrijkste vraag: wat heeft het opgeleverd voor de jongeren in Doetinchem. In dit evaluatierapport worden de resultaten op bovenstaande 18 punten in een inhoudelijk logische volgorde beschreven, dus niet opeenvolgend. 5

6 2 Werkwijze Eind 2013 is het roer omgegooid en zijn fundamentele keuzes gemaakt die bepalend zijn geweest voor de vorming van het jongerencentrum: Er is ingezet op vraaggericht jongerenwerk waarbij kwaliteit boven kwantiteit is gesteld. De tijd van aanbodgericht jongerenwerk is voorbij en levert aan het eind van de rit te weinig op. Hiervoor was het essentieel dat jongeren zich thuis gingen voelen in het jongerencentrum en verantwoordelijkheid zouden gaan dragen voor hun eigen activiteiten en projecten. Vraaggericht jongerenwerk betekent een gestage groei van bezoekersaantallen, maar een kwalitatieve investering in jongeren. Het zichtbare deel van het jongerenwerk wordt collectief ingestoken en draait om groepsprocessen en groepsactiviteiten. Het samenbrengen van jongeren, positieve beïnvloeding en gezamenlijk ergens naar toe werken. Achter de schermen draait het jongerenwerk voornamelijk om de individuele ontwikkeling van jongeren en wordt voorkomen dat problemen ontstaan of groter worden. Simpel gezegd volgen we hierin drie stappen: 1. Collectieve activiteiten: Vanuit de ontmoeting in het jongerencentrum worden jongeren constant gestimuleerd om gezamenlijk activiteiten en projecten op te zetten en elkaar daarbij te ondersteunen. 2. Individuele gesprekken: De jongerenwerkers zijn toegankelijk en nieuwsgierig en weten wat er bij jongeren speelt. Ze volgen de ontwikkeling van jongeren en voeren informele gesprekken. Ze signaleren knelpunten en geven jongeren inzicht in hun eigen gedrag. Ze dragen oplossingen aan en voelen zich moreel verplicht om door te pakken wanneer de situatie daarom vraagt. Dit gebeurt bij voorkeur in goed overleg met de jongere. 3. Samenwerken met netwerkpartners: In veel gevallen ligt de oplossing van een probleem niet alleen bij de jongere zelf waardoor samenwerking met partners essentieel is. De omgeving en het systeem waarbinnen de jongere opgroeit dient betrokken te worden wil je echt iets kunnen veranderen. Er kan contact worden gezocht met ouders, de school waar de jongere naar toe gaat of hulp worden gezocht bij een buurtcoach. In veel gevallen wordt de casus ingebracht bij het JIT waar (bijna) alle disciplines aan tafel zitten en direct vanuit één of meerdere sporen inzet kan plaatsvinden. Voor en door jongeren 3 Om de betrokkenheid van jongeren te vergroten hebben we gekozen om de Jimmy s methodiek, ontwikkeld in Groningen, te omarmen en te implementeren in Doetinchem. Voor de jongerenwerkers is het een manier om met jongeren te werken en voor de jongeren is het 6

7 een jongerenorganisatie. De deelnemers noemen we Jimmy s. Zij worden ondersteunt en gecoacht door de jongerenwerkers. Jimmy s zijn het eerste aanspreekpunt voor andere jongeren. Ze zorgen voor een goede sfeer zodat iedereen zich thuis voelt. Wanneer jongeren een vraag hebben proberen de Jimmy s te helpen. Ze zijn natuurlijk geen geschoolde hulpverleners, maar kunnen tips geven omdat ze uit ervaringen kunnen vertellen of omdat ze zelf nog jong zijn. Wanneer jongeren met een vet idee rondlopen, maar nog niet weten waar ze moeten beginnen of hoe ze het moeten uitvoeren kunnen ze ook bij Jimmy s terecht. Hoe kom je bijvoorbeeld in contact met de gemeente of hoe kom je aan geld voor je plan? Samen met Jimmy s wordt er gekeken wat je precies wilt, wat je daarvoor nodig hebt en hoe je dit kan gaan regelen. Activiteiten waar jongeren behoefte aan hebben 11 Door de vraaggerichte werkwijze worden er alleen activiteiten georganiseerd waar jongeren behoefte aan hebben en zelf tijd in willen stoppen. Elk initiatief wat vanuit de jongeren zelf komt wordt ondersteund door het jongerenwerk. Per initiatief wordt de haalbaarheid bekeken en de mate van ondersteuning bepaald. Voor de ontwikkeling van de jongere(n) en het leerproces is het niet persé nodig dat de activiteit ook slaagt. Inzet, funfactor, bereik en de maatschappelijke relevantie bepalen of het jongerenwerk er alles aan zal doen om een activiteit te laten slagen. Ontmoeting staat centraal 2 De keuze van Doetinchem om een locatie beschikbaar te stellen met moderne faciliteiten voor jongeren is essentieel in de werkwijze van Jimmy s. We hebben ervoor gekozen om door de week elke dag open te zijn voor bezoekers. Het jongerencentrum is ook op alle andere momenten van de week beschikbaar voor jongerenactiviteiten, mits jongeren hiervoor zelf het initiatief nemen. Jimmy s hebben het privilege om op alle momenten van de week gebruik te kunnen maken van het jongerencentrum met als voorwaarde dat de Gruitpoort geopend is. 7

8 Door verschillende onderzoeken onder de jongeren, uitgevoerd door studenten, kunnen we nu de conclusie trekken dat de Gruitpoort nooit een te hoge drempel heeft gehad voor jongeren, maar dat de mogelijkheden van het jongerencentrum simpelweg te onbekend waren of dat jongeren het erg spannend vinden om een onbekende plek binnen te stappen. Nagenoeg alle jongeren die het jongerencentrum bezoeken zijn de eerste keer via een samenwerkingspartner of met andere jongeren mee gekomen. Vanaf eind 2015 begon het echt te lopen en gaat er geen dag meer voorbij zonder bezoekers. Dit varieert van 10 tot zo n 50 jongeren per dagdeel. De uitstraling, sfeer en de aandacht die jongeren wordt gegeven is bepalend of jongeren terug komen. Vanuit de ontmoeting worden knelpunten gesignaleerd, vragen gesteld en ontstaan vanzelf nieuwe initiatieven voor activiteiten en projecten. Dit maakt het belang van het Jongerencentrum als locatie direct zichtbaar en noodzakelijk. Ontmoeting staat centraal, maar we zijn alles behalve de klassieke hangplek. Begeleiding voor de jongeren 17 Tijdens openingstijden is er altijd een jongerenwerker aanwezig. Mede dankzij de aanwezigheid van Jimmy s wordt getracht elke individuele jongere de gewenste aandacht te geven. De inzet van het jongerenwerk is gericht op het creëren van een cultuur waar vragen en ideeën serieus worden genomen en jongeren zelf verantwoordelijkheid nemen. We streven er naar dé centrale plek te zijn voor (nieuwe) jongereninitiatieven. 1 Door iedereen welkom te laten voelen en vertrouwen te geven is er zelden sprake van ongewenst gedrag. Uiteraard zijn er huisregels, maar hier wordt praktisch nooit naar verwezen. Er wordt niet gewerkt met een beheerder en ook als er geen jongerenwerker aanwezig is draait de tent gewoon door. De Jimmy s zetten alles klaar, nemen de telefoon op, 1 Algehele doelstelling voor het jongerencentrum in

9 regelen de bar en ruimen samen alles op. De positieve beïnvloeding die hier vanuit gaat onderscheidt het jongerencentrum van andere plekken zoals het café. De rol van de jongerenwerker blijft essentieel voor het opstarten van nieuwe projecten en activiteiten. Regelmatig worden er mogelijkheden benoemd, maatschappelijke thema s aangehaald, samenwerkingspartners uitgenodigd of gekke ideeën geïnitieerd. Als jongerenwerker moet je voor alle ideeën open staan en jongeren het gevoel geven dat alles kan en alles mag. Vervolgens kun je kaders geven en het idee faciliteren. Jongeren worden van A tot Z ondersteund en lopen gaandeweg vanzelf tegen belemmeringen en onmogelijkheden aan. Hierdoor blijven jongeren eigenaar van hun eigen idee en zullen ze er het meest van leren. De jongerenwerkers zorgen samen met Jimmy s dat er een plek is in Doetinchem: Waar jongeren zichzelf kunnen en mogen zijn Waar jongeren plannen kunnen smeden en ideeën kunnen uitwerken Waar jongeren met leeftijdsgenoten in gesprek kunnen gaan over alle onderwerpen waar ze met hun moeder, leraar of hulpverlener liever niet over praten Die de faciliteiten en mogelijkheden biedt hun plannen waar te maken. Betrekken van de jeugd zelf 14 We hanteren een simpele stelregel dat we niets doen zonder de betrokkenheid van jongeren. Bij maatschappelijke thema s zoals de verkiezingen, anti-discriminatiedag of sexting doen we wel iets beter ons best om betrokken jongeren te vinden. Regelmatig krijgen we vanuit samenwerkingspartners de hebben-jullie-een-blik-jongeren-voor-mij-vraag, die we steevast bij de jongeren zelf neerleggen. Geen enthousiasme betekent geen jongeren, maar soms levert het ook verassende samenwerkingen op. Binnen Jimmy s doen we alles in co-creatie met jongeren. In de meeste gevallen door middel van creatieve brainstorms. Hierdoor kan een idee evolueren, leiden tot een concreet project en enthousiasme opwekken bij andere jongeren. Tijdens openingstijden betekent dit dat alle aanwezige bezoekers worden betrokken. Dus ook de boefjes die achter de playstation zitten. Iedereen is vrij om mee te doen. Jongeren gaan vervolgens aan de slag in een werkgroepje en worden gestimuleerd regelmatig de voortgang te pitchen in een grotere groep. Regelmatig worden er jongeren gezocht voor specifieke projecten en activiteiten zoals dj s, radiomakers, muzikanten, redactieleden, schrijftalent enz. De werving vindt veelal plaats via de socialmedia kanalen en via de middelbare scholen en het ROC. Mentoren weten vaak het beste welke leerlingen in aanmerking komen en de persoonlijke benadering heeft de grootste slagingskans voor een aanmelding. 9

10 3 Doelgroepen Het jongerencentrum is er voor alle jongeren in Doetinchem en omgeving. De praktijk leert ons echter dat het gros van de jongeren geen behoefte heeft aan zo n plek. In zijn algemeenheid kunnen we nu stellen dat alle jongeren die wel deelnemen of het jongerencentrum bezoeken op te delen zijn in twee categorieën. Jongeren die ergens anders een vorm van aandacht missen en jongeren die specifiek voor de faciliteiten komen. De verhouding jongens/meiden is nagenoeg gelijk en de diversiteit onder jongeren groot. De grootste valkuil van een jongerencentrum is dat één groep met gemeenschappelijke kenmerken de plek veel bezoekt en daardoor (onbewust) andere groepen buiten sluit. Om dit te voorkomen hebben we een doelgroepenmodel ontwikkeld om de aandacht te spreiden en ervoor te zorgen dat alle groepen zich (tegelijkertijd) thuis kunnen voelen in het jongerencentrum. Omdat we jongeren niet in hokjes willen plaatsen, maar wel doelgroepen willen onderscheiden gaan we uit van interesses, behoeftes of gedragsuitingen van jongeren. We onderscheiden vier focusgroepen. Het gaat om maatschappelijk betrokken jongeren, cultuurgeoriënteerde jongeren en/of jongeren die problemen ervaren in de opvoeding of het opgroeien. Deze laatste groep is op te delen in jongeren die problematisch gedrag laten zien (beïnvloed door de straatcultuur) en jongeren die extra aandacht nodig hebben door kwetsbare factoren in hun omgeving of een persoonlijkheidsstoornis (aandachtbehoevende jongeren). 10

11 Doelgroep 15 tot 25 jaar 1 Met de ontwikkeling die het jongerencentrum heeft doorgemaakt is ook de leeftijd veranderd. De focus ligt op jongeren tot en met 18 jaar. Jongeren zijn welkom vanaf de brugklas (±12 jaar). Het huidige pand met de constante aanwezigheid van jongerenwerkers, Gruitpoort bezoekers en personeelsleden en de huidige werkwijze waarbij wordt ingezet op een jongere doelgroep heeft er voor gezorgd dat de gemiddelde leeftijd omlaag gegaan is en momenteel op 17,5 ligt. Vanaf 19 jaar verwachten we dat jongeren te alle tijde een voorbeeldrol kunnen vervullen. Dit betekent onder andere dat jongeren niet jaren lang blijven hangen, maar eerder het nest verlaten. Het verloop is hierdoor ook groter geworden. Een plek voor Plutus, popoefenruimte en Jongerenraad 4 J.O. Plutus, initiator van het jongerencentrum, heeft zich destijds openlijk uitgesproken tegen een locatie in de Gruitpoort. Toch waren met name de jongere leden de eerste vaste bezoekers van het jongerencentrum. Voor de organisatie van Bleekpop bleef een grotere groep elkaar opzoeken op de vrijdagavond in het jongerencentrum. Symbolisch plakte de groep in de nachtelijke uren een grote sticker op de Gruitpoort die pas verwijderd mocht worden nadat de Plutusjongeren zich thuis zouden voelen in de Gruitpoort. In 2014 werd de 20 e Bleekpop voor de laatste keer georganiseerd door Plutus. Voor veel Plutusjongeren betekende dit een definitief afscheid van het jongerenwerk en het einde van een tijdperk. Een groep enthousiaste jongeren, veelal vaste bezoekers van het jongerencentrum, zijn doorgegaan als de Bleekpopgroep. Het festival verhuisde in goed overleg met de stichting Stadsfeesten naar het Mark Tennantplantsoen waardoor de Bleekpoptraditie niet verloren ging. Nu gaat een kleine afvaardiging verder met een binnenlocatie tijdens het stadsfeest onder de naam Bakkersherrie. En die Plutussticker.? die werd na 1,5 jaar verwijderd. Het is mooi om te zien dat er nog steeds ongeveer 5 Plutus- jongeren zijn die zich inzetten voor het jongerencentrum. Niet alleen voor een jongere generatie, maar ook om nog steeds evenementen te organiseren die zij zelf leuk vinden. Daarnaast zijn er wekelijks nog twee PLOP-bandjes die in onze oefenruimte oefenen. 11

12 De Jongerenraad, een zelfstandig orgaan, vergaderde in de Gruitpoort en hield aanvankelijk vast aan zijn onafhankelijke positie. Na verloop van tijd gingen diverse leden studeren en vonden personele wisselingen plaats. De groep die overbleef vond het lastig om de motivatie te vinden voor de jongerenraad zoals deze destijds werd vormgegeven. Er heerste een lees-en vergadercultuur die zij niet zagen zitten. We hebben gezamenlijk besloten dat het in die structuur niet meer voortgezet zou worden. De jaarlijkse subsidie die zij ontvingen hebben zij o.a. geïnvesteerd in de ontwikkeling van Jimmy s. Na de opheffing zijn er diverse avonden georganiseerd in het jongerencentrum met lokale raadsleden om jongeren betrokken te houden bij de politiek. Hier is Jimmy s politiek uit ontstaan. Een groep jongeren die alleen bij een concrete aanleiding of vraag bij elkaar komen. Hun grootste resultaat is het graffitifestival wat in mei 2016 plaatsvond. Ze hebben een vraag van een jongere opgepikt, op de politieke agenda gekregen én ervoor gezorgd dat er een extra graffitiplek in Doetinchem is gerealiseerd, de mobiele graffiti muur. Krachtige jongeren zetten hun talenten in 6 Het jongerencentrum barst van de mogelijkheden voor krachtige jongeren. Door de faciliteiten in de Gruitpoort, maar ook doordat de deur altijd open staat voor jongeren die iets willen en de actieve ondersteuning en stimulans van de Jimmy s en het jongerenwerk. Vanwege het profiel en mogelijkheden binnen de Gruitpoort liggen de talenten veelal in de culturele en organisatorische hoek. Denk hierbij aan gaming, dans, zang, arts, evenementen, nieuwe media, video, recording, debat enz. In veel gevallen maken jongeren zelfstandig 12

13 gebruik van de faciliteiten zoals de danszaal, studio, popoefenruimte, redactieruimte, camera s enz. Een jongerencentrum heeft krachtige jongeren nodig. Ze zijn goed voor de sfeer, ze inspireren en ze zorgen ervoor dat activiteiten ook echt slagen. Met de Jimmy s methodiek bieden we mogelijkheden voor jongeren die het leuk vinden zich in te zetten voor andere jongeren. Ze helpen elkaar bij de organisatie van activiteiten en werken samen in projecten. Het Jongerencentrum als locatie zorgt er voor dat leiders en volgers elkaar inspireren, ontmoeten en samen optrekken. Kwetsbare jongeren worden verleid 7 Zoals gezegd mist een groot gedeelte van de jongeren die het jongerencentrum bezoeken elders een vorm van aandacht. Wij gebruiken de term kwetsbare jongeren in principe nooit maar we zijn er primair om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van deze jongeren. Uitgangspunt hierbij is dat alle jongeren gelijke kansen verdienen om veilig en onbezorgd op te groeien en zich te ontwikkelen tot een uniek persoon. Helaas blijkt in de praktijk dat dit niet voor elke jongere geldt. Ouders kunnen te kort schieten of simpelweg niet over de mogelijkheden beschikken om hun kind te bieden wat de maatschappij wel van ze verlangt. Er zijn allerlei omgevingsfactoren zoals groepsdruk en pestgedrag die van het opgroeien naar volwassenheid een lange en hobbelige weg kunnen maken. Daarnaast kunnen jongeren het ook moeilijk hebben met zichzelf, zich anders voelen en daardoor het gevoel hebben dat ze overal buiten vallen. 13

14 Voor deze groep jongeren zijn we een plek waar ze naar toe kunnen, waar ze anderen kunnen ontmoeten, waar ze gehoord worden en met een idee aan de slag kunnen gaan. Het meest succesvolle component hierbij is de ontmoeting en het contact met andere jongeren. Door een plek te zijn zonder stempels, drempels en groepsdruk kan iedereen zichzelf zijn. De focus ligt nooit op het probleem, maar altijd wat jongeren willen en kunnen. De jongerenwerkers ondersteunen daarbij en koppelen jongeren met dezelfde interesses aan elkaar. Het meest sprekende voorbeeld blijft een meisje die al jaren in de GGZ rondliep en op haar 15 e een half jaar niet naar school ging door een angststoornis. Door te luisteren naar haar verhaal en het contact met leeftijdsgenoten, die haar vertelden dat ze er mocht zijn, krabbelde ze op en jaagt ze nu haar dromen na. Inmiddels heeft zij haar eigen Youtube dag voor actieve youtubers in Doetinchem georganiseerd en is ze nu bezig met een groot evenement op het Simonsplein. Een andere kwetsbare groep, zijn de risicojongeren die door overlastgevend of crimineel gedrag tot de rand van de samenleving behoren. Vanaf dag 1 is geïnvesteerd in deze doelgroep. Hoewel dit moreel tot conflicten kan leiden verdienen ook deze jongeren een plek in het jongerencentrum. Om het ongewenste gedrag (letterlijk) buiten te laten is het noodzakelijk om deze jongeren op dezelfde manier te benaderen als de rest. Ze moeten zich welkom en gewenst voelen en vertrouwen krijgen. Als ze als boeven behandeld worden, zullen ze zich ook zo gaan gedragen. Als jongeren zich thuis voelen zullen ze de plek en andere bezoekers met respect behandelen. Alles draait hierbij om sfeer en benadering. Iedereen laat altijd persoonlijke bezittingen slingeren, kasten zitten niet op slot en we vragen nergens borg voor. Het bewijs dat onze aanpak werkt. 14

15 Vermenging van doelgroepen 8 Dit is het punt waar we het meest trots op zijn en waarmee we misschien wel uniek in Nederland zijn. Waar de meeste jongerencentra gedomineerd worden door één doelgroep, of elke doelgroep een eigen avond heeft, kan bij ons iedereen tegelijk binnen zijn. En de diversiteit is groot. De eerste jaren betekende dit vooral dat iedereen zijn eigen ding deed, maar het laatste jaar levert dit steeds vaker verassende combinaties en samenwerkingen op. Door jongeren en groepen inzicht te geven in elkaars wereld en interesses wordt de acceptatie vergroot en brengen we ze dichter bij elkaar. De ene keer wordt er getafeltennist en de andere keer werken ze samen om geld in te zamelen voor het goede doel. Maatschappelijke stagiaires die een week meelopen benoemen steevast dat ze verrast zijn door de diversiteit en de onderlinge relaties. 15

16 4 Samenwerking Het jongerencentrum heeft een specifieke opdracht, maar waakt ervoor een eiland te worden. Door de ontwikkeling van jongeren centraal te stellen is samenwerken noodzakelijk. Op cultureel vlak om kansen en mogelijkheden te creëren voor jongeren en op maatschappelijk vlak om jongeren écht verder te helpen. Hulp indien dit nodig is 9 De jongerenwerkers zijn altijd heel duidelijk over hun rol: we zijn geen hulpverleners. Enerzijds werkt dit goed om laagdrempelig in contact te komen en anderzijds werkt dit drempelverlagend voor jongeren om hun verhaal te doen. Vanuit het contact komen er vanzelf vragen omhoog of worden problemen bespreekbaar gemaakt. De jongerenwerkers signaleren knelpunten en schromen niet om deze op tafel te leggen. In veel gevallen wordt er gebruik gemaakt van de Jimmy s om vertrouwen te winnen. Wanneer de vragen te lastig zijn voor Jimmy s of ondersteuning gewenst is zal deze geboden worden door de jongerenwerkers. Hier gaat heel veel tijd inzitten want elke jongere heeft zijn eigen verhaal. Door te luisteren en er te zijn kun je echt iets voor jongeren betekenen. Door Jimmy s te trainen om deze rol te vervullen kunnen we het bereik en het effect van het jongerenwerk vergroten. Hoewel het voorkomt dat jongeren langere tijd ondersteund worden of zelfs begeleid door het jongerenwerk wordt er altijd, samen met de jongere, gezocht naar passende hulpverlening. 16

17 Vermenging/samenwerking van hulpverleners 10 Door de gekozen werkwijze en profilering draagt het jongerencentrum bij aan de preventieve jeugdhulpverlening. Het jongerencentrum is voor partners zowel een vindplaats als een verwijsplek. Het jongerencentrum is vaste partner in het Jeugd Interventie Team (JIT). Het JIT is een stedelijk expertiseteam voor wijk overstijgende jeugdvraagstukken. Het richt zich op kwetsbare jongeren en hun netwerk wanneer er sprake is van meervoudige problematiek en/of risicovol en overlastgevend gedrag. Het JIT werkt multidisciplinair en brengt de deskundigheid van verschillende organisaties samen in één team. Wanneer het jongerenwerk zorgwekkende signalen of trends oppikt worden deze bespreekbaar gemaakt binnen het JIT. Indien gewenst wordt een jongere via een warme overdracht toe geleid naar passende zorg. In veel gevallen is dit in eerste instantie de buurtcoach of de stedelijk ambulant hulpverlener. Sinds de buurtcoaches aansluiten bij het JIT zijn de lijnen korter en worden er vaker jongeren overgedragen. Voor het uitgangspunt kansen bieden en uitgaan van de eigen kracht gericht op de zelfontplooiing van zowel het individu als van de groep wordt altijd gekeken naar de mogelijkheden binnen het jongerenwerk. Ook de preventieve functie van het JIT wordt grotendeels ingevuld door het jongerenwerk. Het meest aansprekende voorbeeld is de ontwikkeling en uitrol van voorlichting over het thema Sexting. Een zorgwekkende trend waar alle disciplines binnen het JIT tegenaan liepen. De ambulant (stedelijk) jongerenwerker is tijdelijk werkzaam geweest vanuit de Gruitpoort en nu ondergebracht bij het Buurtplein. Door deze ontstaansgeschiedenis heeft het jongerencentrum een duurzame werkrelatie met deze functie opgebouwd. In de praktijk is deze rol dus nog steeds een wezenlijk onderdeel van het jongerenwerk doordat de ambulant jongerenwerker (ook) vanuit het jongerencentrum kan werken. Hij werkt vindplaatsgericht en kijkt waar jongeren zich ophouden of waar zich problemen voordoen. Het Jongerencentrum is hierin een essentiële schakel. Zowel voor ons naar buiten als voor de ambulante werker naar binnen. De link met onze evenementen geeft hem een aanleiding grotere hanggroepen zoals die op de Bleek of op de Huet naar het jongerencentrum toe te leiden. 17

18 Passies en Talenten Een bijzondere en waardevolle samenwerking binnen het jongerencentrum is het project Passies en Talenten op de dinsdagavond. Ontstaan vanuit Lindenhout, maar inmiddels geborgd binnen het Buurtplein. Het project biedt ruimte voor kwetsbare jongeren en wordt begeleid door de stedelijk ambulant hulpverlener. Voor de deelnemers is het in de meeste gevallen een eerste kennismaking met het jongerencentrum. Er is een nauwe samenwerking met het jongerenwerk die het project ondersteunt en faciliteert. Eén van de doelstellingen is doorstroom naar het reguliere jongerenwerk, dat in veel gevallen ook lukt. Er is veel afstemming over individuele jongeren en er is een soort verstandhouding ontstaan waarin vaak snel duidelijk is of een jongere geschikt is voor Passies en Talenten of andere activiteiten binnen het jongerencentrum. Per week komen er gemiddeld 23 jongeren voor Passies en Talenten. Verbinding zoeken met andere voorzieningen 12 De verbinding met de Gruitpoort is uiteraard groot omdat het jongerencentrum onderdeel is van de Gruitpoort. In het volgende hoofdstuk wordt nader beschreven wat dat betekent. Er zijn pogingen gedaan om een structurele samenwerking op te zetten met de Muziekschool die tot op heden onvoldoende uit de verf is gekomen. Hierdoor blijft het bij wederzijds informeren en sporadisch jongeren werven voor specifieke activiteiten. De samenwerking blijft echter een speerpunt voor het jongerencentrum en zou door de recente ontwikkelingen in een stroomversnelling kunnen komen. Met het Amphion is er vooral de samenwerking op het gebied van licht- en theatertechniek. Ook hier liggen kansen voor de toekomst. Zowel op het gebied van talentontwikkeling, educatie en kunst en cultuur. Creativiteit ondernemers gebruiken 15 De afgelopen jaren is veelvuldig samengewerkt met lokale ondernemers om jongeren verder te helpen of om projecten en evenementen te ondersteunen. Diverse ondernemers hebben individuele jongeren kansen geboden voor werk of stage zoals de Gamma, Ben Melgers, Koffieblom, spellenwinkel de Betovering, het COA, Bakkerij Kaspers, Bakker Bart en nog veel meer. Door grote projecten als Young Spinners, Jimmy s Live, Bleekpop en Serious Doetinchem zijn partnerschappen aangegaan met commerciële partijen zoals MediaCows, BMV-advies, 22-24, Moscow, Café Kafe, Café de Engelenbak, maar ook media zoals de Gelderlander en Optimaal FM. 18

19 Het centrummanagement is voor de buitenevenementen in de binnenstad een belangrijke partner geworden die interessante verbindingen kan leggen. Loods Sinds de loods van Plutus 2 jaar geleden ontruimd moest worden is een structurele samenwerking opgezet met Wito Bongers van TVC (Techniek Vrije Tijd Centrum) in Doetinchem. Voor de opslag van podia e.d. wordt een loods gehuurd bij TVC, waar jongeren onder begeleiding gebruik kunnen maken van de hout- en metaalbewerkingsmachines. Daarnaast is er de mogelijkheid voor jongeren om een opleiding in de techniek te volgen of te bekijken of het iets voor ze is. We bekijken momenteel of die samenwerking kan worden voortgezet of zelfs geïntensiveerd. 19

20 5 Doorontwikkeling Het jongerencentrum is ruim 4 jaar onderweg en blijft zichzelf ontwikkelen en anticiperen op de veranderende omgeving. Met de komst van Buurtplein is het complete sociaal domein heringericht. Het jongerencentrum wil geen eiland zijn en heeft zich ingespannen om een betrouwbare en logische partner te zijn. Enerzijds een verwijsplek voor jongeren uit de wijk en anderzijds een stedelijk expertise team voor jeugdvraagstukken. Buurtplein is één van onze belangrijkste samenwerkingspartners. De ambulant stedelijk jongerenwerker heeft hier een belangrijke rol in. Hij legt verbindingen en brengt nieuwe samenwerkingen tot stand. Onze vraaggerichte werkwijze krijgt hierdoor een directe uitrol in de wijken. Een paar concrete voorbeelden hiervan zijn het JIT, de sexting voorlichtingen en Passies en Talenten Permanente oplossing 5 Door zo goed mogelijk invulling te geven aan de Uitvoeringsagenda Jeugd , resultaatgericht te werken en een verlengstuk te zijn van Buurtplein bewijst het jongerencentrum haar meerwaarde in de keten. De Gruitpoort is voor veel jongeren een tweede thuis geworden en het jongerencentrum barst regelmatig uit zijn voegen. Het pand biedt ook voor de komende tijd nog voldoende mogelijkheden, waardoor de locatie toekomstbestendig is. Sterker nog, het versterkt ook de kracht van de Gruitpoort en het nieuwe Cultuurbedrijf i.o. doordat het invulling geeft aan de functie participatie zoals die binnen de bestuursopdracht bedoeld is. Geen probleemimago 13 Door de goede balans van krachtige jongeren en kwetsbare jongeren heeft het jongerencentrum geen probleemimago gekregen. Echter, het woord jongerencentrum legt op voorhand bij veel mensen de associatie met een hangplek voor probleemjongeren. Een imago waar we nog lange tijd tegenaan zullen lopen en in tijd zal moeten slijten. Iedere bezoeker is aangenaam verrast door de unieke sfeer en uitstraling van het jongerencentrum en de actieve en ondernemende houding van jongeren. Wanneer hiermee kennis wordt gemaakt, worden bezoekers automatisch ambassadeur van het jongerenwerk. Door mond tot mond reclame zal ons positieve imago groeien en vanzelf haar weg vinden binnen Doetinchem. 20

21 Geen poppodium 16 Hoewel er regelmatig optredens in het jongerencentrum of in de theaterzaal zijn zullen we nooit een poppodium worden. Onze optredens zijn altijd door jongeren zelf georganiseerd en altijd gratis. Hiermee bieden we een podium voor lokaal talent en dragen we bij aan de muziekcultuur in Doetinchem. Met regelmaat staat ons talent op een groot podium in het Amphion of de Dru. Alleen bij hoge uitzondering en alleen als jongeren het zelf willen en er een breder doel mee bereikt wordt halen we bekendere namen naar het Jongerencentrum. Multifunctioneel en flexibel gebouw 18 Het jongerencentrum is flexibel ingericht waardoor het makkelijk kan anticiperen op vragen of wensen van jongeren. De huiskamer is redelijk statisch ingericht, maar de activiteitenzaal wordt meerdere malen per week omgebouwd. Er wordt onder andere gedanst, les gegeven, gebrainstormd, film gekeken, optredens gehouden, debatten gevoerd en de overige tijd kunnen jongeren gamen, tafeltennissen, spellen spelen, zingen, muziek luisteren enz. Sinds enige tijd is de keuken via een bar verbonden met de activiteitenzaal, waardoor het deze functie ook kan vervullen. De ruimte boven het jongerencentrum was ooit het kantoor, later het modeatelier en nu de redactieruimte van het youtubeteam. De jongerenwerkers werken flexibel in de huiskamer of één van de flexplekken in de Gruitpoort. Op de derde etage hebben de popoefenruimte en de studio wel een vaste plek. 21

22 6 Onderdeel van de Gruitpoort Vanuit de Gruitpoort bezien zeggen we vaak: de keuze voor het inrichten van een jongerencentrum ín de Gruitpoort is de beste keuze die we in de afgelopen 10 jaar gemaakt hebben. Voor de jongeren, maar ook voor de Gruitpoort zelf. Het heeft de weg geopend naar cultuur als middel voor échte participatie. Het jongerencentrum is daarmee een geïntegreerd onderdeel van het geheel geworden. Natuurlijk is het niet zonder slag of stoot gegaan. De eerste tijd was het voor zowel het personeel als de gebruikers én de buren van de Gruitpoort even aftasten. Maar al snel werd duidelijk dat de jongeren een nieuwe en zeer gewenste dynamiek met zich mee brachten binnen het pand, en vrijwel geen overlast veroorzaakten buiten het pand. De vraaggerichte werkwijze en met name de snelheid van onaangekondigde initiatieven deden een beroep op de flexibiliteit van de organisatie. En de organisatie bleek dat heel goed aan te kunnen. Werknemers zijn hier in meegenomen en getraind waardoor iedereen nu bijdraagt aan de doelstellingen van het jongerenwerk. Sterker nog, je zou kunnen zeggen, het Jongerencentrum heeft ons geleerd wat het vraagt om een creatieve broedplaats te zijn. Dat je mensen moet ondersteunen bij hun eigen ideeën in plaats van andersom, passen we inmiddels toe op alle drie de functies van de Gruitpoort. Per functie wel met een ander doel: Die integratie in de Gruitpoort vanuit een zelfstandige positie, levert voor de jongeren het volgende op: Ook wanneer het jongerencentrum dicht is kunnen jongeren gebruik maken van de faciliteiten binnen de Gruitpoort wanneer een beheerder of receptioniste aanwezig is. Jimmy s (de jonge vrijwilligers) kunnen sowieso altijd gebruik maken van de ruimtes van het jongerencentrum mits de Gruitpoort open is. Jongeren kunnen altijd, mits beschikbaar, gratis gebruik maken van de andere ruimtes en mogelijkheden binnen de Gruitpoort. Dit gebeurt dan ook bijna dagelijks. Denk 22

23 hierbij aan de theaterzaal, danszalen en creatieve ruimtes, maar ook aan de vele lokalen waar ze kunnen overleggen of rustig werken. Door de mogelijkheden die de Gruitpoort te bieden heeft kunnen veel ideeën in huis plaatsvinden. Er wordt gebruik gemaakt van alle technische middelen zoals audio en videoapparatuur. Jongeren kunnen klussen, schilderen, decor bouwen en nog veel meer in de creatieve ruimtes. Er vinden workshops, masterclasses, optredens, vertoningen en game-nights plaats in o.a. de theaterzaal. Eén van de leukste ideeën dat totaal onverwacht plaats kon vinden in de Gruitpoort was nachtelijk lasergamen met 50 jongeren in een gebouw vol rook en obstakels. Er zijn dwarsverbanden ontstaan met andere afdelingen binnen de Gruitpoort. Er wordt geholpen bij de verhuur, horeca en theatertechniek, maar ook geparticipeerd in o.a. het nieuwscafé, debatten, ouderenprogramma Lang leven Kunst, het Pietenhuis en educatieprogramma s. De andere functies binnen de Gruitpoort worden geïnspireerd door het jongerencentrum. Er ontstaat een nieuwe manier van werken: de vrijwilliger 3.0 -> de Gruitpoort faciliteert en professionaliseert de ideeën van mensen tot nieuwe projecten. Diverse producten worden daardoor niet langer gepresenteerd als aanbod, maar samen met de deelnemers en vrijwilligers vorm gegeven. Een mooi voorbeeld is het 3D-lab waar geen les wordt gegeven maar waar gebruikers elkaar vinden op hun interesse en samen nieuwe dingen tot stand brengen. Daardoor kon de Gruitpoort het project Achterhoek in 3D oppakken en met deze gebruikersgroep samen vormgeven. Een prachtige combinatie van de functies Participatie (vrijwilligers), Educatie (nieuwe technologie als kunstzinnig ambacht) en Presentatie (expositie) Cultuurbedrijf i.o. De Gruitpoort heeft samen met Amphion en Muziekschool van de gemeente Doetinchem de bestuursopdracht gekregen de 3 organisaties samen te voegen tot een Cultuurbedrijf. Het Jongerencentrum is daarin onderdeel van het basispakket. Het vormt de invulling van de participatiefunctie van het Cultuurbedrijf. Deze samenvoeging maakt het mogelijk muziek een nog belangrijker onderdeel van het jongerencentrum te maken hetgeen alleen maar een verdere versterking betekent. Zowel van het Jongerencentrum zelf als van het cultuurbedrijf. 23

24 7 Dwarsverbanden De dwarsverbanden met onder andere het JIT en het Buurtplein zijn eerder uitgebreid aan bod gekomen. Een andere belangrijke partner voor het jongerencentrum is het onderwijs. Het jongerencentrum heeft zichzelf daarin moeten bewijzen als betrouwbare partner. Gelukkig staan scholen steeds vaker open voor initiatieven buiten het eigen onderwijsprogramma en weten ze het Jongerencentrum hier regelmatig in de vinden. Dit levert per school totaal verschillende samenwerkingen op. Naast de maatschappelijke en de culturele projecten en workshops die de afgelopen jaren steeds meer plaatsvinden in of vanuit het Jongerencentrum zetten we de komende periode in op een samenwerking gericht op de vrijetijdbestedingen van leerlingen. Deze relatie heeft moeten groeien en ook onderwijsinstellingen zijn zoekende naar wat hun rol precies kan zijn en/of worden buiten de onderwijs gebaande paden. Jongeren kunnen schoolopdrachten uitvoeren binnen het jongerencentrum en stage lopen bij Jimmy s. Dit zorgt voor continuïteit binnen de bestaande projecten en een constante stroom aan nieuwe initiatieven. Belangrijke voorwaarde is dat het vanuit een intrinsieke motivatie gebeurt zodat initiatieven ook in de vrije tijd een vervolg kunnen krijgen. Met name ROC opleidingen prijzen de goede begeleiding en de mogelijkheden die wij studenten te bieden hebben. Evenals alle andere jongeren krijgen ook studenten de mogelijkheid om binnen hun stage eigen projecten of activiteiten vorm te geven. Dit leverde de afgelopen jaren unieke producten op zoals het debat n.a.v. Charly Hebdo, de sextingvoorlichting en de documentaire Ben nie Gek. Het jongerenwerk denkt graag mee bij schoolprojecten met maatschappelijke thema s en verzorgd regelmatig lessen voor middelbare scholen en de opleiding SCW. De lessen gaan over het sociaal domein, maar ook thema s als groepsdynamica, non-verbale communicatie, evenementenorganisatie, jongerenredactie en hondengedrag. Daarnaast levert het jongerencentrum ook maatwerk voor individuele leerlingen en krijgen jongeren makkelijk vrij 24

25 van school om deel te nemen aan (educatieve) activiteiten. Binnen het maatwerk kan het jongerenwerk inzoomen op een bepaald thema zoals pesten of sexting of tijdelijk een plek bieden omdat een leerling niet naar school kan. Het ambulant Jongerenwerk is in de persoon van Dries Reinbergen inmiddels overgegaan naar Buurtplein. Doordat die functie het Jongerencentrum als uitvalsbasis en doorverwijsplek heeft, is daarmee is een nog intensievere samenwerking met Buurtplein tot stand gebracht. Overigens is deze foto gemaakt in 2015 en zijn jongerenwerker Nikki van Duren en programmaleider Wout Mulders inmiddels opgevolgd door respectievelijk Bahman Zarghami en Ferdy Wissing. 25

26 8 Activiteiten Er vinden activiteiten plaats binnen de Gruitpoort en daarbuiten. Er is een vast aanbod en veel ruimte voor nieuwe initiatieven. Hoewel een activiteit heel succesvol kan zijn betekent het niet dat deze terug gaat komen. Dit blijft altijd afhankelijk van het enthousiasme van (nieuwe) jongeren. In hoofdstuk 2, de werkwijze, gaan we uitgebreid in op het hoe en waarom van het organiseren van activiteiten. Het belangrijkste uitgangspunt blijft altijd dat we de meeste waarde hechten aan het proces en minder aan het resultaat. Bleekpop hebben we bijvoorbeeld een lange tijd verliesgevend gedraaid, omdat de wekelijkse bijeenkomsten in het Jongerencentrum voor ons veel zwaarder wogen. Het groepsproces wat deze jongeren doormaakten in die maanden is veel waardevoller dan welk festival dan ook. Dat zie je ook nu Bleekpop niet meer bestaat. Om elkaar als groep niet te verliezen samen besluiten verder te gaan met een nieuw idee. Permanent beschikbare ruimtes De popoefenruimte, opnamestudio en redactieruimte zijn dagelijks beschikbaar voor jongeren en zelfstandig in te plannen bij de balie van de Gruitpoort. Via een camerasysteem wordt een oogje in het zeil gehouden. Daarnaast huren we ook de Loods bij TVC voor grote klusprojecten of vanwege het ontbreken van een buitenruimte bij de Gruitpoort voor barbecues of zomerse ontmoetingen. Doorlopende activiteiten (besloten) Er zijn twee (semi) besloten activiteiten die al jaren op een vaste avond plaatsvinden. Passies en Talenten: samenwerking met Buurtplein voor de kwetsbare jeugd op dinsdagavond 26

27 Organisatie Bleekpop/Bakkesherrie: Een vaste groep jongeren komt elke vrijdagavond bij elkaar voor de organisatie van Bleekpop. Wanneer er niet vergaderd wordt organiseren ze leuke activiteiten voor de groep. Het festival Bleekpop heeft in 2016 een laatste editie gehad. In 2017 gaan zij verder onder de noemer Bakkesherrie in samenwerking met de Engelenbak. Openingstijden Zeven dagdelen per week is het jongerencentrum geopend voor alle jongeren. Gezamenlijke Jimmy s avond Naast de aanwezigheid van Jimmy s gedurende de week, komen op woensdagavond alle (actieve) Jimmy s samen in het jongerencentrum zodat ze elkaar beter kunnen leren kennen en het groepsgevoel versterkt kan worden. Daarnaast kan de avond gebruikt worden om elkaar te informeren, te brainstormen, een training te volgen of input te leveren op een vraag van bijvoorbeeld een politieke partij. Uiteraard kan er ook samen gewerkt worden aan projecten of de website, maar dit gebeurt bij voorkeur tijdens de reguliere openingstijden en andere momenten in de week. Activiteiten die (regelmatig) terug komen Een greep uit de afgelopen jaren: Talentontwikkelingsprogramma s o Young Spinners (DJ) o Recording en producing (studio) o Zang en performing (ZTEP) o Danslessen Bandjes- en feestavonden o Jamsessies o Frisse Fissa DJ feest o Spuugdingen (rapavond) Maatschappelijke lessen voor SCW ers Stijlmodules voor leerlingen van het Rietveld 27

28 Youtubeteam: jongerenredactie die filmpjes maken over actuele thema s en hilariteit Multiculturele avond met vluchtelingen (COA & Elanart) LAN-party s: 24 uur gamen Lasergamen in de Gruitpoort Dag tegen discriminatie Dag van de dialoog Spellenavond (i.s.m. de Betovering) CMV voor jonge statushouders Tafeltennistoernooitjes Eenmalige activiteiten Een greep uit de afgelopen jaren: Optredens o Blaze & Amaze o HipHopHard o Take the stage o Turn up the beat Jimmy s Live: livestreamevent van een week met een dagelijkse tvshow en special guest Jan Versteeg Debat n.a.v. Charly Hebdo Documentaire Ben nie Gek: twee jongeren volgden maanden een jongen met NAH en maakten hier een documentaire over. Zwemfest: Jimmy s Zomerkamp Politieke pingpongbattle Activiteiten op locatie Voorlichting: In 2015 heeft het jongerencentrum in samenwerking met Jimmy s voorlichting ontwikkeld over het thema Sexting. Deze voorlichting is in 2016 meer dan 50 keer op diverse basisscholen en middelbare scholen gegeven. Binnenevenementen: o Kerstcover: bandjesavond in café de Engelenbak op derde kerstdag o Finale Young Spinners in Moscow o Finales Dancetour in 22/24 o Licht en geluidtechniek op externe feesten o.a. bij Hotel de Kruisberg en het Rietveld Lyceum 28

29 Buitenevenementen: o Bleekpop: Doetinchems langstlopende jongeren participatie project voor alternatieve muziek tijdens de Stadsfeesten. Voorheen op de Bleek en de laatste jaren in het Mark Tennantplantsoen. o Graffitifestival op het plein voor het gemeentehuis o Skatefest: Skate evenement met muziek o Easter n Roots: Drum n basefeest achter de oude brandweerkazerne o Zombiwalk: in het Haloweenweekend fleuren de jongeren de binnenstad op verkleed als zombie tijdens een rondgang door het centrum o Serious Doetinchem: 52 uur liveradio en stream (op de gelderlander.nl) vanaf het Simonsplein voor het goede doel 29

30 9 Bereik Bij de start van het Jongerencentrum moest het jongerenwerk vanaf 0 beginnen. Samen met een paar Plutusjongeren, stagiaires en jongeren van Mijn School zijn we begonnen. Langzaam aan begon het bezoekersaantal te groeien, kwamen er vaste vrijwilligers en werden er steeds meer deelnemers geworven. Totale bereik De tellingen voor onze bereikcijfers houden we vanaf het begin bij in een Excel bestand. Per dag, per activiteit houden we bij hoeveel mensen er aanwezig zijn. Hiernaast is de weergave te zien van het totale bereik van het jongerencentrum vanaf In 2016 zien we, als je de bezoekers, deelnemers en vrijwilligers optelt, een verdubbeling (12.094) ten opzichte van 2015 (6.093) De stijging onder vrijwilligers komt 1000 voornamelijk door de 0 toenemende bekendheid en populariteit van het jongerencentrum. De enorme stijging in het aantal deelnemers Vrijwilligers Deelnemers Bezoekers wordt veroorzaakt door grote projecten zoals Jimmy s Live en Serious Doetinchem. De stijging onder bezoekers is eenmalig. Dit betreft het bereik in 2016 doordat er meer dan 50 externe voorlichtingen over Sexting zijn gegeven. Deze worden opgenomen in de bezoekerscijfers op externe locaties. Hieronder daarom ook een uitsplitsing van het bereik in 2016 binnen het jongerencentrum en activiteiten op externe locaties: totaal bereik jongerencentrum Bezoekers Deelnemers Vrijwilligers In de Gruitpoort Buitenshuis 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Leeswijzer: In 2016 hebben onze vrijwilligers zich 1664x vrijwillig ingezet bij activiteiten binnen de Gruitpoort en 488 keer op locatie. 80% van de activiteiten waarbij vaste vrijwilligers helpen vinden dus in de Gruitpoort plaats. 30

31 Inmiddels houden we ook een namenlijst bij van onze vaste bezoekers per onderdeel. Alleen de voornamen in verband met privacy. Een dagstand is daarbij uiteraard niet relevant, maar terugkijkend op het seizoen ziet dat overzicht er als volgt uit: Unieke bezoekers Namenlijst Vaste vrijwilligers (Jimmy's) (daarnaast) Evenementen vrijwilligers (daarnaast) Vaste bezoekers (daarnaast) Oefenruimte en Bandjes (daarnaast) Incidentele bezoekers Totaal Uiteraard hebben we de namen in dit overzicht weggelaten maar deze lijst is opvraagbaar. 154 Vaste vrijwilligers: Jimmy s Inmiddels registeren we rond de 50 vaste vrijwilligers. Zij zijn bij bijna elk evenement betrokken in de organisatie, uitvoering of ondersteuning en bezoeken het jongerencentrum meerdere keren per maand. Een aantal waar we trots op zijn. Inmiddels mogen we elke maand nieuwe vrijwilligers verwelkomen. Naast deze groep die zowel bij interne als externe activiteiten en evenementen aanwezig is, is er ook nog een vaste groep van rond de 20 jongeren die vooral op de buitenevenementen als Serious Doetinchem en voorheen Bleekpop aanwezig zijn om te helpen. Deze groep vind men minder vaak in het Jongerencentrum zelf. We tellen ze in onze totale bereikcijfers per activiteit waar ze in de organisatie en-of uitvoering aan hebben meegeholpen. Bandjes De 60 gebruikers van de oefenruimte en opnamestudio zien we als een zelfstandige groep gebruikers. Het gebruiken van de oefenruimte betekent niet voor alle jongeren automatisch een klik met het Jongerencentrum. En die ruimte moet er blijven. Punt van aandacht is de leeftijd van een aantal van de bandleden. Een aantal bandjes zijn meegekomen vanuit Plutus en maken nog steeds met genoegen gebruik van de faciliteiten die we bieden. Maar hun leeftijd stijgt inmiddels ruim uit boven de afgesproken doelgroep van 14/15 tot 25. We gaan komende tijd gesprekken aan om hen te vragen om te gaan kijken naar andere oefenruimtes, ook omdat door de toenemende samenwerking met scholen de vraag van jongeren uit de leeftijdsdoelgroep dusdanig stijgt dat we inmiddels een wachtlijst hebben. 31

32 Stagiaires Ook de inzet van stagiaires is nog steeds groot. Per jaar begeleiden we tussen de 7 en de 10 MBO/HBO stagiaires en op jaarbasis gemiddeld 6 maatschappelijke stagiaires. De stagiaires hebben als opdracht om enkel ondersteunend te werk te gaan. Afhankelijk van de opleiding die zij volgen helpen zij jongeren bijvoorbeeld bij privé vraagstukken, ondersteunen zij bij een brainstorm of geven ze gerichte tips en adviezen bij het opzetten van activiteiten en evenementen. Stagiaires zetten vrijwel nooit hun eigen evenement op; behalve als zij het specifiek als opleidingsopdracht hebben. En dan nog is het vanuit ons een voorwaarde dat zij een groep vrijwillige jongeren om zich heen verzamelen die de interesse en de motivatie hebben om mee te helpen. Deelnemers De jongeren die deelnemen aan workshops, activiteiten en lessen noemen we deelnemers. Dit zijn dus jongeren die zelf niks organiseren, maar wel deelnemen aan de activiteit. Als voorbeeld: de organisator van het graffitifestival is de vrijwilliger, de jongeren die hebben meegedaan aan één van de workshops die dag is een deelnemer. We tellen de deelnemers niet per persoon, maar per activiteit. Deze jongeren zijn vaak bekenden van het jongerenwerk. Wanneer ze dit niet zijn wordt er zoveel mogelijk een praatje met hun gemaakt en informeren we ze over de mogelijkheden en faciliteiten van het Jongerencentrum. We merken dat veel vaste vrijwilligers ooit zijn begonnen als deelnemer. In 2016 hebben 4860 (niet unieke) deelnemers deelgenomen aan onze activiteiten en evenementen. Bezoekers Bezoekers zijn jongeren die puur naar dingen komen kijken. Zo tellen we extern de bezoekers van Bleekpop mee en zijn het intern de mensen die een dansje wagen tijdens de Frisse Fissa of komen kijken naar vrienden tijdens een jamsessie. Ook deze groep tellen we per activiteit. We kennen een groep variërend tussen de 20 en 30 vaste bezoekers van het Jongerencentrum. Zij zijn geen vrijwilliger maar komen vooral voor de faciliteiten en de ontmoetingen. Het jongerenwerk, Jimmy s en de stagiaires zijn er altijd op gericht deze groep toe te leiden naar de groep deelnemers of zelfs vrijwilligers. We tellen de jongeren die we bereiken met outreachend jongerenwerk, evenementen op locatie en voorlichtingen ook als bezoekers. 32

33 Vindplaatsen Ook is het interessant te zien waar de jongeren vandaan komen. Vanuit welke hoek bereiken zij het jongerencentrum? Via onze activiteiten in het onderwijs, via het ambulant jongerenwerk of lopen ze zo binnen? Op basis van een interne bezoekersanalyse onderscheiden we de volgende vindplaatsen : Sociale media: Een belangrijk nieuw onderdeel is het digitaal jongerenwerk. De diverse communicatiekanalen via sociale media vormen een niet meer weg te denken onderdeel van het jongerenwerk. o Via Whatsapp kunnen jongeren heel laagdrempelig hun vragen kwijt. Er is een Jimmy s telefoon waar de Jimmy s zelf rechtstreeks en laagdrempelig op benaderd kunnen worden. Door 36 contacten gebeurt dat intensief. o Daarnaast gebruiken we de op dit moment 632 facebookvrienden om contact te onderhouden en een beetje mee te kijken in hun leven buiten het Jongerencentrum. Daarnaast is Facebook een belangrijk middel voor ons om te laten zien wat we doen. We posten er foto s, filmpjes en ervaringen. o Ook bereiken we steeds meer jongeren via Instagramm, Youtube en Snapchat. De website gebruiken we met name voor grote evenementen als Jimmy s Live en Serious Doetinchem. Het is ook ons kanaal voor de wat uitgebreidere informatie over bijvoorbeeld stage lopen. Onderwijs: De regelmatige samenwerking met het onderwijs zorgt er voor dat Jimmy s en het Jongerenwerk regelmatig in contact komen met grote groepen leerlingen. Zowel bij hun op school in hele klassen of in het Jongerencentrum in kleine groepen. Hulpverlening: Mede door Passies en Talenten kennen we een groep jongeren die vaak via de hulpverlening ons hebben leren kennen, maar na een tijdje klaar zijn om door te 33

34 groeien naar het reguliere jongerenwerk. Waar ze eerst in een kleine beschermde groep activiteiten organiseerden en talenten ontwikkelden, maken ze de stap naar de drukte en de diversiteit van het Jongerencentrum. In de wijk of op straat: De ambulant jongerenwerker treft zo nu en dan jongeren die meer willen en kunnen en zo in het Jongerencentrum terecht komen. Of hij merkt een gezamenlijk interesse waar een collectieve activiteit uit kan rollen. Daarnaast komen jongeren ook wel eens samen met een Buurtcoach kijken of ze zich thuis voelen in het Jongerencentrum. Op initiatief van de jongere: Ja echt, soms lopen ze ook gewoon bij ons naar binnen om te zien wat we doen. Of ze komen naar aanleiding van een evenement waar ze aan hebben deelgenomen of een voorlichting die ze hebben gezien. 34

35 10 Financieel Het verloop van kosten en baten ziet er sinds de start van het Jongerencentrum als volgt uit: Jongerencentrum Rekening Rekening Rekening Rekening Rekening LASTEN Personeelskosten ondersteunend personeel Personeelskosten uitvoerend personeel Totaal personeelskosten Huisvestingskosten Organisatiekosten Publiciteitskosten Productiekosten TOTAAL LASTEN BATEN Financiering gemeente tbv jongeren: - Jongerencentrum Jongerenwerk Ambulant jongerenwerk Digitaal Jongerenwerk Incidenteel bleekpop e.d Fondsen/sponsoren Publieksinkomsten Overige baten TOTAAL BATEN Resultaat voor resultaatbestemming Resultaatbestemming Vrijval kosten en afschrijvingen jongerencentrum RESULTAAT (mutatie algemene reserve) Baten Het Jongerencentrum krijgt sinds 2012 een ongeïndexeerde structurele subsidie van Daarnaast ontvangen we sinds 2013 een incidentele subsidie voor het stedelijk jongerenwerk. Ook ongeïndexeerd. In een deel van 2014, in 2015 en een deel van 2016 is daar ook een incidentele subsidie voor het ambulant Jongerenwerk bijgekomen. Deze is halverwege 2016 naar Buurtplein overgegaan. De financiering voor digitaal jongerenwerk, verspreid over was eenmalig. In 2013 hebben we een projectsubsidie van van de provincie ontvangen voor het muziekproject Blaze&Amaze. In ontvingen we van het Oranjefonds een projectsubsidie voor het opzetten van Jimmy s van totaal De publieksinkomsten betreffen bijna voor 100% de consumptieverkoop van Bleekpop. Met het kleiner worden van dat project daalden ook de inkomsten. 35

36 Lasten Het beleid van zowel de gemeente (preventie) als het jongerencentrum zelf (investeren in jongeren, niet in inkoop) maakt dat we het activiteitenbudget relatief laag houden en vooral investeren in personeel. Dit is dan ook de grootste post. Dat ook het activiteitenbudget steeds kleiner wordt is het gevolg van het niet-indexeren van de subsidie. Zie hierna. De huisvestingslasten liggen vast. Sinds 2015 ook hoger ivm huur van de externe loods. In de a-structurele jongerenwerksubsidie is een activiteitenbudget van opgenomen. Naast de genoemde incidentele projectsubsidies van provincie en Oranjefonds komt het grootste deel van de productiekosten dus uit dit budget. Onder productiekosten vallen bv de ondersteuning voor het opzetten van de Jimmy s systematiek en het grote project Blaze&Amaze (zie baten). Bleekpop is ook een grote post binnen de productiekosten. Ook het verder inrichten van het Jongerencentrum zelf en de popoefenruimte komt uit dit budget. Daarnaast worden er kleinere projecten mee gefinancierd. Dat is ook de toekomst. Het activiteitenbudget moet er zijn om jongeren te kunnen ondersteunen bij de activiteiten die zij zelf organiseren. Als het voor het slagen van zo n project noodzakelijk is om een keer een BN-er uit te nodigen of om te investeren in materiaal of faciliteiten dan komt dat uit dat budget. Maar niet andersom. Het jongerencentrum programmeert niet zelf. Het is immers geen pop-podium (kaderstelling punt 16). Gevolgen niet indexeren subsidie: minder begeleiding Het verschil in het geval de subsidie wel geïndexeerd zou zijn, loopt inmiddels op tot meer dan per jaar en cumulatief zelfs meer dan een ton: Structurele subsidie Jongerencentrum Incidentele subsidie jongerenwerk Totaal: verschil bij indexatie 2%: verschil bij indexatie 2%: Cumulatief: Het niet-indexeren heeft dus rechtstreeks gevolgen voor het functioneren van het jongerencentrum. De personele lasten stijgen immers wel conform de CAO-KE met minimaal 2% per jaar. Hetzelfde geldt voor de huisvestingslasten. Conform de kaderstelling in 2012 en zoals ook uit de evaluatie blijkt is het begeleiden van jongeren bij hun eigen ideeën en projecten de kern van het jongerencentrum. Alleen dan kan de preventieve werking die we met het jongerencentrum beogen, waargemaakt worden. 36

37 Omdat die reden hebben we in de loop van de jaren al een verschuiving bewerkstelligd van activiteitenbudget naar jongerenwerk. Maar inmiddels kan activiteitenbudget, het niet indexeren niet meer opvangen. Gevolg is dus dat er elk jaar minder uren jongerenwerk ingezet kunnen worden. Hetgeen juist met de groei van het gebruik van het jongerencentrum een steeds groter probleem wordt. Wij vragen de raad dit punt in de evaluatie expliciet aandacht te geven. 37

38 11 Conclusie na de eerste 5 jaar Het is nu juni Terugkijkend op de onstuimige start en de ongelooflijk betrokken inzet van zowel jongeren als professionals én partners om tot een Jongerencentrum te komen dat door jongeren gerund en gedragen wordt, kunnen we concluderen dat het inbedden van een Jongerencentrum in een cultuurcentrum de beste keus is geweest die we met elkaar hebben kunnen maken. Op dit moment: Is de Gruitpoort als locatie door de jongeren definitief omarmd en is er steeds meer over en weer gebruik en uitwisseling van materialen, inzet en kennis. Is de Jimmy s werkwijze volledig verankerd in de dagelijkse gang van zaken in het Jongerencentrum. Alle vrijwilligers zijn Jimmy; en steeds meer deelnemers sluiten zich aan. Begint het investeren in het onderwijs vruchten af te werpen. Van een plek waar zij leerlingen naar toe kunnen sturen worden we een samenwerkingspartner. Waar we tot nu toe lessenreeksen, workshops, introducties en jaarafsluitingen voor hen organiseerden, komen we nu in co-creatie tot projecten voor vrije tijdsbestedingen van jongeren. Het onderwijs is zoekende in de rol en verantwoordelijkheid die zij hier precies in kunnen en willen hebben. Wij kunnen daarin als partner met hen optrekken. Hebben de jongeren een megaprestatie geleverd met het zelf opzetten en uitvoeren van grote projecten als Jimmy s live (een week livestream tv vanuit het Jongerencentrum) en Serious Doetinchem ( ophalen met 52 uur radio maken op het Simonsplein voor 3FM Serious Request). Is Jimmy s-politiek de opvolger van de Jongerenraad geworden en hebben zij een vraag van de Doetinchemse jeugd opgepakt en op de politieke agenda gekregen. Na het succesvolle graffitifestival is er middels een mobiele muur daadwerkelijk een legale spuitplek voor graffiti artiesten gerealiseerd. Heeft het Jongerenwerk een belangrijk maatschappelijk signaal omtrent Sexting omgezet in het geven van ruim 50 voorlichtingen op het basisonderwijs en VO. In 2017 is dit voor het basisonderwijs overgedragen aan Buurtplein. Vond er een verjonging plaats in het Jongerencentrum. Na het intensiveren van het aannemen van maatschappelijke stages (deze jongeren worden vaak naderhand vrijwilliger en nemen weer anderen mee) en het effectief inzetten op een jonge doelgroep, komen er steeds meer jongeren tussen de 12 en de

39 Is het totale bezoekers/deelnemers/vrijwilligers aantal flink toegenomen en verbreed waardoor het Jongerencentrum steeds meer een afspiegeling is geworden van de Doetinchemse maatschappij. Is de functie van ambulant jongerenwerk officieel overgedragen aan het Buurtplein maar nog steeds onderdeel van een intensieve samenwerking. De ambulant jongerenwerker is zeer regelmatig aanwezig of geeft hij lessen/voorlichtingen op het VO. Het niet-indexeren van de subsidie is niet meer op te vangen en gaat inmiddels ten koste van de begeleiding van jongeren. Toekomst De komende jaren blijft het jongerenwerk inzetten op de gekozen koers. Na een paar jaar van intensief investeren in het inrichten van het Jongerencentrum zelf, kunnen we de komende jaren nog meer naar buiten treden. De samenwerking met scholen is hierin belangrijk. In het schooljaar zal hier bijvoorbeeld op het Metzo College een eerste stap in gezet worden richting het gezamenlijk investeren in buitenschoolse activiteiten van de leerlingen. Ook hopen we in de nabije toekomst samen met muziekdocenten, lokale kroegen en lokale festivals zoals de parkparade nog meer te kunnen betekenen voor jonge bandjes en muzikanten. Door álle jongeren vol vertrouwen welkom te heten, in onze creatieve broedplaats, mét andere gebruikers, in het centrum van de stad, hebben we verbindingen gelegd en resultaten geboekt die anders niet mogelijk waren geweest. Wij danken de gemeente voor haar vertrouwen. 39

40 EVALUATIE JONGERENCENTRUM Gruitpoort Hofstraat CD Doetinchem