Werkdocument Wikidot. Laurents Dhaene 1BaTP A. Mevr. Neckebroeck

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkdocument Wikidot. Laurents Dhaene 1BaTP A. Mevr. Neckebroeck"
  • Ida Kok
  • 8 jaren geleden
  • Aantal bezoeken:

Transcriptie

1 Werkdocument Wikidot Laurents Dhaene 1BaTP A Mevr. Neckebroeck

2 Inhoud Stap 1: Onderwerpsverkenning: Contextbeschrijving Auteur(s) beschrijving a. Sander Begeer... 2 b. Hans Koot:... 3 c. Carolien Rieffe:... 4 d. Mark Meerum Terwogt:... 5 e. Hedy Stegge: Structuurbeschrijving Vormgeving artikel Samenvattende lijsten... 8 a. Bronnen:... 8 b. Organisaties:... 8 d. Definities en moeilijke woorden: Stap 3: Synthese artikel wikidot: Stap4: Publicaties: publicaties van auteurs: Vindplaatsen publicaties bronnenlijst (artikel): Publicaties sterauteurs (niet vermeld in bronnenlijst): Opzoeking rond thema: a. Kranten / weekbladen / magazines (commercieel): b. Vak-tijdschriften (wetenschappelijk): c. Bijdrage uit een verzamelwerk: d. Eindwerken / bachelorproeven: e. Handboeken, verzamelwerken, monografieën: Stap 5 :Contextualiseren: Organisatie: Autisme centraal: Statistieken: Juridische context: Politieke Context: Stap 6: Besluit:... 19

3 Stap 1: Onderwerpsverkenning: 1.Contextbeschrijving Het hoofdstuk dat ik gebruik voor mijn wikidot (namelijk: Diagnostiek en ontwikkeling van emotionele vaardigheden bij kinderen met autisme ) komt uit het verzamelwerk: Begeleiding van kinderen en jongeren met autisme: Van onderzoek naar praktijk. De auteurs van Het boek wilden de grote hoeveelheid aan wetenschappelijke informatie vergelijken met de diagnostische criteria voor ASS in de huidige DSM. De redactie bestaat uit Bibi Huskens en Robert Didden, het hoofdstuk dat ik gebruik uit dit verzamelwerk werd geschreven door Sander Begeer, Hans Koot, Carolien Rieffe, Mark Meerum Terwogt en Hedy Stegge. 2. Auteur(s) beschrijving. a. Sander Begeer: Is assistent professor in de faculteit der psychologie en pedagogiek met als interesse gebieden autisme, theorieën rond geheugen en sociale en emotionele ontwikkeling. Hij werkt bij het ARA (autisme Research Amsterdam). Sander Begeer verscheen oa. ook in volgende werken: - Backer van Ommeren, C., Begeer, S., Scheeren, A. M. & Koot, H. M. (in press). Measuring reciprocity in high functioning children and adolescents with autism spectrum disorders.journal of Autism and Developmental Disorders. - Begeer, S., Banerjee, R., Rieffe, C., Meerum Terwogt, M., Potharst, E., Stegge, H., & Koot, H.. (in press). The understanding and self-reported use of emotional display rules in children with autism spectrum disorders. Cognition and Emotion. - Begeer, S., Gevers, C., Clifford, P., Verhoeve, M., Kat, K., Hoddenbach, E., & Boer, F. (2011). Theory of Mind training in children with autism: a randomized controlled trial. Journal of Autism and Developmental Disorders, 41, Scheeren, A. M., Begeer, S. Banerjee, R., Meerum Terwogt, M. & Koot, H. M. (2010). Can you tell me something about yourself? Self-presentation in children and adolescents with high functioning autism spectrum disorder in hypothetical and real life situations. Autism, 14, Begeer, S., Meerum Terwogt, M., Rieffe, C., Stegge, H., Olthof, T., & Koot, H. M. (2010). Brief report: Understanding emotional transfer in children with autism spectrum disorders. Autism, 14, Pollmann, M. M. H., Finkenauer, C. & Begeer, S. (2010). Mediators of the Link between Autistic Traits and Marital Functioning in a Non-Clinical Sample. Journal of Autism and Developmental Disorders, 40, Begeer, S., Malle, B. F., Nieuwland, M., & Keysar, B. (2010). Using Theory of Mind to represent and take part in social interactions: Comparing individuals with high-functioning

4 autism and typically developing controls. European Journal of Child Development, 7, Sterck, E. H. M. & Begeer, S. (2010). Theory of Mind, specialized capacity or emergent property? European Journal of Developmental Psychology, 7, Geurts, H., Begeer, S. & Stockmann, L. (2009). Inhibitory control of socially relevant stimuli in children with high functioning autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39, b. Hans Koot: Dr. Hans Koot is professor in de faculteit der psychologie en pedagogiek. Hij doceert ontwikkelingspsychologie en ontwikkelingspsychopathologie en is directeur van het socio-emotionele ontwikkeling onderzoeksprogramma, van het compartiment ontwikkelingspsychologie en van EMGO+ (Mental Health program). Hans Koot verscheen ook in volgende werken: - Koot, H.M., Jongmans, M.J., Peijnenburg, H.J. & Vlieger-Smid, G.A. (2007). Kinderen en jongeren met een lichte verstandelijke beperking. Kind en Adolescent, Koot, H.M.. (2003). Moordscreening. PiP. Pedagogiek in Praktijk, 15, Koot, H.M.., Ferdinand, R.F. & Vlieger-Smid, G.A. (2002). Angststoornissen bij kinderen en jeugdigen: Ten geleide. Kind en Adolescent, 23(4), Koot, H.M.. (2002). Challenges in child and adolescent quality of life research. Acta Pædiatrica, 91, Koot, H.M.. (2002). Genetische invloeden op individuele psychologische verschijnselen: Hoever zijn we werkelijk? Kind en Adolescent, 23, Koot, H.M.. (2002). Plastische chirurgie bij jongeren? Kind en Adolescent, 23, Koot, H.M.. (2002). Preventie van agressie: Onbegonnen werk? Kind en Adolescent, 23(1), Begeer, S., Meerum Terwogt, M., Rieffe, C.J., Stegge, G.T.M., Olthof, T. & Koot, H.M. (2010). Understanding emotional transfer in children with autism spectrum disorders. Autism, 14, Koot, H.M., Douma, J. & Dekker, M. (2010). Het gebruik van de Youth Self-Report (YSR) bij jongeren met een licht verstandelijke beperking. Onderzoek en praktijk. Tijdschrift voor de LVG-zorg, 8(1), Koot, H.M., Tremblay, R.E., Lier, P.A.C. van, Vitaro, F. & Barker, E.D. (2008). Developmental links between trajectories of physical violence, vandalism, theft, and alcohol-drug use from childhood to adolescence. Journal of Abnormal Child Psychology, 37(4), Koot, H.M., Jongmans, M.J., Peijnenburg, H.J. & Vlieger-Smid, G.A. (2007). Kinderen en jongeren met een lichte verstandelijke handicap: Inleiding bij het themanummer. Kind en Adolescent, 28(3),

5 c. Carolien Rieffe: Carolien Rieffe is docent op afspraak uit het onderdeel ontwikkelings en educatie psychologie aan het psychologisch instituut van Leiden, met als interesse gebieden emotie regulering tijdens de kindertijd en volwassenheid in (a)typische ontwikkelings patronen. Ze doceert sociale en emotionele ontwikkeling, (a)typische emotionele ontwikkeling en het opstellen van empirische studies. Ze verscheen in verscheidene werken over verschillende onderwerpen, hierna volgen enkele werken betreffende het onderwerp autisme: - Begeer, S., Koot, H. M, Rieffe, C., Meerum Terwogt, M., & Stegge, H. (2007). Diagnostiek en ontwikkeling van emotionele vaardigheden bij kinderen met autisme. In R. Didden & B. Huskens (Eds.), Begeleiding van kinderen en jeugdigen met autisme. Houten: Bohn, Stafleu van Loghum. - Begeer, S., Rieffe, C., Meerum Terwogt, M., Stegge, H., & Koot, J.M. (2007) Do children with autism acknowledge the influence of mood on behaviour?. Autism, 11(6), Rieffe, C., Meerum Terwogt, M. & Kotronopoulou, K. (2007). Awareness of single and multiple emotions in high-functioning children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 37, Begeer S, Rieffe C, Meerum Terwogt M, Stockmann L (2006). Attention to facial emotional expressions in children with autism. Autism, 10, Lunenburg, P, Begeer, S, Meerum Terwogt, M, Stegge, H. & Rieffe, C. (2006). Zelfpresentatie bij kinderen met autisme. Wetenschappelijk Tijdschift Autisme, 2, Begeer, S., Rieffe, C., Meerum Terwogt, M. & Stockmann, L. (2005). Begrip en gebruik van sociaal-emotionele regels bij kinderen met autisme spectrum stoornissen. Kind en Adolescent, 26, Rieffe C, Potharst E, Meerum Terwogt M, Begeer S, Stockmann L. & Cowan, R. (2005). Expressie van emoties bij hoogfunctionerende kinderen met autisme. Kind en Adolescent, 14, Begeer, S., Rieffe, C. & Meerum Terwogt, M. (2004). Sociaal-emotionele competentie van normaal intelligente kinderen met autisme. In Vyt, A., van Aken, M. A. G., Bosch, J. D., Van der Gaag, R. J., & Ruijssenaars, A. J. J. M. (Eds.). Jaarboek Ontwikkelingspsychologie, Orthopedagogiek en Kinderpsychiatrie, (Volume 6, pp ). Houten: Bohn, Stafleu Van Loghum. - Begeer, S, Rieffe, C, & Meerum Terwogt, M (2004). Onderkennen kinderen met autisme de invloed van stemming op gedrag? Wetenschappelijk Tijdschrift Autisme, 1, Begeer, S., Rieffe, C., & Meerum Terwogt, M. (2004). Eclairage sur le comportement a partir des etats emotionnels chez les enfants avec autism. Le Bulletin Scientifique de l'arapi, 12, Begeer S, Rieffe C, Meerum Terwogt M, Stockmann L (2003). Theory of Mind based action in children from the autistic spectrum. Journal of Autism and Developmental Disorders, 33,

6 - Rieffe, C, Triantafyllakos, A, Meerum Terwogt, M (2003) La gestion des emotions negatives chez les enfants autistes de haut niveau. Le Bulletin Scientifique de l'arapi, 11, Begeer S, Rieffe C, Meerum Terwogt M, Stockmann L (2001). Handelen op basis van Theory of Mind-kennis bij kinderen uit het autisme- spectrum. Kind en Adolescent, 22, Rieffe C, Meerum Terwogt M, Stockmann L (2000). Understanding atypical emotions among children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 3, Rieffe C, Meerum Terwogt M, Stockmann L (1998). Inzicht in emoties bij kinderen met aan autisme verwante stoornissen: Is de "mindblindness" hypothese nog houdbaar? Kind en Adolescent, 19, d. Mark Meerum Terwogt: Mark Meerum Terwogt is assistent professor in de faculteit der psychologie en pedagogiek. Zijn interesse gebieden zijn prosociale ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling en emotionele ontwikkeling bij kinderen met of zonder handicap. Hij doceert cognitieve en emotionele ontwikkeling. Mark verscheen in volgende werken: - Stegge, H & Meerum Terwogt, M. (2007) Awareness an regulation of emotion in typical and atypical development. In J.J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation. (pp ). New York: Guilford Press. - Banerjee, R, Rieffe, C., Meerum Terwogt, M., Gerlein, A.M., & Voutsina, M. (2006) Popular and rejected children's reasoning regarding negative emotions in social situations: The role of gender.. Social Development, 15, Meerum Terwogt, M., Rieffe, C., Miers, A.C., Jellesma, F., & Tolland, A. (2006) Emotions and selfesteem as indicators of somatic complaints in children.. Infant and Child Development, 15, Meerum Terwogt, M. & Rieffe, C. (2004) Deaf children's use of beliefs and desires in negotion. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 9, e. Hedy Stegge: Hedy Stegge is professor aan de faculteit der psychologie en pedagogiek. Haar interesse gebieden zijn emotionele ontwikkeling, emotionele en gedrags problemen, agressie, schuld en schaamte, morele ontwikkeling en zelfvertrouwen. Zelf doceert ze ontwikkelingspsychologie en pathologie, emoties en psychopathologie, emotionele ontwikkeling en begeleid studenten die typische en atypische emotionele ontwikkeling als onderwerp hebben voor hun eindwerk. Hedy verscheen in volgende werken: - Begeer, S., Banerjee, R., Lunenburg, P., Meerum Terwogt, M., Stegge, H., & Rieffe, C. (in press)brief report: Self-presentation of children with autism spectrum disorders.. Journal of Autism and Developmental Disorders, x,

7 - Begeer, S., Koot, H.M., Rieffe, C., Meerum Terwogt, M. & Stegge, H. (in press) Emotional competence in children with autism: Diagnostic criteria versus empirical evidence. Developmental Review, -, - Thomaes, S., Bushman, B. J., Stegge, H. & Olthof, T. (in press) Trumping Shame by Blasts of Noise: Narcissism, Self-Esteem, Shame, and Aggression in Young Adolescents. Child Development, xx, - Thomaes, S., Stegge, H., Bushman, B. J., Olthof, T., & Denissen, J (in press) Development and validation of the Childhood Narcissism Scale.. Journal of Personality Assessment., xx, - Van Baardewijk, Y. Stegge, H., Andershed, H., Thomaes, S., Scholte, E. & Vermeiren, R. (in press) Measuring psychopathic traits in children through self-report. The International Journal of Law & Psychiatry., x, - Stegge, H. & Meerum Terwogt, M. (2007) Awareness and regulation of emotion in typical and atypical development. In Gross, J. (Ed.), Handbook of emotion regulation. (pp ). New York: Guilford. - Thomaes, S.C.E., Stegge, H. & Olthof, T. (2007) Externalizing shame responses in children: The role of fragile positive self-esteem. British Journal of Developmental Psychology, 25, LeSage, L., Stegge, H., & Steutel, J. (2006) Jeugddelinquentie en gewetensontwikkeling : conceptualisering, diagnostiek en behandeling. Amsterdam: SWP. - Reijntjes, A.H.A., Stegge, H., Meerum Terwogt, M., Kamphuis, J.H., & Telch, M.J. (2006) Children s coping with in vivo peer rejection: An experimental investigation. Journal of Abnormal Child Psychology, 34, Reijntjes, A.H.A., Stegge, H., Meerum Terwogt, M., Kamphuis, J.H., & Telch, M.J. (2006) Emotion regulation and its effects on mood improvement in response to in vivo peer rejection challenge. Emotion, 6, Ferguson, T.J., Stegge, H., Miller, E.R. & Olsen, M.E (1999) Guilt, shame and symptoms in children. Developmental Psychology, 35,

8 3. Structuurbeschrijving Het artikel dat ik gebruik (Diagnostiek en ontwikkeling van emotionele vaardigheden bij kinderen met autisme) komt uit het verzamelwerk Begeleiding van kinderen en jongeren met autisme: van onderzoek naar praktijk. Het is het 4e hoofdstuk uit het verzamelwerk met respectievelijk volgende niet genummerde tussentitels: inleiding, emoties uiten, emoties waarnemen, reageren op emoties (met telkens op het einde een samenvatting), conclusies en aanbevelingen, met hieronder: samenvatting van huidige bevindingen, integratie van wetenschappelijke bevindingen en diagnostische aanbevelingen en instrumenten, hierna volgt nog een slotbeschouwing en een bronnenlijst, er wordt ook binnen de tekst gerefereerd naar bronnen. 4. Vormgeving artikel Zie extra document: 1BaTPa_Laurents_Dhaene_Vormgeving-artikel Rood = Specialisten Geel = Begrippen/ definities Groen = Instellingen / organisaties Onderlijnd = Verwijzing gedrukte / digitale bronnen

9 5. Samenvattende lijsten a. Bronnen: - Kraijer, D. & Plas, J. (2006). Handboek psychodiagnostiek en verstandelijke beperking. Amsterdam: Harcourt Assessment bv. - Mottron, L., Dawson, M., Soulieres, I., Hubert, B. & Burack, J. (2006). Enhanced perceptual functioning in autism: An update, and eight principles of autistic perception. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Peterson, C.C.,Wellman, H.M. & Liu, D. (2005). Steps in theory-of-mind development for children with deafness or autism. Child Development, 76, Wing, L. & Gould, J. (1979). Severe impairments of social interaction and associated abnormalities in children: epidemiology and classification. Journal of Autism and Developmental Disorders, 9, Saarni, C. (1999). The development of emotional competence. New York: The Guilford Pres - Happe, F. & Frith, U. (2006). The weak coherence account: Detail-focused cognitive style in autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Harris, P.L. (1989). Children and emotion. Oxford: Blackwell Publishers. - Jemel, B., Mottron, L. & Dawson, M. (2006). Impaired face processing in autism: Fact or artifact? Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Kamio, Y.,Wolf, J. & Fein, D. (2006). Automatic processing of emotional faces in highfunctioning Pervasive Developmental Disorders: An affective priming study. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Reijntjes, A.H.A., Stegge, H., Meerum Terwogt, M., Kamphuis, J.H., & Telch, M.J. (2006) Children s coping with in vivo peer rejection: An experimental investigation. Journal of Abnormal Child Psychology, 34, b. Organisaties: - American Psychiatric Association - Autisme centraal - faculteit der psychologie en pedagogiek

10 c. Specialisten: - Carolien Rieffe - F. Swinkels - Hans Koot - Hedy Stegge - J. Gould - L. Wing - Leo Kanner - Mark Meerum Terwogt - R. Steerneman - Sander Begeer

11 d. Definities en moeilijke woorden: - ACES = Assessment of Children s Emotion Scales - Adaptieve gedragingen = gedragingen overgenomen door vicair leren - ADOS = Autism Diagnostic Observation Schedule - ADOS = Autism Diagnostic Observation Schedule - ANT = Amsterdamse Neuropsychologische Test - ASS = (volgens DSM) bestaat voor belangrijk deel uit tekortkomingen in de emotionele vaardigheden. - ASS = Autisme Spectrum Stoornis - ASS-diagnose = diagnose die stelt da kind ASS heeft - Autisme =(volgens Leo Kanner) aangeboren onvermogen tot emotioneel contact met anderen. - Autistische stoornis = (volgens DSM) indien kind of adolescent tekortkomingen toont op sociaal en communicatief gebied, en beperkte, zich herhalende stereotiepe patronen van gedrag en interesses laat zien. - Bryant = Bryant Empathy Scale (instrument voor het meten van empatisch vermogen) - CCC = Children s Communication Checklist - CHAT = Checklist for Autism in Toddlers - Delen van aandacht = aandacht tussen kind, een andere persoon en een derde partij (= object, een gebeurtenis een persoon) - De Sonneville = test die gezichtsherkenning en identificatie van emoties vaststelt Deze beperkingen zijn aanwezig vanaf de vroege kindertijd en beïnvloeden alle aspecten van de ontwikkeling. - Diagnostische criteria = criteria die van belang zijn voor het diagnostisch onderzoek - DSM = Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders - Emotie-expressie = het non-verbaal uiten van emoties - Emotionele Redzaamheid = Het zelfstandig kunnen omgaan met emoties - Emotionele vaardigheden = de veerkracht waarmee kinderen hun sociale doelen bereiken in situaties die emoties oproepen. - Expressieve informatie = stimuli voortkomend uit bijvoorbeeld stem en gelaat - Gestandaardiseerde instrumenten = meetinstrumenten die voldoen aan de methodologische eisen - HF-ASS = Hoogfunctioneren ASS - Homogeniteit = gelijkheid - Intelligentieniveau = IQ - Kwalitatieve beperkingen = beperkingen die van waarde zijn voor een onderzoek - Kwalitatieve beperkingen in sociale vermogens bij autisme = Tekorten in het spontaan proberen met anderen plezier, bezigheden of prestaties te delen en in een afwezigheid van sociale en emotionele wederkerigheid. - LEAS = Levels Of Emotional Awareness Scale For Children - LF/HF-ASS kinderen = Kinderen die aan LF/HF-ASS lijden - LF-ASS = Laagfunctionerend ASS - Longitudinaal onderzoek = onderzoek dat lang is in tijd en op verschillende tijdstippen wordt genomen - Niet-Sociale-Stimuli = niet levende voorwerpen zoals gebouwen, huizen etc. - Non-verbaal = Niet met woorden - NPV-J = Subschaal Sociale Inadequatie van de Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst - PDD-NOS = Pervasieve Ontwikkelingsstoornis niet anders omschreven - R(ADI-R) = Autism Diagnostic Interview - Sociale interactive = Communicatie tussen twee of meer peers - Syndroom van asperger = pervasieve ontwikkelingsstoornis - ToM-Test = subschaal voor emotieherkenning - TOSCA = Test of Self-Conscious Affect - VABS = Vineland Adaptive Behavior Scales - VISEON = Volginstrument Sociaal Emotionele Ontwikkeling - VISK = Vragenlijst voor Inventarisatie van Sociaal gedrag van kinderen - Visuele stimuli = Prikkels die via het oog binnen komen - Wederkerige/ empatische reacties = reacties zonder terug koppeling - YSR = Yout Self Report - Zwakke centrale coherentie = Sterke voorkeur voor details en de beperkingen bij het verwerken van informatie

12 Stap 3: Synthese artikel wikidot: In het artikel diagnostiek en ontwikkeling van emotionele vaardigheden bij kinderen met autisme willen ze de grote hoeveelheid aan wetenschappelijke informatie vergelijking met de huidige omschrijving van ASS door het DSM. De schrijvers van dit artikel leggen de nadruk op hoe belangrijk emoties kunnen zijn voor het opbouwen van relaties, sociale interacties en zo verder en dit al vanaf de kindertijd. In het artikel bevinden zich drie belangrijke pijlers rond emoties namelijk: emoties uiten, emoties waarnemen en het reageren er op. Per onderdeel vergelijken ze de ontwikkeling er van bij niet-ass-kinderen en wel ASS dragende kinderen. Na deze onderwerpen volgt er een integratie van wetenschappelijk en diagnostische aanbevelingen waarin ze aangeven wat er kan verbeterd worden als men wetenschappelijk onderzoek in praktijk wil omzetten voor emotionele vaardigheden te trainen. Op het einde geven de schrijvers ook nog een samenvatting van relevante instrumenten om emotioneel functioneren te meten.

13 Stap4: Publicaties: 1. publicaties van auteurs: a. Begeer, S., (2007). Kennis versus handelen: sociaal-emotionele competentie bij autisme. Autisme centraal. 26(4), 2-6. (Bibliotheek katho kampus kortrijk) b. Begeer, S., Rieffe, C., & Meerum Terwogt, M. (2001). Handelen op basis van Theory of Mind-kennis bij kinderen uit het autisme-spectrum. Kind en adolescent praktijk: vakblad voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie. 22(2), (Bibliotheek katho kampus kortrijk) c. Hoeksma, J.B., Dekker, M., & Meerum Terwogt, M. (1996). De Reynell Taaltest en autisme. Kind en adolescent praktijk: vakblad voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie. 17(1), (Bibliotheek katho kampus kortrijk) d. Jellesma, F.C., Rieffe, C., & Terwogt, M.M. (2009). Lichamelijke klachten bij kinderen: vindt er bekrachtiging plaats door positieve ouderreacties? Kind en adolescent: tijdschrift voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie. 30 (1), (Bibliotheek katho kampus kortrijk) e. Meerum Terwogt, M., Rieffe, C., & Smit, C. (2002). Hoe brengen dove en horende kinderen een emotioneel geladen boodschap over? Van horen zeggen. 43(3), (Bibliotheek katho kampus kortrijk) f. Meerum Terwogt, M., Rieffe, C.J., & Smit, C. (1999). De wens is de vader van de gedachten: Theory of Mind -onderzoek bij dove kinderen. Van horen zeggen. 40 (4), (Bibliotheek katho kampus kortrijk) g. Rieffe, C., Kouwenberg, M., & Scheper, I. (2009). Inzicht in de eigen emoties bij dove kinderen. Van horen zeggen. 50(2), (Bibliotheek katho kampus kortrijk) h. Rieffe, C., Potharst, E., & Terwogt, M.M. (2005). Expressie van emoties bij hoogfunctionerende kinderen met autisme. Kind en adolescent praktijk: vakblad voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie. 26(2), (Bibliotheek katho kampus kortrijk) i. Rieffe, C., Meerum Terwogt, M., & Dirks, E. (2001). Voorspellen en verklaren van emoties bij dove kinderen. Kind en adolescent praktijk: vakblad voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie. 22(2), (Bibliotheek katho kampus kortrijk)

14 j. Rieffe, J.F., Meerum Terwogt, M., & Stockmann, A.P.A.M. (2005). Inzicht in emoties bij kinderen met aan autisme verwante stoornissen: is de mindblindness -hypothese nog houdbaar? Kind en adolescent praktijk: vakblad voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie. 26 (1), (Bibliotheek katho kampus kortrijk) 2. Vindplaatsen publicaties bronnenlijst (artikel): Kraijer, D. & Plas, J. (2006). Handboek psychodiagnostiek en verstandelijke beperking. Amsterdam: Harcourt Assessment bv. Luteijn, E.F., Minderaa, R.B. & Jackson, A.E. (2002). VISK: Vragenlijst voor Inventarisatie van Sociaal gedrag van Kinderen: Handleiding. Palomo, R., Belinchon, M. & Ozonoff, S. (2006). Autism and family home movies: A comprehensive review. Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics, 27, S59-S68. Lindner, J.L. & Rosen, L.A. (2006). Decoding of emotion through facial expression, prosody and verbal content in children and adolescents with Asperger s syndrome. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Kylliainen, A. & Hietanen, J.K. (2006). Skin conductance responses to another person s gaze in children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Kamio, Y.,Wolf, J. & Fein, D. (2006). Automatic processing of emotional faces in highfunctioning Pervasive Developmental Disorders: An affective priming study. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Jemel, B., Mottron, L. & Dawson, M. (2006). Impaired face processing in autism: Fact or artifact? Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Happe, F. & Frith, U. (2006). The weak coherence account: Detail-focused cognitive style in autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, KHBO Campus Brugge Lessius Psychologie-Logopedie KULeuven Biomedische Bib. KULeuven Biomedische Bib. KULeuven Biomedische Bib. KULeuven Biomedische Bib. KULeuven Biomedische Bib. KULeuven Biomedische Bib.

15 Risi, S., Lord, C., Gotham, K., Corsello, C., Chrysler, C., Szatmari, P. et al. (2006). Combining information from multiple sources in the diagnosis of autism spectrum disorders. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 45, Sasson, N. J. (2006). The development of face processing in autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, Wing, L. & Gould, J. (1979). Severe impairments of social interaction and associated abnormalities in children: epidemiology and classification. Journal of Autism and Developmental Disorders, 9, Saarni, C. (1999). The development of emotional competence. New York: The Guilford Press. Sparrow, S.S. & Cicchetti, D.V. (1985). Diagnostic Uses of the Vineland Adaptive- Behavior Scales. Journal of Pediatric Psychology, 10, Bajgar, J., Ciarrochi, J., Lane, R. & Deane, F.P. (2005). Development of the Levels of Emotional Awareness Scale for Children (LEAS-C). British Journal of Developmental Psychology, 23, KULeuven Biomedische Bib. KULeuven Biomedische Bib. KULeuven Biomedische Bib. KULeuven Psych.-Pedag. Wet. KULeuven Psych.-Pedag. Wet. KULeuven Psych.-Pedag. Wet.

16 3. Publicaties sterauteurs (niet vermeld in bronnenlijst): i. Kanner, L., (1976). Geschiedenis van de zwakzinnigenzorg en het zwakzinnigenonderzoek. Lochem : De Tijdstroom. (Bibliotheek katho kampus kortrijk) 4. Opzoeking rond thema: a. Kranten / weekbladen / magazines (commercieel): ii. Emdp. (09 april 2011). Sociale contacten stimuleren. De Standaard, 37. iii. Hanseeuw, J. (05 april 2011). Georges Leekens traint Voetbalkraks Het Laatste Nieuws, 18. iv. Pam. (13 april 2011). De Brug opent 'stille kamer'. Het Nieuwsblad, 61. v. Pli. (05 april 2011). VTI en Diogenes helpen mensen met beperking in Bulgarije. Het Nieuwsblad, 55. vi. Verbaere, D. (08 april 2011). Fuif voor tieners met autisme. Het Laatste Nieuws, 17. b. Vak-tijdschriften (wetenschappelijk): vii. Autisme Centraal A. Begeer, S., (2007). Kennis versus handelen: sociaal-emotionele competentie bij autisme. Autisme centraal. 26(4), 2-6. B. Hosten, D., (2006). Autisme Begrepen: ook emoties herkennen we als patronen. Autisme Centraal. 25(3), viii. Tijdschrift voor zwakzinnigheid, autisme en andere ontwikkelingsstoornissen. ix. Wetenschappelijk tijdschrift Autisme, theorie en praktijk.

17 c. Bijdrage uit een verzamelwerk: x. Delfos, M., & Gottmer, M. (2009). Wat is de oorzaak van autisme?. In M.Delfos & M. Gottmer (red.), Leven met autisme (pp.37-53). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. d. Eindwerken / bachelorproeven: xi. Colemont, S. (2009). Sociale vaardigheidssessies uitwerken voor jongeren met een licht tot matig mentale beperking tussen 10 en 18 jaar. [Eindwerk]. Limburg: Katholieke hogeschool. xii. De Haas, I. (2005). Samen spelen, hoe doe je dat? : Aanleren van sociale vaardigheden binnen spel aan kinderen met autisme [eindwerk]. Kempen: Katholieke hogeschool. xiii. Van De Velde, D. (2007). Breek de stilte: Kinderen met autisme. [eindwerk]. Kempen: Katholieke hogeschool. e. Handboeken, verzamelwerken, monografieën: xiv. Dierickx, K. (2010). Kinderen niet toegelaten? : ethisch verantwoord omgaan met kinderen in de geneeskunde. Leuven: Davidsfonds uitgeverij. xv. Shore, Stephen M., & Rastelli, Linda G. (2010). Autisme voor dummies. Amsterdam: Pearson Education Benelux. xvi. Vermeulen, P., Mertens, A., Vanroy, K. (2010). Autisme en normale begaafdheid in het onderwijs. Leuven: Acco. xvii. Verspeeten, E. (2010). Gewoon buitengewoon. Berchem: EPO. xviii. Woodcock, L., & Page, A. (2011). Explosief gedrag bij autisme. : Wat kun je eraan doen?. Huizen: Pica.

18 Stap 5 :Contextualiseren: 1. Organisatie: Autisme centraal: Autisme centraal is een kennis- en ondersteuningscentrum dat autisme ziet als uitdaging voor onze samenleving. Deze voorziening bestaat uit een multidisciplinair team dat werkt vanuit Europees perspectief en proberen nieuwe tendensen en praktijken uit verschillende landen te integreren. Ze verzamelen theoretische en praktische gegevens betreffende autisme en geven deze informatie verstaanbaar, in mensentaal door via studiedagen, workshops en cursussen. Ook publiceren autisme centraal boeken en een tijdschrift dat ook de naam autisme centraal draagt. Hun belangrijkste doel is een positieve beeldvorming proberen creëren rond autisme. Het is vooral met jongvolwassene personen met autisme (+18 jaar) die hun doel groep is. 100 Woorden

19 2. Statistieken: Zie apart excel document op wiki. 3. Juridische context: - 25 APRIL 2002 Besluit van de Regering tot oprichting van een pedagogische werkgroep autisme. (24 oktober 2002). Belgisch Staatsblad, JULI Besluit van de Regering van de Franse Gemeenschap tot goedkeuring van de oprichting van de school voor gespecialiseerd secundair onderwijs van vorm 1 en vorm 2 Nos Pilifs. (12 Oktober 2011). Belgisch Staatsblad, JULI Besluit van de Vlaamse regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 17 december 1996 betreffende de erkenning en subsidiëring van thuisbegeleidingsdiensten voor personen met een handicap. (24 september 2002). Belgisch staatsblad. 4. Politieke Context: - Jongerenwelzijn en het Fonds Jongerenwelzijn: o 07/05/ Decreet tot omvorming van het "Fonds Bijzondere Jeugdbijstand" tot het intern verzelfstandigd agentschap met rechtspersoonlijkheid "Fonds Jongerenwelzijn" en tot wijziging van de decreten inzake bijzondere jeugdbijstand, gecoördineerd op 4 april 1990 (B.S.04/06/2004)

20 Stap 6: Besluit: De sadan opdracht verliep voor mij zeer vlot, dit mede door dat ik de lesinhouden eerder al gezien en geoefend heb. Voor het opzoeken van informatie heb ik ook weinig problemen ondervonden, enkel in het begin was het terug oriënteren tussen alle bibliotheken die we aangeboden kregen in het lessenpakket. Excel zal een struikelpunt blijven voor mij en moet ik nog verder oefenen, Word daar in tegen is zeer goed bijgeschaafd gedurende dit trimester en heb het meer professioneel leren gebruiken. Wat me zeker zal bij blijven is het deel refereren, wat gedurende dit trimester uitbundig geoefend werd, alsook het evalueren op relevantie van verschillende media, het zogenaamde tekstkritiekmodel.

Benjamin Naert 1BaTP

Benjamin Naert 1BaTP Benjamin Naert 1BaTP 1 Onderwerpsverkenning 1.1 Refereren artikel 1.2 Context 1.3 Auteurs van het artikel 1.4 Structuur 1.5 Lijsten 2 WikiWelkom 3 Inhoud in lijsten en syntheses 3.1 Trefwoordenlijst 3.1.1

Nadere informatie

Oolgaardt lezing 28 November 2006 Ze kunnen het wel, maar ze

Oolgaardt lezing 28 November 2006 Ze kunnen het wel, maar ze Oolgaardt lezing 28 November 2006 Ze kunnen het wel, maar ze doen het niet Sociaal emotionele vermogens van normaal intelligente kinderen met autisme spectrum stoornissen (ASS) Sander Begeer (Vrije Universiteit,

Nadere informatie

Diagnostiek en ontwikkeling van emotionele vaardigheden bij kinderen met autisme

Diagnostiek en ontwikkeling van emotionele vaardigheden bij kinderen met autisme Diagnostiek en ontwikkeling van emotionele vaardigheden bij kinderen met autisme 4 Sander Begeer, Hans Koot, Carolien Rieffe, Mark Meerum Terwogt en Hedy Stegge Inleiding Het meest gebruikte handboek in

Nadere informatie

Publications. Publications

Publications. Publications Publications Publications Publications De Bildt, A., Mulder, E.J., Scheers, T., Minderaa, R.B., Tobi, H. (2006) PDD, behavior problems and psychotropic drug use in children and adolescents with MR, Pediatrics

Nadere informatie

EMOTIEREGULATIE & AUTISME SPECTRUM STOORNISSEN

EMOTIEREGULATIE & AUTISME SPECTRUM STOORNISSEN EMOTIEREGULATIE & AUTISME SPECTRUM STOORNISSEN W E T E N S C H A P P E L I J K O N D E R Z O E K B I J H O O G F U N C T I O N E R E N D E K I N D E R E N E N J O N G E R E N Janneke de Ruiter, MSc FOCUS

Nadere informatie

Autisme, wat weten we?

Autisme, wat weten we? Autisme, wat weten we? Matt van der Reijden, kinder- en jeugdpsychiater & geneesheer directeur Dr Leo Kannerhuis, Oosterbeek 1 autisme agenda autisme autisme en het brein: wat weten we? een beeld van autisme:

Nadere informatie

Werkdocument wikidot. Fetije Shala 1BaTPB. Mevr. Neckebroek

Werkdocument wikidot. Fetije Shala 1BaTPB. Mevr. Neckebroek Werkdocument wikidot Fetije Shala 1BaTPB Mevr. Neckebroek 2012-2013 Inhoudsopgave 1.Informatie over artikel... 2 1.2 Vindplaats:... 2 1.3 Referentie:... 2 1.4 Vak tijdschrift:... 2 1.5 Samenvatting Artikel:...

Nadere informatie

Ines Volders 3 de licentie orthopedagogiek 1

Ines Volders 3 de licentie orthopedagogiek 1 AUTISME Autisme is een ontwikkelingsstoornis die gekenmerkt wordt door problemen op het gebied van communicatie, sociale omgang, verbeelding en repetitief gedrag. Ongeveer 70% van de mensen met autisme

Nadere informatie

Rieffe, C., Kouwenberg, M., Scheper, I., Wiefferink, K. & Smit, C. (2009). Inzicht in de eigen emoties bij dove kinderen. Van Horen Zeggen, 50,

Rieffe, C., Kouwenberg, M., Scheper, I., Wiefferink, K. & Smit, C. (2009). Inzicht in de eigen emoties bij dove kinderen. Van Horen Zeggen, 50, Rieffe, C., Kouwenberg, M., Scheper, I., Wiefferink, K. & Smit, C. (2009). Inzicht in de eigen emoties bij dove kinderen. Van Horen Zeggen, 50, 10-14. Inzicht in de eigen emoties bij dove kinderen Carolien

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Op grond van klinische ervaring en wetenschappelijk onderzoek, is bekend dat het gezamenlijk voorkomen van een pervasieve ontwikkelingsstoornis en een verstandelijke beperking tot veel bijkomende

Nadere informatie

Vroegdetectie van een autismespectrumstoornis bij jonge kinderen. Dr. Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater TheA

Vroegdetectie van een autismespectrumstoornis bij jonge kinderen. Dr. Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater TheA Vroegdetectie van een autismespectrumstoornis bij jonge kinderen Dr. Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater TheA 7-12-2018 Inhoud Vroegdetectie in een relationeel perspectief Infant and Early Childhood

Nadere informatie

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers Autismespectrumstoornis SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND 19-10-2016 Mandy Bekkers (mandybekkers@hotmail.com) Waarschuwing vooraf! 2 Geschiedenis Autos (Grieks: zelf) 1937-1940: Term autisme 1943 &

Nadere informatie

Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1

Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1 Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1 Moet voldoen aan de criteria A, B, C en D A. Aanhoudende tekorten in sociale communicatie en sociale interactie in meerdere

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5.

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5. Curriculum Vitae Name Websites Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5.nl Email crieffe@fsw.leidenuniv.nl Telephone office

Nadere informatie

University of Groningen. The Friesland study Bildt, Alida Anna de

University of Groningen. The Friesland study Bildt, Alida Anna de University of Groningen The Friesland study Bildt, Alida Anna de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Herbert Roeyers Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen VVL Congres, Berchem, 14 maart 2014 Pervasieve

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25886 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25886 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25886 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Ketelaar, Lizet Title: Beyond hearing : social-emotional outcomes following cochlear

Nadere informatie

Deel VI Verstandelijke beperking en autisme

Deel VI Verstandelijke beperking en autisme Deel VI Inleiding Wat zijn de mogelijkheden van EMDR voor cliënten met een verstandelijke beperking en voor cliënten met een autismespectrumstoornis (ASS)? De combinatie van deze twee in een en hetzelfde

Nadere informatie

Jan Dirk van der Ploeg publicaties (4)

Jan Dirk van der Ploeg publicaties (4) Jan Dirk van der Ploeg publicaties (4) Artikelen in tijdschriften 2015 Effectieve interventies voor agressie bij kinderen. PsychoPraktijk, 6, 14-17. 2014 Scheiding en stress. PsychoPraktijk, 6, 22-26.

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien)

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) Curriculum Vitae Name Website Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl Email crieffe@fsw.leidenuniv.nl Telephone office +3171 527 3674 Colleges / Universities attended 1981-1985

Nadere informatie

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder

Nadere informatie

Tot slot. 72 tot slot. M. Zeevalking, Autisme: hoe te verstaan, hoe te begeleiden?, DOI / , 2000 M.A. Zeevalking, Schiedam

Tot slot. 72 tot slot. M. Zeevalking, Autisme: hoe te verstaan, hoe te begeleiden?, DOI / , 2000 M.A. Zeevalking, Schiedam Tot slot Terwijl ik dit boekje over autisme en hulpverlening bij autisme schrijf, wordt me opnieuw duidelijk hoeveel er over dit onderwerp valt te vertellen en hoeveel er in dit bestek niet werd verteld.

Nadere informatie

KATHO IPSCOC 1BaTPa. Werkdocument. Van diagnose naar Behandeling. Vanity Jacobs

KATHO IPSCOC 1BaTPa. Werkdocument. Van diagnose naar Behandeling. Vanity Jacobs KATHO IPSCOC 1BaTPa Werkdocument Van diagnose naar Behandeling Vanity Jacobs 2011-2012 Inhoudsopgave 1. Algemene informatie... 2 1.1 Wie ben ik?... 2 1.2 Het artikel... 2 1.2.1 Referentie... 2 1.2.2 Link

Nadere informatie

Reacties op presentatie van Carolien Rieffe

Reacties op presentatie van Carolien Rieffe Reacties op presentatie van Carolien Rieffe De kleine wereld van dove en autistische kinderen Caja Hoekstra GZ-psycholoog, Behandelcoördinator Diagnostiek&Advies&Consultatieteam Dr.Leo Kannerhuis Polikliniek

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien)

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) Curriculum Vitae Name Websites Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5.nl Email crieffe@fsw.leidenuniv.nl Telephone office

Nadere informatie

Sadan-opdracht: Jeugddelinquentie

Sadan-opdracht: Jeugddelinquentie Sadan-opdracht: Jeugddelinquentie Maithé Caveye R0620878 1BaTp Informatievaardigheden Vives Kortrijk Inhoud Stap 1: Algemene onderwerpsverkenning... 4 1.2) Vertaal je thema / informatie-of onderzoeksvraag

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien)

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) Curriculum Vitae Name Websites Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5.nl Email crieffe@fsw.leidenuniv.nl Telephone office

Nadere informatie

Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI / , 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media

Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI / , 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI 10.1007/978-90-368-1003-6, 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media 50 neem de regie over je depressie Bijlage 1 Beloopstabel

Nadere informatie

Vroege Signalen en Herkenning van Autisme Spectrum Stoornissen

Vroege Signalen en Herkenning van Autisme Spectrum Stoornissen Vroege Signalen en Herkenning van Autisme Spectrum Stoornissen Rutger Jan van der Gaag & Iris Oosterling, gz-psycholoog 2006 Karakter pagina 1 Inhoud Autisme Vroege herkenning van autisme DIANE-project,

Nadere informatie

Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders

Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy

Nadere informatie

23 oktober 2013 1. Wat betekent autisme voor jou? Waaraan denk je spontaan? Vroeger hoorde je daar toch niet zoveel over?

23 oktober 2013 1. Wat betekent autisme voor jou? Waaraan denk je spontaan? Vroeger hoorde je daar toch niet zoveel over? Vroeger hoorde je daar toch niet zoveel over? Tegenwoordig heeft iedereen wel een etiketje! Hebben we dat niet allemaal een beetje? Als je niks hebt, is het precies al abnormaal! Mijn kind heeft (net)

Nadere informatie

Het enige middel dat je in het werken met mensen hebt, is jezelf.

Het enige middel dat je in het werken met mensen hebt, is jezelf. Het enige middel dat je in het werken met mensen hebt, is jezelf. I. Autisme en verstandelijke beperking Het verschil Peter Vermeulen zei ooit in een vorming (1999) dat een verstandelijke beperking gelijk

Nadere informatie

Autisme bij Ouderen: Een vergeten differentiaal diagnose bij verdenking op dementie.!

Autisme bij Ouderen: Een vergeten differentiaal diagnose bij verdenking op dementie.! Autisme bij Ouderen: Een vergeten differentiaal diagnose bij verdenking op dementie.! 1) Dr. Amir Ahmed, klinisch geriater klinisch farmacoloog 2) Drs. Frédérique Geven, GZ-psycholoog en cognitief gedragstherapeut

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien)

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) Curriculum Vitae Name Websites Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5.nl Email crieffe@fsw.leidenuniv.nl Telephone office

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5.

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5. Curriculum Vitae Name Websites Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5.nl Email crieffe@fsw.leidenuniv.nl Telephone office

Nadere informatie

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Onderzoek met het Virtuele Lab Social Cognition in Psychologically Healthy Adults Research with the Virtual Laboratory Anja I. Rebber Studentnummer: 838902147

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien)

Curriculum Vitae. Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) Curriculum Vitae Name Websites Rieffe, Catharina Johanna (Carolien) http://www.focusonemotions.nl http://www.kindenemotie.nl http://www.emoties1tot5.nl Email crieffe@fsw.leidenuniv.nl Telephone office

Nadere informatie

Begrip en gebruik van sociaal-emotionele regels bij kinderen met autisme

Begrip en gebruik van sociaal-emotionele regels bij kinderen met autisme Begrip en gebruik van sociaal-emotionele regels bij kinderen met autisme Vervolgartikel op: Rieffe, Meerum Terwogt, & Stockmann (1998). Inzicht in emoties bij kinderen met aan autisme verwante stoornissen.

Nadere informatie

Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking?

Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? (Héle korte introductie) Gerlie Willemsen, orthopedagoog-generalist Gerianne Smeets, psycholoog Eva Braune, coördinerend begeleider

Nadere informatie

Het empathisch vermogen van slechthorende kinderen

Het empathisch vermogen van slechthorende kinderen Het empathisch vermogen van slechthorende kinderen A.P. Netten 1, C. Rieffe 2,3, S.C.P.M. Theunissen, W. Soede 1, E. Dirks 3, J. J. Briaire 1, J. H.M. Frijns. 1,4 1. Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde

Nadere informatie

Vorming AUTISMESPECTRUM- STOORNIS

Vorming AUTISMESPECTRUM- STOORNIS Vorming AUTISMESPECTRUM- STOORNIS Bart Lenaerts Jorinde Dewaelheyns 6 december 2010 Wat mag je verwachten? Wat is autisme? Het stellen van de diagnose Wie? Hoe? Triade van stoornissen Autisme = anders

Nadere informatie

www.hildedeclercq.be hilde_de_clercq@telenet.be

www.hildedeclercq.be hilde_de_clercq@telenet.be 1 Pervasieve Ontwikkelingsstoornis Spel en Verbeelding Taal en Communicatie Emoties Seksualiteit en Relatievorming Eten Slapen Zindelijk worden Zelfredzaamheid of Algemene Dagelijkse leefvaardigheden 2

Nadere informatie

Vragenlijst voor Inventarisatie van Sociaal gedrag van Kinderen (VISK)

Vragenlijst voor Inventarisatie van Sociaal gedrag van Kinderen (VISK) Instrument Vragenlijst voor Inventarisatie van Sociaal gedrag van Kinderen (VISK) De VISK is ontwikkeld om sociaal probleemgedrag van kinderen met (mildere) varianten van pervasieve ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Mulder, E. J. (2006). The hyperserotonemia of autism spectrum disorders s.n.

Citation for published version (APA): Mulder, E. J. (2006). The hyperserotonemia of autism spectrum disorders s.n. University of Groningen The hyperserotonemia of autism spectrum disorders Mulder, Erik Joan IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

Lezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence

Lezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence Lezing voor de NVA Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog Ontwikkelingsstoornissen Dimence Waarom diagnostiek? Hoe doen we eigenlijk diagnostiek? De DSM 5 Wijzigingen in de DSM 5 voor de autisme

Nadere informatie

Beeldende. kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie

Beeldende. kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie Beeldende therapie voor LVB kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie Liesbeth Bosgraaf MAth Dr. Kim Pattiselanno Dr. Marinus Spreen

Nadere informatie

De invloed van affectieve betrokkenheid op moeilijk verstaanbaar gedrag

De invloed van affectieve betrokkenheid op moeilijk verstaanbaar gedrag Date 14-10-2011 1 De invloed van affectieve betrokkenheid op moeilijk verstaanbaar gedrag Marga Martens Promovenda Rijksuniversiteit Groningen Consulent doofblindheid Koninklijke Kentalis Begeleiderscongres

Nadere informatie

Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen

Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen De autismespectrumstoornissen - Kwalitatieve stoornissen in de sociale interactie - Kwalitatieve stoornissen in de communicatie - Kwalitatieve stoornissen in het verbeeldingsvermogen

Nadere informatie

De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering

De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering The relation between Mindfulness and Psychopathology: the Mediating Role of Global and Contingent

Nadere informatie

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Quality of Life and Depressive Symptoms of People with Multiple Sclerosis:

Nadere informatie

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric

Nadere informatie

Ontwikkeling van een arbeidsidentiteit bij mensen met een autisme spectrum stoornis

Ontwikkeling van een arbeidsidentiteit bij mensen met een autisme spectrum stoornis Ontwikkeling van een arbeidsidentiteit bij mensen met een autisme spectrum stoornis Diana Rodenburg d.rodenburg@leokannerhuis.nl Copyright Dr. Leo Kannerhuis Visie en missie Het Dr. Leo Kannerhuis is een

Nadere informatie

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven Neuropsychologische Behandeling en Sociaal Emotioneel Welzijn bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie Neuropsychological Treatment and Social Emotional Well-being of Children with a Severe Form

Nadere informatie

2.6 Literatuurlijst Autisme Spectrum Stoornis

2.6 Literatuurlijst Autisme Spectrum Stoornis 2.6 Literatuurlijst Autisme Spectrum Stoornis Boeken: Algemeen autisme Attwood, T. (2001). Het syndroom van Asperger. Een gids voor ouders en hulpverleners. Swets & Zeitlinger. ISBN 90 265 1672 X Auris

Nadere informatie

De ervaringen met doen alsof van volwassenen met ASS en NT-partners

De ervaringen met doen alsof van volwassenen met ASS en NT-partners De ervaringen met doen alsof van volwassenen met ASS en NT-partners Een kwalitatief onderzoek naar Dramatherapie Rik Koot rik.koot@zuyd.nl Presentatie Introductie Methode Resultaten Discussie Introductie

Nadere informatie

The development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys

The development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys The development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys Een reactie door Hilde M. Geurts Lezing Begeer, Keysar et al., 2010: Advanced ToM 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Autisme (n=34) Controle

Nadere informatie

DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science*

DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science* DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES 2018-2019 (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA Child and Family Science* Practice of empirical research Internship Child and Family Science Internship Child and

Nadere informatie

DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science (instromen in september)

DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science (instromen in september) DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES 2017-2018 (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA Child and Family Science (instromen in september) Internship Child and Family Science Child care, experts, and parents:

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB

faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB Datum 22-06-2015 1 Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB Opzet en eerste resultaten Linda Visser Annette van der Putten Gertruud Schalen Bieuwe van der Meulen

Nadere informatie

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5)

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Hester A. Lijphart Eerste begeleider: Dr. E. Simon Tweede

Nadere informatie

Prof. dr. A. M. T. Bosman. www.annabosman.eu. Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van Leren en Ontwikkeling

Prof. dr. A. M. T. Bosman. www.annabosman.eu. Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van Leren en Ontwikkeling Prof. dr. A. M. T. Bosman Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van Leren en Ontwikkeling www.annabosman.eu Studievereniging Emile, RU Leiden 24-09-2009 ª Vermoedelijk een biologische eigenschap

Nadere informatie

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,

Nadere informatie

Van Hé, hier ben ik tot Ha, daar ben jij

Van Hé, hier ben ik tot Ha, daar ben jij Van Hé, hier ben ik tot Ha, daar ben jij Floortime: ontwikkelingsgerichte therapie, met ouders en het jonge kind aan het werk Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater & Ilse Vansant, psycholoog afdeling

Nadere informatie

Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012

Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012 Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012 Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context PROBLEEM Probleemgedrag 5 Faculteit der Psychologie

Nadere informatie

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016 Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016 Cecile Blansjaar: orthopedagoog/autisme specialist Gedragskundige Stichting de Waerden Mede oprichter De Sociale Bron Wat is Autisme? In Nederland

Nadere informatie

Pervasieve ontwikkelingsstoornissen bijkinderenenjeugdigenmeteen lichte verstandelijke beperking

Pervasieve ontwikkelingsstoornissen bijkinderenenjeugdigenmeteen lichte verstandelijke beperking kind en adolescent jaargang 28 (2007), nr. 3, p. 171 181 www.kindenadolescent.nl Pervasieve ontwikkelingsstoornissen bijkinderenenjeugdigenmeteen lichte verstandelijke beperking Annelies A. de Bildt en

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

Inleiding: Autisme in de volwassenheid

Inleiding: Autisme in de volwassenheid Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van autisme bij volwassenen 14-06-2011 Inleiding: Autisme in de volwassenheid Ina van Berckelaer-Onnes Universiteit Leiden Gezondheidsraad 2009 Autismespectrumstoornissen:

Nadere informatie

Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis

Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Sylvie Verté INLEIDING Reeds geruime tijd worden pogingen ondernomen om te bepalen welke aspecten van diverse ontwikkelings-

Nadere informatie

Het maakbare brein? Inhoud. Sociale competentie. Waarom van belang?

Het maakbare brein? Inhoud. Sociale competentie. Waarom van belang? Inhoud Het maakbare brein? Selfmanagementtraining bij adolescenten met een zwakke sociale competentie Gieke Buur GZ-psycholoog in opleiding tot klinisch neuropsycholoog GGzE-Universiteit Leiden Wat is

Nadere informatie

Autisme en geluk. Peter Vermeulen

Autisme en geluk. Peter Vermeulen Autisme en geluk Peter Vermeulen Outcome studies Hoe stellen volwassenen met autisme het? Review: Magiati, I., Tay, X. W., & Howlin, P. (2014). Cognitive, language, social and behavioural outcomes in adults

Nadere informatie

Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn

Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn Diagnostiek 1. Screening 2. Individueel descriptieve diagnostiek 3. Begeleiding en Behandeling Autismespectrumstoornissen VROEGE ONTWIKKELING

Nadere informatie

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) 101 102 Hoofdstuk 1. Algemene introductie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het ontwikkelen van de Interactieve Tekentest (IDT), een nieuwe test

Nadere informatie

WTA-lezing Theory of Mind en autisme spectrum stoornissen: nieuwe ontwikkelingen

WTA-lezing Theory of Mind en autisme spectrum stoornissen: nieuwe ontwikkelingen WTA-lezing Theory of Mind en autisme spectrum stoornissen: nieuwe ontwikkelingen Inleiding De meest bekende probleemgebieden van kinderen met autisme zijn 1) stoornissen in de omgang met anderen ) problemen

Nadere informatie

Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals

Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals Cursus op 6 en 20 maart en 3 en 24 april 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor professionals PICOWO

Nadere informatie

AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD

AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD Prof. dr. Roeljan Wiersema Universiteit Gent Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

Ieder kind is uniek, maar vooral dat van mij. Kinderen en psychiatrie Dr. Pieter De Kimpe Kinder- en Jeugdpscychiater

Ieder kind is uniek, maar vooral dat van mij. Kinderen en psychiatrie Dr. Pieter De Kimpe Kinder- en Jeugdpscychiater Ieder kind is uniek, maar vooral dat van mij Kinderen en psychiatrie Dr. Pieter De Kimpe Kinder- en Jeugdpscychiater Kinderen en psychiatrie Ook binnen de geneeskunde vindt er nog heel wat stigmatisering

Nadere informatie

Anne Berg William W. Hale Universiteit Utrecht

Anne Berg William W. Hale Universiteit Utrecht NON-VERBAAL GEDRAG EN BEHANDELUITKOMST BIJ ADOLESCENTEN MET INTERNALISERENDE PROBLEMEN Anne Berg William W. Hale Universiteit Utrecht ACHTERGROND ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector Gebrek

Nadere informatie

Sociale risico s bij kinderen met PDD-NOS

Sociale risico s bij kinderen met PDD-NOS Jeannette Pals Januari 2005 Sociale risico s bij kinderen met PDD-NOS Inleiding In mijn werk als pedagogisch gezinsbegeleidster kom ik veel in aanraking met kinderen met een pervasieve ontwikkelingsstoornis

Nadere informatie

Running Head EXECUTIEVE FUNCTIES EN EXTERNALISEREND GEDRAG BIJ ADOLESCENTEN

Running Head EXECUTIEVE FUNCTIES EN EXTERNALISEREND GEDRAG BIJ ADOLESCENTEN 1 Zelf Gerapporteerde Alledaagse Executieve Functies en Externaliserende Gedragsproblemen bij Adolescenten in en buiten de Jeugdhulpverlening Self-reported Everyday Executive Functioning and Externalising

Nadere informatie

E M P I R I S C H O N D E R Z O E K. Wederkerig gedrag. bij hoog functionerende kinderen en adolescenten met een ASS

E M P I R I S C H O N D E R Z O E K. Wederkerig gedrag. bij hoog functionerende kinderen en adolescenten met een ASS E M P I R I S C H O N D E R Z O E K Wederkerig gedrag bij hoog functionerende kinderen en adolescenten met een ASS Tineke Backer van Ommeren, Sander Begeer, Anke M. Scheeren, Nathalie Viskaal, Hans M.

Nadere informatie

COMORBIDITEIT BIJ DYSLEXIE IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS

COMORBIDITEIT BIJ DYSLEXIE IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS COMORBIDITEIT BIJ DYSLEXIE IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS NATIONALE DYSLEXIECONFERENTIE 3 APRIL 2013 Wilma Jongejan w.jongejan@vu.nl Onderwijscentrum VU (OCVU) DYSLEXIE: GEEN GEÏSOLEERD PROBLEEM Secundaire

Nadere informatie

BA Psychologie Faculty of Psychology and Neuroscience

BA Psychologie Faculty of Psychology and Neuroscience BA Psychologie Faculty of Psychology and Neuroscience 2008 Universiteit Maastricht BA Psychologie Page 1 of 167 Table of content Sociaal Gedrag... 5 Methoden en Technieken van Onderzoek... 7 Introductie

Nadere informatie

NVO-EXAMEN (Voor Pre-masterstudenten en andere zij-instromers in de Master Education and Child Studies)

NVO-EXAMEN (Voor Pre-masterstudenten en andere zij-instromers in de Master Education and Child Studies) NVO-EXAMEN (Voor Pre-masterstudenten en andere zij-instromers in de Master Education and Child Studies) Waarom een NVO-examen? Na het behalen van hun Masterdiploma gaan veel pedagogen aan de slag als hulpverlener.

Nadere informatie

Klik om de stijl te bewerken. Welkom. Studeren met autisme

Klik om de stijl te bewerken. Welkom. Studeren met autisme Klik om de stijl te bewerken Welkom Studeren met autisme Wie Klik om zijn de stijl wij te bewerken Eline Thijssen Consultant handicap + studie Eline.thijssen@handicap-studie.nl 06-23580724 www.handicap-studie.nl

Nadere informatie

Autisme spectrum conditie

Autisme spectrum conditie (potentiële) belangenverstrengeling Geen Autisme spectrum conditie Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Triversum W. Veenboer Kinder- en jeugdpsychiater Dag van eerste lijn Januari

Nadere informatie

Our brains are not logical computers, but feeling machines that think.

Our brains are not logical computers, but feeling machines that think. Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist http://www.child-support-europe.com In dienst van kinderen,

Nadere informatie

BA Psychologie Faculty of Psychology and Neuroscience

BA Psychologie Faculty of Psychology and Neuroscience BA Psychologie Faculty of Psychology and Neuroscience 2008 Universiteit Maastricht BA Psychologie Page 1 of 152 Table of content Sociaal Gedrag... 5 Methoden en Technieken van Onderzoek... 7 Introductie

Nadere informatie

Autisme als contextblindheid

Autisme als contextblindheid Leerlingen met autisme in het secundair onderwijs Autisme Limburg 18 oktober 2011 KobeVanroy Autisme Centraal, Gent Autisme als contextblindheid P. Vermeulen, 2009 Autisme: prevalentie 2010 Autisme Centraal

Nadere informatie

KINDKENMERKEN INSTRUMENT BESCHRIJVING DOELGROEP INFORMATIEBRON. Dimensionale vragenlijst 5-factorenmodel persoonlijkheid

KINDKENMERKEN INSTRUMENT BESCHRIJVING DOELGROEP INFORMATIEBRON. Dimensionale vragenlijst 5-factorenmodel persoonlijkheid 1 SDP GEDRAG EN EMOTIE OVERZICHT DIAGNOSTISCH MATERIAAL december 2016 Meetinstrumenten bruikbaar bij indicerende onderzoeksvragen KINDKENMERKEN BIJ ONDERZOEKSVRAGEN ONAFHANKELIJK VAN EEN DIAGNOSE BRIEF,

Nadere informatie

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld)

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Hilde M. Geurts Universiteit van Amsterdam Dr. Leo Kannerhuis Boodschap 1. Bij mensen met verschillende diagnoses zien we meer EF problemen

Nadere informatie

LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie

LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie 2018-2019 Programma: Verplicht: Onderstaande cursussen Niveau ECTS 200300480 Introductie gedragswetenschappen (via 1 7.5 201400054 Professionele

Nadere informatie

Informatievaardigheden Oefenboek Bronnen en Refereren Caroline Neckebroeck i.s.m. Luk Gheysen Benedict Wydooghe

Informatievaardigheden Oefenboek Bronnen en Refereren Caroline Neckebroeck i.s.m. Luk Gheysen Benedict Wydooghe Informatievaardigheden Oefenboek Bronnen en Refereren Caroline Neckebroeck i.s.m. Luk Gheysen Benedict Wydooghe Academiejaar 2013-2014 Vooraf : Na deze opdracht dien je onderstaande doelstellingen te bereiken.

Nadere informatie

7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM

7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM 7--3 Sociaal-emotioneel functioneren van kinderen met een auditieve/ communicatieve beperking Emotieherkenning bij kinderen en kinderen met Rosanne van der Zee Meinou de Vries Lizet Ketelaar Rosanne van

Nadere informatie

Wat moeten leraren weten over informatieverwerkingsproblemen, autisme spectrum stoornissen en andere hersenpathologie? Hilgo Bruining Kinder en

Wat moeten leraren weten over informatieverwerkingsproblemen, autisme spectrum stoornissen en andere hersenpathologie? Hilgo Bruining Kinder en Wat moeten leraren weten over informatieverwerkingsproblemen, autisme spectrum stoornissen en andere hersenpathologie? Hilgo Bruining Kinder en Jeugdpsychiater UMC Utrecht Een sociaal afwijkend kind in

Nadere informatie

Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD

Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Valerie Van Cauwenberghe en Prof. dr. Roeljan Wiersema Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Dit onderzoek werd uitgevoerd door: Prof. dr.

Nadere informatie