Maaien en maaiselbeleid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Maaien en maaiselbeleid"

Transcriptie

1 Maaien en maaiselbeleid

2 Introductie Werkgebied WS De Dommel Maaien Maaiselbeleid Wet- en regelgeving Kleine kringloop Praktijk Voor- en nadelen Bokashi Kansen voor de toekomst

3 Werkgebied WS De Dommel ha 50% agrarisch 25 % natuur 25% bebouwd en overig (infra, water, enz) km watergang km onderhoud WS ⅓ onderhoud AP ¼ onderhoud smal pad Rest: breed pad, water,

4 Werkgebied WS Dommel (2) Agrariër zonder akkerrand : ontvangstplicht Agrariër met akkerrand: ontvangstplicht + ruimplicht Pad WS: Maaisel blijft liggen Agrariër zonder akkerrand Pad WS: Afvoeren moeizaam Agrariër met akkerrand

5 Maaien Maaifrequentie 1,7x/jaar Maaiwerk 2/3 uitbesteed, 1/3 eigen werk Eigen werk: - maaitrein (smalspoor) - maaikorf mobiele kraan - A3 bodemmes - maaiboot - klepelmaaier (alleen paden) Ambitie: maaisel ruimen 1/3 watergangen

6 Maaiselbeleid: wanneer afvoeren? 1. Wettelijke verplichtingen Verzameld maaisel (drijfvuil) Verontreinigd maaisel 2. Milieu & gezondheid Verontreinigd maaisel onderhoudspaden Veterinaire risico s TMV Nitraatrichtlijn

7 Maaiselbeleid: wanneer afvoeren? (2) 3. Natuur & ecologie Ecologische Verbindingszones Beekherstel Grote Waternavel Recreatie & draagvlak Recreatief medegebruik: klepelen Actief Randenbeheer Bebouwd gebied: in overleg

8 Wet- en regelgeving Vrijstelling H10 Wm op voorwaarde: gebruik in land-/bosbouw of energieproductie toepassing niet schadelijk voor mens/milieu natuurlijk, niet-gevaarlijk, kwaliteit? Vrijstellingsregeling plantenresten maaisel toepassen op aangrenzende (landbouw)percelen (<100m) of zelfde bedrijf (< 1km) schoon & onverdacht maaisel goede landbouwpraktijk

9 Wet- en regelgeving (2) Besluit vrijstellingen stortverbod buiten inrichtingen - Vrijstelling storten of in bodem brengen plantenresten buiten inrichting Omgevingsrecht?, activiteitenbesluit?, waterwet?, wet bodembescherming?, meststoffenwet?,?

10 (niet) Schoon en onverdacht maaisel

11 Kleine kringloop maaisel Voordelen Niet in mestboekhouding (agrariër) Lagere afvoerkosten (waterschap) Vergoeding (agrariër) Verhoging organisch stof (beide) Sluiten organische kringlopen (beide) Minder transport (milieu/beide) Samenwerking (beide) Nadelen Kans op onkruiden (beide) Kans op exoten (beide) Administratie en meerwerk (beide) Rottend maaisel/uitspoeling/co 2 (beide) BOKASHI

12 Belang organische stof voor bodem & water Bodemvruchtbaarheid Voedselbron bodemorganismen Bodemstructuur Minder uitspoelingsgevoelige bodem Minder uitspoeling van meststoffen en bestrijdingsmiddelen naar grond- en oppervlaktewater Organische stof kan tot 20x eigen gewicht aan water bevatten (LBI) Vocht- en O2-huishouding Sponswerking bodem Snellere opwarming bodem in voorjaar Verhoging CEC van de bodem

13 Kleine kringloop Lokale agrariërs & Brabants Landschap (< 5 km) Schoon & onverdacht maaisel Onderwerken landbouwpercelen Vergoeding 5/m 3 ± m 3 /deelnemer ± 60 m 3 /ha

14 Bokashi Zuurstofloze fermentatie Pilot Brabant - Barrières wegnemen (tijd, geld, meerwaarde bodem?) - Vergelijken leveranciers en producten - Automatiseren productieproces

15 Kansen voor de toekomst Meer maaisel afvoeren? meer in kleine kringloop? rechtstreeks op percelen? in balen? via blauwe diensten? Hoogwaardigere bewerking? Composteren Bokashi (proeven probleemsoorten?) Maaisel als grondstof? papier/verpakkingen biocomposiet Energie,

16 Bedankt voor jullie aandacht! Vragen/ideeën/opmerkingen?

PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen

PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen Inhoud presentatie 1. Kleine kringloop maaisel 2. Wat is bokashi 3. Pilot bokashi: opzet en

Nadere informatie

Versie internetconsultatie februari maart 2018

Versie internetconsultatie februari maart 2018 Versie internetconsultatie februari maart 2018 Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, van..., nr. IENM/BSK-, tot wijziging van de Vrijstellingsregeling plantenresten De Staatssecretaris

Nadere informatie

GREEN DEAL CIRCULAIR TERREINBEHEER. Doel en Strategie

GREEN DEAL CIRCULAIR TERREINBEHEER. Doel en Strategie GREEN DEAL CIRCULAIR TERREINBEHEER Doel en Strategie Circulair terreinbeheer een stap verder brengen door maaisel dat vrijkomt bij terrein- en waterbeheer als waardevolle grondstof te zien en te behandelen.

Nadere informatie

Bokashi uitgelegd. TIEN Bokashi-feiten

Bokashi uitgelegd. TIEN Bokashi-feiten TIEN Bokashi-feiten Bokashi is een Japans woord voor goed gefermenteerd organisch materiaal dat terug wordt gegeven aan de bodem. Een kringloopconcept met als doel de microbiële diversiteit in de bodem

Nadere informatie

Beheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Water

Beheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Water Beheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Water 2019 13 Botanisch waardevol grasland Categorie Water Tot in de vijftiger jaren waren veel graslanden rijk aan (bloeiende) kruiden en grassen.

Nadere informatie

GEZONDE BODEM, GEZOND VOEDSEL, GEZONDE MENSEN... Bokashi voor professionals

GEZONDE BODEM, GEZOND VOEDSEL, GEZONDE MENSEN... Bokashi voor professionals GEZONDE BODEM, GEZOND VOEDSEL, GEZONDE MENSEN... Bokashi voor professionals WAT IS BOKASHI? Bokashi is het Japanse woord voor gefermenteerd organisch materiaal. Met Bokashi kun je organisch restmateriaal

Nadere informatie

PILOT ORGANISCH (REST)MATERIAAL ALS BODEMVERBETERAAR

PILOT ORGANISCH (REST)MATERIAAL ALS BODEMVERBETERAAR PILOT ORGANISCH (REST)MATERIAAL ALS BODEMVERBETERAAR AANLEIDING EN DOEL IN VOGELVLUCHT 1 Behoefte bij agrariërs aan organisch materiaal Idee om vrijkomend organisch materiaal van bermen en uit sloten te

Nadere informatie

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 Inhoud Over de BVOR Over organische reststromen & biomassa: Waar hebben

Nadere informatie

Flevolands Agrarisch Collectief. Akkerranden

Flevolands Agrarisch Collectief. Akkerranden Flevolands Agrarisch Collectief Akkerranden Past een akkerrand bij mij(n bedrijf)? Intrinsieke motivatie Leuk of omdat het moet? Wat/wie wil je er mee bereiken? Natuurlijke plaagbeheersing, voedsel bijen/hommels,

Nadere informatie

RAW Behorend bij de Nota van inlichtingen, versie GL: Besteknr. B S17 (6337)

RAW Behorend bij de Nota van inlichtingen, versie GL: Besteknr. B S17 (6337) Bladnr. 1 van 5 Behoort bij: B6072002S17 (6337) onderhoudswerkzaamheden (maaien) I N S C H R I J V I N G S S T A A T Inschrijvingsstaat als bedoeld in artikel 01.01.03 van de Standaard RAW Bepalingen (Standaard

Nadere informatie

(CMC) composteren; grof doorploegen van wet en regelgeving

(CMC) composteren; grof doorploegen van wet en regelgeving (CMC) composteren; grof doorploegen van wet en regelgeving Compositie van beelden en uitspraken van verschillende bronnen Tbv verduidelijking en discussie, niet om er rechten aan te ontlenen Het speelveld

Nadere informatie

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst?

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl

Nadere informatie

Door dit rapport digitaal te lezen bespaar je 80 gram droge stof aan papier. Dit komt overeen met de opbrengst droge stof van 0,1 m 2 tochttalud.

Door dit rapport digitaal te lezen bespaar je 80 gram droge stof aan papier. Dit komt overeen met de opbrengst droge stof van 0,1 m 2 tochttalud. 0 Door dit rapport digitaal te lezen bespaar je 80 gram droge stof aan papier. Dit komt overeen met de opbrengst droge stof van 0,1 m 2 tochttalud. 1 Tochttalud met riet Samenvatting Deze businesscase

Nadere informatie

De Core Business van ons watersysteem in beeld onderhoudskosten waterlopen. Platform beek- en rivierherstel Petra Kamsma April 2014

De Core Business van ons watersysteem in beeld onderhoudskosten waterlopen. Platform beek- en rivierherstel Petra Kamsma April 2014 De Core Business van ons watersysteem in beeld onderhoudskosten waterlopen 1 Platform beek- en rivierherstel Petra Kamsma April 2014 Proces in stand houden 2 Beheerplan onderhoudsplan bestek monitoring

Nadere informatie

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst?

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? Koos Verloop (WUR) UDV Dronten 9 november 2017 Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en

Nadere informatie

Opening Bokashi kuilen. Tubbergen en Dinkelland. 8 maart 2018

Opening Bokashi kuilen. Tubbergen en Dinkelland. 8 maart 2018 Opening Bokashi kuilen Tubbergen en Dinkelland 8 maart 2018 Programma 13.30 uur Opening door wethouder Erik Volmerink 13.35 uur Inleiding Mineral Valley Twente door kwartiermaker Erik Back 13.50 uur Bokashi

Nadere informatie

Notitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013

Notitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013 Notitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013 Inleiding. Met de vaststelling van de Perspectiefnota 2013-2016 (PPN) heeft de gemeenteraad ingestemd met het voorstel (TBB 3.6.8 Voorstel 7) om voor het deel

Nadere informatie

Bijlage 1 090703 Memo maaisel Kruispeel

Bijlage 1 090703 Memo maaisel Kruispeel Bijlage 1 090703 Memo maaisel Kruispeel De begroeiing van de Tungelroyse beek ter hoogte van de Kruispeel heeft een zwarte aanslag, met name het gedeelte lager dan 10 cm boven de waterlijn. Uit eerder

Nadere informatie

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek 1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek Heeft u ervaring met akkerranden? 1 Met intensivering zijn we RANDvoorwaarden uit het oog verloren Bloemen

Nadere informatie

Vrijstellingsregeling plantenresten en tarragrond

Vrijstellingsregeling plantenresten en tarragrond VROM Vrijstellingsregeling plantenresten en tarragrond Regeling van de Staatssecretaris van en Milieubeheer van 10 november 2005, nr. SAS/2005197401, Directoraat- Generaal Milieubeheer, Directie Stoffen,

Nadere informatie

Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel

Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel Conform 1.D.1, 1.D.2, 3.D.1, 4.C en 5.C, 4.D en 5.D Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van Den Ouden

Nadere informatie

Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw

Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw Grond

Nadere informatie

Agrarisch waterbeheer

Agrarisch waterbeheer Samenwerkingsproject Agrarisch waterbeheer 29 april 2015 www.waterlandendijken.nl 1 Wie zijn wij? > Vereniging voor Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer > Werkgebied: Laag Holland en Noord Kennemerland

Nadere informatie

Projectpartijen. Initiatiefnemers LTO-Noord ForFarmers Hendrix Waterschap Rijn en IJssel

Projectpartijen. Initiatiefnemers LTO-Noord ForFarmers Hendrix Waterschap Rijn en IJssel Carel de Vries Aanleiding Toekomstvisie LTO Noord-Gelderland Sectorvisie mestbeleid: Koersvast richting 2020 Deltaplan Agrarisch Waterbeheer Watervisie 2030, Water schap Rijn en IJsselAgenda Achterhoek

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume

Nadere informatie

Waarom Ecologisch Bermbeheer?

Waarom Ecologisch Bermbeheer? Bijeenkomst 1 21 maart 2019 Waarom Ecologisch Bermbeheer? Stichting Landschapsbeheer Gelderland Bijzondere bermbewoners in Gelderland. Onlangs verschenen rapportage van provincie Gelderland: Introductie

Nadere informatie

Bijvriendelijke graslanden/dijken en bermen. Beheer en inrichting en kosten

Bijvriendelijke graslanden/dijken en bermen. Beheer en inrichting en kosten Bijvriendelijke graslanden/dijken en bermen Beheer en inrichting en kosten Tiel, 29 juni 2018 Joop Spijker Joop Spijker Wageningen Environmental Research (Alterra) Senior-onderzoeker beheer bos, natuur

Nadere informatie

Samen Werken aan Waterkwaliteit. Resultaten gebiedspilot waterkwaliteit Kleine Beerze

Samen Werken aan Waterkwaliteit. Resultaten gebiedspilot waterkwaliteit Kleine Beerze Samen Werken aan Waterkwaliteit Resultaten gebiedspilot waterkwaliteit Kleine Beerze Drijvende waterweegbree, zeldzame waterplant in de Kleine Beerze die Europese bescherming heeft (Natura 2000). Uitgelicht

Nadere informatie

Veel gestelde vragen toekomstig beheer en onderhoud Ramelerwaterleiding

Veel gestelde vragen toekomstig beheer en onderhoud Ramelerwaterleiding Veel gestelde vragen toekomstig beheer en onderhoud Ramelerwaterleiding Vraag: Waarom verandert de onderhoudsinrichting in het projectgebied Ramelerwaterleiding? Waterschap Groot Salland heeft in 2008

Nadere informatie

KLIMAAT KLAOR GAAT WATER EN DROOGTE TE LIJF NIEUWS VAN REGIO OOST

KLIMAAT KLAOR GAAT WATER EN DROOGTE TE LIJF NIEUWS VAN REGIO OOST WORD LID Inloggen Mijn LTO Noord Registreren AFDELING PROVINCIE SECTOR THEMA ORGANISATIE HOME / PROVINCIE / REGIO OOST / REGIO OOST NIEUWS VAN REGIO OOST KLIMAAT KLAOR GAAT WATER EN DROOGTE TE LIJF 19

Nadere informatie

COPYRIGHT. l Habitat verbeterende maatregelen voor aquatische. 02 juli Regiohoofd Veenweiden, Zuid-Hollands Landschap

COPYRIGHT. l Habitat verbeterende maatregelen voor aquatische. 02 juli Regiohoofd Veenweiden, Zuid-Hollands Landschap Veldwerkplaats: l Habitat verbeterende maatregelen voor aquatische fauna in poldergebieden 02 juli 2009 Rudi Terlouw, Regiohoofd Veenweiden, Zuid-Hollands Landschap KRIMPENERWAARD Veenweidepolder van

Nadere informatie

Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge

Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Bokashi! Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Werkgebieden Bokashi Melkveehouderij Tuinbouw Door de inzet van Effectieve micro-organismen creëren we regeneratieve processen in de verschillende

Nadere informatie

Waterplantenbeheer, vis en sportvisserij. Willie van Emmerik Sportvisserij Nederland

Waterplantenbeheer, vis en sportvisserij. Willie van Emmerik Sportvisserij Nederland Waterplantenbeheer, vis en sportvisserij Willie van Emmerik Sportvisserij Nederland Aanleiding Laatste jaren veel klachten over toename waterplanten Project waterplantenbeheer Een aanzet geven tot een

Nadere informatie

Pilot Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Pilot Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar Pilot Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar Inleiding Een groot aantal terreinbeheerders is reeds enige tijd op zoek naar mogelijkheden om hun organisch restmateriaal beter en goedkoper in te

Nadere informatie

Nieuwsbrief Jaargang 2019, nr. 7 (April) Belangstellende versie -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- In

Nadere informatie

Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december 2015. Presentatie Wageningen UR

Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december 2015. Presentatie Wageningen UR Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint 10 december 2015 Presentatie Wageningen UR Meedenksessie kansen voor duurzaam beheer Parallel aan de totstandkoming van het beheerconvenant heeft Blauwzaam via

Nadere informatie

Veerkrachtige landbouw Het conceptueel kader voor biodiversiteit in Zeeland

Veerkrachtige landbouw Het conceptueel kader voor biodiversiteit in Zeeland Veerkrachtige landbouw Het conceptueel kader voor biodiversiteit in Zeeland Chris Koopmans Jan Willem Erisman Louis Bolk Instituut Onafhankelijk kennisinstituut, duurzame landbouw, voeding en gezondheid

Nadere informatie

VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER

VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER Presentatie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) Energie en grondstoffenfabriek HHNK en de EFGF Beleid biomassa

Nadere informatie

10 jaar ANV Raamvallei! 18 september a.s. jubileumdag!

10 jaar ANV Raamvallei! 18 september a.s. jubileumdag! Nieuwsbrief 2 2016. jaargang 10, nummer 2 Inleiding. Zoals beloofd is hier onze 2 e uitgave (zomeruitgave) van dit jaar van een Nieuwsbrief. Wij willen op deze manier jullie als lid van de ANV informeren

Nadere informatie

Zorg voor de rand. Leaderproject Meetjesland In de ban van de rand. Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) Vande Ryse Luc

Zorg voor de rand. Leaderproject Meetjesland In de ban van de rand. Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) Vande Ryse Luc Studieavond voedergewassen en veehouderij 5 februari 2019 Zorg voor de rand Leaderproject Meetjesland 2017 2019 In de ban van de rand Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) Vande Ryse Luc Inhoud

Nadere informatie

Code goede natuurpraktijk

Code goede natuurpraktijk Code goede natuurpraktijk Praktijkvoorbeelden waterlopenbeheer Maarten Van Aert Afdeling Operationeel Waterbeheer Inhoud CGNP en beheer van waterlopen Planmatige aanpak onderhoud Praktijkvoorbeelden Maaibeheer

Nadere informatie

Aan. Portefeuillehouder

Aan. Portefeuillehouder Voorstel Steenbokstraat 10 Postbus 4142 7320 AC Apeldoorn [T] (055) 527 29 11 [F] (055) 527 27 04 [E] waterschap@veluwe.nl [I] www.veluwe.nl Aan Portefeuillehouder algemeen bestuur 25 november 2009 A.

Nadere informatie

Subsidieregeling milieuinvesteringen. Minke Lagerwerf

Subsidieregeling milieuinvesteringen. Minke Lagerwerf Subsidieregeling milieuinvesteringen Minke Lagerwerf Even voorstellen Minke Lagerwerf Beleidsmedewerker waterkwaliteit Accountmanager Landbouw Opbouw presentatie Landelijke subsidieregeling (kort) Brabantse

Nadere informatie

Vergroening en verduurzamen landbouw

Vergroening en verduurzamen landbouw Duurzame landbouw Gezond voedsel - Vitaal platteland Vergroening en verduurzamen landbouw Wim Dijkman Dronten, 2-12 2014 1 Agenda Groen Ondernemen Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Maatregelen POP en water

Nadere informatie

> Retouradres Postbus EK Den Haag Directoraat-generaal Agro

> Retouradres Postbus EK Den Haag Directoraat-generaal Agro > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Bij-vriendelijk Beheer

Bij-vriendelijk Beheer Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:

Nadere informatie

Quickscan energie uit champost

Quickscan energie uit champost Quickscan energie uit champost Paddenstoelenpact 27 juni 2018 Stijn Schlatmann en Erik Kosse Achtergrond Wekelijks 16.000 ton champost Strengere regelgeving in Duitsland Kosten voor afvoer ca 15 per ton

Nadere informatie

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas. Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap

Nadere informatie

Beleidsregel 2. Beschermingszone

Beleidsregel 2. Beschermingszone Beleidsregel 2 1 Inleiding Rijnland is verantwoordelijk voor het waterbeheer in het gebied tussen Wassenaar, Gouda, Amsterdam en IJmuiden. Via vergunningverlening en handhaving stelt Rijnland eisen aan

Nadere informatie

Een hele mooie uitdaging waar we als CMO ook van harte aan mee willen werken.

Een hele mooie uitdaging waar we als CMO ook van harte aan mee willen werken. Collectief denken Nummer 5, december 2017 In deze donkere dagen voor aan het einde van het jaar heeft men de neiging om terug te kijken. Even terug kijken is zeker niet verkeerd, maar plannen proberen

Nadere informatie

Provincie Vlaams Brabant

Provincie Vlaams Brabant 156 Provincie Vlaams Brabant OPEN RUIMTE Open ruimte is de zuurstof van onze ruimte. Het is dus een kostbaar goed, dat we moeten beschermen. Voor de Visienota Ruimte betekent dit dat we de verdere inname

Nadere informatie

AKKERRANDEN. Hoe? Wat? Waar?

AKKERRANDEN. Hoe? Wat? Waar? AKKERRANDEN Hoe? Wat? Waar? 1. Wetgeving & controles 2. Inrichting 3. Beheer 4. Relatie tot waterloop WETGEVING & CONTROLES 4 Wetgeving Controles Alle oppervlaktewaterlichamen Waterlopen ingetekend op

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BOKASHI is het Japanse woord voor: Goed gefermenteerd organisch materiaal Methode om organisch restmateriaal terug te geven aan de bodem Komt voort

Nadere informatie

KANSEN VOOR RANDEN. 26 en 28 januari 2016

KANSEN VOOR RANDEN. 26 en 28 januari 2016 KANSEN VOOR RANDEN 26 en 28 januari 2016 Agenda Herman Menkveld/ Jan Bosman Welkom Toelichting op Collectief Midden Overijssel Wat is het Collectief Waarom zijn ze gevormd Werkgebied Bestuur / Taken Wilfred

Nadere informatie

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Harrie Vissers 21 september 2017 Congres SIKB Varkensdichtheid per gemeente (aantal varkens per ha landbouwgrond) aantal varkens Nederland: 12,5 mln

Nadere informatie

Bijlage E Samenvatting tarieven landbouwkundige en niet landbouwkundige werkzaamheden uit bijlage L. Prijspeil 2009 ( Opvolger van bijlage E en F van

Bijlage E Samenvatting tarieven landbouwkundige en niet landbouwkundige werkzaamheden uit bijlage L. Prijspeil 2009 ( Opvolger van bijlage E en F van Bijlage E Samenvatting tarieven landbouwkundige en niet landbouwkundige werkzaamheden uit bijlage L. Prijspeil 2009 ( Opvolger van bijlage E en F van de huidige catalogus. Nummering komt overeen met bijlage

Nadere informatie

Handreiking Relevante regelgeving bij de toepassing van groenafval

Handreiking Relevante regelgeving bij de toepassing van groenafval Rijnstraat 8 Postbus 20951 2500 EZ Den Haag Handreiking Relevante regelgeving bij de toepassing van groenafval 1 Inleiding In sectorplan 9 van het Landelijk Afvalbeheerplan is aangekondigd dat er een handreiking

Nadere informatie

Bijlage(n) - blauwe diensten. Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 18 juni 2013 de

Bijlage(n) - blauwe diensten. Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 18 juni 2013 de Aan algemeen bestuur 2 oktober 2013 INGEKOMENN STUK Documentnummer 551131 Projectnummer Portefeuillehouder J. Verhoef en D. Veldhuizen Programma Voldoende en schoon water Afdeling Beheer Watersysteem en

Nadere informatie

Beheer- en onderhoudsplan Jagersrust trajecten 2, 3 en 6

Beheer- en onderhoudsplan Jagersrust trajecten 2, 3 en 6 Beheer- en onderhoudsplan Jagersrust trajecten 2, 3 en 6 projectnr. 257279 revisie 00 19 juni 2013 auteur(s) Arjan van Beek Randy Walraven Opdrachtgever Waterschap Brabantse Delta Postbus 5520 4801 DZ

Nadere informatie

Dolf Moerkens. Hoogheemraadschap van Rijnland

Dolf Moerkens. Hoogheemraadschap van Rijnland Onderhoudsbeheerplan hoofdwatergangen Implementatie van de gedragscode op basis van de Flora & Faunawet Flora & Faunawet 2002 1 april 2002 in werking getreden Regelt de bescherming van soorten In de wet

Nadere informatie

Onderhoudsplan Zandwetering Wijhe

Onderhoudsplan Zandwetering Wijhe Onderhoudsplan Zandwetering Wijhe Definitief Versie 1.0 Waterschap Drents Overijsselse Delta Dokter van Deenweg 186 8025 BM Zwolle Postbus 60, 8000 AB Zwolle E-mail: info@wdodelta.nl Website: www.wdodelta.nl

Nadere informatie

Zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn ( ): proces en stand van zaken. Inhoud

Zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn ( ): proces en stand van zaken. Inhoud Zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn (2018-2021): proces en stand van zaken Themadag Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen 16 februari 2017 Erik Mulleneers, Projectleider zesde actieprogramma

Nadere informatie

Samen werken aan herstel van biodiversiteit in en rond het water in natuurgebieden, landbouwgebieden, stad en dorp

Samen werken aan herstel van biodiversiteit in en rond het water in natuurgebieden, landbouwgebieden, stad en dorp Van: de fracties Water Natuurlijk, PvdA en Natuur Geborgd in Waterschap Drents Overijsselse Delta Datum: februari 2019 Inleiding Internationaal en landelijk komt het thema biodiversiteit steeds breder

Nadere informatie

Veel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte

Veel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte Veel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte 1. Gemeentelijk gras wordt nog wel gemaaid maar niet meer afgevoerd; men gaat vaak over op klepelen of sikkelen. Dode bomen

Nadere informatie

Verduurzaming gronduitgifte

Verduurzaming gronduitgifte AMBITIESTATEMENT Verduurzaming gronduitgifte Onze ambitie Wij hebben de ambitie om het feitelijk gebruik van de gronden, die wij verpachten of in gebruik geven, te verduurzamen. Wij willen dat realiseren

Nadere informatie

Regelgeving effluent en restmateriaal uit biobedden. H.A.E. de Werd

Regelgeving effluent en restmateriaal uit biobedden. H.A.E. de Werd Regelgeving effluent en restmateriaal uit biobedden H.A.E. de Werd Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij & Fruit PPO nr. 3261074007_3 december 2007 2007 Wageningen, Praktijkonderzoek

Nadere informatie

AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES

AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES De provincies willen waardevolle landbouwgebieden en natuurterreinen verder ontwikkelen. Staring Advies kan eigenaren van agrarische bedrijven en

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR DUURZAAM GEBRUIK VAN BERM- EN SLOOTMAAISEL ALS BODEMVERBETERAAR

ONDERZOEK NAAR DUURZAAM GEBRUIK VAN BERM- EN SLOOTMAAISEL ALS BODEMVERBETERAAR ONDERZOEK NAAR DUURZAAM GEBRUIK VAN BERM- EN SLOOTMAAISEL ALS BODEMVERBETERAAR Team 1831 Creating a biobased business case: Combining roadside & agricultural management in Twente Eindrapport verwerkingsmethoden

Nadere informatie

BOEREN BOUWEN AAN HET LANDSCHAP Streven naar kwaliteitsvol agrarisch landschap

BOEREN BOUWEN AAN HET LANDSCHAP Streven naar kwaliteitsvol agrarisch landschap Samenwerking Voor Agrarisch Landschap context beheer van oeverzones constructie van de maaier SVAL en doelstellingen Project naar aangepast oeverbeheer ideeën en participatie Vande Ryse Luc Samenwerken

Nadere informatie

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4

Nadere informatie

Be- en verwerken van mest: een zegen voor water en milieu?

Be- en verwerken van mest: een zegen voor water en milieu? Kennisdag emissies, vergroening en verduurzaming in de landbouw Be- en verwerken van mest: een zegen voor water en milieu? Mark Heijmans 2 december 2014 Het speelveld: schaken op meerdere borden Opzet

Nadere informatie

Hoogwaardige benutting van gras

Hoogwaardige benutting van gras Hoogwaardige benutting van gras Mogelijkheden van aanbestedingen Arjen Brinkmann 1 Achtergrond Overheden en andere partijen herwaarderen reststromen -> Van Afval naar Grondstof Vertalen van beleidsambities

Nadere informatie

1-meter teeltvrije zone. Robin Bedert Coördinerend toezichthouder VLM-Mestbank

1-meter teeltvrije zone. Robin Bedert Coördinerend toezichthouder VLM-Mestbank Robin Bedert Coördinerend toezichthouder VLM-Mestbank Intro Wat is de Waar van toepassing Doel Ondersteunende maatregelen Beheerovereenkomsten Gevolgen Controleactie Handhaving 2018-2019 Aanpak Resultaten

Nadere informatie

In deze agrarische nieuwsbrief:

In deze agrarische nieuwsbrief: Winter 2018/2019 In deze agrarische nieuwsbrief: Waterschap Vallei en Veluwe zorgt voor veilige dijken, schoon en voldoende oppervlaktewater en gezuiverd afvalwater in het gebied tussen IJssel, Nederrijn,

Nadere informatie

Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma

Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma Hoofdstuk Omschrijving acties Betrokken instanties Hoofdstuk 1 1.6.3 de Natuurwetgeving Het waterschap implementeert de Flora- en faunawet door de werkwijze uit de gedragscode

Nadere informatie

KRW-verkenner in gebruik

KRW-verkenner in gebruik KRW-verkenner in gebruik 4 praktijkvoorbeelden Johan Bode Gis-analist /medewerker onderzoek Waterschap Peel en Maasvallei Inhoud Wat is de KRW-verkenner? Inhoud KRW-verkenner Gebiedsdatabase Kennisdatabase

Nadere informatie

Effectieve Micro-organismen. De praktijk van het maken van bokashi

Effectieve Micro-organismen. De praktijk van het maken van bokashi Effectieve Micro-organismen De praktijk van het maken van bokashi De bokashi-emmer De emmer kan luchtdicht worden afgesloten. Onderin zit een rooster, waardoor de GFT niet op de bodem kan komen. Daar wordt

Nadere informatie

Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5

Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Projectduur: 1 januari 2016 31 december 2017 Financiering: Verantwoordelijke: Partners: Praktijkgerichte oplossingen

Nadere informatie

Vervolgstappen WaterWerkplaatsen voor professionals. 21 december 2016

Vervolgstappen WaterWerkplaatsen voor professionals. 21 december 2016 Vervolgstappen WaterWerkplaatsen voor professionals 21 december 2016 OPZET EN UITKOMSTEN 1 e ronde WaterWerkplaatsen per gebied De bijeenkomsten vonden plaats in de stroomgebieden rondom: De Reusel De

Nadere informatie

Bermen Leasen Eric van Oijen

Bermen Leasen Eric van Oijen Bermen Leasen Eric van Oijen 2016-11-17 Agenda 1. Even terug naar vorig jaar 2. Bermen leasen: Burgerinitiatief Agrariër of anders 3. Kennisnetwerk bijen 4. Toolbox gemeentelijk bijenplan 3 Bermen Wat

Nadere informatie

Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen

Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen 1 Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen 2 Aan de slag met sportvelden De regelgeving en de organisatie Wetgeving Gemeentes Haaren, Helmond, Bladel (en Schijndel) Leertraject: informatie en kennis

Nadere informatie

Watervergunning Z43841/O82403

Watervergunning Z43841/O82403 Watervergunning Z43841/O82403 Aanvraag Het dagelijks bestuur van Waterschap De Dommel heeft op 24 februari 2017 een aanvraag ontvangen van Ruimte voor Ruimte CV, Magistratenlaan 138, 5223MB te 's-hertogenbosch.

Nadere informatie

de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank

de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank Verhoeven Verstand van het platteland! Boerenverstand werken aan praktische duurzaamheid! Zo verkopen we de melk Wat is duurzame melk? Blije koeien:

Nadere informatie

Manifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem

Manifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Manifest Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Benut het 6 de Actieprogramma Nitraatrichtlijn om de positie van organische stof in de Nederlandse meststoffenregelgeving te verbeteren! Wij roepen

Nadere informatie

Hoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen

Hoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen Hoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen Natuur en Landschap Pleasure green Milieu Tonnis van Dijk Nutriënten Management Instituut NMI 3 november 2011 Beperkingen in bemesting Europese regelgeving:

Nadere informatie

Projectplan waterberging zuidzijde Veldhoekerweg te Heino, stroomgebied Kolkwetering

Projectplan waterberging zuidzijde Veldhoekerweg te Heino, stroomgebied Kolkwetering Projectplan waterberging zuidzijde Veldhoekerweg te Heino, stroomgebied Kolkwetering Opsteller: Datum: Status: Waterschap Groot Salland Dokter van Thienenweg 1 8025 AL Zwolle 21 november 2014 concept Het

Nadere informatie

Voorjaarsploegen en winterbedekkende groenbemesters op zwaardere klei; kansen voor klimaatbestendige teeltmaatregelen in Flevoland

Voorjaarsploegen en winterbedekkende groenbemesters op zwaardere klei; kansen voor klimaatbestendige teeltmaatregelen in Flevoland Groeilijst, versie 10-12-2018 Lopende en Actieplan Bodem en Water Voorjaarsploegen en winterbedekkende groenbemesters op zwaardere klei; kansen voor klimaatbestendige teeltmaatregelen in Flevoland Ontwikkelen

Nadere informatie

Pakketten Waterbeheer

Pakketten Waterbeheer Pakketten Waterbeheer 2016-2021 Duurzaam slootbeheer, iets voor u? Als agrariër heeft u belang bij een goed onderhouden sloot. Nu is de waterkwaliteit de afgelopen jaren al flink verbeterd, maar het kan

Nadere informatie

Het inventariseren van kennisvragen over bodem en bemesting binnen de deelnemers van Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en de Liemers

Het inventariseren van kennisvragen over bodem en bemesting binnen de deelnemers van Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en de Liemers Het inventariseren van kennisvragen over bodem en bemesting binnen de deelnemers van Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en de Liemers Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Inhoud Onderzoeksvraag

Nadere informatie

KETENKAART CIRCULAIR TERREINBEHEER

KETENKAART CIRCULAIR TERREINBEHEER KETENKAART CIRCULAIR TERREINBEHEER HOE BRENGEN WE BELEID, REGELGEVING EN PILOTS OP EEN UNIFORME WIJZE SAMEN? LEVEND DOCUMENT versie 10 april 2018 1 COLOFON LEVEND DOCUMENT VERSIE 10.04.2018 Aan deze ketenkaart

Nadere informatie

Beekherstel Dommel door Eindhoven tot het Wilhelminakanaal

Beekherstel Dommel door Eindhoven tot het Wilhelminakanaal Inhoud presentatie Beekherstel Dommel door Eindhoven tot het Wilhelminakanaal 1. Aanleiding 2. Het gebied 3. Doel van het project 4. Ontwerpproces en uitdagingen 5. Voorbeelden Frank Gerritsen, projectmanager

Nadere informatie

BEHEERPAKKETTEN OPEN AKKER Onderdeel akker COLLECTIEF MIDDEN OVERIJSSEL 2019

BEHEERPAKKETTEN OPEN AKKER Onderdeel akker COLLECTIEF MIDDEN OVERIJSSEL 2019 BEHEERPAKKETTEN OPEN AKKER Onderdeel akker COLLECTIEF MIDDEN OVERIJSSEL 2019 Overzicht beheerpakketten Binnen het leefgebied Open AKKER zijn er in het werkgebied van Collectief Midden Overijssel enkele

Nadere informatie

Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk in Zuidoost Nederland

Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk in Zuidoost Nederland Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk

Nadere informatie

Project Bakkersmeer versie

Project Bakkersmeer versie Inleiding Het project is op initiatief van de Gemeente Rucphen en de ANV Rucphen tot stand gekomen en op 6 juni 2013 in uitvoering genomen vanuit de overtuiging dat mensen met uiteenlopende belangen meer

Nadere informatie

LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT. Ledenbijeenkomst 2 februari 2018

LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT. Ledenbijeenkomst 2 februari 2018 LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT Ledenbijeenkomst 2 februari 2018 Presentaties Floris van Arkel (projectleider FPG) Ontwikkeling biodiversiteit groene ruimte Belang voor leden FPG Context: mechanismen en barrières?

Nadere informatie

PLAN VAN AANPAK PROGRAMMA CIRCULAIR TERREINBEHEER. Kernteam Circulair Terreinbeheer

PLAN VAN AANPAK PROGRAMMA CIRCULAIR TERREINBEHEER. Kernteam Circulair Terreinbeheer PLAN VAN AANPAK PROGRAMMA CIRCULAIR TERREINBEHEER Kernteam Circulair Terreinbeheer 4 september 2017 INHOUDSOPGAVE 1. Circulair Terreinbeheer... 3 1.1. Inleiding... 3 1.2. Ambitie en doel... 4 1.3. Samenwerken...

Nadere informatie

Watergangen en randen voor waterkwaliteit en insecten (combipakket)

Watergangen en randen voor waterkwaliteit en insecten (combipakket) Watergangen en randen voor waterkwaliteit en insecten (combipakket) Waarom dit pakket? Voor met name vernatting en het verbeteren van de waterkwaliteit. Tevens is het goed voor de biodiversiteit algemeen:

Nadere informatie

Herstel natte natuurparels De Utrecht. Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers

Herstel natte natuurparels De Utrecht. Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers Herstel natte natuurparels De Utrecht Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers Doel van de informatiebijeenkomst Alle agrariërs in de natte natuurparel en/of in de beschermingszone informeren

Nadere informatie

Beheer- en onderhoudsplan Noordpolder deelplan 3 en 4

Beheer- en onderhoudsplan Noordpolder deelplan 3 en 4 Beheer- en onderhoudsplan Noordpolder deelplan 3 en 4 projectnr. 27279 revisie 01 11 oktober 2013 auteur(s) Arjan van Beek Randy Walraven Opdrachtgever Waterschap Brabantse Delta Postbus 20 4801 DZ Breda

Nadere informatie