Fossiele knaagdieren uit Zuidoost Europa Servië en Bosnië & Herzegovina

Transcriptie

1 NGV Nederlandse Geologische Vereniging (NGV) Thema: fossiele vertebraten Fossiele knaagdieren uit Zuidoost Europa Servië en Bosnië & Herzegovina Wilma Wessels Departement Aardwetenschappen Universiteit Utrecht

2 Waarom fossielen Waarom fossiele knaagdieren Waarom zuidoost Europa Vindplaatsen Verzamelen en bewerken Resultaten

3 Hans en Jes de Bruijn Universiteit Utrecht Zoran Marković Natural History Museum Belgrade Milos Milivojević Natural History Museum Belgrade Gudrun Höck Museum of Natural History Vienna Oleg Mandic Museum of Natural History Vienna

4 Waarom fossielen Vergelijken van fauna s: Relatieve datering van aardlagen - biostratigrafie Reconstructies van de paleogeografie X Paratethys X Verdeling van de continenten tijdens het Eoceen 50 miljoen jaar geleden

5 Waarom fossielen Paratethys Reconstructie van de paleogeografie van Eurazië Vroeg Mioceen miljoen jaar geleden Popov et al., 2004

6 Waarom fossielen Biostratigrafie Popov et al., 2004

7 Waarom fossiele knaagdieren Snelle evolutie sinds 50 miljoen jaar geleden. Veel soorten, veel verschillende leefomgevingen en zeer gespecialiseerde aanpassingen aan voedsel

8 Waarom fossiele knaagdieren Snelle generatie wisselingen Snelle reproductie = veel individuen Mogelijk snelle evolutie Tanden zijn hard, blijven goed bewaard in de aarde Meestal geïsoleerde gebitselementen verschillende gebitselementen per individu (excl. melkgebit)

9 Waarom fossiele knaagdieren Migraties Verspreiding

10 Waarom fossiele knaagdieren Localiteiten met vnl. knaagdieren Laat Oligoceen t/m Plioceen Meer dan 160 localiteiten adapted from: Maridet et al, 2006 Ünay et al, 2003

11 Waarom fossiele knaagdieren Mioceen West Europa Oost Europa

12 Waarom zuidoost Europa Localiteiten met vnl. knaagdieren Laat Oligoceen t/m Plioceen Meer dan 160 localiteiten adapted from: Maridet et al, 2006 Ünay et al, 2003

13 Waarom zuidoost Europa Paratethys Vroeg Mioceen miljoen jaar geleden Hoe en wanneer zijn fauna uitwisselingen geweest Popov et al., 2004

14 Waarom zuidoost Europa Geologische kaart Bosnië & Herzegovina

15 Waarom zuidoost Europa Belgrado Geologische kaart Servië

16 Waarom zuidoost Europa Zuidoost Spanje, Laat Miocene sedimenten (Sorbas)

17 Waarom zuidoost Europa turkije Turkije, vroeg Miocene sedimenten (Hayranlı)

18 Waarom zuidoost Europa Servië en Bosnië & Herzegovina

19 Vindplaatsen Bosnië & Herzegovina

20 Vindplaatsen Servië

21 Vindplaatsen Bosnië & Herzegovina Servië

22 Vindplaatsen Localiteiten met vnl. knaagdieren Laat Oligoceen t/m Plioceen Meer dan 160 localiteiten (adapted from: Maridet et al, 2006) (Ünay et al, 2003)

23 Verzamelen en bewerken

24 Verzamelen en bewerken

25 Verzamelen en bewerken

26 Resultaten Bosnië & Herzegovina Banovići Magnetostratigrafie 2000 kilo sediment ~550 tanden en kiezen van Rodentia, Insectivora en Lagomorpha

27 Resultaten Samenstelling fauna: Datering MP30 / MN1 Publicaties: De Leeuw et al., 2012; de Bruijn et al., 2013

28 Resultaten de Paleogene knaagdieren van Bosnia & Herzegovina Biostratigrafisch relevante soorten Palaeosciurus aff. feignouxi, 1: D4, 2: M1-2, 3: M3. Ratufa obtusidens, M3. Bransatoglis fugax, 5: P4, 6: M1, 7: M2, 8: M3, 9: p4, 10: m1, 11: m2, 12: m3. Microdyromys cf. monspeliensis, 13: P4, 14: M1-2, 15: M1-2, 16: M3, 17: p4, 18: m1, 19: m2, 20: m3. Mirrabella aff. anatolica, 21: m1, 22: m2, 23: M2. Eumyarion microps, 24: M1, 25: M2, 26: M3, 27: m1, 28: m2, 29 m3.

29 Resultaten Laat Oligocene paleogeografie Ma (Popov et al., 2004)

30 Resultaten de Paleogene knaagdieren van Servië 1 mm Heterocricetodon Pseudocricetodon montalbaniensis

31 Resultaten de Paleogene knaagdieren van Servië en Bosnië & Herzegovina In Servie meer dan 10 nieuwe soorten en zelfs nieuwe genera, slechts 5 soorten zijn bekend uit het: Vroeg Oligoceen van Turkije (2) Oligoceen van West Europa (2) Oligoceen van China (1)

32 Resultaten Laat Eocene paleogeografie MA W. Europa Endemische faunas Azië Grote fauna veranderingen Migratie van dieren in het Eoceen of Ontstaansgebied van nieuwe soorten Popov et al., 2004

33 Resultaten Laat Oligocene paleogeografie Ma (Popov et al., 2004)

34 Werk in uitvoering Meer fossielen Taxonomie Fylogenie Nieuwe lokaliteiten Datering van aslagen