Micropaleontologie. Hoe leuk is dat!? Shirley van Heck
|
|
- Christel van Veen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Micropaleontologie Hoe leuk is dat!? Shirley van Heck
2 Wat is micropaleontologie? De studie van hele kleine fossielen (microfossielen), die met de microscoop bekeken worden.
3 waarom microfossielen? Komen voor in heel veel sedimenten Komen voor in grote hoeveelheden Makkelijk te verzamelen (weinig ruimte) Vaak makkelijk te prepareren Variabiliteit goed zichtbaar Snelle evolutie: goed voor biostratigrafie Industriele toepassingen voor biostratigrafie en (paleo)ecologie Veel over bekend Vaak heel mooi!
4 Proterozoicum Paleozoicum Mesozoicum Caenozoicum Acritarchen Chitinozoa Sporomorphen Dinoflagellaten Foraminifera Ostracoda Nannoplankton Radiolaria Diatomeën Silicoflagellaten Vertebraten Conodonten Bryozoa Tintiniden
5 PALYNOLOGIE Het vakgebied dat zich bezighoudt met zowel recente als fossiele deeltjes van organisch materiaal. Vooral stuifmeel, sporen en algen zoals dinoflagellaten worden bestudeerd Zowel op land als in water Niet oplosbaar in zuur (HF, HCl) Zolang het niet geoxideerd is (niet in rode gesteenten) Kent zeer veel toepassingen : - stratigrafie - (paleo)climatologie - ecologie - archeologie - testen van waren zoals honing
6 PALYNOLOGIE Acritarchen (Precambrium recent) Cymathiosphaera octoplana Veryhachium cf lairdii Veryhachium trispinosum Multiplicisphaeridium sp Chitinozoa (Cambrium Carboon)
7 PALYNOLOGIE sporen Sporen worden geproduceerd door niet-bloeiende planten zoals varens, paardestaarten, schimmels en mossen. Ze komen voor vanaf het Siluur.
8 PALYNOLOGIE sporen Sporen worden geproduceerd door niet-bloeiende planten zoals varens, paardestaarten en mossen. Ze komen voor vanaf het Siluur.
9 PALYNOLOGIE - stuifmeel Stuifmeel (ook wel genoemd pollen) wordt geproduceerd door bloeiende planten. Ze komen voor vanaf het Krijt. Zonocostites ramonae Pinus
10 PALYNOLOGIE - dinoflagellaten Dinoflagellaten zijn eencellige algen die voorkomen vanaf de Trias. Ze leven vaak in zee, maar sommige soorten leven als symbionten in andere organismen.
11 Proterozoicum Paleozoicum Mesozoicum Caenozoicum Acritarchen Chitinozoa Sporomorphen Dinoflagellaten Foraminifera Ostracoda Nannoplankton Radiolaria Diatomeën Silicoflagellaten Vertebraten Conodonten
12 Foraminiferen Een groep van eencellige organismen die meestal een skelet van kalk hebben, maar sommige groepen bouwen hun schaal van sedimentkorrels. Ze komen voornamelijk in zee voor, kunnen planktonisch zijn of op planten leven of in het sediment. Ze komen voor vanaf het Precambrium. Omdat ze zeer algemeen zijn en makkelijk te bestuderen wordt deze groep het meest gebruikt in de olieindustrie voor ouderdomsbepalingen.
13 Planktonische foraminiferen
14 Benthonische foraminiferen zandschalig
15 Benthonische foraminiferen kalkschalig
16 Ostracoden Ostracoden heten in het Nederlands mosselkreeftjes. Het zijn kleine tweekleppige kreeftachtigen die van zoetwater tot in de diepzee voorkomen. Ze zijn vooral nuttig voor het herkennen van het milieu, ook wel voor biostratigrafie. Ze komen voor vanaf het Cambrium.
17 Bryozoa (mosdiertjes) Zijn het meest verwant aan brachiopoda, dus meercellig Vormen kolonies Voornamelijk in zee Komen voor vanaf het Cambrium Zeer algemeen
18 (kalkig) Nannoplankton Verzamelnaam voor resten < 60 van bepaalde mariene algen. De voornaamste zijn de Coccolithophoriden. Hun skelet bestaat uit kalkplaatjes die coccolieten genoemd worden. Fossiel komen ook andere vormen voor, zoals de Discoasters. Ze kunnen gesteentevormend zijn: krijt zoals in Limburg of zuid Engeland bestaat voornamelijk uit nannoplankton. Ze komen voor vanaf de Trias.
19 Dennis Greig Chevron
20 Proterozoicum Paleozoicum Mesozoicum Caenozoicum Acritarchen Chitinozoa Sporomorphen Dinoflagellaten Foraminifera Ostracoda Nannoplankton Radiolaria Diatomeën Silicoflagellaten Vertebraten Conodonten
21 Radiolaria De Nederlandse naam voor Radiolaria is stralendiertjes. Het zijn eencellige planktonische organismen met een skelet van kiezel. Ze komen voor vanaf het Cambrium in alle zeeën.
22 Diatomeeën Diatomeeën of kiezelwieren zijn eencellige wieren met een extern skelet van kiezel. Ze komen voor vanaf het Krijt en zijn recent zeer algemeen. Ze kunnen zowel in zoet als zout water voorkomen.
23 Silicoflagellaten Silicoflagellaten zijn eencellige planktonische organismen met een skelet van silica. Ze zijn veel opener dan diatomeeën en simpeler dan radiolariën. Ze kunnen photosynthese hebben of heterotroof zijn. Ze komen voor vanaf het Krijt.
24 Proterozoicum Paleozoicum Mesozoicum Caenozoicum Acritarchen Chitinozoa Sporomorphen Dinoflagellaten Foraminifera Ostracoda Nannoplankton Radiolaria Diatomeën Silicoflagellaten Vertebraten Conodonten
25 Vertebraten (gewervelde dieren) Kleine vertebraten zoals vissen, reptielen en zoogdieren leveren ook vaak kleine fossielen op, zoals Otolieten (gehoorbeentjes) - Tanden en kiezen Deze worden vaak aangetroffen samen met ander materiaal zoals foraminiferen, of in landafzettingen.
26 Conodonten Conodonten zijn uitgestorven aal-achtige achtige diertjes die wel een ruggegraat hadden (chordaten) maar niet echt een wervelkolom (vertebraten). Ze zijn voornamelijk bekend van hun kaakjes.
27 MICROPALEONTOLOGIE Volgende sprekers: Bas van Geel: palynologie Els Ufkes: foraminiferen Annelies Kleijne: Nannoplankton
11/19/2012. Systeem Aarde-6:het Mesozoicum. Perm/Trias Paleozoicum-Mesozoicum)massa extinctie Pangea
Systeem Aarde-6:het Mesozoicum Perm/Trias Paleozoicum-Mesozoicum)massa extinctie Pangea Atmosfeer: hoge CO 2 waarden Klimaatsverandering (landklimaat) Hydrosfeer: warme oceanen, anoxia Lithosfeer: hoge
Nadere informatieOrdening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren
Ordening Bacteriën Schimmels Planten Dieren Bacteriën Kenmerken cellen: celwand geen celkern geen bladgroenkorrels eencellig planten zich voort door deling voeden zich meestal met dode resten van organismen
Nadere informatieOrdening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels
Ordening Planten Dieren Bacteriën Schimmels Indeling plantenrijk Indeling dierenrijk Planten Kenmerken plantencellen: celwanden celkernen bladgroenkorrels Wieren Sporenplanten Zaadplanten Wieren / Algen
Nadere informatieEVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 2 Ontwikkeling van het leven in de zee
EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS College 2 Ontwikkeling van het leven in de zee PROGRAMMA 1. Aarde en Kosmos, van Big Bang tot Oersoep 2. Ontwikkeling van het leven in zee 3. Verovering van het land 4.
Nadere informatieWerkstuk Biologie Dierenrijk
Werkstuk Biologie Dierenrijk Werkstuk door een scholier 671 woorden 27 april 2001 4,7 232 keer beoordeeld Vak Biologie Dieren Je kunt het dierenrijk indelen in 8 groepen: -eencellige - sponzen *geen skelet
Nadere informatieSamenvatting door F woorden 3 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou
Samenvatting door F. 1187 woorden 3 juni 2012 7 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1: Ordening in vier rijken Rijken(indelingscriteria): - Bacteriën - Schimmels - Planten
Nadere informatieExamentrainer. Vragen. Een erfelijke ziekte
Examentrainer Vragen Een erfelijke ziekte FH is een erfelijke ziekte die het gevolg is van een mutatie in een bepaald gen. FH-patiënten hebben te veel cholesterol in hun bloed. Cholesterol zet zich vast
Nadere informatieWerkstuk Biologie De ordening van het leven
Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk door Jonathan 1383 woorden 7 juni 2016 7 6 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In dit werkstuk ga ik vertellen over de ordening van het leven. Ordening
Nadere informatieEvolutie. Basisstof 4 thema 5
Evolutie Basisstof 4 thema 5 Wat is evolutie? Planten en dieren zijn in de loop van een hele lange tijd stapje voor stapje ontstaan door het proces dat we evolutie noemen. Een zwaar bestaan eerste verschijnsel:
Nadere informatie108 keer beoordeeld 10 maart Biologie samenvatting Thema 4
7,3 Samenvatting door Laura 729 woorden 108 keer beoordeeld 10 maart 2013 Vak Biologie Methode Biologie voor jou Biologie samenvatting Thema 4 1 Bij het ordenen verdeel je een verzameling in groepen met
Nadere informatieTIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis
De OERKNAL! Wetenschappers denken dat zo n 13,7 miljard aardse jaren geleden alles in het heelal samengeperst was tot een gloeiend heet punt. Tijdens een enorme oerexplosie ontstonden uit dat punt materie
Nadere informatieWELKOM. KOO Wat? Waarom? Hoe? Ouders?
WELKOM KOO Wat? Waarom? Hoe? Ouders? GESCHIEDENIS KOO 21 e Eeuw Wij leven en leren in de 21 e eeuw! Dat heeft alles te maken met de doelen die we willen bereiken: -Mensen die keuzes kunnen maken. -Mensen
Nadere informatieGalerij van de Evolutie
Galerij van de Evolutie Werkblad Niveau 3 RODE DRAAD 1) De galerij van de evolutie leidt je in 6 hoofdstukken van het prille leven tot de huidige tijd. Uiteraard beperkt evolutie zich niet tot deze 6 periodes
Nadere informatieSystematiek in planten- en dierenrijk
Systematiek in planten- en dierenrijk Om de grote diversiteit in organismen te overzien zijn ze door de mens in groepen verdeeld. Hierbij is gekeken naar: morfologie. Dit zijn uiterlijke kenmerken anatomie.
Nadere informatieOpdracht 1 De Tijdlijn
590 miljoen Opdracht 1 De Tijdlijn Kleurpotloden Door het werk van geologen is veel duidelijk geworden over planten en dieren die vroeger leefden. Om het overzichtelijk te maken werden ze ingedeeld in
Nadere informatieTaxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.
Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:
Nadere informatieVoorbeelden organel: celkern, vacuole, mitochondriën en endoplasmatisch rediculum.
Samenvatting door S. 1531 woorden 1 mei 2015 6.3 25 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Paragraaf 1. De levende natuur wordt ingedeeld in 3 domeinen: Bacteriën Archea Eukaryoten Bacteriën
Nadere informatie*Een Heterotroof wil zeggen dat ze Organische stoffen nodig hebben om te kunnen leven. Deze nemen ze op uit de omgeving.
Samenvatting door een scholier 1724 woorden 26 maart 2012 6,4 51 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 5 Ordening en Evolutie. Basisstof 1 Ordening in vier rijken: Een halve
Nadere informatieT4. Ordening. EB 10. Soorten en rassen EB 11. Indelen in steeds kleinere groepen EB 12. Beoordelingspracticum de mossel
T4. Ordening B1. Het ordenen van organismen B2. Het rijk van de bacteriën B3. Het rijk van de schimmels B4. Het rijk van de planten B5. Het rijk van de dieren B6. Geleedpotigen B7. Gewervelden B8. Het
Nadere informatieOns zonnestelsel bestaat uit de zon, een ster met 8 planeten die daarom heen draaien.
Samenvatting door E. 1376 woorden 3 april 2015 7,3 25 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Ak samenvatting H2 2 Ons zonnestelsel bestaat uit de zon, een ster met 8 planeten die daarom
Nadere informatieFossiles de Segonzac. Geologie
Fossiles de Segonzac Geologie De streek rond Segonzac is beroemd om zijn Cognac en Pineau des Charentes maar is geologisch gezien ook een interessant gebied vanwege zijn kalksteenafzettingen uit het Boven
Nadere informatieThemadag Riffen TNO Utrecht, 26 september 2015
Themadag Riffen TNO Utrecht, 26 september 2015 Programma: 10:00 u registratie en koffie 10:30 u Cathrien van de Ree: Riffen in de tijd (overzicht van rifbouwers en rifbewoners door de geologische tijd)
Nadere informatieEVOLUTIE VAN DINO TOT MUS EN MUIS. College 1 Introductie, tijdsbeelden en fossielen
EVOLUTIE VAN DINO TOT MUS EN MUIS College 1 Introductie, tijdsbeelden en fossielen EVOLUTIE, VAN DINO TOT MUS EN MUIS Uw docent Kees Boele PROGRAMMA 1. Inleiding, tijdsbeelden en fossielen 2. Ontstaan
Nadere informatieAntwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld
Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie
Nadere informatiePlanten. over bloemetjes en bijtjes Knollen en citroenen
Planten over bloemetjes en bijtjes Knollen en citroenen Deze bijeenkomst Planten versus dieren Indeling van het plantenrijk Voortplanting Ecosystemen Indeling van het leven op aarde Er zijn 4 rijken: Bacteriën
Nadere informatieFossielen uit het Tertiair
3 Fossielen uit het Tertiair door G. Spaink In zijn artikeltje over de Vlijt in de laatste Selachii (3e jaargang no 2) snijdt Gerhard Cadée een aantal vragen die aan, ook mij reeds lang hebben bezig gehouden.
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie Natuurlijke ordening
Praktische opdracht Biologie Natuurlijke ordeni Praktische-opdracht door een scholier 1103 woorden 28 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Biologie Opdracht agar-agar voorwerp Verwachte Vorm Kleur Geschatte
Nadere informatieSedimentologie Van verwering, erosie en transport tot aan de afzetting van klastische en bio-chemische sedimenten
Sedimentologie Van verwering, erosie en transport tot aan de afzetting van klastische en bio-chemische sedimenten 20 Verwering H2O + CO2 zuur actie: dissolutie, hydrolyse, oxidatie, hydratatie: Average
Nadere informatie11/5/2012. Systeem Aarde aan het begin van het Paleozoicum. Praecambrium (tot ~540 m. j.)
Systeem Aarde aan het begin van het Paleozoicum Praecambrium (tot ~540 m. j.) Paleozoicum (540-245 m.j.) Start: ~ Cambrische Explosie (skeletvormers, biomineralisatie) Einde: supercontinent Pangea (massa-extinctie)
Nadere informatieVeiligheid Silica DE & RUB
Veiligheid Silica DE & RUB 4 September 2018 RUB & Veiligheid Silica DE Ctgb en biocide Wetgeving Oude RUB Nieuwe RUB Samenvatting Vragen Diatomeeënaarde (DE) Silica Gezondheid mens Gezondheid en veiligheid
Nadere informatieGeschiedenis van de aarde
Geschiedenis van de aarde Vragen bij de oefen- en zelftoetsmodule behorende bij hoofdstuk 25 van 'Biology', Campbell, 8e druk en de colleges 'Dynamische aarde'. november 2009 Inleiding Je moet weten: hoe
Nadere informatieDE GESCHIEDENIS VAN DE AARDE
DE GESCHIEDENIS VAN DE AARDE Het ontstaan en de evolutie > 4.6 miljard jaar geleden - 240.000 jaar geleden Voorafgaand aan de eigenlijke Vaderlandse geschiedenis, die in het volgende hoofdstuk begint bij
Nadere informatieOnze bijzondere planeet De aarde is een bijzondere planeet. Er zijn in het heelal veel meer planeten. Leven op onze planeet is mogelijk door de zon.
Project Dieren C- verrijking week 1 Info plus Algemeen Tijdbalk Het is heel moeilijk om je voor te stellen hoe lang geleden de aarde is ontstaan. Hoe lang duurde het voordat het eerste leven ontstond?
Nadere informatieDoelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken en van elk rijk de kenmerken kunnen noemen.
Boekverslag door Een scholier 1128 woorden 15 januari 2005 5.1 80 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie boek A Thema 5 Ordening en revolutie Doelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken
Nadere informatieDe nederlandse versie van het boek "Fossielen" van R.B.Bliss, G.E.Parker en D.T.Gish is uitverkocht.
De nederlandse versie van het boek "Fossielen" van R.B.Bliss, G.E.Parker en D.T.Gish is uitverkocht. 2 INHOUD Aan de student...... 1 HOOFDSTUK EEN Fossielen; sleutels tot het verleden... 3 Wat zijn fossielen?......
Nadere informatieBomendag Van Den Berk 26-9-2013. Pius Floris. directeur Plant Health Care.
Bomendag Van Den Berk 26-9-2013 Pius Floris. directeur Plant Health Care. Plant Health Care. Al meer dan 25 jaar actief in wortelbiologie. Al in 2009 verkozen tot de top 20 meest duurzame bedrijven ter
Nadere informatieOpdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken.
Thema 4 Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken. Opdracht 2 1. bacteriën schimmels planten dieren 2. Kenmerken van cellen, namelijk of de organismen cellen hebben met celkernen,
Nadere informatieLEVEN. In deze VESTA eerst de onderdeel IV. Daar weten we het meeste van af. (De overige delen zijn zeer speculatief en daarom zeer intrigerend!
LEVEN Al in mijn schooltijd was ik, naast een fanatiek hemelvorser met mijn 6 cm telescoopje, gefascineerd door drie 'wereld' problemen: I De tijd. Is deze ooit begonnen, zal hij ooit eindigen? II De ruimte.
Nadere informatiePalynologie en de oorsprong van Acritarchen
Palynologie en de oorsprong van Acritarchen Isabel van Waveren In zeesedimenten worden veel verschillende organische microfossielen afgezet. Hun wand bestaat uit zeer taai organisch materiaal dat lijkt
Nadere informatieDarwin en de evolutieleer
Darwin en de evolutieleer Joost Raeymaekers science4fun - 16 oktober 2009 Wie was Charles Darwin? - Een echte Engelsman uit de vorige eeuw (geboren in 1809) - Wetenschapper - Studeerde biologie, de leer
Nadere informatieInfo plus Algemeen. Project Dieren F- verrijking week 1
Project Dieren F- verrijking week 1 Info plus Algemeen Tijdbalk Het is heel moeilijk om je voor te stellen hoe lang geleden de aarde is ontstaan. Hoe lang duurde het voordat het eerste leven ontstond?
Nadere informatieThema 5 Evolutie Basisstof 2 Evolutie van de mens
Een populatie met een grote genetische diversiteit heeft een grote overlevingskans. De kans is groot dat enkele individuen de genen bezitten om een onbekende ziekteverwekker af te weren of om zich goed
Nadere informatieInhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.
Door: Oscar Zuethoff Groep 6b - Meneer Jos & Ingrid Februari 2008 Inhoud Inleiding blz. 3 Wat is een fossiel? blz. 4 Hoe fossielen ontstaan blz. 5 Fossielen van zacht weefsel blz. 6 Zeedieren blz. 7 De
Nadere informatie6.3. Samenvatting door W woorden 3 december keer beoordeeld. 1. De indeling van de levende natuur. Domeinen
Samenvatting door W. 1211 woorden 3 december 2015 6.3 4 keer beoordeeld Vak Biologie 1. De indeling van de levende natuur Domeinen Levende natuur wordt ingedeeld in 3 domeinen 1. 2. 3. Bacteriën prokaryoot
Nadere informatie12/11/2012. Systeem Aarde-5: Het Paleozoicum. Wat vooraf ging: Supercontinent Rodinia breekt op Gondwana Laurentia Baltica Siberia
Systeem Aarde-5: Het Paleozoicum Wat vooraf ging: Eerste leven Bacteria/archaea Stromatolieten (cyanobacteria) Eerste riffen Meercellig leven Biomineralisatie pas in het Boven Ediacaran Cambrische Explosie
Nadere informatie12/11/2012. Systeem Aarde-5: Het Paleozoicum
Systeem Aarde-5: Het Paleozoicum 1 Wat vooraf ging: Eerste leven Bacteria/archaea Stromatolieten (cyanobacteria) Eerste riffen Meercellig leven Biomineralisatie pas in het Boven Ediacaran Cambrische Explosie
Nadere informatieBouw van een cel vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/73566
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73566 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieOm de organismen in te delen moet je letten op de volgende kenmerken: celwand, celkern en bladgroenkorrels.
Samenvatting door Aukje 4892 woorden 5 juli 2016 5,2 22 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie hoofdstuk 4: Ordening 1 Het ordenen van organisme Je kunt uitleggen waarvoor we de Tree of Life gebruiken Je
Nadere informatieVoorbeeldtentamen Evolutiebiologie DT 2
Voorbeeldtentamen Evolutiebiologie DT 2 Het tentamen zal bestaan uit: - twee vragen over het onderdeel Microbiologie - een of twee vragen over het onderdeel Plantenrijk - twee vragen over het onderdeel
Nadere informatiePaleozoicum ( m.j.) Start: ~ Cambrische Explosie (skeletvormers, biomineralisatie) Einde: supercontinent Pangea (massa-extinctie)
Systeem Aarde aan het begin van het Paleozoicum Praecambrium (tot ~540 m. j.) Paleozoicum (540-245 m.j.) Start: ~ Cambrische Explosie (skeletvormers, biomineralisatie) Einde: supercontinent Pangea (massa-extinctie)
Nadere informatieDit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en
Nadere informatieBeestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
Nadere informatieKosmische Vertellingen. Het Ontstaan van het Zonnestelsel. Het Zwarte Tijdlint
Kosmische Vertellingen Het Ontstaan van het Zonnestelsel Het Zwarte Tijdlint Handleiding voor het werken met het Zwarte Tijdlint Kosmische Vertellingen Het Ontstaan van ons Zonnestelsel Het Zwarte Tijdlint
Nadere informatie1. In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld? 3. wat is de functie van de celkern in een cel?
Antwoorden door een scholier 1487 woorden 13 januari 2013 6 184 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 4 Ordenen 1 t/m 5 Opdracht 2 1. In welke 4 rijken worden organismen
Nadere informatieDE BLAUWE AARDE. College 4 Water in een rugzak, leven buiten het water
DE BLAUWE AARDE College 4 Water in een rugzak, leven buiten het water PROGRAMMA 1. Water als leven brengend molecuul 2. Leven in zee 3. Leven in sloot en plas 4. Water in een rugzak, leven buiten het water
Nadere informatieEVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 5 Evolutie vogels en zoogdieren
EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS College 5 Evolutie vogels en zoogdieren PROGRAMMA 1. Aarde en Kosmos, van Big Bang tot Oersoep 2. Ontwikkeling van het leven in zee 3. Verovering van het land 4. Bloeitijd
Nadere informatieReflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen
Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf
Nadere informatieBoekverslag door O. 810 woorden 28 juni keer beoordeeld. Verslag Praktische Opdracht Ordening
Boekverslag door O. 810 woorden 28 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Biologie Verslag Praktische Opdracht Ordening Naam: Bregje Coremans Klas: M3b docent: Mr. Vissenberg datum: https://www.scholieren.com/verslag/96899
Nadere informatieHet boek van de evolutie
Het boek van de evolutie Het boek van de evolutie OVER ZEESCHORPIOENEN, DINOSAURIËRS EN SABELTANDTIJGERS Met illustraties van KATIE SCOTT Geschreven door FIONA MUNRO en RUTH SYMONS 6 Inleiding Het eerste
Nadere informatieMeercellig Tweezijdig symmetrisch Exoskelet. Dit is een stekelhuidige
Meercellig Tweezijdig symmetrisch Exoskelet Dit is een stekelhuidige Dit is een stekelhuidige Meercellig Tweezijdig symmetrisch Exoskelet Dit is een geleedpotige Geleedpotigen ontstonden ongeveer tegelijk
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Archaea en hyperthermofielen De levende organismen op onze aarde kunnen verdeeld worden in twee groepen, de prokaryoten en de eukaryoten. Eukaryote cellen hebben een celkern, een
Nadere informatieAantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT
Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT 1.1 De tuin 1 Wat leeft er in een tuin? Organismen: dit zijn levende wezens zoals, planten, dieren, mensen, bacteriën en schimmels. Levenskenmerken:
Nadere informatieHet Strand KNNV basiscursus 2012
Het Strand KNNV basiscursus 2012 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - gewervelden - geleedpotigen
Nadere informatieDieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011
Dieren (deel 2) Cursus Natuur-in-zicht 1 Indeling dierenrijk 2 hoofdgroepen: ONGEWERVELDEN GEWERVELDEN * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden Dieren 2 Cursus Natuur-in-zicht 2 1 enkele ongewervelden
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 en 3 (Actieve aarde)
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 en 3 (Actieve aarde) Samenvatting door een scholier 1641 woorden 7 december 2004 6 29 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Aardrijkskunde Actieve aarde Hoofdstuk 2
Nadere informatieExamen VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur. Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage.
Examen VMBO-KB 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur biologie CSE KB Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 48 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 52
Nadere informatie10/19/2012. Systeem Aarde 3 De Cambrische Explosie en wat er aan vooraf ging ( m.j.) De Cambrische Explosie
Systeem Aarde 3 De Cambrische Explosie en wat er aan vooraf ging (650 542 m.j.) De Cambrische Explosie 1 Charles Doolittle Walcott Charles Doolittle Walcott Burgess Shale (505 m.j.) Sponzen en trilobiet
Nadere informatieEVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 1 Introductie evolutie Aarde en kosmos, Big Bang en Oersoep
EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS College 1 Introductie evolutie Aarde en kosmos, Big Bang en Oersoep EVOLUTIE, VAN OERSOEP TOT OERMENS Uw docent Kees Boele PROGRAMMA 1. Aarde en Kosmos, van Big Bang tot
Nadere informatieDieren ademen hv12. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62522
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 14 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62522 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieSchimmels. http://www.soortenbank.nl/soorten.php?menuentry=quiz&soortengroep=paddenstoelen
Schimmels Waar zouden we zijn zonder de schimmel. Geen brood, bier, brie, champignons of penicilline. Ook ruimen ze planten- en dierenresten op (detritivoren). Jammer dat ze al aan planten en dieren beginnen
Nadere informatieHerhaling leerstof / maatwerk. Les EVOLUTIE (Groepsopdracht)
Herhaling leerstof / maatwerk Les EVOLUTIE (Groepsopdracht) Inleiding: Je gaat nadenken over hoe de mens er na 1000 jaar uit zou zien wanneer deze in een nieuwe, vreemde omgeving terecht zou komen en zich
Nadere informatieOpdrachten Oevergroep
Opdrachten Oevergroep Ho, stop! Voordat jullie met de schepnetjes naar het water rennen, eerst even dit! De Waal is de drukst bevaren rivier van Europa en door haar bedding stromen miljoenen liters water
Nadere informatieLeskist Fossielen Handleiding Groep 6, 7 en 8
Leskist Fossielen Handleiding Groep 6, 7 en 8 Milieu Educatie Centrum Gemeente Renkum Colofon Deze leskist is eigendom van: Milieu Educatie Centrum Gemeente Renkum Postbus 9100 6860 HA Oosterbeek Herzien
Nadere informatieLEREN CLASSIFICEREN. Classificatie van ongewervelde dieren. Werkblad Niveau 3
LEREN CLASSIFICEREN Classificatie van ongewervelde dieren Werkblad Niveau 3 In de tentoonstellingszalen van het museum krijg je een overweldigend beeld van de grote verscheidenheid aan dieren. Op basis
Nadere informatieHand-out Microbiologie
Hand-out Microbiologie COO-module bij hoofdstuk 25, 26, 27, 28 en 31 uit Biology van Campbell. NB In de module krijg je een random selectie van 18 van deze vragen. Hieronder staan dus meer vragen dan je
Nadere informatieEvolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.
Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. Evolutietheorie: Vanaf de 18 de eeuw. Het is niet te bewijzen, maar er zijn genoeg argumenten die
Nadere informatieHandleiding Door Irma Smallegoor - Nienhaus van Lint
Handleiding Door Irma Smallegoor - Nienhaus van Lint 2 Inhoud Voorwoord... bladzijde 5 Materialen... bladzijde 7 Aanbieding per tijdperk Het Precambrium... bladzijde 11 Het paleozoïcum Het Cambrium...
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatieKennismagazine Wetenschap Aanmelden Inloggen
Kennismagazine Wetenschap Aanmelden Inloggen Algen in het wild Eén zomerse duik in het buitenwater en je zwemt ze geheid tegen het lijf: algen. Het water zit er vol mee. In één theelepel water kunnen tot
Nadere informatieFossiele knaagdieren uit Zuidoost Europa Servië en Bosnië & Herzegovina
NGV 20-09-2014 Nederlandse Geologische Vereniging (NGV) Thema: fossiele vertebraten Fossiele knaagdieren uit Zuidoost Europa Servië en Bosnië & Herzegovina Wilma Wessels Departement Aardwetenschappen Universiteit
Nadere informatieMens, natuur & milieu
Mens, natuur & milieu Lesbrief Biologie. In dit thema ga je aan de gang met opdrachten die gaan over de ontwikkelingen in het havengebied en de gevolgen voor natuur en milieu. Deze opdracht is een lesbrief
Nadere informatieBèr was een 14 meter lange Mosasaurus die leefde in de zee die ooit Maastricht bedekte. Bèr is nu dood,
Opdracht door een scholier 1811 woorden 16 februari 2003 5 15 keer beoordeeld Vak CKV Inhoudsopgave Fossielen: -Mosasaurus: Bèr: -Wie was Bèr? -De opgraving. -Het quadratum: een bijzonder bot. -Wat at
Nadere informatieNieuwsbrief 43 van de zwerfsteengroep maart 2011
Nieuwsbrief 43 van de zwerfsteengroep maart 2011 Op 14 maart hadden we een 3-tal onderwerpen: foraminiferen, bryozoën en barnsteen. Foraminiferen: komen al voor in het cambrium, tot en met het devoon zijn
Nadere informatieEffecten van toenemende warmte en CO 2 op het leven in zee
Effecten van toenemende warmte en CO 2 op het leven in zee Jack Middelburg Universiteit Utrecht Darwin Centrum voor Biogeologie Netherlands Earth System Science Centre 21 Oktober 2014 KNAW Oceaan in hoge
Nadere informatieArmpotigen of Brachiopoda
Armpotigen of Brachiopoda INLEIDING W. Faber Bij het vinden van schelpkeppen zijn we snel geneigd te denken, dat we te doen hebben met de delen van een schelp, waarin eens een weekdier huisde. Toch is
Nadere informatieKaartenset ongewervelde dieren
Kaartenset ongewervelde dieren Deze set met plaatjes is het eerste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met daarbij
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 2
Samenvatting Biologie Thema 2 Samenvatting door een scholier 1384 woorden 17 maart 2014 6,3 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Er zijn verschillende indelingscriteria deze hebben
Nadere informatieInhoudsopgave. Oriëntatie Herkennen van diersoorten en rassen Voeren van dieren Huisvesten van dieren...
Inhoudsopgave Oriëntatie... 7 1. Herkennen van diersoorten en rassen...8 1.1 Ordenen van dieren...8 1.2 Diersoorten en rassen...10 1.3 Keuze diersoorten met behulp van raskenmerken...13 1.4 Het fokken
Nadere informatieDetermineren vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 20 December 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73575 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatiehttp://www.koieagle.nl/e107_plugins/content/content.php?content.821 Pagina 1/6 Alle soorten Algen even bespreken
Pagina 1/6 Alle soorten Algen even bespreken Dennis Barten, dinsdag 08 juni 2004-00:00:00 Alle soorten algen even bespreken. Bron : Vijvers & Koi Inleiding. Algen. Een leven zonder hen kunnen we ons onmogelijk
Nadere informatie5, Soort en populatie Klassieke ordening Moderne ordening. Samenvatting door een scholier 2206 woorden 29 november 2004
Samenvatting door een scholier 2206 woorden 29 november 2004 5,9 31 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Synaps Hoofdstuk 14: Ordening 14.1 Soort en populatie Een soort is een groep organismen, waarvan
Nadere informatiehet machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening
antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal Havo/VWO 3-4 het machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-onderwijsmateriaal voor Havo/VWO
Nadere informatieHET BIOCHRON... EEN LEVEND BEELD VAN MILJOEN JAAR AARDGESCHIEDENIS
Grondboor en Hamer, jrg. 40, no. 3/4, p. 65-71, 7 fig., juni/aug. 1986 HET BIOCHRON... EEN LEVEND BEELD VAN 4.600 MILJOEN JAAR AARDGESCHIEDENIS Henk Hiddingh * Een bezoek aan het Noorder Dierenpark begint
Nadere informatiePlanten: vorm en functie 1. Ginkgo biloba
Planten: vorm en functie 1 Ginkgo biloba Planten: vorm en functie Begeleiders: Jurgen Memelink jurgen.memelink@hu.n 06-51680890 / 06-11123607 Henk Kers (practicuminstructeur) henk.kers@hu.nl 06-23497184
Nadere informatieInhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk
Inhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk Inleiding 1 PLANTEN 1.1 Indeling van het plantenrijk 1.1.1 De groene wereld van de planten 1.1.2 Wieren (algen) 1.1.3 Mossen 1.1.4 Paardenstaarten 1.1.5 Varens
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatieMicro-organismen. organismen
Micro-organismen organismen Agenda Wat zijn micro-organismen? Verschil tussen bacteriën en virussen Wat zijn micro-organismen? Een micro-organisme is niet zichtbaar met het blote oog: Bacteriën (gram positief/negatief)
Nadere informatieDe Kosmische Vertellingen
De Kosmische Vertellingen Inleiding en Overzicht Het werken met tijdlijnen in het kosmisch onderwijs - bedacht door Dr. Montessori en haar zoon Mario Montessori - moet gezien worden als een unieke manier
Nadere informatieHandleiding Soortenlijst. Inhoud. Inleiding. Indeling van de soortenlijst. Sorteren van de soortenlijst. Soortenlijst aanvullen met eigen opmerkingen
Handleiding Soortenlijst Inhoud Inleiding Indeling van de soortenlijst Sorteren van de soortenlijst Soortenlijst aanvullen met eigen opmerkingen Bijlage 1 Overzicht landschappen en biotopen binnen elk
Nadere informatieSpelen met apps. Groepsdiscussie
Slimmer dan de waarnemer? Van pen en papier tot ObsIdentify Live demonstratie nieuwe site Spelen met apps Installatie, tips & tricks Groepsdiscussie Waar gaan we naartoe? Dirk Smets Percentage waarnemingen
Nadere informatie