De Verborgen Attractie van de Aarde

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De Verborgen Attractie van de Aarde"

Gerarda Hermans
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet

Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in

Aarde Regio binnen een plaat: rotatie om

Terrarum Description Gerard Mercator, 1595

pool Regio binnen een plaat: latitudinale

1 De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet van de cursus 1 - Magnetisme & Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in het verleden 3 Drift der Continenten en Plaattektoniek (4 toepassingen) 5 Omkeringen van het Aardmagneetveld (6 - toepassingen) 7 Gesteentemagnetisme en (paleo)intensiteit van het veld 8,9 Capita Selecta 10 Gastlezing & bezoek Fort Hoofddijk De Verborgen Attractie van de Aarde Regio binnen een plaat: rotatie om verticale as Rupes Nigra: Septentrionalium Terrarum Description Gerard Mercator, 1595 Referentie pool Kleincirkel Waargenomen pool Regio binnen een plaat: latitudinale beweging Referentie pool Waargenomen pool Plaatbewegingen Paleomagnetisme: géén longitudinale bewegingen 1

2 Mare Nostrum Een tektonisch zeer actieve regio! Convergentie zone tussen Afrika en Eurasia (afgelopen 120 Myr) Mare Nostrum Arcs Paleomagnetische signatuur Kenmerkend voor het Middellandse Zeegebied: bogen (arcs) Krijgsman and Garcés, 2004 zonder uitzondering CW and CCW rotaties aan weerszijden: saloon door Mare Nostrum Evolutie van plaatgrenzen sinds 30 Ma Tektonisch zeer actieve regio maar waarom? Wortel and Spakman,

3 Ontstaan van de bogen Slab roll-back Wortel and Spakman, 2000 Bogen veroorzaakt door het mechanisme van slab roll-back Verticaal zinken van koude slab migratie van trog & back-arc extensie + wegzinken (Subsidence) Voorbeeld: Western Mediterranean Aegean Sea Rosenbaum et al.,

4 4

5 Voorbeeld: rotatie Iberia (1969) Rotatie van Iberia (2004) ~37º CCW ergens tussen 200 Ma en 70 Ma (~130 Myr) Sibouet et al.(2004): ~37º CCW op basis van seafloor anomalies Opening van Baai van Biscaye: tussen 124 en 85 Ma (~40 Myr) Van der Voo (1969) 40 jaar later (2008) Pyrenees ~12 Myr Tussen 124 Ma en 112 Ma: ~35 CCW in 12 Myr Zhihong Gong Gong et al. (2008) 154 Ma 126 Ma Vissers & Meijer (2012) Vissers & Meijer (2012) 5

6 121 Ma 116 Ma Vissers & Meijer (2012) Vissers & Meijer (2012) 83 Ma 79 Ma Vissers & Meijer (2012) Vissers & Meijer (2012) Rotatie van Iberia en Sardinië? Rotatie van Sardinië Aptian 35 CCW ~45º ~20.5 Ma Gattacceca et al., 2007 Gattacceca et al.,

7 Rotatie van Sardinië Rotatie van Sardinië Triassic (200 Ma) ~70ºCCW MSc student MSc student Horner and Lowrie, 1981 Advokaat et al. (2014) Rotatie van Sardinië Rotation of Sardinia MSc student MSc student Rotatie van Sardinië Rotatie van Sardinië MSc student MSc student 7

8 Voorbeeld: de India-Asia botsing India-Asia collision: the biggest, fastest, highest, most devastating etc. NRC Handelsblad, 9 mei 2015 Himalaya en Tibet Plateau Invloed op klimaat: bv. ontstaan van moesson systeem Grootste vraag: wat dreef die enorme noordwaartse snelheid? Dus: een kwantitatieve reconstructie van de botsing Reconstructies van: Oceaanbekkens (marine geophysics) Gebergtegordels (structurele geologie) Verdwenen platen (paleomagnetisme) 8

Mariene magnetische anomalieën Geologische gegevens Bijvoorbeeld:

Plateau: verkorte Asia plaat Geologische reconstructies: Bewegingen

Hinsbergen et al, J. Geophys. Res. 20 Van Hinsbergen et al, Tectonics.

km tekort in Himalaya-Tibet na de botsing Long et al.

9 Mariene magnetische anomalieën Geologische gegevens Bijvoorbeeld: Tethyan Himalaya (Tibetan Himalaya) bedekt met ~55 Ma Aziatische sedimenten Plate circuit Orme et al., Basin Res 2014 Na botsing 55 Ma: nog ~4000 km convergentie Tibet Plateau: verkorte Asia plaat Geologische reconstructies: Bewegingen langs grote breuken Reconstructie gebergtegordels: uitvouwen Van Hinsbergen et al, J. Geophys. Res. 20 Van Hinsbergen et al, Tectonics Tibet Plateau: verkorte Asia plaat We komen nog steeds ruim 2000 km tekort in Himalaya-Tibet na de botsing Long et al. (2011) Reconstructie gebergtegordels: uitvouwen Waar moeten we dat zoeken: in de Himalaya? Of in Tibet? Van Hinsbergen et al., PNAS

10 Waar moeten we dat zoeken: Dus: Paleomagnetisme voor reconstructie van paleolatitude Tibet? (Asia) Himalaya? (Greater India) Bemonstering van lavas Zuidelijke marge van Azië (Lhasa) Dupont-Nivet et al., paleomagnetische sites, met ouderdom Ma Wanneer was de botsing? Een flinke controverse in de ouderdom Garzanti et al. (2008) versus Aitchison et al. (2008) Vulkanische eilandboog Volgens Aitchison et al. (2007): 35 Ma 10

11 Conclusies in 2009 (48 Ma) Resultaat 2010 (48 Ma) Dupont-Nivet et al. (2009) Dupont-Nivet et al., 2010 Resultaat in 2011 (50 Ma) 2012 Van Hinsbergen et al., 2011 Van Hinsbergen et al., 2012 Spreiding (3-6 cm/yr) Greater India Basin De reconstructie in 2012 Extensie/spreiding ~ het tekort van 2000 km Van Hinsbergen et al, PNAS 2012 Van Hinsbergen et al.,

12 Wordt vervolgd o.a. in Arizona (Wentao Huang) Van Hinsbergen et al. (2012) film te vinden op geologist.nl onder Reconstructions 12

Vergelijkbare documenten

De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. 3- Drift der continenten en plaattektoniek. Drift der continenten

De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet van de cursus 1 - Magnetisme & Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in het verleden 3 Drift der Continenten en Plaattektoniek 4 Omkeringen van het Aardmagneetveld