Tandheelkunde. Knaagdieren en konijnen

Transcriptie

1 Tandheelkunde Knaagdieren en konijnen

2 Inhoud Verschil knaagdieren en konijnen Anatomie van het gebit Symptomen Afwijkingen Oorzaken afwijkingen Behandeling gebitsproblemen - tanden Behandeling gebitsproblemen - kiezen Instructies eigenaar

3 Verschil knaagdieren en konijnen

4 Verschil knaagdieren en konijnen Orde der rodentia knaagdieren cavia, chinchilla, degoe, eekhoorn, muis, hamster, prairiehondje, rat, gerbil etc. Orde der lagomorpha haasachtigen hazen en konijnen

5 Verschil knaagdieren en konijnen Haasachtigen hebben een ander gebit dan knaagdieren De gebitsproblemen zijn wel vergelijkbaar Problemen vaak door levenslang doorgroeien tanden en kiezen Bij onvoldoende afslijting snijtanden en kiezen te lang zorgt voor problemen

6 Anatomie van het gebit

7 Tandformules Tandformule van knaagdieren 20 gebitselementen Tandformule haasachtigen 28 gebitselementen

8 3 verschillen in gebit - snijtanden Knaagdier bovenkaak 2 onderkaak 2 Haasachtigen bovenkaak 4 (2 stifttanden) onderkaak 2

9 Stand snijtanden Knaagdieren snijtanden staan beitelvormig op elkaar Haasachtigen snijtanden staan loodrecht op elkaar

10 Vorm snijtanden Knaagdieren Smal en vrij spits aan punt Haasachtigen Breed en plat aan onderzijde

11 Gezond gebit knaagdier haasachtige

12 Symptomen

13 Symptomen Niet of slecht kunnen eten, wel interesse Proppen kauwen, voedsel komt als prop de bek weer uit Speekselen, vacht rond bek nat en plakkerig Weigeren van voedsel, eerst hard en daarna ook zacht voedsel

14 Vermageren door lage voedselopname Slechte conditie en slechte vacht Maagdarmstoornissen zoals diarree of juist obstipatie Stil in elkaar gedoken zitten door pijn Oog- en neusuitvloeiing Zwellingen aan de kop door abcessen

15 Afwijkingen

16 Olifantstanden Snijtanden boven- en onderkaak raken elkaar niet malocclusie tanden slijten niet af Vaak erfelijk

17 Haken op de kiezen Kiezen slijten niet goed op elkaar af Scherpe punten (haken) ontstaan op kiezen Steken in de tong of de wang pijnlijk! Speekselen door irritatie haak op slijmvlies van tong/wang natte kin en/of kale plekken

18 Haken op de kiezen

19 Brugvorming kiezen Door eerste kiezen wordt brug gevormd, tong kan eronder vast zitten

20 Oorzaken afwijkingen

21 Oorzaken - voedingsfouten Onvoldoende kauwmateriaal, verkeerde voeding (altijd onbeperkt hooi voeren) Te weinig calcium Te weinig vitamine C (cavia s)

22 Erfelijke oorzaken - onderbeet Bij konijnen Bovenkaak is te kort Snijtanden slijten niet Behandeling: tanden trekken

23 Erfelijke oorzaken scheve kaakstand Kaken staan scheef ten opzichte van elkaar Snijtanden slijten niet Behandeling: tanden trekken

24 Oorzaken - trauma Verkeerd of niet teruggroeien van de tand na trauma Tegenoverliggende snijtand slijt niet af en zal door blijven groeien Fracturen (breuk) van de kaak waardoor de positie van de snijtanden veranderd is

25 Behandeling gebitsproblemen Tanden

26 Tanden knippen Knippen snijtanden met tandenkniptang De goedkoopste behandeling Dier hoeft niet onder narcose Na 2 tot 8 weken herhalen

27 Nadelen tanden knippen Pijnlijk voor dier Risico splijten tanden in de lengterichting Scherpe randen door knippen, kunnen tong en lip beschadigen Tijdelijke oplossing, onderliggende oorzaak wordt niet bestreden De kracht die uitgeoefend wordt tijdens het knippen is zo groot dat het diepe tandweefsel waaruit de tand groeit beschadigd kan raken wat gevolgen heeft voor de tandgroei

28 Tanden slijpen Diervriendelijker Wordt weinig druk uitgeoefend Voorkomt splijten Stand snijtanden kan gecorrigeerd worden zodat ze op natuurlijke wijze op elkaar af kunnen slijten

29 Tanden trekken Tanden groeien niet meer aan Als door slijpen geen normale stand kan worden gerealiseerd Kunnen nog wel goed voedsel opnemen Permanente oplossing

30 Behandeling gebitsproblemen Kiezen

31 Behandeling onder narcose Behandeling van kiesproblemen en trekken snijtanden onder narcose Haken verwijderen en kiezen trekken wordt gedaan door dierenarts

32 Instrumentarium Onderzoekslamp (beter zicht) Otoscoop met trechter: inspectie kiezen Mondsperderset Tandenkniptang Rasp wangspreider kaakspreider

33 Dremel: tanden en kiezen inkorten en glad slijpen Boor: tanden en kiezen inkorten

34 Pean: haken van kiezen af knippen en losse stukjes kies uit bek pakken Oorpincet: met watten of gaastampon omheen bloed uit bek verwijderen Gaas- en dentale tampons: bloed, voedselresten en haren verwijderen

35 Anaesthesie Algemeen onderzoek Toedienen pijnstiller en antibiotica Toedienen injectieanaesthesie of inhalatieanaesthesie. Injectie: kapje niet in de weg, wel risicovoller Op warmtematje tijdens narcose.

36 Behandeling vasthouden dier Kop van achter af over de schedel heen vast pakken Kop zo houden dat dierenarts goed in bek kan kijken Laat licht goed in bek schijnen

37 Behandeling Inspectie van de bek onder narcose - in rust beter onderzoek mogelijk - smalle mondholte en druk dier Bijwerken tanden en kiezen - afhankelijk van gevonden afwijkingen - eventueel kiezen trekken voor permanente oplossing

38 Post-operatieve zorg Maak dier schoon rond bek Observeer goed tijdens recovery (warmte!) Antibiotica en pijnstilling klaarleggen om mee te geven naar huis

39 Instructies eigenaar

40 Instructies eigenaar Dier moet snel weer gaan eten en drinken, ivm stil liggen maag en darmen Eventueel dwangvoer mee (bijv recovery) of groenvoer aanbieden Dier warm houden, niet naar buiten

41 Wanneer moet eigenaar contact opnemen? Als dier langer dan 12 uur niet zelf wil eten Als dier lusteloos is Als dier ondertemperatuur heeft konijn lager dan 38 C, cavia lager dan 37,4 C. Als eigenaar iets niet vertrouwt