n ieuwsbrief Harmonisatie toeristenbelasting in Utrechtse Heuvelrug soepel proces controle en inventarisatie Een project bekeken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "n ieuwsbrief Harmonisatie toeristenbelasting in Utrechtse Heuvelrug soepel proces controle en inventarisatie Een project bekeken"

Transcriptie

1 n ieuwsbrief OKTOBER 2008 LEGITIEM BV controle en inventarisatie Gemeente en recreatieondernemers komen tot nieuwe verordening Harmonisatie toeristenbelasting in Utrechtse Heuvelrug soepel proces En op 1 januari 2006 was hij er dan: de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Een fusiegemeente die zes in het groen gelegen dorpen in het centrum van ons land omvat. Legitiem werd ingeschakeld bij de harmonisatie en actualisatie van de toeristenbelasting in de gemeente. Een proces dat gestroomlijnd verliep en rond deze tijd wordt afgerond. Met clustercoördinator WOZ-Belastingen Sander de Wildt en medewerkster Sylvia Jansen van de afdeling Belastingen keken we terug. In de kaders doen ook wethouder Roy Pamboer en recreatieondernemer Olav Petram hun zegje. Sylvia Jansen en Sander de Wildt In minder dan drie jaar tijd is er veel gebeurd in Utrechtse Heuvelrug. Nieuwe kantoren, nieuwe medewerkers, nieuw beleid en nieuwe dossiers. Ook de toeristenbelasting werd opnieuw bekeken. Werd in 2006 en 2007 nog voortgeborduurd op oude (model-)verordeningen, voor dit jaar geldt een compleet nieuwe verordening. Gedurende 2008 zijn de uitgangspunten van de forfaits opnieuw bepaald. Een project bekeken In elke nieuwsbrief wordt een project centraal gezet en komen de betrokkenen aan het woord. Deze keer verhalen wij over de harmonisatie van de toeristenbelasting in de gemeente Utrechtse heuvelrug. Sander de Wildt: Het forfait moet gebaseerd zijn op de werkelijke situatie en die verandert voortdurend. Vandaar dat je als gemeente wel verplicht bent er regelmatig onderzoek naar te doen. vervolg op pagina 2 1

2 vervolg van pagina 1 vervolg van pagina 1 Een deel van de klankbordgroep luistert naar de interviews We heffen in de gehele gemeente zowel toeristenals forensenbelasting. Voor beide belastingen geldt dat je van juiste uitgangspunten en criteria moet uitgaan en dat heeft Legitiem voor ons onderzocht. De keuze viel op Legitiem omdat het een bedrijf is dat aantoonbaar de expertise in huis heeft voor de uitvoering en begeleiding van een actualisatie van de toeristenbelasting. Ervaringen Sylvia Jansen volgde van dichtbij ook het belbureau dat door Legitiem was ingeschakeld om de ondernemers te bevragen over de intensiteit van het gebruik. Het bevestigde haar indruk dat het onderzoek gedegen werd uitgevoerd en er geen reden is te twijfelen aan de resultaten. De eindrapportage is absoluut een goed en betrouwbaar verhaal. We gaan ons er nu over buigen en dan is het alleen nog een kwestie van het opnemen van de nieuwe forfaits in de verordening. Recreatiebedrijven Het onderzoek spitste zich toe op campings en werd ingeleid met een bijeenkomst voor de exploitanten van deze voorzieningen in het voorjaar. Sylvia Jansen was er van het begin af aan bij betrokken. Ze onderhield de contacten met Legitiem en de ondernemers, en coördineerde alle activiteiten. Het was een heftig maar leuk en interessant proces. Ik ben twee dagen mee geweest naar bezoeken aan recreatieondernemers. Ook om persoonlijk met de eigenaren kennis te kunnen maken, want ze hebben natuurlijk niet allemaal zitting in de klankbordgroep. Wat me opviel was de deskundigheid en de sfeer waarin de gesprekken plaatsvonden. Heel ontspannen. Dat was trouwens zeker ook de verdienste van de ondernemers, die zich ondanks hun principiële bezwaren tegen de toeristenbelasting positief hebben opgesteld. In de goede richting De gemeente Utrechtse Heuvelrug probeert de actualisatie van de toeristenbelasting de komende weken zo snel mogelijk af te ronden. Sander de Wildt: We gaan er vanuit dat de gemeenteraad de verordening voor 2009 in december kan vaststellen. Daarmee is dan een grote stap in de goede richting genomen om de heffing van toeristenbelasting op juiste wijze uit te voeren en aan te sluiten bij wat in de recreatiebranche gebruikelijk is. 2

3 Wethouder Roy Pamboer: Zowel de sector als de gemeente profiteert Roy Pamboer is helemaal niet ontevreden. Een kleine drie jaar bestaat de gemeente Utrechtse Heuvelrug nu en de VVD-wethouder, die voorheen dertig jaar werkzaam was in het bedrijfsleven, durft te spreken van een voorbeeld van een geslaagde herindeling. Natuurlijk, er blijft werk aan de winkel. Neem de toeristenbelasting. De nieuwe verordening voor 2009 staat bijna op papier, maar toetsing zal ook in de toekomst nodig blijven. Roy Pamboer: Klaar ben je nooit, zeker niet met een heffing als toeristenbelasting. Ons uitgangspunt is steeds geweest dat het een vorm van belasting is die we willen heffen. In het totale beleid voor de recreatieve sector is daar ook van uitgegaan. Wel hebben we van meet af aan gezegd dat we ondernemers op een eerlijke wijze willen aanslaan. Dan is het ook logisch dat je eerst onderzoek doet en dat je in de toekomst blijft inspelen op eventuele ontwikkelingen in de sector. Draagvlak creëerde de gemeente met het beleidsvoornemen de opbrengst ten goede te laten komen aan de sector. De bedoeling is ongeveer 30% van de opbrengst van de toeristenbelasting te spenderen aan concrete promotionele activiteiten en de rest op een indirecte wijze aan de sector ten goede te laten komen, bijvoorbeeld in de vorm van het aanleggen van fiets- en wandelpaden of van bewegwijzering. Op deze manier profiteert zowel de sector als de gemeente, stelt Roy Pamboer. Vanaf het begin heeft de wethouder een open en transparante aanpak voor ogen gestaan. Temeer daar het ons er niet om is te doen de inkomsten te verhogen. Het gaat puur om het op een eerlijke wijze aanslaan van de betreffende ondernemers. Een harmonisatie waarvoor we Legitiem hebben ingehuurd. Tegelijkertijd hebben we de ondernemers opgeroepen mee te denken en mee te helpen, en dat is ook gebeurd. De klankbordgroep rondom het actualisatietraject heeft uitstekend gefunctioneerd en de recreatieondernemers hebben inmiddels zelfs een eigen ondernemersplatform opgericht. Het spreekt voor zich dat we dit soort initiatieven als gemeente van harte toejuichen. Recreatieondernemer Olav Petram: Gemeente en Legitiem pakken het goed aan Volstrekte flauwekul. Dat vindt eigenaar Olav Petram van Allurepark Laag-Kanje in Maarn van de heffing van toeristenbelasting. Daarmee zit hij op één lijn met de brancheorganisatie Recron, die geen gelegenheid onbenut laat de toeristenbelasting ter discussie te stellen. Olav Petram: Met iedere toerist zouden we dolblij moeten zijn. Toeristisch-recreatieve uitgaven zijn van groot belang voor een gemeente. Denk ook maar eens aan de omzet van de middenstand. Maar nee, gemeenten menen toeristen met een belasting te moeten afstraffen. En waarom? In negen van de tien gevallen om de begroting sluitend te krijgen. Als professional in de recreatiesector slaagt Olav Petram er niettemin in zijn ergernis in banen te leiden. Hij heeft zich er vooralsnog bij neergelegd dát er toeristenbelasting wordt geheven in de Utrechtse Heuvelrug, niet in de laatste plaats omdat de politiek de toezegging heeft gedaan dat het geld terugvloeit naar de toeristische sector. Het vertrouwen dat er een aanvaardbare regeling tot stand komt is groot bij de recreatieondernemer, die zitting heeft in de klankbordgroep en het t oeristisch recreatief overleg binnen de gemeente. Samen met Legitiem heeft de gemeente het goed en met de nodige deskundigheid aangepakt. In een fusiegemeente als deze moet een harmonisatie tot stand komen en dan begint het met een soort nulmeting. Als ondernemers in de sector onderschrijven we dat van harte. Wat ons betreft wordt het zo breed mogelijk getrokken. Zo zou bijvoorbeeld ook gekeken kunnen worden naar een tariefdifferentiatie, afhankelijk van de overnachtingvorm. Trouwens, als je ziet wie er allemaal profiteren van de komst van toeristen, dan zou het niet zo gek zijn als ook de middenstand en zelfs de burgers toeristenbelasting zouden betalen. Omdat de recreatieve sector in belangrijke mate bijdraagt aan het in stand houden van de leefbaarheid in de gemeente. Nu alle informatie in kaart is gebracht, moet alleen de exacte tarieven nog worden vastgesteld. Olav Petram geeft vast een schot voor de boeg. Dat moeten we heel zorgvuldig en voorzichtig doen. De belangstelling voor kamperen loopt terug en dan is een belangrijke voorwaarde dat je het betaalbaar houdt. Niet in de laatste plaats omdat hier om de hoek een gemeente zit (Zeist, red.) die van plan is de toeristenbelasting af te schaffen. 3

4 Haarlem en middenstand eens over financiering Ondernemersfonds De binnenstad is een gezamenlijk belang t De werkgroep, Martin de Vries, Marc Bonsel en Peter van den Bosch op locatie Bij de gemeente vond de winkeliersvereniging een gewillig oor. Marc Bonsel: Het is wat Martin de Vries zegt: de economische positie van de binnenstad is een gezamenlijk belang. Ook in Haarlem hebben we te maken met free riders en met het invoeren van een verplichte belasting maak je daar een eind aan. Zelf zouden we het initiatief voor het invoeren van reclamebelasting niet hebben genomen, maar toen de ondernemers de problematiek bij ons aankaartten, hebben we direct gesteld dat we bereid zijn ze te faciliteren. Mits het ons niet meer geld gaat kosten en daar is in de opzet waarvoor is gekozen geen sprake van. Iedere acht jaar doet het Centraal Bureau voor de Statistiek een onderzoek naar de beste winkelstad van Nederland en zowel in 1996 als in 2004 rolde Haarlem als winnaar uit de bus. Die sterke economische positie wil de stad graag behouden en mede daarom wordt voor ondernemers in de binnenstad vrijwel zeker reclamebelasting ingevoerd. Centrummanager Martin de Vries en beleidsambtenaar Marc Bonsel vertellen hun verhaal. Haarlem kent precariobelasting, waarvan onder meer de feestverlichting in de stad wordt betaald. Maar een potje om leuke promotionele dingen mee te doen is er niet en daarmee komt de ambitie om de binnenstad professioneel te promoten in gevaar. Onder aanvoering van centrummanager Martin de Vries mobiliseerden de georganiseerde ondernemers en pandeigenaren hun krachten en werd contact gezocht met de gemeente. Het resultaat was een convenant waarin samenwerking handen en voeten wordt gegeven en waarin afspraken zijn vastgelegd om te positie van de binnenstad te versterken. Een belangrijk voornemen is het in het leven roepen van een Ondernemersfonds. De enige manier volgens de betrokkenen om alle ondernemers te laten bijdragen aan gezamenlijke activiteiten in de stad. Martin de Vries: De economische positie van de binnenstad is een gezamenlijk belang en daarom doen we het ook samen. De gemeente trekt al flink de portemonnee en als ondernemers stemmen we nu in met het invoeren van reclamebelasting. De bedoeling is dat straks alles in één keer wordt geheven en dat het totale bedrag, na aftrek van de precariobelasting en invorderingskosten, in het Ondernemersfonds wordt gestort. Met die gelden kunnen we onze ambitie om Haarlem als winkelstad aan de top te houden realiseren. Compact gebied Marc Bonsel: De heffing gaat gelden voor winkeliers en horecabedrijven in de binnenstad. Niet voor die in Haarlem-Noord en ook niet voor bedrijven die zijn gevestigd in het industriegebied. Met de binnenstad hebben we het over een compact gebied dat eenvoudig is af te bakenen. Nadat het convenant was gesloten is de haalbaarheid door Van den Bosch & Partners en Legitiem onderzocht. En op dit moment wordt door Legitiem druk aan de opbouw van het basisbestand gewerkt. Centrummanager Martin de Vries: Ik ben een keer met iemand van Legitiem door de stad gelopen en toen werd me gelijk duidelijk dat ze in staat zijn een professionele inventarisatie te maken. Ze weten zogezegd van de hoed en de rand. Marc Bonsel: Ik heb geen klagen. Er is stevig doorgewerkt, afspraken zijn nagekomen en er wordt netjes contact onderhouden. Niettemin zitten we erg krap in de tijd als we de belasting op de beoogde datum van 1 januari willen invoeren. Begin november verwacht ik alle resultaten van Legitiem en dan moeten de tarieven nog worden vastgesteld. Vervolgens moet het voorstel van het college nog door de gemeenteraad. Beheer door ondernemers De afspraak is dat het Ondernemersfonds wordt beheerd door de ondernemers. Uitgangpunt is dat de gelden worden ingezet voor promotie van de binnenstad, voor het organiseren van meer evenementen en voor het verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte in het centrumgebied. Het beheer van het fonds ligt bij de ondernemers, beaamt Marc Bonsel, maar in overleg gaan we daar wel duidelijke afspraken over maken. De gemeente steekt zelf ook veel geld in de binnenstad en we moeten wel zorgen dat de neuzen dezelfde kant op blijven wijzen. Martin de Vries maakt zich daar geen zorgen over. Daar komen we wel uit. We jagen tenslotte dezelfde ambitie na: een bruisende binnenstad. 4

5 Enno Soeren schrijft... Enno Soeren is Sectormanager Publiekszaken bij de gemeente Maastricht. Een 38-jarige Maastrichtenaar die zeer begaan is met de ontwikkelingen binnen het belastingvak en daar op deze pagina over vertelt. Appels en peren Wel eens een aanbesteding gedaan? Voor belastingcontroles bijvoorbeeld, dwanginvordering, of extra handjes? Aanbesteden is voor ambtenaren een kerncompetentie. Je kunt immers niet zomaar belastingcentjes uitgeven. Bij het doen van inkopen voor de gemeente kun je als ambtenaar namelijk door potentiële leveranciers in de verleiding worden gebracht juist hún spulletjes in te slaan. En net zoals dat in het bedrijfsleven gebruikelijk is, zijn er borrels, werklunches, flesjes wijn, cadeautjes, studiereizen, en wat ons overheidsdienaren verder maar mag bekoren. Dus zijn er zoals altijd regels. Aanbestedingsregels deze keer, waardoor we, vóórdat we gaan winkelen, goed moeten nadenken over wat we willen hebben, wat dat mag kosten en van welke kwaliteit het moet zijn. Dit wordt vastgelegd in een mooi boekwerkje, dat we een pakket van eisen of een bestek noemen. Leveranciers maken vervolgens ook mooie boekjes, de offertes. Wel eens offertes vergeleken? Vaak is het wel allemaal fruit dat er wordt aangeleverd, maar bij nader inzien toch vooral appels en peren. Die zijn moeilijk te vergelijken, maar je wordt wel geacht er chocola van te maken. Als hobbykok kan ik u vertellen dat dat lastig is. Om te beginnen maak je een soort van tabel of, als je meer indruk wilt maken, een spreadsheet, waarin de verschil- lende opties naast elkaar worden gezet. De mooie verhalen waar de aanbieder op heeft zitten zwoegen worden er dan al enigszins uitgefilterd. Maar hoe vergelijk je vervolgens zaken als de kwaliteit, de inspanningsverplichting, het werkproces, de geautomatiseerde gegevensverwerking en de bejegening van burgers aan de deur? En hoe weet je hoeveel werk je er zelf nog aan hebt? O ja, je hebt ook nog een beslisser. Die heeft meestal maar één vraag, maar wel een belangrijke: wat kost het? Om het overzichtelijk te houden zetten we dat rechtsonder, vet of onderstreept. Als aanbesteden een kerncompetentie is, dan is integriteit de kernwaarde. Bij de besteding van gemeenschapsgeld gaat het om integer en transparant handelen, zonder eigenbelang. Het woord integer drukt een heelheid uit. Je bent het of je bent het niet. Je kunt het niet een beetje zijn. De transparantie is van belang zodat je je integriteit kunt aantonen. Maar het gaat verder. Zaak is niet alleen om veilig te handelen, maar om als inkoper van de gemeente ook de beste deal te maken. In die zin ben je vergelijkbaar met een ondernemer die de markt kent en op de juiste manier onderhandelt, met lef en passie. Mijn overtuiging is dat je de beste prijs/ kwaliteitsverhouding niet destilleert door offertes met elkaar te vergelijken. Dan krijgt toch vaak de goedkoopste aanbieder de voorkeur. Waar je wel verder mee komt zijn creativiteit in de aanbestedingsprocedure, een beetje risico en de nodige bluf. Aanbestedingsdeskundigen en inkopers zijn adviseurs! Uiteindelijk moet je als belastingambtenaar zelf werken met de uitgezochte leverancier, zelf de aangeleverde resultaten verwerken tot belastingaanslagen en zelf die hotelier te woord staan als hij niet tevreden is. Dus daarom wil je ook een belangrijke, zo niet beslissende, stem hebben in wie uiteindelijk mag leveren. Met het recht om, mits gefundeerd, af te wijken van adviezen. Het combineren van integriteit en ondernemerschap is niet makkelijk, maar wel mogelijk! Het betekent dat je soms verder moet kijken dan de aanbestedingsregels lang zijn. Reageren? Enno.Soeren@Maastricht.nl 5

6 Contract controle hondenbelasting met Ede, Apeldoorn, Arnhem en Nijmegen Willem Hendriks Vier grote Gelderse gemeenten werken samen Ede een dissonant in een rijtje met Arnhem, Apeldoorn en Nijmegen? Nee, toch niet. De omvang van Ede wordt nogal eens onderschat. Qua oppervlakte is het zelfs één van de grootste gemeenten van het land en met een inwonertal van mag Ede zich ook in die zin tot de veertig grootste gemeenten van Nederland rekenen. Een gemeente met een heel gevarieerd gebied, maakt Willem Hendriks gebruik van de mogelijkheid voor een promotioneel praatje. Groen en agrarisch vormen de hoofdtoon. Het grootste deel van Nationaal Park de Hoge Veluwe ligt bijvoorbeeld op het grondgebied van Ede. Daarnaast is de kern Ede een bruisende stad met voorzieningen die voor andere steden niet onderdoen. Toen Willem Hendriks in 2001 de leiding kreeg over de afdeling Belastingen werden veel werkzaamheden, zoals de uitvoering van de WOZ en de gehele invordering, uitbesteed. Inmiddels is de afdeling gegroeid van 8 naar 20 medewerkers en wordt juist veel zelf gedaan. Niet echter de controle op de hondenbelasting. Sinds drie jaar zitten de hoofden van de belastingafdelingen van de Gelderse gemeenten Ede, Arnhem, Apeldoorn en Nijmegen met enige regelmaat samen rond de tafel om te praten over samenwerking. Dat heeft inmiddels geleid tot een gezamenlijke opdracht aan Legitiem voor een jaarlijkse hondenbelastingcontrole in alle vier de gemeenten. Willem Hendriks, hoofd Belastingen in Ede en initiatiefnemer van de samenwerking, en Gigi Kraak, coördinator Heffing & Invordering in diezelfde gemeente, vertellen over de achtergronden. Willem Hendriks: Omdat het specialistisch werk is. Wij hebben de mensen niet om langs de deuren te gaan. De controle op de hondenbelasting was voor mij ook de reden om contact te zoeken met mijn collega s in Arnhem, Apeldoorn en Nijmegen. Ook in die gemeenten bleken de controles te hebben uitbesteed. Daarop heb ik voorgesteld om te kijken of we niet tot een gezamenlijke oplossing konden komen. Pilot Het begon met een pilot met Legitiem in de gemeente Apeldoorn. Die was succesvol, waarop Legitiem werd gevraagd een gezamenlijke offerte te maken voor een jaarlijkse controle van de hondenbelasting in alle vier de gemeenten. Het resultaat was een meerjarig contract (met alle vier de overheden afzonderlijk) dat voor alle partijen aantrekkelijk is. Voor Ede komt het erop neer dat nu jaarlijks alle huishoudens worden gecontroleerd, tegen voorheen slechts eenderde. Het grote verschil zit in de kosten: die zijn gelijk gebleven. 6

7 Willem Hendriks: Daarnaast hebben we met Legitiem de zekerheid van een professioneel bedrijf. Ze beschikken over een team met ervaren controleurs die het klappen van de zweep kennen. Daar moet niet te licht over worden gedacht. Je kan als controleur in lastige situaties terechtkomen. Dan is het een kwestie van kijken, luisteren en de juiste vragen stellen. Dat kan niet iedereen, maar van de medewerkers van Legitiem heb ik een hoge pet op. De helft van de controle is inmiddels uitgevoerd en die is prima verlopen. Ook in de zin dat de nodige honden zijn opgespoord. Veel mensen blijken het aangeven van zo n dier toch gemakkelijk te vergeten. Tevredenheid Tijdens de controles worden de contacten met Legitiem onderhouden door belastingambtenaar Gigi Kraak van de gemeente Ede. Ik heb twee contactpersonen, één voor de organisatie van het project en één die het contact onderhoudt met de controleurs. Dat loopt soepel. In overleg hebben we de controle gesplitst in een voorjaars- en een najaarscontrole. Beide keren wordt de helft van de gemeente gedaan. Wij leveren een bestand aan, aan de hand waarvan Legitiem zelf digitale werkpakketten maakt voor de controleurs. Die krijgen van ons aangiftebiljetten en brieven mee en gaan vervolgens met een handcomputer op pad. De gegevens die ze invoeren zijn via de site van Legitiem direct voor ons beschikbaar. Ik mag wel zeggen dat de voorjaarscontrole naar volle tevredenheid is verlopen. Gigi Kraak maakt er geen gewoonte van de controleurs op de voet te volgen, maar benadrukt wel de prettige gevolgen van de directe beschikbaarheid van de informatie. De resultaten kunnen nu per dag in ons eigen systeem worden verwerkt. Zo blijven we voortdurend bij en kunnen we het proces bewaken. Dan heb je nog het verwerken van klachten, maar daar ben ik nauwelijks tijd mee kwijt. Tot nu toe hebben we er maar twee gehad. Er komen naar aanleiding van zo n controle wel altijd een aantal telefonische reacties. Daar gaan we alert mee om. Vanwege een paar telefoontjes hebben we nu bijvoorbeeld in één versie van de niet-thuisbrief expliciet opgenomen dat de controleur geen honden heeft aangetroffen. De opbrengst van de controle in contanten schat Gigi Kraak op euro. Op basis van de eerste controle en wat de afgelopen weken is gedaan, verwacht ik dat in totaal zo n honden worden opgespoord die nog niet bij ons bekend waren. De belasting bedraagt 75 euro per hond per jaar, dus dan zit je rond dat bedrag. Meer mogelijkheden Ondertussen bekijkt Willem Hendriks of de samenwerking met Arnhem, Apeldoorn en Nijmegen meer mogelijkheden biedt voor samenwerking. Zo wordt momenteel kennis uitgewisseld over de uitvoering van de WOZ en gekeken of het voordelen kan opleveren bepaalde softwareapplicaties samen aan te schaffen en in te richten. Willem Hendriks: Het is niet zo dat het uniek is wat wij doen. Steeds meer gemeenten kijken naar de mogelijkheden om op belastinggebied samen met andere gemeenten effectiever en efficiënter te werken. Dat kan ook in het voordeel werken van bedrijven als Legitiem. Zo ook bij de controle op de toeristenbelasting. De ervaringen van andere gemeenten hebben inmiddels geleid tot het verstrekken van die opdracht aan Legitiem. 7

8 Jan van Bemmel, controleur hondenbelasting De meeste mensen zijn wel sportief Legitiem beschikt verspreid over het land over een flink aantal mensen die inzetbaar zijn voor de huis-aan-huis-controles van de hondenbelasting. Eén van hen is Jan van Bemmel uit Apeldoorn. Gemiddeld vier keer per jaar zet hij zich gedurende een periode van maximaal acht weken ongeveer 15 uur per week in voor een project. Met plezier. Ik ben graag bezig, de buitenlucht vind ik heerlijk en ik loop graag. Dit werk is ideaal. Colofon Teksten Daan Appels Foto s Jan van IJken Lia de Kruif Cartoon Erna Westrup Vormgeving / druk Océ / OBS Arnhem Vormgeving en Drukwerk Een advertentie van Legitiem in de krant was een jaar of vier geleden het begin. Jan van Bemmel (64) reageerde en inmiddels is hij een trouwe controleur waarop nooit vergeefs een beroep wordt gedaan. Legitiem werkt het liefst met mensen zoals ik. Wat ouder en met de nodige levenservaring. Ik geloof dat dat verstandig is. Je maakt van alles mee aan de deur en daar moet je toch een beetje tactvol mee om kunnen gaan. Jan van Bemmel heeft een achtergrond in de gezondheidssector en de sociaal-culturele hoek. Hij was onder meer directeur van instellingen in de thuiszorg. Enkele jaren geleden maakte hij gebruik van de mogelijkheid vervroegd uit te treden en sindsdien werkt hij parttime voor Legitiem. De Apeldoorner controleert voornamelijk de hondenbelasting, maar heeft ook een cursus gevolgd om uitingen en objecten voor de reclame- en precariobelasting in kaart te brengen. Wat maakt Jan van Bemmel allemaal mee? Aan anekdotes geen gebrek, zoals verwacht. Eén die is blijven hangen. Ik bel aan en gelijk begint er een hond vreselijk te keffen. Een vrouw doet open en ik stel keurig mijn vaste vraag. O, daar gaat mijn man over, zegt ze, ik roep hem even. Komt er een enorme Hells Angel-figuur aan, twee meter in het vierkant en helemaal getatoeëerd. Ik ben niet klein, maar bij hem viel ik in het niet. Nu zul je het hebben dacht ik. Ik stel nog een keer mijn vraag en hij antwoordt, met een hoog piepstemmetje: O ja, ik ben onze hond vergeten aan te geven. Neem het maar even op. Dan loop je glimlachend naar het volgende huis hoor. Jan van Bemmel aan het werk. Zo kan Jan van Bemmel nog wel even doorgaan. Lachwekkende voorvallen, maar ook trieste waaruit soms eenzaamheid van mensen blijkt. En natuurlijk zijn er geïrriteerde reacties. Echte agressie heeft Jan van Bemmel nog niet meegemaakt. Uiteindelijk zijn de meeste mensen wel sportief. Het lastigst zijn nog de boeren in de buitengebieden. Die vinden het maar onzin dat ze hun hond aan moeten geven. Hij schijt op mijn eigen erf en hij eet mijn eigen voer, zeggen ze dan. Ja, dat is misschien wel zo, maar die hondenbelasting zijn ze toch verschuldigd. Ik heb de regels ook niet bedacht, zeg ik dan meestal. Als hij aanbelt voelt Jan van Bemmel zich zowel een vertegenwoordiger van Legitiem, als een visitekaartje van de betreffende gemeente. Dat betekent dat hij vriendelijk en voorkomend is en altijd de rust bewaart. Ik merk dat ik feeling voor het werk heb gekregen. Ik pik nu onbewust signalen op en dan voel ik of er iets aan de hand is of niet. In discussie gaan doe ik niet. Als wordt gezegd dat er geen hond is en ik vertrouw het niet, dan geef ik dat door en is het aan de gemeente om te beslissen wat ze er verder mee doen. Jan van Bemmel realiseert zich dat het de gemeenten uiteindelijk is te doen om scoren. Niet aangemelde honden moeten worden opgespoord. Omdat de wet niet ontdoken mag worden en simpelweg omdat de hondenbelasting geld in het laatje brengt. Jan van Bemmel: Aan dat scoren ontbreekt het niet. Over het algemeen sporen mijn collega s en ik heel wat niet aangemelde honden op. LEGITIEM BV Florijnweg 11c Postbus AA Velp Telefoon: Fax: info@legitiem.nl 8

Beleid ondernemersfondsen

Beleid ondernemersfondsen Beleid ondernemersfondsen Bijlagen - Brief handelsvereniging Leek-Nietap ingekomen 7 mei 2018 - Advies inzake harmonisatie belastingen en heffingen van 7 juni 2018 Inleiding Ondernemersfondsen zijn fondsen

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. TITEL Verordening reclamebelasting 2011

RAADSVOORSTEL. TITEL Verordening reclamebelasting 2011 RAADSVOORSTEL Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 3686069v4 Aan : Gemeenteraad Datum : 20 april 2011 Portefeuillehouder : Wethouder M.C. Barendregt Wethouder G. Boeve Wethouder J.C. Buijtelaar Agendapunt

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

INTRO LOES THIERRY MARK

INTRO LOES THIERRY MARK INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn

Nadere informatie

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes?

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? December 2007 / Januari 2008 Door: Marco Bouman, Impulse, Strategie & Marketing Februari 2008 2008 Marco Bouman, alle rechten voorbehouden Het is niet

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart

Nadere informatie

Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015

Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015 Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015 Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal - april 2015 Ambassadeur Heldere Taal 2015 Inleiding Veel ambtenaren zetten zich in om de communicatie van en binnen de overheid

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

TERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014

TERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014 TERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014 Beste ouders, Om te beginnen willen we alle 94 ouders die hebben bijgedragen aan het resultaat van deze tevredenheidspeiling hartelijk bedanken. U heeft

Nadere informatie

Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode

Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode Tijdens sollicitatiegesprekken wil je zo snel en zo goed mogelijk een kandidaat voor een openstaande functie selecteren. De STAR vragenmethode is een gedegen

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Vragenlijst: Wat vind jij van je

Vragenlijst: Wat vind jij van je Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie

Nadere informatie

1 Is er uit jouw huishouden in de afgelopen vijf jaar wel eens een fiets gestolen?

1 Is er uit jouw huishouden in de afgelopen vijf jaar wel eens een fiets gestolen? Fietsendiefstal Onderzoeksresultaten TIPHorstaandeMaas.nl Fietsendiefstal Fietsendiefstal is in Nederland de meest voorkomende vorm van criminaliteit (bron: politie). 8 7 6 1 Is er uit jouw huishouden

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Naar een Ondernemersfonds. 22 januari Stefan van Aarle

Naar een Ondernemersfonds. 22 januari Stefan van Aarle Naar een Ondernemersfonds 22 januari 2018 Stefan van Aarle Wie ben ik? Ondernemer Regisseur binnenstad Tilburg Centrummanager Oosterhout Gebiedsregisseur Waalkade Nijmegen Transformatiemanager Winkelcentrum

Nadere informatie

Techniekkaart: Het houden van een interview

Techniekkaart: Het houden van een interview WAT IS EEN INTERVIEW? Een interview is een vraaggesprek. Wat een interview speciaal maakt, is dat je met een interview aan informatie kunt komen, die je niet uit boeken kunt halen. Als je de specifieke

Nadere informatie

Stichting Ondernemersfonds Enschede. Samen voor een bruisende binnenstad

Stichting Ondernemersfonds Enschede. Samen voor een bruisende binnenstad Stichting Ondernemersfonds Enschede Samen voor een bruisende binnenstad Samen het ondernemersklimaat in de binnenstad stimuleren Bent u ondernemer in het centrum van Enschede? Dan betaalt u belasting voor

Nadere informatie

Bent u niet tevreden? Laat het ons weten!

Bent u niet tevreden? Laat het ons weten! Bent u niet tevreden? Laat het ons weten! Wij willen graag van u leren De medewerkers van de CvZG verlenen aan veel mensen diverse soorten zorg. In verreweg de meeste gevallen verloopt die zorg naar tevredenheid

Nadere informatie

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen.

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Toen wij over het coalitieakkoord spraken, telde de VVD Den Haag haar zegeningen. Er werd ruimte geboden voor een aantal van onze ideeën. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE Exact Online CASE STUDY ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY INZICHT DELEN OM TE GROEIEN JOINSON & SPICE is druk.

Nadere informatie

10 tips over besluitvorming

10 tips over besluitvorming 10 tips over besluitvorming Meer weten? www.vergaderendoejezo.nl Bel of mail Carla: 06-20809676 of info@vergaderendoejezo.nl. 10 tips over besluitvorming Besluitvorming is noodzakelijk bij vergaderingen.

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Petitie MKB Hoorn met betrekking tot de ingevoerde reclamebelasting Hoorn ten behoeve van het Lokaal Ondernemersfonds

Petitie MKB Hoorn met betrekking tot de ingevoerde reclamebelasting Hoorn ten behoeve van het Lokaal Ondernemersfonds Petitie MKB Hoorn met betrekking tot de ingevoerde reclamebelasting Hoorn ten behoeve van het Lokaal Ondernemersfonds Hoorn, 25 augustus 2009 MKB Hoorn constateert - Dat de gemeente Hoorn eind mei de aanslagen

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Checklist voor Succesvol Ondernemen

Checklist voor Succesvol Ondernemen Kruis aan wat voor jou van toepassing is om een overzicht te hebben van waar je mee aan de slag kunt om meer klanten te krijgen en meer geld te verdienen. SuccesHoek 1: Actiegerichte Focus Ik besteed meestal

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.

Nadere informatie

360 feedback 3.1 M. Camp Opereren als lid van een team Omgaan met conflicten Omgaan met regels

360 feedback 3.1 M. Camp Opereren als lid van een team Omgaan met conflicten Omgaan met regels 360 feedback 3.1 Student: M. camp Studentnummer: 11099003 Klas: WDH31 Datum: 2-02-2014 Personen welke de formulieren hebben ingevuld: - M. Camp - Menno Lageweg - Ir. S.W.L. van Herk - D.J. Jager M. Camp

Nadere informatie

Een bewonerscommissie opzetten, iets voor u?

Een bewonerscommissie opzetten, iets voor u? Een bewonerscommissie opzetten, iets voor u? Meedenken en meedoen Portaal wil graag dat u tevreden bent over uw woning en woonomgeving. Om dit goed te organiseren, is informatie over uw woonomgeving erg

Nadere informatie

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt

Nadere informatie

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging. FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl

Nadere informatie

Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen?

Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen? Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen? Visie tafelleider: Met minder geld hetzelfde of misschien zelfs meer doen. Dat is de grote uitdaging

Nadere informatie

Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink

Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Inleiding Om onderzoek te doen naar rituelen is het in eerste plaats belangrijk om te definiëren wat een ritueel is.

Nadere informatie

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg!

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! leuk en zinvol werk passend bij wat jij kunt gezelligheid met collega s je eigen salaris verdienen Jo Arts, assistent-kok: Van thuis zitten word

Nadere informatie

Hoe bent u bij Little People terecht gekomen?

Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Resultaten enquête Little People Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Via internet Via kennissen/vrienden/bekenden Anders nl. 33% 24% 43% Anders nl. Via directeur Paesacker Advertentie krant Via

Nadere informatie

Nieuwe Kadekwartier Arnhem TE KOOP. Nieuwe Kadekwartier Arnhem

Nieuwe Kadekwartier Arnhem TE KOOP. Nieuwe Kadekwartier Arnhem Nieuwe Kadekwartier Arnhem TE KOOP Nieuwe Kadekwartier Arnhem ALGEMEEN Nieuwe Kadekwartier Een nieuwe woonwijk in wording! Links en rechts van de recent vernieuwde Westervoortsedijk verrijst de komende

Nadere informatie

Vaste commissie VROM, Algemeen Overleg Huurtoeslag/Huursubsidie, 7 februari 2007. Inbreng SP

Vaste commissie VROM, Algemeen Overleg Huurtoeslag/Huursubsidie, 7 februari 2007. Inbreng SP Vaste commissie VROM, Algemeen Overleg Huurtoeslag/Huursubsidie, 7 februari 2007. Inbreng SP De minister van Financiën heeft op 26 januari een heel invoelende brief aan ons geschreven.dat is mooi en dat

Nadere informatie

PROFIEL TOERISTISCHE EN INFORMELE TAALVAARDIGHEID

PROFIEL TOERISTISCHE EN INFORMELE TAALVAARDIGHEID PROFIEL TOERISTISCHE EN INFORMELE TAALVAARDIGHEID Instructies voor de examinator Afname-instructies DEEL C: Mondeling gedeelte Voorbeeldexamen 3 Inhoudsopgave Het boekje bevat de volgende onderdelen: ~

Nadere informatie

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien

Nadere informatie

Weerbaarheidsnieuws. Thema: duurzame inzetbaarheid. Nr. 17 NIEUWSBRIEF. Inhoudsopgave: Weerbaarheidsnieuws

Weerbaarheidsnieuws. Thema: duurzame inzetbaarheid. Nr. 17 NIEUWSBRIEF. Inhoudsopgave: Weerbaarheidsnieuws Programma Versterking Professionele Weerbaarheid NIEUWSBRIEF Nr. 17 juli 2015 Weerbaarheidsnieuws Eind 2015 stopt het programma. De onderzoek-portefeuille gaat over naar de Politieacademie. Tijdens het

Nadere informatie

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn 1 Kaders bij zelfsturing: financieel gezond zijn Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn Financieel

Nadere informatie

Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden

Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden Enquête 2013 Verspreiding: Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden Periode: 30 januari 2013 tot 15 februari 2013

Nadere informatie

Informatieavond reclamebelasting

Informatieavond reclamebelasting Informatieavond reclamebelasting 9 april 2015 2-7-2015 1 Indeling van de avond Openingswoord door wethouder Ricky van den Aker Update over vrij parkeren Toelichting nieuwe reclamebelasting Enkele vragen

Nadere informatie

Onderwerp: evaluatie Stuurgroep Toerisme en Recreatie en planvorming 2009

Onderwerp: evaluatie Stuurgroep Toerisme en Recreatie en planvorming 2009 Agendapunt : Voorstelnummer : Raadsvergadering : 25 november 2008 Naam opsteller : Thea Olivier Informatie op te vragen bij : Thea Olivier Portefeuillehouders : Jan Mesu Onderwerp: evaluatie Stuurgroep

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

34Vraaggericht werken

34Vraaggericht werken DC 34Vraaggericht werken 1Inleiding Vraag jij aan een cliënt wat zijn wensen en behoeften zijn of weet jij wat het beste is voor de cliënt? Denk jij dat je cliënt zelf weet wat goed voor hem is en daarover

Nadere informatie

Hoe bouw ik een goede website?

Hoe bouw ik een goede website? Hoe bouw ik een goede website? Inleiding Stel, u heeft een eigen bedrijf en u wilt een website. U hebt gezien dat u zelf een site kunt bouwen met behulp van gratis tools die sommige providers aanbieden.

Nadere informatie

ZZP Netwerk Nederland

ZZP Netwerk Nederland ZZP Netwerk Nederland sinds 11 juni 2009 voor, door en met ondernemende ZZP ers Postbus 9706 1006 GE AMSTERDAM www.zzpnetwerknederland.nl info@zzpnetwerknederland.nl rapportage n.a.v. onderzoek 15 januari

Nadere informatie

HOE CAPPA ZIJN KLANTEN BETER IS GAAN ADVISEREN

HOE CAPPA ZIJN KLANTEN BETER IS GAAN ADVISEREN Exact Online CASE STUDY HOE CAPPA ZIJN KLANTEN BETER IS GAAN ADVISEREN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY ONDERSCHEIDENDE KWALITEITEN LEIDEN TOT SUCCES VOOR ZOWEL ONDERNEMER ALS ZIJN

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Verwerven van Heldendom

Verwerven van Heldendom Verwerven van Heldendom Jan-Willem Seip Apeldoorn, 1 Veel te druk... Heldendom? Mijn handen vol aan: Media Veranderende wetgeving Invullen van klantprofielen WFT Veranderende beloningsstructuur Zakendoen

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

over de perfecte match met iemand

over de perfecte match met iemand over de perfecte match met iemand De perfecte match met iemand Iemand zoekt iemand. Iemand die meteen inzetbaar is en het verschil kan maken. Iemand die de branche begrijpt en de situatie in het bedrijf

Nadere informatie

Succesvol Veranderen 1

Succesvol Veranderen 1 Succesvol Veranderen 1 CPO netwerk Utrecht, 22 mei 2017 2 Succesvol veranderen Zonder beweging verandert niets! Succesvol veranderen vraagt om het nemen van de juiste stappen. Succesvol veranderen is in

Nadere informatie

Sociaal programma. aandacht voor elk lid

Sociaal programma. aandacht voor elk lid Sociaal programma aandacht voor elk lid De ZLTO is een vereniging, een club van en voor boeren en tuinders en hun families. Ooit ontstaan als een beweging van boeren die elkaar hielpen en samen activiteiten

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012 Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het

Nadere informatie

Waarom anderen Ik krijg altijd gelijk lezen

Waarom anderen Ik krijg altijd gelijk lezen Waarom anderen Ik krijg altijd gelijk lezen Nee heb je, gelijk kun je krijgen! Maarten Santman, advocaat Iets krijgen is altijd veel bevredigender dan iets al hebben. Ik krijg dus liever gelijk dan dat

Nadere informatie

U doet goede zaken met een accountant

U doet goede zaken met een accountant U doet goede zaken met een accountant Onno Kobus, directeur P&O bureau: Nu ik weet dat de financiën goed geregeld zijn, kan ik al mijn energie richten op mijn bedrijf. U doet goede zaken met een accountant

Nadere informatie

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen 30 KenD1001P28-33.indd 30 19-01-2010 10:43:17 DE STELLING Dat betaalt zich altijd terug in een goed idee. Ook de klant zit in een denkproces en de interactie tussen klant en keukenontwerper leidt uiteindelijk

Nadere informatie

6Het voorbereidingsdraaiboek

6Het voorbereidingsdraaiboek DC 6Het voorbereidingsdraaiboek In dit dc-thema vind je informatie over het voorbereiden van een evenement. Het is een soort checklist van tien aandachtspunten, om te controleren of je niets vergeten bent.

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Soms merk ik dat ik dingen die ik graag deed, zoals fietsen en koken, niet meer kan doen. Daardoor heb

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1151756 Datum: 27 november 2014 Behandeld door: C.F.J. Mens Afdeling / Team: RO / ROB Onderwerp: Oprichting ondernemersfonds voor de Binnenstad. Samenvatting:

Nadere informatie

Burgerkracht in het Groen Relatie burgerinitiatieven en gemeenten

Burgerkracht in het Groen Relatie burgerinitiatieven en gemeenten Burgerkracht in het Groen Relatie burgerinitiatieven en gemeenten Groen Dichterbij 8 november 2014 Jan Hassink, Carlijn Wentink en Evelien Janssen Jan.hassink@wur.nl Voorbeelden van groene burgerinitiatieven

Nadere informatie

Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven

Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven Situatie John volgt een opleiding coaching. Hij wil dat vak dolgraag leren. Beschikt ook over de nodige bagage in het begeleiden van mensen, maar

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

WERVINGSCIRKEL. De juiste persoon op de juiste plaats

WERVINGSCIRKEL. De juiste persoon op de juiste plaats WERVINGSCIRKEL De juiste persoon op de juiste plaats Werving gaat om het aantrekken van vrijwilligers die passen bij de organisatie en bij de taken die ze gaan uitvoeren. Kort samengevat: de juiste persoon

Nadere informatie

Logo WebCommuniqué met de achtergrondkleur van de website

Logo WebCommuniqué met de achtergrondkleur van de website Logo WebCommuniqué met de achtergrondkleur van de website Inleiding Ik schrijf dit plan vanwege het feit dat ik een eenmansbedrijf op wil gaan starten in de webdesign branche en dit omdat ik de laatste

Nadere informatie

Resultaten Onnodige Zorg

Resultaten Onnodige Zorg Avoord Zorg en Wonen In december 2014 hebben alle extramurale cliënten in zorg de juiste steunkousen en hulpmiddelen die zij nodig hebben om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven. Cliënten die hulp houden

Nadere informatie

Kwaliteitszorg. Test jezelf.

Kwaliteitszorg. Test jezelf. Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes

Nadere informatie

Eindevaluatie. Riga. Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke

Eindevaluatie. Riga. Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke Eindevaluatie Riga 2011 Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke Inhoud Inleiding... 3 Wat voor cijfer geef je de Riga reis?... 4 Wat was je voornaamste reden om naar Riga te gaan?... 4 Hoe heb je de heenreis

Nadere informatie

Klanttevredenheidsonderzoek. Stichting Ons Bedrijf

Klanttevredenheidsonderzoek. Stichting Ons Bedrijf Klanttevredenheidsonderzoek Stichting Ons Bedrijf KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK Dit instituutsrapport belicht de activiteiten van Stichting Ons Bedrijf vanuit de invalshoek van de cliënt. INHOUDSOPGAVE CLIËNTENAUDIT

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 1)

Luisteren: muziek (B1 nr. 1) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

Effectieve samenwerking: werken in driehoeken

Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

Weet u dat u maandelijks gemakkelijk geld kunt verdienen door te besparen op uw vaste uitgaven?

Weet u dat u maandelijks gemakkelijk geld kunt verdienen door te besparen op uw vaste uitgaven? Weet u dat u maandelijks gemakkelijk geld kunt verdienen door te besparen op uw vaste uitgaven? Maandelijks eenvoudig besparen op: energiekosten telefoonkosten internetaansluiting verzekeringspremies Inhoudsopgave

Nadere informatie

Onderhandelen met lef en liefde

Onderhandelen met lef en liefde Lodewijk van Ommeren, directeur van Bureau Zuidema, interviewt Judith Schoenmaeckers Onderhandelen met lef en liefde Dirty tricks? Judith Schoenmaeckers, commercieel directeur bij Randstad, heeft er niets

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Huiselijk geweld tussen zussen

Huiselijk geweld tussen zussen Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding

Nadere informatie