waar is hier de uitgang?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "waar is hier de uitgang?"

Transcriptie

1 waar is hier de uitgang? Titel van de presentatie Hendrik Jan Hoogeboom Ouderdag 18 mei 2013 Algoritmen in het Doolhof Ouderdag Hendrik Jan Hoogeboom Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

2 fundamenteel/wisk. logica fi1 discrete wiskunde continue wiskunde lineaire algebra & bv softwarelijn databases programmeermethoden Challenges algoritmiek systemen datastructuren 2 digitale technieken computerarchitectuur 2 ondersteunend Studievaardigheden

3

4 Jie Xu, Craig S. Kaplan: Image-guided maze construction. ACM Transactions Graphics 26 (2007) 29

5 kool, geit, wolf *kgw+ kgw+ kw+g kw+g* kw+g w+kg *kw+g w+kg* gw+k k+wg k+wg* *gw+k kg+w g+kw *kg+w g+kw* g+kw +kgw *g+kw +kgw*

6 wát is het doolhof?

7 muis

8 snoeien spelregels rechthoekig doolhof kaart is bekend doodlopende paden

9

10

11

12 rekenen spelregels kaart is bekend afstanden

13 kortste paden

14 Edsger Wybe Dijkstra ( ) theoretische natuurkunde Leiden 1952 Mathematisch Centrum wetenschappelijk programmeur compiler voor Algol kortstepad-algoritme 1962 TU Eindhoven (THE) 1972 Turing Award 1982 Burroughs Corporation 1984 U. Texas te Austin

15 EWD215 structured programming Go-to statement considered harmful CACM 11 (1968) A Case against the GO TO Statement

16 input output

17 rondreis (!) Der Handlungsreisende wie er sein soll und was er zu thun hat, um Aufträge zu erhalten und eines glücklichen Erfolgs in seinen Geschäften gewiß zu sein (1832)

18 ronddolen spelregels rechthoekig doolhof doorzoeken: algoritme zonder kaart ingang = uitgang

19 volg de muur

20 volg de muur

21 volg de muur

22 volg de muur

23 volg de muur (2)

24 volg de muur (2)

25 volg de muur (2)

26 structuur (1)

27 structuur (1)

28 structuur (1)

29 structuur (2)

30 structuur (2)

31 structuur (2)

32 de draad van Ariadne

33 met een touw

34 met een touw

35 met een touw

36 met een touw

37 met een touw

38 met een touw

39 structuur (3)

40 structuur (3)

41 backtrack doodlopend huidig pad

42 bomen gegevensopslag he "genealogical tree" of Haeckel. Jena (1874)

43 evaluatie ((1+5)+(1-(2+3))) + ((2+4)-3)

44 evaluatie ((1+5)+(1-(2+3))) + ((2+4)-3) postorde evaluatie

45 ζ 1 ^ ζ 2 v ζ 3 expressie a c trie s a e r t t a e l k 0 A 0 B D C code expr expr * term term term * fact fact fact b a a syntax bomen, bomen, bomen mon thur tues fri sat wed sun binaire zoek heap sat tues fri mon sun thur wed 2,3 boom

46 grafen

47 algoritmiek state chart

48 algoritmiek state chart e 1e 2s 3s 5e 6e 10w 2w 1s 8 6w 3n w 9n 9e 8n 8s 10n Farmer Goes to Market maze. By Robert Abbott 7e

49 searching the state space Search tree heel veel knopen

50 application: TipOver goal 24 initial position

51 2 AND one way OR CHOICE FANOUT

52 NP complete bounded games With Jan van Rijn & Jonathan Vis: The complexity of Klondike, Mahjong, Nonograms and Animal Chess

53 tot slot

54 terschelling2000/foto htm op de camping

55 oefenen!

56

57 13 6 met kiezels

58 een formule R R start R G R R G G R R G G O O

59 R start R G R R G G R R G G O O

60 een formule start R G R G R G we zijn bij A O G L G R G R G we zijn bij B O G L G L L G terug bij beginknoop 2x herhalen L L L startpositie beginknoop R R start R G R R G G R R G G O O

61 een formule bijna eruit! R R R G R R G G R 7 9 R G G O O

Evelien en Serge door Nederland

Evelien en Serge door Nederland Evelien en Serge door Nederland Leidsche Flesch Ouderdag april 0 Hendrik Jan Hoogeboom informatica (algoritmen/theorie) trefwoorden: trein, Dijkstra Evelien en Serge door Nederland fundamenteel/wisk. fi

Nadere informatie

Bomen. 8.8 ongerichte bomen 9.4 gerichte bomen ch 10. binaire bomen

Bomen. 8.8 ongerichte bomen 9.4 gerichte bomen ch 10. binaire bomen 10 Bomen 8.8 ongerichte bomen 9.4 gerichte bomen ch 10. binaire bomen 1 Baarn Hilversum Soestdijk Den Dolder voorbeelden route boom beslisboom Amersfoort Soestduinen + 5 * + 5.1 5.2 5.3 5.4 2 3 * * 2 5.3.1

Nadere informatie

Bomen. 8.8 ongerichte bomen 9.4 gerichte bomen ch 10. binaire bomen. deel 2. Tiende college

Bomen. 8.8 ongerichte bomen 9.4 gerichte bomen ch 10. binaire bomen. deel 2. Tiende college 10 Bomen deel 2 Tiende college 8.8 ongerichte bomen 9.4 gerichte bomen ch 10. binaire bomen 1 arboretum ongericht 8.8 tree graphs 9.4 rooted trees ch.10 binary trees 2 gericht geordend links/rechts bomen

Nadere informatie

Tiende college algoritmiek. 26 april Gretige algoritmen

Tiende college algoritmiek. 26 april Gretige algoritmen Algoritmiek 01/10 College 10 Tiende college algoritmiek april 01 Gretige algoritmen 1 Algoritmiek 01/10 Muntenprobleem Gegeven onbeperkt veel munten van d 1,d,...d m eurocent, en een te betalen bedrag

Nadere informatie

Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW)

Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Citation: J.H. van Lint, Levensbericht E.W. Dijkstra, in: Levensberichten en herdenkingen, 2004, Amsterdam, pp. 32-37 This PDF

Nadere informatie

V = {a, b, c, d, e} Computernetwerken: de knopen zijn machines in het netwerk, de kanten zijn communicatiekanalen.

V = {a, b, c, d, e} Computernetwerken: de knopen zijn machines in het netwerk, de kanten zijn communicatiekanalen. WIS14 1 14 Grafen 14.1 Grafen Gerichte grafen Voor een verzameling V is een binaire relatie op V een verzameling geordende paren van elementen van V. Voorbeeld: een binaire relatie op N is de relatie KleinerDan,

Nadere informatie

Elfde college algoritmiek. 21 april Dijkstra en Branch & Bound

Elfde college algoritmiek. 21 april Dijkstra en Branch & Bound Algoritmiek 011/11 College 11 Elfde college algoritmiek 1 april 011 Dijkstra en Branch & Bound 1 Algoritmiek 011/11 Kortste paden Gegeven een graaf G met gewichten op de takken, en een beginknoop s. We

Nadere informatie

Tiende college algoritmiek. 2 mei Gretige algoritmen, Dijkstra

Tiende college algoritmiek. 2 mei Gretige algoritmen, Dijkstra College 10 Tiende college algoritmiek mei 013 Gretige algoritmen, Dijkstra 1 Muntenprobleem Gegeven onbeperkt veel munten van d 1,d,...d m eurocent, en een te betalen bedrag van n (n 0) eurocent. Alle

Nadere informatie

Tiende college algoritmiek. 14 april Gretige algoritmen

Tiende college algoritmiek. 14 april Gretige algoritmen College 10 Tiende college algoritmiek 1 april 011 Gretige algoritmen 1 Greedy algorithms Greed = hebzucht Voor oplossen van optimalisatieproblemen Oplossing wordt stap voor stap opgebouwd In elke stap

Nadere informatie

Twaalfde college algoritmiek. 13 mei Branch & Bound Heap, Heapsort & Heapify

Twaalfde college algoritmiek. 13 mei Branch & Bound Heap, Heapsort & Heapify Algoritmiek 2016/Branch & Bound Twaalfde college algoritmiek 13 mei 2016 Branch & Bound Heap, Heapsort & Heapify 1 Algoritmiek 2016/Branch & Bound TSP met Branch & Bound Mogelijke ondergrenzen voor de

Nadere informatie

Tiende college algoritmiek. 13/21 april Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra

Tiende college algoritmiek. 13/21 april Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra Algoritmiek 017/Gretige Algoritmen Tiende college algoritmiek 13/1 april 017 Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra 1 Algoritmiek 017/Gretige Algoritmen Muntenprobleem Gegeven onbeperkt veel munten

Nadere informatie

Elfde college algoritmiek. 18 mei Algoritme van Dijkstra, Heap, Heapify & Heapsort

Elfde college algoritmiek. 18 mei Algoritme van Dijkstra, Heap, Heapify & Heapsort Algoritmiek 018/Algoritme van Dijkstra Elfde college algoritmiek 18 mei 018 Algoritme van Dijkstra, Heap, Heapify & Heapsort 1 Algoritmiek 018/Algoritme van Dijkstra Uit college 10: Voorb. -1- A B C D

Nadere informatie

Uitwerking tentamen Algoritmiek 9 juni :00 17:00

Uitwerking tentamen Algoritmiek 9 juni :00 17:00 Uitwerking tentamen Algoritmiek 9 juni 2015 14:00 17:00 1. Clobber a. Toestanden: m x n bord met in elk hokje een O, een X of een -. Hierbij is het aantal O gelijk aan het aantal X of er is hooguit één

Nadere informatie

Uitgebreide uitwerking tentamen Algoritmiek Dinsdag 5 juni 2007, uur

Uitgebreide uitwerking tentamen Algoritmiek Dinsdag 5 juni 2007, uur Uitgebreide uitwerking tentamen Algoritmiek Dinsdag juni 00, 0.00.00 uur Opgave. a. Een toestand bestaat hier uit een aantal stapels, met op elk van die stapels een aantal munten (hooguit n per stapel).

Nadere informatie

TW2020 Optimalisering

TW2020 Optimalisering TW2020 Optimalisering Hoorcollege 8 Leo van Iersel Technische Universiteit Delft 2 november 2016 Leo van Iersel (TUD) TW2020 Optimalisering 2 november 2016 1 / 28 Minimum Opspannende Boom (Minimum Spanning

Nadere informatie

Zoekopdracht Inleiding

Zoekopdracht Inleiding Zoekopdracht Inleiding 2 e periode 2001 Geef korte antwoorden op onderstaande vragen. Zet bij elk antwoord zo precies mogelijk waar je het hebt gevonden (bijvoorbeeld een referentie naar een boek of een

Nadere informatie

TW2020 Optimalisering

TW2020 Optimalisering TW2020 Optimalisering Hoorcollege 8 Leo van Iersel Technische Universiteit Delft 28 oktober 2015 Leo van Iersel (TUD) TW2020 Optimalisering 28 oktober 2015 1 / 25 Definitie Een boom is een samenhangende

Nadere informatie

Algoritmiek. 15 februari Grafen en bomen

Algoritmiek. 15 februari Grafen en bomen Algoritmiek 15 februari 2019 Grafen en bomen 1 Grafen (herhaling) Een graaf G wordt gedefinieerd als een paar (V,E), waarbij V een eindige verzameling is van knopen (vertices) en E een verzameling van

Nadere informatie

Tiende college algoritmiek. 4 mei Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra

Tiende college algoritmiek. 4 mei Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra Tiende college algoritmiek mei 018 Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra 1 Muntenprobleem Gegeven onbeperkt veel munten van d 1,d,...d m eurocent, en een te betalen bedrag van n (n 0) eurocent. Alle

Nadere informatie

Examen Datastructuren en Algoritmen II

Examen Datastructuren en Algoritmen II Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2006 2007, tweede zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. 1. Verzamelingen:

Nadere informatie

Sommige praktische IP problemen kunnen worden geformuleerd als optimalisering op een netwerk.

Sommige praktische IP problemen kunnen worden geformuleerd als optimalisering op een netwerk. Netwerkanalyse (H3) Sommige praktische IP problemen kunnen worden geformuleerd als optimalisering op een netwerk. Deze problemen kunnen vaak als continu LP probleem worden opgelost. Door de speciale structuur

Nadere informatie

Twaalfde college algoritmiek. 23 mei Branch & Bound, Heapsort

Twaalfde college algoritmiek. 23 mei Branch & Bound, Heapsort College 12 Twaalfde college algoritmiek 23 mei 2013 Branch & Bound, Heapsort 1 Handelsreizigersprobleem Traveling Salesman Problem (handelsreizigersprobleem) Gegeven n steden waarvan alle onderlinge afstanden

Nadere informatie

INFORMATICA en ECONOMIE. INFORMATICA en ECONOMIE INFORMATICA. INFORMATICA en ECONOMIE. Decanendag Den Haag 10 februari 2010.

INFORMATICA en ECONOMIE. INFORMATICA en ECONOMIE INFORMATICA. INFORMATICA en ECONOMIE. Decanendag Den Haag 10 februari 2010. Decanendag Den Haag 10 februari 2010 Bachelor Leiden Institute of Advanced Computer Science Jetty Kleijn Directeur Bachelor Informatica LIACS Leiden Institute of Advanced Computer Science SNELLIUS GESCHIEDENIS

Nadere informatie

Fundamentele. Informatica 1. Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard ( ), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler

Fundamentele. Informatica 1. Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard ( ), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele 1 Informatica 1 Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Hendrik Jan Hoogeboom di. 11.15-13.00 college Snellius

Nadere informatie

Minimum Opspannende Bomen. Algoritmiek

Minimum Opspannende Bomen. Algoritmiek Minimum Opspannende Bomen Inhoud Het minimum opspannende bomen probleem Een principe om een minimum opspannende boom te laten groeien Twee greedy algoritmen + tijd en datastructuren: Het algoritme van

Nadere informatie

Datastructuren college 10

Datastructuren college 10 we hadden Backtracking verbetering i i Datastructuren college 0 0: : : 0: : : P r r r r r b r b r P r r r b r b r backtracking we hoeven vaak de kandidaat niet helemaal af te maken om hem te kunnen verwerpen

Nadere informatie

TW2020 Optimalisering

TW2020 Optimalisering TW2020 Optimalisering Hoorcollege 11 Leo van Iersel Technische Universiteit Delft 25 november 2015 Leo van Iersel (TUD) TW2020 Optimalisering 25 november 2015 1 / 28 Vandaag Vraag Voor welke problemen

Nadere informatie

Elfde college algoritmiek. 16 mei Dijkstra, Gretige algoritmen en Branch & Bound

Elfde college algoritmiek. 16 mei Dijkstra, Gretige algoritmen en Branch & Bound Algoritmiek 013/11 College 11 Elfde college algoritmiek 1 mei 013 Dijkstra, Gretige algoritmen en Branch & Bound 1 Algoritmiek 013/11 Voorbeeld -1- A B C D E F G H 9 7 5 A B C D E F G H 0 9 9 7 5 A B C

Nadere informatie

Technische Informatica 2013 The Sneak Pre-view!

Technische Informatica 2013 The Sneak Pre-view! Technische Informatica 0 The Sneak Pre-view! Opleiding Technische Informatica -0- Delft University of Technology Challenge the future Je hebt het vast al gehoord In het kader van het project Studiesucces

Nadere informatie

Modeluitwerking Tentamen Computationele Intelligentie Universiteit Leiden Informatica Vrijdag 11 Januari 2013

Modeluitwerking Tentamen Computationele Intelligentie Universiteit Leiden Informatica Vrijdag 11 Januari 2013 Modeluitwerking Tentamen Computationele Intelligentie Universiteit Leiden Informatica Vrijdag Januari 20 Opgave. Python Gegeven is de volgende (slechte) Python code:. def t(x): 2. def p(y):. return x*y

Nadere informatie

Eindige. Automaten. zie dictaatje 4.2 ch.12 Languages, Automata, Grammars 12.5 finite state automata. Dertiende college

Eindige. Automaten. zie dictaatje 4.2 ch.12 Languages, Automata, Grammars 12.5 finite state automata. Dertiende college Eindige 2 Automaten Dertiende college zie dictaatje 4.2 ch.2 Languages, Automata, Grammars 2.5 finite state automata toestand-actie-diagrammen Eindige automaten zijn voorbeelden van zgn. toestand-actie-diagrammen.

Nadere informatie

Derde college algoritmiek. 23 februari Toestand-actie-ruimte

Derde college algoritmiek. 23 februari Toestand-actie-ruimte College 3 Derde college algoritmiek 23 februari 2012 Toestand-actie-ruimte 1 BZboom: verwijderen 60 20 80 10 40 70 100 1 15 30 75 5 25 35 100 verwijderen = 60 20 80 10 40 70 1 15 30 75 5 25 35 verwijderen

Nadere informatie

Fundamentele. Informatica 1. Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler

Fundamentele. Informatica 1. Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele 1 Informatica 1 Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Hendrik Jan Hoogeboom di. 9.00-10.45 college h.j.hoogeboom@liacs.leidenuniv

Nadere informatie

Derde college algoritmiek. 18 februari Toestand-actie-ruimte

Derde college algoritmiek. 18 februari Toestand-actie-ruimte Derde college algoritmiek 18 februari 2016 Toestand-actie-ruimte 1 BZboom: zoeken Na het bomenpracticum 60 20 80 10 40 70 100 1 15 30 75 5 25 35 2 BZboom: verwijderen 60 20 80 10 40 70 100 1 15 30 75 5

Nadere informatie

De Resolutiemethode (Logica, hoofdstuk 15) Robinson (1965) TI1300 Redeneren en Logica

De Resolutiemethode (Logica, hoofdstuk 15) Robinson (1965) TI1300 Redeneren en Logica De Resolutiemethode (Logica, hoofdstuk 15) Robinson (1965) TI1300 Redeneren en Logica College 7: Resolutie Tomas Klos Algoritmiek Groep De Resolutiemethode De resolutiemethode is een methode waarmee je

Nadere informatie

Frequentieanalyse. Transporter: 5619 (15,30%) Vrachtwagen: 2311 (6,29%) Trailer: 43 (0,12%) Tweewieler: 1859 (5,06%) Auto: 26905 (73,24%)

Frequentieanalyse. Transporter: 5619 (15,30%) Vrachtwagen: 2311 (6,29%) Trailer: 43 (0,12%) Tweewieler: 1859 (5,06%) Auto: 26905 (73,24%) Frequentieanalyse Transporter: 5619 (15,3%) Vrachtwagen: 2311 (6,29%) Trailer: 43 (,12%) Tweewieler: 1859 (5,6%) Auto: 2695 (73,24%) Frequenties in absolute cijfers

Nadere informatie

Bijlage bacheloropleiding Informatica

Bijlage bacheloropleiding Informatica Bijlage bacheloropleiding Informatica 2011-2012 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste

Nadere informatie

Het Eindfeest. Algoritmiek Opgave 6, Voorjaar

Het Eindfeest. Algoritmiek Opgave 6, Voorjaar 1 Achtergrond Het Eindfeest Algoritmiek Opgave 6, Voorjaar 2017 1 Om het (successvol) afsluiten van Algoritmiek te vieren, is er een groot feest georganiseerd. Jij beschikt als enige van je vrienden over

Nadere informatie

Nieuw Curriculum Bachelor Technische Informatica 2013

Nieuw Curriculum Bachelor Technische Informatica 2013 Nieuw Curriculum Bachelor Technische Informatica 2013 Emile Hendriks Opleidingsdirecteur TI/CS Waarom? TU-breed project Studiesucces omdat Rendement te laag Studieduur te lang In 2011: slechts 22% haalde

Nadere informatie

Optimalisering/Besliskunde 1. College 1 6 september, 2012

Optimalisering/Besliskunde 1. College 1 6 september, 2012 Optimalisering/Besliskunde 1 College 1 6 september, 2012 Algemene informatie College: donderdag 9:00-10:45: Gorlaeus C1/C2, Leiden vrijdag: werkcollege Leiden en Delft vragenuur Delft Vier verplichte huiswerkopgaven

Nadere informatie

De volgende opgave gaat over de B-bomen van het college, waar sleutels zowel in de bladeren als ook in de interne knopen opgeslagen worden.

De volgende opgave gaat over de B-bomen van het college, waar sleutels zowel in de bladeren als ook in de interne knopen opgeslagen worden. . a) Een Fibonacci boom (niet te verwarren met een Fibonacci queue) van hoogte h is een AVL-boom van hoogte h met zo weinig mogelijk knopen. i. Geefvoorh =,,,,eenfibonacciboomvanhoogteh(eenboombestaande

Nadere informatie

Derde college algoritmiek. 16/17 februari Toestand-actie-ruimte

Derde college algoritmiek. 16/17 februari Toestand-actie-ruimte Derde college algoritmiek 16/17 februari 2017 Toestand-actie-ruimte 1 Toestand-actie-ruimte Probleem Toestand-actie-ruimte Een toestand-actie-ruimte (toestand-actie-diagram, state transition diagram, toestandsruimte,

Nadere informatie

Hopfield-Netwerken, Neurale Datastructuren en het Nine Flies Probleem

Hopfield-Netwerken, Neurale Datastructuren en het Nine Flies Probleem Hopfield-Netwerken, Neurale Datastructuren en het Nine Flies Probleem Giso Dal (0752975) 13 april 2010 Samenvatting In [Kea93] worden twee neuraal netwerk programmeerprojecten beschreven, bedoeld om studenten

Nadere informatie

Vierde college algoritmiek. 2 maart Toestand-actie-ruimte Exhaustive Search

Vierde college algoritmiek. 2 maart Toestand-actie-ruimte Exhaustive Search Algoritmiek 2018/Toestand-actie-ruimte Vierde college algoritmiek 2 maart 2018 Toestand-actie-ruimte Exhaustive Search 1 Algoritmiek 2018/Toestand-actie-ruimte Kannen Voorbeeld 4: Kannenprobleem We hebben

Nadere informatie

Zesde college algoritmiek. 18 maart Backtracking. Verdeel en Heers

Zesde college algoritmiek. 18 maart Backtracking. Verdeel en Heers College 6 Zesde college algoritmiek 18 maart 2016 Backtracking Verdeel en Heers 1 Backtracking Basisidee backtracking bouw een oplossing stap voor stap op en controleer steeds of de deeloplossing in conflict

Nadere informatie

TW2020 Optimalisering

TW2020 Optimalisering TW2020 Optimalisering Hoorcollege 1 Leo van Iersel Technische Universiteit Delft 7 september 2016 Leo van Iersel (TUD) TW2020 Optimalisering 7 september 2016 1 / 40 Opzet vak Woensdag: hoorcollege 13:45-15:30

Nadere informatie

Algoritmiek. 2 februari Introductie

Algoritmiek. 2 februari Introductie College 1 Algoritmiek 2 februari 2017 Introductie 1 Introductie -1- docent: Rudy van Vliet rvvliet@liacs.nl assistent werkcollege: Bart van Strien bartbes@gmail.com website: http://www.liacs.leidenuniv.nl/~vlietrvan1/algoritmiek/

Nadere informatie

Zevende college algoritmiek. 23/24 maart Verdeel en Heers

Zevende college algoritmiek. 23/24 maart Verdeel en Heers Zevende college algoritmiek 23/24 maart 2017 Verdeel en Heers 1 Algoritmiek 2017/Backtracking Tweede Programmeeropdracht 0 1 2 3 0 1 2 3 4 1 2 3 4 5 2 Algoritmiek 2017/Backtracking Tweede Programmeeropdracht

Nadere informatie

Tweede college algoritmiek. 12 februari Grafen en bomen

Tweede college algoritmiek. 12 februari Grafen en bomen College 2 Tweede college algoritmiek 12 februari 2016 Grafen en bomen 1 Grafen (herhaling) Een graaf G wordt gedefinieerd als een paar (V,E), waarbij V een eindige verzameling is van knopen (vertices)

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling (art W.H.W.)

Uitvoeringsregeling (art W.H.W.) Uitvoeringsregeling (art. 7.13 W.H.W.) Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Bacheloropleiding Technische Informatica 2009-2010 Versie 4, mei 2009 1 Belangrijkste

Nadere informatie

Achtste college algoritmiek. 12 april Verdeel en Heers. Dynamisch Programmeren

Achtste college algoritmiek. 12 april Verdeel en Heers. Dynamisch Programmeren Achtste college algoritmiek 12 april 2019 Verdeel en Heers Dynamisch Programmeren 1 Uit college 7: Partitie Partitie Partitie(A[l r]) :: // partitioneert een (sub)array, met A[l] als spil (pivot) p :=

Nadere informatie

Twaalfde college algoritmiek. 12 mei Branch & Bound

Twaalfde college algoritmiek. 12 mei Branch & Bound Twaalfde college algoritmiek 12 mei 2016 Branch & Bound 1 Branch and bound -1- Branch & bound is alleen toepasbaar op optimalisatieproblemen genereert oplossingen stap voor stap en houdt de tot dusver

Nadere informatie

Het minimale aantal sleutels op niveau h is derhalve

Het minimale aantal sleutels op niveau h is derhalve 1 (a) In een B-boom van orde m bevat de wortel minimaal 1 sleutel en maximaal m 1 sleutels De andere knopen bevatten minimaal m 1 sleutels en maximaal m 1 sleutels (b) In een B-boom van orde 5 bevat elke

Nadere informatie

Grafen en BFS. Mark Lekkerkerker. 24 februari 2014

Grafen en BFS. Mark Lekkerkerker. 24 februari 2014 Grafen en BFS Mark Lekkerkerker 24 februari 2014 1 Grafen Wat is een graaf? Hoe representeer je een graaf? 2 Breadth-First Search Het Breadth-First Search Algoritme Schillen De BFS boom 3 Toepassingen

Nadere informatie

Zevende college Algoritmiek. 6 april Verdeel en Heers

Zevende college Algoritmiek. 6 april Verdeel en Heers Zevende college Algoritmiek 6 april 2018 Verdeel en Heers 1 Algoritmiek 2018/Backtracking Programmeeropdracht 2 Puzzel 2: D O N A L D G E R A L D + R O B E R T Elke letter stelt een cijfer voor (0,1,...,9)

Nadere informatie

Programma s BSc opleidingen Natuurkunde:

Programma s BSc opleidingen Natuurkunde: Programma s BSc opleidingen Natuurkunde: Onderstaande tabellen geven de programma s weer van de monodisciplinaire opleiding zowel als van de major-minor combinaties. Tevens is het mogelijk om gelijktijdig

Nadere informatie

NP-volledigheid. Algoritmiek

NP-volledigheid. Algoritmiek NP-volledigheid Polynomiale algoritmen of moeilijke problemen? Algoritme A is polynomiaal, als er een constante c bestaat, zodat het algoritme bij inputs van formaat n O(n c ) tijd gebruikt. Sommige problemen

Nadere informatie

Opdrachten herhalen. public void tekenscherm (object o, PEA pea) { int x; x = 1; zolang de voorwaarde geldig is

Opdrachten herhalen. public void tekenscherm (object o, PEA pea) { int x; x = 1; zolang de voorwaarde geldig is Opdrachten herhalen public void tekenscherm (object o, PEA pea) { int x; x = 1; while ( x

Nadere informatie

Oefeningen voor de oefeningenles. Oefening 1

Oefeningen voor de oefeningenles. Oefening 1 Oefeningen voor de oefeningenles Oefening 1 Gegeven een arbitraire binaire zoekboom T met n toppen en een (andere of gelijke) binaire zoekboom T die ook n sleutels bevat. Beschrijf een algoritme dat in

Nadere informatie

AI Kaleidoscoop. College 9: Natuurlijke taal. Natuurlijke taal: het probleem. Fases in de analyse van natuurlijke taal.

AI Kaleidoscoop. College 9: Natuurlijke taal. Natuurlijke taal: het probleem. Fases in de analyse van natuurlijke taal. AI Kaleidoscoop College 9: atuurlijke taal Het Probleem Grammatica s Transitie netwerken Leeswijzer: Hoofdstuk 14.0-14.3 AI9 1 atuurlijke taal: het probleem Communiceren met computers als met mensen, middels

Nadere informatie

Elfde college algoritmiek. 29 april Algoritme van Dijkstra, Branch & Bound

Elfde college algoritmiek. 29 april Algoritme van Dijkstra, Branch & Bound Algoritmiek 01/Algoritme van Dijkstra Elfde college algoritmiek 9 april 01 Algoritme van Dijkstra, Branch & Bound 1 Algoritmiek 01/Algoritme van Dijkstra College 10: Voorbeeld -1- A B C D E F G H 9 7 5

Nadere informatie

Doorzoeken van grafen. Algoritmiek

Doorzoeken van grafen. Algoritmiek Doorzoeken van grafen Algoritmiek Vandaag Methoden om door grafen te wandelen Depth First Search Breadth First Search Gerichte Acyclische Grafen en topologische sorteringen 2 Doolhof start eind 3 Depth

Nadere informatie

Optimalisering/Besliskunde 1. College 1 3 september, 2014

Optimalisering/Besliskunde 1. College 1 3 september, 2014 Optimalisering/Besliskunde 1 College 1 3 september, 2014 Algemene informatie College: woensdag 9:00-10:45: Gorlaeus C1/C2, Leiden vrijdag: werkcollege Leiden en Delft Vier verplichte huiswerkopgaven Informatie

Nadere informatie

Uitwerking tentamen Algoritmiek 9 juli :00 13:00

Uitwerking tentamen Algoritmiek 9 juli :00 13:00 Uitwerking tentamen Algoritmiek 9 juli 0 0:00 :00. (N,M)-game a. Toestanden: Een geheel getal g, waarvoor geldt g N én wie er aan de beurt is (Tristan of Isolde) b. c. Acties: Het noemen van een geheel

Nadere informatie

Kunstmatige intelligentie

Kunstmatige intelligentie Kunstmatige intelligentie programmeren, α-β, nonogrammen, Tetris dr. Walter Kosters De Nassau, Breda, 12 januari 2017 www.liacs.leidenuniv.nl/ kosterswa/ 1 Jeopardy! 2011 2 AlphaGo: Go 2016: computerprogramma

Nadere informatie

(Kunst)Matige intelligentie

(Kunst)Matige intelligentie (Kunst)Matige intelligentie programmeren, α-β, nonogrammen, Tetris dr. Walter Kosters, Informatica β-dag Leiden, donderdag 11 februari 2016 www.liacs.leidenuniv.nl/ kosterswa/ 1 Jeopardy! 2011 2 Informatica

Nadere informatie

2WO12: Optimalisering in Netwerken

2WO12: Optimalisering in Netwerken 2WO12: Optimalisering in Netwerken Leo van Iersel Technische Universiteit Eindhoven (TU/E) en Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) 27 februari 2014 http://homepages.cwi.nl/~iersel/2wo12/ l.j.j.v.iersel@gmail.com

Nadere informatie

Kortste Paden. Algoritmiek

Kortste Paden. Algoritmiek Kortste Paden Vandaag Kortste Paden probleem All pairs / Single Source / Single Target versies DP algoritme voor All Pairs probleem (Floyd s algoritme) Dijkstra s algoritme voor Single Source Negatieve

Nadere informatie

Derde college algoritmiek. 23 februari Complexiteit Toestand-actie-ruimte

Derde college algoritmiek. 23 februari Complexiteit Toestand-actie-ruimte Algoritmiek 2018/Complexiteit Derde college algoritmiek 2 februari 2018 Complexiteit Toestand-actie-ruimte 1 Algoritmiek 2018/Complexiteit Tijdcomplexiteit Complexiteit (= tijdcomplexiteit) van een algoritme:

Nadere informatie

Thinking of Development

Thinking of Development Thinking of Development College 2 Imperatief programmeren Arjan Scherpenisse arjan.scherpenisse@kmt.hku.nl @acscherp Dit college Programmeren, wat is dat dan? De programmeur als vormgever Pseudocode Scratch

Nadere informatie

Hoofdstuk 17: Approximation Algorithms

Hoofdstuk 17: Approximation Algorithms Hoofdstuk 17: Approximation Algorithms Overzicht: Vorige week: Π NP-volledig Π waarschijnlijk niet polynomiaal oplosbaar 2 opties: 1 Optimaal oplossen, niet in polynomiale tijd (B&B, Cutting planes) 2

Nadere informatie

Twaalfde college complexiteit. 11 mei 2012. Overzicht, MST

Twaalfde college complexiteit. 11 mei 2012. Overzicht, MST College 12 Twaalfde college complexiteit 11 mei 2012 Overzicht, MST 1 Agenda voor vandaag Minimum Opspannende Boom (minimum spanning tree) als voorbeeld van greedy algoritmen Overzicht: wat voor technieken

Nadere informatie

WISKUNDE EN DE OPLEIDING WISKUNDE AAN DE UNIVERSITEIT GENT

WISKUNDE EN DE OPLEIDING WISKUNDE AAN DE UNIVERSITEIT GENT WISKUNDE EN DE OPLEIDING WISKUNDE AAN DE UNIVERSITEIT GENT 1 WAT IS WISKUNDE? Wiskunde is de studie van kwantiteit, structuur, ruimte en verandering. Wiskundigen zoeken naar patronen, formuleren nieuwe

Nadere informatie

Informatica aan de Universiteit Antwerpen

Informatica aan de Universiteit Antwerpen Informatica aan de Universiteit Antwerpen Academische Bachelor en Master Waarom Informatica? Informatica heeft een enorme impact Informatica is een boeiende wetenschap Brede keuze uit tewerkstellingsmogelijkheden:

Nadere informatie

Examen Datastructuren en Algoritmen II

Examen Datastructuren en Algoritmen II Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2005 2006, eerste zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. 1. Splaybomen

Nadere informatie

Examen Datastructuren en Algoritmen II

Examen Datastructuren en Algoritmen II Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2008 2009, eerste zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. Lees elke

Nadere informatie

Fundamentele. Informatica 1. Eerste college: introductie

Fundamentele. Informatica 1. Eerste college: introductie Fundamentele 1 Informatica 1 Eerste college: introductie Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Docent: Jeannette de

Nadere informatie

Twaalfde college complexiteit. 7 mei NP-volledigheid IV Cook-Levin Savitch 1

Twaalfde college complexiteit. 7 mei NP-volledigheid IV Cook-Levin Savitch 1 college 12 Twaalfde college complexiteit 7 mei 2019 NP-volledigheid IV Cook-Levin Savitch 1 Turing machine {0 n 1 n n 0} q Y 0/b, +1 b/b, 0 q N 0/0, +1 1/1, +1 b/b, 1 q 1 q 2 q 0 1/1, 0 b/b, +1 0/0, 0

Nadere informatie

Zevende college algoritmiek. 24 maart Verdeel en Heers

Zevende college algoritmiek. 24 maart Verdeel en Heers Zevende college algoritmiek 24 maart 2016 Verdeel en Heers 1 Verdeel en heers 1 Divide and Conquer 1. Verdeel een instantie van het probleem in twee (of meer) kleinere instanties 2. Los de kleinere instanties

Nadere informatie

Opgaven Kunstmatige Intelligentie 1 maart 2017

Opgaven Kunstmatige Intelligentie 1 maart 2017 Opgaven Kunstmatige Intelligentie 1 maart 2017 Opgave 1. a. Denkt een schaakprogramma? b. Denkt een (Nederlands-Engels) vertaalprogramma? c. Denkt een C ++ -compiler? d. Denkt Watson, the IBM-computer

Nadere informatie

Informatica door de jaren heen

Informatica door de jaren heen Informatica door de jaren heen (en Tetris) dr. Walter Kosters, Universiteit Leiden Ouderdag, Leiden, zaterdag 21 april 2012 www.liacs.nl/home/kosters/ 1 Informatica Door de jaren heen eerste, tweede en

Nadere informatie

Programmeermethoden. Recursie. Walter Kosters. week 11: november kosterswa/pm/

Programmeermethoden. Recursie. Walter Kosters. week 11: november kosterswa/pm/ Programmeermethoden Recursie Walter Kosters week 11: 20 24 november 2017 www.liacs.leidenuniv.nl/ kosterswa/pm/ 1 Vierde programmeeropgave 1 De Grote getallen programmeren we als volgt: week 1: pointerpracticum,

Nadere informatie

recursie Hoofdstuk 5 Studeeraanwijzingen De studielast van deze leereenheid bedraagt circa 6 uur. Terminologie

recursie Hoofdstuk 5 Studeeraanwijzingen De studielast van deze leereenheid bedraagt circa 6 uur. Terminologie Hoofdstuk 5 Recursion I N T R O D U C T I E Veel methoden die we op een datastructuur aan kunnen roepen, zullen op een recursieve wijze geïmplementeerd worden. Recursie is een techniek waarbij een vraagstuk

Nadere informatie

Bijlage bacheloropleiding Informatica 2012-2013

Bijlage bacheloropleiding Informatica 2012-2013 Bijlage bacheloropleiding Informatica 2012-2013 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste

Nadere informatie

Derde college algoritmiek. 22 februari Complexiteit Toestand-actie-ruimte

Derde college algoritmiek. 22 februari Complexiteit Toestand-actie-ruimte Algoritmiek 2019/Complexiteit Derde college algoritmiek 22 februari 2019 Complexiteit Toestand-actie-ruimte 1 Algoritmiek 2019/Complexiteit Opgave 1 bomenpracticum Niet de bedoeling: globale (member-)variabele

Nadere informatie

Examen Datastructuren en Algoritmen II

Examen Datastructuren en Algoritmen II Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2010 2011, tweede zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. Lees de hele

Nadere informatie

Optimalisering/Besliskunde 1. College 1 2 september, 2015

Optimalisering/Besliskunde 1. College 1 2 september, 2015 Optimalisering/Besliskunde 1 College 1 2 september, 2015 Algemene informatie College: woensdag 13:45-15:30: Leiden C1 en C2: Gorlaeus gebouw Zaal DS: De Sitterzaal, Oort gebouw Werkcollege: vrijdag: Leiden

Nadere informatie

Introductie Informatica

Introductie Informatica Introductie Informatica maandag 4 september 2017 Jeannette de Graaf studieadviseur/docent Informatica LIACS: liacs.leidenuniv.nl 1 Contact Studieadviseur: e-mail: j.m.de.graaf@liacs.leidenuniv.nl telefoon:

Nadere informatie

Tiende college algoritmiek. 3 mei Dynamisch programmeren Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra

Tiende college algoritmiek. 3 mei Dynamisch programmeren Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra Tiende college algoritmiek 3 mei 019 Dynamisch programmeren Gretige Algoritmen Algoritme van Dijkstra 1 Houtzaagmolen Een houtzaagmolen rekent voor het in twee stukken zagen van een stam van lengte l precies

Nadere informatie

Examen Datastructuren en Algoritmen II

Examen Datastructuren en Algoritmen II Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2012 2013, tweede zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. Lees de hele

Nadere informatie

NP-Volledigheid. Wil zo snel mogelijke algoritmes om problemen op te lossen. De looptijd is polynomiaal: O n k - dat is heel erg mooi

NP-Volledigheid. Wil zo snel mogelijke algoritmes om problemen op te lossen. De looptijd is polynomiaal: O n k - dat is heel erg mooi NP-Volledigheid Wil zo snel mogelijke algoritmes om problemen op te lossen Gezien: selectie [O(n)], DFS [O(n + m)], MaxFlow [O nm n + m ], MST [O(n + m)], etc De looptijd is polynomiaal: O n k - dat is

Nadere informatie

Zesde college algoritmiek. 22 maart Backtracking

Zesde college algoritmiek. 22 maart Backtracking Zesde college algoritmiek 22 maart 2019 Backtracking 1 Backtracking Bij veel problemen gaat het erom een element met een speciale eigenschap te vinden binnen een ruimte die exponentieel groeit als functie

Nadere informatie

slides2.pdf 2 nov 2001 1

slides2.pdf 2 nov 2001 1 Opbouw Inleiding Algemeen 2 Wetenschap Informatica Studeren Wetenschap en Techniek Informatica als wetenschap Informatica studie Wetenschappelijke aanpak Organisatie Universiteit Instituut Piet van Oostrum

Nadere informatie

Zelftest Inleiding Programmeren

Zelftest Inleiding Programmeren Zelftest Inleiding Programmeren Document: n0824test.fm 22/01/2013 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST INLEIDING PROGRAMMEREN Deze

Nadere informatie

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Marko van Eekelen, Remko Helms, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 21 november 2015 Aanleiding vernieuwing Open Universiteit Ministerie

Nadere informatie

Uitgebreide uitwerking tentamen Algoritmiek Dinsdag 2 juni 2009, uur

Uitgebreide uitwerking tentamen Algoritmiek Dinsdag 2 juni 2009, uur Uitgebreide uitwerking tentamen Algoritmiek Dinsdag 2 juni 2009, 10.00 13.00 uur Opgave 1. a. Een toestand wordt bepaald door: het aantal lucifers op tafel, het aantal lucifers in het bezit van Romeo,

Nadere informatie

Eerste college algoritmiek. 5 februari Introductie

Eerste college algoritmiek. 5 februari Introductie College 1 Eerste college algoritmiek 5 februari 2016 Introductie 1 Introductie -1- docent: Jeannette de Graaf; kamer 151 e-mail: j.m.de.graaf@liacs.leidenuniv.nl assistenten: Hanjo Boekhout, Leon Helwerda,

Nadere informatie

Algoritmiek. 8 uur college, zelfwerkzaamheid. Doel. Hoe te realiseren

Algoritmiek. 8 uur college, zelfwerkzaamheid. Doel. Hoe te realiseren Algoritmiek Doel Gevoel en inzicht ontwikkelen voor het stapsgewijs, receptmatig oplossen van daartoe geëigende [biologische] probleemstellingen, en dat inzicht gebruiken in het vormgeven van een programmeerbare

Nadere informatie

Kortste Paden. Algoritmiek

Kortste Paden. Algoritmiek Kortste Paden Toepassingen Kevin Bacon getal Six degrees of separation Heeft een netwerk de small-world eigenschap? TomTom / Google Maps 2 Kortste paden Gerichte graaf G=(N,A), en een lengte L(v,w) voor

Nadere informatie