Inhoudsopgave. Deel 1: Concepten (theorie) Inleiding

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inleiding Deel 1: Concepten (theorie) 1 Veiligheid in verandering Hans Boutellier Inleiding Soorten veiligheid Leven met risico s Sociale veranderingen Veiligheid als samenlevingsproject Een nieuw type veiligheidszorg Het besturen van veiligheid in netwerken Het veiligheidsvraagstuk in de democratische rechtsstaat 33 2 Focus op integrale veiligheid Wouter Stol Inleiding Veiligheid en integrale veiligheid Objectieve en subjectieve veiligheid Sociale en fysieke veiligheid Criminaliteit en leefbaarheid Externe en interne veiligheid Wat vraagt integrale veiligheid van een veiligheidskundige? 44 3 Meten van onveiligheid Olga Zoomer en Jos Rijpma Inleiding Statistische analyse: meten van objectieve onveiligheid met veel incidenten Risicoanalyse: bepalen van objectieve onveiligheid met weinig incidenten Bepalen van subjectieve onveiligheid: onveiligheidsgevoel en risicoperceptie Eisen aan veiligheidsbeleid 58 4 De ketenbenadering Janneke Liebregts Inleiding De schakels van de veiligheidsketen 60

2 4.3 De veiligheidsketen en de cirkel van Deming De veiligheidsketen nader beschouwd De kracht van de veiligheidsketen 69 5 Van government naar governance Carel Tielenburg Inleiding Government: veiligheid als klassieke staatstaak Governance: veiligheid als maatschappelijk arrangement Governance en beleidsnetwerken Verantwoording afleggen over beleid Casus: governance bij privacybescherming 79 6 Veiligheid vanuit juridisch perspectief Harold Munneke Inleiding Juridische ordeningen Rechtsstaat en veiligheid Recht als veiligheidswaarborg Politieke discussies Juristenzorgen 93 7 Juridische instrumenten voor lokaal veiligheidsbeleid Arnt Mein Inleiding Bevel tot handhaving van de openbare orde Noodbevel en noodverordening Bestuurlijke ophouding Verblijfsontzegging Sluiting drugspand Preventief fouilleren Integriteitsbeoordeling bij aanvraag vergunning of subsidie Bestuurlijke boete Cameratoezicht Sociale controle Wouter Stol Inleiding Veiligheid en gedragsregulering Sociale controle Sociale controle en informatie Sociale controle en privacy Informatiegestuurde veiligheidszorg 119

3 Deel 2: Veiligheidskaart van Nederland (de spelers in het veld) 9 Het Rijk Carina van der Beek, Jan-Willem van Borselen, Ivo van Kollem en Lodewijk van Vliet Inleiding Politieke en ambtelijke leiding Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Justitie Verkeer, Ruimtelijke Ordening en Milieu Verkeer en Waterstaat Andere departementen Europa Casus Cameratoezicht Integraal Veiligheidsbeleid in de toekomst Lokaal en provinciaal bestuur Debby Kok Inleiding Lokaal bestuur: taakopdracht en bevoegdheden Lokaal bestuur: bestuursstructuur Lokaal bestuur: organisatiestructuur Partners in veiligheid en lokale instrumenten Provinciaal bestuur: bestuursstructuur Provinciaal bestuur: taakopdracht en bevoegdheden Provinciaal bestuur: organisatiestructuur Partners in veiligheid en instrumenten Het Europese kader voor veiligheid De justitiële keten Marsha de Vries Inleiding Organisatie en taken van de politie Organisatie en taken van het Openbaar Ministerie Organisatie en taken van de zittende magistratuur Organisatie en taken van de justitiële inrichtingen Organisatie en taken van de reclassering Partners in de justitiële keten Ketenrelaties in de praktijk Organisatie van rampenbestrijding in Nederland Erwin van Dijkman en Menno van Duin Inleiding Beknopte geschiedenis Wetgeving ten aanzien van rampenbestrijding 169

4 12.4 Organisatie van de besluitvorming Taakprocessen in de rampenbestrijding Naar de veiligheidsregio Politie Wouter Stol Inleiding Recente politiegeschiedenis Taken, bevoegdheden, democratische controle Organisatie, gezag en beheer Werkzaamheden Partners in integrale veiligheid Internationale samenwerking Ontwikkelingen Brandweer Nils Rosmuller en Jaap Molenaar Inleiding Taken Geschiedenis Organisatie van de brandweer Partners in veiligheid Trends en ontwikkelingen Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) Pieter van der Torn en Jos Rijpma Inleiding Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wghor) De GHOR-regio De GHOR-keten Het GHOR-proces De toekomst van de GHOR Krijgsmacht Max Metselaar Inleiding Taken, bevoegdheden, democratische controle Organisatie van de krijgsmacht Beleidsdoelen Internationale partners Ontwikkelingen Bedrijfsleven Henk Veenhuysen Inleiding 236

5 17.2 Bedrijf en criminaliteit Overkoepelende samenwerkingsverbanden Landelijk Actieplan Veilig Ondernemen (AVO) PPS: een model PPS: succes- en faalfactoren Particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus Ralph van Os en Carel Tielenburg Inleiding Safety en security De particuliere beveiligings- en opsporingsbranche Soorten beveiligingsorganisaties Casus: de falende security van Barings Bank Onderwijs en onderzoek Jos Rijpma Integrale veiligheid als vakgebied Competenties van de professional in integrale veiligheid Onderwijsinstellingen op het gebied van integrale veiligheid Onderzoek op het gebied van integrale veiligheid Publicaties Netwerken en verenigingen Verbreding en verdieping 276 Deel 3: Kernthema s in veiligheid 20 Leefbaarheid Jos Rijpma en Wouter Stol Inleiding Het begrip leefbaarheid Gebouwde omgeving en leefbaarheid Sociale controle en leefbaarheid Sociale cohesie en leefbaarheid Lokaal beleid voor leefbaarheid Criminaliteit Anton van Wijk Inleiding Wat is criminaliteit? Criminaliteitsproblemen Theorieën over criminaliteit Jeugdcriminaliteit: een veelzijdig verschijnsel Aanpak van jeugdcriminaliteit 302

6 22 Veiligheid en cyberspace Wouter Stol Inleiding Cyberspace Cyberspace in relatie tot veiligheid en veiligheidszorg Cybercrime Cybercrime bestrijden De rol van de veiligheidskundige in cyberspace Modern terrorisme en moderne terrorismebestrijding Erwin Muller Inleiding Modern terrorisme Trends in terrorisme De moderne terrorismebestrijding Terrorismebestrijding als uitdaging Toekomstvisies op sociale veiligheid Cora Maas-de Waal en Matthijs van Beem Inleiding Sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen Verwachtingen en wensen omtrent sociale veiligheid De toekomstvisie op veiligheid in Nederland Is technologie de oplossing voor onveiligheid? Rampen en andere crises Menno van Duin Inleiding De begrippen crisis en ramp Oorzaken en preventie van crises Voorbereiding op rampen en andere crises Crisismanagement: patronen en regelmatigheden Enkele voorbeelden van crises uit de praktijk Na de crisis Crises in de toekomst Arbeidsveiligheid Monique Heck Inleiding Wetten en regels voor arbeidsomstandigheden De Arbobeleidscyclus Bedrijfsnoodorganisatie Externe veiligheid Wilbert Rodenhuis Inleiding Extern veiligheidsbeleid: een korte geschiedenis 371

7 27.3 Twee soorten maatstaven Risicobenadering: vijf stappen Recente ontwikkelingen Personenvervoer Henk Ruessink en Ron Berkhout Inleiding Veiligheid en wegverkeer Verkeersveiligheid op het spoor Verkeersveiligheid in de lucht Verkeersveiligheid op het water Ongevallenonderzoek Evenementen Menno van Duin Inleiding Het begrip evenement Het FIST-model voor crowd management Voorbereiding op evenementen Ervaringen en lessen Water Hans de Vries Inleiding Kleine waterstaatkundige geschiedenis van Nederland De Deltacommissie Normering voor rivierdijken Recent beleid inzake waterkeringen Casus Vlieland Overwegingen voor de toekomst 422 Literatuur 426 Begrippen 443 Lijst van afkortingen 460 Register 465 Over de auteurs 479