Aqua Vré April

Transcriptie

1 Aqua Vré April april e jaargang nummer 1 Uitnodiging ledenbijeenkomst. Datum: 13 april 2010 Plaats: De Geurt Veenendaal Zaal Bettekamp 29 te Ede Tel: Zaal open uur Aanvang uur AGENDA 1. Opening door de voorzitter 2. Mededelingen en ingekomen stukken 3. Lezing aanleg en onderhoud van de tuinvijver/ vijvertuin door de heer R. Feenstra 4. Pauze met verloting 5. Vervolg lezing 6. Rondvraag 7. Sluiting Verslag verenigingsavond 9 maart 2010 Cees Adams heet de 20 aanwezigen in het bijzonder de heer W.A. Tomey van harte welkom. Michiel Hennink komt na de pauze. Er zijn niet veel mededelingen, hierdoor kan de heer Tomey snel met de lezing siervisavonturen in de avonduren en splinters uit het paradijs beginnen. Op 3 schermen toont de heer Tomey ons fraaie dia s. De heer Tomey adviseert regelmatig in ondermeer Indonesië waar het de vangst, houden en kweek van siervissen betreft. Ook in 2010 gaat de heer Tomey weer naar het buitenland. Hij adviseert daar op een vissenfarm van 28,5 ha groot waar vissen worden gekweekt. Zowel inheemse vissen als vissen die zijn ingevoerd. Onderdeel van dit verblijf is het op vissafari gaan, in de hoop nieuwe soorten te vinden. Tussen Nederland en het huidige Indonesië bestaat ook nog steeds een nauwe band. Zo wordt als sinds ca de Maleisische Flora in Leiden bijgewerkt. Via het kweken van maanvissen in India en goerami s uit India krijgen we mooie plaatjes te zien van ondermeer Crossocheilus denisonii, een schitterende vis maar helaas voor het standaard huiskameraquarium aan de grote kant.

2 Aqua Vré April In Burma myanmar komen ondermeer de honinggoerami evenals twee soorten chocoladegoerami s voor. Colisa lalia wordt nabij de Himalaya in de winter (geen winter zoals in Nederland) gevonden in water van 18 C. In het huiskameraquaria wordt deze vis meestal op veel hogere temperaturen gehouden, is het gedurende een periode van twee maanden houden op een lagere temperatuur misschien een manier om deze vis langer in het aquarium in leven te houden? In de natuur ontstaan afwijkend gekleurde vissen. In de natuur hebben deze vissen geen schijn van kans, maar kwekers gaan graag door met zo n afwijkende kleur omdat hier altijd kopers voor zijn te vinden. Zo zijn de anders gekleurde Colisa lalia s gemeengoed geworden en vele andere afwijkend gekleurde soorten. De heer Tomey is wars van allerhande kweekvormen, maar een speling der natuur is wel interessant. Wat te denken van een Echinodorus die hij pas van iemand kreeg die lijkt op een Vallisneria! De heer Tomey kweekt of heeft met diverse soorten gekweekt. Met Danio quiatii, Microrasbora s en andere kleine barbeeltjes. Vissen moeten op jonge leeftijd heel klein voer krijgen. Zelf kweekt de heer Tomey al jaren pantoffeldiertjes op nutroma en microaaltjes op koffiedik en bier (leven ook nog na indrogen, met bier weer tot leven te wekken!) Zodoende heeft hij voldoende klein voer tot zijn beschikking voor de jonge visjes. Op Sri Lanka worden we welkom geheten door een pauw. Sri Lanka is een brokstuk van India dat zich 3 cm per jaar verplaatst. Puntus tittaeya, mooi gekleurde vis, in de loop van de tijd zijn allerhande mengvormen ontstaan. Na de pauze met mooie prijzen vertelde de heer Tomey hoe het vervoer van visjes vanuit Aziatische landen naar Nederland gaat. Door de strenge regelgeving met betrekking tot import heeft de heer Tomey wel eens van 5.45 uur tot op Schiphol verbleven voordat de visjes mee naar huis konden. Dat is niet leuk en komt de vissen niet ten goede. De heer Tomey verpakt de visjes altijd individueel, op deze wijze gaan er regelmatig zo n 200 visjes inclusief een stapel van enkele cm dik met transport- en gezondheidspapieren mee. Via vele mooie dia s van zoetwatervissen, maar ook van diverse insekten, reptielen en amphibiën komen we via de brakwatervissen (zilverbladvis, schuttersvis, argusvis) aan het einde van de lezing. Met de blik op een mooie zonsondergang met een hoornkikker tot slot rondt de heer Tomey de lezing af en bedankt de aanwezigen voor de aandacht. Na de rondvraag gaan we rond uur huiswaarts.

3 Aqua Vré April Jaarprogramma 2010 dinsdag 13 april 2010, lezing aanleg en onderhoud tuinvijver/vijvertuin door de heer R. Feenstra dinsdag 11 mei 2010, lezing licht en fotosynthese door de heer D. Poelemeijer dinsdag 8 juni 2009, barbecue dinsdag 14 september 2010, lezing door de heer W.L. Postma zaterdag 9 oktober 2010, huiskeuring door de heer Custers dinsdag 12 oktober 2010, lezing over killievissen door de heer Briene dinsdag 9 november 2010, nog nader in te vullen dinsdag 14 december 2010, uitslag huiskeuring door de heer H. Custers dinsdag 11 januari 2011, nog nader in te vullen dinsdag 8 februari 2011, Algemene ledenvergadering Website Aqua-Vré Alle informatie die in het maandelijks in het boekje is te vinden, en meer, is te vinden op de informatieve website van Aqua-Vré, Naast veel informatie zijn er diverse links naar hobbygerelateerde sites te vinden. Dus aan te raden voor alle leden van Aqua-Vré en niet leden. Oud Papier Beste leden, Ook op de avond in april is het weer mogelijk om oud papier mee te nemen en hiermee onze vereniging te steunen. Zoals gebruikelijk zal de aanhanger aanwezig zijn. Op voorgaande verenigingsavonden was het oud papier een succes! De aanhanger zat helemaal vol. Moeite met het uitladen van het papier? Vraag even om hulp en uw auto wordt met een aantal mensen even geleegd. Alle beetjes helpen! Hulp gevraagd voor ophalen oud papier Aqua Vré haalt in Ede oud papier op. De opbrengst van het oud papier is voor de vereniging erg belangrijk. Er zijn nog steeds mensen nodig die mee willen helpen met het inzamelen van het oud papier. Mensen die mee willen helpen kunnen zich opgeven bij iemand van het bestuur.

4 Anatomie van vissen Aqua Vré April Hieronder staat een basis anatomie die we veel tegen komen. De mond(nr 1) Dient uiteraard voor het opnemen van het voedsel maar ook voor het opnemen van water waarin het belangrijke, levensnoodzakelijke zuurstof aanwezig is dat door de kieuwen wordt verwerkt. Aan de manier waarop de vis voedsel opneemt, kunnen we ongeveer de gezondheid van een vis bepalen. Bij koelere perioden zullen de vissen minder trek hebben en zullen ze ook trager zwemmen. De kieuwen(nr 2) Bevinden zich aan beide kanten van de kop en worden bezet met talrijke kieuwplaatjes. Als de vis de bek opent, stroomt er zuurstofrijk water naar binnen. Het water wordt over de kieuwen naar de kamer achter het kieuwdeksel gepompt (= inademen). Wanneer er water over de kieuwplaatjes stroomt, neemt het bloed in de haarvaten (nr 10) zuurstof op uit het water en geeft koolstofdioxide af. Het water stroomt in tegenovergestelde zin over de plaatjes als het bloed in de plaatjes. Bij uitademen vloeit het zuurstofarme water langsheen de kieuwplaatjes weg als de vis zijn bek sluit. Dit water wordt door een opening achter het kieuwdeksel naar buiten gestuwd. Bij steur zijn deze kieuwen het minst ontwikkeld. Vissen hebben een hart(nr 3)Met twee kamers. In de bloedsomloop komt het hart net voor de kieuwen. Zuurstofarm bloed wordt door de kamer, het ventrikel, naar de kieuwen gepompt waar de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide gebeurt. Het met zuurstof aangereikte bloed wordt

5 Aqua Vré April vervolgens door het lichaam gepompt en keert zuurstofarm terug naar het atrium. Als spijsverteringsorgaan(nr 4) Hebben vissen geen maag maar die is vervangen door een lange darm met eerst de slokdarm. Een leuke tip als u voor koop: vraag of het voer goed verteerd in de maag(let wel op dat de verkoper uitgeslapen is) de meeste weten namelijk niet dat een vis geen maag heeft, vooral grote zaken die vijvervissen als extra artikel in hun assortiment hebben(tuincentrum). Ik vroeg die vraag ook laatst toen ik een keer langs was gegaan om te kijken, en 3 x raden wat hij zei...en denk eraan verklap het antwoord maar niet want er zijn meerdere mensen die het leuk vinden om deze vraag te stellen!!!! De zwemblaas(nr 5)Van een vis is een zeer gevoelig en belangrijk orgaan. Het is door middel van een zeer dun buisje met de slokdarm verbonden. De zwemblaas doet dienst als een soort van ballasttank. Het stelt de vis in staat te stijgen of te dalen in het water. Bij het vullen van de zwemblaas daalt de vis en bij het ledigen gaat de vis stijgen. Wanneer een vis nu aan zwemblaasontsteking lijdt, wordt het voor hem zeer lastig om nog naar boven of naar beneden te gaan. Lever en galblaas(nr 6 en 7) Maken deel uit van het spijsverteringsstelsel van de vis. Normaal is de lever bruin van kleur; als deze geel of groen is, dan heeft de vis buikwaterzucht. Eierstokken(nr 8) Of ook wel kuit genaamd. Het zijn de voortplantingsorganen bij vissen. Het paringsgedrag van vissen kan ook leiden tot tijdelijke knobbeltjes op de vinnen en dit tussen eind april en half juni. De nieren(nr 9) Die net als bij ons dienst doen als afvalverwerkingsorgaan. Zijlijn(nr 10) D.m.v. het zijlijnsysteem trillingen waarnemen. De rugvin(nr 11) Is de belangrijkste vin van de vis. Met deze vin houdt de vis zich mooi rechtop in het water waardoor hij niet gaat rollen. De rugvin kan plat gelegd worden om zo een grotere zwemsnelheid te halen. De wervelkolom (nr 12) De spieren (nr 13)

6 Aqua Vré April De buikvinnen (nr 14) Zijn de besturingsorganen van de vis. Met de buikvinnen kan een vis naar links of rechts zwemmen maar ook naar boven of beneden. Niet iedere soort vis heeft deze vin. De aarsvin (nr 15) Zorgt van stabiliteit in het water en zorgt er ook voor dat de vis niet gaat rollen. De staartvin (nr 16) Geeft de mogelijkheid om de vis naar links of naar rechts te laten zwemmen. De staartvin kan vergeleken worden met een roer. De vorm en oppervlakte van deze vin bepaalt de snelheid waarmee de vis kan zwemmen. Hoe kleiner de staartvin, des te sneller de vis. De borstvinnen Bevinden zich achter de kieuwdeksels (nr 2). Zij verplaatsen enorme hoeveelheden water. Hiermee kan de vis zich voortbewegen naar voor, stoppen en naar achter. Bij karperachtige dienen de borstvinnen ook om op de bodem naar voedsel te woelen.(bron:

7 Activiteitenkalender: Aqua Vré April april Reptielen en amfibieënbeurs Dadizele (B) 23 t/m 25 april Internationale Gemeinschaft fur Labyrinthfische (GL) 13 t/m 16 mei Aquarium - Terrariumshow Neeroeteren-Maaseik (B) 6 juni Jaarmarkt Daphnia Boxtel 6 juni Ter events Houten 18 t/m 25 juni NBAT Natuurstudie week 2010 Zuid-Limburg 4 juli Limbeurs Houthalen-Helchteren (B) 19 september Ter events Zwolle 12 december Ter events Houten Bron: Mocht u zelf nog activiteiten weten die nog niet in deze lijst voorkomen dan kunt u dit doorgeven aan de redactie van het clubblaadje. Het uiterlijk van de vissen. 1. lichaamsvorm in stroomlijn.de vertegenwoordigers van de klasse van de vissen leven alle in het water. Zij vertonen dus veel meer onderlinge gelijkvormigheid in de bouw, dan het geval is bij de verschillende soorten behorende tot de vier overige klassen van de gewervelde dieren. In onze moderne eeuw, waarin we ons steeds sneller langs de weg of door het luchtruim wensen te verplaatsen, weten we, dat de technici, behalve aan de bouw van de motor, die de stuwkracht van hun constructie moet opleveren, ook veel aandacht besteden aan de uitwendige vorm van het geheel, dat door de motor moet worden voortbewogen. Naarmate ons vervoermiddel beter gestroomlijnd is, zal de weerstand van de lucht gemakkelijker worden overwonnen en de snelheid, zonder meer kracht van de motor te vragen, worden verhoogd. De weerstand, die het water aan voortbewegende lichamen biedt, is vele malen groter dan de weerstand van de lucht. Dieren, aangepast aan een leven in het water, moeten dus wel een zeer goed uitgevoerde stroomlijn bezitten, willen ze zich gemakkelijk kunnen verplaatsen. Laten we onze gedachten even rusten op het uiterlijk van de waterbewoners in het algemeen, dan zien we in grote lijnen slechts gelijkvormigheid. De ledematen, waarvan de achterste ver achterwaarts zijn ingeplant (zeehond, pinguïn), worden korter of verdwijnen (achterste ledematen van de walvis). Behalve de ledematen, zien we ook andere uitstekende delen verdwijnen,

8 Aqua Vré April zoals de oorschelpen b.v. ontbreken meestal (zeehond). Om de wrijving van het water te verminderen, gaan kop, hals, romp en staart geleidelijk in elkaar over, zodat een spoelvormige bouw ontstaat. Aan het haren- of vederkleed worden in het water bijzondere eisen gesteld, wil het de lichaamswarmte kunnen bewaren. Het bestaat uit een dichte laag vettige haren (zeehond) of korte, op schubben gelijkende veren (pinguïn). Bij een doorlopend verblijf in het water zou een dergelijke huid voor een warmbloedig dier geen beschuttende betekenis meer hebben. In die gevallen wordt de lichaamstemperatuur bewaard door een dikke, onderhuidse speklaag (walvis). Doordat bij de vissen kop, romp en staart geleidelijk in elkaar overgaan (een hals met bijbehorende halswervels bezitten de vissen niet) en de uitstekende delen, zoals de vinnen, gemakkelijk tegen de romp kunnen worden gedrukt, is een ideale toestand bereikt. Naar de uitwendige bouw kan men bij de vissen vier hoofdvormen onderscheiden, t.w.: A.Spoel- of torpedovormige lichaamsbouw. B.Pijlvormige lichaamsbouw. C.Slang- of bandvormige lichaamsbouw. D. Uitzonderlijke lichaamsbouw. A. Spoel- of torpedovorm. De spoelvormige gedaante kenmerkt zich door de ligging van de grootste breedte, dicht achter de kop (vgl. fig. 1). Van dit punt nemen hoogte en breedte naar de staart toe geleidelijk af. De staart is van krachtige spieren voorzien en dient de vissen als voortstuwend orgaan. Vissen met een dergelijke bouw kunnen langdurig

9 Aqua Vré April achtereen, zonder last te hebben van stromingen, zwemmen. Hieronder komen enkele typische torpedovormige vissen ter spraken. Torpedovormige vissen met en zonder zwemblaas Het is van grote haaien (o.a. Carcharinus glaucus, de mensenhaai, lang ca. 4 m) bekend, dat ze lang achtereen met niet te snel varende schepen mee zwemmen en als oceaan bewoners onvermoeibaar zijn. Fig. 2 Schetsjes van: a. Haai. b. Tonijn, c. Elrits, d. Barbeel en e. Brasem. Omdat de haaien geen zwemblaas bezitten en dus niet kunnen zweven, moeten zij hun spierkracht, behalve voor het zwemmen, ook gebruiken om de zwaartekracht van het water te overwinnen. Langzaam zwemmen kunnen deze haaien niet, omdat ze dan door hun eigen gewicht zinken. Het lichaam van deze haaisoorten is op doorsnede ongeveer rond, hetgeen hen als uitstekende zwemmers kenmerkt. In volle zee leven, met een uitgesproken torpedovormig lichaam, de tonijnen (fig. 2b) en makrelen (Scomber scombrus). Beide vissen (afmetingen resp. 300 en 45 cm) kenmerken zich door een pelagische, trekkende levenswijze. Ook deze soorten hebben geen goed ontwikkelde zwemblazen en moeten dus ook zwemmen om zwevende te blijven. Voor makrelen werd vastgesteld, dat zij de winter op de bodem van ondiepe zeeën doorbrengen. Zij worden in de wintermaanden met bodemnetten o.m. uit de Noordzee opgehaald. De hieronder te noemen vissen met torpedovormige lichaamsbouw hebben goed ontwikkelde zwemblazen. Deze vissen kunnen zich dus, zonder spierarbeid te verrichten, gemakkelijk zwevende houden. Om het verschil tussen de torpedovormige vissen met en zonder zwemblaas begrijpelijk voor te stellen, wijst HESSE (Tierbau und Tierleben) er op, dat men het zwemmen van de

10 Aqua Vré April zwemblaaslozen met het vliegen van een vliegtuig en het zwemmen van de zwemblaasbezitters met het vliegen van een luchtschip kan vergelijken. Viszones in Europese rivieren Ook in de berg beken, met de daar voorkomende sterke stromingen, worden bijzondere eisen aan de lichaamsbouw gesteld. Typische beekbewoners, zoals de forel en de Elrits, bezitten een lichaam met ronde doorsnede en duidelijke spoelvorm. Trekken we, beginnende bij de berg beekjes, die een Europese rivier, b.v. de Rijn, doen ontstaan, stroomafwaarts en letten we daarbij op de typische bewoners, dan merken we op, dat er verband bestaat tussen lichaamsdoorsnede en stroomsnelheid. Naarmate het water tot rust komt, treft men soorten met hogere dwarsdoorsnede aan. In dit verschijnsel zit zoveel regelmaat, dat de Duitse ichthyologen de gewoonte hebben om in rivieren van Europa zones te onderscheiden en deze aan te duiden met de naam van de daar talrijk voorkomende vissoort. Het gebied met de watervallen en de grote steen brokken, waar forellen en plaatselijk el ritsen en baardgrondels, leven, heet forellenzone. Waar de rivier nog rijk is aan stenen, maar minder snel stroomt, woont de breed-ovale barbeel. Men duidt het gebied aan met barbeelzone. Vlagzalm (Thymallus thymallus) en sneep (Chondrostoma nasus), eveneens weinig hoge vissen, zijn medebewoners van dit riviergedeelte. In de Rijn strekt zich de barbeelzone uit van Bazel tot Mainz. Als derde zone onderscheidt men de brasem- of blei-zone. Het rivierwater kiest in dit gedeelte, rustig stromend, zijn weg naar zee. Er begint zich door bezinking van meegevoerde slikdeeltjes een modderige bodem te vormen. Behalve brasem (Abramis brama,) en blei (Blicca björkna) leven hier karper (Cyprinus carpio), voorn (Leuciscus spec.), baars (Perca fluviatilis) en snoek (Esox lucius). De snoek, geen torpedovormige vis, laten we buiten beschouwing. De overige soorten zijn hoogruggige vissen met langgerekte, ovale dwarsdoorsnede. In matig stromend water kunnen zij hun hoge lichamen nog gemakkelijk recht overeind houden. In het laatste gebied dringt het zeewater de rivieren binnen. Men spreekt van brakwaterzone. Het rustige, stilstaande water is betrekkelijk warm en vooral troebel. Op de bodem ligt een dikke modderlaag. Typische vissen zijn hier de pos (Acerina cernua) en de spiering (Osmerus eperlanus). De hier gegeven zone-indeling geldt alleen voor Europa. Zie voor nadere bijzonderheden, dit onderwerp betreffende, paragraaf 4 en 5 van dit hoofdstuk. Letten we b.v. op de Indische barbeeltjes, dan merken we bewoning van zowel stilstaande als stromende wateren op. Voor tropische barbeeltjes is een typische barbeelzone, zoals b.v, in de Rijn, in geen geval vast te stellen. B. Pijlvormige lichaamsbouw

11 Aqua Vré April De vissen met een pijlvormige gedaante kenmerken zich door een spits toelopende kop, op doorsnede rond en over een groot deel van de lengte even hoog en even breed lichaam. Het klassieke voorbeeld van deze groep is de snoek (Esox lucius, fig. 3b). Fig. 3 Typische voorbeelden van aangepaste lichaamsvormen a. Pos, vgl. tekst Viszones b. Snoek, vgl. tekst Pijlvormige lichaamsbouw c. Aal of paling, vgl. tekst Slang- of bandvormige lichaamsbouw d. Rog. vgl. tekst Uitzonderlijke lichaamsvormen, bodem, vissen Deze roofvis staat doodstil in het water, tot dat een prooidier in de nabijheid komt. Is het moment gunstig, dan schiet de snoek als een afgeschoten pijl op de buit af. Deze snelle stootbeweging wordt verkregen, doordat de krachtige slag van de staart nog wordt versterkt door de ver achterwaarts gelegen rugen aarsvin (fig. 3b). Behalve bij de snoek vinden we een dergelijke pijlvorm o.m. nog bij de Hydrocynus maculatus, een tot de Characidae behorende, ca. 35 cm lange roofvis uit het Amazonestroomgebied en de Lepisosteidae of beensnoeken uit Noord- en Centraal-Amerika. Ook bij de gepen (Belone belone), bewoners van de West-Europese zeekustzone, en de half-snavel bekken (Hemirhamphidae), bewoners van de Grote Soenda-eilanden, typische oppervlaktevissen, die naar het voedsel "stoten", komt een snoekachtige of pijlvormige lichaamsbouw voor.(wordt Vervolgd)

12 Aqua Vré April Voorzitter: Secretaris: Michiel Hennink Martin Kamphuis Oudlaan 62 Tuinstraat RC Wageningen 3821CT Nijkerk Tel. : Tel.: m.hennink@chello.nl martinkamphuis@hotmail.com Penningmeester: 2 e voorzitter: Kees van de Peppel Cees Adams Molenstraat 111 Reehorsterweg WL Bennekom 6717 LG Ede Tel: (0318) Tel.: (0318) k.peppel@planet.nl 2 e Secretaris: Bestuurslid en bibliothecaris: Dico Wijma Karin Nellestijn Schoonenburg 146 Koelhorst GE Ede 6714 KN Ede Tel.: (0318) Tel.: (0318) dicowijma@hotmail.com koekoek@tiscali.nl Bestuurslid: Redactie: Jan Marchal Marijke vd Wijngaard-Marchal Keucheniusstraat 35 Sadatstraat BD Veenendaal 3902 KT Veenendaal Tel.: (0318) Tel.: aquariumvis@hetnet.nl marijkemarchal2@hotmail.com Lid van Verdienste: Erelid: G.H. Veenendaal J. de Gijt Leeuweriklaan 15 Van Galenstraat BN Ede 6712 DG Ede (overleden 9 december 2009) Website:http// Bibliotheek:Op de contactavonden bij het bestuur. Moeilijkheden met uw aquarium?bij moeilijkheden met uw aquarium kunt u contact opnemen met één van de bestuursleden. Kopij voor dit boekje:als u kopij tijdig geplaatst wilt hebben moet dit voor het weekend na de ledenvergadering worden aangeleverd bij de redactie. Contributie:De contributie bedraagt 50,00 per jaar. Jeugdleden (onder de 18 jaar) 30,00 per jaar. De donateurkosten zijn minimaal 25,00 per jaar. Gironummer: t.n.v. Aqua-Vré te Ede.