OPEN THERAPEUTICUM LEUVEN MULTIFUNCTIONEEL CENTRUM

Transcriptie

1 OPEN THERAPEUTICUM LEUVEN MULTIFUNCTIONEEL CENTRUM JAARVERSLAG 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012 Open Therapeuticum Leuven, Private Stichting Brusselsesteenweg Herent Tel info@opentherapeuticum.be Ondernemingsnr: BE ING BE

2 INHOUDSTABEL INLEIDING Visie, beoogde doelstelling en etische code Doelstelling Etische Code Doelgroep Gebruikte werkwijze Werking OTL Jeugd OTL Volwassenen Werking Verloop van een begeleidingsprogramma Begeleidingsprogramma Multifunctioneel Centrum (MFC) Feuerstein en onderwijsbegeleiding Vrijwilligerswerking Onafhankelijk juridisch consulente Onafhankelijke derde De resultaten Ons theoretisch model Ons begeleidingsmodel Gebruikte middelen Algemeen personeel OTL Groepspraktijk OTL Private Stichting Tabel overzicht subsidies en sponsoring Het multifunctioneel centrum OTL-jeugd Het gebouw Personeel Financiële middelen BESLUIT

3 INLEIDING In OTL Jeugd kunnen kinderen en jongeren met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) terecht voor therapie en onderwijs op maat. De werking richt zich in eerste instantie tot jongeren jongeren tot 21 jaar met NAH en/of verkeersslachtoffers met (dreigend) schooluitval en/of een bemoeilijkte instap in de arbeidsmarkt. In sommige gevallen worden jongeren met chronische aandoeningen die tot schooluitval (dreigen te) leiden opgevolgd binnen OTL Jeugd. Vanaf 2008 kreeg OTL een eerste erkenning onder de koepel van het Semi-Internaat Terbank in Heverlee, die de administratie van OTL op zich nam. Vanaf 1 januari 2012 zijn we zelfstandig en valt de administratie volledig onder onze verantwoordelijkheid. OTL Jeugd is erkend door het VAPH ( Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) als MFC 20 plaatsen, waarvan 5 plaatsen RTH (rechtstreeks toegankelijke hulp). In het kader van het experiment Multifuntioneel Centrum voor minderjarigen (omzendbrief 17 oktober 2011) en aan de nota Perspectief 2020 van de minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, werd een beheersovereenkomst opgesteld. Er worden de volgende functies aangeboden: dagopvang, dagbesteding en ambulante/mobiele begeleiding - 3 -

4 1. Visie, beoogde doelstelling en etische code 1.1. Doelstelling Een volwaardige re-integratie in de maatschappij via het optimaliseren van het aanwezige potentieel. De autonomie stimuleren op verschillende levensdomeinen, zoals onderwijs, wonen, werken, vrije tijd, algemeen dagelijks leven etc. Hiervoor inspireren we alle betrokken partijen om samen originele, stuwende en duurzame projecten te ontwikkelen voor onze specifieke doelgroepen Etische code gelijkwaardige verhouding tussen cliënt en hulpverlener met als basisattitudes authenticiteit, onvoorwaardelijk positieve ingesteldheid, empathie en respect. streven naar maximale autonomie van de cliënt, ondanks mogelijke afhankelijke opstelling van de cliënt, of een asymmetrie in de relatie tussen hulpvrager en hulpverlener. ieders eigenheid erkennen en hier zorgvuldig mee omgaan collegialiteit ten aanzien van alle betrokken partners, zowel intern als extern. We streven naar een goede verstandhouding, ook als daarvoor hulp aan derden wordt gevraagd voor bemiddeling. complementaire en interactieve samenwerking tussen interne en externe betrokkenen (het kind, de ouders, de verwijzer(s), de medische partners, de therapeuten en de school van herkomst). We benaderen dit op een integrale wijze. respect voor de wet inzake patiëntenrechten wat betreft dossiervorming, communicatie met derden, privacybescherming, overdracht van gegevens etc. 2. Doelgroep OTL Jeugd richt zich in eerste instantie tot kinderen en jongeren tot 21 jaar met NAH en/of verkeersslachtoffers met (dreigend) schooluitval en/of een bemoeilijkte instap in de arbeidsmarkt. Voor deze doelgroep is OTL Jeugd door het VAPH ( Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap ) erkend als semi-internaat onder de vorm van ambulante begeleiding. In januari 2012 gaat deze erkenning over in een erkenning als Multi- Functioneel Centrum (MFC) voor 20 plaatsen. Vanuit het Departement Onderwijs doet OTL Jeugd beroep op een vrijgestelde leraar wegens bijzonder opdracht voor de coördinatie van het onderwijs. Voor het onderwijs zelf wordt deze bijgestaan door vrijwillige lesgevers vanuit de vrijwilligerswerking. In sommige gevallen worden jongeren met chronische aandoeningen die tot schooluitval (dreigen te) leiden ook opgevolgd binnen OTL Jeugd. Vanaf 21 jaar kunnen personen met een NAH en/of verkeersslachtoffers beroep doen op de werking van OTL Volwassenen. Momenteel draait deze werking hoofdzakelijk op vrijwilligers. Hiervoor verwijzen we naar het jaarverslag van OTL volwassenenwerking

5 3. Gebruikte werkwijze 3.1. Werking OTL Jeugd De werking van OTL Jeugd Private Stichting richt zich tot jongeren tot 21 jaar met een nietaangeboren hersenletsel, alsook tot verkeersslachtoffers, die kampen met (dreigende) schooluitval of een bemoeilijkte instap op de arbeidsmarkt. Vanuit het Departement Onderwijs doet OTL Jeugd beroep op een vrijgestelde leraar met een bijzondere opdracht die de coördinatie van het onderwijs binnen OTL behartigt. Het onderwijs gebeurt één op één door vrijwillige lesgevers. Ons aanbod: erkend als MFC door VAPH voor 20 plaatsen begeleiding bij groeipad en onderwijs (-ondersteuning) cognitieve training en onderwijs ondersteunende therapeutische begeleiding vanuit de OTL groepspraktijk onafhankelijk juridisch advies onafhankelijke derde info en vorming OTL Volwassenen De werking van OTL Volwassenen Private Stichting richt zich tot (jong-) volwassenen vanaf 21 jaar met een niet-aangeboren hersenletsel alsook verkeersslachtoffers. Ons aanbod: 10 plaatsen rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) begeleiding bij groeipad en opleiding (ondersteund door vrijwilligerswerking) cognitieve training ondersteunende therapeutische begeleiding vanuit de OTL groepspraktijk onafhankelijk juridisch advies onafhankelijke derde info en vorming Werking OTL Jeugd en OTL Volwassenen staan voor een multifunctionele, geïntegreerde aanpak die start na de klassieke revalidatie: Ø op maat Ø vraaggestuurd Ø ontwikkelingsgericht Ø ondersteund door een gecoördineerd netwerk Het begeleidingstraject wordt op maat gemaakt rekening houdend met de hulpvraag van de cliënt zelf. Zo'n traject kan bestaan uit begeleiding en onderwijs (-ondersteuning), eventueel aangevuld met therapeutische begeleiding of juridisch advies vanuit de OTL Groepspraktijk. We werken ontwikkelingsgericht en de diagnose vormt het vertrekpunt. Van daaruit gaan we op zoek naar de beleving van de persoon achter de diagnose. We bekijken de mogelijkheden van de persoon rekening houdend met de beperking. We spreken dan niet enkel over de fysieke, maar ook over de onzichtbare beperkingen, zoals cognitieve en emotionele problemen, alsook gedrags- en persoonlijkheidsveranderingen. Dit zijn reële, primaire gevolgen van NAH die meestal te weinig aandacht krijgen. Beide componenten zijn interactief, versterken elkaar en leiden zo tot een vicieuze cirkel

6 Daarnaast besteden we aandacht aan de verwerking van het trauma en de impact hiervan op de cliënt zelf en zijn omgeving. We creëren een optimaal en efficiënt netwerk van alle betrokken diensten waarbij de eigenheid van iedere partner in het traject in functie gesteld wordt van de begeleiding van de cliënt. Er is een intense samenwerking en overleg tussen interne en externe betrokkenen (het kind, de ouders, de verwijzer(s), de medische partners, de therapeuten en de school van herkomst). ñ Mogelijke onderdelen van een begeleidingsprogramma begeleiding en onderwijs (-ondersteuning) cognitieve training ondersteunende therapeutische begeleiding vanuit de OTL Groepspraktijk onafhankelijk juridisch advies info en vorming vrijwilligerswerking Feuerstein-methode 3.2. Verloop van een begeleidingsprogramma Begeleidingsprogramma Een begeleidingsprogramma doorloopt vier fasen: Ø fase 1: volledige ondersteuning en stimulatie tot initiatief Ø fase 2: eigen initiatief met begeleiding en bijsturing Ø fase 3: zelfstandig handelen met ondersteuning Ø fase 4: opvolging naar volledige re-integratie De begeleider die instaat voor de begeleiding bij het groeipad (BBG) speelt hierbij een cruciale rol. Heel het begeleidingsproces wordt voortdurend opgevolgd, geëvalueerd en indien nodig bijgestuurd. Bovendien heeft de vaste begeleider een actieve rol om het netwerk van alle betrokken diensten zo efficiënt mogelijk te mobiliseren. Hierbij wordt de eigenheid van iedere partner in het traject in functie gesteld van de begeleiding van de cliënt. Een begeleidingsprogramma beoogt altijd een volwaardige maatschappelijke integratie via het optimaliseren van het aanwezige potentieel Multifunctioneel Centrum (MFC) De begeleiding van de cliënt omvat de inschakeling van een aangepast netwerk, coaching en begeleiding naar een aangepaste opleiding of studie, of naar een job of activiteit, cognitieve begeleiding en ondersteuning van het persoonlijk sociaal netwerk (steeds het groeipad volgend). We besteden de nodige aandacht aan begeleiding in zelfstandig wonen, vrijetijdsbesteding en sociale vaardigheden. Voor kinderen en jongeren onder de 21 jaar met een NAH wordt deze begeleiding aangeboden vanuit de VAPH-erkenning van OTL Jeugd. Voor + 21 jarigen treedt hetzelfde proces in werking en is er rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) beschikbaar Feuerstein en onderwijsbegeleiding De cognitieve training en ondersteuning bij onderwijs of opleiding is een programma op maat waarbij we vertrekken vanuit het potentieel, rekening houdend met de cognitieve beperkingen (problemen met het geheugen, aandachtsproblemen, problemen met executief functioneren etc.). We baseren ons op de stelling dat het brein een plastisch orgaan is dat zich constant en levenslang vormt onder invloed van leren en stimuleren (Gemedieerd leren Feuerstein)

7 Overleg met het onderwijsnetwerk is hierbij van cruciaal belang en er zijn verschillende mogelijkheden: voltijds onderwijs op de thuisschool met ondersteuning van OTL Jeugd deeltijds onderwijs op de thuisschool en deeltijds bij OTL Jeugd volledig onderwijs op OTL Jeugd in samenwerking met de thuisschool modulair onderwijs (examencommissie, TKO,...) voorbereiding op werk We trainen met materiaal dat relevant is voor de beoogde opleiding of job. De leerstof heeft als doel de cognitieve functies te herstellen of compenserende technieken aan te leren. We werken met gesubsidieerde en/of betalende lessen, afhankelijk van subsidiëring Vrijwilligerswerking Onafhankelijk juridisch consulente Op vraag kan er onafhankelijk juridisch advies gegeven worden in de behandeling of de opvolging van het verzekeringsdossier Onafhankelijke derde De onafhankelijke derde zorgt voor bemiddeling bij: * klachten/onenigheid * procedure beëindiging van het begeleidingstraject (Jongeren MFC) - 7 -

8 4. De resultaten 4.1. Ons theoretisch model Een goed doordachte individuele dienstverleningsovereenkomst en regelmatig evalueren en bijsturen heeft resultaat. De coördinatie van de 3 hierboven beschreven begeleidingen, therapieën en trainingen werkt. Bij sommigen is dat bijna spectaculair en bij anderen loopt het proces trager. De werking van OTL is gericht op het bereiken van het vooropgestelde doel: jongeren met een handicap (NAH) de kans bieden op een volwaardige reïntegratie in de maatschappij. De wens van de meeste van onze cliënten is een diploma halen en op de één of andere manier een loontrekkende arbeid te verrichten. Net zoals dat ook het doel is voor de meeste jongeren in onze maatschappij. De begeleidingen in het MFC worden gesteund door cognitieve begeleidingen en cognitieve trainingen door vrijwillige lesgevers. Door therapieën die onze cliënten helpen te ontstressen, energetisch op te laden en hen vooral een goedvoelen in hun eigen lichaam willen bieden. Tegelijk zien we dat er zich ook vaak een persoonlijkheids-ontwikkeling voordoet. Cliënten worden rustiger en voelen zich beter in hun vel. De kans op reïntegratie in de maatschappij wordt hierdoor reëel. Zelfstandig wonen met behulp van externe diensten behoort weer tot de mogelijkheden. Door de cognitieve begeleiding en training worden de hersens getraind waardoor er een leerproces op gang komt. De kans op het behalen van een diploma (via tweedekansonderwijs of examencommissie) vergroot. Een enkeling kan zelfs terug naar een gewone school en universitaire studies behoren tot de mogelijkheden. Sommigen vonden een zinvolle dagbesteding en zelfs een loontrekkende job. Zo krijgt de jongere de kans om te participeren in het maatschappelijke leven. In 2012 waren er 15 begeleidingsovereenkomsten voor jongeren en jongvolwassenen tot 25 jaar. Omdat elke cliënt een ander traject doorliep, zijn voor elk van hen de resultaten ook anders. Daarom worden voor elk van hen afzonderlijk de fase vermeld waarin zij zich bevinden en hoever hun individuële groeipad reeds gevorderd is. Deze begeleiding bij groeipad doorloopt vier fasen: - fase 1: de volledige ondersteuning en stimulering tot initiatief - fase 2: eigen initiatief met begeleiding en bijsturing - fase 3: zelfstandig handelen met ondersteuning - fase 4: opvolging naar volledige reïntegratie - 8 -

9 4.2. Ons begeleidings model Per begeleide jongere wordt een model opgemaakt volgens hieronderstaand voorbeeld: Begeleidingsmodel van. 1. Fase? 2. Doelstellingen ( ), middelen ( ) en effecten (è ) Sociale context: evenwichtige omgang in relaties als NAH er o Gesprek met cliënt, Begeleider bij Groeipad (BBG), therapeuten, ouders è Meer inzicht in eigen functioneren è Juiste plaats binnen een groep vinden o Informeren van de betrokkenen en het netwerk è Betere samenwerking met de context è Betrokkenheid van de context verhogen Wonen: Zelfstandig wonen, (ev. met ondersteuning) o Contact en overleg met betrokken diensten o Zoektocht via internet en telefoon: eerst intensieve begeleiding, telkens zelfstandiger o Begeleiding bij bezichtiging en afsluiten contract o Opvolging zelfstandig wonen è Woont zelfstandig tijdens de week, zonder inschakeling van diensten. Werk: Plaats in het reguliere arbeidcircuit o Contact en overleg met betrokken diensten o Zoektocht via internet en telefoon o Ondersteuning bij opmaak CV en sollicitatiebrief en verspreiding ervan. o Voorbereiding op en begeleiding bij sollicitatiegesprek è Deelname aan sollicitatieronde è Ervaring in het solliciteren Mobiliteit o Contact en overleg met betrokken diensten o Opvolging en begeleiding bij rijgeschiktheidstest CARA o Aanvraag en opvolging terugbetaling rijlessen VAPH - 9 -

10 o Inoefening theoretisch rijbewijs o Begeleiding bij behalen theoretisch en praktisch rijbewijs o Organiseren en opvolgen van ritten vervoersdiensten (vb.: MMC, vrijwilligers, DAV ) o Stapsgewijs zelfstandig leren gebruik maken van het openbaar vervoer è Rijbewijs B behaald è Duidelijkheid in nodige aanpassingen aan de wagen è Verhoging verantwoordelijkheid è Verhoging zelfstandigheid Juridisch-financiële context o Contact en overleg met betrokken diensten (vb.: FOD, advocaat, VAPH, OCMW, CAW, ) o Inwinnen advies bij onafhankelijke advocate o Opvolging van juridisch dossier via onafhankelijke advocate o Opvolging van financieel dossier bij voorlopige bewindvoering o Budgetbeheer stimuleren en organiseren o Mee opvolgen van de subrogatieregeling è Verhoging verantwoordelijkheid è Verhoging zelfstandigheid Psycho-emotionele ondersteuning o Coördinatie door Begeleider bij Groeipad o Gesprek met cliënt, Begeleider bij Groeipad (BBG), therapeuten, ouders o Contact en overleg met externe therapeuten door begeleider o Wekelijks relaxatiemoment binnen OTL Jeugd o Therapeutisch traject binnen OTL Groepspraktijk è Verhoging psycho-emotioneel welbevinden è Ontlading van stress è Optimaliseren van dagelijks functioneren Medisch o Coördinatie van het medisch traject o Opvragen verslagen o Contact en overleg met betrokken diensten

11 o Plannen van, opvolgen van en begeleiden bij consultaties è Informatie bundelen è Delen expertise NAH è Optimaliseren van het dagelijks functioneren Vrije tijd o Contact en overleg met betrokken diensten o Inschakeling en opvolging van vrijwilligers o Vrije tijd structureren via planningsbord è (Her)ontdekken van eigen talenten è Verruimen sociale context è Zinvolle vrijetijdsbesteding Feuerstein o LPAD onderzoek door Prof. Lebeer o Instrumentele verrijkingsprogramma (IVP) o denkmiddelen of cognitieve functies inoefenen of corrigeren è Bepalen van het potentieel en het profiel van de leerbaarheid è Taakintrinsieke motivatie opbouwen è Goede denkgewoonten ontwikkelen è Inzicht en nadenken bevorderen Cognitieve begeleiding: diploma o Zoeken en begeleiden van vrijwillige lesgevers o Pedagogische ondersteuning (faciliteitencontract, overleg traject, ) o Expertise NAH delen o Coördinatie onderwijstraject door onderwijscoördinator van OTL è Modules behaald binnen opleiding è Succesvolle stage

12 5. Gebruikte middelen 5.1. Algemeen - personeel Binnen Open Therapeuticum worden volgende medewerkersgroepen onderscheiden: - zelfstandig gevestigde therapeuten, werkzaam in de OTL Groepspraktijk. - personeel in dienstverband, vanuit de MFC werking gesubsidieerd door het VAPH en vanuit projectondersteuning. - voltijds leerkracht met verlof wegens opdracht, met terugbertaling van de loonkosten. - vrijwilligers De coördinator van Open Therapeuticum Leuven bepaalt in overleg met de Raad van Bestuur het personeelskader OTL Groepspraktijk Middelen: de beschikbare lokalen, de aangeboden expertise van kandidaten in relatie met het reeds voorhanden zijnde aanbod. Financiële middelen: dit therapeuticum is een BVBA en zelfbedruipend OTL Private Stichting Middelen: de cognitieve trainingen wordt vooral gegeven door vrijwilligers. Enkelen hiervan krijgen een vrijwilligersvergoeding. De trainingen worden gecoördineerd door een gedetacheerde leerkracht uit het onderwijs. Oorspronkelijk werd zij betaald vanuit het departement onderwijs. Sinds het schooljaar betaalt OTL-stichting het loon terug aan het departement. Financiering: de werking van de stichting wordt gedragen door subsidies (bv. vanuit de Provincie Vlaams-Brabant) en sponsoring. Voor de trainingen betalen de jongeren een bijdrage. Bij het opstarten van een dossier wordt steeds contact opgenomen met de verzekeringen voor terugbetaling van de ondersteunende therapeutische begeleiding en de extra ondersteuning Tabel overzicht subsidies en sponsoring SUBSIDIES EN SPONSORING werkjaar 2012 bedrag in Euro Stichtingen en Service clubs Lions club Leuven 1000 BNP Paribas Fortis Foundation Koningin Paola Stichting 6857 Bedrijven IBM 795 Provincie en gemeente Gemeente Herent 400 Provincie Vlaams-Brabant Privé-personen 5948 TOTAAL

13 5.4. Het multifunctioneel centrum OTL-jeugd Het gebouw De twee verdiepingen tellende voormalige drukkerij met woning aan de Brusselsesteenweg 60, te 3020 Herent, werd aangekocht en ingericht door de oprichter en coördinator van OTL, Annemie Schueremans. Beide verdiepingen zijn toegankelijk voor personen met een fysieke beperking. OTL-jeugd bevindt zich benedenvloers en kijkt uit op een tuin en binnenkoer Personeel Via een systeem van punten werd door het VAPH berekend hoeveel en welke personeelsfuncties er konden worden ingevuld voor 15 jongeren. In onderstaande tabel staat in de derde kolom het aantal personeelsleden binnen een functie konden worden aangeworven, in de laatste kolom wordt het aantal punten aangegeven. gemm/cl ifv15 administratief 0, logistiek 0,0677 1, geneesheer 0,0167 0, , licentiaat 0,02 0, paramedisch 0, sociale dienst 0,0267 0, begeleidend 0,25 3, hoofdopvoedend 0,0278 0, groepschef 0,0139 0, bijz personeel 0,0067 0, , waarvan 80% Volgens onze eigen berekeningen verbruikten wij 427,78 punten (het juiste puntenaantal kennen we na de jaarafrekening). Deze werden ingevuld door 17 verschillende personen, al dan niet full-time voor een heel jaar of voor enkele maanden. Alle personeelsleden waren vrouwen, wegens gebrek aan mannelijke sollicitanten. - 3 administratief personeel - 7 begeleidend personeel - 2 logistiek personeel - 2 licentiaten - 2 paramedisch personeel - 1 hoofdopvoeder We evolueerden van 5,26 FTE op 1 januari naar 6,97 EFT op 31 december. De beschikbare punten werden niet volledig opgebruikt. Omdat 2012 het eerste werkjaar is, dat we volledig zelfstandig zijn en omdat het Semi-Internaat werd omgezet naar een Multifunctioneel Centrum, werd voorzichtig gewerkt. We hopen in de toekomst meer zicht te hebben op het puntensysteem en de in te vullen personeelsbezetting, zodat we met een volledige bezetting kunnen werken Financiële middelen Voor de werking van het MFC krijgten we een subsidiëring van het VAPH. De hierna vermelde bedragen zij onder voorbehoud. Voor de definitieve cijfers verwijzen wij naar de financiële balans die door de boekhouder wordt opgesteld

14 BESLUIT Vanuit het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen m.e.handicap) kregen wij vanaf 1 januari 2012 een erkenning MFC onafhankelijk van MPI. Dit gaf ons meer ademruimte omdat er met een VAPH een beheersovereenkomst werd opgesteld. Onze koers was en is nog steeds om de jongeren te ondersteunen door een team van therapeuten en intensieve cognitieve trainingen. Door de jaren heen hebben we geleerd dat ook het opbouwen van een dragend netwerk rond de cliënt tot goede resultaten leidt. Hierdoor krijgt hij/zij de juiste steun en groeit zijn kans op een zelfstandig leven. De resultaten zijn voor ieder van onze cliënten verschillend, zoals te lezen is in de in hoofdstuk 4.2. beschreven groeipaden. Iedere jongere die op OTL wordt begeleid heeft een andere voorgeschiedenis heeft, een andere graad van handicap, andere doelen voor ogen en maakt een andere evolutie door. Iedereen is anders, elke persoon met NAH is nòg anders, dus elke aanpak dient uniek te zijn. Wij garanderen een unieke aanpak en zorg