Gezondheidsvaardigheden versterken in de eerste lijn: onderzoek en projectoproep

Transcriptie

1 Gezondheidsvaardigheden versterken in de eerste lijn: onderzoek en projectoproep Een initiatief van het Fonds Dr. Daniël De Coninck - beheerd door de Koning Boudewijnstichting Tinne Vandensande vandensande.t@kbs-frb.be 19/03/19, Leer en deeldag ELZ, Antwerpen

2 Opbouw 1. Leren van innovatieve buitenlandse praktijken 2. Vaststellingen & leerpunten 3. Projectoproep gezondheidsvaardigheden

3 Definitie Iemand die gezondheidsvaardig is, is in staat om gezondheidsgerelateerde informatie te vinden, te interpreteren en er naar te handelen om de eigen gezondheid en levenskwaliteit te verbeteren. = uitbreiding naar interactieve en kritische vaardigheden Sørensen et al., Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health. 2012;12:80

4 Gezondheidsgerelateerde informatie is overal Rond risicofactoren Rond factoren die levenskwaliteit verbeteren In zorgsituaties

5 Vraag aan de basis van het onderzoek Wat gebeurt er elders? Wat kunnen we daar van leren? Aanpak: identificeren en documenteren van tien innovatieve buitenlandse praktijken, en kijken welke rode draad daarin zit onderzoeksbureau shiftn Klankbordgroep: zoek- en selectiecriteria

6 Conceptueel model van gezondheidsvaardigheden Sørensen et al., Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health. 2012;12:80

7 Dimensies van gezondheidsvaardigheden

8 Interventies kunnen op veel punten aangrijpen Bron: L. McCormack et al. (2016) Individuele dimensie Systeemdimensie Bron: Cultures & Santé, La littératie en santé. D un concept à la pratique. Guide d animation, 2016.

9 10 praktijken: geografisch Discutons Santé Canada The Health Literacy Place UK (Scotland) Healthtalk.org UK Bristol Off the Record UK Ordonnance Visuelle Frankrijk MigesPlus Zwitserland Ambuflex Denemarken SamenStarten Nederland Health Literacy for All Oostenrijk Gesund und Aktiv leben D-A-CH

10 1/ Ordonnance Visuelle (Frankrijk) Een eenvoudig visueel hulpmiddel om medische voorschriften op een visuele manier te vertalen voor mensen die het Frans niet machtig zijn.

11 2/ SamenStarten app (Nederland) Een app die ontwikkeld werd voor gebruik in de jeugdgezondheidszorg. De app ondersteunt het gesprek tussen professionals en ouders met jonge kinderen

12 3/ The Health Literacy Place (UK, Schotland) Een informatieportaal over gezondheidsvaardigheden dat zich uitsluitend richt tot mensen die werken in de gezondheidszorg

13 4/ MigesPlus (Zwitserland) Een portaalsite die wil bijdragen tot gelijke kansen op het vlak van gezondheid vooral voor mensen met een migratieachtergrond. De portaalsite richt zich naar zorgvragers, zorgverstrekkers en gezondheidsorganisaties die contact hebben met de doelgroep

14 5/ Off the Record (UK) Een emancipatorisch project dat de geestelijke gezondheid van jongeren in Bristol wil verbeteren

15 Vaststellingen Niet alle instrumenten en initiatieven positioneren zich in eerste instantie als een interventie om gezondheidsvaardigheden te verbeteren, maar zien een positief effect op dat vlak als een belangrijke bonus Geografisch bereik erg verschillend: van lokaal tot (inter-)nationaal De financieringsbronnen verschillen naar aard en duurzaamheid Niet alle praktijken hebben oog voor de culturele diversiteit van de doelgroep

16 Leerpunten/1 Processen van informatie-uitwisseling zijn alomtegenwoordig in de zorg. Baken zorgvuldig af waar je wil aangrijpen op het micromeso- en/of macroniveau - om gezondheidsvaardigheden te versterken. Maak deze keuze op het snijpunt van de behoeften van de doelgroep waar je mee vertrouwd ben, de beschikbare middelen van de organisatie en de beschikbare competenties.

17 Leerpunten/2 Gebruik het warm water in plaats van het uit te vinden: benut ook het potentieel om gezondheidsvaardigheden te verbeteren in de inspanningen om zorgprocessen efficiënter te maken. Mobiliseer daardoor de middelen van gevestigde actoren in de zorg.

18 Leerpunten/3 Digitale apps en platformen kunnen niet weggedacht worden uit de gezondheidszorg. Ze bieden belangrijke tactische en operationele voordelen. Breng wel de langetermijnkosten in rekening om een performant digitaal platform uit te bouwen dat de gezondheidsvaardigheden echt versterkt.

19 Leerpunten/4 Outreachende benaderingen die gedreven worden door professionals en steunen op lokale sleutelpersonen blijven noodzakelijk. Hou er rekening mee dat het opschalen ervan en het toesnijden op de behoeften van specifieke doelgroepen een belangrijke claim legt op personele en financiële middelen.

20 Leerpunten/5 Tracht de voordelen te benutten van hybride oplossingen die de voordelen van digitale platformen koppelen aan de ervaringsdeskundigheid van de hulpvrager en de vakkennis en het beoordelingsvermogen van professionals op het terrein.

21 Leerpunten/6 Voorzie in de begroting van een ontwikkelingstraject van bij de aanvang voldoende middelen voor de verspreiding van instrumenten. De doelgroep voor het gebruik ervan sensibiliseren kan ondermeer door het aanbieden van een aangepaste opleiding, het voorzien van heldere gebruikscenario s en het zorg dragen voor aansluiting op bestaande instrumenten.

22 Leerpunten/7 Probeer in de mate van het mogelijke aan te sluiten op een wetenschappelijk gevalideerde kennisbasis. Spreek interne onderzoekscapaciteit aan of werk samen met een kennispartner. Dit kan de positieve impact versterken van de nieuwe toepassing op gezondheidsvaardigheden, sensibiliserend werken voor de doelgroep en het vertrouwen wekken van financierende partijen.

23 Leerpunten/8 Integreer gezondheidsvaardigheden bij professionals in de basisopleiding en bestendig deze cultuurverandering via navorming en aangepaste structuren en processen in de organisaties waarin ze werken.

24 Projectoproep Fonds De Coninck Doelstellingen Gezondheidsvaardigheden ontwikkelen en versterken in de eerste lijn Dialooggerichte en doelgerichte zorg en ondersteuning in de praktijk brengen Ongelijkheid in gezondheid terugdringen en buurten zorgzamer maken

25 Voor wie is deze oproep? eerstelijnszones organisaties uit het middenveld (sociale) ondernemers eerstelijnsprofessionelen welzijn en zorg patiëntenverenigingen mantelzorgorganisaties kennisinstellingen overheden

26 Wat biedt het Fonds Dr. Daniël De Coninck? steun tussen euro en euro per initiatief ondersteuning voor 2 jaar: midden kennisuitwisseling via intervisies en terreinbezoeken gezamenlijke kennisopbouw op basis van praktijkervaring en evaluatie aandacht en zichtbaarheid voor uw initiatief

27 Info & timing? Onderzoek & oproep zijn te vinden op Kandidaatsdossier indienen: ten laatste 2 april 2019 Een onafhankelijke jury beoordeelt de dossiers in mei Bekendmaking van de selectie: juni 2019