Persbericht. - 47,6 % van de Europeanen heeft een te zwak niveau van gezondheidswijsheid

Transcriptie

1 Persbericht Oproep tot indienen van projecten voor de «Well Done MSD Health Literacy Awards», het initiatief dat Belgische projecten ter bevordering van de gezondheidswijsheid beloont Brussel, 25 april 2013 Vandaag kondigen 11 partners uit de gezondheidssector in België Belgische huisartsenverenigingen (SSMG, Domus Medica), de Algemene Pharmaceutische Bond (APB), De Belgische Cardiologische Liga, de Stichting tegen Kanker, de Nationale Unie van Onafhankelijke Ziekenfondsen, het Nationale Verbond van Socialistische Mutualiteiten, de Algemene Unie van Verpleegkundigen van België, Zorgnet Vlaanderen, RMN en het farmaceutisch laboratorium MSD Belgium met trots de lancering aan van de eerste edtitie van de Well Done - MSD Health Literacy Awards. Deze Awards zullen in drie categorieën uitgereikt worden: First line Award : eerstelijnszorg, Specialty Award: tweedelijnszorg en Community Award: openbare instellingen, patiëntenorganisaties en particulieren. Deze prijzen hebben als doel om projecten en initiatieven ter bevordering van de gezondheidswijsheid aan te moedigen en te ondersteunen. Iedereen die een link heeft met de gezondheidssector kan deelnemen. Inschrijven kan van 25 april tot 14 juni Gezondheidswijsheid («Health Literacy») is een term die verwijst naar de capaciteit van mensen om gezondheidsinformatie op te zoeken, te begrijpen en te gebruiken. In onze complexe wereld is deze capaciteit nodig om te weten waar men terecht kan met klachten en problemen, om artsen en gezondheidswerkers te begrijpen, om te weten welke behandelingen mogelijk en wenselijk zijn, en om doordachte beslissingen te kunnen nemen over leefgewoontes of -omstandigheden die de gezondheid beïnvloeden. Een tekort aan gezondheidswijsheid in de bevolking en bij patiënten is een probleem waarover men weinig spreekt in België. Gezondheidswijsheid is een relatief nieuw begrip, maar wordt desondanks toch beschouwd als een belangrijke parameter voor gezondheidsmanagement (cf het rapport van 2012 over de performantie van de Belgische gezondheidszorg, gepubliceerd door het Kenniscentrum van de Gezondheidszorg). De verhoging van gezondheidswijsheid is ook een prioritair actiepunt in de gezondheidsstrategie voor van de Europese Unie. Studies tonen aan dat veel mensen moeilijkheden ervaren met het begrijpen van gezondheidsinformatie zoals signalisatie in ziekenhuizen, informatiebrochures, bijsluiters, toestemmingsformulieren, voorschriften en medische adviezen. Onduidelijke communicatie, een ingewikkeld medisch lexicon, en informatie op het internet waarvan de betrouwbaarheid en relevantie niet duidelijk is, kunnen patiënten verwarren. Als bewijs vind je hier enkele alarmerende cijfers uit een studie uitgevoerd in Europa door het HLS-EU-Consortium, onder leiding van de Universiteit van Maastricht, van : - 47,6 % van de Europeanen heeft een te zwak niveau van gezondheidswijsheid 1 The European Health Literacy Project (HLS-EU), ,

2 - 10% neemt medicijnen niet correct in en respecteert gegeven instructies niet % kan op basis van de verpakking van een farmaceutisch product niet afleiden hoeveel keer per dag het medicijn genomen moet worden. - 22,1% ondervindt moeilijkheden om informatie te vinden over symptomen die hen aanbelangen - 25,9% ondervindt moeilijkheden om informatie te vinden over behandelingen van ziektes die hen aanbelangen - 15,2% vindt het moeilijk te begrijpen wat hun dokter hen zegt - 27,5% vindt het moeilijk om de bijsluiter van een medicijn te begrijpen - 21,3% vindt het moeilijk te weten wat men moet doen in geval van medische nood - 21,4% vindt het moeilijk beslissingen te nemen om de gezondheid te verbeteren Deze cijfers tonen aan dat er iets moet ondernomen worden. Gezondheidswijsheid is fundamenteel voor de ontwikkeling en het beter beheer van de gezondheid, en laat de patiënt toe een actievere rol te spelen in het zorgen voor de eigen gezondheid, om de gezondheidsactoren te responsabiliseren, en bij te dragen aan een duurzamer gezondheidssysteem. Het niveau van gezondheidswijsheid verhogen kan door : 1. De bevolking beter te sensibiliseren en te versterken en ieder verantwoordelijk stellen voor de zorg voor de eigen gezondheid : Via sensibiliseringsacties kan ieder individu zich bewust worden van de actieve rol die hij of zij kan spelen in de zorg van zijn of haar gezondheid: op het gebied van preventie (een gezonde levensstijl aannemen, waakzaam zijn over de eigen gezondheid, ) en op het vlak van behandeling (bijvoorbeeld de gegeven instructies respecteren in het kader van een behandeling). Dit laat individuen toe onafhankelijker te zijn met betrekking tot zijn of haar ziekte en deze beter te behandelen. Dit is nog belangrijker wanneer het een chronische ziekte betreft. 2. Beter informeren: Toegang verlenen tot kwalitatieve informatie, die geverifieerd en relevant is waardoor de patiënt zijn gezondheidstoestand en de voorschriften, instructies, etc. van de arts beter kan begrijpen. Het beter informeren en zorgen voor meer autonomie leidt ertoe dat de patiënt minder fouten maakt, waardoor de efficiëntie van de zorg en behandelingen verhoogt en de ziekte (zeker chronische ziektes) beter behandeld wordt. Zo wordt het risico op noodsituaties en dus hospitalisatie verlaagd, en worden onnodige bezoeken aan de dokter of het ziekenhuis voor kleinigheden vermeden. 3. Het gezondheidssysteem duurzamer en meer performant maken Het niveau van gezondheidswijsheid verhogen helpt ook om het gezondheidszorgsysteem te verbeteren en te zorgen voor een meer gelijke toegang tot de gezondheidszorg. Volgens een studie die uitgevoerd werd in Zwitserland 2, is de kost van een inadequate gezondheidswijsheid geschat op 4.3% van het totale bedrag dat aan gezondheidszorg besteed wordt. In België kost ons gezondheidszorgsysteem 27 miljard Euro. Als men deze 2 Eichler K, Wieser S, Brugger U. The costs of limited health literacy: a systematic review. Int J Public Health 2009; 54:

3 4.3% hier dus van weg neemt, zou men tot 1 miljard Euro per jaar kunnen besparen, of anders worden geïnvesteerd, als de volledige Belgische bevolking over een basisniveau van gezondheidswijsheid zou beschikken. Het niveau van gezondheidswijsheid verhogen vergt een inspanning van de hele maatschappij: de medische wereld (dokters, verpleegkundigen, apothekers, tandartsen, ), organisaties (gouvernementele, niet-gouvernementele, VZW s), de academische wereld, de media en de farmaceutische wereld. Er is dan ook een algemene bewustwording nodig van het belang van gezondheidswijsheid in onze gemeenschap. De Well Done - MSD Health Literacy Awards hebben als doel de beste initiatieven ter bevordering van de gezondheidswijsheid in België aan te moedigen, te belonen en aan bekendheid te doen winnen. Maar verder ook om het publiek en gezondheidsprofessionals te sensibiliseren over het belang van gezondheidswijsheid en de verantwoordelijkheid die ieder daarvoor draagt. Het farmaceutisch bedrijf MSD Belgium heeft het initiatief genomen om verschillende gezondheidspartners te verenigen om een prijs uit te reiken en zo het beste initiatief ter bevordering van de gezondheidswijsheid uit iedere categorie te belonen. Inschrijven kan van 25 april tot 14 juni Vervolgens worden de dossiers voorgelegd aan een jury die hierover zal stemmen. Onder de partners van dit initiatief bevinden zich: huisartsenverenigingen (SSMG, Domus Medica), de Algemene Pharmaceutische Bond (APB), De Belgische Cardiologische Liga, de Stichting tegen Kanker, de Nationale Unie van Onafhankelijke Ziekenfondsen, het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, de Algemene Unie van Verpleegkundigen van België, Zorgnet Vlaanderen, RMN en het farmaceutisch laboratorium MSD Belgium. De jury zal bestaan uit één vertegenwoordiger van elke organisatie, die voorgezeten wordt door professor Stephan Van den Broucke, professor psychologie en gezondheidspreventie aan de Katholieke Universiteit van Leuven en expert op het gebied van gezondheidswijsheid. Het initiatief wordt tevens ondersteund door journaliste Véronique Thyberghien en door Dr. Luc De Clercq van de Belgische Vereniging van Artsen Syndicaten. Professor Stephan Van den Broucke, voorzitter van de jury, legt uit: Als professionals hebben we allemaal een belangrijke rol te spelen in de verhoging van het niveau van gezondheidswijsheid. We moeten beter communiceren en informatie toegankelijker maken voor patiënten. Met dit initiatief kunnen we alle actoren uit de gezondheidssector bewust maken van het belang van gezondheidswijsheid in onze samenleving. Een beter geïnformeerde patiënt is een meer verantwoordelijke en autonome patiënt. Door te focussen op gezondheidswijsheid, kunnen we de toegankelijkheid, kwaliteit en veiligheid van de gezondheidszorg verhogen, de kosten ervan verlagen en de gezondheid en levenskwaliteit van mensen verbeteren. Iedereen die actief is in één van de volgende categorieën van de gezondheidszorg mag deelnemen : - First line Award : deze categorie heeft betrekking tot alle actoren uit de eerstelijnszorg ( huisartsen, thuisverpleegkundigen, apothekers, kinesietherapeuten, ) - Specialty Award: deze categorie heeft betrekking tot alle actoren uit de tweedelijnszorg zoals artsen-specialisten, of actoren actief in ziekenhuizen (vroedkundigen, catering managers in hospitalen, hospitaalkinesisten, ) - Community Award: deze categorie heeft betrekking tot initiatieven die genomen werden door publieke instellingen, patiëntenverenigingen en particulieren.

4 Deelnames moeten ten laatste ingediend worden op 14 juni op de website Een ceremonie waarin de winnende projecten bekend gemaakt worden zal vervolgens begin oktober plaatsvinden.

5