Hoe lang blijft Nederland nog koploper op de internationale uienmarkt?!

Transcriptie

1 Hoe lang blijft Nederland nog koploper op de internationale uienmarkt?! 30 januari 2013 ir. ing. G.A. (Gijsbrecht) Gunter Voorzitter Comité Uienhandel Voorzitter Promotie Ui Projectmanager Stichting Afzetbevordering Ui Monie Nieuwdorp Landbouwkundig Ingenieur - Biotechnoloog

2 Werk hebben is niets, maar werk houden Hoe blijft Nederland marktleider in de wereld? Themadag uien Landbouwbeurs Noord en Centraal Nederland

3 Presentatie 1. Wat doet de markt 2. Van tegenwerken naar samenwerken 3. Welke kwaliteit wordt betaald Bent u ondernemer of producent? Waarom zit u hier

4 Actuele marktsituatie Wat doet de markt? Woensdag 30 januari 2013

5 Marktsituatie seizoen 2012/2013 weeknr Totaal t/m wk Gem t/m wk totaal seizoen ,000??

6 Marktsituatie seizoen 2012/2013

7 Marktsituatie seizoen 2012/ : Export(cijfers), ha * 64,2 ton = ton bruto 68% exportcijfers = ton in exportcijfers - hoeveelheid plantuien(?), import Dtsl., Bel., minimaal 5% meer uitval dan gem., slechte partijen schillerij, vergisting of uitrijden t/m week 51: ton => ton/wk. vanaf week 52: ca ton/wk. (vorig seizoen: t/wk.) (seizoen 2010/2011: t/wk) (Voor 2010: Rusland/Oost-Europa: tendens: 2 e helft gem ton/wk meer dan 1 e helft. Tegenwoordig omgekeerd door grote vraag Afrika en Midden-Amerika 1 e helft seizoen)

8 Verhouding export 1 e helft seizoen t.o.v. totale export

9

10 ,60 0,55 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0, ,60 0,55 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 0,60 0,55 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 -

11 tijd (week) 0,60 0,55 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05-0,60 0,55 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 - Opmerkingen model: 1. Grotere vraag sluit niet aan bij nog grotere sorteercapaciteit 2. Kwaliteit onzeker 3. 2 e helft seizoen onzeker (bestemmingen, kwaliteit; zie vorige sheet) 4. Werkelijke exportvoorraad (areaal, opbrengst, tarra, etc.)

12 Marktsituatie seizoen 2012/2013 Stemmingsfactoren: v.a. najaar 12: Grote en brede vraag vanuit (west) Afrika, Midden-Amerika, Azië en Engeland v.a. najaar 12: Elders (in EU) 10-15% minder bruto opbrengst (binnen EU kton) v.a. najaar 12: Grote sorteercapaciteit (> t/wk) v.a. najaar 12: Matige kwaliteit (mn. koprot) v.a. najaar 12: Veldsgewasimport uit Duitsland en België ( en tonnen) v.a. najaar 12: Logistieke voordelen. In 2013 hogere tarieven zeetransport v.a. feb /mrt 13: Sluiten Senegal feb. 13: Definitieve oogstramingen bekend jan/feb. 13: Vraag vanuit Rusland, Oost- en West-Europa? (pijlers 2 e helft seizoen!) mrt. 13: Bewaarbaarheid cq. spruitvorming (kwaliteit en MH-bespuiting) v.a. mrt/apr.: Import nieuwe oogst Zuidelijk halfrond hele seizoen: Midden Amerika, Azië en Zuid-Amerika zijn interessante groeimarkten

13

14 Marktsituatie seizoen 2012/2013 Conclusies: Elke ketenschakel afhankelijk van export naar het buitenland: daarop inspelen door bestaande relaties te verdiepen en nieuwe markten aan te boren (gezamenlijke promotie, openbreken handelsbarrières door samen aan te tonen wat we doen!) Want, dit heeft het grootste effect op de prijs We zullen ons moeten onderscheiden op prijs-kwaliteit Lage kostprijs of hoge toegevoegde waarde? (kwaliteitseisen breed zien, nieuwe producten, waar kiest de klant voor) Want, dit heeft het grootste effect op de afzetmogelijkheden We zullen het risico in teelt en afzet moeten spreiden over het seizoen èn door de hele keten (bredere afzetportfolio, van bulk naar kwaliteitsproduct) Want, dit verhoogt de zekerheid wb. continuïteit

15 Onderscheid = Kwaliteit Welke kwaliteit wordt betaald? Woensdag 30 januari 2013

16 Nederland nr. 2 in de wereld Productieaandeel: 2% Exportaandeel: 20%

17 Hoe kan dat? EFFICIENCY 1. Ondernemerschap: betrouwbare handelspartner 2. Ligging: centrale positie teelt-havens 3. Sorteercapaciteit: ton/week 4. Kwaliteit: ketenbreed (certificering) 5. Opbrengstpotentie: concurrerende kosten/kg 6. Risicospreiding keten: verdeling risico over gehele keten

18 Logistieke voordelen, Productie, verwerking en export op steenworp afstand Production areas Processing / export Harbours ROTTERDAM AMSTERDAM THE NETHERLANDS GERMANY Highways Railways Shipping lines (oversea destinations) VLISSINGEN 100 km ANTWERP BELGIUM

19 Export

20 Marktaandeel exportaandeel van de 5 grootste exporterende landen (periode ) 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% India Nederland China Verenigde Staten Spanje

21 Absoluut: Relatief: Groei Krimp Conclusie: Er zijn KANSEN!

22 1) Wereldbevolking: Groei; pers./jr a 9 kg = ton per jaar extra nodig! 2) Verhoogde levenstandaard: In landen die veel uien consumeren zoals Afrika en Azië 3) Kwaliteits- en nichemarkten: West-Europa, VS

23 Absoluut: Relatief: Groei Krimp Conclusie: Er zijn BEDREIGINGEN!

24 1) Wereldbevolking: Willen die landen de Nederlandse ui nog (vanwege kwaliteit?) 2) Verhoogde levenstandaard: Gaan de landen zelf telen of betrekken ze andere producten? 3) Kwaliteits- en nichemarkten: Kunnen we hierop koploper worden met een bulkproduct?

25 Nederlandse Uien, Wereldwijd meer dan 120 bestemmingen maar, veel witte vlekken USA Midden- Oosten Azië Middenen Zuid- Amerika Oost, midden en zuid afrika

26

27 Nederland Feiten: Schaalvergroting bij telers in 10 jaar tijd van gem. 4 naar 10 hectare uien: Van extra gewas naar belangrijke pijler onder akkerbouwbedrijven, Telers zijn ondernemende producenten?! Focus van productie naar ondernemerschap (visie op toegevoegde waarde met analyse voor eigen bedrijf) Speculatief gewas met cyclische up s en downs risicospreiding binnen bedrijf (kostbaar en gevoelig gewas dat extra zorg vraagt) Sorteercapaciteit is enorm toegenomen sorteerbedrijven draaien jaarrond. Marge creëren door hogere baalprijs (onderscheid), of lagere kostprijs door slechte kwaliteit toch in te pakken Kwaliteit staat in hele keten onder druk Klimaatverandering, streven naar kilo-opbrengst, max. sorteercapaciteit benutten, vechtmarkten, wegvallen kwaliteitsnormen, individualistisch handelen,..

28 Exportmarkten Conclusie: We kunnen het niet alleen

29 Samen kansen benutten - (Nieuwe) markten in kaart brengen - Handelsbarrières slechten - Risicospreiding keten behouden - Kostprijs concurrerend houden - Toegevoegde waarde creëren - Ketenbrede kwaliteit garanderen - Traceerbaarheid waarborgen - Nichemarkten stimuleren - Kennis delen - Denken vanuit kansen - Gezamenlijk doel formuleren - Elkaar vast blijven houden!

30

31 Kwaliteit = meer-waarde Meer-waarde? Woensdag 30 januari 2013

32 Acties Waarop investeert U?

33 Kilo s? Roekeloos strooien met Stikstof voor 10 ton/ha meer slappe bommen, trammelant met ziekten, dikke nekken die niet droog te krijgen zijn, verkeerde sortering, etc? OF Gericht sturen op het rekensommetje? 4 EH/ha => planten = potentie 125 ton in de maat mm; Stel u realiseert 80% = Netto 100 ton/ha! of laat u met 50 ton netto nog steeds 60% potentiele opbrengst in deze maat verloren gaan terwijl u vrolijk door strooit om uw 50 ton met 10 ton op te blazen?

34 of laat u met 50 ton netto nog steeds 60% potentiele opbrengst in deze maat verloren gaan terwijl u vrolijk door strooit om uw 50 ton met 10 ton op te blazen

35 Kwaliteit aantonen? Blijven mopperen over certificering, blijven switchen van kwaliteit naar kwantiteit, geen keuze voor een markt, geen relatie met een afnemer opbouwen, etc OF Gaan voor de maximale prijsopbrengst op langere termijn en daarin investeren: Bijv. GlobalGAP 0,5ct/kg extra. 10 ha, 60 ton => EUR 500 EUR kosten, EUR netto! Hoeveel uur werk? Waar verdient u meer per uur?

36

37 Kwaliteit wordt betaald! Toch stug blijven volhouden dat u nooit 1 cent extra krijgt voor betere kwaliteit? OF Nadenken waardoor de boven- en onderkant van de notering bepaald wordt? (momenteel 8/9 ct of 13/14 ct) en daarop inspelen Gaat u tot het naadje voor deze 5 ct. extra, wat voor een gemiddelde teler met 10 ha 25,000 30,000 EUR extra op z n uien betekent!

38 De handel steekt de centen op! Blijven kwijlen op het gras van de buurman, maar nooit zelf in de business duiken, omdat u zich producent voelt en het vanzelfsprekend vindt dat iedereen u daarvoor een reële vergoeding geeft OF Ondernemerschap tonen en vandaag nog aan de slag met uw sterke eigenschappen en marktkansen?

39 Uien, Uw trots? Uien, een nevenactiviteit die toch meebeweegt in uw schaalvergroting en die u soms wat oplevert, waar u soms ook de markt volledig mee verknoeit OF Een belangrijk product wat u inpast in het bouwplan en uw bedrijfsactiviteiten op langere termijn en ook na de teeltperiode bewaard alsof het goud is

40 Laatste voorbeeld 30,000 ton uienpellen - mochten niet meer op het land ivm afvalwetgeving; - hoop administratie - milieucontrole en handhaving - stortkosten a E 50,-/ton ( euro/jaar!) Zoeken naar oplossingen: COMPOST ZIEKTEWEREND VERBRANDEN VERGISTEN KLEURSTOFFEN FUNCTIONAL FOOD Leuke theorieën hoor Gijsbrecht, maar wat kunnen we ermee in de praktijk? Straks telen we de uien voor de pellen (ha, ha)

41

42 30,000 ton uienpellen - grondstof voor energie - nieuw product - enthousiasme vanuit overheid - opbrengsten a E 5,-/ton Verschil: imagoverbetering sector, van afval naar grondstof, openingen op andere dossiers, geen lastige inspecteurs maar groepen enthousiaste bezoekers, euro/jaar!, anders denken, anders doen! Stichting Afzetbevordering Ui

43 Kennisdatabank & Kennisnetwerk Afzetbevordering en productinnovatie

44 D r mo nog me us oenger komme! Een waarheid als een koe! Maar, Is dat het moment waar u op wacht?

45 De wereld verandert, de Nederlandse land- en tuinbouw verandert, uw sector(belangen) veranderen! - Wegvallen PBO s (organisaties en middelen) - Krimpende overheid (verdwijnen kennis en netwerk) - Topsectorenbeleid (bedrijfsleven aan zet) - Wij zijn samen aan zet!

46 De handel reikt u de hand voor Ketensamenwerking - start de discussie - deelt kennis - draagt bij aan de rassenlijst - participeert in praktisch kwaliteitsonderzoek - werkt aan een breed gedragen notering - zit in op verwaarding van alle uien(delen) - verzilvert kwaliteit - breekt handelsbarrières open en sponsort vandaag natuurlijk de mooiste ui!

47 Breed gedragen notering Dit seizoen reeds ton ingebracht

48

49 Een kopploeg vorm je nooit alleen

50