FACTSHEET WINTERGROENTEN

Transcriptie

1 FACTSHEET WINTERGROENTEN Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; ; Nederland grote exporteur van wintergroenten Areaal en productie stabiel De teelt van wintergroenten in Nederland is door de jaren heen een toonbeeld van stabiliteit. Het areaal schommelt wel van jaar op jaar maar de marge is klein. In de periode bewoog het areaal zich tussen de en de ha. Dit seizoen (/14) is er ha met wintergroenten beteeld (geweest) (tabel 1a). De totale productie is ook redelijk stabiel. In de periode 2006/07 t/m /14 was de kleinste hoeveelheid ton en de grootste ton. Dit seizoen (13/14) zal het rond de ton zijn (tabel1b). Dit zijn de officiële productiecijfers van het CBS. Gezien de beschikbare exportgegevens lijken die productiecijfers aan de lage kant. De omvang van de export van alle wintergroenten is naar schatting rond de ton groot zijn met een waarde van om en nabij de 300 miljoen euro. De keuze van de producten die onder wintergroenten vallen is gemaakt door de schrijver. De enige criteria zijn dat de groenteproducten in Nederland geteeld worden, voornamelijk worden verhandeld in de wintermaanden en dat er cijfermatige gegevens over beschikbaar zijn. Winterpeen de grootste in tonnen; witlof grootste naar areaal Winterpeen is volgens productiegegevens van het CBS het belangrijkste product met geschatte productie dit seizoen van rond de ton. Waspeen is op afstand de tweede met ton en wiitekool is de derde in met ton (zie tabel 1b) areaal in ha Nederland: Areaal en productie wintergroenten 06/07 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 13/ productie in 1000 ton Productie (1000 ton) Areaal (ha) Naar areaal gezien is witlof(pennen) het belangrijkste product met dit seizoen een areaal van ha. Ongeveer evenveel als in het voorgaande seizoen. Aan spruitkool is voor dit seizoen ha geplant. In de afgelopen seizoenen laat het areaal spruitkool een dalende lijn zien. Dat gold ook voor prei maar dit seizoen is er toch weer wat meer prei geplant dan in het vorige seizoen. Het waspeen areaal is dit seizoen aanmerkelijk groter dan in het vorige. Wittekool, knolselderij en schorseneren zijn de andere producten met een areaal van meer dan 1000 ha. Het areaal witte kool is stabiel door de jaren heen en dit seizoen is het met ha niet veel anders. T/m 2011/12 groeide het areaal 1

2 knolselderij. Vorig seizoen was het wat minder en dit seizoen is het weer iets gedaald. De beteelde oppervlakte schorseneren is dit seizoen met ruim ha duidelijk groter dan in de voorgaande. Tot de kleinere wintergroenten waar areaal gegevens van bekend zijn, behoren: rode kool, rode bieten, spitskool, boerenkool, bospeen, koolraap, en groene kool. Wat opvalt voor dit seizoen is het grote areaal van rode bieten en het relatief kleine areaal bospeen en groenekool (tabel 1a). Statistieken wintergroenten: grote verschillen Over de omvang van de exporthandel van wintergroenten geven de verschillende statistieken nogal uiteenlopende cijfers. Van een zestal belangrijke producten is van alle bronnen cijfermateriaal beschikbaar is. Van de producten (sluitkool, peen, spruitkool, prei en witlof) waar alle bronnen cijfers over hebben is het laagste cijfer dat van de KCB-registratie, nl. in ton (tabel 4), Het gaat hierbij uitsluitend om Nederlands product. komt op ton en CBS op maar liefst ton. en CBS hebben daarnaast ook nog cijfers beschikbaar van knolselderij (tabel 3). Voor driekwart is de export van wintergroenten gericht op de buurlanden: Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Het CBS geeft het hoogste cijfer voor de export naar de 4 belangrijkste afzetlanden (in ton. Dit getal is overigens vrijwel gelijk aan de import uit Nederland in de 4 betreffende landen op basis van en de eigen nationale statistiekbureaus (tabellen 5 t/m 8). Het cijfer voor de export van Nederland (tabellen 2 en 3) naar de 4 genoemde landen komt op een hoeveelheid van ton (tabellen 2 en 3). Grote hoeveelheden industriepeen naar België Peen is veruit het belangrijkste exportproduct onder de wintergroenten. Wereldwijd is Nederland na China zelfs de tweede exporteur van peen Uitgaande van ging het in om ruim ton. In de eerste drie kwartalen van is de export 20% achtergebleven bij het jaar er voor (zie tabel 11). Het KCB-exportcijfer van de export ligt op aanzienlijk lager niveau. De laatste seizoenen ca. 60 a ton met Duitsland als belangrijkste afnemer. Vrijwel de hele export van (industrie) peen naar België valt buiten de KCB-registratie. Opvallend is dat onze belangrijkste afnemer, België, ook een grote exporteur is, zelfs de derde van de wereld. Bij de export van Nederlandse peen naar België gaat het (vooral) om (laaggeprijsd) industrie product. Overigens is export van peen naar België in fors achtergebleven bij die in. In de eerste 9 maanden was Duitsland zelfs belangrijker dan België maar ook de leveringen aan Duitsland bleven vorig jaar achter bij die in. Voor België is Nederland vrijwel de enige buitenlandse leverancier. Bij de Duitse peenimport domineert Nederland ook maar er wordt ook peen ingevoerd uit Italië en Israel (zie tabel 12). Bij de import van peen in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk speelt Nederland een ondergeschikte rol (tabellen 7 en 8). in tonnen Nederland: Export peen per maand jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Na België en Duitsland is Rusland wereldwijd gezien de derde peenimporteur. Jaarlijks gaat het om een hoeveelheid van meer dan ton. Israel is de belangrijkste leverancier en China de tweede en België de derde. Nederland volgt op afstand als de vierde. De Russische vraag naar Nederlandse peen wisselt sterk van jaar op jaar (zie tabel 13). 2

3 Meeste kool naar het Verenigd Koninkrijk Sluitkool is na peen het tweede exportproduct in grootte in de categorie wintergroenten. Voor meer dan 80% gaat het om wittekool en de rest is rodekool. De omvang van de Nederlands export van sluitkool hangt sterk af van de buitenlandse vraag. In is er (basis ) bijna ton uitgevoerd. Het KCB-exportcijfer kwam op ton; ton witte en ton rodekool. In de eerste 9 maanden van is de export een procent of 10 achtergebleven bij dezelfde periode in (tabel 14). Vooral bij het begin van het seizoen /14 is er weinig kool uitgevoerd. Ook de eerste maande van het jaar viel de export tegen. Alleen in april en mei liep de export goed (zie grafiek). Het Verenigd Koninkrijk is (basis ) de belangrijkste afnemer van Nederlandse sluitkool. Duitsland is de tweede en Frankrijk de derde. De lijst met afnemers is overigens lang (tabel 14). Op de Engelse markt zijn er naast het eigen Engelse product overigens weinig andere landen actief. Datzelfde geldt ook voor de Duitse markt. Op de Franse markt is er naast het eigen en het Nederlandse product ook import van betekenis uit België. De landen die naast Nederland grote hoeveelheden sluitkool exporteren zijn Polen en Duitsland. De export van Polen is vooral gericht op landen als Rusland, Slowakije, Tsjechië, Roemenie en Wit Rusland. Duitsland lever vooral sluitkool aan Zweden en Rusland. Nederland: Export sluitkool per maand in tonnen jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Knolselderij is belangrijk exportproduct Knolselderij is in hoeveelheid gezien het derde exportproduct onder de wintergroenten. Jaarlijks gaat het om een hoeveelheid van 50 a ton. Duitsland is de belangrijkste afnemer maar er is verder een hele rits landen waar Nederlandse knolselderij z n weg vindt (tabel 15). Overigens zeggen de Belgen aanzienlijk meer uit Nederland in te voeren dan de Nederlandse exportstatistiek aan geeft. Naast Nederland exporteert ook België nog redelijke hoeveelheden. De Belgen exporteren de meeste naar Frankrijk. België belangrijkste exporteur van prei België is met hoeveelheden van 70 tot s werelds belangrijkste exporteur van prei (tabel 17). Nederland is de tweede met exporten van 45 tot ton. In de eerste negen maanden van is zowel de Belgische als de Nederlandse export met ca. 15% afgenomen (tabel 16). De belangrijkste afnemer van Belgisch product is Frankrijk, Nederlands grootste afnemer is Duitsland. Wereldwijd gezien is Duitsland overigens na Japan de belangrijkste prei importeur (tabel 18). Nederland: Spruitenland Nederland is veruit koploper als het gaat om de internationale handel in spruitkool. De export vanuit Nederland heeft een omvang van tegen de ton per seizoen (basis ). Meer dan de helft van de export is gericht op Duitsland. Een duidelijk trend in de Nederlands spruitenexport is er niet echt. Wat opviel was de eenmalige grote export naar het Verenigd koninkrijk in. Naast Nederland konden dat jaar ook Spanje en Griekenland veel spruiten aan het Verenigd Koninkrijk 3

4 leveren. Nederland en België wisselen elkaar af als belangrijkste preileverancier van Duitsland (tabel 19) Veel Nederlands witlof naar België Een wintergroenten waar Nederland wat betreft de internationale handel ook koploper is, is witlof. De Nederlands export van witlof neemt nog steeds toe. De verschillende bronnen geven echter grote verschillen qua hoeveelheid. Het KCB registreerde een hoeveelheid van ca ton. Op basis van importcijfers in diverse landen kan de Nederlandse export geschat worden op ton. Duitsland, Italië en België zijn de belangrijke afnemers. Volgens Duitse importcijfers wordt er ca ton uit Nederland ingevoerd (tabel 20). Een hoeveelheid die overeenkomt met het KCB-exportcijfer. Italië voert meer dan ton uit Nederland in. Volgens KCB-cijfers gaat er naar Italië meer, nl ton. Nederlandse exportcijfers van witlof naar België geven hoeveelheden van nog geen ton (KCB), ton () en ton (CBS). De Belgische importstatistiek geeft een hoeveelheid van ton. More info: Fruit & Vegetable Facts Jan Kees Boon fruitvegfacts@gmail.com 4

5 Tabel 1a: Nederland: Areaal wintergroenten (in 1000 ton) Bron: CBS 2006/ / / / / /12 /13 /14 Totaal Winterpeen Witlof Spruitkool Prei Waspeen Witte kool Knolselderij Schorseneren Rode kool Rode bieten Spitskool Boerenkool Bospeen Koolraap Groenekool Tabel 1b: Nederland: Productie enkele wintergroenten (in 1000 ton) Bron: CBS 04/05 05/06 06/07 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 13/14 Totaal Winterpeen Bos- en waspeen Wittekool Knolselderij Spruiten Rodekool Rode bieten Schorseneren Boerenkool Groenekool

6 Tabel 2: Nederland: Export selectie wintergroenten naar land van bestemming (in tonnen) /- in % Total % EU landen % Derde landen % Germany % Belgium % UK % France % Czech Rep % Italy % Denmark % Poland % Russia % Sweden % Romania % Croatia % Hungary % Other % Tabel 3: Nederland: Export selectie wintergroenten naar product; hoeveelheid en waarde Bron: Hoeveelheid in tonnen SAMEN Prei Spuitkool Sluitkool Witlof Peen Knolselderij Waarde in 1000 SAMEN Prei Spuitkool Sluitkool Witlof Peen Knolselderij

7 Tabel 4: Nederland: Export selectie wintergroenten volgens KCB (in tonnen) Uitsluitend Nederlands product Bron: KCB/PT t/m wk 44 Totaal Peen 1) Spruitkool Witte kool Prei Witlof Rode kool Duitsland Italië Rusland Frankrijk UK België Chech Rep Denemarken Overige ) grof en fijn Tabel 5: België: Import selectie wintergroenten (in tonnen) /- in % TOTALE IMPORT % Prei % Spruitkool % Sluitkool % Witlof % Peen % Knolselderij % UIT NEDERLAND % Prei % Spruitkool % Sluitkool % Witlof % Peen % Knolselderij % AANDEEL NED 80% 79% 78% 80% 79% 81% 76% Prei 56% 74% 78% 77% 76% 74% 61% Spruitkool 52% 65% 63% 75% 70% 95% 57% Sluitkool 82% 92% 94% 98% 92% 94% 82% Witlof 82% 80% 81% 81% 83% 82% 97% Peen 80% 79% 77% 79% 78% 80% 75% Knolselderij 95% 97% 95% 96% 94% 93% 93% 7

8 Tabel 6: Duitsland: Import selectie wintergroenten (in tonnen) /- in % TOTALE IMPORT % Prei % Spruitkool % Sluitkool % Witlof % Peen % Knolselderij % UIT NEDERLAND % Prei % Spruitkool % Sluitkool % Witlof % Peen % Knolselderij % AANDEEL NED 61% 61% 66% 64% 63% 61% 57% Prei 49% 35% 39% 36% 38% 37% 25% Spruitkool 95% 93% 96% 96% 92% 89% 90% Sluitkool 58% 54% 63% 62% 45% 41% 66% Witlof 23% 31% 38% 34% 29% 27% 34% Peen 59% 62% 67% 65% 67% 65% 59% Knolselderij 89% 81% 90% 79% 83% 86% 84% Tabel 7: Frankrijk: Import selectie wintergroenten (in tonnen) /- in % TOTALE IMPORT % Prei % Spruitkool % Sluitkool % Witlof % Peen % Knolselderij % UIT NEDERLAND % Prei % Spruitkool % Sluitkool % Witlof % Peen % Knolselderij % AANDEEL NED 15% 14% 15% 17% 16% 17% 19% Prei 9% 8% 9% 9% 6% 6% 8% Spruitkool 42% 44% 30% 32% 36% 55% 39% Sluitkool 50% 52% 52% 56% 49% 51% 59% Witlof 18% 16% 16% 7% 13% 13% 16% Peen 8% 6% 7% 10% 10% 10% 12% Knolselderij 29% 34% 32% 35% 37% 41% 39% 8

9 Tabel 8: Verenigd Koninkrijk: Import selectie wintergroenten (in tonnen) /- in % TOTALE IMPORT % Prei % Spruitkool % Sluitkool % Witlof % Peen % Knolselderij % UIT NEDERLAND % Prei % Spruitkool % Sluitkool % Witlof % Peen % Knolselderij % AANDEEL NED 40% 33% 36% 35% 34% 28% 32% Prei 43% 43% 37% 47% 49% 43% 38% Spruitkool 66% 77% 79% 67% 43% 34% 33% Sluitkool 79% 88% 83% 75% 79% 77% 75% Witlof 41% 66% 57% 65% 40% 37% 43% Peen 16% 11% 8% 8% 11% 7% 14% Knolselderij 42% 34% 39% 21% 28% 27% 23% Tabel 9: Nederland: Import selectie wintergroenten, producten (in tonnen) Hoeveelheid in tonnen SAMEN Prei Spuitkool Sluitkool Witlof Peen Knolselderij Hoeveelheid in 1000 SAMEN Prei Spuitkool Sluitkool Witlof Peen Knolselderij

10 Tabel 10: Nederland: Import selectie wintergroenten, landen (in tonnen) Source /- in % Total % EU landen % Derde landen % Belgium % Israel % Germany % Spain % Portugal % France % UK % Denmark Morocco % Italy % Poland % New Zealand % Turkey % Other % Tabel 11: Nederland: Export peen (in tonnen) HScode Total EU landen Derde landen Belgium Germany UK Czech Rep Russia France Poland Other

11 Tabel 12: Duitsland: Import peen (in tonnen) HScode Quelle: SBA jan-okt jan-okt Welt Niederlande Italien Israel Dänemark Spanien Belgien Frankreich Portugal Vereinigtes Kön Österreich Polen Vereinigte Staaten Sonstige Tabel 13: Rusland: Import peen (in tonnen) HScode Source 1) World Idem in $ Price in $/kg 0,47 0,44 0,49 0,50 0,50 0,50 0,52 Israel China Belgium Netherlands Lithuania Poland Belarus Ukraine Serbia Kazakhstan Turkey France Uzbekistan Kyrgyzstan Other ) Comtrade en Russian custums 11

12 Tabel 14: Nederland: Export sluitkool (in tonnen) HScode Total EU landen Derde landen United Kingdom Germany France Denmark Italy Russia Malaysia Spain Ireland Croatia United Arab Em Czech Rep Belgium Other Tabel 15: Nederland: Export knolselderij (in tonnen) HScode Total EU landen Derde landen Germany Belgium Denmark Czech Rep France Romania United Kingdom Italy Poland Hungary Slovakia Sweden Croatia Norway Russia Other

13 Tabel 16: Nederland: Export prei (in tonnen) HScode Total EU landen Derde landen Germany Sweden UK Belgium France Italy Poland Norway Denmark Other Tabel 17: België: Export prei (in tonnen) HScode Total EU landen Derde l d France Germany Netherlands Spain UK Czech Rep Poland Denmark Italy Other Table 18: Duitsland: Import prei (in tonnen) HScode Quelle: SBA jan-okt jan okt Welt Niederlande Belgien Italien Frankreich Marokko Spanien Sonstige

14 Tabel 19: Nederland: Export spruitkool (in tonnen) HScode Total Eu landen Derde landen Germany UK France Belgium Italy Sweden Spain Poland Denmark Ireland Switzerland Czech Rep Other Tabel 20: Duitsland: Import witlof HScode Quelle: SBA jan-okt jan-okt Welt Belgien Niederlande Frankreich Italien Spanien Sonstige