HOLLAND. Gedeputeerde Staten. Aan de leden van Provinciale Staten. Voortgangsrapportage "Samenwerken aan een Europese topregio" Geachte Statenleden,

Transcriptie

1 Gedeputeerde Staten Contact I.M. Pirovano T 070^ lm.pirovano(g)pzh.nl HOLLAND Aan de leden van Provinciale Staten Postadres Provinciehuis Postbus LP DenHaag T Datum 4 maart 2014 Uw kenmerk Bijlagen Ondenwerp Voortgangsrapportage "Samenwerken aan een Europese topregio" Geachte Statenleden, Aanleiding Op basis van het Hoofdlijnenakkoord heeft het College van Gedeputeerde Staten in 2011 gesprekken gevoerd met bestuurders van de Zuid-Hollandse regio's. Naar aanleiding daarvan hebben de regio's samen met GS de wens uitgesproken om uitvoeringsagenda's op te stellen voor de periode Deze uitvoeringsagenda's hebben de naam "Samenwerken aan een Europese topregio" gekregen. Aan Provinciale Staten is toegezegd om periodiek de voortgang te melden van de afspraken. In 2012 is gerapporteerd in april en november. In 2013 is gerapporteerd in januari en september. Met deze brief informeren wij u over de stand van zaken tot en met januari Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW DenHaag Tram 9 en de buslijnen 90, 385 en 386 stoppen dichtbij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS Is het tien minuten lopen. De parkeerruimte voor auto's is beperkt In het Hoofdliinenakkoord ziin vier opgaven opgenomen waar de provincie voor staat:" ruimte scheppen voor economische groei, forse verbetering van de mobiliteit, behoud en ontwikkeling van natuur en recreatie en een evenwichtige verdeling van de ruimte. Het realiseren van deze doelstellingen kan en wil het college niet alleen doen. Het college heeft gekozen voor een open en transparante bestuursstijl gericht op samenwerking met inwoners, bedrijven en andere overheden. Investeren in de vier opgaven draagt bij aan de economische topgebieden in de provincie. Dit is van grote invloed op welzijn en welvaart in Nederland". Doel uitvoeringsagenda Europese topregio Het doel van de agenda "Samenwerken aan een Europese topregio" is om gezamenlijk een bijdrage te leveren aan het versterken van de Randstad als Europese topregio qua economische ontwikkeling. Het college heeft in 2011 samen met de regio's afspraken gemaakt om te komen tot een agenda 'Samenwerken aan een Europese topregio'. De provincie en de regio's willen de agenda's opstellen vanuit een gedeeld, integraal ontwikkelingsperspectief. De ambities, zoals opgenomen in het Hoofdlijnenakkoord en de regionale ambities, zijn op regionaal niveau uitgelicht. Daarmee ontstaat een integraal beeld van ambities en programma's en projecten waar

2 HOLLAND de provincie en regio gezamenlijk voor staan en gaan. Bestuurders en ambtenaren spreken elkaar over de voortgang van de afspraken, het behalen van resultaten en concluderen of er behoefte is aan nadere acties. Daarbij gaat het nadrukkelijk niet om het overnemen van de verantwoordelijkheid voor projecten. Maar GS en het regiobestuur kunnen wel concluderen dat lobby, inzet op versnelling, wegnemen van stagnatie en andere bestuurlijke instrumenten noodzakelijk of gewenst zijn. De verantwoordelijkheid in voortgang en besluitvorming voor de projecten blijft nadrukkelijk bij de stuurgroepen van de projecten. Nieuwe ondenwerpen kunnen aan de agenda worden toegevoegd (dynamische agenda), maar bestaande ondenwerpen worden niet afgevoerd voordat het gewenste resultaat bereikt is. Voortgang Aan de brief is een toelichting toegevoegd met uitgebreide beschrijving van de voortgang. In onderstaande paragraaf is een verkorte versie weergegeven. Met de regio's Drechtsteden en Holland Rijnland zijn agenda's opgesteld. In het afgesproken jaarlijkse bestuurlijk overleg (mei 2013) van GS met het dagelijks bestuur van Drechtsteden is geconcludeerd dat de voortgang in de projecten volgens de projectplanning verloopt. Beide besturen waarderen een periodiek overleg waarin een integraal beeld van projecten gedeeld en besproken wordt. Het volgende bestuurlijk overleg wordt gepland na de raadverkiezingen.tussentijds is overlegd en gezamenlijk besloten dat er geen aanleiding was om eerder bijeen te komen. In de regio Holland Rijnland zijn de gemeenten in 2013 gestart met het project Profilering en Positionering Holland Rijnland om te komen tot een nieuwe regionale samenwerkingsagenda en een daarbijpassende samenwerkingsvorm. In de laatste vergadering (maart 2014) wil het dagelijks bestuur van Holland Rijnland een advies laten vaststellen die gebruikt kan worden door de nieuwe raden en colleges. Het advies, tot op heden, is om op het schaalniveau van Holland Rijnland voor de samenwerking op thema's economie, het sociale domein en duurzame leefomgeving een gemeenschappelijke regeling (GR) op te stellen. De gemeenten hebben aangegeven eerst samen tot een een voorstel te komen, daama zal de provincie betrokken worden. Door de provincie Zuid-Holland is het project met een financiële bijdrage op grond van subsidieregeling ondersteund. De keuze die de nieuwe gemeentenraadsleden en colleges maken over de regionale samenwerking hebben mogelijk ook gevolgen voor de agenda Europese topregio. Dit wordt, naast de voortgang, onderdeel van het bestuuriijk overleg "Samenwerken aan een Europese topregio" tussen GS en het het nieuwe Dagelijks Bestuur. Een bestuuriijk overieg wordt gepland voor de zomer van Tussentijds is overiegd en gezamenlijk besloten dat er geen aanleiding was geweest om eerder bijeen te komen. Voor de regio's Midden-Holland, Alblassenwaard-Vijfheerenlanden, de Hoeksche Waard, is in 2011 door provincie Zuid-Holland een ambtelijk voorstel gedaan voor een agenda. Een voonwaarde om tot een gezamenlijke agenda te komen is dat een regio een gedeelde bestuuriijke toekomst en koers heeft. In alle 3 de regio's waren deze niet aanwezig en in 2012 en 2013 zijn commissies ingesteld (Hendriks, Schutte) en voor de Hoeksche Waard de stuurgroep "Evaluatie regionale samenwerking Hoeksche Waard" om de bestuuriijke toekomst te onderzoeken. Voor de regio's liggen er nu onderzoeksrapporten met adviezen over de bestuuriijke toekomst 2/16

3 'vvr^i^ HOLLAND ZUID waarover de raden en colleges een besluit moeten nemen. Door de provincie Zuid-Holland zijn deze onderzoeken met financiële bijdragen op grond van subsidieregeling ondersteund. In het onderzoeksrapport van de regio Midden Holland wordt de wenselijkheid van een (economische) samenwerkingsagenda genoemd. De regio heeft in januari 2014 aangegeven dat nu de tijd rijp is voor de samenwerkingsagenda\ Voor de regio Alblassenwaard-Vijfheerenlanden^ en De Hoeksche Waard geldt dat als er duidelijkheid is over de bestuuriijke toekomst, dat er dan afspraken over het vervolg gemaakt kunnen worden. Met beide regio's Stadsgewest Haaglanden en Stadsregio Rotterdam worden geen aparte uitvoeringsagenda's opgesteld, er wordt goed samengewerkt op lopende projecten. Voor de gemeente Goeree Overflakkee is. om de sociaaleconomische ontwikkelingen een positieve impuls te geven, het Integraal Ruimtelijk Programma (IRP) Goeree-Overflakkee gestart. In dit programma werken provincie, gemeente en marktpartijen samen. Zoals eerder aangegeven wordt er daarom geen agenda "Samenwerken aan een Europese topregio" opgesteld. Na de start in 2011 van de Europese topregio agenda's zijn de ambities uit het Hoofdlijnenakkoord uitgewerkt in diverse visies, programma's en uitvoeringsagenda's. Allen met het doel de economische positie van Zuid-Holland te versterken door het realiseren van projecten, het wegnemen van belemmeringen en het stimuleren van kansrijke initiatieven. Voor de provincie zijn dit in ieder geval de Economische agenda Zuidvleugel, , incl. ROM Zuidvleugel (2012), de Beleidsvisie en uitvoeringstrategie regionale economie en energie , de Woonvisie , de Beleidsvisie Groen 2012 en 2013 en het Uitvoeringsprogramma Groen 2013 en het Meerjaren Programma Provinciaal Infrastructuur. Onder leiding van de portefeuillehouders wordt met alle Zuid-Hollandse regio's gesproken over de realisatie van de ambities en projecten. Dit heeft tot gevolg dat ambities en afspraken uit een uitvoeringsagenda Europese topregio merendeels in latere vastgestelde visies en programma's zijn opgenomen. De aansturing, de verantwoording, de besluitvorming en bijsturing liggen bij de stuurgroepen waarin provincie participeert. Voor inzicht in de voortgang van de afspraken uit de agenda's Drechtsteden en Holland Rijnland zijn de resultaten opgehaald uit de bestaande voortgangsrapportages van de projecten van de provincie en de regio en gebruikt in het bestuuriijk overieg. ^ In de PS vergadering, dd 26 februari 2014, is motie M-498 ingediend waarin PS de bevordering van de intergemeentelijke samenwerking in Midden-Holland ondersteunen en het college oproept de regio te helpen bij het opstellen van een gezamenlijke agenda. ^ De commissie Schutte adviseert in haar eindrapport (13 februari 2014) om te komen tot twee nieuwe gemeenten.de gemeente Molenwaard heeft na de recente herindeling tijd nodig om verder op orde te komen. De commissie adviseert Molenwaard een nader verkenning te doen door haar oriëntatie op zowel oost als west. De raden van de gemeenten in de regio Alblassenwaard-Vijfheerenlanden zullen in de zomer van 2014 discussiëren over het eindrapport van de commissie Schutte. 3/16

4 HOLLAND De bijdrage van de agenda's aan de ambitie van de provincie om de economische ontwikkeling van de Randstad te versterken is een deel van alle activiteiten van de provincie. Ook voor de regio's waar geen uitvoeringsagenda's zijn opgesteld, zijn resultaten behaald in concrete projecten en programma's die bijdragen leveren aan de versterking van economische ontwikkelingen. De ambities uit het hoofdlijnenakkoord zijn op dat aspect zichtbaar in de Halfwegevaluatie. Op 26 juni 2013 zijn de behaalde resultaten in de doelstellingen van de provincie venwoord in de evaluatie en samen met de Kadernota, de Voorjaarsnota door Provinciale Staten aangenomen. In de Halfwegevaluatie is opgenomen dat: "Geconcludeerd kan worden dat de provincie Zuid- Holland op koers ligt met het realiseren van de doelstellingen uit het Hoofdlijnenakkoord. Ondanks de dynamiek op een aantal dossier, lijkt het er op dat de meeste doelstelling in 2015 worden gehaald". Conclusie Geconstateerd kan worden dat de voortgang van de samenwerkingsagenda's Europese topregio verschilt per regio. De agenda's bij de Drechtsteden en Holland Rijnland zijn opgesteld. Met beide regio's vindt ambtelijk afstemming plaats over de voortgang en over een eventueel tussentijds bestuuriijk overieg. Met de Drechtsteden heeft het jaariijkse bestuuriijk overieg plaatsgevonden. In het overieg is door Drechtsteden aangegeven het zeer te waarderen om periodiek en integraal de afspraken tussen provincie en regio's te bespreken. Ook door de regio's waar nog geen agenda's zijn opgesteld wordt in gesprekken aangegeven dat er bestuuriijke aandacht is voor de regio om te zijner tijd tot een eventuele agenda te komen. Echter een voonwaarde voor het opstellen van een agenda is dat er voor een regio een gedeelde bestuuriijke toekomst en koers ligt. In de afgelopen periode heeft een aantal ontwikkelingen plaats gevonden die van invloed zijn geweest en/of nog zijn in het tot stand komen van de agenda's. Zo zijn er de ontwikkelingen als de grote decentralisatie opgaven, de voortdurende economische crisis en de bezuinigingen die op de gemeenten afkomen. Vrijwel alle gemeenten zijn op dit moment intensief bezig de intergemeentelijke samenwerking te organiseren. Dit kan gevolgen hebben voor de bestaande samenwerkingsverbanden Alblassenwaard-Vijfheerenlanden, Hoeksche waard, Midden-Holland en daaruit voortvloeiend gevolgen voor het opstellen van agenda's Europese topregio. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretaris, voorzifter mw. drs. J.A.M. Hilgersom 4/16

5 p'^"""'" HOLLAND ZUID Toelichting: Waarom een Europese topregio? De afgelopen jaren is geconstateerd dat de Randstad als Europese topregio qua economische ontwikkeling achterblijft bij andere regio's. In het hoofdlijnenakkoord is aangegeven dat versterking van de regionale economie één van de kerntaken is van de provincie. De inzet van het college daarbij is versterking van de belangrijkste economische speerpunten. Naast de ruimtelijk-economische ambities maakt de kwaliteit van de leefomgeving integraal onderdeel uit van de ambitie om een Europese topregio te zijn en te blijven. De belangrijkste economische speerpunten zijn: de ontwikkeling van het havenindustrieel complex; de versterking van het kenniscluster; de ontwikkeling van en verbinding tussen de greenports. Uitvoeringsagenda Europese topregio Eén van de mogelijkheden is om met de regio te werken aan de versterking van het vestigingsklimaat en daannee de internationale concurrentiepositie van de zuidelijke Randstad aan te pakken. Het college heeft in 2011 samen met de regio's in Zuid-Holland afspraken gemaakt om te komen tot een agenda "Samenwerken aan een Europese topregio'. De provincie wil de agenda's met de regio's opstellen vanuit een gedeeld, integraal ontwikkelingsperspectief. De agenda moet gedragen worden door provincie en regio. Vanuit het gedeelde ontwikkelingsperspectief zijn taken te onderscheiden van gemeenten, regio en provincie. De provincie houdt, in lijn met het hoofdlijnenakkoord, onverminderd vast aan de uitvoering van haar eigen kerntaken en probeert zodoende een bijdrage te leveren aan de realisatie van het ontwikkelingsperspectief. Van de regio/gemeenten wordt een vergelijkbare inzet gevraagd: vanuit hun specifieke kerntaken een bijdrage leveren aan de realisatie van het ontwikkelingsperspectief. De provincie treedt dus niet in de taken van de regio of de gemeenten. Als partner kan de provincie wel een ondersteunende rol vervullen. Concreet betekent dit bijvoorbeeld dat de provincie een vraagstuk agendeert bij de rijksoverheid of een omliggende regio. Ook kan de provincie het bedrijfsleven aanspreken om te participeren in een project. De ondersteunende rol pakt de provincie op onder de voonwaarde dat een gemeente of regio bij lokale/regionale taken de eerstverantwoordelijke partij is en blijft. Aanpak uitvoeringsagenda's Europese topregio en samenhang met andere agenda's Het is niet de bedoeling om met de agenda's het werk dat is gedaan of loopt nog eens over te doen. In de agenda's worden de ambities, zoals opgenomen in het Hoofdlijnenakkoord en de regionale ambities, op regionaal niveau uitgelicht. Daarmee ontstaat een integraal beeld van ambities en programma's en projecten waar de provincie en regio gezamenlijk voor staan en gaan. Bestuurders en ambtenaren spreken elkaar over de voortgang van de afspraken en het behalen van resultaten. Dit gebeurt mede door jaariijks bestuuriijk de voortgang te monitoren en knelpunten te bespreken. Dit bestuuriijk overieg is bedoeld om in samenhang, ingezoomd op de regio, de projecten te bespreken en te concluderen of er behoefte is aan nadere acties. Daarbij gaat het nadrukkelijk niet om het overnemen van de verantwoordelijkheid voor projecten. Maar GS en het regiobestuur kunnen wel concluderen dat lobby, inzet op versnelling, wegnemen van 5/16

6 P^^;*";;: HOLLAND ZUID stagnatie en andere bestuuriijke instrumenten noodzakelijk of gewenst zijn. De verantwoordelijkheid in voortgang en besluitvorming voor de projecten blijft nadrukkelijk bij de stuurgroepen van de projecten. Nieuwe onderwerpen kunnen aan de agenda worden toegevoegd (dynamische agenda), maar bestaande ondenwerpen worden niet afgevoerd voordat het gewenste resultaat bereikt is. Sinds de start in 2011 van de Europese topregio agenda's zijn de ambities uit het Hoofdlijnenakkoord ook uitgewerkt in diverse visies, programma's en uitvoeringsagenda's. Allen met het doel de economische positie van Zuid-Holland te versterken door het wegnemen van belemmeringen en het stimuleren van kansrijke initiatieven. Voor de provincie zijn dit in ieder geval de Economische agenda Zuidvleugel, , incl. ROM Zuidvleugel (2012), de Beleidsvisie en uitvoeringstrategie regionale economie en energie , de Woonvisie , de Beleidsvisie Groen 2012 en 2013 en het Uitvoeringsprogramma Groen 2013 en het Meerjaren Programma Provinciaal Infrastructuur. Onder leiding van de portefeuillehouder wordt met alle Zuid-Hollandse regio's gesproken over de realisatie van de ambities en projecten. De ambities en afspraken specifiek voor een regio zijn uitgelicht uit de visies en programma's en opgenomen in een uitvoeringsagenda Europese topregio. De voortgang en de ontwikkelingen van de afspraken worden opgehaald uit de bestaande voortgangsrapportages van de projecten. Resultaten Uitvoeringsagenda's Europese topregio's Procesresultaten Van de 8 regio's die worden onderscheiden is de stand van zaken per februari 2014 als volgt: Met twee regio's (Drechtsteden en Holland Rijnland) zijn uitvoeringsagenda's opgesteld en bestuuriijk vastgesteld. Met twee regio's (Stadsgewest Haaglanden, Stadsregio Rotterdam en gemeente Goeree-Overflakkee) worden geen uitvoeringsagenda's opgesteld, maar wordt goed samengewerkt op lopende projecten. Voor Goeree-Overflakkee vindt deze plaats in het kader van het Integraal Ruimtelijk Project (IRP). Voor drie regio's (Midden-Holland, Alblassenwaard-Vijfheerenlanden en Hoeksche Waard) staat de discussie over de bestuuriijke toekomst voorop. Het gedeelde bestuuriijke toekomstbeeld en de koers is een voonwaarde voor het opstellen van een agenda. Als daarover duidelijkheid is kunnen afspraken over het vervolg gemaakt worden. Drechtsteden De ervaring met de agenda's voor Drechtsteden is dat er waardering bestaat voor de aanpak. Het in samenhang bespreken van de ruimtelijk-economische projecten die een bijdrage leveren aan de Europese topregio biedt meenwaarde voor de bestuurders. Tijdens het jaariijkse bestuuriijk overieg in mei 2013 over de voortgang van de agenda Drechtsteden is geconcludeerd dat de projecten in de Drechtsteden op koers liggen qua uitvoering. Tussentijdse bespreking of bijsturing was niet nodig. Het volgende jaariijkse overieg wordt gepland in mei Ook de Halfweg evaluatie juni 2013 heeft geen aanleiding gegeven voor een tussentijds bestuuriijk overieg. 6/16

7 provincie j^qlland ZUID Holland Rijnland In november 2012 is met de regio Holland Rijnland een pakket afspraken vastgesteld. In de agenda staan afspraken over de versterking van de topsectoren kennis en greenport (ook in het uitvoeringsprogramma Economische agenda Zuidvleugel). Naast de ruimtelijk-economische ambities zijn ook specifieke afspraken opgenomen over de leefomgeving. De leefomgevingsprojecten staan ook in het Uitvoeringsprogramma Groen. De gemeenten in de regio Holland Rijnland zijn in 2012 gestart met het project positionering en profilering. Het doel is het bepalen van nieuwe strategische doelen en projecten voor de regio en de daarbij passende samenwerkingsvorm. Er waren diverse aanleidingen voor de regio om dit traject te starten: de economische crisis de veranderingen in de omgeving van Holland Rijnland (de Metropoolregio Rotterdam - Den Haag i.o., opschaling van de politieregio's en het verkennen van de toekomst van het ISMH en Midden-Holland) strategische projecten uit het programma van afspraken o.a. de Rijnland Route zijn in de realisatiefase gekomen. Binnen de regio zijn drie clusters van gemeenten te onderscheiden die zich oriënteren op hun toekomst hun onderiinge samenwerking en (de gevolgen daarvan voor) hun positie binnen de regio Holland Rijnland: In de Duin- en Bollenstreek hebben gemeenten het Valentijnconvenant gesloten waarin 14 samenwerkingsprojecten opgenomen zijn. In de Leidse regio werkt men aan het vormgeven van een samenwerking met vijf gemeenten. In de subregio Alphen aan den Rijn en omstreken oriënteren de gemeenten zich ook richting het Groene Hart en richting Gouda. De ontwikkelingen over de bestuuriijke toekomst en een strategische samenwerkingsagenda hebben de afgelopen tijd alle aandacht gevraagd. Verwacht wordt dat na de raadsverkiezingen de gemeenten in Holland Rijnland een lichte gemeenschappelijke regeling (GR) zullen opstellen voor de thema's economie, het sociale domein en duurzame leefomgeving. Met deze GR denkt de regio ook de samenwerking met de provincie te kunnen oppakken. A/f/c/c/en-Ho//anc/ De ontwikkelingen in deze regio, vooral de herindelingsdiscussie in de Krimpenerwaard en het vervolg van de externe Commissie Midden-Holland (ECMH) hebben de afgelopen tijd alle aandacht gevraagd. De discussie over de bestuurlijke toekomst staat voorop in de agenda. In afwachting van de nog te maken keuzes in Midden-Holland over de decentralisaties en de samenwerking tussen de verschillende gemeenten zal worden bezien welke afspraken tussen de provincie en de regio voor de toekomst het meest wenselijk zijn. Op 22 januari 2014 is in een ronde tafelgesprek tussen PS, de burgemeester en wethouders, de regio en de gemeenten Alphen aan de Rijn en Woerden, door de regio uitgesproken dat zij nadrukkelijk een strategische agenda willen opstellen (2014 is het jaar daarvoor). De regio denkt nog na over het moment om de provincie in het proces van de strategische agenda te betrekken (eerst regio dan provincie 7/16

8 provincie Tj^, T AND ZUID""^^^" versus samen opstellen). Voor de samenwerking in de regio wordt gedacht aan een lichte gemeenschappelijke regeling als vervolg op de gemeenschappelijke regeling ISMH. Met gemeenten Alphen aan den Rijn en Woerden denkt de regio aan het opstellen van een convenant Alblasserwaard- Vijfheerenlanden De zes gemeenten in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden werken samen op de domeinen sociaal, mimte, wonen, verkeer en vervoer en economie & toerisme. De regio heeft in mei 2012 de Visie2030 vastgesteld. Het bestuur van de regio Alblassenwaard-Vijfheerenlanden heeft een externe commissie (de commissie Schutte) opdracht gegeven toekomstscenario's van de regio in kaart te brengen. De commissie Schutte in een tussenrappportage 7 scenario's geschetst en is een uitgebreide discussie gevoerd met de raden van de betrokken gemeenten. Die scenario's variëren van intensievere samenwerking met behoud van zelfstandigheid tot fusie van de regio naar 1 gemeente Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Buurgemeenten Vianen van de provincie Utrecht en Lingewaal van de provincie Gelderiand worden betrokken bij het onderzoek. Medio februari 2014^ verschijnt het eindrapport van de commissie Schutte. Dit rapport zal een advies bevatten voor het meest wenselijke scenario. De raden in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden zullen in de zomer van 2014 discussiëren over het eindrapport van de commissie Schutte. Als daarover duidelijkheid ontstaat, kunnen afspraken over het vervolg met provincie gemaakt worden. Hoeksche Waard Het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard en de 5 gemeenten hebben een onderzoek naar de evaluatie van de samenwerking laten uitvoeren. Onderzocht is de samenwerking op de terreinen economie, ruimte, landschap, samenleving en integrale veiligheid. Conclusie uit het onderzoek is dat samenwerking op eenvoudige dossiers goed loopt en resultaten oplevert. Samenwerking bij complexe opgaven (Windenergie, bedrijventerreinen en glas) loopt moeizaam, vertaling regionale opgaven naar lokale opgaven ontbreekt en er is geen balans tussen middelen en plannen. De onderzoekers hebben 3 modellen voor toekomstige samenwerking gepresenteerd: doorontwikkeling regionaal bestuur, ambtelijke fusie 5 gemeenten en SOHW en herindeling 5 gemeenten. Op 18 december 2013 besloten Cromstrijen, Oud-Beijeriand en Strijen dat zij een fusie willen per 2018 zonder een go-no go moment in Binnenmaas en Korendijk willen geen herindeling. De gemeenten beraden zich nu op het vervolg. ^ De commissie Schutte adviseert in haar eindrapport (13 febmari 2014) om te komen tot twee nieuwe gemeenten: één gemeente, bestaande uit de huidige gemeenten Giessenlanden, Gorinchem en Hardinxveld-Giessendam en één nieuwe gemeente, bestaande uit de huidige gemeenten Leerdam, Zederik en Vianen. Over de gemeente Molenwaard zegt de commissie Schutte dat deze recent heringedeelde gemeente tijd nodig heeft om verder op orde te komen. De commissie adviseert de gemeente Molenwaard een nadere verkenning te doen door haar oriëntatie op zowel oost (Alblassenwaard) als west (Drechtsteden). De raden van de gemeente in de regio Alblassenwaard-Vijfheerenlanden zullen in de zomer van 2014 discussiëren over het eindrapport van de commissie Schutte. In de gemeente Vianen (provincie Utrecht) wordt ook een dergelijke discussie gevoerd 8/16

9 HOLLAND Voortgang in de afspraken De voortgang en realisatie van de afspraken uit de uitvoeringsagenda's van de Drechtsteden (dd. 2 april 2012) en Holland Rijnland (dd. 2 november 2012) zijn opgehaald bij de projecten en gebruikt c.q. worden gebruikt in het bestuuriijk overieg om te zien of lobby, inzet op versnelling, wegnemen van stagnatie en andere bestuuriijke instrumenten noodzakelijk of gewenst zijn. Tot op heden verioopt de voortgang van de projecten in beide regio's volgens planning van de stuurgroepen; Op de meeste afspraken is voortgang geboekt, enkele projecten zijn afgerond en bij andere heeft de stuurgroep een besluit genomen waardoor de scope is gewijzigd. Dit is geconcludeerd in het bestuuriijk overieg met de Drechtsteden in mei 2013 en in latere ambtelijke afstemming tussen provincie met de Drechtsteden en Holland Rijnland. Er is geen aanleiding geweest voor tussentijds bestuuriijk overieg. De afspraken en de projecten zijn zoals eerder aangegeven een selectie uit o.a. de Economische agenda Zuidvleugel, Beleidsvisie Groen en het uitvoeringsprogramma Groen of het Meerjaren Programma Infrastructuur. De voortgang van deze visies, programma's en agenda's zijn venwoord in de Halfweg evaluatie. De Halfwegevaluatie is de basis voor de voortgang en realisatie van de uitvoeringsagenda Europese topregio. De Halfwegevaluatie is samen met de Kadernota, de Voorjaarsnota op 26 juni 2013 door Provinciale Staten aangenomen. In de Halfwegevaluatie is opgenomen: "Geconcludeerd kan worden dat de provincie Zuid-Holland op koers ligt met het realiseren van de doelstellingen uit het Hoofdlijnenakkoord. Ondanks de dynamiek op een aantal dossier, lijkt het er op dat de meeste doelstellingen in 2015 worden gehaald". In de twee bijlagen bij deze brief zijn enkele afspraken en het resultaat uitgelicht uit de agenda's van de regio Drechtsteden en Holland Rijnland. Via de reguliere besluitvormingstrajecten van de verschillende projecten zijn Staten en Raden betrokken, hetzij via besluitvorming, dan wel informerend. Ontwikkelingen in de samenwerking van gemeenten en in de regio Met de doorwerking van de Decentralisatiebrief (februari 2013) van minister Plasterk staan de gemeenten voor één van de grootste hervormingsoperaties uit het regeerakkoord. Alle gemeenten hebben te maken met een stapeling van nieuwe wettelijke taken met omvangrijke - doch nauwelijks toereikende - nieuwe budgetten. Van gemeenten wordt ook verwacht dat ze in het sociale domein integraal werken. Tegelijkertijd kampen de gemeenten met de gevolgen van de voortdurende economische crisis. De gemeenten beseffen dat zij intensief zullen moeten samenwerken om de opgaven aan te pakken. Op dit moment zijn vrijwel alle gemeenten dan ook intensief bezig met de vraag naar de mate waarin, de schaal waarop en de vorm waarin de intergemeentelijke samenwerking wordt georganiseerd. De bestaande WGR verbanden, die zich toch al in een dynamische situatie bevinden door diverse factoren (zoals parallelle regiovorming in de vorm van veiligheidsregio's en RUD's), komen hierdoor nog meer onder druk te staan. Er is een tendens waarneembaar naar meer fluïde netwerkorganisaties, waarbij sprake is van wisselende schalen en wisselende samenwerkingspartners. Uit de gesprekken met de gemeenten bleek dat een aantal gemeenten een expliciete voorkeur uitspreekt voor samenwerking via netwerkstructuren. Vraag wordt: wie is de regio en met wie kunnen er afspraken gemaakt worden? 9/16

10 "^^^^"j^jj HOLLAND De ontwikkelingen in de intergemeentelijke samenwerking en de uiteindelijke keuze voor een samenwerkingsvorm zijn bepalend voor de samenwerkingsagenda tussen provincie en de regio's Midden-Holland, Alblassenwaard-Vijfheerenlanden, de Hoeksche Waard. Het vervolg van de opgestelde agenda voor Holland Rijnland is afhankelijk van de uitkomst van het positionering en profileringsproject en of de agenda nog kan voortbestaan als de gemeenten een andere samenwerkingsvorm kiezen. Bijlagen: bijlage 1: voortgang afspraken agenda Drechtsteden bijlage 2: voortgang afspraken agenda Holland-Rijnland 10/16

11 P^ ^"j^j^ HOLLAND Bijlage 1: voortgang afspraken agenda Drechtsteden ln deze bijlage is ter toelichting op de brief de voortgang beschreven van een aantal afspraken uit de agenda Drechtsteden. Uit de agenda Drechtsteden (dd. 2 april 2011): ln de Drechtsteden vinden veel economische activiteiten plaats die verbonden zijn met de mainport en het maritiem complex (scheepsbouw en -reparatie, toeleverende industrie, binnenvaart, baggercluster en logistiek). Deze economische activiteiten bevinden zich niet alleen in de Drechtsteden, maar nadrukkelijk ook aan de noordrand van de Hoeksche Waard en de zuidrand van de Alblassenwaard-Vijfheerenlanden. Het gehele gebied is georiënteerd op de corridor Rotterdam-Dordrecht-Breda-Antwerpen. Provincie en Drechtsteden willen, samen met het bedrijfsleven en de omliggende regio's Rotterdam, Hoeksche Waard, Alblassenwaard-Vijfheerenlanden en West-Brabant, het gebied sterker positioneren als dè verbindende schakel in het havenindustrieel en maritiem complex. Dat gebeurt door infrastructurele knelpunten aan te pakken, de daarmee samenhangende externe veiligheid te verbeteren en ruimte te bieden voor nieuwe bedrijvigheid. In de Drechtsteden geven provincie en regio een impuls aan de kennisinfrastructuur. De maritieme en deltatechnologie is een nieuwe economische drager en wordt ondersteund door bijvoorbeeld de vestiging van een maritieme campus en het University College. Met de ontwikkeling van het robuuste natuur- en recreatiegebied Nieuwe Dordtse Biesbosch en de aanpak van ruimtelijke verrommeling in de Deltapoort, staat de versterking van de kwaliteit van de leefomgeving hoog op de agenda van de provincie en Drechtsteden. Deze versterking moet bijdragen aan de verbetering van het vestigingsklimaat in de Drechtsteden en de zuidelijke Randstad als geheel. Stand van zaken mei 2013: Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en het Drechtstedenbestuur hebben zich gecommitteerd voor de periode aan een aantal ambities. Enkele van deze ambities met de behaalde resultaten zijn in het overieg van mei 2013 besproken. Voor het overieg van mei-juni 2014 wordt de voortgang van deze afspraken geactualiseerd. Economie Afspraak: Versterken van de vernieuwde Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden (ROM-D). De financiële, juridische en organisatorische afspraken zijn najaar 2012 afgehandeld. GS en het dagelijks bestuur van de Drechtsteden hebben door extra inzet de totstandkoming van ROM-D versneld. De ROM-Drechtsteden Capital is aan de slag met o.a. de her(ontwikkeling) van bedrijventerreinlocaties in de Drechtsteden. 11/16

12 P^^jj^i^ HOLLAND Afspraak: Uitvoering Economische Agenda Zuidvleugel: voor de Drechtsteden: herstructurering Bedrijventerreinen, University College, maritieme campus, Ecoshape. transport Schone Schepen, promotie en acquisitie van de delta- en maritieme sector, Showcase Kop van 't Land. De projecten zijn inmiddels van start. De provincie heeft opdracht verieend t.b.v. de projecten Maritieme Campus en Schone Schepen en heeft een overcommitteringsverklaring afgegeven t.b.v. de EFRO-subsidie-aanvraag Ecoshape. Afspraak: Uitvoering herstructurering en ontwikkeling bedrijventerreinen, waarbij de inzet is om zoveel mogelijk natte en Hoge Milieu Categorie(HMC)-bedrijvigheid mogelijk te maken De provincie heeft subsidie verstrekt. De herstructurering wordt/is door de gemeenten en/of ROM-D en/of Havenbedrijf uitgevoerd en loopt volgens planning. Het betreft de locaties Zeehaven Dordrecht, De Geer Zwijndrecht, Uilehaven Zwijndrecht, Groote Lindt Zwijndrecht, Antoniapolder Hl-Ambacht, Haven Zuid Alblasserdam, Vinkenwaard Alblasserdam. Oosteind Papendrecht. Externe veiligheid Afspraak: Onder leiding van de provincie gezamenlijke lobby bij het kabinet en de Tweede Kamer voor het binnen halen van het 'alles-uit-de-kast' maatregelenpakket Drechtsteden in het kader van Basisnet è 11 miljoen euro op korte termijn. Gezamenlijke lobby heeft geresulteerd in een motie van Veldhoven. Dankzij tijdige interventies en belangenbehartiging door bestuurders van provincie en Drechtsteden heeft de Tweede Kamer bij de aanvaarding van de Wet Basisnet op 14 juni 2012 een motie aangenomen over de externe veiligheidssituatie in onder meer de Drechtsteden. Met de motie wordt de regering verzocht om nog voor het einde van het jaar duidelijkheid te verschaffen welke maatregelen genomen worden om de externe veiligheidsrisico's in de gemeenten Zwijndrecht, Dordrecht en Tilburg terug te brengen en hiervoor de financiële middelen beschikbaar te stellen Afspraak: ln samenwerking met Havenbedrijf Rotterdam in 2013 één Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) creëren voor alle bedrijven in het havenindustrieel complex Rotterdam, Hoeksche Waard, Drechtsteden en Zeeland, die vallen onder het besluit Risico Zware Ongevallen (BRZO). In voorjaar 2013 is de BRZORUD van start gegaan. Deze afspraak is na het bestuuriijk overieg van de agenda afgevoerd Leefomgeving en vrijetijdseconomie Afspraak: Uitvoering projecten in het herijkte ILG-programma, o.a. Nieuwe Dordtse Biesbosch, Hevelbos,Hogenesse, Waalbos, Sophiapolder, Sandelingen-Ambacht en Polder Blokweer In al deze projecten is voortgang geboekt. Of in besluitvorming óf in realisatie van de inrichting. 12/16

13 'JU^^ ""7.',".^ HOLLAND ZUID Nieuwe afspraak opgenomen in de agenda: Investeringsagenda Waterdriehoek: Samen met gemeenten Dordrechl en Molenwaard, Aquabus, Stichting Werelderfgoed Kinderdijk, Par??schap de Biesbosch, VW Zuid- Holland Zuid en Dordrecht mariceting hebben PZH en Drechtsteden een opdracht verieend om te komen tot een regionale toeristisch/recreatieve investeringsagenda en uitvoeringscoalitie voor de Waterdriehoek. Doel hiervan is om initiatieven op het gebied van toerisme/recreatie, OV over water, groen en cultuurhistorie in de regio te verbinden en op de korte termijn tot uitvoering te komen. Bereikbaarheid Onder leiding van de provincie en in samenwerking met de platforms Vlaams-Nederiandse Delta, Deltri, Havenbedrijf Rotterdam, de regio's Rotterdam en Alblassenwaard-Vijfheerenlanden gezamenlijke lobby naar het kabinet (bestuuriijk overleg MIRT) en de Tweede Kamer voor een betere bereikbaarheid van de regio. Voor een aantal projecten geldt dat de regio en de provincie gezamenlijk optrekken richting Rijk. * aansluitingen A15-N3, Rijkswaterstaat werkt in overieg met provincie het ontwerp verder uit voor besluitvorming. Naar verwachting kan eind 2013 de uitvoering starten. De fmanciering is zo goed als rond. * no regret maatregelen filebestrijding Al 5 Papendrecht-Gorinchem; Ten opzichte van het moment van opstellen van de agenda zijn er geen aanvullende voorstellen ontwikkeld/maatregelen genomen door het rijk. Provincie en Drechtsteden blijven gezamenlijk optrekken en druk uitoefenen op het rijk. Realiteit is dat dit project geen prioriteit heeft bij het rijk en er in de komende periode naar verwachting ook geen extra rijksmiddelen beschikbaar zullen komen. De Drechtsteden en de Al 5 gemeenten (Alblasserdam, Papendrecht en Hendrik-Ido Ambacht) hebben wel geïnvesteerd in het laten opstellen van een onderzoek naar Quick- Wins La.v. de filevorming op de Al 5. Doel is maatregelen onder te brengen in het landelijke programma Beter Benutten. 13/16

14 HOLLAND Bijlage 2: voortgang afspraken agenda Holland-Rijnland In deze bijlage is ter toelichting op de brief de voortgang beschreven van een aantal afspraken uit de agenda Holland-Rijnland. Uit de agenda 2 november 2012: De regio Holland Rijnland draagt met relatief veel bedrijfsactiviteiten in de economische topsectoren greenports, kennisclusters (Life, Science and Health, Space Science) en zakelijke dienstveriening in belangrijke mate bij aan de ambitie van een Europese topregio. Holland Rijnland heeft relatief weinig werkloosheid, een hoog welvaartsniveau en kent ook een hoogwaardige leefomgeving. De regio is daarmee belangrijk voor de economische ontwikkeling van de Randstad. In het belang van de economische ontwikkeling op de korte termijn is het noodzakelijk om met de agenda in ieder geval stappen vooruit te zetten op de volgende vier kernopgaven: 1. vertalen van kennis naar nieuwe bedrijvigheid en innovatieve producten (valorisatie). 2. transitie naar een hoogwaardig en duurzaam tuinbouwcomplex van de drie Greenports Aalsmeer, Duin- en Bollenstreek en regio Boskoop; 3. verbeteren van de bereikbaarheid van Holland Rijnland, in het bijzonder de oostwest verbindingen. 4. versterken van de kwaliteit van de leefomgeving en daarmee het vestigingsklimaat. Enkele van ambities met de behaalde resultaten door de provincie en Holland Rijnland zijn hier uitgelicht. Kennisas De kennisintensieve bedrijvigheid in Holland Rijnland is geconcentreerd rondom de hotspots Leiden (Life Science) en Noordwijk (Space). Uitvoering van projecten in de Economische Agenda Zuidvleugel. Afspraak: Versterken van de uitvoeringskracht Medical Delta door meer samenwericing tussen Leiden, Delft en Rotterdam. Afgerond. Versterking is geregeld via het bureau Medical Delta en de ROM ZV. Afspraak: Verstericen van de Kennisas samen met universiteiten. Rijk en gemeenten vericennen van de mogelijkheden ROM en groeifonds. Afgerond de ROM is opgericht en de eerste bijdrage voor het groeifonds zijn vastgelegd. Afspraak: Opstellen en uitvoeren Biobased programma Zuid-Holland met onderdeel Holland Rijnland (greenports en Life Science) Platform BioDelta Zuidvleugel is opgericht. Businessplan wordt eind 2013 afgerond. Bestuuriijk en operationeel is Holland Rijnland geïnvolveerd. Afspraak: Ontwikkeling Kenniscentrum Plantenstoffen voor cross over Greenports en lifescience. EFRO Financiering rond voor uitbouw kenniscentmm plantenstoffen. Extractenbibliotheek is van start gegaan. 14/16

15 "^^^^"j^jj HOLLAND Greenport De uitdaging voor de drie greenports Aalsmeer, Duin- en Bollenstreek en regio Boskoop is de transitie naar een hoogwaardig en duurzaam tuinbouwcomplex voor sierteelt onder glas, voor bollen, vaste planten en recreatie en voor bomenteelt. Afspraak: Voor de periode : deelname van de greenports Duin- en Bollenstreek en regio Boskoop aan de vorming en in stand houding van een netwerk van Innovatie- en Demonstratiecentra (IDC's) met als doel de verspreiding en toepassing van nieuwe kennis in productie, technieken en werkwijzen door de bedrijven in de Greenports en daarmee versterking van de verdiencapaciteit. De IDC Bollenteelt is opgenomen in de financieringsaanvraag EFRO. Voor De IDC Boomteelt wordt onderzocht op aansluiten andere IDC's óf eigenstandige IDC. Bereikbaarheid Het HOV-NET Zuid-Holland Noord is een samenhangend netwerk van 2 verbeterde treinverbindingen (Leiden-Utrecht en Gouda-Alphen a/d Rijn) en 6 hoogwaardige busverbindingen.het HOV-NET Zuid-Holland Noord is ontwikkeld als alternatief voor de RijnGouwelijn. PS zijn op 27 juni 2012 akkoord gegaan met de verdere uitwerking door GS van het HOV-NET Zuid-Holland Noord. Ten aanzien van de definitieve besluitvorming over het HOV-NET Zuid-Holland Noord zijn de volgende stappen gezet: Met alle betrokken gemeenten zijn beëindigingsovereenkomsten RGL getekend en nieuwe overeenkomsten HOV-Net aangegaan. PS neemt een uitvoeringsbesluit HOV-NET Zuid-Holland Noord; Voor het hele R-netprogramma is inmiddels een algemeen Programmabesluit genomen. Er wordt geen algemeen uitvoeringsbesluit HOV-net meer genomen, maar een uitvoeringsbesluit per corridor. Parallel aan het bestuuriijke besluitvormingstraject zal door provincie en Holland Rijnland gezamenlijk een uitvoeringsagenda voor het HOV-NET Zuid-Holland Noord opgesteld worden. Het idee van het opstellen van een gezamenlijke uitvoeringsagenda wordt op een andere wijze ingevuld omdat de plannen van Holland Rijnland zijn opgenomen/geïntegreerd in het Programmabesluit R-net en de verschillende uitvoeringsbesluiten R-net. PS hebben op 27 juni 2012 gekozen voor de uitvoering van het voorkeurstracé "Zoeken naar Balans Optimaal" voor de Rijnland Route. Op 26 juni 2013 hebben PS ingestemd met de aanvang van de realisatiefase (uitvoeringsbesluit) en de scopebeschrijving "Rijnland Route Nadere Uitwerking d.d. 11 juni 2013". In de realisatiefase wordt in de volgende stappen toegewerkt naar openstelling van de Rijnland Route. Vaststelling Ontwerp Provinciaal Inpassingsplan door GS en vervolgens ter visielegging gedurende 6 weken. Gepland maart Leefomgeving Holland Rijnland kenmertct zich door een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving. Er is veel groen en er is een grote variëteit in landschappen (kust, bollen, plassen, veenweide). Het op peil 15/16

16 P^^jj^l^ HOLLAND houden en verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving is nodig om een extra impuls te geven aan het vestigingsklimaat en daarmee het aantrekken van mensen en bedrijven. Verbeteren van de toeristische/recreatieve potentie van de kust, de Duin- en Bollenstreek en het Groene Hart door onder andere: Verkenningen van verbetering van de kwaliteiten in het plassengebied. Regio heeft het initiatief bij oplossen knelpunten in waternetwerk. Daarnaast is er in 2013 een Uitvoeringsprogramma Waterrecreatie Groene Hart vastgesteld, gericht op versterken en beter benutten van het waternetwerk. Provincie en regio maken afspraken over het Uitvoeringsprogramma Groen van de Beleidsvisie Groen. Daarnaast verkennen welke (alternatieve) financieringsarrangementen (o.a. gebiedsfonds) toegepast kunnen worden om gezamenlijke groenambities te realiseren. Een aantal projecten uit het Uitvoeringsprogramma Groen 2013 zijn in uitvoering. In Uitvoeringsprogramma 2014 worden een groot aantal integrale projecten (gebiedsafspraken) opgenomen, onder meer: - Varen Duin- en Bollenstreek - Recreatieve verbindingen Duin, Horst en Weide - Programma Leidse Ommelanden - Recreatienetwerk rond Alphen - Recreatienetwerk Nieuwkoopse Plassen. 16/16