MAN OPBOUWRICHTLIJNEN TRUCK. Koppelinrichtingen TG Editie 2018 V1.0

Transcriptie

1 MAN OPBOUWRICHTLIJNEN TRUCK Koppelinrichtingen TG

2 U I T G E V E R MAN Truck & Bus AG (in navolgende tekst als MAN aangegeven) Engineering Vehicle Truck Application Engineering Dachauer Str. 667 D-8995 Munich info.manted@man.eu Fax: + 49 () Deze Nederlandstalige versie is een vertaling. In geval van twijfel of tegenstrijdigheden is de originele Duitse tekst geldig. Technische wijzigingen op basis van verdere ontwikkeling voorbehouden. 218 MAN Truck & Bus AG Nadruk, vermenigvuldiging of vertaling, hetzij volledig of gedeeltelijk, is zonder schriftelijke toestemming van MAN Truck & Bus AG niet toegestaan. Alle rechten, in het bijzonder volgens de wet op het auteursrecht blijven MAN uitdrukkelijk voorbehouden. Trucknology en MANTED zijn geregistreerde merken van MAN Truck & Bus AG. Voor zover benamingen merknamen zijn, worden deze ook zonder symbool ( ) beschouwd als door de betreffende rechthebbende geregistreerd.

3 Inhoud 1. Algemeen Aanhangwagenkoppeling, D-waarde Aanhangwagen met vaste dissel, middenasaanhangwagen, Dc-waarde, V-waarde Einddwarsbalken en aanhangwagenkoppelingen Kogelkoppeling Opleggerkoppeling... 3 Tenzij anders aangegeven: alle afmetingen in mm, alle gewichten en belastingen in kg. 1

4 1. Algemeen Wanneer de vrachtwagen wordt gebruikt voor het trekken van lasten, moet de vereiste uitrusting aanwezig en goedgekeurd zijn. Het feit dat de vrachtwagen over het wettelijk voorgeschreven minimale motorvermogen beschikt en/of met de juiste aanhangwagenkoppeling is uitgerust, betekent nog niet dat de vrachtwagen geschikt is voor het trekken van lasten. Voor het achteraf monteren van een aanhangwagenkoppeling is het volgende nodig: de vereiste einddwarsbalk en aanhangwagenkoppeling een remaansluiting met 2 leidingen de elektrische installatie voor de aanhangwagen, inclusief ABS-stopcontact de inbouw van een aanhangwagenregelmodule (ASM) en/of de activering van deze module door middel van een nieuwe programmering van parameters Alleen aanhangwagenkoppelingen die voldoen aan EU-richtlijn 94/2/EG of ECE R55 mogen worden gebruikt. Bij het manoeuvreren mag de aanhangwagen niet worden geraakt. Daarom moet een voldoende lange dissel worden gekozen. Er moet rekening worden gehouden met de vereiste vrije ruimte (in Duitsland zijn DIN 7458 en EU-richtlijn 94/2/EG of ECE R55 van toepassing). Principieel is het opbouwbedrijf verplicht, de opbouw zodanig te construeren en te monteren dat een onbelemmerde en veilige bediening en bewaking van de koppelingsprocedure mogelijk zijn. Het moet gegarandeerd zijn dat de dissel van de aanhangwagen vrij kan bewegen. Wanneer aansluitingen en stopcontacten aan de zijkant zijn gemonteerd (bijv. op de achterlichthouder aan bestuurderszijde) moeten de fabrikant van de aanhangwagen en de gebruiker er speciaal op letten dat de leidingen lang genoeg zijn om zonder problemen door bochten te kunnen rijden. Vrije ruimte voor aanhangwagenkoppelingen volgens 94/2/EG of ECE R Afbeelding 1: 42 T_42_2_1_G 2

5 Afbeelding 2: Vrije ruimte voor kogelkoppelingen volgens DIN max. 1max. 45 m 35min. 42max.. 45 min 55min. 3max. ax. R4m R2m ax. 75min. 32min. 14min. A ax. 3 m A 65min.. min 65 25max. x. 3max. 75min. ax. 3 ma 1max. 3 max. T_42_3_1_G Voor het monteren van aanhangwagenkoppelingen moeten originele MAN-einddwarsbalken incl. de bijbehorende versterkingsplaten worden gebruikt. De einddwarsbalken zijn voorzien van een gatenpatroon dat afgestemd is op de bijbehorende aanhangwagenkoppeling. Dit gatenpatroon mag voor het monteren van een andere aanhangwagenkoppeling in geen geval worden gewijzigd. De gegevens in de montagerichtlijn van de fabrikant van de aanhangwagenkoppeling moeten strikt in acht worden genomen (bijv. aantrekmomenten en de daarbij behorende controle). 3

6 Het lager plaatsen van de aanhangwagenkoppeling zonder dat ook de einddwarsbalk lager wordt geplaatst, is niet toegestaan! Voorbeelden van lager geplaatste koppelingen worden weergegeven in afbeeldingen 3 en 4. De voorbeelden zijn bewust schematisch weergegeven; ze bevatten geen instructies voor de constructie. De verantwoordelijkheid voor de constructie ligt bij het betreffende opbouw-/ombouwbedrijf. Afbeelding 3: Lager geplaatste aanhangwagenkoppeling T_42_4_1_G Afbeelding 4: Onder het geplaatste aanhangwagenkoppeling T_42_5_1_G 4

7 2. Aanhangwagenkoppeling, D-waarde De vereiste grootte van de aanhangwagenkoppeling wordt bepaald door de D-waarde. Op de aanhangwagenkoppeling is door de fabrikant van de aanhangwagenkoppeling een typeplaatje aangebracht, waarop de maximaal toegestane D-waarde wordt vermeld. De D-waarde wordt uitgedrukt in kilonewton [kn]. De formule voor het berekenen van de D-waarde luidt als volgt: Formule 1: D-waarde D = 9,81 T R T+R Wanneer de D-waarde van de aanhangwagenkoppeling en het maximaal toelaatbare totaalgewicht van de aanhangwagen bekend zijn, kan het maximaal toelaatbare totaalgewicht van het trekkende voertuig aan de hand van de volgende formule worden berekend: Formule 2: Formule voor het berekenen van de D-waarde voor het max. toelaatbare totaalgewicht T = RD (9,81 R) D Wanneer de D-waarde en het aanwezige toegestane totaalgewicht van het trekkende voertuig bekend zijn, kan het maximaal toelaatbare totaalgewicht van de aanhangwagen aan de hand van de volgende formule worden berekend: Formule 3: Formule voor het berekenen van de D-waarde voor het maximaal toelaatbare aanhangwagengewicht R Hierin: = TD (9,81 T) D D = D-waarde in [kn] T = maximaal toelaatbaar totaalgewicht van het trekkende voertuig in [t] R = maximaal toelaatbaar totaalgewicht van de aanhangwagen in [t] Berekeningsvoorbeelden zijn te vinden in het hoofdstuk Berekeningen in de betreffende brochure. 5

8 3. Aanhangwagen met vaste dissel, middenasaanhangwagen, Dc-waarde, V-waarde De volgende begripsdefinities zijn van toepassing: Aanhangwagen met vaste dissel: aanhangwagen met één as of één groep assen waarbij: de hoekbeweging ten opzichte van het trekkende voertuig via een trekinrichting (dissel) verloopt, de dissel niet vrij beweegbaar met het onderstel is verbonden en daarom verticale momenten kan overbrengen, door de constructie een deel van het totaalgewicht door het trekkende voertuig wordt gedragen. Middenasaanhangwagen: getrokken voertuig met een trekinrichting die verticaal ten opzichte van de aanhangwagen niet kan bewegen en waarvan de assen (bij gelijkmatig verdeelde lading) zo dicht bij het zwaartepunt van het voertuig zijn geplaatst dat slechts een zeer kleine verticale statische belasting van maximaal 1 % van het aanhangwagengewicht of 1. kg (waarbij de laagste van beide waarden geldt) op het trekkende voertuig wordt overgebracht. Middenasaanhangwagens vormen een subgroep van de aanhangwagens met vaste dissel. Kogeldruk (S): verticale last van de dissel op het koppelpunt. Bij aangekoppelde aanhangwagen wordt dit gewicht bij het trekkende voertuig geteld; daarom moet er bij het ontwerpen van het voertuig (aslastberekening) rekening mee worden gehouden. Behalve de formule voor het berekenen van de D-waarde gelden voor aanhangwagens met vaste dissel en middenasaanhangwagens nog meer voorwaarden: Aanhangwagenkoppelingen en einddwarsbalken hebben lagere aanhanglasten omdat in dat geval ook rekening moet worden gehouden met de op de aanhangwagenkoppeling en einddwarsbalk werkende kogeldruk. Om de wettelijke voorschriften binnen de Europese Unie op elkaar af te stemmen, werden met de EU-richtlijn 94/2/EG of ECE R55 de begrippen DC-waarde en V-waarde ingevoerd. De volgende formules zijn van toepassing: Formule 4: Formule voor het berekenen van de Dc-waarde voor aanhangwagens met vaste dissel en middenasaanhangwagens Dc Formule 5: = 9,81 T C T+C Formule voor het berekenen van de V-waarde voor aanhangwagens met vaste dissel en middenasaanhangwagens met een toegestane kogeldruk van < 1 % van het aanhangwagengewicht en niet meer dan 1. kg V =a x2 l2 c; x2 x2 1 Bij rekenkundig bepaalde waarden l2 l2 < 1 moet 1, worden ingevuld. Berekeningsvoorbeelden zijn te vinden in het hoofdstuk Berekeningen in de betreffende brochure. Hierin: Dc = gereduceerde D-waarde bij gebruik van een middenasaanhangwagen in [kn] V = V-waarde in [kn] T = maximaal toelaatbaar totaalgewicht van het trekkende voertuig in [t] C = som van asbelastingen van de met het toegestane gewicht beladen middenasaanhangwagen in [t] zonder kogeldruk a = vergelijkingsversnelling in het koppelpunt in [m/s²]. Hierbij moet worden gebruikt: 1,8 m/s² bij luchtvering of vergelijkbare vering op het trekkende voertuig; 2,4 m/s² bij alle andere veersystemen S = toegestane kogeldruk op het koppelpunt in x = opbouwlengte aanhangwagen in [m], zie afbeelding 5 l = theoretische dissellengte in [m], zie afbeelding 5 6

9 Afbeelding 5: Opbouwlengte aanhangwagen en theoretische dissellengte x x v v l l T_51_3_1_G Voor het gebruik met een middenasaanhangwagen / aanhangwagen met een vaste dissel stelt MAN de volgende voorwaarden: Voor de af fabriek leverbare uitrusting is een kogeldruk van meer dan 1 % van het toegestane aanhangwagengewicht en meer dan 1. kg niet mogelijk (met uitzondering van het MAN-onderbouwkoppelingsysteem). Voor andere lasten is de fabrikant van de betreffende aanhangvoorziening verantwoordelijk. MAN kan geen uitspraken doen over de toegestane belastingen en rekenkundige overwegingen (bijv. volgens 94/2/EG of ECE R55) met betrekking tot deze aanhangwagen. Een kogeldruk heeft net als elke belasting op de achterzijde van het voertuig invloed op de verdeling van de asbelasting. Daarom moet - vooral wanneer er nog meer aanbouwcomponenten achter op het voertuig worden gemonteerd (zoals een laadklep of een laadkraan) - door middel van een aslastberekening worden gecontroleerd of de kogeldruk mogelijk is. Bij voertuigen met hefbare sleepas mag de sleepas niet omhoog worden gebracht wanneer een middenasaanhangwagen / aanhangwagen met vaste dissel is aangekoppeld. Het is niet toegestaan om bij onbeladen voertuig een beladen middenasaanhangwagen / aanhangwagen met vaste dissel aan te koppelen. Voor een goede bestuurbaarheid van het voertuig moeten de minimale voorasbelastingen in acht worden genomen (zie de betreffende brochure). In de volgende tabellen worden mogelijke combinaties van aanhangwagengewichten en kogeldrukken, D-, DC- en V-waarden, en de toewijzing aan voertuigen (volgens typenummer en soort voertuig) gegeven. Onder bepaalde omstandigheden kunnen de in de voertuigpapieren vermelde belastingen worden gewijzigd. Voor meer informatie daarover kunt u terecht bij MAN (adres zie hierboven onder Uitgever ). 7

10 4. Einddwarsbalken en aanhangwagenkoppelingen Opmerking: Wanneer de einddwarsbalk met MAN-onderdeelnummer is gemonteerd (de laatste 4 cijfers zijn rechts achteraan in de einddwarsbalk ingeslagen), moet de flensplaat van de betreffende aanhangwagenkoppeling boven en onder volgens afbeelding 6 worden afgeschuind. Afbeelding 6: 45 -afschuining aan de flensplaat van de aanhangwagenkoppeling bij einddwarsbalk A T_42_6_1_G A) hoogte van de aanhangwagenkoppeling-flensplaat TGL Tabel 1: Type-nr. Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGL MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking niet voor aanhangwagenkoppeling x8 voor aanhangwagenkoppeling type G (3x)83x56 onderrijbeveiliging en koppelingsconsole voor kogelkoppeling (vervangen door.5219) (3x)83x56 onderrijbeveiliging en koppelingsconsole voor kogelkoppeling (vervanging voor.5189) niet voor aanhangwagenkoppeling x8 voor aanhangwagenkoppeling type G x55 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x (3x)83x56 onderrijbeveiliging en koppelingsconsole voor kogelkoppeling (vervangen door.5219) (3x)83x56 onderrijbeveiliging en koppelingsconsole voor kogelkoppeling (vervanging voor.5189) N1, N2 N11, N12 N61 N3, N4 N5, N13 N14, N15 8

11 Tabel 2: MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Einddwarsbalken en technische gegevens TGL Gatenpatroon [mm] 14x8 14x8 D [kn] 69 S 1 C 13. Rc=C+S DC [kn] V Max. t [kn] aanhangw. [mm] gewicht Gewicht Opmerking 8,2 niet voor aanhangwagenkoppeling, minimale einddwarsbalk, indien geen einddwarsbalk is gemonteerd; voor inbouw LBW of inbouw koppelingsconsole kogelkoppeling en/of wegvallen onderrijbeveiliging 26,5 basisdeel voor ; enkel met versterkingsplaat einddwarsbalk voor TGL 7-tonner tot 12-tonner, voor aanhangwagenkoppeling type G x einddwarsbalk voor TGL 7-tonner, type N1/N11, voor aanhangwagenkoppeling type G x mm lager, voor brandweer, extra gatenpatroon 12x x mm lager, voor brandweer, extra gatenpatroon 83x56 3 onderrijbeveiliging en koppelingsconsole voor kogelkoppeling, enkel in combinatie met einddwarsbalk of.5179 (vervangen door ) 3 onderrijbeveiliging en koppelingsconsole voor kogelkoppeling, enkel in combinatie met einddwarsbalk of.5179 (vervanging voor ) (3x)83x56 (3x)83x56 26,8 26,

12 Tabel 3: Toewijzing montagetekening aanhangwagenkoppeling aan einddwarsbalk TGL MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Gatenpatroon [mm] AHW bout 4 mm Kogelkoppeling AHWmontagetekening MAN onderdeelnr x8 G max. toegestane waarden in tabel einddwarsbalk TGL in acht nemen x55 G max. toegestane waarden in tabel einddwarsbalk TGL in acht nemen x56 TK max. toegestane waarden in tabel einddwarsbalk TGL in acht nemen (3x)83x zie ook inbouw onderrijbeveiliging - koppelingsconsole vervangen door (3x)83x zie ook inbouw onderrijbeveiliging - koppelingsconsole vervangen door Opmerking

13 TGM Tabel 4: Type-nr. N8 N16 N18 N26 N28 N34 N36 N37 N38 N44 N46 N48 N62 N63 N64 N65 N66 N67 Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGM MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking x1 voor aanhangwagenkoppeling type G x x x x1 16x1 16x1 16x1 14x x x x x x x x x8 16x1 16x1 16x1 16x x x1 16x1 16x1 16x x x8 niet voor aanhangwagenkoppeling 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x56 niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x56 niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x56 niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 voor aanhangwagenkoppeling type G145 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x56 voor aanhangwagenkoppeling type G15 voor aanhangwagenkoppeling type G145 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x56 voor aanhangwagenkoppeling type G15 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x56 voor aanhangwagenkoppeling type G15 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x56 niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 niet voor aanhangwagenkoppeling, enkel voor sleepkoppeling Bij N48 enkel voor aanhangwagenkoppeling tot 3.5 kg met oplooprem, en voor sleepkoppeling niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 voor aanhangwagenkoppeling type G15 niet voor aanhangwagenkoppeling voor aanhangwagenkoppeling type G15 voor aanhangwagenkoppeling type G15 1 mm lager, voor brandweer, voor aanhangwagenkoppeling type G135, extra gatenpatroon 83x56 voor aanhangwagenkoppeling type G145 11

14 Tabel 5: MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Einddwarsbalken en technische gegevens TGM Gaten- D patroon [kn] [mm] S C Rc=C+S DC [kn] V [kn] Max. aanhangw. gewicht t [mm] Gewicht Opmerking ,2 niet voor aanhangwagenkoppeling, minimale einddwarsbalk, indien geen einddwarsbalk is gemonteerd; voor inbouw LBW en/of wegvallen onderrijbeveiliging 16x ,5 31,5 enkel bij N48 gemonteerd, enkel voor aanhangwagenkoppeling tot 3.5 kg met oplooprem, en voor sleepkoppeling x1 8,5 23,7 niet voor aanhangwagenkoppeling vrijgegeven, enkel voor sleepkoppeling x1 9,3 31 basisdeel voor ; enkel met versterkingsplaat x8 8 26,5 basisdeel voor ; enkel met versterkingsplaat x einddwarsbalk voor TGM 13-tonner type N34/N36 voor aanhangwagenkoppeling type G x ,3 38 einddwarsbalk voor TGM 13-/15-/18-tonner voor aanhangwagenkoppeling type G15, enkel in combinatie met vulplaten (1) x brandweer, extra gatenpatroon 12x x extra gatenpatroon 83x56 (1) Bij achteraf monteren van de einddwarsbalk: vastschroeven van de einddwarsbalk op het hoofd met 2 vulplaten aan binnenzijde van de einddwarsbalk. 12

15 Tabel 6: Toewijzing montagetekening aanhangwagenkoppeling aan einddwarsbalk TGM MAN onderdeelnr. einddwarsbalk Gatenpatroon [mm] Aanhangwagenkoppeling bout 4 mm Aanhangwagenkoppeling bout 5 mm 16x x8 G x1 G x55 G x56 TK226 - AHWmontagetekening MAN onderdeelnr Opmerking n/v* enkel bij N48 gemonteerd, enkel voor aanhangwagenkoppeling tot 3.5 kg met oplooprem, en voor sleepkoppeling max. toegestane waarden in tabel einddwarsbalk TGM in acht nemen max. toegestane waarden in tabel einddwarsbalk TGM in acht nemen max. toegestane waarden in tabel einddwarsbalk TGM in acht nemen max. toegestane waarden in tabel einddwarsbalk TGM in acht nemen *nog niet verkrijgbaar 13

16 TGA Tabel 7: Type-nr. H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H1 H11 Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGA MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking x1, gebruik met aanhangwagen niet toegestaan , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor.5145 en x1, vervangen door.13 16x1, vervanging voor x1, vervangen door x x x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervanging voor , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1, vervanging voor x , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervanging voor , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1, gebruik met aanhangwagen niet toegestaan , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervanging voor , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1, vervanging voor x , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door

17 Tabel 7: Type-nr. Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGA -... MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor.13 H15 16x1 H16 16x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervanging voor x1, vervangen door x1 16x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervanging voor x1, vervangen door x1 16x1, vervanging voor x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1 16x , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervanging voor , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, betonmixer, vervangen door x1, betonmixer, vervanging voor x1, 15 mm lager H12 H13 H14 H17 H18 H19 H2 H21 H22 H23 H24 H x1, vervangen door

18 Tabel 7: Type-nr. Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGA -... MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking x1, betonmixer, vervangen door x1, betonmixer, vervanging voor x1, 15 mm lager 16x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, 15 mm lager x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, 15 mm lager x1 16x x1, 15 mm lager x1, vervangen door , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervangen door x1, vervanging voor , niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor x1 16x x1, 15 mm lager x1 16x x1, 15 mm lager x1 16x x1, betonmixer, vervangen door x1, betonmixer, vervanging voor x1, betonmixer, vervangen door x1, betonmixer, vervanging voor x1, betonmixer, vervangen door x1, betonmixer, vervanging voor.13 H39 16x1, betonmixer H x1, vervangen door x1, vervanging voor.13 H41 16x1 H x1 16x1 H26 H27 H28 H29 H3 H32 H33 H34 H35 H36 H37 H x1 16

19 Tabel 7: Type-nr. Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGA -... MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking 16x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor.13 H45 16x1 H x1 vervangen door x1 vervanging voor x1 16x x1, 15 mm lager H48 16x1 betonmixer H49 16x1, betonmixer achter, niet voor aanhangwagenkoppeling, geschikt voor doorvoer kipas H5 16x1, betonmixer H x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, 15 mm lager x1 16x x1, 15 mm lager x1 16x1 H43 H44 H47 H52 H54 H55 H x1, 15 mm lager x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, 15 mm lager x1 16x x1, 15 mm lager x1 16x1 H x1 16x1 H59 16x1 H x1 H x1, vervangen door x x1 16x x1, vervanging voor.132 H57 H62 17

20 Tabel 7: Type-nr. Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGA -... MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking 16x1 16x x1, vervanging voor x x1, vervanging voor x x1, vervanging voor x1 16x x1, vervanging voor x1 16x x1, vervanging voor.132 H68 16x1 H69 16x1 H x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, 15mm lager H71 16x1 H x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, 15mm lager x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, 15 mm lager H74 16x1 H75 16x1 H x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, 15 mm lager x , niet voor aanhangwagenkoppeling x1, vervanging voor x x1, vervanging voor x1 16x x1, 15 mm lager 16x x1, 15 mm lager H63 H64 H65 H66 H67 H73 H78 H79 H8 H

21 Tabel 7: Type-nr. H82 H84 Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGA -... MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking 16x1 16x x1, 15 mm lager 16x x1, 15 mm lager H85 16x1 H x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervangen door x1, vervanging voor x1, vervangen door x1, vervanging voor x1 16x1 H9 16x1 H91 16x1 H92 16x1 H93 16x x1, 15 mm lager H94 BLLL 16x1, bij BLLL geen aanhangwagen toegestaan H94 BLBB 16x x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal en laag, overhang 725 mm / 925 mm x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal, overhang 725 mm / 925 mm H95 BLLL 16x1, bij BLLL geen aanhangwagen toegestaan H95 BLBB 16x x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal en laag, overhang 725 mm / 925 mm x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal, overhang 725 mm / 925 mm 16x1 H87 H88 H89 H x1, 15 mm lager H99 16x1 HH x1 16x x1, vervanging voor.132 HH4 16x1 HV1 16x x x1 HV2 19

22 Tabel 7: Type-nr. HV4 HV5 HV6 HV7 Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGA -... MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking x1 16x x x1, 15 mm lager 16x x1, 15 mm lager x1 16x1 16x1 HV achter, niet voor aanhangwagenkoppeling, geschikt voor doorvoer kipas HW x x1, vervanging voor x1 16x1, betonmixer x1, vervanging voor.132 HW x1, 15mm lager HW3 16x1, betonmixer HW x1 16x x1, vervanging voor x1, 15mm lager HW x1 HW6 16x1 HW , niet voor aanhangwagenkoppeling x , vervanging voor.135, niet voor aanhangwagenkoppeling x x1, vervanging voor x x1, vervanging voor x x1, vervanging voor.132 HW8 HW9 2

23 Tabel 8: Einddwarsbalken en technische gegevens TGA MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Gatenpatroon [mm] D [kn] S C Rc=C+S DC V [kn] [kn] Max. aanhangw. gewicht t Ge[mm] wicht Opmerking x ,5 25,6 enkel met afschuining, geen vervanging mogelijk! Vervangen door ,4 niet voor aanhangwagenkoppeling, enkel met afschuining, vervangen door x ,5 31,9 gatenpatroon aanhangwagenkoppeling in het midden van einddwarsbalkhoogte, vervangen door x ,5 25,6 enkel met afschuining: vervanging voor en ontstaat uit , geen vervanging mogelijk! 16x ,5 31,5 gatenpatroon aanhangwagenkoppeling 27,5mm lager dan , vervanging voor en ,9 niet voor aanhangwagenkoppeling, enkel met afschuining, vervanging voor x ,7 einddwarsbalk versterkt, TGA en F2, vervangen door x ,5 5,1 15 mm lager dan standaard x ,6 1 bouten voor inbouw 1t-koppeling, normaal en laag, extra gatenpatroon 16x1 normaal en laag, enkel in combinatie met schetsplaat MAN nr en , overhang 725mm/925mm 21

24 Tabel 8: Einddwarsbalken en technische gegevens TGA -... MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Gatenpatroon [mm] D [kn] S C Rc=C+S DC V [kn] [kn] Max. aanhangw. gewicht t Ge[mm] wicht Opmerking x ,6 normaal en laag, extra gatenpatroon voor 1 bouten voor inbouw 1tkoppeling, normaal en laag, enkel in combinatie met schetsplaat MAN nr en , overhang 725mm/925mm x ,6 1 bouten voor inbouw 1tkoppeling, normaal, extra gatenpatroon 16x1 normaal, enkel in combinatie met schetsplaat MAN nr en , overhang 725mm/925mm x ,6 extra gatenpatroon voor 1 bouten voor inbouw 1t-koppeling, normaal, enkel in combinatie met schetsplaat MAN nr en , overhang 725mm/925mm x ,5 enkel bij MANonderbouwkoppelingsysteem x ,5 enkel bij MANonderbouwkoppelingsysteem x ,5 enkel bij MANonderbouwkoppelingsysteem Afkortingen: MAA: middenasaanhangwagen / aanhangwagen met vaste dissel; AHK: aanhangwagenkoppeling; TG: totaalgewicht t: plaatdikte einddwarsbalk RC: maximaal toelaatbaar totaalgewicht van MAA 22

25 Tabel 9: Toewijzing montagetekening aanhangwagenkoppeling aan einddwarsbalk TGA MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Gatenpatroon [mm] Aanhangwagenkoppeling bout 4 mm Aanhangwagenkoppeling bout 5 mm 1 t aanhangwagenkoppeling bout 5 mm AHWmontagetekening MAN onderdeelnr Opmerking x _ x _ x _3 16x _2 Afschuinen flensplaat aanhangwagenkoppeling boven en onder vereist x _ x _4 15 mm verlaagd x _1 MAN-onderbouwkoppelingsysteem x x x x11 n/v* _1 Aanhangwagenkoppeling voor zware lasten, normaal of laag n/v* _1 Aanhangwagenkoppeling voor zware lasten, normaal *nog niet verkrijgbaar 23

26 TGS/TG Tabel 1: Type-nr. 3S Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGS/TG MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking 16x x1, 15 mm lager x , niet voor aanhangwagenkoppeling 6S/6 16x , niet voor aanhangwagenkoppeling x , vervanging voor.135, niet voor aanhangwagenkoppeling , niet voor aanhangwagenkoppeling x , vervanging voor.135, niet voor aanhangwagenkoppeling 16x , niet voor aanhangwagenkoppeling x , vervanging voor.135, niet voor aanhangwagenkoppeling x x1, vervanging voor S/15 16x1 18S/18 16x x1 16x x1 16x x , niet voor aanhangwagenkoppeling , niet voor aanhangwagenkoppeling x , vervanging voor.135, niet voor aanhangwagenkoppeling x1 16x x1, vervanging voor , niet voor aanhangwagenkoppeling , niet voor aanhangwagenkoppeling x , vervanging voor.135, niet voor aanhangwagenkoppeling 16x1, betonmixer x x1, 15 mm lager 16x x1 8S 1S/1 13S/13 21S/21 22S 22 24S 24 26S 26 24

27 Tabel 1: Type-nr. 28 3S 3 35S 37S 39S 41S 42S/42 45S/45 46S Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGS/TG -... MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking x x1, vervanging voor.144, niet voor aanhangwagenkoppeling vrijgegeven x1 16x x x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1, niet voor aanhangwagenkoppeling vrijgegeven, 15 mm lager, betonmixer, niet voor aanhangwagenkoppeling, betonmixer 49S 16x1, betonmixer 52S 16x x1 56S 59S 66S 7S 71S 73S 74S S 82S x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 achter, niet voor aanhangwagenkoppeling, geschikt voor doorvoer kipas, 15 mm lager, 15 mm lager 16x x1, 15 mm lager x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1 16x1, niet voor aanhangwagenkoppeling, vervanging voor.135, niet voor aanhangwagenkoppeling, 15 mm lager, 15 mm lager 25

28 Tabel 1: Type-nr. Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGS/TG -... MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking x1, 15 mm lager 16x x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal en laag, overhang 725 mm x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal, overhang 725 mm 87 16x x1, niet voor aanhangwagenkoppeling vrijgegeven x1, vervanging voor.144, niet voor aanhangwagenkoppeling vrijgegeven 16x1 84S 86 89S/89 16x x1 9S 16x1 92S/92 16x1 93S 16x x1, 15mm lager 16x x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal en laag, overhang 725 mm x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal, overhang 725 mm 95 16x1 96S 16x x1, 15 mm lager 3W x1 6W x1 18W 16x x1 16x x1 16x1, betonmixer 19W 26W x1 3W x1 34W 16x x1 39W 16x1, betonmixer 49W achter, niet voor aanhangwagenkoppeling, geschikt voor doorvoer kipas 52W 16x x1 16x x1 16x x x11, 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling 56W 58W 26

29 Tabel 1: Toewijzing voertuig volgens serie, typenummer en einddwarsbalk TGS/TG -... Type-nr. MAN onderdeelnr. Gatenpatroon [mm] Opmerking 71W x1 72W x1 73W 16x x x1 16x x1 75W 16x1 Tipper 76W 16x x1 77W 16x1 78W 16x x1 16x1, betonmixer 6W 74W 79W 16x1 27

30 Tabel 11: Einddwarsbalken en technische gegevens TGS/TG MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Gatenpatroon [mm] D [kn] S C Rc=C+S DC [kn] V [kn] Max. aanhangw. gewicht t [mm] GeOpmerking wicht x1 9,5 n/v* niet voor aanhangwagenkoppeling vrijgegeven, enkel voor TG Brazilië, vervanging voor x ,5 31,5 gatenpatroon aanhangwagenkoppeling 27,5mm lager dan , vervanging voor en x ,5 25,6 enkel met afschuining, geen vervanging mogelijk! vervanging voor ,9 niet voor aanhangwagenkoppeling, enkel met afschuining, vervanging voor x1 9,5 n/v* niet voor aanhangwagenkoppeling vrijgegeven, enkel voor TG Brazilië x ,5 5,1 15 mm lager dan standaard ,6 niet voor aanhangwagenkoppeling, enkel voor achter x ,6 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal en laag, extra gatenpatroon 16x1 normaal, enkel in combinatie met schetsplaat MAN nr en , overhang 725 mm x ,6 gatenpatroon normaal, extra gatenpatroon voor 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal en laag, enkel in combinatie met schetsplaat MAN nr en , overhang 725 mm 28

31 Tabel 11: Einddwarsbalken en technische gegevens TGS/TG -... MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Gaten- D S patroon [kn] [mm] C Rc=C+S DC [kn] V Max. [kn] aanhangw. gewicht t [mm] Gewicht Opmerking x , 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal, extra gatenpatroon 16x1 normaal, enkel in combinatie met schetsplaat MAN nr en , overhang 725 mm x , extra gatenpatroon voor 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling, normaal, enkel in combinatie met schetsplaat MAN nr en , overhang 725 mm x ,4 1 bouten voor inbouw 1 t-koppeling normaal x ,5 enkel bij MAN-onderbouwkoppelingsysteem x ,5 enkel bij MAN-onderbouwkoppelingsysteem x ,5 enkel bij MAN-onderbouwkoppelingsysteem *nog niet verkrijgbaar Afkortingen: MAA: middenasaanhangwagen / aanhangwagen met vaste dissel; AHK: aanhangwagenkoppeling; TG: totaalgewicht t: plaatdikte einddwarsbalk RC: maximaal toelaatbaar totaalgewicht van MAA Tabel 12: Toewijzing montagetekening aanhangwagenkoppeling aan einddwarsbalk TGS/TG MAN onderdeelnr., einddwarsbalk Gatenpatroon [mm] Aanhangwagenkoppeling bout 4 mm Aanhangwagenkoppeling bout 5 mm 16x _2 Afschuinen flensplaat aanhangwagenkoppeling boven en onder vereist x _ x _4 15 mm verlaagd x _1 MAN-onderbouwkoppelingsysteem x _1 Aanhangwagenkoppeling voor zware lasten, normaal of laag x x _ x x11 1 t aan- AHWhangwamontagetekening genkoppe- MAN onderdeelnr ling bout 5 mm Opmerking n/v* Aanhangwagenkoppeling voor zware lasten, normaal n/v* n/v* Aanhangwagenkoppeling voor zware lasten, normaal *nog niet verkrijgbaar 29

32 5. Kogelkoppeling Zelfs een lage kogeldruk heeft, net als elke belasting op de achterzijde van het voertuig, invloed op de verdeling van de asbelasting. Daarom moet, vooral wanneer er nog meer aanbouwcomponenten achter op het voertuig worden gemonteerd (zoals een laadklep of een laadkraan), door middel van een aslastberekening worden gecontroleerd of de kogeldruk mogelijk is. Andere voorwaarden voor de montage van kogelkoppelingen zijn: 6. voldoende bemeten en typegoedgekeurde kogelkoppeling (kogeldruk, aanhangwagengewicht) voldoende bemeten en typegoedgekeurde koppelingsconsole de koppelingsconsole moet aan de verticale ribben van het hoofd worden bevestigd (bevestiging enkel aan de onderflens van het hoofd wordt door MAN niet toegestaan) op het moment dat de kogelkoppeling in de voertuigpapieren wordt opgenomen, moeten de maten en de montage aan het voertuig door een keuringsstation (bijv. DEKRA/TÜV) worden gecontroleerd de instructies in de montagehandleidingen/richtlijnen van de fabrikant van de koppelingsconsole en de kogelkoppeling moeten strikt in acht worden genomen de vereiste vrije ruimte, bijv. volgens DIN 7458 moet in acht worden genomen (zie afbeelding 2) Opleggerkoppeling Bij opleggers en s moet worden gecontroleerd of ze op basis van hun maten en gewichten samen een opleggercombinatie kunnen vormen. Daarom moet het volgende worden gecontroleerd: zwenkradius schoteldruk vrije bewegingsruimte van alle onderdelen wettelijke voorschriften Om de maximale schoteldruk te bepalen moet voor de ingebruikname van het voertuig het volgende worden gedaan: voertuig wegen aslastberekening uitvoeren optimale schotelpositie bepalen zwenkradius vooraan controleren zwenkradius achteraan controleren hellingshoek vooraan controleren hellingshoek achteraan controleren totale lengte van de opleggercombinatie controleren schotelkoppeling overeenkomstig monteren De vereiste hellingshoek bedraagt volgens DIN-ISO 1726 vooraan 6, achteraan 7, en aan de zijkant 3. Verschillende bandenmaten, veerkarakteristieken of koppelschotelhoogtes tussen en oplegger verkleinen deze hoek, waardoor die niet meer aan de norm voldoet. Behalve de helling van de oplegger naar achteren moet ook rekening worden gehouden met de rolbeweging bij het rijden in een bocht, de invering (asgeleiding, remcilinders), sneeuwkettingen, de pendelbeweging van het asaggregaat bij voertuigen met een tandemas en de zwenkradiussen. Het schotelkoppelvlak op de oplegger moet bij de toegestane schoteldruk evenwijdig aan het wegdek lopen. De hoogte van de schotelkoppeling moet overeenkomstig worden geconfigureerd, zodat de wettelijk voorgeschreven hoogte van maximaal 4 m (met oplegger) strikt in acht kan worden genomen. 3

33 Afbeelding 7: Maten van opleggercombinaties T_995_2_1_G De in de verkoopdocumentatie of tekeningen opgegeven schotelpositie geldt alleen voor het standaardvoertuig. Bij uitrustingsdelen die van invloed zijn op het leeggewicht of op de afmetingen van het voertuig is het mogelijk dat de schotelpositie moet worden gewijzigd. Hierdoor kan ook de nuttige last en de lengte van het voertuig veranderen. Alleen schotelkoppelingen en montageplaten met typegoedkeuring volgens EU-richtlijn 94/2/EG of ECE R55 mogen worden gebruikt. De montage van een schotelkoppeling zonder hulpframe is niet toegestaan. Onder bepaalde omstandigheden is een zogenaamde rechtstreekse montage van de schotelkoppeling mogelijk. Hierbij wordt de schotelkoppeling samen met een versterkingsplaat (hoeft niet te worden onderworpen aan een typegoedkeuring) op het hulpframe gemonteerd en wordt er geen montageplaat gebruikt. 31

34 Afbeelding 8: Voorbeeld montage met hulpframe T_427_1_1_G 1) 2) 3) 4) Montageplaat Koppelschotel Bevestigingshoeklijn Hulpframe 32

35 Afbeelding 9: Voorbeeld montage zonder hulpframe T_427_2_1_G 1) 2) 3) Montageplaat Koppelschotel Bevestigingshoeklijn De afmetingen van het hulpframe en de materiaalkwaliteit (σ,2 > 35 N/mm2) moeten overeenstemmen met een vergelijkbaar standaardvoertuig. De schotelkoppelingsplaat mag niet op de langsbalken maar uitsluitend op het hulpframe van de schotel rusten. Voor het bevestigen van de montageplaat mogen uitsluitend door MAN of door de fabrikant van de schotelkoppelingsplaat goedgekeurde bouten worden gebruikt. De instructies/richtlijnen van de fabrikant van de schotelkoppeling moeten in acht worden genomen. 33

36 Aansluitleidingen voor lucht, remmen, elektrische installatie en ABS mogen niet langs de opbouw schuren of bij het rijden in bochten klem komen te zitten. Daarom moet het opbouwbedrijf controleren of alle leidingen voldoende vrije ruimte hebben wanneer de met aangekoppelde oplegger door een bocht rijdt. Bij het rijden zonder oplegger moeten alle leidingen veilig in loze koppelingen resp. stekkers worden opgeborgen. Er zijn verschillende koppelpennen (ook wel kingpin genoemd): koppelpen 5 mm met een diameter van 2 inch koppelpen 9 mm met een diameter van 3,5 inch Welke koppelpen moet worden gebruikt, is afhankelijk van verschillende factoren. Doorslaggevend is, net zoals bij aanhangwagenkoppelingen, de D-waarde. Voor de gehele opleggercombinatie geldt steeds de kleinste D-waarde van koppelpen, schotelkoppeling en montageplaat. De D-waarde wordt telkens vermeld op het typeplaatje. De D-waarde voor de opleggercombinatie kan aan de hand van volgende formules worden berekend: Formule 6: D-waarde opleggerkoppeling D =,6 9,81 T R T+R U Bij de gegeven D-waarde en het gezochte maximaal toelaatbare totaalgewicht van de oplegger geldt: Formule 7: Maximaal toelaatbaar totaalgewicht oplegger R = D (T - U) (,6 9,81 T) D Wanneer het maximaal toelaatbare totaalgewicht van de oplegger en de D-waarde van de opleggerkoppeling vastliggen, kan het maximaal toelaatbare totaalgewicht van de aan de hand van de volgende formule worden berekend: Formule 8: Maximaal toelaatbaar totaalgewicht T = D (R - U) (,6 9,81 R) - D Wanneer de schoteldruk wordt gezocht en alle andere belastingen bekend zijn, kan de volgende formule worden gebruikt: Formule 9: schoteldruk,6 9,81 T R U = T+R D Hierin: D = D-waarde in [kn] R = maximaal toelaatbaar totaalgewicht van de oplegger in [ t ] inclusief de schoteldruk T = maximaal toelaatbaar totaalgewicht van de in [ t ] inclusief de schoteldruk U = schoteldruk in [ t ] Berekeningsvoorbeelden zijn te vinden in het hoofdstuk Berekeningen in de betreffende brochure. 34

37 AANTEKENINGEN 35

38 MAN Truck & Bus AG Engineering Vehicle Truck Application Engineering Dachauer Straße 667 D Munich info.manted@man.eu Wijzigingen als gevolg van technische ontwikkelingen voorbehouden. MAN Truck & Bus Onderdeel van de MAN groep