Niet wachten tot 2020, nu maatregelen treffen. Ontwikkeling financiële planning gaat door. Financieel Planner van het Jaar 2010 gehuldigd

Transcriptie

1 JAARGANG 6 NUMMER 1 MAART 2010 M A G A Z I N E Ontwikkeling financiële planning gaat door Financieel Planner van het Jaar 2010 gehuldigd Alles draait om ethiek Niet wachten tot 2020, nu maatregelen treffen

2 Gecertificeerd Financieel Planners Moet ik gaan doorwerken tot mijn 67e jaar? Wat betekent dat voor mij? Hoe kan ik een magere periode voor mijn bedrijf financieel het beste opvangen? Hoe verkrijg ik in moeilijke tijden een bedrijfsfinanciering van de banken? Hoe creëer ik een stabiel inkomen als ik onregelmatig werk heb? De dekkingsgraad bij pensioenfondsen is laag. Wat betekent dat voor mij? Geachte heer/mevrouw, Typische vragen voor de gecertificeerd financieel planner! Zeker in een periode, waarin onzekerheid over de toekomst almaar toeneemt, kan een gecertificeerd financieel planner u helpen een beter inzicht en overzicht te geven van uw huidige en toekomstige financiële situatie. Weten waar u aan toe bent De financieel planner brengt alle relevante privé- en zakelijke aspecten logisch met elkaar in verband. Hij helpt u met het in kaart brengen van uw persoonlijke financiële situatie. Daarnaast adviseert hij wat u kunt doen om uw (financiële) wensen voor de toekomst te realiseren. Door zijn ruime praktijkervaring ziet hij al snel wat u wilt. Natuurlijk bepaalt u altijd zelf wat u uiteindelijk wel en niet wilt regelen en op welke manier. Gecertificeerd Financieel Planner Een gecertificeerd financieel planner is ingeschreven in het register van de Stichting Certificering Federatie Financieel Planners. Deze stichting stelt zich ten doel om de kwaliteit van het aanbod van financieel planners inzichtelijk te maken. Uitsluitend een gecertificeerd financieel planner mag gebruikmaken van de titel FFP (achter zijn/ haar naam) en het logo gecertificeerd financieel planner voeren. Er zijn er zo n 3000 van in Nederland. Meer typische vragen voor de Financieel Planner De Financieel Planner bij u in de buurt

3 INHOUD C O L O F O N FFP Magazine is een uitgave van de Federatie van Financieel Planners. C ONTACTADRES Secretariaat Vereniging FFP Postbus 12, 3740 AA Baarn Telefoon: Fax: info@vffp.nl Website: PROJECTGROEPEN Telefoon: Fax: info@vffp.nl REDACTIEADRES Oostdam & Van den Eijkel Molenveldlaan RM Nijmegen Telefoon: Fax: redactie@ffpmagazine.nl Website: Column: Ontwikkeling financiële planning gaat door Niet wachten tot 2020, nu maatregelen treffen Financieel Planner van het Jaar 2010 gehuldigd REPRORECHT Berichten uit FFP Magazine mogen uitsluitend met bronvermelding overgenomen worden en onder de voorwaarde dat de redactie daarover vooraf wordt geïnformeerd. ABONNEMENTEN FFP Magazine wordt kosteloos verspreid onder de leden van de Vereniging FFP (FFP gecertificeerde Financieel Planners). Voor personen buiten deze doelgroep bedraagt de abonnementsprijs g 39,50 (inclusief 6% BTW) per jaar. Abonnementen gelden voor 1 jaar en worden zonder tegenbericht automatisch verlengd. Opzeggingen dienen schriftelijk te geschieden, uiterlijk 6 weken voor het aflopen van de abonnementsperiode, aan bovenstaand postadres. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed aanvaarden de auteurs, redacteuren en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en omvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan. FFP-magazine wordt uitgegeven door Oostdam & Van den Eijkel in opdracht van de Vereniging FFP. De vereniging FFP kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor de meningen, visies en standpunten van derden zoals die tot uidrukking komen in de artikelen en columns van FFP-Magazine. Dat geldt ook voor alle commerciële uitingen in de vorm van advertenties, advertorials en bijlages. Alles draait om ethiek Nieuw register biedt extra herkenbaarheid echtscheidingsadviseurs En verder: Wij bezien financiële planning steeds meer vanuit Europees perspectief Gouden handdruk 12 Afschaffing van hypotheekrente-aftrek! 14 FFP Magazine scoort hoog 22 FIDIN en VFFP: hechte samenwerking 25 Analfabete consument wil kunnen vertrouwen op adviseur 26 FFP-leden actief op netwerk LinkedIn 30 Vertraging in AOW-dossier funest 31 F F P - M a g a z i n e m a a r t

4 IFK PE-trainingen FFP 2010 IFK nodigt u uit voor de PE-training FFP Onze ervaren docenten praten u bij over de laatste ontwikkelingen op het gebied van financiële planning, waarbij ook de integratie aan bod komt. Het programma is efficiënt ingedeeld en biedt alle gelegenheid tot het stellen van vragen. In de 18 PE-punten zijn ook 3 PE-punten opgenomen met betrekking tot internationale aspecten. Op vindt u meer informatie. U kunt de permanente educatie volgen in de omgeving van Utrecht, Breda, Eindhoven, Rotterdam en Zwolle. Alle bijeenkomsten vinden plaats tussen en uur, zodat u uw ochtend zelfstandig kunt besteden en u files vermijdt. om het programma deels via e-learning aan te mogen bieden. U kunt de modules Belastingen en Toekomstvoorzieningen (met afsluitende toets) thuis, of waar dan ook, online volgen op een moment dat u het beste uitkomt. De prijs bedraagt g 225 per dagdeel of g indien u zich voor het volledige programma van zes dagdelen inschrijft. Heeft u vorig jaar het PE-programma bij ons gevolgd, dan betaalt u g 950 voor het volledige programma en g 190 per dagdeel. Op de bovenvermelde prijzen is de onderwijsvrijstelling voor de btw van toepassing. Het is mogelijk in aanvulling op deze training de PE SEH en de PE Wft te volgen. Op vindt u meer informatie. E-learning Ook dit jaar zal IFK bij de FFP een verzoek indienen Het PE-rooster voor het voorjaar 2010 ziet er als volgt uit: PE-punten FFP Zwolle Utrecht Breda Eindhoven Rotterdam middag avond maandag dinsdag dinsdag woensdag donderdag Dagdeel 1 en 2 3 BEL 3 HE 17 mei 18 mei 25 mei 2 juni 3 juni Dagdeel 3 en 4 3 BF 3 TKV 31 mei 1 juni 8 juni 16 juni 17 juni Dagdeel 5 en 6 3 ICB-part 3 ICB-ond 21 juni 15 juni 22 juni 30 juni 1 juli Bel voor meer informatie: Het inschrijfformulier is te vinden op:

5 C OLUMN Financiële planning is relatief nog jong, wat onder meer blijkt uit de ontwikkelingen, die het beroep nu doormaakt. De opkomst ervan in ons land valt samen met de oprichting van de VFFP in Hoewel veel academici FFP-gecertificeerd zijn, heeft de VFFP ervoor gewaakt dat het een academisch verschijnsel zou worden. De certificering is daarom juist heel praktijkgericht. Ontwikkeling financiële planning gaat door Zo is de praktijkcasus een belangrijk onderdeel van de toets en wordt daarbij enige jaren praktijkervaring gevraagd. De FFP er acteert op een HBO+ niveau. Om het vak bij te houden, is de permanente educatie niet meer weg te denken. Zowel internationaal als in ons land zien we belangrijke trends die aantonen dat ons vak zich sterk door ontwikkelt. Zo gaan ethiek en vaardigheden in het geheel een nog belangrijkere rol spelen, evenals zorgplicht en de wijze waarop het planningsproces is ingericht. De vraag wordt nadrukkelijk gesteld welke invloed de beloning van de financieel planner heeft op het advies. De feeadviseur kan belang hebben bij het schrijven van uren waar de commissieadviseur belang kan hebben bij de verkoop van een product. De financiële planner in dienst van de bank wordt vaak ingezet om klanten te werven en te binden. Wetgevers en toezichthouders lijken een duidelijke voorkeur te hebben voor fee, maar maken zich tegelijkertijd zorgen over de toegankelijkheid van het financieel advies. Voor veel planners is de vraag hoeveel consumenten bereid zijn een redelijke fee te betalen en of de markt groot genoeg is voor een rendabel businessmodel. De consument moet nog wennen en hij heeft nog alternatieven. Anderzijds zou men juist in deze tijd verwachten dat de behoefte aan een goed objectief plan manifest is. De trend is wel duidelijk dat van een financieel planner nadrukkelijk verwacht wordt dat hij aan de kant van de klant staat en acteert als zijn adviseur en belangenbehartiger. Daarbij moet hij aangeven waar zijn belangen liggen en hoe hij beloond wordt. work wordt uitgegaan van competenties, waarbij vaardigheden minstens zo zwaar wegen als kennis. Bij vaardigheden wordt gekeken hoe goed de planner de relevante informatie verzamelt, deze weet te analyseren en op basis daarvan met creatieve oplossing komt. Dit systeem kent een carrièrepad, waarbij iemand van een binnendienstfunctie, via financieel adviseur kan doorgroeien naar niveau. Voor de FFP roept dit de vraag op of wij op termijn niet eveneens met een register voor financieel adviseurs moeten komen. Een andere ontwikkeling is, dat de markt nu vraagt om een definitie van het integraal advies. Wat is nu een integraal advies en hoe ziet het proces eruit om tot een goed plan te komen? Voor sommige producten hebben toezichthouders het voortouw genomen door met een leidraad te komen. Binnen de FFP zijn wij hiermee eveneens volop aan de slag. De onderliggende trend bij dit alles is, dat productadvisering definitief plaats lijkt te maken voor integraal advies en relatiegericht werken. En daar zijn wij toch allemaal voor? Henk Duthler Voorzitter VFFP een financieel planner of master. Binnen EFPA zien wij, dat in een aantal landen dit carrièrepad al praktijk is geworden voor het adviseurs- en planners- De Europese Unie komt met een nieuwe wettelijke indeling om het niveau aan te geven waarop iemand binnen een beroepsgroep kan acteren. Dit systeem, het European Qualification Framework, kent acht niveaus, waarbij 1 het laagste is en 8 het hoogste. In dit frame- F F P - M a g a z i n e m a a r t

6 INTERVIEW Noach van Beusekom over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel: Het Nederlandse pensioenstelsel komt meer en meer onder druk te staan. Dat blijkt ook uit de bevindingen van de Commissie Toekomstbestendigheid Aanvullende Pensioenregelingen, die onlangs zijn gepresenteerd. Noach van Beusekom, financieel planner en eigenaar van Pensioen & Planning Nederland, ziet echter genoeg kansen. Maar dan moeten we niet wachten tot 2020 met het nemen van maatregelen. Niet wachten tot 2020, nu maatregelen treffen DDe Commissie Toekomstbestendigheid Aanvullende Noach van Beusekom Pensioenregelingen, in de volksmond de Commissie Goudswaard genoemd, heeft eind januari haar bevindingen aan opdrachtgever minister Donner gepresenteerd. In het rapport Een sterke tweede pijler concludeert de commissie dat het Nederlandse pensioenstelsel moet worden aangepast om weer toekomstbestendig te worden. Door de vergrijzing, de stijgende levensverwachting en het groeiende risico op financiële risico s zijn de huidige ambities en veronderstelde zekerheid op termijn niet langer haalbaar. Toch pleit de commissie voor behoud van een collectief en solidair pensioenstelsel. De consequentie hiervan is dat er keuzes moeten worden gemaakt om tot een nieuw evenwicht tussen ambitie, zekerheid en kosten van pensioen te komen. Volgens de commissie zijn hiervoor goede mogelijkheden. SOLIDARITEIT Hoewel er in de media naar aanleiding het rapport flink wordt gesomberd en een enkeling zelfs zover gaat om te concluderen dat dit het faillissement van het Nederlandse pensioenstelsel zou betekenen, ziet Noach van Beusekom het minder negatief. In mijn beleving is het pensioenstelsel verre van failliet. Maar er staan wel spannende dingen in het rapport van de commissie. De commissie legt de nadruk op de termen collectief en solide. Maar hoe denken de jongeren daarover? Zijn zij bereid om structureel teveel te blijven betalen? Dat is de centrale vraag. Jongeren zitten in een lastige positie. Zij worden min of meer verplicht om solidair te zijn met de ouderen. Maar wie zal er straks solidair zijn met hen?, vraagt Van Beusekom zich af. Daarom wordt steeds vaker voorzichtig geopperd dat de oudere leeftijdscohorten meer moeten gaan betalen om de toekomst veiliger te stellen. De huidige financieringsvorm is in grote mate gebaseerd op een gemiddelde doorsneepremie. De commissie schuift de besluitvorming over dit gevoelige onderwerp door naar de sociale partners, die het samen maar moeten bepalen. Van Beusekom ergert zich eraan dat werkgevers steeds minder bereid blijken om mede de pensioenrisico s te dragen: In de goede jaren profiteerden zij van het voordeel door veel minder premie te betalen. Maar nu het tegenzit, blijken zij niet bereid om bij te springen. Dat is een klassiek geval van wel de lusten, maar niet de lasten. Die houding past niet in de solidariteitsgedachte. Een ander probleem zijn de discrepanties die gaan ontstaan in de hoogte van de premies. De commissie Goudswaard erkent dat mannen meer betalen dan vrouwen, hoger opgeleiden langer leven dan lager opgeleiden en jongeren in verhouding meer premie betalen dan ouderen. Met name die laatste groep wordt ook nog geconfronteerd met het feit dat, mochten zij een eigen bedrijf beginnen, zij de reeds betaalde premie niet mogen overdragen van hun pensioenfonds naar bijvoorbeeld een lijfrentevoorziening. Ik vind dat dit wel mogelijk 6 m a a r t F F P - M a g a z i n e

7 zou moeten zijn, maar het is een heet hangijzer. Te denken valt aan een soort waardeoverdracht tussen de tweede en derde pijler. Voor het eerst gaat de SER hier onderzoek naar doen. Dat vind ik een goede ontwikkeling. UITGEHOLD De hoogte van de pensioenen staat natuurlijk al veel langer onder druk. Van Beusekom: Van een pensioen, dat was gebaseerd op het eindloon, zijn we in Nederland naar een situatie gegaan waarbij het middelloon als uitkeringsgrondslag wordt gehanteerd. Indexatie en dekkingen zijn inmiddels uitgehold. Dit geldt overigens ook voor de nabestaandenpensioenen: de premie ligt nog steeds op het oude niveau, maar de dekking wordt steeds verder versoberd. Zowel de adviesmarkt als de commissie Goudswaard verwacht dat we naar een lager opbouwpercentage per dienstjaar gaan. Volgens Van Beusekom zullen de pen- F F P - M a g a z i n e m a a r t

8 Maarten Franken, Berkenhout Finance: sioenambities nog lager uitvallen dan op dit moment wordt ingeschat. Dit blijkt uit de cijfers die hij noemt: Naar verwachting gaan we van 2% eindloon naar 1,9 % eindloon en voor middelloon van 2,25% naar 2,15%. Op basis van 46 dienstjaren (21 tot 67 jaar) voorzie ik dat we op termijn zelfs zullen uitkomen op slechts 1,75% middelloon en 1,5% eindloon. Er zijn drie hendels waaraan fondsbeheerders kunnen trekken om bij te sturen. De eerste is de premie die, als de huidige ambitie zou blijven bestaan, omhoog zou moeten. Dat is volgens alle betrokkenen echter niet realistisch. De tweede hendel is de aanspraak, die in dat geval omlaag zou moeten. Maar nu opgebouwde rechten verminderen, zou tot een nog grotere vertrouwensbreuk leiden en is dus geen optie. De derde hendel, wel of niet indexeren, levert voor de toekomst geen oplossing, omdat veel pensioenen nu al niet of beperkt worden geïndexeerd. Dat kan ook eigenlijk pas weer als de dekkingsgraden zich hebben hersteld tot tenminste 135%. De conclusie die je hieruit kunt trekken, is dat alle sturingsmogelijkheden die er nu zijn, geen oplossing zullen bieden voor het probleem. Noach van Beusekom: Kansen en aandachtspunten voor financieel planners Door alle ontwikkelingen is de kans toegenomen dat de ambitie van een financieel plan niet wordt gehaald op basis van de huidige aanpak, waarschuwt Noach van Beusekom. Ook de ontwikkeling van de inflatie werkt hieraan niet mee. Belangrijke zaken waarover financieel planners aandachtig met hun klanten moeten spreken, zijn de vragen in hoeverre het huis straks vrij zal zijn van hypotheeklasten en in hoeverre de nu geprognosticeerde hoogte van de inkomsten, inclusief hun pensioeninkomen, zeker en reëel zijn. Voor financieel planners is het verder interessant te weten dat het risico van de pensioenopbouw meer bij de deelnemer wordt neergelegd en dat mogelijk de pensioenopbouw in de toekomst gekoppeld zal worden aan het inkomen, vermogen en opleidingsniveau. Verder moeten zij nog scherper dan nu kijken naar de salarisambities van hun klanten in combinatie met hun opleidingsniveau. Ook hierin heeft de financieel planner een zorgplicht om tot een passend advies te komen. Werkgevers en pensioenfondsen debet aan beperkt bewustzijn werknemer Maarten Franken is eigenaar van Berkenhout Finance en één van de leden van de kennisgroep Levensverzekeringen en Pensioenen van de FFP. Wat hem het meest verbaasde in het rapport van de commissie Goudswaard, was de conclusie dat er een enorme premiestijging zou moeten plaatsvinden om de pensioenen ook in de toekomst op het huidige niveau te houden. Ik heb geen cijfers gezien en het dus niet doorgerekend, maar ik vind dat raar. Als oorzaak voor deze premieverhoging van dertig procent of meer, noemt de commissie de toegenomen levensverwachting. Maar we mogen toch aannemen dat de actuarissen van de pensioenfondsen hun werk naar behoren hebben gedaan en deze ontwikkeling hebben meegenomen in hun berekeningen? PERSOONLIJK AANSPREKEN Ook Franken constateert een zeer beperkt pensioenbewustzijn bij een groot deel van de Nederlandse bevolking. Ik vind dat de werkgevers en de pensioenfondsen hieraan debet zijn. Zij hadden veel eerder en veel duidelijker moeten communiceren wat de pensioengrondslag zou worden. Nu ontdekken veel mensen pas als ze al in de vijftig of zestig zijn, dat ze waarschijnlijk minder dan de helft van hun laatstverdiende loon als pensioenuitkering zullen ontvangen. En dan is het te laat om nog bij te sparen. Ondanks de grote aandacht die er nu voor de pensioenen is, verwacht hij echter niet dat dit tot meer bewustwording zal leiden. Het blijft te abstract, te algemeen. Pas als je mensen persoonlijk aanspreekt en hen letterlijk laat zien wat hun pensioenuitkering wordt op basis van de huidige opbouw, gaat het bij ze leven. Als financieel planners kunnen wij die bewustwording dus stimuleren, maar dan zullen wij de klant wel pro actief moeten benaderen. 8 m a a r t F F P - M a g a z i n e

9 De commissie concludeert dus terecht dat er geen rek meer zit in de premiestelling, volgens Van Beusekom. Het gevolg hiervan is dat deelnemers of hun ambities moeten loslaten, of bereid moeten zijn om meer risico te dragen. Dat laatste is het meest voor de hand liggende scenario. Een andere mogelijkheid is om de opbouw tot een maximum te beperken, zeg 70% van een maximaal loon van euro. Een dergelijk scenario past ook in de solidariteitsgedachte. NU INGRIJPEN In de ogen Van Beusekom is de commissie lang niet kritisch genoeg geweest richting de fondsbeheerders: Er komen vooralsnog geen nieuwe eisen voor het financiële toetsingskader (FTK). Dat geeft weinig vertrouwen. Zeker gezien de onzekerheden die we door de gebeurtenissen van het afgelopen jaar eindelijk zijn gaan onderkennen. Dat de fondsen als verdediging aanvoeren dat zij geen zicht hadden op de zogenaamde witte vlekken, groepen die zich in een later stadium bij een pensioenfonds hebben aangesloten en dus relatief minder hebben bijgedragen aan de dekkingsgraad van het fonds, sterkt hem in zijn overtuiging dat er meer toezicht moet komen. Gelukkig zijn de problemen nu nog beperkt: De armoede in Nederland is erg laag in vergelijking met andere landen, aldus Van Beusekom. Maar door de steeds hogere levensverwachtingen in combinatie met mogelijk lagere pensioenopbouw, moeten we oppassen dat we niet langzaam afglijden. Het is een lange termijnvraagstuk. Belangrijke factoren die hierbij een rol spelen, zijn de -opleving van de- economie, de toenemende vergrijzing en de vraag in hoeverre deelnemers van pensioenfondsen bereid zijn om een lagere uitkering te accepteren. Reden temeer om snel in te grijpen: De commissie Goudswaard heeft in haar adviesrapport de eerste stappen gezet voor een toekomstbestendig pensioen. Het feit dat de beslissingen weer tien jaar vooruitgeschoven worden, is niet verstandig. We moeten nu ingrijpen. Dat biedt deelnemers de mogelijkheid om alvast te beginnen met bijsparen voor later én het is een goed signaal om duidelijk te maken dat het een serieus probleem is. Alleen zo creëer je de kans dat de gemiddelde Nederlander een realistische pensioenverwachting krijgt. André Onnink, Financieel in Balans: Bommetje onder pensioenstelsel De conclusie van de Commissie Goudswaard dat het Nederlandse pensioenstelsel over na wat zij zelf voor hun financiële toe- afgenomen, denken steeds meer mensen er- op termijn te duur zal zijn, is eigenlijk niets komst kunnen regelen. Er is duidelijk behoefte aan flexibele oplossingen die goed nieuws, vindt André Onnink, eigenaar van Financieel in Balans en lid van de kennisgroep Levensverzekeringen en Pensioenen lingen. Ik spreek steeds meer 45- en 50-plus- aansluiten bij de eigen wensen en doelstel- van de FFP. Maar met de veranderingen sers die vermogen opbouwen in box 3 door die Goudswaard voorstelt, gaat er toch een elke maand geld te storten op een spaar- of klein bommetje af onder het huidige collectieve pensioenstelsel. Het schokeffect is mis- zijner tijd flexibel worden ingezet voor het beleggingsrekening. Dit vermogen kan te schien wel goed voor de pensioenbewustwording bij de gemiddelde Nederlander. mindering van de woonlasten. Ook fiscaal afdekken van de inkomenshiaten of ter ver- In combinatie met twee andere ontwikkelingen biedt de versobering van het pensioen- lijfrente bankspaar- en belegrekening. sparen is weer in, sinds de invoering van de stelsel goede kansen voor financieel planners. Omdat de AOW-leeftijd opschuift én A CCEPTATIE UURFEE het vertrouwen in pensioenfondsen sterk is De groep waarop hij doelt, wil zelf het fi- nanciële roer in handen nemen en zoekt daarbij advies van onafhankelijke professionals. Het positieve gevolg daarvan is, dat zij ook veel sneller bereid zijn om dat advies op basis van een uurfee te betalen, merkt Onnink. Daarmee raakt deze vorm van belonen steeds meer geaccepteerd. Dit geldt overigens niet alleen voor pensioenen, maar voor financieel advies in de brede zin. Helaas blijven de jongeren achter waar het om hun pensioenplanning gaat. Zij interesseren zich nauwelijks voor hun financiële huishouding over dertig, veertig jaar. Dat zien we dan wel weer, is hun insteek. Ze zijn nu bezig met huisje-boompje-beestje, ouderschap en carrière. Het is en blijft erg moeilijk om hen bewust te maken van hun pensioensituatie, terwijl zij juist ruim de tijd hebben om deze zaken nog in hun eigen voordeel te regelen. F F P - M a g a z i n e m a a r t

10 INTERVIEW Miek Bouwes draagt stokje over aan Rick Wassenaar Financieel Planner van het Jaar 2010 gehuldigd Zelfstandig en onafhankelijk financieel planner Rick Wassenaar uit Bergschenhoek is de winnaar van de verkiezing Financieel Planner van het Jaar Hij ontving de wisselbeker behorende bij de titel uit handen van Roelof Meijer tijdens het gecombineerde PFP Forum/Beleggerscongres voor het Intermediair in Nieuwegein. De jury oordeelde dat Wassenaar dit jaar de beste praktijkcasus had gemaakt. Voor Wassenaar is het een extra mooie overwinning, omdat hij ook vorig jaar bij de laatste vijf kanshebbers zat. Die editie werd echter gewonnen door Miek Bouwes van Fine Tuning Personal Finance uit Rotterdam. FFP Magazine sprak met de beide winnaars. Miek Bouwes, Financieel Planner van het jaar 2009: Ik dacht dat ik geen enkele kans maakte Miek Bouwes, voluit Annemieke Bouwes-Nieuwpoort, werkt sinds 2006 bij Fine Tuning Personal Finance, het adviesbedrijf van Iris Brik. In eerste instantie was ik helemaal niet bezig met de verkiezing. Ik kwam van een kantoor waar op provisiebasis werd gewerkt. Totdat wij in 2007 voor een project samenwerkten met Franck Helderman, die dat jaar de titel had veroverd. Iris was zelf in 2005 winnaar van de verkiezing en samen daagden ze mij uit om hen dit na te doen. Toen Iris eind 2008 op vakantie was, zag nomineerde zat, bleef het daarna oorverdovend stil. Omdat Iris mij had verteld dat ik mijn kans schoon om onopgemerkt aan de slag te gaan. Zo kon ik de uitdaging helemaal op eigen manier aangaan. Ik schreef organisatie en haar was geweest, ver- er in 2005 juist heel veel contact tussen de me in onder mijn meisjesnaam: Annemieke Nieuwpoort. Enerzijds om de verrassing ik naar Nijkerk, waar het congres in 2009 wachtte ik er helemaal niets van. Wel ging zo lang mogelijk uit te stellen, maar stiekem plaatsvond. Maar bij aankomst stond ik ook om, mocht ik niet winnen, de afgang niet eens op de gastenlijst! Later bleek dat wat minder groot te laten zijn. Onzin natuurlijk, maar ja... verrassing des te groter te laten zijn. Nou, de organisatie het erom gedaan had om de dat is ze wel gelukt! Pas toen ze halverwege waren met het voorlezen van het jury- Het kostte haar veel tijd om de praktijkcasus naar tevredenheid uit te werken. Ik heb rapport, dacht ik: Wacht eens even, dit het eigenlijk precies zo aangepakt als we het klinkt wel heel bekend. En toen kreeg ik in de praktijk doen en dan praat je snel over de bibbers! twintig, vierentwintig uur werk. Dan leg je de casus even weg, om het later opnieuw op Na de huldiging leefde ze twee weken lang te pakken om nog wat bij te schaven en te in een soort roes. Er kwamen veel felicitaties binnen, ook van mensen die ik al ja- polijsten. Hoewel ze snel hoorde dat ze bij de vijf geren niet meer had gesproken. En ook veel bloemen! Het kantoor stond er vol mee. We kregen zo veel boeketten dat we ze op een gegeven moment bijna niet meer kwijt konden. Maar veel belangrijker is natuurlijk de uitstraling die een dergelijke titel het kantoor geeft. Bestaande klanten zagen het als een bevestiging dat ze de juiste adviseurs hadden gekozen en nieuwe klanten informeerden geïnteresseerd hoe je financieel planner van het jaar wordt en wat dit precies inhoudt. En het is natuurlijk een vakprijs, dat geeft de titel zoveel waarde. Naast de eeuwige roem mag de Financieel Planner van het Jaar op kosten van de organisatie naar de jaarlijkse FPA Conference in de Verenigde Staten. Ik heb dat bezoek aan Amerika als zeer inspirerend ervaren, besluit Bouwes. Wat ik daar gehoord en gezien heb, bevestigde voor mij dat Fine Tuning Personal Finance op de goede weg is. Dat doen wij door de klant centraal te stellen, heel goed naar de klant te luisteren en door te vragen. Alleen de werkelijke motieven van de klant zijn immers goed genoeg om het speerpunt van het advies te vormen. 10 m a a r t F F P - M a g a z i n e

11 Rick Wassenaar, Financieel Planner van het Jaar 2010: Extra gemotiveerd na nominatie in 2009 Nadat Rick Wassenaar in 2003 was toegetreden tot de FFP, heeft hij regelmatig overwogen om mee te doen aan de verkiezing Financieel Planner van het Jaar. Toch heeft het tot de editie van 2009 geduurd voordat hij een eerste poging waagde. Er gaat namelijk onnoemelijk veel tijd inzitten, vertelt de kersverse winnaar, en je moet ook al heel wat planningen gemaakt hebben om de gecompliceerde casus tot een bevredigend einde te kunnen brengen. Toen Wassenaar twee jaar geleden als onafhankelijk financieel planner van start ging met zijn advieskantoor Wassenaar Financiële Planning, was het juiste tijdstip voor deelname gekomen. De titel leek mij een prachtig visitekaartje voor mijn bedrijf. Ik deed mee en zat bij de laatste vijf, maar Miek Bouwes ging er uiteindelijk met de hoofdprijs vandoor. Omdat mijn nominatie in dat jaar niet de winst had opgeleverd, was ik extra gemotiveerd om in 2010 alsnog de titel in de wacht te slepen. En dat is me gelukt. Eigen kennis en vaardigheid meten met die van vakbroeders en -zusters is een nuttige bezigheid, vindt Wassenaar. Het is erg leerzaam om te zien hoe anderen de materie benaderen. Zo heb ik geleerd van de aanpak die Miek de winst in 2009 heeft opgeleverd. Ook merkte ik dat ik het afgelopen jaar ef- ficiënter ben geworden in mijn werkwijze. Waar ik vorig jaar nog vier volle dagen heb besteed aan de praktijkcasus, deed ik het nu in twee dagen. Wassenaar heeft - naar eigen zeggen - een eenvoudige, maar gestructureerde aanpak die zowel voor relatief eenvoudige adviezen als voor uiterst gecompliceerde situaties zijn vruchten afwerpt. Mijn werkwijze is als volgt: ik omschrijf de situatie voor en na alle mogelijke veranderingen. Uit de vergelijking tussen beide situaties komen de verbeterpunten naar voren. Het stappenplan om de verbeterpunten te bereiken, is het eigenlijke advies. Ik zie de verkiezing tot Financieel Planner van het Jaar als de bekroning van mijn aanpak. En het goede nieuws is dat iedereen het kan leren. Je hoeft er zelfs geen financieel planner voor te zijn, al is een beetje kennis van de materie natuurlijk wel handig. Het is een methode die volgens Wassenaar goed in de huidige tijd past, omdat ze een grote doelgroep zal aanspreken. We moeten als financieel planners de negatieve beeldvorming omtrent financieel advies wegnemen. Er ligt een grote kans als we duidelijk kunnen maken wat de voordelen van een goed financieel plan voor de klant zijn. In dat verband vind ik het overigens geen goede zaak dat er steeds meer keurmerken komen. Die versnippering maakt het er voor de consument niet duidelijker op en het gaat ten koste van de collectieve kracht die we zouden moeten gebruiken om ons vak positief te profileren. Wassenaar kijkt uit naar oktober, als hij naar Denver mag om daar de FPA Conference te bezoeken. Ik heb er veel zin in om daar nieuwe inspiratie op te doen. In mijn ogen kun je alleen een goede adviseur zijn als je jezelf blijft ontwikkelen en daardoor je klanten beter kunt bedienen. Ik moet het reisje, zowel zakelijk als privé, nog wel goed plannen, maar dat zal wel lukken. F F P - M a g a z i n e m a a r t

12 In elke uitgave van FFP Magazine zullen leden van de FFP kennisgroepen één of twee actuele praktijkcases aandragen. De kennisgroepen zijn samengesteld uit deskundige FFP ers op uiteenlopend gebied. De groepen vormen als het ware de oren en ogen van het FFP bestuur en zij ondersteunen en adviseren het bestuur bij het bepalen van standpunten, visies en commentaren. Kennis delen is een belangrijk aandachtspunt voor FFP. In deze uitgave een bijdrage van de FFP Kennisgroepen Sociale Zekerheid, Belastingen en Financieren UIT DE PRAKTIJK Gouden handdruk: een mooi Advisering over de gouden handdruk is de laatste jaren meer en meer een specialisme geworden. Toch gebeurt het nog vaak dat een cliënt standaardadviezen voorgeschoteld krijgt, afhankelijk van het loket waarbij hij aanklopt: de verzekeraar, accountant of tussenpersoon. De enige mogelijkheid om een cliënt inzicht te geven in alle mogelijkheden is alle opties door te rekenen op basis van de huidige wetgeving, de geldende tarieven voor koopsommen en de rentestand. Dit is veel werk, maar levert veelal verrassende inzichten op. Aan de hand van een praktijkcasus zal ik inzicht geven in de mogelijkheden en aandachtspunten met betrekking tot de advisering over de gouden handdruk. UITGANGSSITUATIE Een cliënt (52) heeft jarenlang gewerkt en krijgt een ontslagvergoeding van g De cliënt en zijn partner (51) wonen samen. Zij hebben drie kinderen. Het inkomen van de man is g voor ontslag en zijn pensioen bedraagt g Het nabestaandenpensioen na uitdiensttreding is aanmerkelijk lager: g Zijn partner heeft een inkomen van g per jaar. De som van zijn grotendeels aflosvrije hypotheek bedraagt handdruk in een keer wordt afgerekend tegen 52%, is deze heffing niet van toepassing. Over bedragen boven de g is immers geen zorgbijdrage verschuldigd. Na 65-jarige leeftijd liggen de tarieven lager in de eerste en tweede schijf, maar ook dan dient er rekening gehouden te worden met de zorgbijdrage. Feitelijk is het verschil tussen 52% belastingheffing en de uitkeringen van een gouden handdruk-stamrecht niet zo groot als in veel gevallen wordt verondersteld. g (6% rente). De WOZ-waarde van het huis is g De kinderen gaan studeren en zullen derhalve behoorlijk veel geld kosten. Van belang is dat de risicohouding van de cliënt in het algemeen niet defensief is. Gelet echter op de onzekerheid over het vinden van een nieuwe werkkring, wil hij vooralsnog voorzichtig met de ontslagvergoeding omgaan. Een tweede punt van aandacht vormt het nabestaandenpensioen. Door zijn ontslag, c.q. werkloosheid, zal het pensioen na overlijden lager uitvallen. Er is namelijk een gedeelte op risicobasis verzekerd. Voor deze situatie is er een aanvulling gekomen in de Pensioenwet. Deze aanvulling voorziet in een verplichte voortzetting van het nabestaandenpensioen na ontslag. De uitkering In beginsel heeft de cliënt vijf mogelijkheden om de gouden handdruk aan te wenden: voorziet echter niet in een wezenpensioen. Het ontstane tekort wordt netto in privé verzekerd. Hij is immers Gelijk met de fiscus afrekenen samenwonend en de uitkering kan onbelast bij zijn partner Onderbrengen bij een verzekeraar terechtkomen. Hierdoor vindt er ook geen ver- Onderbrengen bij een bank (sinds 1 januari 2010) rekening (imputatie) van de vrijstelling bij overlijden Onderbrengen bij de eigen BV plaats. Onderbrengen bij de ex-werkgever Een derde aandachtspunt is de hypotheek. De cliënt A ANDACHTSPUNTEN Het eerste punt van aandacht is de inkomensafhankelijke bijdrage van de zorgverzekering. Over een stamrechtuitkering bedraagt deze 4,95%, indien het zogeheten bijdrage-inkomen onder de grens van g blijft. In feite is dit een extra belastingdruk, waardoor uitkeringen in de toekomst tegen 38,4% (eerste schijf) en 46,9% (tweede schijf) belast worden. Als de gouden heeft een bijna volledig aflosvrije hypotheek. Hij betaalt een rente van 6% over deze geldlening. De rente die hij in mindering kan brengen op zijn belastbaar inkomen bedraagt g (g g 3.600). Deze rente is aftrekbaar tegen 52%, zijnde g Deze rente komt in mindering op de te betalen rente, zodat hij per saldo g netto aan rente betaalt. Hierdoor betaalt hij netto 3,25% rente. Bij aflossing van de eigen-wonings- 12 m a a r t F F P - M a g a z i n e

13 moment voor integraal advies chuld ontstaat er een voordeel van 3,25%. Bij aflossing van de eigen-woningschuld heeft de cliënt niet te maken met de vermogensrendementsheffing. Bij blijvende werkloosheid zal het financiële voordeel bij aflossing van de hypotheekschuld groter worden vanwege de geringere fiscale rente-aftrek. De cliënt kan er ook voor kiezen om de ontslagvergoeding te storten op een spaarrekening ter aflossing van de eigen-woningschuld. Dit levert hem 6% netto rente over de ontslagvergoeding op. Hij kan het bedrag door de hoog/laag-stortingen niet in een keer wegzetten, maar zal in alle gevallen een hoger rendement halen dan bij aflossing van de eigen-woningschuld. Uiteraard kan een combinatie van beide ook aantrekkelijk zijn. SOCIALE VOORZIENINGEN NA ONTSLAG Er is in beginsel recht op een uitkering conform de werkloosheidswet en - gezien zijn leeftijd - op een uitkering conform de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW). Stamrechtuitkeringen worden op beide uitkeringen niet gekort. De IOAW-uitkering loopt door tot zijn 65e jaar. Wel is er een partnertoets voor de IOAW. In deze situatie verdient zijn partner meer dan de IOAWuitkering. Hierdoor gaat de volledige IOAW-uitkering teniet. Na het 65e jaar volgt de AOW-uitkering. Bij overlijden kan er nog een aanvulling volgen dankzij een ANW-uitkering. Er bestaat recht op een uitkering aan de partner. Deze uitkering heeft een inkomenstoets. Tevens is er recht op een halfwezenuitkering. Deze uitkering voorziet in een uitkering aan de kinderen jonger dan 18 jaar. Er bestaat, ondanks drie kinderen, slechts recht op een halfwezenuitkering. KEUZE We hebben de diverse varianten doorgerekend. De conclusie is dat in een keer afrekenen met de fiscus en de vergoeding in een bankspaarhypotheek onderbrengen het meest voordelig is voor de cliënt. Deze conclusie is met de cliënt doorgesproken. Uiteindelijk kiest de cliënt voor het oprichten van een stamrecht BV vanwege de grootste mogelijke flexibiliteit en de vrije beschikking over liquide middelen in een voor de cliënt onzekere tijd. Bij het oprichten van de BV hebben we veel aandacht geschonken aan de stamrechtovereenkomst en het oprentingspercentage. Dit percentage is zo laag mogelijk vastgesteld, zodat er meer winst wordt gerealiseerd. Winst wordt immers tegen 40% belast en uitkeringen tegen minimaal 33,45% plus de inkomensafhankelijke zorgbijdrage. Verder is er voor gekozen om niet te beginnen met uitkeringen uit de stamrecht BV, maar om de cliënt een lening te verstrekken, waarover hij flexibel kan beschikken. Bij blijvende werkloosheid kan alsnog worden gekozen voor zodanige uitkeringen uit de stamrecht BV, dat daarmee de lening kan worden afgelost. Inmiddels heeft de cliënt een nieuwe werkkring gevonden en heeft minder behoefte aan flexibiliteit van de stamrecht BV. Hij kan met de stamrechtvoorziening gaan beleggen, een omzetting maken naar bijvoorbeeld de bankspaarvariant of alsnog laten uitkeren uit de stamrecht BV en een spaarrekening ter aflossing van de eigen-woningschuld openen. CONCLUSIE Ondanks ons advies heeft de cliënt in eerste instantie besloten om een stamrecht BV op te richten. Voor de cliënt is duidelijk inzichtelijk gemaakt wat het voor- en nadeel van de varianten was. Hierdoor heeft hij een goed inzicht gekregen in de extra kosten, flexibiliteit en liquiditeit van de stamrecht BV. Zeker in het geval waarin de cliënt, na ontslag, een nieuwe werkkring heeft gevonden, is het raadzaam om te beoordelen of aflossen op de eigen-woningschuld of sparen via een bankspaarrekening niet een beter alternatief is dan de geëigende oplossingen, zoals de gouden handdruk onderbrengen bij een BV, bij een verzekeraar of weg te zetten via banksparen (vanaf 1 januari 2010). Jaap Franken Kennisgroep Sociale Zekerheid jaap@fp-specialist.nl F F P - M a g a z i n e m a a r t

14 UIT DE PRAKTIJK Taboe-onderwerp nu prominent in verkiezingpsprogramma s? Op woensdag 9 juni vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. De ambtelijke werkgroepen die aan het werk zijn gezet om de mogelijke overheidsbezuinigingen in kaart te brengen, zullen ondanks de demissionaire status van kabinet-balkenende toch hun rapportages publiceren. De bedoeling is dat de politieke partijen deze vervolgens kunnen meenemen in hun verkiezingsprogramma s. Het beperken of afschaffen van de hypotheekrente-aftrek is één van de thema s waar reikhalzend naar wordt uitgekeken. Zo is de kans groot dat een taboe-onderwerp in de komende verkiezingscampagne wordt gepromoveerd tot prominent issue. Maar wat zijn de gevolgen van de aanpak van de hypotheekrente-aftrek voor de huizenbezitter? Afschaffing van de hypotheekrenteaftrek! Wat zijn de inkomensgevolgen? Hieronder is een aantal scenario s uitgewerkt wat afschaffen van hypotheekrente-aftrek betekent voor een gezin met g ,- en een gezin met g ,- inkomen. V OORBEELD 1 Hans en Annemarie wonen met hun twee kinderen in een ruime tussenwoning. De woning is gefinancierd met een spaarhypotheek met Nationale Hypotheek Garantie. De hypotheek is groot g ,- en als volgt opgebouwd: spaarhypotheek g ,- rente 10 jaar vast 5,0% aflossingsvrije g ,- rente 10 jaar vast 5,0% hypotheek spaarinleg g 125,- per maand levensverzekering g 24,- per maand voor een dekking g ,- op 2 levens WOZ g ,- Annemarie verdient g ,- per jaar. Hans zorgt voor de kinderen en het huishouden. HUIDIGE SITUATIE Wat blijft er netto besteedbaar over na betaling van de woonlast: Bruto inkomen g ,- Ingehouden belastingen rekeninghoudend met heffingskortingen g ,- Hypotheeklast rente g ,- a 5% g 9.000,- spaarinleg g 25,- x 12 g 1.500,- levensverzekering g 24,-x 12 g 288,- totale bruto last g ,- Fiscaal voordeel (rente eigenwoningforfait 0,55% x WOZ waarde) x 42% (g 9.000,- - g 1.237,50) x 42% g 3.260,25 Netto besteedbaar inkomen na woonlast g ,25 Per maand netto besteedbaar inkomen na woonlast g ,25 : 12 g 1.722,69 Wat gebeurt er met het netto besteedbaar inkomen als de hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft? Het netto besteedbaar inkomen na woonlast daalt dan van g 1.722,69 naar g 1.451,03. Dat is een koopkrachtdaling van 15,8%. Als daarnaast de woning en de hypotheek verhuizen naar BOX III dan daalt het netto besteedbaar inkomen na woonlast van g 1.722,69 naar g 1.406,03. Een koopkrachtdaling van 18,4%* Het hierboven geschetste scenario is het worst-case scenario. In het geval van Hans en Annemarie is deze daling onaanvaardbaar. Zij kunnen een daling van het netto besteedbaar inkomen na woonlast van g 271,- of g 316,66 per maand niet opvangen. De fiscalisten geven verder een aantal mogelijkheden hoe de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek kan worden gecompenseerd zodat het besteedbaar inkomen na woonlast niet te veel terugvalt! Mogelijkheid 1 Afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, woning in BOX III met een vrijstelling voor de eigen woning van H ,-. In dit geval wordt de laatste verlaging weer teniet gedaan en bedraagt het netto besteedbaar inkomen na woonlast g 1.451,03. De gevolgen zijn nog steeds voor veel huizenbezitters onaanvaardbaar hoog. Deze maatregel heeft ook nog gevolgen voor huizenbezitters die nu geen hypotheek hebben en als gevolg van de Wet Hillen nu geen belasting betalen over hun woning. Als de woning verhuist van BOX I * de vrijstellingen in BOX III zijn buiten beschouwing gelaten. 14 m a a r t F F P - M a g a z i n e

15 naar BOX III gaan deze huizenbezitters weer gewoon belasting betalen over hun woning: 1,2% over de waarde van de woning minus vrijstelling. Mogelijkheid 2 Een afbouw van de hypotheekrenteaftrek in 30 jaar. Dit betekent dat het netto besteedbaar inkomen langzaam daalt van g 1.722,69 naar g 1.451,03 in 30 jaar. In deze situatie kunnen huizenbezitters langzaam wennen aan de nieuwe situatie. Deze mogelijkheid is met name bij verhuizingen, scheidingen en nieuwe samenwoners zeer onoverzichtelijk. krijgt over het saldo van de hypotheekrenteaftrek en eigen woning forfait 30% retour. De hoogste inkomens hebben het grootste nadeel. In het geval van Hans en Annemarie wordt de verlaging van het netto besteedbaar inkomen gedempt. Mogelijkheid 3 De hypotheekrenteaftrek koppelen aan het percentage in BOX III: 30% Bij deze mogelijkheid wordt de hypotheekrenteaftrek voor iedereen gelijk. Of je nu veel of weinig verdient, iedereen Concreet wordt dan hun netto besteedbaar inkomen na woonlast g 1.645,06. Een daling van 4,5%. Bij de hogere inkomens zal de daling veel forser uitvallen. Bij deze aanpassing is geopperd om de overdrachtsbelasting af te schaffen hetgeen de doorstroming op de woningmarkt zal bevorderen. Daarnaast wordt hier gesproken om bovennormale rendementen bij verkoop te belasten. Probleem hierbij is dat dit vatbaar is voor veel discussie: wat is een bovennormaal rendement? Mogelijkheid 4 Het oprekken van de belastingschijven en de hoogste schijf verlagen naar 45%. Concreet betekent dit dat de lagere inkomens nauwelijks worden gecompenseerd. Voor Hans en Annemarie betekent dit geen enkele compensatie. Dus volledige terugval naar een netto besteedbaar inkomen na woonlast van g 1.451,03. Voor de hogere inkomens levert de oprekking van de belastingschijven en verlaging van de hoogste belastingschijf wel voordeel op. F F P - M a g a z i n e m a a r t

16 Mogelijkheid 5 De hypotheekrente afschaffen en een vlaktaks (belasting plus premie volksverzekeringen) invoeren van 36%. Concreet voor Hans en Annemarie: Bij een vlaktaks van 36% zijn de lagere inkomens niet geholpen. Bij een vlaktaks van 30% is de uitkomst voor Hans en Annemarie neutraal. Een vlaktaks werkt met name voor de hogere inkomens positief. Bruto inkomen g ,- Ingehouden belastingen rekeninghoudend met heffingskortingen g ,- Hypotheeklast rente g ,- a 5% g 9.000,- spaarinleg g 125,- x 12 g 1.500,- levensverzekering g 24,- x 12 g 288,- totale bruto last g ,- Fiscaal voordeel (rente eigenwoningforfait 0,55% x WOZ waarde) x 42% (g 9.000,- - g 1.237,50) x 42% nvt Netto besteedbaar na woonlast g ,- Per maand netto besteedbaar inkomen na woonlast g ,- : 12 g 1.526,- Daling netto besteedbaar inkomen na woonlast 11,4% Mogelijkheid 6 De hypotheekrenteaftrek afschaffen met een vereenvoudiging van het schijvenstelsel (een vlaktaks met een supertarief). Deze mogelijkheid werkt hetzelfde uit als bij mogelijkheid 5 met dien verstande dat er voor de hogere inkomens (bijvoorbeeld boven de Balkenendenorm ) een tarief wordt gehanteerd van 55 a 60%. Hieronder is een aantal mogelijkheden visueel uitgewerkt. Voorbeeld 1 (Hans en Annemarie) Netto besteedbaar inkomen per maand Daling netto besteedbaar inkomen per maand in v Daling netto besteedbaar inkomen per maand in % Huidige situatie D 1.772,69 Worsr case situatie D 1.406,03 Mogelijkheid 1 D 1.451,03 Mogelijkheid 3 D 1.645,06 Mogelijkheid 4 D Mogelijkheid 5 D 1.526,00 Worsr case situatie - D 316,66 Mogelijkheid 1 - D 271,66 Mogelijkheid 2 - D 77,63 Mogelijkheid 3 - D 271,66 Mogelijkheid 4 - D 196,69 Worsr case situatie -18,4% Mogelijkheid 1-15,8% Mogelijkheid 2-4,5% Mogelijkheid 3-15,8% Mogelijkheid 4-11,4% Worstcase-situatie: Afschaffen Hypotheekrente-aftrek Mogelijkheid 1: Afschaffen hypotheekrenteaftrek, woning in Box III en vrijstelling EW ,- Mogelijkheid 3: Hypotheekrente-aftrek koppelen aan percentage Box III: 30% Mogelijkheid 4: Oprekken belastingschijven en verlagen hoogste schijf naar 45% Mogelijkheid 5: Afschaffen Hypotheekrenteaftrek en invoeren vlaktaks 36% 16 m a a r t F F P - M a g a z i n e

17 V OORBEELD 2 Johan en Marijke wonen met hun drie kinderen in een ruime tweeonder-een-kap woning. De woning is gefinancierd met spaarhypotheek. De hypotheek is groot g ,- en als volgt opgebouwd: spaarhypotheek g ,- rente 10 jaar vast 5,0% aflossingsvrije g ,- rente 10 jaar vast 5,0% hypotheek spaarinleg g 275,- per maand levensverzekering g 48,- per maand voor een dekking g ,- op 2 levens WOZ g ,- Johan is advocaat in loondienst en verdient g ,- per jaar. Marijke is thuis en zorgt voor de kinderen en het huishouden Het hiernaast geschetste scenario is het worst case scenario. In het geval van Johan en Marijke is deze daling onaanvaardbaar. Zij kunnen een daling van het netto besteedbaar inkomen na woonlast van g 663,- of g 713,- per maand niet opvangen. Als de hierboven vermelde mogelijkheden worden doorgerekend bij voorbeeld 2 dan komen daar de volgende uitkomsten uit: Mogelijkheid 1 Afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, woning in BOX III met een vrijstelling voor de eigen woning van H ,-. Netto besteedbaar inkomen na woonlast g 2.092,50 Mogelijkheid 2 Een afbouw van de hypotheekrenteaftrek in 30 jaar. Dit betekent dat het netto besteedbaar inkomen langzaam daalt van g 2.755,50 naar g 2.092,50 in 30 jaar. De opmerkingen die bij voorbeeld 1 zijn genoemd blijven van kracht. HUIDIGE SITUATIE Wat blijft er netto besteedbaar over na betaling van de woonlast: Bruto inkomen g ,- Ingehouden belastingen rekeninghoudend met heffingskortingen g ,- Hypotheeklast rente g ,- a 5% g ,- spaarinleg g 275,- x 12 g 3.300,- levensverzekering g 48,- x 12 g 576,- Totale bruto last g ,- Fiscaal voordeel (rente eigenwoningforfait 0,55% x WOZ waarde) x 52% (g ,- - g 2.200,-) x 52% g 7.956,- Netto besteedbaar inkomen na woonlast g ,- Per maand netto besteedbaar inkomen na woonlast g ,- : 12 g 2.755,50 Mogelijkheid 3 De hypotheekrenteaftrek koppelen aan het percentage in BOX III: 30% Netto besteedbaar inkomen na woonlast wordt dan g 2.475,00. Een daling van 10,2%. Duidelijk wordt hier dat dit scenario voor de lagere inkomens meevalt. De hogere inkomens worden hier veel forser getroffen. Mogelijkheid 4 Het oprekken van de belastingschijven en de hoogste schijf verlagen naar 45%. De exacte berekening is hier niet te maken omdat niet duidelijk is hoe de schijven worden opgerekt. In zijn algemeenheid zou men kunnen zeggen dat dit scenario voor de hogere inkomens niet nadelig hoeft uit te pakken omdat een fors deel van hun inkomen lager wordt belast. In een aantal gevallen zou het zelfs voordelig kunnen uitpakken. Wat gebeurt er met het netto besteedbaar inkomen als de hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft? Het netto besteedbaar inkomen na woonlast daalt dan van g 2.755,50 naar g 2.092,50. Een koopkrachtdaling van 24,1%.Als daarnaast de woning en de hypotheek verhuizen naar BOX III dan daalt het netto besteedbaar inkomen na woonlast van g 2.755,50 naar g 2.042,50. Een koopkrachtdaling van 25,9%* Mogelijkheid 5 De hypotheekrente afschaffen en een vlaktaks (belasting plus premie volksverzekeringen) invoeren van 36%. * de vrijstellingen in BOX III zijn buiten beschouwing gelaten. F F P - M a g a z i n e m a a r t

18 Concreet voor Johan en Marijke: Bruto inkomen g ,- Ingehouden belastingen rekeninghoudend met heffingskortingen g ,- Hypotheeklast rente g ,- a 5% g ,- spaarinleg g 275,- x 12 g 3.300,- levensverzekering g 48,- x 12 g 576,- totale bruto last g ,- Fiscaal voordeel (rente eigenwoningforfait 0,55% x WOZ waarde) x 52% (g ,- - g 2.200,-) x 52% g nvt Netto besteedbaar inkomen na woonlast g ,- Per maand netto besteedbaar inkomen na woonlast g ,- : 12 g 2.509,25 Daling netto besteedbaar inkomen na woonlast 8,9% Mogelijkheid 6 De hypotheekrenteaftrek afschaffen met een vereenvoudiging van het schijvenstelsel (een vlaktaks met een supertarief). De uitwerking wijkt hier niet af, net zo als bij voorbeeld 1. Hieronder is een aantal mogelijkheden visueel uitgewerkt. CONCLUSIE: De uitkomsten zijn schrikbarend. Het geeft aan dat met de grootst mogelijke zorgvuldigheid moet worden omgegaan met de beperking of afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Waar in de voorstellen van de fiscalisten nog weinig aandacht aan is besteed, is de bevordering van hypotheekaflossingen! Hoe kan de overheid stimuleren dat huizenbezitters hun schuld aflossen? Vanuit de overheid gezien is natuurlijk elke besparing meegenomen. Maar tornen aan de hypotheekrenteaftrek zal onrust veroorzaken bij huizenbezitters en potentiële huizenkopers. Zoals bij voorbeeld 1 al aangegeven is een vlaktaks vooral voor de hogere inkomens minder nadelig Bij de allerhoogste inkomens zou zelfs een voordeel kunnen ontstaan.. Voorbeeld 2 (Johan en Marijke) G.J.A. Jacobs FFP lid kennisgroep Financieren Vereniging FFP Dit artikel is een gezamenlijke productie van de kennisgroep Belastingen en kennisgroep Financieren Netto besteedbaar inkomen per maand Daling netto besteedbaar inkomen per maand in v Daling netto besteedbaar inkomen per maand in % Huidige situatie D 2.755,50 Worsr case situatie D 2.042,50 Mogelijkheid 1 D 2.092,50 Mogelijkheid 3 D 2.475,00 Mogelijkheid 4? Mogelijkheid 5 D Worsr case situatie - D 713,00 Mogelijkheid 1 - D 663,00 Mogelijkheid 2 - D 280,50 Mogelijkheid 3 Mogelijkheid 4 - D 246,25 Worsr case situatie -25,9% Mogelijkheid 1-24,1% Mogelijkheid 2-10,2% Mogelijkheid 3 Mogelijkheid 4-8,9%?? Worsttcase-situatie: Afschaffen Hypotheekrenteaftrek Mogelijkheid 1: Afschaffen hypotheekrenteaftrek, woning in Box III en vrijstelling EW ,- Mogelijkheid 3: Hypotheekrente-aftrek koppelen aan percentage Box III: 30% Mogelijkheid 4: Oprekken belastingschijven en verlagen hoogste schijf naar 45% Mogelijkheid 5: Afschaffen Hypotheekrenteaftrek en invoeren vlaktaks 36% 18 m a a r t F F P - M a g a z i n e

19 PROFIEL HET PROFIEL VAN GÉ JACOBS Na achtereenvolgens bij ABN AMRO, de Dealers Financieringsmaatschappij van automobielbedrijf Pon en ING Bank te hebben gewerkt, besloot Gé Jacobs (45) in 1998 voor zichzelf te beginnen. Onder de naam Jacobs Pensioenen & Hypotheken vestigde hij zich als zelfstandig financieel adviseur in Valkenswaard. Bij zijn laatste werkgever ING Bank was hij werkzaam als Hoofd Hypotheken. Mijn markt was de regio Eindhoven. Het was een dynamische en erg leuke tijd, waarin ik geweldige dingen heb meegemaakt. Zo ging ons kantoor als eerste door de magische grens van één miljard gulden! Ik ben er weggegaan, omdat ik ontdekte dat ik absoluut geen manager ben of wil zijn. De inhoud van het vak, dat is wat mij inspireert. Alles draait om ethiek Met zijn vestiging als zelfstandig financieel adviseur koos Jacobs voor een eigen aanpak. Ik had inmiddels veel goede, maar ook slechte dingen gezien. Met mijn eigen aanpak waarbij de inhoud centraal staat, verwachtte ik een goede boterham te kunnen verdienen. En gelukkig had ik gelijk. Spijt van zijn keuze heeft hij nooit gehad: Het is een mooi vak en ik vind het heerlijk om het te mogen uitoefenen. Er is zeker in de nabije toekomst erg veel voor ons te doen. De klant heeft ons hard nodig. plicht stelde, gaf ik inzicht in mijn inkomsten. Ik werk voor de klant en dan is het logisch dat je duidelijk maakt wat hij of zij daarvoor betaalt, ook al loopt de beloning via een geldverstrekker of verzekeraar. Omdat ik werk op basis van een combinatie van uurtarief, provisie en vaste beloning, wil ik daarover volstrekt duidelijk zijn. Mijn klanten moeten mij altijd kunnen aanspreken op mijn adviezen. De huidige ontwikkelingen in het vakgebied stemmen hem niet altijd vrolijk. Zeker de laatste tijd is er te veel management by incidents. Dat komt het imago van de branche als geheel niet ten goede. Bij financieel advies draait alles om ethiek en dat is op voor- hand moeilijk te meten. Toch kun je het de cowboys die debet zijn aan de negatieve publiciteit veel moeilijker maken. Bijvoorbeeld door het vergunningenstel- MEER ADVISEUR DAN ONDERNEMER Jacobs omschrijft zichzelf als financieel adviseur, niet als ondernemer. Als ik adviseurs in dienst zou nemen, zou ik toch weer moeten gaan managen en dat is nu juist wat ik niet wil. Natuurlijk heeft die keuze wel consequenties. Ik ben mijn eigen product en daar loop je soms tegen aan. Op termijn zie ik het contact met starters minder worden. Die willen dan een financieel adviseur die meer aansluit bij hun leefwereld. Ik focus mij daarom op een doelgroep die meer bij mijn leefwereld past. Mijn bedrijfsfilosofie is dat je klanten moet hebben die bij je passen, met wie er over en weer een klik is. Daarin ben ik ook heel rigoureus: zonder klik gaan we niet met elkaar in zee. Eerlijkheid is voor mij wezenlijk. Zijn integriteit en openheid blijken ook uit zijn transparante werkwijze. Al voordat de wetgever transparantie van de beloning versel op de schop te nemen. Nu kan iedereen met een vergunning honderd provisiegedreven adviseurs aannemen zonder dat er een haan naar kraait. Daar klopt natuurlijk helemaal niets van. Voor de FFP ligt hier een belangrijke rol, vindt Jacobs. Onze vereniging moet de professionalisering in de markt niet alleen bevorderen, maar ook controleren. Als het aan mij zou liggen, komt er een beroepscode of -eed, compleet met een officieel document dat ondertekend moet worden. Het huidige FFP-diploma zegt immers alleen iets over het kennisniveau, niets over de werkwijze en de principes van de financieel adviseur. Als lid van de kennisgroep Financieren helpt Jacobs mee om het merk FFP uit te dragen. Dat doe ik ondermeer door ingezonden brieven en artikelen voor de media te schrijven. Het geeft mij voldoening als die stukken geplaatst worden. Zo heb ik onlangs twee cases uitgewerkt inzake de hypotheekrenteaftrek, die als input kunnen dienen voor de verdere besprekingen met de Vereniging Eigen Huis. Verder koester ik ook nog een ambitie: ik zou graag zien dat de politiek en de toezichthouder ons meer gaan consulteren bij belangrijke vraagstukken. Wij kunnen veel creatieve ideeën aandragen, omdat wij weten wat er leeft bij de klant. Als geen ander kunnen wij aangeven wat de consequenties op microniveau zijn. Op deze manier hoop ik mijn steentje bij te dragen aan een goede toekomst voor ons mooie vak. F F P - M a g a z i n e m a a r t

20 FFP/ A GENDA M E D E D E L I N G E N EFP-EISEN: EUROPEAN FINANCIAL PLANNER/ EFP- TITEL/ VERPLICHTE PE 2010 In vervolg op de samenwerking tussen FFP en EFPA (zie ondermeer artikel in FFP Magazine d.d. maart 2008, pag. 22; FFP Magazine is gepubliceerd op de website: FFP/ direct naar ), is overleg gevoerd over de certificeringeisen voor de European Financial Planner (EFP) resp. van de FFP en de mogelijkheden om als FFP te (kunnen) voldoen aan de EFP-eisen. Geconcludeerd is om de EFP-eisen op te nemen in de Leerdoelen FFP en een eenmalige regeling te treffen waardoor alle FFP ers (collectief) zullen voldoen aan de EFP-eisen en daarmee gerechtigd zijn om vanaf 2011 de EFP-titel te gebruiken. De Leerdoelen FFP zijn voorgelegd aan de SQF (Standards and Qualification Committee) voor nadere aanpassing en inmiddels heeft de SQF ingestemd met de voorgestelde aanvullingen. Deze zogenaamde EFP-eisen zijn apart (in een kader) vermeld in de Leerdoelen nieuwe stijl (zie hierna). De eenmalige regeling houdt in dat de EFP-eisen in het PE-jaar 2010 als verplicht onderdeel van de permanente educatie zijn aangewezen. Dit betekent dat elke PE-plichtige financieel planner in het PE-jaar punten inzake de EFP-eisen dient te behalen. Het verplicht totaal aantal te behalen PE-punten blijft ook in per jaar. Indien aan dit vereiste is voldaan, is een FFP er vanaf begin 2011 gerechtigd de EFP-titel te gebruiken. Inmiddels zijn de gecertificeerden/ PE-plichtigen per geïnformeerd over de wijze van invulling van deze EFP-eisen binnen de PE De administratie van de punten wordt geregeld via het PERsysteem dat daartoe wordt aangepast. Ook de bij de FFP geaccrediteerde onderwijsinstellingen die het FFP PE-onderwijs verzorgen, zijn inmiddels geïnformeerd over deze (aanvullende) eis. Voorts zullen de EFP-eisen vanaf 2010 deel uitmaken van de exameneisen (eerste maal bij het FFP-examen van juni 2010). Ook de examenopleiders zijn hierover geïnformeerd. SAMENVOEGING VAKGEBIEDEN FINANCIËLE PLANNING; Naast de voornoemde toevoeging van de EFP-eisen is de opzet van de Leerdoelen gewijzigd door een samenvoeging van enkele vakgebieden als volgt: Levensverzekeringen & Pensioenen (LP) met Sociale Zekerheid (SZ) in: Pensioenen, Sociale Zekerheid en Verzekeringen (PSZV). Sparen & Beleggen (SB) met Financieringen (FIN) in: Sparen, Beleggen en Financieringen (SBF). Daarnaast blijven bestaan de vakgebieden resp. ICB: Belastingen (BEL). Recht (RE) voorheen Huwelijksvermogens- en Erfrecht (HE). Integratieve Casuïstiekbehandeling (ICB). LEERDOELEN NIEUWE STIJL 2010 In de Leerdoelen nieuwe stijl zijn de hiervoor genoemde EFP-eisen en de samengevoegde vakgebieden opgenomen. De Leerdoelen zijn gepubliceerd op de website ( service/ documenten). Ook zijn de FFP PE-onderwijsinstellingen en de examenopleiders hierover geïnformeerd. JAAROPGAVE PE-PUNTEN 2009 VIA PER; AANVANG PE-PLICHT VOOR NIEUWE (ASPIRANT) FFP ERS De sluitingsdatum voor de jaaropgave 2009 is maart; de jaaropgave kan worden gedaan via het PER-systeem: PER: PER Helpdesk: (g 0,80 per minuut) Indien een cursus of een deelname aan een cursus van een planner niet is aangemeld in PER, gelieve hierover eerst navraag te doen bij de onderwijsinstelling die de cursus heeft verzorgd. De verplichting tot permanente educatie begint op de eerste januari van het jaar, volgend op het jaar waarin het FFP-examen met goed gevolg is afgelegd (Reglement PE artikel B.1.2). Indien een examen in 2009 met goed gevolg is afgelegd, dan geldt de PE-verplichting dus vanaf januari 2010 (ook indien inschrijving in het register nà die datum plaatsvindt). ADRESGEGEVENS CONTROLEREN; DIGITALE POST; ZAKELIJK ADRES OP WEBSITE Elke (aspirant) gecertificeerde kan zijn/ haar adresgegevens (zoals die bekend zijn bij het secretariaat) controleren via PER ( inloggen; knop NAW-gegevens ). Wijzigingen daarop kunnen vanuit PER worden doorgegeven: via de link wijzigen NAW (automatische aanmaak van een naar het FFP-secretariaat). Voor digitale post wordt het door u opgegeven adres gebruikt (let op dat bij gebruik van een zakelijk adres dit aan u persoonlijk kan worden gericht). De zakelijke adresgegevens worden gepubliceerd op de website van de stichting: (onder certificering controleren ). WFT EN FFP; PE-STELSELS Het FFP-diploma is (afhankelijk van de datum van het behalen van het FFP-examen) geldig voor 4 Wft modules (Basis, Leven, Hypothecair Krediet, Consumptief Krediet). Voor nadere informatie hierover zie FFP Magazine van september 2008 (pag. 22 e.v.). De digitale versie van FFP Magazine is gepubliceerd op de website ( Home, onder Direct naar). Om de Wft-geldigheid van een FFP-diploma te behouden moet telkens worden voldaan aan de PE-eisen van de Wft. Na bekendmaking van de Wft PE-eisen voor de 2e tranche (periode tot ), is bepaald om 2 (twee) ICB-punten toe te kennen aan een FFP er die het 2e traject voor de 4 Wft-modules heeft doorlopen. Daartoe dient een kopie van de Wft PE-certificaten naar het FFP-secretariaat te worden gezonden. De ICB-punten worden dan in het PER-systeem geadministreerd in het jaar waarin de laatste Wft PE-module is doorlopen. Het Wft PE-onderwijs wordt verzorgd door opleidingsinstituten die zijn erkend door het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD); voor nadere informatie wordt verwezen naar de website: CORRECTIE PUBLICATIE WFT EN FFP, SEPTEMBER 2008 De laatste zin in dit artikel ( Het 1e programma van de PE-eisen van de Wft wordt geacht in het examen te zijn opgenomen en hoeft daarom niet meer gevolgd worden.) is door aanvullende Wft PE-eisen van het CDFD achterhaald en komt te vervallen. 20 m a a r t F F P - M a g a z i n e