TNO MKB technologie cluster Logistiek en ergonomie in de bollenteelt. 31 maart 2009 Slotbijeenkomst

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TNO MKB technologie cluster Logistiek en ergonomie in de bollenteelt. 31 maart 2009 Slotbijeenkomst"

Transcriptie

1 TNO MKB technologie cluster Logistiek en ergonomie in de bollenteelt 31 maart 2009 Slotbijeenkomst

2 TNO MKB Programma Kennisoverdracht logistiek en ergonomie en helpen toepassen Doel: Efficiënter logistiek proces en betere werkplekken zodat de mensen binnen dit proces efficiënter kunnen werken Opzet 6 bedrijven in de bollenketen Collectieve en individuele sessies Ketenvraagstukken en individuele vraagstukken Van elkaar leren 2 efficiency en ergonomie in bollenteelt 31 maart 2009

3 Programma Eindbijeenkomst Ontvangst en korte introductie van de bijeenkomst, Syntens; Toelichting TNO aanpak en aandachtspunten logistiek en ergonomie, Sandra Krupe en Ernst Koningsveld, TNO; Toelichting ervaringen Jac. Uittenbogaard deelname MKB kennisoverdrachtsprogramma Ervaringen Helmus Spoelbedrijf bij herinrichting logistiek proces Introductie De Ree Holland BV, Henk Bakker; Rondleiding De Ree en koffie/thee pauze; Initiatieven voor ketensamenwerking vanuit Van Dooren Transport Inventarisatie mogelijkheden ketensamenwerking, door TNO Afsluiting, informeel drankje & hapje. 3 efficiency en ergonomie in bollenteelt 31 maart 2009

4 TNO MKB technologie cluster Bollenlogistiek 31 maart 2009 Slotbijeenkomst

5 Van Veld naar Vaas Logistiek gaat om: het leveren van goederen en diensten op de juiste tijd, op de juiste plaats, in de juiste hoeveelheden en in de juiste kwaliteit tegen minimale kosten. het leveren van goederen en diensten op de juiste tijd, op de juiste plaats, in de juiste hoeveelheden en in de juiste kwaliteit tegen minimale kosten. 5 efficiency en ergonomie in bollenteelt 31 maart 2009

6 Bollenketen 6 efficiency en ergonomie in bollenteelt 31 maart 2009

7 Bollenlogistiek - bevindingen Strategie van de onderneming - Steeds internationaler. In - Planning en besturing buitenland kweken en vaak niet ICT ondersteund. export (670 mln). - Pieken door seizoenspatronen, doelstellingen maar ook door - Veel kleine kwekers, Logistieke aantal grote exporteurs ketenafspraken en onvoldoende inzicht in Logistieke grondvorm elkaars knelpunten. - Pieken en dalen in bezetting - Veel oproep en buitenlandse krachten. - Logistiek alleen bij de grotere bedrijven aparte functie Planning en besturing Logistieke ICT Logistieke organisatie - Gebruik lokale ICT - Beperkt informatieuitwisseling tussen ketenpartijen. - Wel ervaring met EDI aan verkoopkant en 1 e RFID testen. 7 efficiency en ergonomie in bollenteelt Prestatie-indicatoren logistiek - Er wordt nog weinig gemeten, eerste stappen worden gezet - Veel op gevoel 31 maart 2009

8 Verbeterpunten In de keten Inzicht krijgen in elkaars knelpunten om te kijken of deze met samenwerking opgelost kunnen worden Informatie-uitwisseling: minder dingen dubbel doen, inkopen en plannen op basis van keteninformatie en eerder kennis delen en kunnen reageren Individueel Interne logistieke processen verbeteren Capaciteitsplanning Sturen op basis van kosten 8 efficiency en ergonomie in bollenteelt 31 maart 2009

9 TNO MKB technologie cluster Ergonomie in de bollenteelt 31 maart 2009 Slotbijeenkomst

10 Belangrijke punten voor goede ergonomie uw product uw klanten, emballage procesinrichting / logistiek arbeidsorganisatie lay out werkplekinrichting gedrag maken / verplaatsen gewicht / hanteerbaarheid hanteermomenten wie, hoe lang, hoe vaak, wanneer afstanden houdingen, bewegingen, kracht uiteindelijke belasting

11 Belangrijke punten ergonomie in bollensector Langdurig staan Repeterende handelingen Tillen Vorkheftruck

12 Langdurig staan Probleem: door lopen pomp je bloed door je benen. Door stil te staan stagneert dat. Effecten: klachten, pijn, spataderen. Grenswaarden: Maximaal 4 uur per dag, of Maximaal 1 uur onafgebroken Gaat om plaatsgebonden staan (op 1 m²). Oplossingen: Afwisselen met ander werk Minimaal elk uur een stuk lopen, beter elk half uur Bij draaien: met de voeten draaien en niet met de rug

13 Repeterende handelingen Voorbeelden: inpakwerk, bollen zetten, bossen en binden, snijden Probleem: overbelasting van gewrichten pijn, tijdelijk tot hardnekkig en dan langdurige uitval Oplossingen: Afwisseling Indien onmogelijk, dan mini pauzes Juiste werkhoogte: Voorkom geheven bovenarmen, voorovergebogen rug Indien meer mensen aan één tafel/machine: beperk lengte verschillen Voorkom ver reiken, hoog vullen van machines Laat mensen mee denken hoe het makkelijker kan

14 Tillen Probleem: rugklachten langdurige uitval Oplossingen: Mechaniseer waar dat kan Voorkom ver reiken bij tillen (horizontale afstand) Voorkom draaien van de rug tijdens tillen Best: niet draaien, dus slim neerzetten van spullen Als dat al nodig is, dan draaien met de voeten Beperk gewichten: tot 20 kg, desnoods 25 kg Voorkom tillen boven schouders

15 Vorkheftruck Problemen: Trillingen en schokken Gedraaide houding Aanrijdgevaar Oplossingen: Gladde vloeren, schade snel repareren Trucks in goede conditie houden (banden)

16 TNO MKB technologie cluster Discussie Ketensamenwerking 31 maart 2009 Slotbijeenkomst

17 Ketensamenwerking: Tijd voor actie 1. Ketentransparantie informatiedeling vanaf kweker door de hele keten heen Wat levert het op: veel voor alle ketenpartijen Welke partijen: Antos, KAVB, exporteur, kweker, transporteur Wie neemt initiatief: TNO 2. Standaard fust Uitzoeken welke initiatieven er zijn en wat het voor het cluster kan opleveren. Kijk ook aan Fust Pool initiatief. Wat levert het op: veel aan begin van de keten, maar weinig draagvlak verderop in de keten Wie neemt initiatief: WF Leenen 3. Tijdig informeren transport aan Exporteur, spoelbedrijf Wat levert het op: transparantie voor exporteur, spoelbedrijf, transportbedrijf Welke partijen: Van Dooren Transport, De Ree, Helmus Wie neemt initiatief: Van Dooren Transport 17 efficiency en ergonomie in bollenteelt 31 maart 2009

18 Ketensamenwerking: Tijd voor actie 4. ERP programma uitbreiden met voorbewerking, delen met ketenpartijen presentatie aan geïnteresseerden Wat levert het op: inzicht Welke partijen: Clusterpartijen, Nord Lommerse (J.Warmerdam), Warmerdam Berg en Daal (E. Warmerdam) Wie neemt initiatief: De Ree 5. Openingstijden export/handel voor transport bespreken Wat levert het op: ruimere venstertijden, flexibiliteit Welke partijen: Van Dooren en De Ree Wie neemt initiatief: Van Dooren 6. Verpakkingsorders op dagbasis samenvoegen Wat levert het op: minder transport, minder administratie Welke partijen: Beelen Verpakkingen, Uittenbogaard, De Ree Wie neemt initiatief: Beelen verpakkingen 7. Algemeen: transparantie in de keten, kennisuitwisseling Terugkomdag voor cluster: bespreken opvolging acties Initiatief: TNO 18 efficiency en ergonomie in bollenteelt 31 maart 2009

19 Ideeën uit de eindbijeenkomst Alle exporteurs op dezelfde tijd pauze - G.Langeveld Afschaffing valutadatum ter sprake brengen: gewoon betalingstermijn van 2 of 3 weken na levering hanteren - P.Kuipers, Mosselman Holland Als exporteur regelen dat leverantie van de kweker eerder bekend is - P.Kuipers, Mosselman Holland Nieuwe ideeën voor het verbeteren van de bollenketen kunt u sturen naar de contactpersonen bij TNO.

20 Dank voor de aandacht en succes! wij zijn eventueel ook later nog beschikbaar voor vragen en suggesties Sandra Krupe Adviseur Logistiek Jannette van Staalduinen Adviseur Logistiek Ernst Koningsveld Senior Adviseur Arbeid

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Bijlage 1 Quick Scan formulieren voor risico-inventarisatie (stap 1 t/m 3) Stap 1 Prioritering van afdelingen Beantwoord de onderstaande vragen en benoem

Nadere informatie

Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer

Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer Verhuizers hebben te maken met werkzaamheden die fysiek overbelastend kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: Tillen van zware voorwerpen,

Nadere informatie

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door

Nadere informatie

Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013. drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw

Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013. drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013 drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw Programma 1.Strategie Bouw 2012-2016 2.Vijf beroepen in 2013 3.Handhaving 4.Vragen en discussie % WERKNEMERS MET KLACHTEN

Nadere informatie

7. Tillen en Dragen. Tillen en Dragen. Fysieke belasting. Het arbothemablad Tillen en Dragen is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra.

7. Tillen en Dragen. Tillen en Dragen. Fysieke belasting. Het arbothemablad Tillen en Dragen is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Het arbothemablad is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Het is bedoeld voor werkgevers en medewerkers om te voldoen aan de verplichtingen uit de Arbo-wet. Het arbothemablad geeft oplossingen voor

Nadere informatie

TILLEN EN DRAGEN. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw

TILLEN EN DRAGEN. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw TILLEN EN DRAGEN Door tillen en dragen kunnen klachten ontstaan aan de spieren en gewrichten van de rug, de benen en de armen. Wat is de gewenste situatie? Tillen en dragen veroorzaken geen klachten aan

Nadere informatie

Informatiemateriaal ergonomie

Informatiemateriaal ergonomie H6 Informatiemateriaal HSEQ Blijf alert tijdens het werk. Bij twijfel: stel je vraag, begin niet of leg het werk stil! Sinds de eerste succesvolle boring op het Nederlands continentaal plat in 1970, is

Nadere informatie

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting De arbocatalogus pkgv-industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en Kartonproducerende en -verwerkende industrieën.

Nadere informatie

Beschrijving van de verhuistaken Tillen - dragen Trekken - duwen Werkhoudingen Repeterende bewegingen 1. Goederen verplaatsen

Beschrijving van de verhuistaken Tillen - dragen Trekken - duwen Werkhoudingen Repeterende bewegingen 1. Goederen verplaatsen Globale beoordeling Fysieke belasting bij Particulier Verhuisvervoer Verhuizers hebben te maken met werkzaamheden die fysiek overbelastend kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: Tillen van zware voorwerpen,

Nadere informatie

Tillen en dragen. Een uiteenzetting over het tillen en dragen van lasten. Hierbij komen de volgende subonderwerpen

Tillen en dragen. Een uiteenzetting over het tillen en dragen van lasten. Hierbij komen de volgende subonderwerpen Tillen en dragen Onderwerp Een uiteenzetting over het tillen en dragen van lasten. Hierbij komen de volgende subonderwerpen aan de orde: Aandachtspunten bij het handmatig verplaatsen van lasten Tilnormen

Nadere informatie

Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector

Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van klachten en uitval door lichamelijk zwaar werk 1 Inhoud Inleiding 3 A Omgaan met fysieke belasting

Nadere informatie

Arbovriendelijk werken met gipsplaten. Best Practice methode

Arbovriendelijk werken met gipsplaten. Best Practice methode Arbovriendelijk werken met gipsplaten Best Practice methode Het verwerken van gipsplaten is zwaar werk. Gipsplaten zijn in de meeste gevallen zwaarder dan 25 kg. Bovendien kunnen (til-) hulpmiddelen niet

Nadere informatie

Een werkgever is ook verplicht zich aan allerlei wetten te houden. Een van die wetten is de Arbeidsomstandighedenwet, kortweg de Arbo-wet.

Een werkgever is ook verplicht zich aan allerlei wetten te houden. Een van die wetten is de Arbeidsomstandighedenwet, kortweg de Arbo-wet. Arbo Inhoud Arbowet Als werknemer in een winkel heb je samen met de werkgever afspraken genaakt over het werk dat je doet. Dat zijn niet de enige regels waaraan een bedrijf zich moet houden. We gaan het

Nadere informatie

Subject: Taak 1.2.20

Subject: Taak 1.2.20 Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...

Nadere informatie

TILLEN EN DRAGEN, DUWEN EN TREKKEN

TILLEN EN DRAGEN, DUWEN EN TREKKEN TILLEN EN DRAGEN, DUWEN EN TREKKEN Lichamelijke klachten kunnen o.a. ontstaan door te zware belasting of te veel kracht moeten zetten. Om het risico te verkleinen kunnen verschillende maatregelen worden

Nadere informatie

STEP WerkPlekAnalyse bij

STEP WerkPlekAnalyse bij STEP WerkPlekAnalyse bij Inleiding De STICHTING ERGONOMIE & PREVENTIE (STEP) is gevraagd de werkplek van mevrouw G. te analyseren, risicofactoren te inventariseren en advies te geven over een optimale

Nadere informatie

Digitale berichtuitwisseling. informatie-uitwisseling tussen computers. ondersteunen bedrijfsprocessen

Digitale berichtuitwisseling. informatie-uitwisseling tussen computers. ondersteunen bedrijfsprocessen Het CLF concept 29 november 2007 Jan Ratterman Bloemenveiling Aalsmeer C L F Digitale berichtuitwisseling Wat is het? informatie-uitwisseling tussen computers Wat doen die computers? ondersteunen bedrijfsprocessen

Nadere informatie

WERK VEILIG EN GEZOND! FYSIEKE BELASTING 5xbeter.nl

WERK VEILIG EN GEZOND! FYSIEKE BELASTING 5xbeter.nl WERK VEILIG EN GEZOND! FYSIEKE BELASTING 5xbeter.nl 2 FYSIEKE BELASTING Doe de Verbetercheck! Ga naar 5xbeter.nl 5xbeter 3 WAT IS De Verbetercheck Fysieke belasting is uit te voeren voor: FYSIEKE BELASTING?

Nadere informatie

GHOBES: GLOBALE HOUDINGS EN BEWEGINGSCREENING

GHOBES: GLOBALE HOUDINGS EN BEWEGINGSCREENING GHOBES: GLOBALE HOUDINGS EN BEWEGINGSCREENING Bedrijf: Opdrachtgever: Onderzoeker: Werkpost/ functie: Datum: Observatie van tot 1. Globale analyse RUG NEK SCHOUDERS ELLEBOOG/ POLS/ GLOBAAL 2. Extra checklisten

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

Dienst PBW 1. Wat is ergonomie

Dienst PBW 1. Wat is ergonomie 22-9-2015 AZ Groeninge Kortrijk AZ Groeninge Preventie en bescherming Ergonomie Ann Debaere September 2015 Fusieziekenhuis ontstaan uit de vier algemene ziekenhuizen in Kortrijk. 1 2 Dienst PBW 1. Wat

Nadere informatie

Ook zo n gezonde. dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek

Ook zo n gezonde. dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Ook zo n gezonde RUG? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Test: zorg jij wel goed voor je rug? 1. Wat doe je na een lange rit? a Je springt uit je cabine. b Je stapt rustig uit. 2.

Nadere informatie

Gezond werken met. de handpallettruck

Gezond werken met. de handpallettruck Gezond werken met de handpallettruck Op de juiste manier inzetten Veel bedrijven gebruiken handpallettrucks voor het verplaatsen van goederen, ondanks de groeiende populariteit van de elektrische pallettruck.

Nadere informatie

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken Fysieke belasting in de bouw Veilig en gezond werken De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen 1 Fysieke belasting Werken in de bouw is zwaar. Mensen

Nadere informatie

Veilig en gezond werken. Ook zo n gezonde rug?

Veilig en gezond werken. Ook zo n gezonde rug? Veilig en gezond werken Ook zo n gezonde rug? Test: zorg jij wel goed voor je rug? 1. Wat doe je na een lange rit? a Je springt uit je cabine. b Je stapt rustig uit. 2. Je moet iets optillen, maar kunt

Nadere informatie

Werkplekinrichting (aangepast aan Arbowet 1 januari 2007)

Werkplekinrichting (aangepast aan Arbowet 1 januari 2007) Interne instructie Arbeidsinspectie Werkplekinrichting (aangepast aan Arbowet 1 januari 2007) INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. WETTELIJKE GRONDSLAG 3. INSPECTIE 3.1 Beoordeling van de werkplek 3.1.1 Zitwerkplek

Nadere informatie

Standaarden voor gegevensuitwisseling

Standaarden voor gegevensuitwisseling Standaarden voor gegevensuitwisseling Afspraken over informatie-uitwisseling Wereldwijde afspraken binnen de ict om hard- en software met elkaar te kunnen laten communiceren noemen we standaarden voor

Nadere informatie

RSI. Lijdt U reeds aan of bestaat er een risico op musculoskeletale. Repetitive Strain Injuries? Ga bij uzelf na of U: Inspanning. Houding.

RSI. Lijdt U reeds aan of bestaat er een risico op musculoskeletale. Repetitive Strain Injuries? Ga bij uzelf na of U: Inspanning. Houding. Ga bij uzelf na of U: al problemen of klachten heeft gehad in de nek, de schouders, de ellebogen of de polsen ten gevolge van de arbeidsomstandigheden. moet werken in oncomfortabele houdingen: torsies,

Nadere informatie

Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten

Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten Problematiek MSA en rugklachten Belangrijke oorzaak van verzuim en daarmee gepaard gaande kosten Bijna

Nadere informatie

Selectieprocedure ketensamenwerking: de praktijk

Selectieprocedure ketensamenwerking: de praktijk Training advies ketensamenwerking (woning-)bouwsector ferrywilgenburg@me.com / 06-10012950 Selectieprocedure ketensamenwerking: de praktijk 2 voorbeelden, tips en tops 9 oktober 2015 @FerryWilgenburg Training

Nadere informatie

Branchedata fysieke belasting. Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland

Branchedata fysieke belasting. Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland data fysieke belasting Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland Februari 2017 Voorwoord handig om te benchmarken De stratenmaker met knieklachten, de vrachtwagenchauffeur en verpleegkundige

Nadere informatie

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Bijlage 4 Knelpunten en oplossingen in de pkgv-industrie 1. Inleiding In deze bijlage staan voor een aantal mogelijke knelpunten uit de Quick Scan (stap 2)

Nadere informatie

Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan?

Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan? Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan? Marjolein Douwes en Heleen de Kraker, TNO Met praktijkervaringenvan Frans van Eijk, Océ Technologies B.V. AGENDA 16.00 16.30 Aan de slag met fysieke

Nadere informatie

Ergonomie. 1. Werkhouding

Ergonomie. 1. Werkhouding Ergonomie Tijdens het werken op het platform is het van belang om op de juiste manier te tillen, op de werkhouding te letten en een juiste werkplekinrichting te organiseren. Dit om te voorkomen dat er

Nadere informatie

Optimale gewichten van blokken voor metselen en lijmen in de bouw

Optimale gewichten van blokken voor metselen en lijmen in de bouw Optimale gewichten van blokken voor metselen en lijmen in de bouw dr. Paul Kuijer Eur.Erg., dr. Henk van der Molen, dr. Marco Hoozemans, drs Gert Faber, Robin Grouwstra, Paul Hopmans BSc, Arnaud Houweling

Nadere informatie

vervolg plaatsen cv ketel/boiler/radiator

vervolg plaatsen cv ketel/boiler/radiator Hoe ongunstiger de houding en hoe hoger de tilfrequentie des te lager het maximale tilgewicht mag zijn. Effecten op de gezondheid Door langdurige en zware lichamelijke arbeid (een combinatie van houding,

Nadere informatie

EmployabilityDriver. Waarom een strategische discussie over employability beleid?

EmployabilityDriver. Waarom een strategische discussie over employability beleid? EmployabilityDriver Waarom een strategische discussie over employability beleid? We weten al een tijd dat door vergrijzing en ontgroening de druk op de arbeidsmarkt toeneemt. Het wordt steeds belangrijker

Nadere informatie

Kennissessie/lunchbijeenkomst scherper sturen op details; besparen op (in) directe brandstofkosten.

Kennissessie/lunchbijeenkomst scherper sturen op details; besparen op (in) directe brandstofkosten. Kennissessie/lunchbijeenkomst scherper sturen op details; besparen op (in) directe brandstofkosten. Machiel Bode Sector manager Transport & Logistiek ING Amsterdam Machiel.bode@ing.nl 1 Programma 11.00

Nadere informatie

www.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker

www.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek zo instellen dat je gezondheidsklachten zoveel

Nadere informatie

Dossier Zittend en staand Werk

Dossier Zittend en staand Werk Dossier Zittend en staand Werk Landurig staand werken belemmert de doorbloeding van de benen. Langdurig staand werken vraag flink wat spierkracht. Staand werken kan op den duur tot voetklachten en spataderen

Nadere informatie

Ergonomie in de supermarkt. Infodocument

Ergonomie in de supermarkt. Infodocument Ergonomie in de supermarkt Infodocument 201506/Provikmo-I-2001 Ergonomie in de supermarkt 1 Inleiding Fysieke belasting is de belasting, die spieren en gewrichten ondervinden, tijdens lichamelijke arbeid.

Nadere informatie

Risicoanalyse Ergonomie

Risicoanalyse Ergonomie Risicoanalyse Ergonomie Roeland Motmans Colruyt Group Ergoday Industrie 4 juni 219 - Brussel Taakanalyse Schaaltjes kiwi in EPS bak zetten EPS bak op pallet zetten Lege EPS bak op statief zetten Volle

Nadere informatie

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek

Nadere informatie

Veilig en verstandig werken bij de Belvertshoeve

Veilig en verstandig werken bij de Belvertshoeve Themabundel Veilig en verstandig werken bij de Belvertshoeve Assistent medewerker Dit project is mede mogelijk gemaakt met een bijdrage van het Europees Sociaal Fonds Voorwoord Deze themabundel is bedoeld

Nadere informatie

Leidsch Loonbedrijf B.V.

Leidsch Loonbedrijf B.V. Invalshoek D Participatie Conform handboek CO2-prestatieladder 3.0 niveau 3-1.D.1-1 Inventarisatie sector- en keteninitiatieven - 1.D.2-1 Rapportage managementoverleg - 3.D.1-1 Overzicht deelname initiatieven

Nadere informatie

Adviezen bij KANS/rsi

Adviezen bij KANS/rsi Adviezen bij KANS/rsi U bent momenteel in behandeling wegens klachten aan arm, nek en schouders. Dit wordt ook wel KANS/rsi genoemd. Het begrip RSI (Repetitive Strain Injury) heeft in de praktijk een groot

Nadere informatie

Risicoanalyse ergonomie

Risicoanalyse ergonomie Risicoanalyse ergonomie Roeland Motmans Domeinverantwoordelijke Ergonomie Aanleiding Risicobeheersing ergonomie - Vier niveaus Sobane strategie - Registratietool Preventieadviseur van de toekomst - Niveau

Nadere informatie

OOGSTEN VAN HARDFRUIT

OOGSTEN VAN HARDFRUIT OOGSTEN VAN HARDFRUIT Bij het oogsten van appels en peren wordt het lichaam intensief gebruikt. Het werk is eenzijdig en repeterend van aard en staat regelmatig onder druk omdat het belangrijk is om op

Nadere informatie

De tuinbouw gaat digitaal!

De tuinbouw gaat digitaal! De tuinbouw gaat digitaal! Informatiemanagement - op het bedrijf - in de keten Henk Zwinkels Community -Team TD Projectleider - Edibulb Informatiemanagement Ontwikkeling bedrijfsprocessen: - mechanisatie

Nadere informatie

Logistiek in de bouw. Startbijeenkomst Aannemersfederatie. Marjolein Jordans, Sandra Krupe

Logistiek in de bouw. Startbijeenkomst Aannemersfederatie. Marjolein Jordans, Sandra Krupe Logistiek in de bouw Startbijeenkomst Aannemersfederatie Marjolein Jordans, Sandra Krupe 3 maart 2009 De bouwsector heeft een complexe keten met veel opties producent distributeur (onder-) aannemer werf

Nadere informatie

Lage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl

Lage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl Lage rugklachten Introductie De lage rug is het gebied ter hoogte van de onderste 5 lendenwervels (lumbale wervels) en de overgang met het heiligbeen (lumbo-sacrale overgang). De lendenwervelkolom bestaat

Nadere informatie

Innoveren door duurzaam te ondernemen

Innoveren door duurzaam te ondernemen Innoveren door duurzaam te ondernemen 18 september 2014 Jos M.Borsboom Adviseur Ondernemersondersteuning Succesvol ondernemen met de kennis, data en netwerken van de Kamer van Koophandel Kamer van Koophandel

Nadere informatie

Duwen en trekken (Met het gehele lichaam)

Duwen en trekken (Met het gehele lichaam) Basisinspectiemodule FYSIEKE BELASTING Basisdocument voor een inspectiemodule op maat (sectorspecifiek) over dit onderwerp Duwen en trekken (Met het gehele lichaam) Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld

Nadere informatie

Het zit zo... Zitten op hoog niveau

Het zit zo... Zitten op hoog niveau Het zit zo... Zitten op hoog niveau 2 Goed zitten en gezond blijven Chauffeurs zitten een groot deel van hun tijd in de cabine van de vrachtwagen. Hier verrichten zij zittend het belangrijkste deel van

Nadere informatie

Verstandig tillen. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Verstandig tillen. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Verstandig tillen Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Verstandig tillen Inleiding De rug is een kwetsbaar deel van ons lichaam. Hij wordt makkelijk te zwaar belast. Bijvoorbeeld door langdurig

Nadere informatie

Tillen. Tips voor werknemers voor veilig tillen

Tillen. Tips voor werknemers voor veilig tillen Tillen Tips voor werknemers voor veilig tillen Inleiding Tillen en dragen zijn veel voorkomende vormen van lichamelijk zwaar werk. Bij te zwaar tillen en dragen wordt vooral de rug overbelast. Ook kunnen

Nadere informatie

Gezond werken met. rolcontainers

Gezond werken met. rolcontainers Gezond werken met rolcontainers Op de juiste manier inzetten Rolcontainers: ze worden veel gebruikt. Het werken met rolcontainers kan echter lichamelijk belastend zijn. Daarom is het belangrijk rolcontainers

Nadere informatie

Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting voor niet-cliëntgebonden werkzaamheden

Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting voor niet-cliëntgebonden werkzaamheden Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting voor niet-cliëntgebonden werkzaamheden Bron Denk bijvoorbeeld aan: De Praktijkrichtlijnen 1. Tillen Laden en lossen, pannen, koffiecontainers, verhuizingen, waszakken,

Nadere informatie

Transport, doe het slim

Transport, doe het slim Transport, doe het slim an deur tot deur Wat is het? Het gaat hier om de uitgaande goederenstroom, van deur tot deur. Daarbij horen documenten en labels, mogelijkheden tot tracking en tracing, het volume

Nadere informatie

BOEKJE. Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen

BOEKJE. Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen DOE BOEKJE Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen Armheffing Het werken met de handen boven schouderhoogte noemen we

Nadere informatie

Gezond werken met. de handpallettruck. dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek

Gezond werken met. de handpallettruck. dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Gezond werken met de handpallettruck dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Op de juiste manier inzetten Gezond(er) werken Veel bedrijven gebruiken handpallettrucks voor het verplaatsen

Nadere informatie

Innovatie training. Workshop: 4001396. 30 oktober 2012 André Adolfs Jenk de Jong

Innovatie training. Workshop: 4001396. 30 oktober 2012 André Adolfs Jenk de Jong Innovatie training Workshop: 4001396 30 oktober 2012 André Adolfs Jenk de Jong Programma Innovatietraining, deel I 30 oktober 2012 31-10-2012 13.30 Ontvangst 14.00 Voorstellen, kennismaken en verwachtingen

Nadere informatie

Omgaan met fysieke belasting tijdens werk

Omgaan met fysieke belasting tijdens werk Omgaan met fysieke belasting tijdens werk Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van klachten en uitval door lichamelijk zwaar werk 1 Inhoud Inleiding 3 A Slim omgaan met fysieke belasting

Nadere informatie

3 Wat wil de klant: marketing en logistiek

3 Wat wil de klant: marketing en logistiek 3 Wat wil de klant: marketing en logistiek 1 De perfect tevreden klant Logistiek = Passie voor de klant Demand versus supply management Kies de markt, kies het assortiment Biedt een goede service van order

Nadere informatie

WERKDRUK/WERKSTRESS. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw

WERKDRUK/WERKSTRESS. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw WERKDRUK/WERKSTRESS Werkdruk kan leiden tot werkstress. Werkstress is de reactie op de situatie waarin wat het werk vraagt niet in balans is met wat iemand aan kan. Dit kan op den duur leiden tot klachten

Nadere informatie

Glaszetter. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig glaszetten. Informatie voor de werknemer

Glaszetter. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig glaszetten. Informatie voor de werknemer Glaszetter Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf Alles wat je moet weten over gezond en veilig glaszetten Informatie voor de werknemer Zwaar werk Het dragen en plaatsen van ruiten is lichamelijk zwaar

Nadere informatie

Toelichting Arbochecklist Algemeen

Toelichting Arbochecklist Algemeen 1 2 Gegevens in te vullen door inlenende partij Let hierbij op, dat voor iedere functie en aparte checklist wordt ingevuld! Als het vak je Ja is aangekruist Voeg de kopie toe aan het dossier en zorg voor

Nadere informatie

Digitalisering van de keten

Digitalisering van de keten Digitalisering van de keten Paul Schalkwijk Agenda Digitaliseren is.. Kweker Veiling VMP derde VMP FloraHolland Praktijk ervaring met digitaliseren Waarom digitaliseren Digitaliseren met Match-Online Vragen

Nadere informatie

behoefte COMPETENTIEPROFIELEN PER FASE TECHNOLOGISCH PROCES EN PER ASPECT ASPECTEN onderzoeken innoveren beheren instrumenteren

behoefte COMPETENTIEPROFIELEN PER FASE TECHNOLOGISCH PROCES EN PER ASPECT ASPECTEN onderzoeken innoveren beheren instrumenteren behoefte Over sociale, communicatieve, marketings- en onderzoeksvaardigheden beschikken Creatief denken, analyseren, synthetiseren, kritisch reflecteren, omgaan met wetmatigheden 1 2 3 4 Creatief denken,

Nadere informatie

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf

Nadere informatie

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg MKB-bedrijven worden geconfronteerd met nieuw beleid met betrekking tot producentenverantwoordelijkheid,

Nadere informatie

Basisinspectiemodule FYSIEKE BELASTING Lichaamstrillingen

Basisinspectiemodule FYSIEKE BELASTING Lichaamstrillingen Basisinspectiemodule FYSIEKE BELASTING Lichaamstrillingen Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de techniek en is geschreven voor intern gebruik bij de Inspectie SZW.

Nadere informatie

Fysieke belasting(basis)

Fysieke belasting(basis) Fysieke belasting(basis) Fysieke belasting(basis) II UMC St Radboud Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Lichamelijke belasting 3 2.1 Functie-inhoud 3 2.2 De werkplekinrichting 3 2.3 Persoonsgebonden factoren

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: cursusbijeenkomst 3, werkhoudingen/ statische belasting/ repeterende bewegingen...2

Hoofdstuk 1: cursusbijeenkomst 3, werkhoudingen/ statische belasting/ repeterende bewegingen...2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: cursusbijeenkomst 3, werkhoudingen/ statische belasting/ repeterende bewegingen...2 1.1 Introductie 3 1.2 Stellingen en discussie..5 1.3 Praktische oefening en klassikale nabespreking..7

Nadere informatie

Checklist RSI-preventiebeleid

Checklist RSI-preventiebeleid Checklist RSI-preventiebeleid Onderwerp Informatie/ knelpunt? Prioriteit Inzicht 1. Verzuimgegevens Wat is het verzuimpercentage in uw organisatie? Hebt u inzicht in de verzuimoorzaken? Zo ja, is bekend

Nadere informatie

Basisinspectiemodule

Basisinspectiemodule Basisinspectiemodule FYSIEKE BELASTING Duwen en trekken (Met het gehele lichaam) Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de techniek en is geschreven voor intern gebruik

Nadere informatie

Watskeburt: lasten verlicht?

Watskeburt: lasten verlicht? Watskeburt: lasten verlicht? dr Paul Kuijer Eur.Erg. voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam voor Arbeid en Gezondheid Afdeling Arbeid en Gezondheid, Academisch

Nadere informatie

BERG BALANCE SCALE (HIERARCHISCHE VERSIE)

BERG BALANCE SCALE (HIERARCHISCHE VERSIE) BERG BALANCE SCALE (HIERARCHISCHE VERSIE) UITVOERING EN INSTRUCTIE: Algemene aanwijzingen: De onderzoeker doet zo nodig elke vaardigheid voor. De instructie moet beperkt blijven tot de opdracht. Tijdens

Nadere informatie

Leercirkel. Regisserend opdrachtgeverschap. 1 juli 2014

Leercirkel. Regisserend opdrachtgeverschap. 1 juli 2014 Leercirkel Regisserend opdrachtgeverschap 1 juli 2014 Introductie: Bianca Koster (Stadlander & Projectkr8) Jan Baarends (Induco & SW) Leercirkel Wat willen jullie meenemen vanavond? Wat gaan we doen vandaag?

Nadere informatie

Taakroulatie. Er zijn meerdere niveaus van roulatie te onderscheiden:

Taakroulatie. Er zijn meerdere niveaus van roulatie te onderscheiden: Taakroulatie Het afwisselen van zwaarder werk met licht werk en/of het afwisselen van verschillende werkzaamheden. Een roulatiesysteem kan ingevoerd worden om te voorkomen dat werknemers continu hetzelfde

Nadere informatie

MOTOR- / ACCUKETTINGZAAG (LICHAMELIJKE BELASTING)

MOTOR- / ACCUKETTINGZAAG (LICHAMELIJKE BELASTING) MOTOR- / ACCUKETTINGZAAG (LICHAMELIJKE BELASTING) DIT STUK IS VOOR DE HOVENIERS EN GROENVOORZIENING GETOETST DOOR INSPECTIE SZW. NOG NIET VOOR HET LOONWERK! Langdurig werken met een motor- / accukettingzaag

Nadere informatie

Praktijkregels voor fysieke belasting in de thuiszorg Huishoudelijke zorg

Praktijkregels voor fysieke belasting in de thuiszorg Huishoudelijke zorg Stilstaan bij bewegen Praktijkregels voor fysieke belasting in de thuiszorg Huishoudelijke zorg Huishoudelijke zorg Voorwoord In 1995 heeft de Arbeidsinspectie het rapport Een goede zuster tilt er niet

Nadere informatie

Repeterende handelingen en werkhouding

Repeterende handelingen en werkhouding Interne instructie Arbeidsinspectie Repeterende handelingen en werkhouding INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie repeterende handelingen en werkhouding 2.3 Inspectie

Nadere informatie

FYSIEKE BELASTING BIJ MICROSCOOPWERK & PIPETTEREN

FYSIEKE BELASTING BIJ MICROSCOOPWERK & PIPETTEREN FYSIEKE BELASTING BIJ MICROSCOOPWERK & PIPETTEREN Microscoopwerk kan fysiek belastend zijn, waarbij vooral de nek en de schouders overbelast kunnen worden. Medewerkers die meer dan 1 uur per dag pipetteren

Nadere informatie

Kenniskring Slim Ondernemen. 28 maart 2009 MKB Adviseurs Jaap Luchies Tel.nr. 038 426 25 90 Email: jluchies@mkbadviseurs.nl

Kenniskring Slim Ondernemen. 28 maart 2009 MKB Adviseurs Jaap Luchies Tel.nr. 038 426 25 90 Email: jluchies@mkbadviseurs.nl Kenniskring Slim Ondernemen 28 maart 2009 MKB Adviseurs Jaap Luchies Tel.nr. 038 426 25 90 Email: jluchies@mkbadviseurs.nl Programma 28 maart 2009 09.00 uur Opening 09.10 uur Efficiënt vistransport 10.00

Nadere informatie

Betrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E.

Betrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E. Betrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E. Medewerkers zijn een belangrijke bron van informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. Zij hebben belang bij veilige en gezonde werkomstandigheden

Nadere informatie

Draaiboek CCN weekeinden

Draaiboek CCN weekeinden Draaiboek CCN weekeinden CUENT CAMPER CLUB NEDERLAND N A A M D O Versie 25 augustus 2018 1 DRAAIBOEK BOLLEN BIETEN Datum Jaarplanning. Jaar daarvoor Ruim van te voren Jaarplanning Twee weken van Uiterlijk

Nadere informatie

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel

Nadere informatie

Til les, les 2. A : Hogerop in bed verplaatsen bij een persoon die nog veel zelf kan Beginsituatie: Een persoon onderuitgezakt in bed

Til les, les 2. A : Hogerop in bed verplaatsen bij een persoon die nog veel zelf kan Beginsituatie: Een persoon onderuitgezakt in bed Til les, les 2 Inhoudsopgave : Algemene instructies : blz. 1 A : hogerop in bed verplaatsen (geleid) actief blz. 1 A 1 : even uit bed blz. 1 A 2 : met een bruggetje blz. 2 A 3 : bruggetje en glijzeil blz.

Nadere informatie

NPAL cluster Inkoop & Ketensamenwerking In samenwerking met RuG en Hanzehogeschool Groningen

NPAL cluster Inkoop & Ketensamenwerking In samenwerking met RuG en Hanzehogeschool Groningen NPAL cluster Inkoop & Ketensamenwerking In samenwerking met RuG en Hanzehogeschool Groningen Propositie Samen met de faculteit Economie & Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen en het Lectoraat

Nadere informatie

1. Voorbereiden. Horizontaal doorlopende leerlijn. Verticaal doorlopende leerlijn. 3. Uitvoeren

1. Voorbereiden. Horizontaal doorlopende leerlijn. Verticaal doorlopende leerlijn. 3. Uitvoeren Verticaal doorlopende leerlijn Beleidscyclus Om de doorlopende leerlijn een stevige basis te bieden, is het van belang dat het een fundamentele plek krijgt in het beleidsplan. Tevens is het belangrijk

Nadere informatie

Fysieke belasting in arbocatalogi 25 september 2008

Fysieke belasting in arbocatalogi 25 september 2008 Fysieke belasting in arbocatalogi 25 september 2008 dr Henk F. van der Molen 1,2 dr P. Paul F.M. Kuijer 1 prof dr Monique Frings-Dresen 1 1 voor Arbeid en Gezondheid Nederlands Centrum voor Beroepsziekten

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond

Nadere informatie

niveau 2, 3, 4 thema 5.4

niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Ergonomie niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Bedrijfscultuur Arbeidsomstandigheden Wat staat er in de Arbowet? Zitten, staan en tillen RSI Bedrijfscultuur Veel mensen hebben hun eigen werk en werken op een bepaalde

Nadere informatie

MEDEWERKERS VRAGENLIJST BRANCHE-RIE TECHNISCHE GROOTHANDEL

MEDEWERKERS VRAGENLIJST BRANCHE-RIE TECHNISCHE GROOTHANDEL 1 Betrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E. Medewerkers zijn een belangrijke bron van informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. Zij hebben belang bij veilige en gezonde werkomstandigheden.

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst Brexit 11 januari 2019

Verslag bijeenkomst Brexit 11 januari 2019 Verslag bijeenkomst Brexit 11 januari 2019 Naktuinbouw nodigde een groep bedrijven vanuit diverse sectoren en regio's en met actieve export op het Verenigd Koninkrijk (VK) uit voor een bijeenkomst op 11

Nadere informatie

Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg

Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg De logistieke scan van CB ontdekt het verbeterpotentieel van uw goederenlogistiek Een efficiëntere logistiek levert (soms onverwacht) belangrijke bijdragen

Nadere informatie

Kantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek.

Kantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek. Afstand Monitor Stel de monitor direct voor je op. Strek je arm uit naar de monitor. Plaats de monitor ter hoogte van het punt waar je knokkels zich nu bevinden. Je moet de tekst op de monitor duidelijk

Nadere informatie

Evaluatie Pioen 2015 Gerard Gardien Projectleider Markt & Product

Evaluatie Pioen 2015 Gerard Gardien Projectleider Markt & Product Evaluatie Pioen 2015 Gerard Gardien Projectleider Markt & Product 15 January 2016 1 Programma Cijfers op hoofdlijnen Pioenen kwaliteitscompetitie (Promotie)Campagne Pioen PurE seasonal flowers en Pioen

Nadere informatie