Fysieke belasting in arbocatalogi 25 september 2008

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Fysieke belasting in arbocatalogi 25 september 2008"

Transcriptie

1 Fysieke belasting in arbocatalogi 25 september 2008 dr Henk F. van der Molen 1,2 dr P. Paul F.M. Kuijer 1 prof dr Monique Frings-Dresen 1 1 voor Arbeid en Gezondheid Nederlands Centrum voor Beroepsziekten AMC / Universiteit van Amsterdam 2 Arbouw E: h.f.vandermolen@amc.nl of vandermolen@arbouw.nl

2 voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam Samuel Coronel (Sr) ( ): Geneesheer: omgeving -> gezondheid voor Arbeid en Gezondheid: ± 70 collega s Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) Kenniscentrum voor Verzekeringsgeneeskunde (AMC-UWV-VUmc) Polikliniek Mens en Arbeid (PMA) Ziekte Werk

3 Arbouw Kennis en service instituut voor bouwnijverheid Arbeidsomstandigheden & arbeidsongeschiktheid Bestuur van werkgevers- en werknemersorganisaties Collectief gefinancierd Organisatie: Onderzoek & ontwikkeling Contract met Arbodiensten Ondersteunend naar sector, bijv. brochures, instrumenten

4 Opbouw presentatie Wat zegt de wet? Stand van de wetenschap & techniek Wat is fysieke belasting en hoe te meten? Wat zijn effectieve maatregelen? Vragen?

5 Aandoeningen aan het bewegingsapparaat: meest gemelde beroepsziekten 2348 aandoeningen aan het bewegingsapparaat (2008) = 39% van totaal aantal beroepsziektemeldingen (n=5480) = 27 per werknemers 1. klachten aan schouder en/of bovenarm (n=462) 2. aspecifieke lage rugklachten (n=370) 3. tenniselleboog (n=236) NL versus EU (zelfgerapporteerde werkgerelateerde klachten): Rugklachten: 15 vs 25% Spierpijn in nek, armen en benen: 16 vs 24% NL minder fysiek zwaar werk dan in EU Fourth European Working Conditions Survey, 2007

6 Fysieke belasting -- kracht Kuijer e.a. 2007

7 Vormen van fysieke belasting Energetische belasting Mechanische belasting Tillen & dragen Duwen & trekken Werkhouding Repeterende bewegingen Trillingen Onderbelasting

8 Meten van fysieke belasting Observaties, bijvoorbeeld taakanalyse Directe metingen, bijvoorbeeld kracht Biomechanische modellen, bijvoorbeeld compressiekracht Zelfrapportage, bijvoorbeeld vragenlijsten Combinaties

9 Beoordelen van fysieke belasting Absolute beoordeling, bijvoorbeeld normen, richtlijnen & checklijsten Relatieve beoordeling, bijvoorbeeld interventiestudies Combinaties

10 Bijvoorbeeld normen & richtlijnen Kuijer e.a Unieke door branche geaccordeerde functiespecifieke norm (wel actualiseren) Afwijken van P90 kan, mits: aangetoond wordt dat de zelfde mate van bescherming wordt geboden uit een functiegericht PMO blijkt dat afwijking van de P90 norm kan worden onderbouwd

11 P90 norm Productiesysteem Zakken, minicontainers en wijkcontainers Zakken stad P90 Uur Ton Colli Maximum aan productiematen Tijdsduur beladen Aantal colli Opgehaald tonnage Leeftijdsspecifiek <30, en >39 jaar < 30 3,8 8, ,8 6,4 914 >39 1,7 4,0 571

12 Bijvoorbeeld interventiestudie van der Molen e.a Interventiestudie naar werkhoogte & mechanisatie Gecontroleerde veldstudie, taakanalyses door observaties N = 10 metselaars en 10 opperlieden

13 Effect op rompbuiging (n=10; over halve werkdag) Uitkomstmaten Experimentele condities Effect grondniveau 31-cm (conventioneel) verhoging rompbuiging > 60º frequentie 583 (209) 123 (76) 460 ( ) (per 4.5 uur observatie) duur 40.8 (21.6) 19.6 (13.3) 21.2 ( ) (minuten per 4.5 uur observatie)

14 Effect over een hele werkdag Frequentie diepe rugbuiging: 920 x minder Duur diepe rugbuiging: 42 min minder lang

15 Mogelijke maatregelen ter vermindering van fysieke belasting Organisatorische maatregelen bijvoorbeeld: taakroulatie, logistieke afspraken Technische maatregelen bijvoorbeeld: mechanisatie, werkplekinrichting Individuele maatregelen bijvoorbeeld: kniebeschermers, tiltraining Combinaties

16 Is een maatregel effectief I? Aandoening d b a c e a = niet werk gerelateerd b = werk gerelateerd c = efficacy d = houdbaarheid e = effectiviteit Maatregel Tijd (Westgaard en Winkel, 1997)

17 Is een maatregel effectief II? Rugklachten 62% c d e Maatregel minder tillen minder buigen en/of draaien minder trillen 38% Maatregel Tijd Evidence based medicine: kennis uit beste onderzoek oordeel van experts normen en waarden van werkgevers en werknemers registratierichtlijn D004

18 Wat werkt (niet)?

19 Wat werkt (niet)? Verlaging tilgewicht (+) (Faber e.a. 2008) Aanpassen werkhoogte (+ +) (Marras e.a. 2000) Tiltraining (-) (Martimo e.a. 2008) Taakroulatie (- / + ) (Kuijer e.a. 2005) Duur beeldschermwerk ( - / +) (Ymker e.a. 2008)

20 Wat werkt (niet)? vervolg Mechanisatie ( ) (van der Molen e.a. 2004) Arbowetgeving (?) (Lehtola e.a. 2008) Informatie (-) (van der Molen e.a. 2005) Arboconvenanten (-/+/?) (

21 Voorbeeld tilgewicht & werkhoogte Maximale piek compressiekracht op lage rug blok 6 kg blok 11 kg blok 14 kg zonder gaten blok 14 kg met gaten blok 16 kg 6000 Kracht (N) handen 1hand 2 handen 1 hand 2 handen 1 hand 2 handen 1 hand 2 handen 1 hand 2 handen oppakken vanaf 10 cm hoogte oppakken vanaf 90 cm hoogte oppakken vanaf steiger neerzetten in muur grondhoogte neerzetten in muur heuphoogte neerzetten in muur schouderhoogte

22 Voorbeeld werkhoogte Lage rugklachten N RR (95% BI) Materialen op verhoging (31 cm) 143 0,63 (0,44-0, 9 2) Meer gebruik van materiaalophoging is gerelateerd aan minder lage rugklachten

23 Om te onthouden bij opstellen arbocatalogi: 1. Maak een inschatting van de mate van werkgerelateerdheid van aandoening aan het bewegingsapparaat. 2. Reduceer intensiteit, duur en frequentie van de risicofactoren van fysieke belasting in het werk. 3. Kies bij voorkeur voor bewezen effectieve maatregelen om aandoeningen aan het bewegingsapparaat te voorkómen. 4. Evalueer invoering, gebruik en effect van de maatregelen.

Watskeburt: lasten verlicht?

Watskeburt: lasten verlicht? Watskeburt: lasten verlicht? dr Paul Kuijer Eur.Erg. voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam voor Arbeid en Gezondheid Afdeling Arbeid en Gezondheid, Academisch

Nadere informatie

Optimale gewichten van blokken voor metselen en lijmen in de bouw

Optimale gewichten van blokken voor metselen en lijmen in de bouw Optimale gewichten van blokken voor metselen en lijmen in de bouw dr. Paul Kuijer Eur.Erg., dr. Henk van der Molen, dr. Marco Hoozemans, drs Gert Faber, Robin Grouwstra, Paul Hopmans BSc, Arnaud Houweling

Nadere informatie

Zwaar werk lichter maken: een hele klus Preventie van beroepsziekten bij bewegingsapparaat en psyche

Zwaar werk lichter maken: een hele klus Preventie van beroepsziekten bij bewegingsapparaat en psyche Zwaar werk lichter maken: een hele klus Preventie van beroepsziekten bij bewegingsapparaat en psyche Dr Karen Nieuwenhuijsen Dr Paul Kuijer Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Programma

Nadere informatie

Tillen, duwen en trekken lichter maken: Dit gaat niet over rozen

Tillen, duwen en trekken lichter maken: Dit gaat niet over rozen Tillen, duwen en trekken lichter maken: Dit gaat niet over rozen Dr Paul Kuijer, consulent arbeidsgebonden aandoeningen bewegingsapparaat, p.p.kuijer@amc.nl Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum

Nadere informatie

Effect van werkstijl op het onderhouden van RSI-klachten in een veranderende werkomgeving

Effect van werkstijl op het onderhouden van RSI-klachten in een veranderende werkomgeving Effect van werkstijl op het onderhouden van RSI-klachten in een veranderende werkomgeving Prof. dr Monique HW Frings-Dresen e-mail: m.frings@amc.uva.nl Dr Eline M Meijer Dr Judith K Sluiter voor Arbeid

Nadere informatie

Van diagnose naar functioneren: 20 jaar NCvB en 10 jaar PMA

Van diagnose naar functioneren: 20 jaar NCvB en 10 jaar PMA Van diagnose naar functioneren: 20 jaar NCvB en 10 jaar PMA Heijermanslezing 27 november 2015 Doel van deze middag Nascholing op gebied kwaliteits- verbetering diagnosticeren van en functioneren met

Nadere informatie

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Bijlage 1 Quick Scan formulieren voor risico-inventarisatie (stap 1 t/m 3) Stap 1 Prioritering van afdelingen Beantwoord de onderstaande vragen en benoem

Nadere informatie

Signaleren, diagnosticeren, melden en preventie van beroepsziekten: het zes-stappenplan voor bedrijfsartsen. Toelichting en checklists per stap

Signaleren, diagnosticeren, melden en preventie van beroepsziekten: het zes-stappenplan voor bedrijfsartsen. Toelichting en checklists per stap Signaleren, diagnosticeren, melden en preventie van beroepsziekten: het zes-stappenplan voor bedrijfsartsen September 2014 Toelichting en checklists per stap Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Coronel

Nadere informatie

Basisinspectiemodule

Basisinspectiemodule Basisinspectiemodule FYSIEKE BELASTING Checklist Fysieke belasting Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de techniek en is geschreven voor intern gebruik bij de Inspectie

Nadere informatie

Inleiding. In dit nummer. 10 juli 2009

Inleiding. In dit nummer. 10 juli 2009 10 juli 2009 Inleiding Op 1 januari 2009 is het Peilstation Intensief Melden (PIM) van start gegaan met 181 bedrijfsartsen. Met ingang van 1 juli zijn daar 10 nieuwe deelnemers bijgekomen. Dit is de eerste

Nadere informatie

Een verkenning van activiteiten / houdingen van zandcementdekvloerenleggers tijdens het mechanisch afreien

Een verkenning van activiteiten / houdingen van zandcementdekvloerenleggers tijdens het mechanisch afreien Notitie op basis van oriënterend werkplekbezoek d.d. 9 mei 2012 Een verkenning van activiteiten / houdingen van zandcementdekvloerenleggers tijdens het mechanisch afreien Amsterdam, 22 mei 2012 Rapportnummer:

Nadere informatie

De ontwikkeling en evaluatie van het zes stappenplan voor bedrijfsartsen

De ontwikkeling en evaluatie van het zes stappenplan voor bedrijfsartsen De ontwikkeling en evaluatie van het zes stappenplan voor bedrijfsartsen Dr. Teus Brand Dr. Julitta Boschman Prof. dr. Monique Frings-Dresen Dr. Henk van der Molen Coronel Instituut, Academisch Medisch

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn

Multidisciplinaire richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Vermindering van blootstelling aan lichaamstrillingen om rugklachten te voorkomen dr. ir. Huub Oude Vrielink, ErgoLab Research, Wageningen prof. dr. Carel Hulshof, Kwaliteitsbureau

Nadere informatie

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting

Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting De arbocatalogus pkgv-industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en Kartonproducerende en -verwerkende industrieën.

Nadere informatie

Beroepsziekten te lijf met de RI&E!

Beroepsziekten te lijf met de RI&E! Beroepsziekten te lijf met de RI&E! + Dr. Paul Kuijer, p.p.kuijer@amc.uva.nl Coronel Instituut voor Arbeid & Gezondheid, Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Polikliniek Mens & Arbeid Beroepsziekte?

Nadere informatie

Kerncijfers beroepsziekten

Kerncijfers beroepsziekten Kerncijfers beroepsziekten 2019 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Amsterdam UMC Kerncijfers beroepsziekten 2019 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel

Nadere informatie

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken Fysieke belasting in de bouw Veilig en gezond werken De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen 1 Fysieke belasting Werken in de bouw is zwaar. Mensen

Nadere informatie

Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer

Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer Verhuizers hebben te maken met werkzaamheden die fysiek overbelastend kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: Tillen van zware voorwerpen,

Nadere informatie

HAGELNETTEN SLUITEN EN OPROLLEN

HAGELNETTEN SLUITEN EN OPROLLEN HAGELNETTEN SLUITEN EN OPROLLEN Bij de jaarlijkse werkzaamheden aan de hagelnetten wordt het lichaam een korte tijd intensief gebruikt. Het werk is eenzijdig en repeterend van aard en staat regelmatig

Nadere informatie

Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Aanleiding onderzoek Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Lydi de Lange bedrijfsfysiotherapeut paramedisch team Advisium Ermelo december

Nadere informatie

In dit nummer. April e Heijermanslezing 2. Interview met een PIM-arts 2. PIM Meldingen PIM workshops

In dit nummer. April e Heijermanslezing 2. Interview met een PIM-arts 2. PIM Meldingen PIM workshops April 2017 In deze nieuwsbrief kunt u lezen dat de incidentie van beroepsziekten over de afgelopen 5 jaar is gedaald, van ongeveer 250 naar zo n 150 meldingen per 100.000 werknemers per jaar. Lieke Omvlee,

Nadere informatie

Workshop Beroepsziekten: aan de slag met preventie?!

Workshop Beroepsziekten: aan de slag met preventie?! Workshop Beroepsziekten: aan de slag met preventie?! Teus Brand Henk van der Molen Stelling congresapp gelezen? BG dagen Workshop 7, donderdag 26 mei 2016 Coronel Institute Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Inhoud. deel i het domein arbeid en gezondheid 31. Voorwoord 1 0

Inhoud. deel i het domein arbeid en gezondheid 31. Voorwoord 1 0 Voorwoord 1 0 1 Inleiding 1 2 1.1 Aanleiding en doelstelling 1 5 1.2 Doelstelling 2 4 1.3 Leeswijzer 2 6 deel i het domein arbeid en gezondheid 31 2 Wat is arbeid, wat is gezondheid? 3 3 2.1 Wat is arbeid?

Nadere informatie

Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan?

Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan? Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan? Marjolein Douwes en Heleen de Kraker, TNO Met praktijkervaringenvan Frans van Eijk, Océ Technologies B.V. AGENDA 16.00 16.30 Aan de slag met fysieke

Nadere informatie

2 Arbeidsomstandigheden in Nederland

2 Arbeidsomstandigheden in Nederland 2 Arbeidsomstandigheden in Nederland 2.1 Inleiding Op basis van recente onderzoeksliteratuur geeft dit hoofdstuk een globale schets van de stand van zaken van de arbeidsomstandigheden in Nederland (paragraaf

Nadere informatie

TILLEN EN DRAGEN. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw

TILLEN EN DRAGEN. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw TILLEN EN DRAGEN Door tillen en dragen kunnen klachten ontstaan aan de spieren en gewrichten van de rug, de benen en de armen. Wat is de gewenste situatie? Tillen en dragen veroorzaken geen klachten aan

Nadere informatie

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door

Nadere informatie

Fysiek Functioneel Belastbaarheidonderzoek

Fysiek Functioneel Belastbaarheidonderzoek Fysiek Functioneel Belastbaarheidonderzoek Naam: De heer B. Steen Datum: 15-02-2007 Persoonsgegevens Naam :De heer B. Steen Adres :Bouwstraat 11 Postcode :7777AB Woonplaats :Steenwijk Geboortedatum :01-10-1953

Nadere informatie

Van de P90 op weg naar een leidraad fysiek belasting huisvuilbeladers

Van de P90 op weg naar een leidraad fysiek belasting huisvuilbeladers Van de P90 op weg naar een leidraad fysiek belasting huisvuilbeladers Drs Kees Peereboom Eur.Erg. www.vhphp.nl 2 P 90? Waarom de P90? 90% haalt gezond zijn pensioen Wat is de P90? Branche afspraak obv

Nadere informatie

Duurzame Re-integratie

Duurzame Re-integratie Duurzame Re-integratie van mensen met aanhoudende vermoeidheidsklachten Margot Joosen Monique Frings-Dresen Judith Sluiter Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum, Amsterdam

Nadere informatie

In dit nummer. April Van de redactie

In dit nummer. April Van de redactie April 2018 Van de redactie Deze maand is gestart met een pilot onder alle PIM artsen. Wij zijn benieuwd naar het aantal patiënten dat een bedrijfsarts in één maand ziet en bij hoeveel van deze patiënten

Nadere informatie

Geschikt of ongeschikt?

Geschikt of ongeschikt? Dr. Julitta Boschman Prof. dr. Carel Hulshof Prof. dr. Monique Frings-Dresen Prof. dr. Judith Sluiter Geschikt of ongeschikt? Het Coronel Insituut voor Arbeid en Gezondheid Focus van onze afdeling: Preventie

Nadere informatie

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Marc De Greef Werkbaarheid: belastende arbeidsomstandigheden Algemene vaststelling: de werkbaarheidsgraad in de voedingsindustrie

Nadere informatie

Peilstation Intensief Melden

Peilstation Intensief Melden Peilstation Intensief Melden Nederlands Centrum voor Beroepsziekten AMC Presentatie casus beroepsziekte en Capita Selecta 5 e PIM workshop, najaar 2013 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, AMC/Coronel

Nadere informatie

Workshop Beroepsziekten: aan de slag met preventie?!

Workshop Beroepsziekten: aan de slag met preventie?! Workshop Beroepsziekten: aan de slag met preventie?! Teus Brand Henk van der Molen Stelling congresapp gelezen? BG dagen Workshop 7, donderdag 26 mei 2016 Coronel Institute Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Brancherapport Vrachtwagenchauffeurs NCvB februari 2009

Brancherapport Vrachtwagenchauffeurs NCvB februari 2009 Brancherapport Vrachtwagenchauffeurs NCvB februari 2009 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum / Universiteit van Amsterdam Meibergdreef

Nadere informatie

In dit nummer. Oktober interview met een PIM-arts: Marieke Panis 2. Vooruitblik PIM Meldingen

In dit nummer. Oktober interview met een PIM-arts: Marieke Panis 2. Vooruitblik PIM Meldingen Oktober 2016 Cijfers van het Peilstation Intensief Melden (PIM) zijn voor het NCvB, maar zeker voor onze opdrachtgever, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, van groot belang. Immers op

Nadere informatie

Tillen. Tips voor werknemers voor veilig tillen

Tillen. Tips voor werknemers voor veilig tillen Tillen Tips voor werknemers voor veilig tillen Inleiding Tillen en dragen zijn veel voorkomende vormen van lichamelijk zwaar werk. Bij te zwaar tillen en dragen wordt vooral de rug overbelast. Ook kunnen

Nadere informatie

FCE in internationaal perspectief

FCE in internationaal perspectief FCE in internationaal perspectief Dr Paul Kuijer, p.p.kuijer@amc.nl Academisch Medisch Centrum (AMC) voor Arbeid en Gezondheid Polikliniek Mens en Arbeid Amsterdam, Nederland Financiële belangen bij FCE?

Nadere informatie

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek Lijst van auteurs Inleiding xi xiii 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek 1 Gezondheidsrisico s in het werk 1 2 Gezondheidsrisico s en belastende factoren 3 3 Beroepsziekte 4 4 Gevolgen

Nadere informatie

Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten

Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten VERGADERING : Bestuur DATUM : 1 november 2007 AGENDAPUNT : 6 BIJLAGE : 12 Tilnorm onder vuur Hoofdproductschap Akkerbouw Afdeling Arbeid Tilnorm onder vuur De

Nadere informatie

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen

Nadere informatie

Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013. drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw

Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013. drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013 drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw Programma 1.Strategie Bouw 2012-2016 2.Vijf beroepen in 2013 3.Handhaving 4.Vragen en discussie % WERKNEMERS MET KLACHTEN

Nadere informatie

Arbovriendelijk werken met gipsplaten. Best Practice methode

Arbovriendelijk werken met gipsplaten. Best Practice methode Arbovriendelijk werken met gipsplaten Best Practice methode Het verwerken van gipsplaten is zwaar werk. Gipsplaten zijn in de meeste gevallen zwaarder dan 25 kg. Bovendien kunnen (til-) hulpmiddelen niet

Nadere informatie

Beschrijving van de verhuistaken Tillen - dragen Trekken - duwen Werkhoudingen Repeterende bewegingen 1. Goederen verplaatsen

Beschrijving van de verhuistaken Tillen - dragen Trekken - duwen Werkhoudingen Repeterende bewegingen 1. Goederen verplaatsen Globale beoordeling Fysieke belasting bij Particulier Verhuisvervoer Verhuizers hebben te maken met werkzaamheden die fysiek overbelastend kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: Tillen van zware voorwerpen,

Nadere informatie

Duurzame Re-integratie

Duurzame Re-integratie Duurzame Re-integratie van mensen met aanhoudende vermoeidheidsklachten Margot Joosen Monique Frings-Dresen Judith Sluiter Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum, Amsterdam

Nadere informatie

Welkom. Prof. dr Monique HW Frings-Dresen voorzitter coördinatieteam/dagvoorzitter

Welkom. Prof. dr Monique HW Frings-Dresen voorzitter coördinatieteam/dagvoorzitter Welkom Prof. dr Monique HW Frings-Dresen voorzitter coördinatieteam/dagvoorzitter Programma Korte schets Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde AMC-UWV-VUmc: Mw. Frings-Dresen Achtergrond Pieter Muntendam:

Nadere informatie

Peilstation Intensief Melden

Peilstation Intensief Melden Peilstation Intensief Melden Nederlands Centrum voor Beroepsziekten AMC Workshop Voorjaar 2011 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, AMC/Coronel Instituut, Postbus 22660, 1100 DD Amsterdam Telefoon:

Nadere informatie

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat 2013 Re. Entry is samenwerkingspartner binnen FIT Return (zie www.fit-return.nl) 1 Arbeid en Belastbaarheid Intake Fysiek (Arbeids- Bedrijfsfysiotherapeut) De

Nadere informatie

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap hoop voor de toekomst! Em. Prof. Dr. Haije Wind, verzekeringsarts Amsterdam, 14 maart 2019 Amsterdam UMC locatie AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid,

Nadere informatie

Dank! In dit nummer. Oktober 2015

Dank! In dit nummer. Oktober 2015 Oktober 2015 Dank! Uw deelname aan Peilstation Intensief Melden (PIM) is voor het NCvB heel belangrijk, en wordt zeer gewaardeerd. Op die manier beschikken we al een aantal jaren over incidentiecijfers

Nadere informatie

FYSIEKE BELASTING EN PSA

FYSIEKE BELASTING EN PSA FYSIEKE BELASTING EN PSA 29 ARBO informatie Fysieke belasting Richtlijnen om fysieke overbelasting tijdens het werk te voorkomen Arbo-Informatie De reeks Arbo-Informatie bestaat uit 60 thematische praktijkboeken.

Nadere informatie

Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers:

Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Grotendeels onbegrepen fenomeen dat tussen de oren zit Stefan IJmker Body@Work TNO-VUmc ErgoDirect Telegraaf 02-07-08 Reactie RSI-patiëntenvereniging

Nadere informatie

Inleiding. In dit nummer. Maart Welkom nieuwe PIM-artsen!

Inleiding. In dit nummer. Maart Welkom nieuwe PIM-artsen! Maart 2015 Inleiding Welkom nieuwe PIM-artsen! In 2014 hebben we ongeveer 100 nieuwe PIM-artsen mogen verwelkomen. Intussen nemen nu 200 bedrijfsartsen deel aan het peilstation. We zijn blij met zoveel

Nadere informatie

Blootstellingscriteria voor aandoeningen van de rug. Dienst preventie Fonds voor de beroepsziekten. Luts Joeri.

Blootstellingscriteria voor aandoeningen van de rug. Dienst preventie Fonds voor de beroepsziekten. Luts Joeri. Blootstellingscriteria voor aandoeningen van de rug Dienst Fonds voor de Luts Joeri www.fmp-fbz.fgov.be Overzicht 3. Mechanische trillingen 4. Heffen en tillen 5. Lawaai 6. Preventieve acties FBZ meetresultaten

Nadere informatie

In dit nummer. November 2017

In dit nummer. November 2017 November 2017 Voor u ligt de najaarsnieuwsbrief 2017 van het Peilstation Intensief Melden (PIM) project. Binnen dit project proberen we al jaren betrouwbare cijfers te verkrijgen om een goede incidentie

Nadere informatie

activerende massage van de rug, nek, schouders, hoofd,

activerende massage van de rug, nek, schouders, hoofd, Een stoelmassage is een heerlijk ontspannende en activerende massage van de rug, nek, schouders, hoofd, armen en handen. Deze massage werkt preventief bij spanning als gevolg van stress of bij een verkeerde

Nadere informatie

DUTCH: DUW EN TREK CHECK

DUTCH: DUW EN TREK CHECK DUTCH: DUW EN TREK CHECK EEN NIEUWE PRAKTIJKTOOL VOOR BEOORDELING VAN DE FYSIEKE BELASTING BIJ DUWEN EN TREKKEN OP HET WERK MARJOLEIN DOUWES HEIJERMANSLEZING 30 JUNI 2017 AGENDA Aanleiding en doel Ontwikkeling

Nadere informatie

Inleiding. In dit nummer. Contactgegevens. Januari Beste deelnemer aan het Peilstation Intensief Melden van het NCvB,

Inleiding. In dit nummer. Contactgegevens. Januari Beste deelnemer aan het Peilstation Intensief Melden van het NCvB, Januari 2012 Inleiding Beste deelnemer aan het Peilstation Intensief Melden van het NCvB, Nog hartelijk dank voor uw meldingen aan het eind van 2011 en de allerbeste wensen voor 2012! We gaan het vierde

Nadere informatie

Arbocatalogus Fysieke belasting

Arbocatalogus Fysieke belasting Arbocatalogus Fysieke belasting Inhoudsopgave 2. 3 2.1. Fysieke belasting 3 2.2. Gezondheidsklachten door fysieke belasting algemeen 3 2.3. Tillen en dragen 4 2.4. Duwen, trekken en knijpen 4 2.5. Ongunstige

Nadere informatie

Signaleringsrapport Beroepsziekten 2000

Signaleringsrapport Beroepsziekten 2000 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam 2 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut Postbus 22660 1100 DD Amsterdam Tel: 020-5665387

Nadere informatie

WAT IS HET EFFECT VAN DE CAMPAGNE LICHTER WERK(T) OP HET GEBRUIK VAN HULPMIDDELEN IN DE BOUW?

WAT IS HET EFFECT VAN DE CAMPAGNE LICHTER WERK(T) OP HET GEBRUIK VAN HULPMIDDELEN IN DE BOUW? Arbouw is hét kennis- en service-instituut op het gebied van arbeidsomstandigheden in de bouwnijverheid. Arbouw biedt praktische informatie, instrumenten en richtlijnen op basis van onderzoek naar arbovriendelijke

Nadere informatie

Introductie. Uitgebracht door Stichting Arbouw, Volandis Ceintuurbaan LG Harderwijk. Postbus AB Harderwijk

Introductie. Uitgebracht door Stichting Arbouw, Volandis Ceintuurbaan LG Harderwijk. Postbus AB Harderwijk Volandis Ceintuurbaan 2 3847 LG Harderwijk Uitgebracht door Stichting Arbouw, 2011 Postbus 85 3840 AB Harderwijk 0341 499 299 info@volandis.com Introductie 2 van 11 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Richtlijnen

Nadere informatie

Handleiding webversie

Handleiding webversie Handleiding webversie Hand Arm Risicobeoordelingsmethode (HARM) HARM 2.0 Waarom deze methode? Voor welk doel? Deze methode is bedoeld als hulpmiddel om het risico op arm-, nek- of schouderklachten bij

Nadere informatie

Samenwerking tussen de (sport)-bedrijfsarts en de curatieve arts bij de KL.

Samenwerking tussen de (sport)-bedrijfsarts en de curatieve arts bij de KL. Samenwerking tussen de (sport)-bedrijfsarts en de curatieve arts bij de KL. Door Wessel Zimmermann Geregistreerd sportarts, bedrijfsarts i.o. GZHC Ermelo, februari 2003 Inhoud van deze presentatie: 1.

Nadere informatie

Ergonomie in zware metaalsector

Ergonomie in zware metaalsector Ergonomie in zware metaalsector Dr. Snelders Sandra Bedrijfsarts Idewe New Holland ltd Ergonomie: praktijkvoorbeeld Hoe zijn we ertoe gekomen? Veel werknemers met rugklachten Moeite om nieuwe werknemers

Nadere informatie

arbo 42 11-10-2013 17:27:30

arbo 42 11-10-2013 17:27:30 arbo 42 11-10-2013 17:27:30 e brengen een hoge werkdruk vaak in verband met een breed scala aan gezondheids- en veiligheidsrisico s, variërend van vermoeidheid en fysieke klachten tot hartziekten of ongelukken

Nadere informatie

Werken met een totale knieprothese : Verschillen in patiënt verwachtingen bij licht en zwaar werk

Werken met een totale knieprothese : Verschillen in patiënt verwachtingen bij licht en zwaar werk Werken met een totale knieprothese : Verschillen in patiënt verwachtingen bij licht en zwaar werk Yvonne van Zaanen, samen met: Rutger van Geenen, Thijs Pahlplatz, Arthur Kievit, Marco Hoozemans, Eric

Nadere informatie

Samenvatting Hoofstuk 2 Hoofdstuk 3 130

Samenvatting Hoofstuk 2 Hoofdstuk 3 130 127 Onder de paraplu van het Arboconvenant UMC is het Preventieprogramma Fysieke Belasting ingevoerd. Aanleiding voor het afsluiten van het Arboconvenant betrof het hoge ziekteverzuim in diverse branches,

Nadere informatie

Evidence-based werken in de verzekeringsgeneeskunde. Muntendam symposium Amsterdam,

Evidence-based werken in de verzekeringsgeneeskunde. Muntendam symposium Amsterdam, Evidence-based werken in de verzekeringsgeneeskunde Muntendam symposium Amsterdam, 11-12-2014 Rob Kok, Jan Hoving, Jos Verbeek, Paul Smits en Frank van Dijk Disclosure Potentiële belangenverstrengeling:

Nadere informatie

Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie

Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC, Amsterdam Amsterdam, 17 juni 2016 Disclosure belangenverstrengeling (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Handleiding papieren versie

Handleiding papieren versie Handleiding papieren versie Hand Arm Risicobeoordelingsmethode (HARM) HARM 2.0 Waarom deze methode? Voor welk doel? Deze methode is bedoeld als hulpmiddel om het risico op arm-, nek- of schouderklachten

Nadere informatie

Stressgerelateerde stoornissen

Stressgerelateerde stoornissen Stressgerelateerde stoornissen Werkhervatting en effectiviteit Prof. dr. R.W.B. Blonk Inleiding Stressgerelateerde stoornissen Effectstudies Stressgerelateerde stoornissen Even recapituleren Volgens de

Nadere informatie

Aanstellingskeuringen volgens de Wet op de Medisch Keuringen: wat te doen? Dr Judith K Sluiter & Dr Carel TJ Hulshof voorjaar 2011

Aanstellingskeuringen volgens de Wet op de Medisch Keuringen: wat te doen? Dr Judith K Sluiter & Dr Carel TJ Hulshof voorjaar 2011 Aanstellingskeuringen volgens de Wet op de Medisch Keuringen: wat te doen? Dr Judith K Sluiter & Dr Carel TJ Hulshof voorjaar 2011 Inhoud presentatie KMKA Wet op de Medische Keuringen (WMK) Wat te keuren

Nadere informatie

Omgaan met fysieke belasting tijdens werk

Omgaan met fysieke belasting tijdens werk Omgaan met fysieke belasting tijdens werk Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van klachten en uitval door lichamelijk zwaar werk 1 Inhoud Inleiding 3 A Slim omgaan met fysieke belasting

Nadere informatie

Signalering Nieuwe Arbeidsgerelateerde Aandoeningen Loket (SIGNAAL) in Nederland en België 14 juni 2013 Heijermanslezing Annet Lenderink

Signalering Nieuwe Arbeidsgerelateerde Aandoeningen Loket (SIGNAAL) in Nederland en België 14 juni 2013 Heijermanslezing Annet Lenderink Signalering Nieuwe Arbeidsgerelateerde Aandoeningen Loket (SIGNAAL) in Nederland en België 14 juni 2013 Heijermanslezing Annet Lenderink Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam SIGNAAL

Nadere informatie

6 Meervoudige problematiek bij werknemers

6 Meervoudige problematiek bij werknemers 6 Meervoudige problematiek bij werknemers Maroesjka Versantvoort (SCP) en Lando Koppes (TNO) 6.1 Inleiding Werknemers met meervoudige problematiek staan centraal in dit hoofdstuk. Uitgangspunt is de definitie

Nadere informatie

Fysieke belasting(basis)

Fysieke belasting(basis) Fysieke belasting(basis) Fysieke belasting(basis) II UMC St Radboud Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Lichamelijke belasting 3 2.1 Functie-inhoud 3 2.2 De werkplekinrichting 3 2.3 Persoonsgebonden factoren

Nadere informatie

Gewichtige regels voor tillen en rijden

Gewichtige regels voor tillen en rijden Gewichtige regels voor tillen en rijden Paul Meijsen Docent opleiding operatieassistent en anesthesiemedewerker, Fontys Hogeschool, Eindhoven Symposium Logistiek is OK voor logistiekmedewerkers OK Apeldoorn

Nadere informatie

TNO TOOLS VEILIG EN GEZOND WERKEN

TNO TOOLS VEILIG EN GEZOND WERKEN TNO TOOLS VEILIG EN GEZOND WERKEN IHKV ARBOCATALOGUS SW MARJOLEIN DOUWES 7 SEPTEMBER 2016 ONDERWERPEN Instrumenten op het gebied van: Fysieke belasting PSA/ werkdruk Agressie en geweld Arbobreed 2 RISICOBEOORDELING

Nadere informatie

Arbeidsomstandigheden in de verblijfsrecreatie en zweminrichtingen

Arbeidsomstandigheden in de verblijfsrecreatie en zweminrichtingen Arbeidsomstandigheden in de verblijfsrecreatie en zweminrichtingen Nulmeting arboplusconvenant Eindrapport Een onderzoek in opdracht van het Sociaal Fonds Verblijfsrecreatie Lilian van der Linden Mirjam

Nadere informatie

Nederlandse samenva ng

Nederlandse samenva ng N Nederlandse samenva ng Adapted from: Taakvariatie tijdens repeterend manueel werk. Tessy Luger Tijdschrift voor Human Factors, submitted Kort overzicht Tot op heden is niet bekend wat het effect is van

Nadere informatie

Branchedata fysieke belasting. Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland

Branchedata fysieke belasting. Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland data fysieke belasting Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland Februari 2017 Voorwoord handig om te benchmarken De stratenmaker met knieklachten, de vrachtwagenchauffeur en verpleegkundige

Nadere informatie

Arbo- en ergonomie keur

Arbo- en ergonomie keur vhp human performance b.v. Huijgensstraat 13a 2515 BD s-gravenhage T +31 (0)70-38 92 010 F +31 (0)70-38 92 413 info@vhphp.nl www.vhphp.nl IBAN NL27ABNA0486072894 BIC ABNANL2A Arbo- en ergonomie keur KVK

Nadere informatie

Risicoanalyse ergonomie

Risicoanalyse ergonomie Risicoanalyse ergonomie Roeland Motmans Domeinverantwoordelijke Ergonomie Aanleiding Risicobeheersing ergonomie - Vier niveaus Sobane strategie - Registratietool Preventieadviseur van de toekomst - Niveau

Nadere informatie

Programma Participatie en Gezondheid

Programma Participatie en Gezondheid Programma Participatie en Gezondheid TNO & VUmc met AWVN voor Ministeries SZW, VWS en BZK Donderdag 20 November 2008 1 Programma participatie en gezondheid 1. Behoud en bevorderen van een gezonde arbeidsparticipatie

Nadere informatie

Arbo- en Milieudienst

Arbo- en Milieudienst Arbo- en Milieudienst KANS B.Groenenberg, bedrijfsarts 19 november 2013 1 KANS - Wat is KANS? - Welke factoren kunnen KANS veroorzaken? - Wat kan de medewerker doen bij KANS? - Wat kan de PAM doen bij

Nadere informatie

Richtlijn Schouderklachten

Richtlijn Schouderklachten Volandis Ceintuurbaan 2-100a 3847 LG Harderwijk Postbus 85 3840 AB Harderwijk 0341 499 299 info@volandis.nl Uitgebracht door Stichting Arbouw 2011 Richtlijn Schouderklachten CONTACTPERSOON Persbericht

Nadere informatie

Het aantal volgelingen neemt af?

Het aantal volgelingen neemt af? Onzekerheden bij Beroepsziekten Heijermanslezing 11 december 2009 Teake Pal, Annet Lenderink Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Verspreiders van het ware geloof 1 Het aantal volgelingen

Nadere informatie

Overspanning / Burn-out als beroepsziekte

Overspanning / Burn-out als beroepsziekte Overspanning / Burn-out als beroepsziekte Update van de registratie richtlijn Gerda de Groene Bedrijfsarts, klinisch arbeidsgeneeskundige Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, voor Arbeid en Gezondheid,

Nadere informatie

VGZ Bedrijfszorgpakket Basis

VGZ Bedrijfszorgpakket Basis VGZ Bedrijfszorgpakket Basis U kunt nu gebruikmaken van VGZ Bedrijfszorg, om gezond en plezierig te blijven werken! Uw werkgever maakt gebruik van VGZ Bedrijfszorg van Zorgverzekeraar VGZ. VGZ Bedrijfszorg

Nadere informatie

Ontwikkeling van een niveau I checklist fysieke belasting - concept van het onderdeel hand-armtaken

Ontwikkeling van een niveau I checklist fysieke belasting - concept van het onderdeel hand-armtaken Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research Arbeid Polarisavenue 151 Postbus 718 2130 AS Hoofddorp TNO-rapport R09-829

Nadere informatie

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid

Nadere informatie

Signaleringsrapport Beroepsziekten 07

Signaleringsrapport Beroepsziekten 07 Signaleringsrapport Beroepsziekten 07 Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Divisie Klinische Methoden en Public Health Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam Signaleringsrapport

Nadere informatie

Taakroulatie in de bouw

Taakroulatie in de bouw Taakroulatie in de bouw Naar een checklist voor arboprofessionals februari 2015 Arbouw is hét kennis- en service-instituut op het gebied van arbeidsomstandigheden in de bouwnijverheid. Arbouw biedt praktische

Nadere informatie

INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie

INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! 2017 Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie Uw welzijn, onze prioriteit, Wettelijk kader Ergonomie Arbeidsbelasting Methodologie WETTELIJK

Nadere informatie

Infobrochure. Manueel hanteren van lasten

Infobrochure. Manueel hanteren van lasten Infobrochure Manueel hanteren van lasten Inhoud Infobrochure Manueel hanteren van lasten 1. Anatomie en inzicht in het lichaam 1.1 1.2 Wervelkolom Tussenwervelschijf 2. Oorzaken en risico's van (over)belasting

Nadere informatie

Inleiding in de bedrijfsgezondheidszorg

Inleiding in de bedrijfsgezondheidszorg Inleiding in de bedrijfsgezondheidszorg Inleiding in de bedrijfsgezondheidszorg De aanpak van problemen met werk en gezondheid Onder redactie van dr. J.H.A.M. Verbeek dr. P.B.A. Smits Derde, herziene druk

Nadere informatie

Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector

Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van klachten en uitval door lichamelijk zwaar werk 1 Inhoud Inleiding 3 A Omgaan met fysieke belasting

Nadere informatie

7. Tillen en Dragen. Tillen en Dragen. Fysieke belasting. Het arbothemablad Tillen en Dragen is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra.

7. Tillen en Dragen. Tillen en Dragen. Fysieke belasting. Het arbothemablad Tillen en Dragen is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Het arbothemablad is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Het is bedoeld voor werkgevers en medewerkers om te voldoen aan de verplichtingen uit de Arbo-wet. Het arbothemablad geeft oplossingen voor

Nadere informatie