België - Belgique P.B Gent X P /6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Tolken voor senioren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Tolken voor senioren"

Transcriptie

1 België - Belgique P.B Gent X P /6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Tolken voor senioren jaargang 88 - nummer 4 tweemaandelijks juli-augustus

2 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties - Jaargang NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw Stropkaai Gent Tel.: 09/ Fax: 09/ info@fevlado.be Fevlado-Diversus vzw Stropkaai Gent Tel. 09/ Fax: 09/ diversus@fevlado.be FEVLADO- LEDENBEWEGING: AFDELINGEN EN AANGESLOTEN ORGANISATIES: Vlaamse DovenVerenigingen vdv@fevlado.be Jong-Fevlado info@jongfevlado.com Fevlado-senioren boudewyn.de.roose@telenet.be Fevlado Helen Kellerclub (HKC) helenkellerclub@gmail.com leo.cleyman@telenet.be Fevlado-Ontspanning ledenbeweging@fevlado.be Stropkaai Gent Tel.: 09/ Fax: 09/ Vlaamse Doven Sportbond vzw (VDSB) annsmets68@gmail.com GSM Verantwoordelijke uitgever: Andre Lathouwers Eindredactie: Nick Mouton Redactie: Nick Mouton, Filip Verstraete, Ilse Wouters, Pascal Mollet, Ludwina Degryse, Fanny Deleu Lay-out: Ludwina Degryse Redactie Jongerenkrant: Marieke Kusters en Dennis Deschildre: info@jongfevlado.com Administratie abonnementen: Martine Gilen Abonnement: Leden Fevlado: abonnement inbegrepen bij lidgeld. Lidgeld Fevlado is 22 Euro en 15 Euro vanaf het 2de lid van hetzelfde gezin. Niet-leden Fevlado: abonnement 15 Euro Buitenlandse abonnees krijgen Dovennieuws in pdf via mail. Verzending naar het buitenland enkel mogelijk op kosten van abonnee. Reknr: KBC Contact: info@fevlado.be AANGESLOTEN DOVENVERENIGINGEN AALST HOOP IN DE TOEKOMST Contact : Roger Van Impe Calloystraat Teralfene, fax 053/ ANTWERPEN MADOSA Lokaal en secretariaat: Haantjeslei Antwerpen info@madosavzw.be Tel/Fax: Afdelingen: Sportafdeling Dosporta Jeugdclub De Vlinder Damesclub Dodocan Ontspanningsclub Dovca 50-plussers Dosena Toneelclub Andothe Motoclub Domocan MTC Holebiworld Pink BRUGGE NOWEDO Lokaal en secretariaat: Polderstraat 76a 8310 Brugge St-Kruis Fax: 050/ info@nowedo.be Afdelingen: Sportvereniging KSKD Brugge Mountainbike Club MV Nowedo Kinderafdeling De Dolfijntjes & Jeugdclub De witte doordrijvers Cultuuren ontspanning De zeester Damesclub Ladies Only!? Kompas 55 plussers Nowedo-senioren Kon. Brugse dovenverenigingen Brugse Gebarenkring BRUSSEL TRED Secretariaat: Steven Verbeeck - Goudenregenstraat Mechelen Contact: voorzitter: ingrid.desmaele1@telenet.be of secretaris: steven.verbeeck1@telenet.be - EEKLO DE MEETJESLANDSE DOVENVRIENDEN Lokaal: Balgerhoeke Eeklo Contact: Desmidt Christel: christeldesmidt@hotmail.com GENT GTG Lokaal: Stropkaai Gent Fax: 09/ chantal.roose@gtg-gent.be Secretariaat: Chantal Roose Begonialaan Zomergem Afdelingen: Sportclub KSKD Surdac Gent Kinderclub DoCoclub Jeugdclub De joker Damesclub Gentse damesclub ter doven - Cultuur en Vorming Manillenkaarters Gentse Gebarenkring GENT - Ledeberg DE VRIENDEN VAN PRIESTER DE L EPEE Lokaal: Van den Heckestraat 39, 9050 Gent-Ledeberg Contact: Thierry Bekaert- Stijn Streuvelslaan 63, 9800 Deinze of per mail: thierrybekaert@hotmail.com - HASSELT LIMBURGIA Lokaal en secretariaat: Rechterstraat Kuringen-Hasselt Tel/Fax: 011/ info@vzw-limburgia.be Afdelingen: Sportvereniging Lido-sport Ontspanningsclub De Stille Genieters 55 plussers Limburgia Senioren KORTRIJK DE HAERNE CLUB Lokaal en secretariaat: Kortrijksestraat Heule Tel/Fax: 056/ dehaerneclub@skynet.be Afdelingen: Sportclub Kaartersclub - Kinderclub Dobbelsteentjes Jongerenwerking Ontspanningsclub Toneelclub Niemand Perfect Kortrijkse Gebarenkring KGK Stil en Blij Ieper KORTRIJK DE GETROUWE VRIENDEN Contact : Freddy Haghebaert - Toekomststraat Avelgem - freddy.haghebaert@telenet.be afdelingen : De Vurige Manillers - De Levensgenieters - De Orde van den Vlaschaard NINOVE DE DENDERVRIENDEN Contact : Ann Baten - Affligemstraat Ternat - fax: 053/ anbaten@hotmail.com - SINT-NIKLAAS DE WAASVRIENDEN Contact : Rony Mets, Wijnstraat Sint-Pauwels fax: 03/ rony.mets@telenet.be TURNHOUT PIRAMIME Lokaal en secretariaat: H. Consciencestraat Turnhout Tel/Fax: 014/ info@piramime.be Afdelingen: Sportvereniging Kedosport Kaartersclub Kedoka - Biljartclub Kebildo Vissersclub Kedovis Kinderclub Kedokids Jeugdclub De Kempen Cultuur- en ontspanningsvereniging Kemados Bezigheidsclub ZOTTEGEM DE EGMONTSVRIENDEN Lokaal: Ontmoetingscentrum Leeuwergem Gentsesteenweg Leeuwergem anja-nick@telenet.be - Copyright : Overname van artikels is enkel toegestaan na toestemming van de uitgever, en met bronvermelding

3 Beste lezer, Zoals jullie kunnen merken in deze Dovennieuws en ook via onze website hebben kunnen zien moesten we begin mei 2013 afscheid nemen van een bijzondere man. Voor Fevlado en voor de Vlaamse Dovenwereld was Mathieu echt een pionier die jarenlang het beste van zichzelf gaf om de levensomstandigheden van de huidige generatie doven te verbeteren. Heel veel dingen die wij nu kennen en vanzelfsprekend vinden werden door zijn inspanningen en die van zijn medewerkers zoals Broeder Maurice Buyens mogelijk gemaakt, denk maar aan de tolkopleidingen, aan de aandacht die we kennen voor de Vlaamse Gebarentaal, aan de sterke personeelsondersteuning die Fevlado heeft, teveel om op te noemen. In deze dovennieuws besteden we ook veel aandacht aan onze oudere generatie, aan onze senioren ze zijn in feite ook allen pioniers geweest en hun verhalen van vroeger helpen ons beseffen waar we nu staan, hoe wij geëvolueerd zijn en waar we naartoe moeten gaan. Tijdens de Deafhoodcursussen wordt er ook gesproken over de geschiedenis van de dovengemeenschap, iets waar we fier op mogen zijn en dat wij moeten doorgeven aan latere generaties. Vanuit de geschiedenis gaan we via het heden naar een toekomst toe.. ook daar is Fevlado mee bezig. Kijk maar naar ons project Mijn baby is doof dat onlangs officieel voorgesteld werd in Brussel en waarmee we aan de toekomstige generaties, dove baby s die nog zullen geboren worden in de komende jaren, een goede start willen geven. Met dit project willen wij vanuit de dovengemeenschap goede, volledige informatie geven aan de ouders over de socioculturele aspecten van doofheid, over de waarde van de Vlaamse Gebarentaal, over de rijkdom van de dovengeschiedenis en over de kansen / mogelijkheden die dove gebarentaligen nu en later kunnen hebben in hun leven. Een positieve boodschap waarmee we naar buiten willen komen. Dat was ook het motto van onze vriend Mathieu : blijven positief denken en vooruit gaan, ondanks tegenslagen. Dat zijn we ook van plan. Fevlado is nu volop in beweging en tijdens de komende vakantiemaanden gaan wij ons extra voorbereiden om vanaf september er terug in te vliegen. En ondertussen, beste lezer, wens ik U graag een deugddoende vakantie toe en hoop jullie talrijk te mogen ontmoeten op de Werelddovendag te Oostende. Volg ons ook via onze website en via Facebook, bekijk het eens, er valt zeker ook voor U iets interessant te lezen en zeker ook te bekijken in VGT.. Tot de volgende keer, Andre Lathouwers Voorzitter Fevlado vzw VOORWOORD Inhoud Thema: tolken voor senioren...2 Interview met tolkstudenten...2 Interview met dove senioren...5 Oproep De Hand van Vlaanderen vragen over afstandstolken... 7 MMX Customer Days Werelddovendag Oostende...10 Jongerenkrant...11 Dove senioren: Erna Vandevyvere...15 Huize GOSPA...17 Deafhood 2013/ VGT Doe mee...19 De Egmontsvrienden 75 jaar...20 Seniorenuitstap naar Ieper...21 Seniorenfeest 2013 in Hasselt...22 Oproep: Vroeger nadenken over later...22 Familienieuws Dovennieuws 2013 nr.4 1

4 Thema: Tolken voor senioren Tolken voor dove senioren is het thema van het eindwerk van tolkstudenten Liesbeth Van de Velde, Karin De Coster en Sandra Pottiez. Fevlado vindt dit een zeer interessant onderwerp en heeft er voor gekozen om hier in Dovennieuws extra aandacht aan te besteden. Hieronder lees je niet alleen een interview met deze tolkstudenten, maar er werden ook vragen gesteld aan een aantal dove senioren die tolken gebruiken. Interview met de tolkstudenten Interview met Liesbeth Van de Velde en Karin De Coster DN: Als thema voor jullie eindwerk hebben jullie tolken bij dove senioren gekozen. Hoe komt het dat jullie voor dit thema hebben gekozen? Karin De Coster: Eigenlijk hebben we niet zelf voor dit thema gekozen, het is ons tijdens de opleiding gegeven. Liesbeth Van de Velde: We maakten het eindwerk met z n drieën, maar Sandra Pottiez kon niet aanwezig zijn bij het interview omwille van haar job. Wij hebben het thema onderzocht dat ons werd voorgedragen, we hebben niet zelf mogen beslissen. Karin De Coster: Maar wij zijn wel tevreden met het onderwerp, ik vond dit zelf ook een goed thema. DN: Jullie hadden vooraf met Fevlado en Fevlado-senioren over jullie eindwerk overlegd. Wat waren hun voornaamste tips voor jullie om dove senioren te interviewen? Karin De Coster: De belangrijkste tip die we hebben gekregen was toch wel vertrouwen. Als je een dove senior wil interviewen dan moet die persoon vertrouwen hebben in jou, anders zal hij niet volledig of helemaal eerlijk durven antwoorden op je vragen. Op de vergadering werd er gezegd dat de voorzitters van de seniorenclubs misschien het beste bij de interviews aanwezig waren en zelf de vragen stelden. Maar dit was moeilijk, het zou veel tijd in beslag nemen en zo veel tijd hebben we niet, de voorzitters kunnen ook niet altijd met ons meekomen. Liesbeth Van de Velde: Als de voorzitter vragen stelt en wij kijken, dan steken wij daar niet zoveel van op. Het is belangrijk voor ons eindwerk dat wij ook zelf een leerproces ondergaan over het omgaan met dove senioren. Daarom hebben we geko- 2 Dovennieuws 2013 nr.4

5 zen om de dove senioren zelf te bevragen, maar we beseffen wel zeer goed dat vertrouwen erg belangrijk is. Misschien was het beter geweest als de voorzitter er toch bij kwam zitten, het had anders kunnen zijn. Karin De Coster: Ook de manier van vragen is belangrijk. We hebben op voorhand de vragenlijst doorgegeven aan Filip Verstraete en een aantal dove senioren. We hebben samen de lijst bekeken welke vragen goed waren en welke moeilijker en hoe we die konden aanpassen. Sommige vragen waren moeilijker te begrijpen, daarom werden enkele vragen concreter gemaakt door voorbeelden te gebruiken. Liesbeth Van de Velde: Ook het contact met de voorzitter is belangrijk geweest, op de vergadering van Fevlado-Senioren hebben we alle seniorenclubs op voorhand verwittigd dat we aan een eindwerk over dove senioren bezig waren. Zo wisten ze voordien al dat we een bezoekje aan hun clubs zouden brengen om een aantal personen te interviewen. Karin De Coster: Wij waren zelf ook verrast door de gastvrijheid en bereidwilligheid van iedereen om mee te werken. Dat was wel leuk voor ons, we voelden ons altijd welkom. DN: Hebben jullie voldoende dove senioren gevonden die wilden meewerken? Was het moeilijk om ze te vinden? Liesbeth Van de Velde: Nee, dat was echt niet moeilijk. Voordien hebben we getwijfeld of het haalbaar was om honderd senioren te vinden die geïnterviewd wilden worden. Toen we een club zijn gaan bezoeken vonden we onmiddellijk twintig mensen om te interviewen, het was heel aangenaam dat het zo vlot ging. Karin De Coster: Als we wilden hadden we nog meer interviews kunnen doen. Maar onze tijd is beperkt want wij hebben alle drie ook nog een job. Iedereen werkte heel goed mee waardoor alles goed vooruit ging Liesbeth Van de Velde: Ik denk ook dat het belangrijk is geweest dat Fevlado-Senioren er al van op de hoogte was dat we hierover een eindwerk zouden maken en dat daardoor alles vlot is gegaan. Ik merkte ook dat iedereen het belangrijk vond dat er een onderzoek werd gedaan naar dove senioren. Karin De Coster: Ik merkte ook dat iedereen het belangrijk vond dat er een onderzoek werd gedaan naar dove senioren. DN: Zijn de interviews vlot verlopen? Hoe ging de communicatie tussen jullie en de dove senioren? Karin De Coster: Soms ging het wel vlot, soms was het wat moeilijker, het was erg afwisselend. Liesbeth Van de Velde: Er waren personen die vlot gebaarden en onze vragen goed begrepen, waardoor het interview snel vooruit ging, maar er waren ook personen die anders gebaarden. Dat was wat moeilijker voor mij omdat ze soms meer visuele gebaren gebruikten. Ik kende die personen niet, waardoor ik eerst moest wennen aan hun manier van communiceren. Er waren echt veel verschillen. Karin De Coster: Het viel mij soms ook op dat bepaalde dove senioren niet echt precies weten wat een tolk is. Zij geven er een andere betekenis aan. Wij dachten dat de functie-inhoud van een tolk voor iedereen duidelijk was, maar dit bleek dus niet zo. Liesbeth Van de Velde: Zo werd er gevraagd of ze gebruik maken van een tolk: waarop ze ja antwoordden. Maar na enkele vragen werd het duidelijker dat het eigenlijk geen echte tolk is waarvan ze gebruik maakten, maar een begeleider, of zelfs een persoon van de familie die hen ondersteunt in de communicatie. Er is bij de senioren veel verwarring over wat een tolk Vlaamse Gebarentaal precies is. DN: In jullie eindwerk hebben jullie ook een aantal tips opgenomen. Volgens jullie hebben dove senioren moeite met de vingerspelling en de cijfers. Wij wisten al dat een deel van de doven moeite heeft, maar dat ze ook moeite hadden met cijfers verraste ons wel. Karin De Coster: Ons onderzoek bestaat uit twee delen. In het eerste deel hebben we dove senioren geïnterviewd, maar in het tweede deel hebben we de tolken zelf bevraagd. De tolken antwoordden dat ze regelmatig ondervinden dat veel dove senioren moeite hebben met cijfers. De dove senioren hebben ons daar niets over verteld. Liesbeth Van de Velde: Ik denk dat senioren vooral tolken inschakelen bij medische onderzoeken (zoals een bezoek aan de dokter) of voor een rondleiding (zoals een museumbezoek in clubverband). Daarbij wordt er veel informatie gegeven zoals cijfers of namen die gevingerspeld moeten worden. Ik denk dat het daarom is dat tolken gezegd hebben dat de senioren het soms niet helemaal begrijpen, door de snelheid van het gebaren en vingerspellen en de hoeveelheid informatie die meegegeven wordt binnen deze tolksettings. DN: De dove senior ziet zelf vaak het verschil tussen een begeleider en een tolk niet. Als ik dit goed interpreteer, is een intercultureel bemiddelaar geschikt voor dove senioren? Karin De Coster: In de context van dove senioren is het belangrijk dat tolken er zich bewust van zijn dat de communicatie een probleem kan vormen. Als de tolk letterlijk vertaalt wat een horende persoon zegt, dan is het mogelijk dat de dove senior het moeilijk begrijpt. Mogelijk past het antwoord van de dove senior dan niet in de context. De tolk moet daar zelf bewust van zijn en meer uitleg geven. Of misschien kan de tolk een extra vraag stellen, bijvoorbeeld als de dokter zegt dat je medicatie driemaal daags moet nemen, kan de tolk vragen: Bedoel je s morgens, s middags en s avonds?. Dit kan dan veel duidelijker begrepen worden door de dove senior. Liesbeth Van de Velde: Dove senioren hebben meer een concrete vertaling nodig van de betekenis van wat er gezegd wordt, niet van de woorden die gebruikt worden door de horende persoon. Afhankelijk van de dove senior in kwestie kan het ook zijn dat tolken betekent dat je de boodschap eenvoudiger maakt zonder de betekenis te veranderen. Gewoon vertalen wat de horende persoon zegt werkt niet bij dove senioren. Karin De Coster: Bovendien zijn de dove senioren het vaak niet gewend om tolken te gebruiken. Dat speelt ook mee. Sommige dove senioren hebben wat meer uitleg nodig over wat niet in het takenpakket hoort van een tolk VGT en wat een tolk wél doet. DN: In jullie algemeen besluit zeggen jullie dat het interessant zou zijn als er een groep tolken zich specifiek zou toeleggen op het tolken voor dove senioren. Zo zou er een specialisatie ontstaan met voldoende expertise. Kan je zeggen welke vaardigheden of kennis tolken zouden moeten hebben als zij bij die groep willen horen? Liesbeth Van de Velde: Eigenlijk zijn alle tips uit ons eindwerk belangrijk. Als een tolk, die geen ervaring heeft met dove Dovennieuws 2013 nr.4 3

6 senioren, plots moet tolken voor een dove senior, zal hij veel fouten maken indien hij geen rekening houdt met deze tips. Het is belangrijk dat de tolk regelmatig voor ouderen tolkt, want hun verwachtingspatroon is anders dan bijvoorbeeld dove jongeren. Karin De Coster: Het is juist dat de tips allemaal waardevol zijn, maar persoonlijk vind ik het belangrijk dat de tolk zich moet kunnen aanpassen en weten wat de dove senior echt nodig heeft. Men moet zich ook bewust zijn van de psychologie bij dove senioren, die vaak niet durven toegeven dat ze iets niet begrijpen. De tolk moet dit vanuit de mimiek van de senior afleiden. Dan moet hij een andere manier zoeken zodat de dove senior het wel kan begrijpen. De tolk moet hiervoor open staan, dit zijn niet gewoon vertaalopdrachten. Het is belangrijk dat de tolk regelmatig voor ouderen tolkt, want hun verwachtingspatroon is anders dan bijvoorbeeld dove jongeren. DN: In jullie besluit vinden jullie dat er een belangrijke weg is af te leggen met betrekking tot de toegang tot informatie en de toegankelijkheid van sociale diensten en organisaties zoals CAW s, thuisbegeleidingsdiensten, diensten begeleid wonen, De doven, waaronder dove senioren, hebben liever dat zorgverleners, begeleiders, assistenten, zelf VGT gebruiken in plaats van tolken in te schakelen. Hebben jullie dezelfde visie hierover? Hebben dove senioren hier soms iets over opgemerkt? Karin De Coster: Vroeger heb ik ook voor een thuisbegeleidingsdienst gewerkt, natuurlijk is het belangrijk als de begeleider zelf VGT kan. Maar niet voor alle situaties, als er iemand bijvoorbeeld naar de rechtbank moet, dan is het belangrijk dat er een tolk bij is. De begeleider kan niet alles tegelijk doen; tolken én begeleiden. Het is van belang dat er een scheiding is tussen deze taken. Empowerment is belangrijk zodat de dove senioren zelf kunnen leren wat het verschil is tussen een tolk en een begeleider en wat nu precies de taken zijn van beiden. DN: Tussen jullie tips staan er verschillende voorbeelden over bepaalde situaties, die echter bijna altijd in de context van dienstverlening plaatsvinden, vooral dan in de zorgsector. Ik vind nergens een andere situatie, zoals een familie- of privé-situatie (bv. feest, gesprek met een buur, gesprek met de notaris, in de vrije tijd, ). Wat is de reden? Blijkbaar gebruiken dove senioren alleen tolken in de zorg- en medische sector? Liesbeth Van de Velde: Meestal wel, ja. Als we aan de dove senioren vragen waar zij het vaakst een tolk voor inschakelen is dit meestal ook voor medische redenen, in de zorgsector. Er zijn ook voorbeelden van tolken die ingeschakeld werden in de vrije tijd van de senioren, maar dit is echt veel zeldzamer. Ik denk ook dat de dove senioren het van vroeger al gewoon zijn dat er geen goede communicatie is met de familie. Daardoor denken ze er waarschijnlijk niet aan dat het ook mogelijk is om een tolk in te schakelen voor bepaalde situaties met de familie. Het is al jaren zo, dus waarom zouden de senioren dat nu ineens veranderen? Karin De Coster: In het eindwerk hebben we ook de situatie in Nederland vergeleken met die in België. In een Nederlands rusthuis werd er voordien door de dove senioren zelf gezegd dat er geen tolk nodig was om naar de dokter te gaan. De directie en het beleid gingen hier niet mee akkoord en hebben toen gezegd dat er altijd een tolk ingeschakeld moest worden. Later beseften de senioren dat het met een tolk veel gemakkelijker ging en dat ze op die manier zelf ook vragen konden stellen. Vandaag de dag willen die dove senioren zelf dat er altijd een tolk aanwezig is. Indien de tolk niet kan, dan wordt de afspraak verplaatst. Ik denk dat er in België hierrond nog veel werk is. De dove senioren hier zijn nog niet gewoon om tolken in te schakelen. Dokters en dergelijke belangrijke situaties zijn altijd de prioriteit voor senioren en daarom worden daar het meest tolken voor ingezet. DN: Welke aandachtspunten vinden jullie de belangrijkste en zullen jullie zelf zeker onthouden als jullie later voor dove senioren gaan tolken? Karin De Coster: Voor mij is het belangrijkste de geschiedenis en de ervaringen van vroeger van de dove senior niet te vergeten. Deze kunnen hem/haar erg beïnvloeden in bepaalde situaties. Liesbeth Van de Velde: De geschiedenis van de dove senior is rijk, het zit vol met gebeurtenissen die de persoon maken tot wie hij is. Karin De Coster: Het is ook belangrijk om de deontologische code te volgen, maar tegelijkertijd moet je je ook kunnen aanpassen. Soms moet je keuzes maken en flexibel zijn in bepaalde situaties. Liesbeth Van de Velde: Een open houding hebben is ook belangrijk. De tolk moet zelfzeker zijn, je moet de senioren durven onderbreken als er iets niet begrepen wordt, bijvoorbeeld door de verschillen tussen de regionale varianten van VGT. De betekenis moet vertaald worden, al dan niet door het gebruik van je visuele ruimte. Zuiver vertalen is niet de bedoeling bij senioren. Karin De Coster: Als je bijvoorbeeld bij de dokter moet tolken en het gaat over een moeilijk onderwerp, bijvoorbeeld het hart. Dan moet je soms zelf durven te vragen aan de dokter om bijvoorbeeld iets uit te tekenen. Zo begrijpt de dove senior het ook duidelijker. Dat moet altijd het hoofddoel van de tolk zijn. DN: Wat zijn de leukste of minder leuke ervaringen die jullie hadden tijdens het werken aan het eindwerk en het samenwerken met dove senioren? Liesbeth Van de Velde: Voordien was ik een beetje bang dat de senioren zouden vinden dat ik hen kwam storen en hun waardevolle tijd kwam verspillen. Ik wist niet of ze zouden willen meewerken, maar toen ik binnenkwam werd ik meteen erg gastvrij ontvangen. Dat was heel leuk en aangenaam. Sommige dove senioren vertelden zelfs hun levensverhaal. Dat was heel interessant, maar soms ook een beetje negatief omdat sommigen echt erge dingen hebben meegemaakt. Dan voelde ik ook wel met ze mee. Ik besefte niet dat de doven in de oude tijd echt onderdrukt werden Ik vond de contacten met de dove senioren heel waardevol. Karin De Coster: De samenwerking met Fevlado en Fevlado- Senioren was voor mij ook zeer aangenaam. Op de vergadering was ik verrast doordat iedereen graag wilde meewerken. Ze waren blij met het interessante thema. Ik vond dat wel leuk. Een eindwerk is altijd een beetje vervelend, door het vele werk. Maar de leuke reacties vanuit de Dovengemeenschap hebben mij wel gemotiveerd om een goed onderzoek af te leveren. Het contact met de dove senioren gaf ons veel voldoening. DN: Dank je wel Liesbeth en Karin voor dit interview. 4 Dovennieuws 2013 nr.4

7 Interviews met dove senioren ivm tolkgebruik Boudewyn De Roose 79 jaar woont in Waregem Gebruik je tolken VGT? Boudewyn: Ja. Geef eens enkele voorbeelden waar je een tolk voor gebruikt? Boudewyn: Voor de dovenclubs, voor Fevlado of tijdens vergaderingen. Wat zijn je ervaringen met tolken, zowel positief als negatief? Boudewyn: Het vinden van een tolk is soms erg moeilijk. Ik ben eens alleen in Brussel geweest voor een vergadering van de Vlaamse Ouderenraad, met allemaal horenden. Maar er was geen tolk en ik kon niets volgen. Ken je de afstandstolkendienst? Gebruik je het? Zo nee, wil je dit later gebruiken of niet? Boudewyn: Nee, ik maak nu geen gebruik van afstandstolken, later misschien wel. Jos Henkens 74 jaar woont in Hasselt Gebruik je tolken VGT? Jos: Ja. Geef eens enkele voorbeelden waar je een tolk voor gebruikt? Jos: Ik gebruik een tolk als ik dat echt nodig heb. Bijvoorbeeld voor de vergadering met alle bewoners van mijn appartementsgebouw, voor begrafenissen en andere belangrijke zaken gebruik ik een tolk van het CAB. Voor minder belangrijke dingen zoals in de winkel vraag ik mijn dochter. Wat zijn je ervaringen met tolken, zowel positief als negatief? Jos: Soms wordt er geen tolk gevonden, dan is dat wel een probleem. Het is niet gemakkelijk om een tolk te vinden in Limburg. Ik twijfel soms ook of de tolk alles geheimhoudt, ik weet dat niet Ken je de afstandstolkendienst? Gebruik je het? Zo nee, wil je dit later gebruiken of niet? Jos: Ik heb er al van gehoord, maar ik weet niet hoe dat te gebruiken. Dovennieuws 2013 nr.4 5

8 Jef Vandendriessche 63 jaar woont in Torhout Gebruik je tolken VGT? Jef: Ja. Geef eens enkele voorbeelden waar je een tolk voor gebruikt? Jef: Bijvoorbeeld als ik voor een onderzoek naar het ziekenhuis moet, of om een reis te boeken. Wat zijn je ervaringen met tolken, zowel positief als negatief? Jef: De tolk is niet altijd aanwezig, dat vind ik soms vervelend. Ik vind het wel positief dat ze verschillende varianten van VGT kennen. Ken je de afstandstolkendienst? Gebruik je het? Zo nee, wil je dit later gebruiken of niet? Jef: Ja, ik heb dit al geïnstalleerd, maar ik heb problemen met de verbinding. Marleen Verschueren 58 jaar woont in Ledeberg Gebruik je tolken VGT? Marleen: Ja. Geef eens enkele voorbeelden waar je een tolk voor gebruikt? Marleen: Als ik naar de dokter, een specialist, of naar mijn advocaat moet, dan gebruik ik een tolk Wat zijn je ervaringen met tolken, zowel positief als negatief? Marleen: Een tolk moet ervaring hebben, soms gebruiken doven andere gebaren. Ken je de afstandstolkendienst? Gebruik je het? Zo nee, wil je dit later gebruiken of niet? Marleen: Ja, ik ken het maar ik gebruik het niet. Gabriel Maes 68 jaar woont in Ieper Gebruik je tolken VGT? Gabriel: Ja. Geef eens enkele voorbeelden waar je een tolk voor gebruikt? Gabriel: Ik gebruik dat voor speciale vergaderingen, niet voor andere dingen. Wat zijn je ervaringen met tolken, zowel positief als negatief? Gabriel: Ik vind het soms moeilijk dat ze verschillende gebaren gebruiken. Er is een verschil tussen nieuwe gebaren en oude gebaren. Ken je de afstandstolkendienst? Gebruik je het? Zo nee, wil je dit later gebruiken of niet? Gabriel: Nee, ik heb dat niet, het is nog niet geïnstalleerd. Jozef Devroye 77 jaar woont in Genk Gebruik je tolken VGT? Jozef: Ja. Geef eens enkele voorbeelden waar je een tolk voor gebruikt? Jozef: Ik kan niet goed spreken, daarom heb ik soms een tolk nodig. Ik gebruik niet zo veel tolken. Als ik bijvoorbeeld iemand moet spreken over mijn geldbeleggingen, dan gebruik ik wel een tolk. Wat zijn je ervaringen met tolken, zowel positief als negatief? Jozef: In Limburg is het moeilijk om een tolk te vinden. Ook vertrouw ik sommige tolken een beetje minder dan andere tolken. Ken je de afstandstolkendienst? Gebruik je het? Zo nee, wil je dit later gebruiken of niet? Jozef: Neen, ik ken dat niet. Oproep De Hand van Vlaanderen 2013 Fevlado reikt, naar jaarlijkse gewoonte, De Hand van Vlaanderen uit op WereldDovenDag. Dit jaar gebeurt dit op 28 september in cultuurcentrum De Grote Post in Oostende (zie ook pag.9). Deze jaarprijs wordt overhandigd aan een persoon of een groep die zich in het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt of zich op een bijzondere manier heeft ingezet voor de Vlaamse dovengemeenschap. Vorig jaar mocht Kurt Van Maeckelberghe de prijs in ontvangst nemen. Ken je iemand of een groep die volgens jou De Hand van Vlaanderen 2013 verdient, dien dan uw voorstel in vóór 1 september Stuur de naam en een korte beschrijving samen met de motivatie (in tekst of VGT) naar: voorzitter@fevlado.be. De winnaar wordt verkozen door een onafhankelijke jury en de prijs wordt uitgereikt tijdens het avondprogramma op het podium van WDD. 6 Dovennieuws 2013 nr.4 in VGT op

9 12 vragen over AFSTANDSTOLKEN De meest voorkomende vragen en opmerkingen van dove personen over het afstandstolken Geleidelijk aan maken meer en meer dove personen in Vlaanderen gebruik van de afstandstolkendienst. Maar er zijn nog steeds heel veel doven die deze stap nog niet hebben gezet. Waarom niet? Zijn ze zich er niet van bewust dat er zo n dienst bestaat? Hebben ze schrik om een afstandstolk in te schakelen? Aan de Thomas Moore Hogeschool Antwerpen liet een tolkstudent, als eindwerk, dove gebruikers het afstandstolken evalueren; het resultaat hiervan zal binnenkort gepubliceerd worden. In mei van dit jaar organiseerde het bedrijf nwise een vergadering in Stockholm (Zweden), voor de klanten die bij hen de software MMX aankopen. Ook Dennis Deschildre van het CAB was daar aanwezig, Filip Verstraete, medewerker van de cel belangenbehartiging van Fevlado, gaf een overzicht van de ervaringen hier in Vlaanderen voor de andere aanwezigen. Die ervaringen werden onder andere verzameld tijdens de lezingen die Filip, af en toe vergezeld door Dennis, in verschillende dovenclubs organiseerde rond de werking en de doelstellingen van het afstandstolken. We geven hieronder weer wat de meest voorkomende vragen, opmerkingen en ervaringen van de dove gebruikers zijn. 1. Enkel via lezingen sensibiliseren is niet voldoende. Via een lezing uitleggen hoe het afstandstolken werkt volstaat niet voor veel dove personen. Er is vooral een visuele demonstratie nodig, waarna men het ook ter plaatse zelf moeten kunnen uittesten. Dat is echter niet simpel, want dat betekent dat er ter plaatse een wifi verbinding aanwezig moet zijn èn dat de afstandstolkendienst op dat moment ook open moet zijn. Daarom overleggen Fevlado en het CAB momenteel om een tweede ronde van bijeenkomsten in de dovenclubs te organiseren waar het afstandstolken onmiddellijk kan uitgetest worden. Ondertussen wordt er ook gewerkt aan een groter sensibiliseringsactieplan. 2. Hoe ervaren dove personen de installatie en het downloaden van de MMX software? We kunnen de dove gebruikers op dit vlak onderverdelen in 3 groepen. De ene groep kan dit volledig zelfstandig doen en heeft hierbij geen begeleiding nodig. Een tweede groep slaagt er in mits enige begeleiding of uitleg, dat kan ook van op afstand, via mail of oovoo bijvoorbeeld. En de derde groep heeft volledige begeleiding nodig, waarbij Dennis aan huis komt en daar alles zelf installeert en uitlegt hoe het systeem werkt. 3. Slechts weinig dove personen maken gebruik van de afstandstolkendienst voor een live-gesprek, bijvoorbeeld met de huisdokter of in het gemeentehuis. Ze gebruiken de dienst vooral om te telefoneren. De voornaamste reden hiervoor is, volgens Fevlado, dat er geen internetverbinding aanwezig is, of dat de technologie niet toegankelijk en niet gebruiksvriendelijk is. Is dat ook zo in andere landen? Het antwoord op deze vraag vind je in de informatie over de meeting van nwise, die je elders op deze pagina s kan vinden. 4. Heel wat dove personen kunnen de afstandstolkendienst niet gebruiken in hun werkomgeving. Ook hier hebben we te maken met hetzelfde probleem, op veel werkplekken laten de server en de firewall de installatie van de nodige software niet toe, de werkgevers hebben schrik voor de beveiliging van hun computersysteem. Fevlado is er van overtuigd dat er dringend nood is aan een document met uitleg en richtlijnen rond het afstandstolken en de installatie van de software. De dove werknemer zou zo n document dan kunnen doorgeven aan de ICT-ers van het bedrijf of de organisatie waarvoor ze werken. Die zouden met behulp van dit document de technische problemen kunnen oplossen. Dit voorstel werd doorgegeven aan de Vlaamse overheid en aan nwise, die hier aan zullen meewerken. Intussen kan je nu al bij problemen het CAB, via Dennis, contacteren. Hij kan dan met jouw werkgever contact opnemen. Je hoeft hier helemaal geen schrik voor te hebben; je hebt recht op een comfortabele en toegankelijke werkomgeving! 5. Veel dove personen zijn het niet gewoon om te telefoneren. En dat is ook logisch! Dove personen hebben geen ervaring met telefoneren en hebben dus ook geen telefooncultuur. Veel dove personen communiceren nog meestal via mail, ook al betekent dat dat ze lang moeten wachten op een antwoord. Richtlijnen over telefoneren vind je hier: Ook hier is er veel sensibilisering nodig. 6. Sommige dove personen gebruiken helemaal geen tolk, ook geen teletolk. En dat maakt het niet gemakkelijk om een lezing te geven over afstandstolken. Want om te begrijpen waarover het gaat, moet je kennis hebben over het inschakelen van tolken, en van de dienst Teletolk. Het is dus belangrijk dat dove personen leren om veel meer tolken in te schakelen en hiervoor zelf een inspanning doen. Ook op dit vlak is er nog veel sensibilisering nodig! 7. Kunnen horende mensen ook telefoneren naar dove mensen? Ook dat is een veel voorkomende vraag. Ja, dat kan, maar het wordt nog weinig gebruikt. Eerst moeten dove gebruikers zelf duidelijkheid krijgen over de manier waarop horenden hen kunnen opbellen, zodat ze dit zelf kunnen uitleggen aan hun horende vrienden, familieleden, kennissen en collega s. Meer uitleg hierover vind je hier: Dovennieuws 2013 nr.4 7

10 8. Hoe worden dove personen verwittigd als ze gebeld worden? Horende mensen kunnen vanaf nu via de afstandstolkendienst ook telefoneren naar dove personen. Maar ook dove mensen kunnen naar elkaar telefoneren via hetzelfde programma MMX. Maar hoe weet je dat je opgebeld wordt? Helaas is hier nog geen ideale oplossing voor gevonden. Je kan dit wel oplossen door het gebruik van USB Alert (zie afbeelding 1) die kan verbonden worden met een flitslamp, bijvoorbeeld van het merk Lisa (zie afbeelding 2). Fevlado stelde voor aan nwise om hierover duidelijke informatie te voorzien zodat wij die naar de Vlaamse gebruikers kunnen verspreiden. 9. Zeer weinig dove personen telefoneren naar elkaar via deze zelfde software. Nochtans is dat mogelijk en is het gemakkelijk om gewaarschuwd te worden als iemand je wil bereiken (zie uitleg bij de vorige vraag). Toch blijven de meeste dove personen elkaar contacteren via bijvoorbeeld oovoo of Skype. Allicht komt dat omdat men niet weet dat je elkaar ook kan bellen via MMX. Nochtans biedt dat veel voordelen: de beeldkwaliteit is beter, je hebt meer privacy, je wordt verwittigd als iemand je probeert te bellen, Ook hier moet meer informatie worden over verspreid. 10. Wanneer kan de afstandstolkendienst ook gebruikt worden via Apple (ipad, IOS, )? Dit is de meest voorkomende vraag. Momenteel is dit nog niet mogelijk. Maar nwise is hierover wel aan het onderhandelen met Apple, en belooft dat het in orde komt. Hopelijk zelfs al in de herfst van dit jaar 11. Waarom is de afstandstolkendienst zo weinig open? Veel dove personen vinden dat de openingsuren van de afstandstolkendienst te beperkt zijn. Die frustratie is verstaanbaar, momenteel zit dit project nog in een experimentele fase. Wanneer die afgelopen zal zijn is het de bedoeling dat de dienst meer open is, zoals de dienst Teletolk of afstandstolkendiensten in het buitenland. 12. En hoe zit het met de bereikbaarheid van de hulpdiensten (112, wachtdiensten dokters, )? De openingsuren van de afstandstolkendienst zijn beperkt, en dat betekent dat je dus niet altijd beroep kan doen op de hulpdiensten. Fevlado en de overheid onderzoeken samen de mogelijkheden om die diensten toch toegankelijk te maken, ook buiten de openingsuren van de afstandstolkendienst. De MMX software kan op dit ogenblik nog geen voorrang geven aan dringende oproepen, net zoals dat het geval is bij Teletolk. Fevlado vraagt dit nochtans al heel lang en zal hierop blijven aandringen tot er een oplossing is. Alle info over afstandstolken vind je hier: Voor bijkomende vragen, richt je tot: Om je in te schrijven voor het afstandstolken, mail naar: Bij technische problemen, neem contact op met: 8 Dovennieuws 2013 nr.4

11 MMX Customer Days 2013 MMX Customer Days 2013 Organisatie: nwise Datum: 6-7 mei 2013 Locatie: Hotel Hasselbacken, Stockholm, Zweden Bedoeling: kennismaking met klanten, uitwisseling van informatie, ervaringen, knelpunten, Aanwezige klanten: een 40-tal firma s, gebruikers, afstandstolkdiensten, overheden uit Zweden, Noorwegen, Denemarken, Finland, Nederland, Thailand, USA,... Filip Verstraete en Dennis Deschildre met medewerkers en organisoren van Nwise-meeting Lezingen: De software MMX wordt in de herfst van dit jaar vernieuwd; dat zullen er meer mogelijkheden zijn, en zal het aangenamer worden om ermee te werken. De toegankelijkheid van nooddiensten. Voorstelling van de afstandstolkendienst van het CAB (Dennis), gevolgd door een lezing over de ervaringen van de Vlaamse gebruikers. Vergelijking van de afstandstolkendiensten in Noorwegen, Zweden en Denemarken, en verdere ontwikkelingen in Noorwegen. De situatie van de afstandstolkendiensten in Amerika. Signcall Een nieuwe unieke Europese dienst in Nederland. Prioriteiten en toekomstperspectieven. Workshop, geleid door moderator Hilde Haualand, dove doctor uit Noorwegen, onderzoeker in de sociale antropologie. Hilde deed enkele jaren geleden onderzoek naar afstandstolkendiensten. Haar doctoraatsscriptie en tal van artikelen van haar hand zijn goed gekend bij de VRS diensten in Noord- Europa. Hilde leidde de discussie rond regelgeving en het financieren van diensten vanuit verschillende perspectieven. Weetjes: Niemand van de aanwezige tolkendiensten schakelen tolken in die thuis werken. In Amerika bijvoorbeeld, zijn doven en horenden op telefonisch vlak echt gelijk zijn; dove personen hebben daar ook een eigen telefoonnummer in plaats van een speciaal sip-nummer. Dove personen kunnen in Amerika 24u op 24u telefoneren, net zoals de horenden. In Europa is dat niet het geval, in sommige landen kan het enkel via teksttelefonie. Opvallend is dat er erg weinig horende mensen telefoneren naar dove mensen; in Scandinavië is dat gemiddeld 2 %, maar ook in Amerika gebeurt dat weinig. Het afstandstolken wordt voornamelijk als VRS dienst gebruikt, dus om te telefoneren. VRI, bijvoorbeeld bij een doktersbezoek, is ook in de andere landen nog altijd niet sterk gegroeid. In Scandinavië en Amerika bijvoorbeeld bedraagt het gebruik ervan slechts 7 procent. Dovennieuws 2013 nr.4 9

12 19de WereldDovenDag - 28 september Oostende Thema: Het dove kind en VGT: ouders en Dovengemeenschap samen in zee WDD Oostende We hebben voor een thema gekozen dat past bij de studievoormiddag en in de titel een link verwerkt naar de locatie Oostende, stad aan zee: het dove kind en VGT: ouders en Dovengemeenschap samen in zee. Tijdens de traditionele studievoormiddag wordt een lezing gegeven door Katherine Rogers, een Engelse doctoraatsonderzoekster. Ze zal spreken over het belang van dove rolmodellen in de vroege begeleiding van horende ouders van dove kinderen, op basis van de ervaring met een project in de Verenigde Staten. Door het project Mijn baby is doof, heeft de cel Belangenbehartiging ondervonden dat een groot aantal horende ouders van dove kinderen zich niet bewust is van het belang van contacten met de Dovengemeenschap. Naast deze interessante lezing heeft WDD traditiegetrouw een groot aanbod van diverse activiteiten. Ouders kunnen ontspannen genieten van ons WDD programma want er is kinderopvang voorzien door kinderclub De Dolfijntjes van Nowedo in een schooltje op 50 meter van CC De Grote Post. De kinderen zullen trouwens ook kunnen genieten van een voorstelling van Dove KinderTheater. Voor mensen die graag de beentjes strekken is er in de voormiddag ook een stadswandeling met gids & tolk VGT. Daarnaast staan er in de namiddag diverse workshops op de planning: een workshop gelinkt aan de studievoormiddag, een workshop voor doven rond lesgeven en presenteren, een workshop theater door Kurt Vanmaeckelberghe, een lezing rond afstandstolken, een workshop Zelf aan de slag als dove zelfstandige,... Horende bezoekers van WDD kunnen ook deelnemen aan een initiatieles VGT door één van de lesgevers van Fevlado-Diversus. De werkgroep Archief van Nowedo en Spermalie organiseren een interessante tentoonstelling rond erfgoed. Onze tentoonstelling rond naamgebaren zal ook opnieuw te zien zijn. Verder is er natuurlijk ook doorlopend de infomarkt met heel wat infostands. Voor onze doelgroep brengen we ook een actueel thema: een open discussie rond het verenigingsleven van de Dovengemeenschap en mogelijke nieuwe verenigingen. Op het menu van ons avondprogramma staat de bekendmaking van de winnaar van de Hand van Vlaanderen (zie pag.6) en het gebaar van het jaar door het VGTC. WDD is de perfecte plaats om eens diep(er) over onze taal na te denken! We sluiten de dag af met een Quiz georganiseerd door Jong Fevlado en een fuif in een nabijgelegen zaaltje door de Belgische damesvoetbalploeg. Voor de mensen die van de gelegenheid gebruik willen maken om een weekendje aan zee te verblijven, heeft de werkgroep WDD van Nowedo enkele activiteiten op zondag gepland. Er wordt gedacht aan een jogging, een wandeling op het strand en een bezoek aan een historische boot of gewoon gezellig samenzijn. Meer informatie volgt zodra het zondagprogramma vast staat. Een hotel kan je boeken via de website van toerisme Oostende: WDD 2013 gaat door in Cultuurcentrum De Grote Post, Hendrik Serruyslaan 18A, 8400 Oostende Meer info over: parking, toegangsprijzen, affiche, volledig programma, weekendprogramma, enz., zal binnenkort beschikbaar zijn op onze website en in de volgende Dovennieuws! Noteer alvast zaterdag 28 september 2013 met stip in uw agenda! in VGT op 10 Dovennieuws 2013 nr.4

13 Jong-Fevlado website: contactadres: Stropkaai Gent Tunhout - JC De Kempen dekempen@piramime.be website: Lokaal: Sociaal - Cultureel Centrum Piramime Hendrik Consciencestraat Turnhout Kortrijk - JW De Haerne jongerenwerkingdhc@gmail.com website: lokaal: Clubhuis De Haerne Kortrijksestraat Kortrijk - Heule Gent - JC De Joker contact@jcdejoker.be website: Lokaal: GTG Gent Stropkaai Gent Brugge - JW Dewitte s Doordrijvers jwdwd@nowedo.be website: Lokaal: DOC Effeta Polderstraat 76a 8310 St Kruis Brugge Antwerpen - JC De Vlinder devlinder@madosavzw.be Lokaal: Madosa Haantjeslei Antwerpen. Hasselt - Kajong info@kajong.be website: VOORWOORD Beste jongeren De zomer komt eraan, het bestuur wenst jullie alvast een fijne vakantie met hopelijk wat meer zon dan in de voorbije maanden. Begin mei hadden we een interessante jeugdraad, we zien een goede evolutie naar de toekomst toe. Wellicht komt er in 2014 een jaarlijks tornooi aan, in samenwerking met alle jeugdclubs, zo wordt er nieuw leven geblazen in deze traditie. Daarnaast willen we onze samenwerking moderniseren door de introductie van: nieuwsbrieven voor alle leden met reclame van de jeugdclubs, een geïntegreerde kalender die de jeugdclubs zelf kunnen updaten en een website waar alle materialen op staan zodat de jeugdclubs zelf kunnen lenen en uitlenen van elkaar. Helemaal niet slecht, toch? Naar t einde van de jeugdraad toe kwam er een interessante discussie rond tweetaligheid aan bod. Sommige mensen zijn van mening dat het tweetalige aanbod binnen de activiteiten van de jeugdclubs een surplus is, sterker zelfs, dit zorgt voor een betere doorstroom van dove en slechthorende jongeren die pas kennis maken met de gebarentaalgemeenschap. Anderzijds moet er ook nagedacht worden over het feit dat het tweetalig aanbod niet altijd even goed gebracht wordt. Door de integratie van vele jongeren in het regulier onderwijs dreigt de overdracht van VGT te verdwijnen, er zijn nauwelijks nog plaatsen waar er nog VGT aangeleerd kan worden. Vroeger was de dovenschool nog dé bakermat van de VGT die wij nu kennen. Is het de taak van de bestuursleden om hier ook over na te denken? Of is het sociaalemotionele aspect belangrijker d.w.z. als ze zich maar thuis voelen, dan is het goed. Het blijft een moeilijke evenwichtsoefening. Eind augustus zien we elkaar weer terug op onze jaarlijkse JF-kamp: iedereen welkom! Hannes CHECKLIST Jong-Fevlado 2013 è Teambuilding Jong-Fevlado en besturen van de jeugdclubs è Teambuilding bestuur Jong-Fevlado è Jeugdraad 1 è EUDY GA è EUDY Children Camp è WFDYS Junior Camp è Jong-Fevlado kamp è Jeugdraad 2 è 25 jaar bestaan JF (30/11/2013!) è AV JULI 2013 z0 7 JWDWD: Sport op Zee i.s.m. Sport Brugge za 20 JWDHC Casino & Casino Night AUGUSTUS 2013 za 10 JCDJ: jaarlijks bal en tornooi Snob za 17 Surfboys & Girls at the Beach dozo trektocht Publicatie data en activiteiten onder voorbehoud van wijzingen door de JC s zelf. JONGEREN KRANT WIE ZIJN WE? Voorzitter Hannes De Durpel - verantwoordelijk voor leiden van vergaderingen, contacten met binnen- en buitenland - Ondervoorzitter Sammy Van Landuyt - overname bij afwezigheid voorzitter - Secretaris Dennis Deschildre - verantwoordelijk voor back-up administratie, opvolgen en contacten met binnen- en buitenland - Schatbewaarder Yves Van Acker - verantwoordelijk voor financiën en sensibilisatie (website) - Verslaggever Dora Moens - verantwoordelijk voor verslaggeving van vergaderingen - Bestuursleden Marieke Kusters - Sara Van Leuven - Davy Van Landuyt - verantwoordelijk voor activiteiten e.a. - De Jongerenkrant wordt geschreven en samengesteld door Marieke en Dennis. Opmerkingen, vragen,... mogen altijd g d worden naar info@jongfevlado.com Dovennieuws 2013 nr.4 Jongerenkrant 11

14 TEAMBUILDINGSWEEKEND JEUGDCLUBS (JC s) maart 2013 Elisa Kind (Secretaresse JWDHC): Het teambuildingsweekend was een prachtige ervaring waar ik veel van bijleerde. Er waren veel aangename discussies waardoor je elkaar beter leerde kennen, en ook een andere visie kreeg op elkaar. Ik heb dan ook veel nieuwe ideeën gekregen voor mijn JC, dit weekend bracht veel inspiratie mee. Nu ik terug aan dit weekend denk, mis ik het enorm! We hebben niet alleen discussies gevoerd, maar ook leuke spelletjes gedaan en veel gebabbeld! Het was gewoon een onvergetelijk TOP-weekend! :) Het is eens wat meer dan alleen de jeugdraad. Aanslepende problemen eindelijk op weg naar een oplossing. Arend Rogge (Schatbewaarder JWDWD): Het teambuildingsweekend met JF was het echt fantastisch! Er waren verschillende workshops over de toekomst van de 6 JC s - en werkingen in Vlaanderen, zowel voor leden als niet-leden. Deze activiteit vond ik de belangrijkste van het weekend. Maar er was ook ontspanning zoals de Harlem Shake. Twee zaken heb ik zeker onthouden: Belangrijke doelen bereiken en banden tussen bestuurders verrijken. Jente Laurijssen (Hulpschatbewaarder JCDK) In het begin was ik vooral nieuwsgierig naar de teambuilding samen met verschillende bestuursleden uit andere JC s. Ik vond het een leuk en aangenaam weekend, veel bijgeleerd! Ik ga dit zeker meenemen en gebruiken voor JCDK. Het debat met verschillende meningen was nuttig. Bedankt JF om dit leerrijke en onvergetelijke weekend te organiseren en bedankt aan de andere JC s om er een leuk weekend van te maken! Bovenste rij: Sammy Van Landuyt (JF), Arend Rogge (JWDWD), Davy Van Landuyt (JCDJ en JF), Yves Van Acker (JF), Jeffrey Garitte (JWDHC), Jente Laurijssen (JCDK), Thijs Vandamme (JCDK) Middelste rij: Sara Van Leuven (JF), Hannes De Durpel (JF), Eva Vansichen (Kajong), Marieke Kusters (JF), Sylvie Herman (JCDK), Elisa Kind (JWDHC), Dennis Deschildre (JF) Onderste rij: Thomas De Conick (JWDWD), Jaron Garitte (JWDHC) Eva Vansichen (Voorzitter Kajong) Een geslaagd weekend, waarbij er eindelijk de mogelijkheid was om aan uitwisseling te doen binnen de verschillende JC s. Discussies afgewisseld door een spelletje zorgden ervoor dat ik de kans kreeg om contacten te leggen met de andere JC s. Het was een leuke ervaring en ik hoop dat dit zal blijven bestaan. Davy Van Landuyt (voorzitter JCDJ) (spreekt vanuit positie van voorzitter van JCDJ, maar zit ook in bestuur van Jong-Fevlado) Ik vond het weekend een uitstekend initiatief vanuit het bestuur van Jong-Fevlado. De aanwezige bestuursleden van de JC s hebben een aantal dingen van elkaar kunnen leren. Bovendien is er eindelijk vooruitgang geboekt rond een aantal punten waarover er al heel lang discussie was tijdens de jeugdraden. Natuurlijk was er ook aandacht voor ontspanning en plezier, en dat is wat het weekend voor mij geslaagd maakte! Als er volgend jaar opnieuw een bestuursweekend georganiseerd wordt, dan zal ik zeker de bestuursleden van mijn JC aansporen om deel te nemen! JCDV was zelf niet aanwezig, jammer genoeg. Maar 20% van alle JC s was aanwezig, wat behoorlijk weinig is. We vragen even aan twee bestuursleden van JCDV wat zij erover denken Koen Adriaenssens (secretaris JCDK) en Jeroen Willaert (voorzitter en schatbewaarder JCDV) Iedereen heeft andere plannen of heeft het druk met allerlei dingen zoals bouw, familiefeest, kinderen, enz. De prioriteiten liggen bij sommigen anders, ook bij ons. De datum is misschien ook niet zo goed uitgekozen, midden in het jaar is het vaak druk. WAAR BLIJVEN DE JONGEREN?!! Sara Van Leuven (Bestuur Jong-Fevlado) Ik vond het teambuildingsweekend heel leerrijk. Wel spijtig dat enkele bestuursleden er het belang niet van beseffen... want dankzij dit weekend zijn er een paar jarenlange discussies en problemen opgelost zoals het jaarlijkse tornooi, de nieuwsbrief, Er was geen sprake van JF bovenaan en de JC s onderaan, wel van gelijkheid en teamspirit. We hielden rekening met elkaars mening, sterke en minder sterke punten. Dat vond ik heel tof en zeker dat ik een paar dove mensen op een andere manier heb mogen leren kennen. 12 Dovennieuws 2013 nr.4 Jongerenkrant JCDV SPOEDVERGADERING?! Deze vergadering vond plaats op vrijdag 18 mei. Bezorgd over toekomst van de jeugdclub WAAR BLIJVEN DE JONGEREN?!! is de noodkreet van Jeroen, de voorzitter. Wil je meer weten hierover? Surf dan naar en scrol naar 18 mei.

2/2014 DOVENNIEUWS. THEMA: Dovengeschiedenis. Belgian Deafsport Awards 2013. DovenActie in Vlaanderen

2/2014 DOVENNIEUWS. THEMA: Dovengeschiedenis. Belgian Deafsport Awards 2013. DovenActie in Vlaanderen België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X Madosa (Antwerpen) werd opgericht op 11 februari 1894 DOVENNIEUWS THEMA: Dovengeschiedenis Belgian Deafsport Awards 2013 DovenActie

Nadere informatie

DOVENNIEUWS. Beste wensen voor. THEMA: verenigingsleven. verslag WFD congres in Sydney. Lesico Internationale Conferentie voor gebarentalige lesgevers

DOVENNIEUWS. Beste wensen voor. THEMA: verenigingsleven. verslag WFD congres in Sydney. Lesico Internationale Conferentie voor gebarentalige lesgevers België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X 2 Beste wensen voor 0 22 144 00 1 4 1 DOVENNIEUWS THEMA: verenigingsleven verslag WFD congres in Sydney Lesico Internationale Conferentie

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Mijn baby is doof

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Mijn baby is doof België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Mijn baby is doof jaargang 88 - nummer 5 tweemaandelijks september-oktober 2013 5 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw

Nadere informatie

1/2015 DOVENNIEUWS THEMA WERK. Nieuw bestuur. Seniorenfeest/Seniorenuitstap

1/2015 DOVENNIEUWS THEMA WERK. Nieuw bestuur. Seniorenfeest/Seniorenuitstap Seniorenuitstap: bezoek aan de Tiense Suikerraffinaderij DOVENNIEUWS THEMA WERK Nieuw bestuur Seniorenfeest/Seniorenuitstap 1/2015 jaargang 90 - nummer 1 tweemaandelijks januari - februari 2015 Gent X

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Deaflympics

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Deaflympics België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Deaflympics jaargang 88 - nummer 6 tweemaandelijks november-december 2013 6 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie

Nadere informatie

Vragenlijst. Uw bijdrage helpt te weten waar de noden van ouderen liggen zodat er beter op hen kan ingespeeld worden.

Vragenlijst. Uw bijdrage helpt te weten waar de noden van ouderen liggen zodat er beter op hen kan ingespeeld worden. Vragenlijst Beste mevrouw, meneer In het kader van mijn thesis Digitale vaardigheden van 65-plussers heb ik deze vragenlijst opgesteld voor zowel gebruikers als niet-gebruikers van internet Dit werk kan

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Corpus Vlaamse Gebarentaal

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Corpus Vlaamse Gebarentaal België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Corpus Vlaamse Gebarentaal jaargang 88 - nummer 3 tweemaandelijks mei-juni 2013 3 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Afstandstolken

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Afstandstolken België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Afstandstolken jaargang 88 - nummer 1 tweemaandelijks januari-februari 2013 1 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Vrijwilligerswerk

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Vrijwilligerswerk België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Vrijwilligerswerk jaargang 87 - nummer 2 tweemaandelijks maart-april 2012 2 FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. ontwikkelingssamenwerking

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. ontwikkelingssamenwerking België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS ontwikkelingssamenwerking jaargang 88 - nummer 2 tweemaandelijks maart-april 2013 2 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Zestien tips voor dove personen in contact met de politie en justitie

Zestien tips voor dove personen in contact met de politie en justitie Tip 1 Zestien tips voor dove personen in contact met de politie en justitie Taalgroep Vlaamse Gebarentaal KU Leuven, in samenwerking met Fevlado en Het Reddend Gebaar In het kader van het JUSTISIGNS-project

Nadere informatie

DOEL. Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders.

DOEL. Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders. DOEL Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders. INHOUD Kennismaking Speeddate Voorstelling Fevlado, het participatieproject en het onderwijsproject Workshop

Nadere informatie

Inleiding...1. Correctie Terminologie...2. Vlaamse Gebarentaal...3. Belangrijke woorden...4. Tips voor de leerkracht...7. Tips voor trainer/coach...

Inleiding...1. Correctie Terminologie...2. Vlaamse Gebarentaal...3. Belangrijke woorden...4. Tips voor de leerkracht...7. Tips voor trainer/coach... Inhoudstafel Inleiding...1 Correctie Terminologie...2 Vlaamse Gebarentaal...3 Belangrijke woorden...4 Tips voor de leerkracht...7 Tips voor trainer/coach...9 Tips voor tijdens een wedstrijd...10 Tolk...11

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Dove Ouders

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Dove Ouders België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Dove Ouders jaargang 87 - nummer 3 tweemaandelijks mei-juni 2012 3 FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties vzw AANGESLOTEN

Nadere informatie

5/2014 DOVENNIEUWS. THEMA Het Vlaams. Dovenparlement. Op wereldreis met VGT Doe Mee en Kedokids. WereldDovenDag 2014

5/2014 DOVENNIEUWS. THEMA Het Vlaams. Dovenparlement. Op wereldreis met VGT Doe Mee en Kedokids. WereldDovenDag 2014 België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X DOVENNIEUWS THEMA Het Vlaams Dovenparlement Op wereldreis met VGT Doe Mee en Kedokids WereldDovenDag 2014 5/2014 jaargang 89 - nummer

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. foto: Laura Hudepohl. Deaf History

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. foto: Laura Hudepohl. Deaf History België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS foto: Laura Hudepohl Deaf History jaargang 87 - nummer 5 tweemaandelijks sept. - okt. 2012 5 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van

Nadere informatie

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje jan-mrt 2011 Contactenkrant Wie vindt het leuk om samen af en toe te koken? Wie wil samen met mij gaan wandelen? Samen zwemmen? Samen boodschappen doen op de markt? Ik zoek een kaartmaatje Gezocht: vriend(in)

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Zorg voor een ander begint bij jezelf!

Zorg voor een ander begint bij jezelf! Zorg voor een ander begint bij jezelf! Zelfzorg voor mantelzorgers Zelfzorg Zorg je thuis voor iemand die je dierbaar is? Of voor iemand in je omgeving? Dan ben je waarschijnlijk een mantelzorger. Mantelzorg

Nadere informatie

Evolutie in het. Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen

Evolutie in het. Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen Evolutie in het lesgeven van VGT Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen Ervaring evolutie Nmg VGT April 1994 : Fevlado Vrije gebarencursus 1994 : studieweek Bristol

Nadere informatie

4/2015 DOVENNIEUWS. THEMA: VGT voor horenden/vgt voor doven. Ledenbeweging. Column: Fanny Vervaecke

4/2015 DOVENNIEUWS. THEMA: VGT voor horenden/vgt voor doven. Ledenbeweging. Column: Fanny Vervaecke Dovengeschiedenis Vlaanderen en Kompas: uitstap herinnering aan De Groote Oorlog DOVENNIEUWS THEMA: VGT voor horenden/vgt voor doven Ledenbeweging Column: Fanny Vervaecke 4/2015 jaargang 90 - nummer 4

Nadere informatie

Toegankelijkheid van ziekenhuizen voor dove personen. Filip Verstraete vzw Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties

Toegankelijkheid van ziekenhuizen voor dove personen. Filip Verstraete vzw Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties Toegankelijkheid van ziekenhuizen voor dove personen Filip Verstraete vzw Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties De dovengemeenschap: heel verschillend De dovengemeenschap bestaat uit verschillende groepen:

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

2/2015. DOVENNIEUWS THEMA: Wie is Wie? Domotica. Column: Flore Stappers. jaargang 90 - nummer 2 tweemaandelijks maart - april 2015 Gent X - P702024

2/2015. DOVENNIEUWS THEMA: Wie is Wie? Domotica. Column: Flore Stappers. jaargang 90 - nummer 2 tweemaandelijks maart - april 2015 Gent X - P702024 Nieuwe publicatie: #25JF een tocht door een kwarteeuw dove jongeren in actie DOVENNIEUWS THEMA: Wie is Wie? Domotica Column: Flore Stappers 2/2015 jaargang 90 - nummer 2 tweemaandelijks maart - april 2015

Nadere informatie

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK Patrick studeert aan de universiteit. Hij zoekt een rustige plaats om te studeren. Hij wil in de bibliotheek gaan studeren. In de bibliotheek kan je ook de computers. Hij weet niet wanneer de bibliotheek

Nadere informatie

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2012 nr.6 1. Beste lezers,

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2012 nr.6 1. Beste lezers, VOORWOORD Beste lezers, Het zijn drukke maanden geweest voor het personeel van Fevlado en Fevlado-Diversus. Het was voor de nieuwe directeur, de nieuwe coördinator en de nieuwe teamleden van Fevlado-Diversus

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu?

Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu? Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu? Proficiat & bedankt! Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. Fantastisch dat je je zo wil engageren om samen met ons kwetsbare

Nadere informatie

Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten?

Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten? Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten? Zit je met een vraag over school? Of wil je weten wat je rechten

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Ik ben David de Graaf

Ik ben David de Graaf Ik ben David de Graaf geboren in 1984. met Downsyndroom Surprise! Ook voor mijzelf Ik heb het niet alleen, maar... ik ben ook in vaste dienst van de Stichting Downsyndroom Kort: de SDS www.downsyndroom.nl

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

wel rijp voor een ruimere maatschappelijke rol?

wel rijp voor een ruimere maatschappelijke rol? Is de Vlaams-Belgische Gebarentaal wel rijp voor een ruimere maatschappelijke rol? April 1998 Auteurs: Myriam Vermeerbergen Mieke Van Herreweghe Voorafgaande opmerking Deze tekst werd geschreven in de

Nadere informatie

VRIJWILLIGER BIJ DE SENIORENDIENST Voor elke senior wat wils

VRIJWILLIGER BIJ DE SENIORENDIENST Voor elke senior wat wils VRIJWILLIGER BIJ DE SENIORENDIENST Voor elke senior wat wils www.bilzen.be AMBASSADEURS Senioren die zich op de één of andere manier verdienstelijk willen maken in de maatschappij, moeten hiervoor alle

Nadere informatie

Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg'

Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg' Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg' Organisatie Preventief Omgaan met Agressie Datum 20/04/2012 Plaats t Roodhof Oostkamp Globaal gemiddelde 4.8 / 5 Aantal deelnemers 21 personen 1.

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie

Activiteiten Kemados.

Activiteiten Kemados. Activiteiten Kemados. Zaterdag 23 januari: Jaarlijkse feestbanket + 90 jaar bestaat kemados Onze jaarlijkse viering ter ere van priester zaliger De L Elpée. We nodigen u daarvoor op zaterdag 23 januari

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent jaargang 86 - nummer 4 tweemaandelijks

Nadere informatie

De zorgcentrale Een veilig gevoel thuis!

De zorgcentrale Een veilig gevoel thuis! De zorgcentrale Een veilig gevoel thuis! uw nie WGK_folder148,5x210_zorgencentra.indd 1 24/03/15 14:04 U wil zelfstandig thuis blijven wonen maar u wil er zeker van zijn dat u in een crisissituatie meteen

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Ouders over tevredenheidmetingen.

Ouders over tevredenheidmetingen. Vzw Roppov Martelaarslaan 212 9000 Gent tel 09/224.09.15 fax 09/233.35.89 e-mail info@roppov.be web www.roppov.be Mei 2009 december 2010 Ouders over tevredenheidmetingen. Dit is een bundeling van bemerkingen

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT. 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment

TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT. 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment DOELSTELLING VAN VANDAAG Informeren over het idee van tweetalige klassen in een horende school 5 infomomenten achter de

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

dienstencheques sector (PC 322.01)

dienstencheques sector (PC 322.01) 1 dienstencheques sector (PC 322.01) ONTHAAL IN MIJN ONDERNEMING www.accg.be 2 inhoud 3 Edito 4 Een woordje uitleg bij de CAO onthaal 7 CAO www.accg.be 3 dienstencheques sector ONTHAAL IN MIJN ONDERNEMING

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb

Nadere informatie

Vormingsmomenten voor kinderbegeleiders

Vormingsmomenten voor kinderbegeleiders Vormingsmomenten voor kinderbegeleiders Vormingsmoment voor kinderbegeleiders Kinderopvang is volop in beweging. Vanuit het Steunpunt Kinderopvang van de VVSG en Diverscity willen we mee invulling geven

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

VOORWOORD BUURTVERENIGING. NIEUWSBRIEF BERGBEEMDEN 5de JAARGANG Nr 1

VOORWOORD BUURTVERENIGING. NIEUWSBRIEF BERGBEEMDEN 5de JAARGANG Nr 1 BUURTVERENIGING NIEUWSBRIEF BERGBEEMDEN 5de JAARGANG Nr 1 Voorzitter Johan Janssen. Bergbeemden 27. Tel: 014/ 42.62.38 joannes.janssen2@telenet.be Schatbewaarder Hilde Jansen Bergbeemden 24. Bestuurslid

Nadere informatie

Nieuwsbrief 1 stadsspel op dinsdag 2 september. Emily Leon

Nieuwsbrief 1 stadsspel op dinsdag 2 september. Emily Leon Nieuwsbrief 1 stadsspel op dinsdag 2 september. Emily Leon Op dinsdagnamiddag 2 september 2014 beleefden we samen met onze klas (7CZR) een aangenaam stadspel in Aalst. De zon was van de partij en iedereen

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen

Nadere informatie

STELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN.

STELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN. HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE EMAILADRES DOOR TE GEVEN. ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER JEZELF OP MSN TE ZETTEN. IK ZOU, NAAST MIJN NAAM OOK DE STRAAT WAAR IK WOON DOORGEVEN. DAT IS GEEN GEHEIM! IK VIND

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

werkbladen, telefoons en opnametoestel

werkbladen, telefoons en opnametoestel DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf

Nadere informatie

We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.

We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met

Nadere informatie

Observatiestage 3/26/2013. Dennis Vanakker Beroepsgerichte communicatie 2TX3/5 537867

Observatiestage 3/26/2013. Dennis Vanakker Beroepsgerichte communicatie 2TX3/5 537867 3/26/2013 Observatiestage Dennis Vanakker Beroepsgerichte communicatie 2TX3/5 537867 INHOUDSTAFEL 1. Inleiding... 2 1.1 Waarom voor deze observatiestage gekozen?... 2 1.2 Wie en waar?... 2 2. Verloop en

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord... 4 Jouw gedacht... 5 Middagpauze Workshops Einde Bedankt... 22

Inhoudsopgave. Voorwoord... 4 Jouw gedacht... 5 Middagpauze Workshops Einde Bedankt... 22 VERSLAG 2 Inhoudsopgave Voorwoord... 4 Jouw gedacht... 5 Middagpauze... 17 Workshops... 18 Einde... 21 Bedankt... 22 3 Beste Kei-Jonger, Op zaterdag 28 april 2018 kwamen we met een hele groep Kei-Jongers

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Werk

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Werk België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Werk 1 FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties vzw AANGESLOTEN DOVENVERENIGINGEN NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw

Nadere informatie

Weer of geen weer, de scouts gaat er steeds voor!!

Weer of geen weer, de scouts gaat er steeds voor!! Dag liefste scoutsvrienden! De maand februari gaat gepaard met enkele typische weerspreuken. We sommen ze graag even op: Al is de sprokkel nog zo fel, ze heeft vijf schone dagen wel. Is februari nat en

Nadere informatie

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Deze brochure kan ook ondersteunend zijn voor iedereen die met het gezin in contact komt: maatschappelijk

Nadere informatie

Beste sportvissers / Leden en bezoekers,

Beste sportvissers / Leden en bezoekers, Beste sportvissers / Leden en bezoekers, Na het succes van onze eerste nieuwsbrief die is verschenen op 1 mei 2008 waar we trouwens veel leuke reacties over hebben ontvangen, zijn we aan onze 2 e editie

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015

Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Belgique-België P.P.- P.B Hamme BC Manie! Manie! De Heideroosjes vrijdag 6 februari

Belgique-België P.P.- P.B Hamme BC Manie! Manie! De Heideroosjes vrijdag 6 februari Belgique-België P.P.- P.B. 9220 Hamme BC 21293 Manie! Manie! De Heideroosjes vrijdag 6 februari gratis nieuwsbrief van CC Jan Tervaert en Bibliotheek Hamme afzender: CC Jan Tervaert - Kaaiplein 34-9220

Nadere informatie

Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren

Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren Inhoudsopgave Welkom Blz. 3 Wat zijn baby- en kindergebaren? Blz. 4 Voordat je begint Blz. 5 De eerste gebaren Blz. 6 & 7 Gebaren- tips Blz. 8 Veel gestelde

Nadere informatie

Tevredenheid bij bezoekers van infokantoren

Tevredenheid bij bezoekers van infokantoren Tevredenheid bij bezoekers van infokantoren Regionale infokantoren algemene resultaten Onderzoek uitgevoerd door Guidea in samenwerking met Toerisme Vlaanderen 1 Doelstellingen en Methodologie 3 1 Achtergrond

Nadere informatie

VOORWOORD. Zoals ik reeds aangekondigd heb, zal DOC Effeta in juli enkele weken gesloten zijn wegens schilderwerken.

VOORWOORD. Zoals ik reeds aangekondigd heb, zal DOC Effeta in juli enkele weken gesloten zijn wegens schilderwerken. VOORWOORD Beste lezers, Normaal schrijf ik in dit voorwoord over de voorbije lente en de hoeveelheid mooi weer en mooie verwachtingen voor de vakantie. Helaas was april en vooral mei echt geen lente waardig,

Nadere informatie

11.1 Kent men de culturele activiteiten die georganiseerd worden? In welke mate kent de senior de culturele activiteiten in Kampenhout?

11.1 Kent men de culturele activiteiten die georganiseerd worden? In welke mate kent de senior de culturele activiteiten in Kampenhout? 79 11. Cultuur. 11.1 Kent men de culturele activiteiten die georganiseerd worden? In welke mate kent de senior de culturele activiteiten in Kampenhout? 45% 40% 35% 30% 45% 25% 20% 35% 15% 10% 18% 5% 0%

Nadere informatie

Beter teveel dan te weinig: communiceren met ouders. Dr. Suzanne Jansen Gedragswetenschapper

Beter teveel dan te weinig: communiceren met ouders. Dr. Suzanne Jansen Gedragswetenschapper Beter teveel dan te weinig: communiceren met ouders Dr. Suzanne Jansen Gedragswetenschapper Aanleiding onderzoek Goede samenwerking verhoogt kwaliteit geboden ondersteuning -> verhoogt kwaliteit van leven

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Ruggeveldje december 2015

Ruggeveldje december 2015 Ruggeveldje december 2015 Beste schaatsleden en vrienden, Een witte kerst, met deze temperaturen lijkt die nog ver weg! En toch, dé feestmaand van het jaar staat weer voor de deur. Dit wil ook zeggen dat

Nadere informatie

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent jaargang 86 - nummer 3 tweemaandelijks

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Voorwoord VZW DANSCLUB DE SALVANDY. In dit nummer

NIEUWSBRIEF. Voorwoord VZW DANSCLUB DE SALVANDY. In dit nummer NIEUWSBRIEF VZW DANSCLUB DE SALVANDY November 2015 - jaargang 7, nummer1 Voorwoord Door Marieke - bestuur Beste leden, Dit is mijn eerste voorwoordje en tevens de eerste nieuwsbrief van het nieuwe dansseizoen.

Nadere informatie

Wie kan terecht in een centrum voor basiseducatie? Wat kan je er leren?

Wie kan terecht in een centrum voor basiseducatie? Wat kan je er leren? basis educatie Wie niet goed kan lezen, schrijven en rekenen, is geen uitzondering. In ons land heeft meer dan half miljoen mensen er moeite mee. In een centrum voor basiseducatie kan je die achterstand

Nadere informatie

Kennismaking met Begeleid Zelfstandig Wonen. Wat mag jij van het BZW-team verwachten... en wat verwachten wij van jou

Kennismaking met Begeleid Zelfstandig Wonen. Wat mag jij van het BZW-team verwachten... en wat verwachten wij van jou Kennismaking met Begeleid Zelfstandig Wonen Wat mag jij van het BZW-team verwachten... en wat verwachten wij van jou Begeleid Zelfstandig Wonen In deze brochure leggen we uit wat jij van het BZW -team

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

6/2014. DOVENNIEUWS THEMA Nieuwe Structuur Fevlado WDD DovenGeschiedenis Vlaanderen

6/2014. DOVENNIEUWS THEMA Nieuwe Structuur Fevlado WDD DovenGeschiedenis Vlaanderen België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X DOVENNIEUWS THEMA Nieuwe Structuur Fevlado WDD 2014 DovenGeschiedenis Vlaanderen 6/2014 jaargang 89 - nummer 6 tweemaandelijks november

Nadere informatie

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk? Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor

Nadere informatie

WELKOM. Jeugdwerk in de Stad

WELKOM. Jeugdwerk in de Stad WELKOM op het startmoment van het traject Jeugdwerk in de Stad Stedelijkheid? Heel breed! Stedelijkheid beperkt zich niet tot de kern van steden, maar lekt naar randgebieden Het Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

34Vraaggericht werken

34Vraaggericht werken DC 34Vraaggericht werken 1Inleiding Vraag jij aan een cliënt wat zijn wensen en behoeften zijn of weet jij wat het beste is voor de cliënt? Denk jij dat je cliënt zelf weet wat goed voor hem is en daarover

Nadere informatie

3/2014 DOVENNIEUWS. THEMA: VGT aan de universiteit. COLUMN : Nell. De Getrouwe vrienden Kortrijk worden 100 jaar!

3/2014 DOVENNIEUWS. THEMA: VGT aan de universiteit. COLUMN : Nell. De Getrouwe vrienden Kortrijk worden 100 jaar! België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X DOVENNIEUWS THEMA: VGT aan de universiteit COLUMN : Nell De Getrouwe vrienden Kortrijk worden 100 jaar! 3/2014 jaargang 89 - nummer

Nadere informatie

Peppelinfo december 2014, nummer 4

Peppelinfo december 2014, nummer 4 Peppelinfo december 2014, nummer 4 Beste ouders, Inmiddels ben ik al weer drie weken op de Peppel en begin ik me al aardig thuis te voelen. Ik heb al veel ouders ontmoet en al een aantal prettige gesprekken

Nadere informatie

Informatiebrief. In deze informatiebrief de volgende onderwerpen:

Informatiebrief. In deze informatiebrief de volgende onderwerpen: Je ontvangt deze email omdat wij elkaar persoonlijk kennen. Stel je deze informatief niet op prijs, meld je dan af via de daarvoor bestemde link. Is dit e-mailadres niet correct? Mail ons dan even, alvast

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie