Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai Gent

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent"

Transcriptie

1 België - Belgique P.B Gent X P /6148 afgiftekantoor GENT X Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai Gent jaargang 86 - nummer 4 tweemaandelijks juli-augustus 2011 Thema: WONEN

2 FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties vzw AANGESLOTEN DOVENVERENIGINGEN NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw Stropkaai Gent Tel.: 09/ Fax: 09/ info@fevlado.be Fevlado-Diversus vzw Stropkaai Gent Tel. 09/ Fax: 09/ diversus@fevlado.be Fevlado-Passage vzw Stropkaai Gent Tel. 09/ Fax: 09/ passage@fevlado.be Oovoo ID: fevlado-passage FEVLADO - LEDENBEWEGING: AFDELINGEN EN AANGESLOTEN ORGANISATIES Vlaamse DovenVerenigingen ledenbeweging@fevlado.be Jong-Fevlado info@jongfevlado.com Fevlado-senioren boudewyn.de.roose@telenet.be Fevlado Helen Kellerclub (HKC) helenkellerclub@gmail.com leo.cleyman@telenet.be Fevlado-Ontspanning ledenbeweging@fevlado.be Stropkaai Gent Tel.: 09/ Fax: 09/ Vlaamse Doven Sportbond vzw (VDSB) annsmets68@gmail.com Noorderbiesten Eke (Nazareth) GSM AALST HOOP IN DE TOEKOMST Contact : Roger Van Impe Calloystraat Teralfene, fax 053/ ANTWERPEN MADOSA Lokaal en secretariaat: Haantjeslei Antwerpen info@madosavzw.be Tel/Fax: Afdelingen: Sportafdeling Dosporta Jeugdclub De Vlinder Damesclub Dodocan Ontspanningsclub Dovca 50-plussers Dosena Toneelclub Andothe Motoclub Domocan MTC Holebiworld Pink BRUGGE NOWEDO Lokaal en secretariaat: Polderstraat 76a 8310 Brugge St-Kruis Fax: 050/ info@nowedo.be Afdelingen: Sportvereniging KSKD Brugge Mountainbike Club Wandelclub Jeugdclub De witte doordrijvers - Cultuur- en ontspanning De zeester Damesclub Ladies Only!? t Kompas 55 plussers Nowedo-senioren Kon. Brugse dovenverenigingen Brugse Gebarenkring BRUSSEL TRED Secretariaat: Steven Verbeeck - Goudenregenstraat Mechelen Contact: voorzitter: ingrid.desmaele1@telenet.be of secretaris: steven.verbeeck1@telenet.be - EEKLO DE MEETJESLANDSE DOVENVRIENDEN Lokaal: Balgerhoeke Eeklo Contact: Raf Reyniers, Urseldorp 6 B Ursel - pekkie_59@hotmail.com GENT GTG Lokaal: Stropkaai Gent Fax: 09/ chantal.roose@gtg-gent.be Secretariaat: Chantal Roose Begonialaan Zomergem Afdelingen: Sportclub KSKD Surdac Gent Kinderclub DoCoclub Jeugdclub De joker Damesclub Gentse damesclub ter doven - Cultuur en Vorming Manillenkaarters Gentse Gebarenkring GENT - Ledeberg DE VRIENDEN VAN PRIESTER DE L EPEE Lokaal: Van den Heckestraat 39, 9050 Gent-Ledeberg Contact: Thierry Bekaert- Stijn Streuvelslaan 63, 9800 Deinze of per mail: thierrybekaert@hotmail.com - HALLE KONINKLIJKE DOVEN BOND Contact : Jacqueline Groeninckx,Werfstraat Galmaarden HASSELT LIMBURGIA Lokaal en secretariaat: Rechterstraat Kuringen-Hasselt Tel/Fax: 011/ info@vzw-limburgia.be Afdelingen: Sportvereniging Lido-sport Ontspanningsclub De Stille Genieters 55 plussers Limburgia Senioren KORTRIJK DE HAERNE CLUB Lokaal en secretariaat: Kortrijksestraat Heule Tel/Fax: 056/ dehaerneclub@skynet.be Afdelingen: Sportclub Kaartersclub - Kinderclub Dobbelsteentjes Jongerenwerking Ontspanningsclub Toneelclub Niemand Perfect Kortrijkse Gebarenkring KGK Stil en Blij Ieper KORTRIJK DE GETROUWE VRIENDEN Contact : Freddy Haghebaert - Toekomststraat Avelgem - freddy.haghebaert@telenet.be afdelingen : De Vurige Manillers - De Levensgenieters - De Orde van den Vlaschaard NINOVE DE DENDERVRIENDEN Contact : Gerda Bertels, Hazelaarswijk Oetingen fax: 054/ SINT-NIKLAAS DE WAASVRIENDEN Contact : Rony Mets, Wijnstraat Sint-Pauwels fax: 03/ rony.mets@telenet.be TURNHOUT PIRAMIME Lokaal en secretariaat: H. Consciencestraat Turnhout Tel/Fax: 014/ info@piramime.be Afdelingen: Sportvereniging Kedosport Kaartersclub Kedoka - Biljartclub Kebildo Vissersclub Kedovis Kinderclub Kedokids Jeugdclub De Kempen Cultuur- en ontspanningsvereniging Kemados Bezigheidsclub ZOTTEGEM DE EGMONTSVRIENDEN Lokaal: Ontmoetingscentrum Leeuwergem Gentsesteenweg Leeuwergem anja-nick@telenet.be

3 VOORWOORD Beste lezer, De vakantie staat voor de deur en het verlangen om erop uit te trekken borrelt bij velen op. Met deze nieuwe editie van Dovennieuws houden we het echter dicht bij huis. In dit nummer besteden we aandacht aan verschillende woonvormen. Een dak boven je hoofd hebben wordt gezien als een levensbehoefte. Iedere persoon heeft recht op een woning die voldoet aan minimale kwaliteitseisen. Ook moet de woning betaalbaar zijn en moet er een garantie zijn op woonzekerheid. Het recht op een kwalitatief behoorlijke woonst is een individueel recht en is opgenomen in de grondwet. De laatste jaren is hier meer en meer aandacht aan besteed. Dit omdat de noden van de samenleving zeer snel evolueren. Enerzijds is er de toenemende vergrijzing, een sterk groeiende groep ouderen. Bij velen onder hen leeft de wens om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Een interview met een dove vrijwilliger van het woon- en zorgcentrum Huize Vincent in Tielrode kunnen jullie in dit nummer lezen. Anderzijds zijn er (groepen) personen met een specifieke ondersteuningsvraag die wensen te wonen als ieder andere burger in plaats van ergens te verblijven. Er is grote vraag naar een aangepaste woonvorm en specifieke ondersteuning die een maximale zelfstandigheid moet toestaan. De Klinkaard, een thuis voor volwassen dove vrouwen en mannen met één of meerdere bijkomende ondersteuningsnoden, werd door ons bezocht. Om aan deze (nieuwe) specifieke noden tegemoet te komen wordt het raakvlak tussen wonen en welzijn, en bijgevolg de kwaliteit van het samenleven van mensen, aangescherpt. Verschillende factoren spelen hierin een rol: woning, woonomgeving, sociale relaties, inspraak en betrokkenheid, de buurt, Het resultaat hiervan is dat een brede waaier aan woonvormen ontstaat waarbij rekening wordt gehouden met specifieke noden door bepaalde bouwrichtlijnen toe te passen en ondersteuning aan te bieden om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen wonen. Er wordt bovendien meer en meer rekening gehouden met de individuele wensen en noden van personen. Het is de taak van het lokaal beleidsniveau om de plaatselijke noden in te schatten en samen met huisvesting en welzijnspartners te zoeken naar aangepaste woon- en zorgvormen. Naar gewoonte kunnen jullie in Dovennieuws naast het thema nog heel wat meer lezen. We nodigen jullie graag uit om op ontdekkingsreis te gaan in dit nummer en verschillende nieuwtjes en weetjes te sprokkelen. Inhoud Veel leesplezier! De redactie Fevlado-nieuws... 2 Interview met Filip Verstraete... 3 Thema: WONEN... 4 Wonen voor dove bejaarden De Klinkaard Het huis van de toekomst Instellingen Afscheidsinterview met Maartje de Meulder... 9 Jongerenkrant Column: Alexander Decrans De week van Jasmien Callewier Cursus VGT Deafhood I en II Ledenbeweging: Verbouwing De Schakel De Waasvrienden 115 jaar Familienieuws Steun voor Japanse Dovengemeenschap na aardbeving De krachtige aardbeving en de tsunami die daarop volgde in Japan had ook een belangrijke impact op het leven van vele dove mensen. Het bestuur van Fevlado heeft dan ook beslist om de Japanse Dovengemeenschap te steunen met een gift. Als jij hen ook wil steunen, stort dan je gift op de rekening van Fevlado met de vermelding Japan. Fevlado stort dan alle giften samen door naar de Japanse Dovenfederatie. Rek.nr. Fevlado: IBAN BE

4 Fevlado-Nieuws Pascal Mollet Jasmien Callewier Natalie Lefevre Samen met Dovennieuws van maart 2011 verspreidde Fevlado-Diversus vzw een vacature voor een nieuwe coördinator. Pascal Mollet werd geselecteerd en zal na een overgangsperiode op zijn huidig werk halftijds het team van Fevlado-Diversus leiden. Door het vertrek van Maartje De Meulder ging Fevlado vzw op zoek naar een nieuwe medewerker voor de cel belangenbehartiging. Jasmien Callewier zal vanaf eind juni halftijds werken voor de cel belangenverdediging. Jasmien Callewier studeert af als tolk VGT en werkt al enkele maanden deeltijds voor Fevlado als projectmedewerker. Ook Natalie Lefevre, nu medewerker voor sensibilisering en projecten, zal taken opnemen binnen de cel belangenverdediging. Vacature Vacature educatieve medewerker Fevlado-Diversus vzw (halftijds of voltijds) Fevlado-Diversus vzw is een sociaal-culturele organisatie die streeft naar een inclusieve samenleving met een volwaardig burgerschap voor doven en slechthorenden. Ze benadert hierbij doofheid vanuit sociaal-cultureel perspectief, met respect voor ieders eigenheid, ongeacht de communicatiewijze en de groep waartoe de dove en/of slechthorende persoon zich identificeert. Ze wil dit doen door: educatieve, ondersteunende en sensibiliserende activiteiten te organiseren gericht naar doven en horenden; de interactie te stimuleren tussen de gemeenschap van doven en slechthorenden en de ruimere samenleving; het stimuleren van de netwerkvorming tussen partners in het socio-culturele werkveld. EDUCATIEVE MEDEWERKER (M/V) Functie-inhoud Je ontwikkelt, begeleidt en organiseert cursussen, workshops en lezingen; Je begeleidt organisaties op het vlak van toegankelijkheid en in inclusiebevorderende activiteiten; Je verzamelt, verwerkt en ontsluit actuele informatie over de thema s waarop Diversus zich focust en stelt die aan... derden ter beschikking; Je werkt mee aan belangrijke sensibiliseringsactiviteiten, zoals WereldDovenDag, studiedagen en andere publiekstrekkende evenementen; Je werkt mee aan de verdere ontwikkeling van de interne organisatie. Profiel Je beheerst de Vlaamse Gebarentaal uitstekend en hebt een goede kennis van het Nederlands; Je beschikt over inhoudelijke vakkennis m.b.t. de Vlaamse Gebarentaal en Dovencultuur; Je beschikt over de nodige didactische - en begeleidingsvaardigheden om educatieve activiteiten inhoudelijk en... methodisch te ontwikkelen, te begeleiden en te organiseren; Je kan vlot overweg met de computer (Word, Excel, PowerPoint, Outlook.); Je kan zelfstandig werken, functioneert vlot in teamverband en neemt je verantwoordelijkheden op; Je neemt initiatief, kan planmatig werken en bent flexibel; Je bent bereid tot occasioneel avondwerk. Wij moedigen in het bijzonder dove gebarentaligen aan zich kandidaat te stellen. Wij bieden: Een interessante job in een boeiende werkomgeving. Een halftijds of voltijds contract van onbepaalde duur, salaris volgens paritair comité en afhankelijk van anciënniteit en diploma. Tewerkstellingsplaats: Gent, op fietsafstand van station Gent-Sint-Pieters en Gent-Dampoort. Praktisch: Je stuurt je gemotiveerde sollicitatie met CV naar Fevlado-Diversus vzw, t.a.v. Nick Mouton, Stropkaai 38, 9000 Gent of naar nick.mouton@fevlado.be, ten laatste op 10 juli Kandidaten worden op basis van hun sollicitatie (schriftelijk of videobericht) en CV geselecteerd voor een persoonlijk sollicitatiegesprek. Meer info vind je op of via nick.mouton@fevlado.be.

5 Interview met Filip Verstraete, voorzitter Fevlado vzw Welke vaardigheden moet een voorzitter vooral hebben volgens jou? Een voorzitter moet ten eerste goed kunnen leiden, want hij moet bijvoorbeeld de bestuursvergaderingen in goede banen leiden. Ten tweede moet hij of zij de situatie binnen de Vlaamse Doven- en Gebarentaalgemeenschap zeer goed kennen. Natuurlijk doe je ook wel veel ervaring en kennis op naarmate je langer in het bestuur zit, maar je moet wel zeker al een basiskennis hebben. Het is ook belangrijk om tijd vrij te kunnen maken om een netwerk uit te bouwen. Als voorzitter kom je met heel veel mensen in contact, niet enkel in Vlaanderen en België, maar ook in het buitenland. Je moet vergaderingen bijwonen en contacten onderhouden met mensen van EUD en WFD en daarvoor heb je dus ook zeker een goede kennis van International Sign nodig. Verder moet de voorzitter ook voor 100 procent de visie van Fevlado ondersteunen en altijd openstaan voor andere meningen en ideeën. Niemand is natuurlijk perfect. Ik heb zelf ook zowel sterke als minder sterke punten. Eind december loopt de termijn van je voorzitterschap af, stel je je nog eens kandidaat of stop je als voorzitter? Eind december stop ik inderdaad als voorzitter van Fevlado. In november of december zal het bestuur verkiezingen houden. Waarom stop je en stel je je niet opnieuw kandidaat? Ik ben naast voorzitter ook personeelslid bij Fevlado, dat was ik al voordat ik voorzitter werd en ik zit ook al heel lang in het bestuur. In 2005 is de vorige voorzitter André Lathouwers onverwachts gestopt als voorzitter en toen vonden we geen nieuwe kandidaat. Het bestuur vroeg het aan mij en zo was ik dus voorzitter tot Dat is nogmaals verlengd tot 2011 omdat er ook na mijn eerste termijn geen kandidaten waren om over te nemen. Nergens in de Vlaamse vzw-wetgeving staat er dat een personeelslid niet in het bestuur mag zitten, maar om een gezonde werksituatie te creëren denk ik dat het beter is als ik enkel personeelslid wordt en niet meer in het bestuur zit. Ik wil me vooral op het inhoudelijke werk concentreren en door het voorzitterschap komt daar ook nog heel wat ander werk bij. Het is ook eens goed om wat nieuw bloed in het bestuur te hebben, dus ook daarom stop ik zeker en vast. Zijn er dan kandidaten om je functie over te nemen? In Vlaanderen zijn er zeker en vast dove Vlaamse gebarentaligen die dit zeker zouden aankunnen, maar er zullen er misschien niet veel zijn die dit ook echt willen en gemotiveerd zijn. Als je de evolutie van vroeger tot nu bekijkt, zie je dat er zich steeds minder mensen kandidaat stellen om in het bestuur te komen. Vroeger hadden doven niet dezelfde opleiding, onderwijs en gelijke kansen als horenden. Toen waren er dus genoeg vrijwilligers om in het bestuur te zetelen. De laatste 10 tot 15 jaar volgen steeds meer doven een opleiding aan de hogeschool of universiteit. Dat is een positieve evolutie. We zien dat er nu veel jongeren vanaf dat ze hun diploma behaald hebben blijven werken binnen of buiten de dovengemeenschap en een carrière uitbouwen. Maar dat zorgt er ook voor dat ze het erg druk hebben en weinig vrije tijd hebben. Ook concentreren veel van die jongeren zich sterk op inhoudelijk werk, zo zijn er bijvoorbeeld verschillende van hen expert bij Fevlado, zo denken ze ook mee met ons en steunen ze ons inhoudelijk. Het bestuur zelf volgt ook de grote lijnen van het inhoudelijk werk, maar volgt daarnaast ook de vzw-wetgeving, het financiële en het personeelsbeleid op en die bijkomende taken zien veel jongeren niet zitten. Wie zich kandidaat stelt als voorzitter moet zich er van bewust zijn dat die functie heel breed is. Ik hoop dat er zich enkele mensen kandidaat zullen stellen! Het voorzitterschap is een zware verantwoordelijkheid waar je veel tijd moet in investeren, misschien is dat een reden waarom mensen wat afgeschrikt zijn en zich niet kandidaat stellen? Als voorzitter moet je inderdaad wat tijd vrijmaken voor je functie: om Fevlado te leiden, mee te vergaderen, en mee te denken en discussiëren. Natuurlijk kan je ook samen met het bestuur overleggen wat er van je verwacht wordt. De voorzitter moet in grote lijnen weten wat Fevlado allemaal doet en zorgen dat het bestuur een beleidsplan goedkeurt en dit goed samen met de directeur opvolgen. De verantwoordelijkheid ligt dus niet alleen bij de voorzitter, maar ook bij de leden van de Algemene Vergadering en de directeur die verantwoordelijk is voor het personeelsbeleid. Hebt u mooie of slechte ervaringen als voorzitter mogen meemaken? Ja, enorm veel. Ik kan daarover zeker een boek schrijven met alle details. Ik heb veel mooie herinneringen. Ik ben fier omdat wij veel mooie resultaten behaald hebben, ik heb met heel wat nieuwe mensen kennisgemaakt, ik werkte goed samen met de bestuursleden en personeelsleden, ik woonde vergaderingen en congressen in het buitenland bij. Maar ik had ook minder goede ervaringen, zoals af en toe in samenspraak met het bestuur en de directeur personeelsleden moeten ontslaan. De dovenwereld is zo klein, en dus is het nooit leuk om dove mensen af te danken. Binnen het bestuur waren er ook af en toe hevige discussies. Ik ergerde me ook af en toe over dingen, zoals mensen, professionelen, die echt tegen VGT en onze visie werken. Dit is wel veel verminderd in vergelijking met 25 jaar geleden. Heel veel leden hadden vragen en voorstellen voor ons, maar wij zijn met een beperkt aantal mensen en dus moesten we regelmatig negatief antwoorden. We moeten prioriteiten stellen. Dit vond ik spijtig, maar we moeten dit natuurlijk accepteren. Als voorzitter leer je ook beter omgaan met onprettige dingen. Maar die minder leuke dingen zijn vlug vergeten omdat er zoveel positieve dingen zijn, die me gelukkig en fier maken. Wil je voor de rest nog iets toevoegen? Het is echt belangrijk om eens wat nieuw bloed in het bestuur te hebben en ik hoop dan ook wat nieuwe mensen te mogen verwelkomen. Vanaf september zullen we een oproep verspreiden. Het is belangrijk voor de toekomst en de evolutie van de Vlaamse Doven- en Gebarentaalgemeenschap dat er nieuwe jonge mensen met frisse ideeën in het bestuur komen! Als iemand interesse of vragen heeft, dan mag die mij zeker contacteren en kunnen we er samen over praten.

6 Het communicatiesysteem in het Huis van de toekomst te Hasselt Thema: WONEN Het thema Wonen is heel breed en daarom hebben we er in deze editie voor gekozen om het eens te hebben over woonvormen speciaal aangepast voor dove kinderen, volwassenen of senioren die wonen combineren met zorg. Een nieuw soort internaat voor dove kinderen in Hasselt, een rusthuis voor dove bejaarden in Tielrode en een thuis voor dove volwassenen met bijkomende ondersteuningsnoden komen in dit nummer aan bod. Wonen voor dove bejaarden De Stille Droom in rust- en verzorgingstehuis Huize Vincent De Stille Droom in Huize Vincent is het eerste rusthuis in Vlaanderen speciaal voor doven. De verpleegsters kennen er VGT en de bewoners kunnen via videoschermen communiceren. Erna Vandevyvere helpt als vrijwilliger in De Stille Droom, een afdeling voor dove bejaarden van het rust- en verzorgingstehuis Huize Vincent in Tielrode. Dovennieuws had een gesprek met haar. Dovennieuws: Waarom ben je als vrijwilliger aan de slag gegaan bij De Stille Droom? Vaak is luisteren alleen al voldoende. Jammergenoeg ben ik de enige dove vrijwilligster in Stille Droom. Erna: Ik doe dit vrijwilligerswerk bij dove bejaarden al 24 jaar, eigenlijk vanaf de oprichting van het rusthuis voor doven. Ik vind het heel belangrijk dat bij de dove bejaarden iemand vanuit de Dovenwereld zelf regelmatig aanwezig is. Dove mensen hebben immers hun eigen cultuur. Als dove vrijwilliger sta je heel dicht bij de dove bewoners. Je ziet de noden en helpt waar je kunt. DN: Hoe ziet jouw dag als vrijwilliger eruit? E: Elke dinsdag na de middag ga ik naar Stille Droom. Dat doe ik te voet als het mooi weer is. Het is zo n drietal kilometer en ik geniet er dan van om eens buiten te zijn. In Huize Vincent aangekomen ga ik onmiddellijk naar de afdeling Stille Droom. Samen

7 met de dove bewoners drinken we eerst een tas koffie. Dan beginnen we aan de activiteit van de week samen met Gina, de animatrice van het rusthuis. Zij kent ook gebarentaal. De bewoners verwachten mij en dan dekken ze de tafel al. Ik voel me erg welkom en geniet ervan om samen met hen aan de slag te gaan. Om half vier is het knutselen gedaan, maar ik blijf altijd nog wat napraten met de bewoners. We bekijken de krant en praten over de actualiteit. Ik voel dat de bewoners altijd heel blij zijn dat ik er ben. Het is voor hen belangrijk dat er regelmatig andere doven komen die met hen praten en kijken of alles goed gaat. Rond vijf uur komt mijn man Marcel mij halen en gaan we naar huis. DN: Doen jullie soms ook uitstapjes? E: Onlangs nog deden we een boottocht op de Schelde. Samen met vier andere Waasvrienden pikten we enkele dove bejaarden op aan Stille Droom. We reden met hen naar Sint-Amands waar we op de boot stapten. De boottocht werd speciaal georganiseerd voor mensen met een handicap. Ook vanuit Home Emmaüs in Ledeberg waren een aantal dove mensen met hun begeleiders aanwezig. De boottocht duurde een hele dag en s middags was er een maaltijd voorzien. Voor de dove bewoners was het een aangename dag, waarbij ze konden genieten van de mooie omgeving. Zonder veel te moeten stappen, hadden ze een ontspannende en gezellige dag beleefd. Tegen vier uur hebben we ze terug afgezet aan het rusthuis. DN: Hoe zie je de toekomst? E: Ik was heel blij dat onlangs een delegatie van Fevlado Huize Vincent- Stille Droom kwam bezoeken. Het is leuk dat vanuit de federatie interesse wordt getoond voor het enige rusthuis speciaal voor doven in Vlaanderen. In het verleden bezocht ik zelf rusthuizen voor doven in Nederland (Ede) en in Duitsland (Hamburg). Die ervaringen hielpen bij het oprichten van het rusthuis. En ik ben er trots op dat we nu zo n mooi en modern rusthuis hebben hier in Vlaanderen! Ook hoop ik dat er in de nabije toekomst jongere dove mensen mijn werk willen overnemen. En dat zij er dan evenveel vreugde en deugd in vinden als ik doe! Erna speelt Uno met enkele bewoners Rusthuis voor doven in Tielrode heeft lege kamers Een delegatie van Fevlado bezocht Huize Vincent Huize Vincent in Tielrode is een rusthuis, met een afdeling Stille Droom voor dove senioren. Fevlado werd uitgenodigd voor een bezoek. Het rusthuis heeft aangepaste kamers en een aangepast communicatiesysteem. De personeelsleden worden opgeleid om in VGT met de bewoners te communiceren. Maar er zijn momenteel te weinig dove bewoners. De huidige beoordelingsschaal, op basis waarvan dove senioren de toelating krijgen om daar te verblijven voldoet niet om de noden van de dove personen juist in te schatten. Bijgevolg staan er vele kamers leeg, en zullen die worden ingenomen door horende bewoners die ook elders terechtkunnen. Fevlado zal samen met dit rusthuis bekijken hoe dit probleem kan worden aangepakt.

8 De Klinkaard: een thuis voor dove volwassenen met bijkomende ondersteuningsnoden In De Klinkaard wonen volwassen vrouwen en mannen die doof of slechthorend zijn. Allen hebben ze één of meerdere bijkomende ondersteuningsnoden, bijvoorbeeld blind of slechtziend, verstandelijke beperking, autisme, Er kunnen 3 werkenden wonen en 21 niet-werkende mensen. Dovennieuws bracht hen een bezoekje. Vroeger woonden de bewoners in een ietwat vervallen voormalig klooster maar in 2009 verhuisden ze naar een mooie nieuwbouw op dezelfde plaats. De bewoners mochten zelf hun kamer inrichten. Samen met hun begeleider bestudeerden ze de brochures van meubelwinkels en kozen dan welke meubels en versiering ze in hun eigen kamer wilden. Het is echt de bedoeling dat dit een echte thuis is voor hen. Het spreekt dus vanzelf dat ze zelf de kleur van hun kamer bepalen vertelt directeur Jos Mariën ons. Je kan dan ook aan de kamer de persoonlijkheid van de bewoner zien. Eén van de kamers die we te zien krijgen staat vol met knuffelbeertjes en andere animatiefiguren. Een andere kamer is dan weer heel stijlvol en sober ingericht. De meeste bewoners zijn er niet tijdens ons bezoek aan de Klinkaard want op donderdagmorgen gaan ze altijd naar de plaatselijke markt. En dat kunnen ze echt niet missen! verzekert Jos ons. Elke maand gaan de bewoners op uitstap en jaarlijks gaan ze op vakantie in het binnen- of buitenland. Op andere dagen werken de bewoners in verschillende ateliers. Er zijn ateliers beweging, crea, handwerk, kaarsen, zeep en tuin. In bijvoorbeeld de kaars- en zeepateliers maken de bewoners ook echt verkoopbare producten, zodat ze trots kunnen zijn op hun werk. We krijgen geschenkmanden te zien met zelfgemaakte zeepproducten en prachtig gekleurde kaarsen in allerlei vormen. Die verkopen de bewoners af en toe op een marktje of een evenement. De bewoners wonen in 3 leefgroepen naargelang hun zelfstandigheid. Elke leefgroep heeft zijn eigen leefruimte waar ze samen eten, televisie kijken of genieten van het zonnetje op het bijhorende terras. De meest zelfstandige groep kookt zelf één keer per week. We hadden hen voorgesteld om meerdere keren per week zelf te koken, maar ze vonden één keer meer dan voldoende lachen Hans, de groepschef en Griet, de logopediste/tolk. Waarschijnlijk de favoriete ruimte van vele bewoners is de snoezelruimte. In deze gezellige kamer met sfeerverlichting staat een rustgevend waterbed dat op de tonen van de luide muziek vibreert. Ook de kussens zijn van speciale stof gemaakt zodat ze extra relaxerend werken voor de mensen die blind of slechtziend zijn. Alles is heel visueel in De Klinkaard. Het dagprogramma van sommige bewoners wordt voorgesteld in pictogrammen. Ook aan elke deur hangt een pictogram die duidelijk maakt waarvoor de ruimte dient: bijvoorbeeld de strijkkamer, de badkamer, de keuken, Alles wordt hier zoveel mogelijk op een visuele manier gedaan. Niet alle bewoners communiceren op dezelfde manier. Sommige bewoners zijn gebarentalig, anderen zijn oraal en nog een andere bewoner is doof-blind. Ook gebruiken we soms pictogrammen om te communiceren. Dat kan soms heel ingewikkeld zijn, daarom gebruiken we een communicatie-paspoort. Wanneer een nieuwe bewoner aankomt, zitten we samen met hem of haar en samen bekijken we hoe er best gecommuniceerd wordt. Al die informatie staat in het paspoort. Dat is handig als een bewoner bijvoorbeeld naar het ziekenhuis moet. De meeste personeelsleden kunnen ook de basis van VGT en twee begeleiders en de logopediste Griet hebben het voorbije jaar hun diploma van tolk VGT behaald. Voor ons is het belangrijk dat de bewoners hun leven zelf bepalen. Velen waren dit niet gewoon in het verleden. Tijdens het voorbereiden van het ondersteuningsplan, kiest de bewoner de thema s die voor hem of haar belangrijk zijn. Ter ondersteuning worden er verschillende pictogrammen gebruikt. Dat kan heel gedetailleerd zijn. De Klinkaard heeft een ware gedaanteverwisseling achter de rug. Vroeger woonden de bewoners in de oude kloostergebouwen en was er een hoge muur rond het ganse domein zodat er bijna geen contact was met de buurtbewoners. De nieuwe gebouwen zijn heel open, er zijn veel vensters zodat de bewoners de voorbijgangers zien, en er wordt nu ook een half-openbare tuin aangelegd. Overdag kunnen de buurtbewoners samen met de bewoners van De Klinkaard van de prachtige tuin genieten. De dove bewoners hebben ook contact met de dovenclubs uit de buurt, Piramime en Madosa. Soms gaan ze naar de activiteiten of komen enkele leden op bezoek. Enkele oudere bewoners gaan vaak op bezoek in Stille Droom in het rusthuis Huize Vincent. Alle dovenclubs zijn ook heel erg welkom op ons jaarlijks buurtfeest, dat dit jaar op 18 september doorgaat, in onze grote tuin! Elk jaar gaan ook enkele bewoners naar WereldDovenDag, maar ze zullen er helaas niet bij zijn dit jaar omdat Rotterdam een beetje te ver is. Er zijn ook grootse plannen voor de toekomst. De Klinkaard zou graag meer woningen aankopen zodat daar de meer zelfstandige bewoners kunnen wonen. Ze hebben al één huis vlakbij gekocht die ze willen indelen in 4 studio s. Maar het is nog wachten op goedkeuring. Ook willen ze graag een dagcentrum organiseren, waar dove of slechthorende mensen met een bijkomende nood maar die nog thuis blijven wonen overdag komen deelnemen aan de ateliers en de activiteiten. Ook hiervoor is het nog even wachten. De bewoners komen rond het middaguur terug van de markt. Trots tonen ze ons hun aankopen. Ondertussen hebben de thuisgebleven bewoners de tafels al gedekt en is het tijd om te eten. De Klinkaard is steeds op zoek naar (dove) vrijwilligers. Neem een kijkje op de website: Op de website kan je ook de producten kopen die door de bewoners werden gemaakt!

9 Het Huis van de Toekomst voor Doven in Hasselt In een groene buitenwijk van Hasselt staan de gebouwen van KIDS, beter gekend als de dovenschool in Hasselt. Tijdens de week wonen hier ook heel wat kinderen en jongeren in het internaat. Sinds enkele maanden is dat voor 28 kinderen en jongeren van 2,5 tot 21 jaar in een hoogtechnologische omgeving. Zij wonen nu in wat vaak beschreven wordt als het huis van de toekomst voor doven en slechthorenden. Wat direct opvalt als je van de (oude) gebouwen van KIDS naar het huis stapt is het verschil in sfeer tussen de twee. De oudere gebouwen ademen volledig de klassieke internaatsfeer uit terwijl het nieuwe gebouw heel huiselijk en familiaal aanvoelt. Het staat onmiddellijk aan de straat, heeft een eigen straatnummer en postbus en heeft een grote tuin die overgaat in de speelplaats van de KIDS-gebouwen. Al van buiten zie je dat dit een heel modern huis is. We hadden een concept voor ogen en nodigden dan architecten uit om voorstellen te doen. Het beste ontwerp kreeg de opdracht, vertelt Johan Baerts, de verantwoordelijke voor de leefgroepen in het huis. Eén van de belangrijkste voorwaarden was dat het huis heel open is en dat er altijd visueel contact mogelijk is binnen een leefruimte. Het huis is ook zo gebouwd dat er geen direct licht binnenvalt. Dit om het effect van tegenlicht, dat het moeilijk maakt om een gebarende persoon goed te begrijpen, tegen te gaan. Veel van de jonge bewoners dragen een hoorapparaat, voor hen is het belangrijk dat er zo weinig mogelijk omgevingsgeluid is. Daarom werd het huis ook gebouwd met geluidsabsorberende materialen. De kinderen zijn in leefgroepen opgedeeld per leeftijd. Elke leefgroep heeft zijn eigen ruimte met keuken, zit- en eethoek maar de wanden tussen de verschillende ruimtes zijn verschuifbaar zodat het huis tot één grote ruimte gemaakt kan worden. Zo voelen de kinderen zich als één grote familie. De grote ruimte wordt soms gebruikt voor speciale evenementen zoals er onlangs de ouderavond was. De ouders van de kinderen komen op bezoek en dan is er vanalles te doen. De kinderen en jongeren leren ook stap voor stap om zelfstandiger te worden. De kleinsten stappen zelf van en naar school, toch een 300 meter ver. Die weg wordt niet altijd even snel afgelegd lacht Johan. De meest zelfstandige jongeren wonen in één van de twee studio s. Die jongeren kopen en koken zelf hun eten en mogen s avonds ook uit, zolang ze de afspraken volgen. KIDS krijgt vaak de kritiek dat het een orale school is maar in de leefgroepen is de voertaal Vlaamse gebarentaal. Al onze opvoeders hebben een tolkenopleiding of een andere cursus VGT gevolgd. Op dit moment hebben we spijtig genoeg maar één dove opvoedster, Diane Boonen. We willen mensen niet aannemen enkel omdat ze doof zijn, ze moeten natuurlijk ook het juiste diploma hebben. Jammer genoeg vinden we die moeilijk. Er werkt hier ook een dove poetsvrouw en die wordt nu op woensdagmiddag voor enkele uren ingezet in de leefgroepen zegt Johan Baerts. Het huis is ook uitgerust met enkele hoogtechnologische snufjes die het toegankelijker maken voor de dove bewoners. Elk bed heeft een trilmatras, zodat de jongeren zelfstandig kunnen opstaan met een wekker maar ook zodat iedereen bij brandalarm vlug wakker gemaakt kan worden. Nu zijn er nog enkele probleempjes met die trilfunctie, het werkt namelijk een beetje te goed. Het begint soms te pas of te onpas te trillen lacht Johan. In elke ruimte zijn ook lampen aanwezig die flitsen bij brandalarm of als iemand aan de deur staat. Maar waarschijnlijk de meest indrukwekkende aanpassing is het interne communicatiesysteem met videoschermen. In elke leefruimte, in de twee studio s en in de opvoederskamer hangt een videoscherm met camera. De opvoeder kan bijvoorbeeld zo de jongeren in de studio s of in een andere leefruimte oproepen en met hen communiceren in gebarentaal. De software werd speciaal voor hen ontwikkeld zodat de kwaliteit zeker goed genoeg was om de gebaren duidelijk te kunnen aflezen. Het totale kostenplaatje voor dit huis? 1,2 miljoen euro. De officiële opening van het huis is gepland voor eind dit jaar of begin volgend jaar. Eerst moeten nog enkele foutjes opgelost worden. Vanaf dan is ook iedereen welkom om ons een bezoekje te brengen. We zouden ook graag samenwerken hierrond met de andere dovenscholen!

10 Instellingen KINDEREN INSTELLING DOELGROEP AANBOD VOOR DOVEN Spermalie Brugge Website: Sint-Lievenspoort Gent Website: - Doven en slechthorenden - Doof met bijkomende beperking - Doof blinden - Internaat van 2,5 tot 18 jaar (mogelijk tot 21 jaar beroepsopleiding) - Semi-internaat - Thuisbegeleiding vanaf 0 jaar - Doven en slechthorenden - Kinderdagverblijf vanaf 2 tot 24 maanden - Dag of dag- en nachtverblijf van 3 tot 16 jaar - Thuisbegeleidingsdienst Sint-Gregorius Gentbrugge Website: KOCA Antwerpen Website: Kasterlinden St-Agatha-Berchem Website: Koninklijk Instituut Woluwe Sint-Lambrechts-Woluwe Website: KIDS Hasselt Website: VOLWASSEN Home Emmaüs Gent Ledeberg Website: O.C. Beweging Gijzenzele (Oosterzele) Website: P.C. Dr. Guislain Gent Website: KOCA Antwerpen Website : De Klinkaard Boom Website: KIDS Wolfsdonk (Langdorp) Website: SENIOREN Huize Vincent Temse - Tielrode - Doven en slechthorenden -Internaat vanaf 2,5 jaar tot 21 jaar -Semi-internaat - Doven en slechthorenden - Internaat van 2,5 tot 18 jaar - Semi-internaat - Gast-internaat vanaf secundair onderwijs (Terwijl ze naar ander onderwijs gaan is het mogelijk om op internaat te gaan in KOCA) - Thuisbegeleiding vanaf 1 jaar - Doven en slechthorenden - Slechtzienden en blinden - Primaire taalstoornis Kinderdagverblijf: - Specifieke zorgbehoeften Internaat en semi-internaat: - Doven en slechthorenden Thuisbegeleiding: - Doven en slechthorenden - Doven en slechthorenden - Doven met bijkomende beperking Tehuis werkenden: - Doven en slechthorenden met bijkomende beperking Dagcentrum: - Doven met bijkomende beperking Beschermd wonen: - Doven en slechthorenden -Doven en slechthorenden - Doven en slechthorenden met psychische problemen - Tehuis werkenden (=bekwaam om te werken in beschutte werkplaats) - Tehuis niet-werkenden (=niet bekwaam om te werken in beschutte werkplaats) - Dagcentrum vanaf 18 jaar - Beschermd wonen - Activiteitencentrum - Beschermd wonen - Ambulante begeleiding / consultaties bij de psychiater - Ambulante gesprekstherapie bij de psycholoog - Hospitalisatie: volledige opname (24u) - Dagtherapie - Arbeidszorg en arbeidstrajectbegeleiding - Beschut wonen - Interculturele bemiddeling voor doven (tolk + uitleg dovencultuur) - Doven en slechthorenden - Trainingshuis vanaf 16 tot 25 jaar (Voorbereiding op zelfstandig wonen) - Doven en slechthorenden met bijkomende beperking - Doven en slechthorenden - Doven met bijkomende beperking Internaat van 2,5 tot 18 jaar - Kinderdagverblijf 0-3 jaar - Internaat van 2,5 tot 14 jaar - Semi-internaat - Thuisbegeleiding - Dagopvang KIDSJE - Internaat van 0 tot 21 jaar - Semi-internaat - Thuisbegeleiding vanaf 0 jaar - Volwassenzorg - Verschillende atelierwerking - Thuis- en dagactiviteiten - Tehuis niet-werkenden - Tehuis niet-werkenden - Activiteitencentrum - Dienst Inclusieve Ondersteuning (ambulante woonvorm) - Doven en slechthorenden - Woon- en zorgcentrum - Zorghotel Meer informatie over bepaalde woonvormen en wat dit precies inhoudt, kan je vinden op deze link: Voor vragen, opmerkingen of meer informatie over instellingen, contacteer ons: Fevlado-Passage vzw, Stropkaai 38,9000 Gent Tel: 09/ , Fax: 09/ , Gsm: 0485/ , oovoo ID: fevlado-passage, passage@fevlado.be

11 Afscheidsinterview met Maartje De Meulder Interview: Hilde Nyffels Het volledige interview kan je in VGT bekijken op Maartje De Meulder werkte enkele jaren voor Fevlado. Ze besliste onlangs om een andere weg in te slaan. Daarom hebben we een interview van haar afgenomen, om te peilen naar haar ervaringen en haar toekomstplannen. Fevlado: Kan je, als inleiding, je geschiedenis in dienst van Fevlado vertellen? Maartje: Ik startte in 2006, enkele maanden na de erkenning van de VGT. Ik had toen net mijn opleiding Deaf Studies in Bristol achter de rug en wou wat ik in Bristol had geleerd toepassen in de Vlaamse Dovengemeenschap. Ik werkte 5 jaar halftijds voor de belangenbehartiging van Fevlado, en halftijds als educatief medewerker bij Fevlado-Diversus tot mei vorig jaar. Fevlado: Binnen de belangenbehartiging volgde jij vooral de thema s onderwijs en media op. Zie je een evolutie binnen die thema s? Is er een verschil tussen waar je in het begin voor lobbyde en waar je op het einde naar streefde? Maartje: Toen ik bij Fevlado begon had ik geen ervaring met lobbywerk. Ik heb moeten zoeken naar hoe je je moet gedragen in bepaalde situaties, wat ik wanneer kan zeggen, wie als stemtolk bij mij past, enzovoort. Dat vraagt veel tijd. Ook het uitbouwen van een netwerk doe je niet op één jaar. Mensen moeten je leren kennen en vertrouwen, daardoor krijg je ook meer informatie. Je moet ook een sterke basis hebben, je kan echt niet zomaar onvoorbereid naar een vergadering gaan op een kabinet zonder dat je echt alles over een thema weet. Je moet veel lezen, je inwerken in wetten, decreten, beleid. Je moet ook dingen DURVEN zeggen, niet bang zijn. Maar ook diplomatisch blijven, geen mensen schofferen. Het is soms een moeilijk evenwicht. Fevlado was, toen ik in dienst kwam, nog erg bezig met toegankelijkheid; ondertiteling, toegankelijkheid van openbare gebouwen, ziekenhuizen, onderwijs, Allemaal heel belangrijk, maar ik wou evolueren naar een visie die meer vertrok van taal en cultuur. Ook in het onderwijsdossier lag vroeger vooral de nadruk op het toegankelijk maken van onderwijs door het verhogen van het aantal tolkuren. Maar op het einde, ook door samenwerking met enkele experten, ben ik meer gaan nadenken over een eigen onderwijssysteem voor dove gebarentaligen, en dat werd al ter sprake gebracht op overheidsniveau. Wat het thema media betreft; dat is een heel traag proces; in het begin was Fevlado vooral bezig met ondertiteling, ik ben dan bewust begonnen met media in VGT. Niet alleen toegankelijke media maar ook eigen visuele Dove media. Ik hoop dat er in de nieuwe beheersovereenkomst bepalingen zullen staan rond VGT. Op die 5 jaar dat ik hier werk is natuurlijk ook de context veranderd. Zo ratificeerde België de VN Conventie voor de Rechten van Personen met een Handicap. Dat is een handicap verdrag, maar kan bijdragen tot belangrijke rechten voor ons. Fevlado: Over welke zaken ben je tevreden en welke had je liever anders gezien? Maartje: Bij Diversus werd er vroeger bijna uitsluitend vorming geboden aan horende mensen. Omdat ik vond dat dove mensen ook recht hebben op informatie over hun eigen taal en cultuur, en zij daar ook veel moeilijker aan geraken dan horende mensen, zijn we begonnen met de Deafhoodcursus. In september start al de 3e editie, en ik denk dat we mogen zeggen dat de cursus echt al een impact heeft gehad. Ik vind het enorm krachtig om te zien wat de cursus teweeg heeft gebracht en welke kracht er uitgaat van dove mensen die andere dove mensen lesgeven. Nog bij Diversus hebben we VGT Doe Mee opgestart. Daar bereikten we horende en dove ouders van dove kinderen mee die we anders nooit hadden kunnen bereiken. Ook dat project heeft

12 veel veranderd, en ik denk dat er letterlijk kinderen mee zijn gered. Ik vind het dan ook erg jammer dat het werd stopgezet en hoop dat Jong-Fevlado erin zal slagen het verder te zetten. Wat de belangenbehartiging betreft; dat is vaak ondankbaar werk. Veel gebeurt achter de schermen en gaat met heel kleine stappen vooruit. Mensen zien dat niet, en merken het enkel op wanneer er een grote verwezenlijking wordt geboekt zoals de erkenning van VGT. Ik denk dat ik toch mag zeggen dat ik erin geslaagd ben een bepaalde invloed uit te oefenen over hoe er over dove mensen gedacht en gesproken wordt. Soms denk ik dat dat het begin is van alles; dat er nu gesproken wordt over taalminderheid, over gebarentaligen, over de gebarentaalgemeenschap. En dat er nagedacht wordt over die termen. En ik hoop dat ik ook dove mensen moed heb kunnen geven om op te komen voor hun taalrechten. Waar ik teleurgesteld in ben, is de houding van de dovenscholen. Zij blijven werken op hun eigen eiland en het was en is zeer moeilijk om daar iets te veranderen. Daarom is het onderwijs aan dove kinderen zo n enorm complex thema. Soms klagen dove mensen dat Fevlado teveel focust op onderwijs, maar dat zijn vaak mensen van wie de eigen kinderen al een diploma hebben, of mensen die zelf goed onderwijs hebben gehad. Het is echt een CRUCIAAL thema, dat echter heel groot en complex is. Ik vind het ook jammer dat het contact tussen Fevlado en de enige ouderorganisatie, VLOK-CI, niet meer is wat het was. Het is écht nodig dat Vlaanderen een sterke oudervereniging krijgt, een vereniging die VGT centraal stelt en het recht van elk doof kind op VGT verdedigt. Fevlado: Je laatste grote activiteit bij Fevlado was de organisatie van de studiedag rond taalplanning. Kan je ons vertellen waarom je dit zo n belangrijk item vindt en is er een link met wat je nu zal doen? Maartje: Taalplanning (met de 4 vormen: corpus-, status-, verwervings- en attitudeplanning) is heel belangrijk voor de gebarentaalgemeenschap maar het thema is in Vlaanderen eigenlijk nog niet zo bekend en veel taalplanning gebeurt nog steeds door horende mensen. We maakten een overzicht van alle voorbije activiteiten die onder de noemer vallen van taalplanning van de VGT. Daarbij viel het bijvoorbeeld op dat we op vlak van verwervingsplanning voor dove kinderen nog heel veel werk hebben. Erkenning van gebarentalen is ook een vorm van taalplanning. De komende 4 jaar wil ik in mijn onderzoek drie Europese landen vergelijken: Vlaanderen, Finland en Schotland. Finland heeft grondwettelijke erkenning sinds 1995 maar geen aparte gebarentaalwet. In Schotland zijn er momenteel onderhandelingen bezig over een BSL Bill die mogelijk een BSL Act (wet) wordt. VGT is erkend maar hier is het werk natuurlijk ook nog lang niet gedaan. Ik wil in mijn onderzoek gaan kijken wat de prioriteiten zijn van dove mensen in die drie landen en wat de erkenning voor hen moet betekenen. En volgen het beleid en de uiteindelijke erkenning die prioriteiten? Fevlado: Stel dat je de financiële middelen zou krijgen, wat zou je dan doen voor de Vlaamse Dovengemeenschap? Maartje: Ik zou het geld besteden aan 3 zaken: 1 De aankoop van een gebouw om daar een kleuter- en lagere school op te richten voor gebarentalige kinderen, met zoveel mogelijk dove leerkrachten. 2 Het oprichten van een onderzoekscentrum voor Deaf Studies, dus vooral cultureel en sociaal onderzoek. Er zouden zoveel mogelijk dove onderzoekers aangenomen worden. Vlaanderen heeft een sterke traditie op vlak van taalkundig onderzoek maar er is veel meer cultureel en sociaal onderzoek nodig, en dat gebeurt best door dove mensen zelf, niet door horende onderzoekers. 3 Het oprichten van een VGT tv-kanaal. Fevlado: Als laatste vraag: Heb je nog een wijze raad voor Fevlado? Maartje: Het bestuur moet een lange termijn visie ontwikkelen. Alles evolueert zo snel binnen de Dovengemeenschappen, hier in Vlaanderen, maar ook in het buitenland. En dat houdt in dat ook de visie moet mee evolueren. Er zijn vroeger discussiemomenten geweest rond het feit of dove mensen nu gehandicapt zijn of behoren tot een taalminderheid. Dat is echter een verouderde discussie. Er zijn voldoende bekende onderzoekers die intussen hebben aangetoond dat dove mensen een taalminderheidsgroep vormen. Dove mensen kunnen zich natuurlijk individueel gehandicapt voelen, maar de belangenbehartiging van Fevlado werkt voor de ganse groep en moet er dus voor zorgen dat het beleid wordt afgestemd op dove mensen als taalminderheidsgroep. Het helpt niet om enkel te kijken naar de eigen situatie en te blijven benadrukken dat dove mensen omwille van hun handicap bepaalde financiële voordelen moeten krijgen. Zolang het bestuur daar geen duidelijke visie over heeft, kan de belangenbehartiging alleen maar ter plaatse blijven trappelen. Fevlado: Bedankt voor dit interview! Externe aankondiging Nederlands leren... in Vlaamse Gebarentaal Schrijf je niet graag een brief of een omdat dat Nederlands zo moeilijk is? Of je moet een tekstje schrijven en je weet niet hoe je de zinnen juist schrijft? Vind je werkwoorden vervoegen moeilijk en weet je niet waar de woorden precies moeten staan in de zin? Dan is deze cursus voor jou de oplossing. In september 2011 start de cursus Nederlands voor Doven. Hier kun je al die moeilijke dingen leren. De cursus Nederlands wordt in Vlaamse Gebarentaal gegeven door een ervaren leerkracht. Er zijn 20 lessen die beginnen in september en eindigen in juni, iedere tweede en vierde dinsdagnamiddag van de maand van 14u tot 16u. De klas is niet ver van het station van Sint-Niklaas, ongeveer vijf minuutjes stappen. De cursus kost 2 per lesuur. Wie zich wil inschrijven kan dit doen via op volgend adres: lichtelf@hotmail.com gericht aan Leen Maes. Je kan je ook inschrijven via fax op het nummer: 03/ Om de cursus te kunnen volgen moet je ingeschreven zijn. De plaatsen zijn beperkt, dus wacht niet te lang om in te schrijven. 10

13 Kortrijk - JW De Haerne jongerenwerking@dehaerneclub.be website: lokaa: Clubhuis De Haerne Kortrijksestraat Kortrijk - Heule Gent - JC De Joker jcdjoker@gmail.com website: Lokaal: Dovenclub Gent Stropkaai Gent Tunhout - JC De Kempen dekempen@piramime.be website: Lokaal: Sociaal - Cultureel Centrum Piramime Hendrik Consciencestraat Turnhout Brugge - JW Dewitte s Doordrijvers jwdwd@nowedo.be website: Lokaal: DOC Effeta Polderstraat 76a 8310 St Kruis Brugge Hallo jongeren! De examens zijn voor veel mensen al voorbij en de zomer is weer in zicht! Iedereen kan nu genieten van een welverdiende vakantie! Jong-Fevlado is al volop bezig met de voorbereidingen voor het einde van de zomer, want dan komt er naar jaarlijkse gewoonte een nieuw kamp aan. De jeugd van tegenwoordig: dat zijn jullie! Durf je het aan? Schrijf je dan snel in, de affiche vind je terug op de volgende pagina. Niet twijfelen! In juli zullen er drie deelnemers naar Durban in Zuid-Afrika gaan. Annelies Isenbaert en Marieke Kusters waren de eerste geselecteerden en van WFDYS mochten we nog op het laatste moment een derde deelnemer sturen en aangezien Hannes De Durpel, onze voorzitter, al in Zuid-Afrika zal verblijven voor het congres zal hij onze derde deelnemer worden op het WFDYS-kamp in Zuid-Afrika. Jong-Fevlado wenst hen heel veel succes en we hopen dat ze heel veel ervaringen opdoen en delen met ons! Geniet nog van de vakantie! JF Antwerpen - JC De Vlinder devlinder@madosavzw.be website: Lokaal: Madosa Haantjeslei Antwerpen. In deze jongerenkrant: Brugsche Tornooi en Banana! party JF Kamp 2011 Estafette: Laurent Lafere WIE ZIJN WE? Voorzitter Hannes De Durpel - verantwoordelijk voor leiding op vergaderingen, contact met binnen- en buitenland - Secretaris Dennis Deschildre - verantwoordelijk voor back-up administratie, opvolgen en contact houden met binnen- en buitenland, verslaggeving op vergaderingen - Schatbewaarder Yves Van Acker - verantwoordelijk voor financiën en sensibilisatie (website) - Bestuurslid Sammy Van Landuyt - verantwoordelijk voor activiteiten, archief en inventarisatie - Bestuurslid Lien Jacquemin - verantwoordelijk voor de Jongerenkrant en activiteiten - Bestuurslid Dora Moens - verantwoordelijk voor activiteiten - Adviseurs Stefaan Breemersch en Geert Dirickx - verantwoordelijk voor advies over jeugdclubs en jongerenwerkingen en zorgen voor een goede communicatie tussen jc s/jw s en Jong Fevlado Jongerenkrant 11

14 Brugsche tornooi en Banana!-party geschreven door Latoya Bekaert Hey iedereen, Wij moesten samenkomen om 13u30 bij DOC Effeta. We werden in 5 groepen verdeeld. Ikzelf zat in groep C samen met Bjorn, Jeffrey en Lara. Sara en Liesbeth legden de regels uit en waar we naartoe moesten. Iedere groep moest de hele tijd een autoband meenemen. Voor we mochten vertrekken moesten we eieren verzamelen en een foto maken van de groep met de autoband er ook bij. Later onderweg moesten we ook opdrachten doen op de plaatsen waar we naartoe moesten in Brugge. Wij moesten onderweg ook foto s maken met worsten en een halve liter bier erbij. We deden ook een kort waterspel met waterballonnen. We moesten onze eigen waterballon beschermen tegen de andere 3 groepen. Natuurlijk won groep E, de groep met Sammy, Davy, Amina en Robbin. Verder in de winkelstraat moesten 1 jongen en 1 meisje van elke groep zich verkleden in het andere geslacht en er moest een foto gemaakt worden als bewijs. Bij aankomst aan het station was er nog een wedstrijd om ter eerst tot bij DOC Effeta. We moesten zelf uitvinden hoe we er geraakten. Drie groepen hadden de bus genomen maar groep C en E hadden samen afgesproken om een taxi te nemen om naar daar te gaan. Natuurlijk kwamen wij met de andere groep eerst aan bij DOC Effeta. Lennart was zelf met de auto en hij was verbaasd dat wij er toch eerst waren met de taxi. Maar ja, toen wij de andere groep zagen aankomen herinnerden we ons plots dat we iets vergeten waren in de taxi: de autoband!! :-S. We hadden daar echt niet aan gedacht. s Avonds om 21u begon de Banana!-party en van 22u tot 23u was er banana hour. Maar rond 22u30 of zo viel plots de elektriciteit uit in de gebuurte. Het duurde ongeveer 1u tot 2u. Wij gingen natuurlijk buiten gaan staan en lieten wat autolampen aan 12 Jongerenkrant

Op cursus met KEI-JONG vzw zeker iets voor jou...!?

Op cursus met KEI-JONG vzw zeker iets voor jou...!? Op cursus met KEI-JONG vzw zeker iets voor jou...!? Op cursus met KEI-JONG vzw is... op stap gaan bijleren nieuwe mensen Bijleren op een plezante manier. Nieuwe dingen uitproberen. Nieuwe mensen leren

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Vrijwilligerswerk

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Vrijwilligerswerk België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Vrijwilligerswerk jaargang 87 - nummer 2 tweemaandelijks maart-april 2012 2 FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties

Nadere informatie

Evolutie in het. Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen

Evolutie in het. Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen Evolutie in het lesgeven van VGT Studiedag VGTC Hilde Nyffels 08 november 2008 Lessius Hogeschool, Antwerpen Ervaring evolutie Nmg VGT April 1994 : Fevlado Vrije gebarencursus 1994 : studieweek Bristol

Nadere informatie

DOVENNIEUWS. Beste wensen voor. THEMA: verenigingsleven. verslag WFD congres in Sydney. Lesico Internationale Conferentie voor gebarentalige lesgevers

DOVENNIEUWS. Beste wensen voor. THEMA: verenigingsleven. verslag WFD congres in Sydney. Lesico Internationale Conferentie voor gebarentalige lesgevers België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X 2 Beste wensen voor 0 22 144 00 1 4 1 DOVENNIEUWS THEMA: verenigingsleven verslag WFD congres in Sydney Lesico Internationale Conferentie

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Tolken voor senioren

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Tolken voor senioren België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Tolken voor senioren jaargang 88 - nummer 4 tweemaandelijks juli-augustus 2013 4 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw

Nadere informatie

1/2015 DOVENNIEUWS THEMA WERK. Nieuw bestuur. Seniorenfeest/Seniorenuitstap

1/2015 DOVENNIEUWS THEMA WERK. Nieuw bestuur. Seniorenfeest/Seniorenuitstap Seniorenuitstap: bezoek aan de Tiense Suikerraffinaderij DOVENNIEUWS THEMA WERK Nieuw bestuur Seniorenfeest/Seniorenuitstap 1/2015 jaargang 90 - nummer 1 tweemaandelijks januari - februari 2015 Gent X

Nadere informatie

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager

Nadere informatie

2/2014 DOVENNIEUWS. THEMA: Dovengeschiedenis. Belgian Deafsport Awards 2013. DovenActie in Vlaanderen

2/2014 DOVENNIEUWS. THEMA: Dovengeschiedenis. Belgian Deafsport Awards 2013. DovenActie in Vlaanderen België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X Madosa (Antwerpen) werd opgericht op 11 februari 1894 DOVENNIEUWS THEMA: Dovengeschiedenis Belgian Deafsport Awards 2013 DovenActie

Nadere informatie

DOEL. Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders.

DOEL. Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders. DOEL Informatie en weetjes over tweetalig en bicultureel opgroeien. Ontmoeting tussen ouders. INHOUD Kennismaking Speeddate Voorstelling Fevlado, het participatieproject en het onderwijsproject Workshop

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Mijn baby is doof

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Mijn baby is doof België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Mijn baby is doof jaargang 88 - nummer 5 tweemaandelijks september-oktober 2013 5 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw

Nadere informatie

Inhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis...

Inhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis... Naam: School: Groep: 8 Laurens Tap De Trinoom Datum: 10 december 2012 Hoofdstuk: Inhoudsopgave Pagina 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...2 Voorwoord...3 Inleiding...3 Hoofdstukken...4 1. Wat is een verpleeghuis?...4

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Dove Ouders

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Dove Ouders België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Dove Ouders jaargang 87 - nummer 3 tweemaandelijks mei-juni 2012 3 FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties vzw AANGESLOTEN

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Inleiding...1. Correctie Terminologie...2. Vlaamse Gebarentaal...3. Belangrijke woorden...4. Tips voor de leerkracht...7. Tips voor trainer/coach...

Inleiding...1. Correctie Terminologie...2. Vlaamse Gebarentaal...3. Belangrijke woorden...4. Tips voor de leerkracht...7. Tips voor trainer/coach... Inhoudstafel Inleiding...1 Correctie Terminologie...2 Vlaamse Gebarentaal...3 Belangrijke woorden...4 Tips voor de leerkracht...7 Tips voor trainer/coach...9 Tips voor tijdens een wedstrijd...10 Tolk...11

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. ontwikkelingssamenwerking

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. ontwikkelingssamenwerking België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS ontwikkelingssamenwerking jaargang 88 - nummer 2 tweemaandelijks maart-april 2013 2 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado

Nadere informatie

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Ganspoel Ganspoel is een gespecialiseerd Centrum voor de begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele (meervoudige)

Nadere informatie

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere

Nadere informatie

Verandering in de Raad van Bestuur van Oikonde

Verandering in de Raad van Bestuur van Oikonde Nieuwsbrief nummer 12 2015 Inleiding Met veel spijt namen we op 1 januari 2014 afscheid van de collega s van Pleegzorg. Ondertussen zijn we meer dan een jaar verder. Pleegzorg ging zijn eigen weg en het

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT. 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment

TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT. 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment DOELSTELLING VAN VANDAAG Informeren over het idee van tweetalige klassen in een horende school 5 infomomenten achter de

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED)

TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED) #onderwijsvgt TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED) Dr. Maartje De Meulder (Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal) Marieke Kusters (Doof Vlaanderen) WIE ZIJN WIJ? Dr. Maartje De Meulder, Adviescommissie Vlaamse

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Het verhaal van de Actielessen

Het verhaal van de Actielessen http://www.edusom.nl Het verhaal van de Actielessen In de Actielessen ontmoeten acht mensen elkaar. Ze kennen elkaar van een taalcursus. 1. Overal kun je de taal leren In de eerste Actieles ontmoeten Mounir

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Afstandstolken

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Afstandstolken België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Afstandstolken jaargang 88 - nummer 1 tweemaandelijks januari-februari 2013 1 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie

Nadere informatie

Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent

Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent Geachte aanwezigen, Dames en heren, Feest vieren is onlosmakelijk

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Ganspoel Ganspoel is een gespecialiseerd Centrum voor de begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele (meervoudige)

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Corpus Vlaamse Gebarentaal

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Corpus Vlaamse Gebarentaal België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Corpus Vlaamse Gebarentaal jaargang 88 - nummer 3 tweemaandelijks mei-juni 2013 3 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2012 nr.6 1. Beste lezers,

VOORWOORD. Inhoud. Dovennieuws 2012 nr.6 1. Beste lezers, VOORWOORD Beste lezers, Het zijn drukke maanden geweest voor het personeel van Fevlado en Fevlado-Diversus. Het was voor de nieuwe directeur, de nieuwe coördinator en de nieuwe teamleden van Fevlado-Diversus

Nadere informatie

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is. De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit

Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? Er is éen grote campus voor alle universiteitsrichtingen

Nadere informatie

CP9. In gesprek over de toekomst

CP9. In gesprek over de toekomst CP9 In gesprek over de toekomst Na het voortgezet onderwijs kiest uw kind welk vak hij wil gaan leren en welke opleiding hij wil gaan volgen. Hij maakt een beroepskeuze. Een decaan of studiebegeleider

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Universiteit

Erasmusbestemming: Universiteit Erasmusbestemming: Rijsel Academiejaar:2006-2007 Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De univ ligt vrij dicht bij het centrum, maar als

Nadere informatie

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid: interviewschema

Ouderbetrokkenheid: interviewschema Ouderbetrokkenheid: interviewschema Contactinformatie: Prof. dr. Johan van Braak, Lien Ghysens en Ruben Vanderlinde Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Inleiding Met dit interview willen we meer

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk leven

Voorstelling Onafhankelijk leven Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk

Nadere informatie

Filip Verstraete. Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal Fevlado vzw

Filip Verstraete. Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal Fevlado vzw Filip Verstraete Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal Fevlado vzw Wat willen dove leerlingen? Toegang tot de lessen Onderwijs van een goed niveau Een diploma Vlotte sociale contacten Wat is het aanbod?

Nadere informatie

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38-9000 Gent jaargang 86 - nummer 3 tweemaandelijks

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. foto: Laura Hudepohl. Deaf History

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. foto: Laura Hudepohl. Deaf History België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS foto: Laura Hudepohl Deaf History jaargang 87 - nummer 5 tweemaandelijks sept. - okt. 2012 5 DOVENNIEUWS - Tijdschrift van

Nadere informatie

Stel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over.

Stel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over. Stel: je komt een fee tegen en je mag één wens doen. Wat zou je wensen? Wat zou er daarna gebeuren? Hoe zou je je voelen? Schrijf hier een kort verhaaltje over. Stel: je wordt op een ochtend wakker en

Nadere informatie

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005 Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels

Nadere informatie

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO carintreggeland huis T GERBRAND HENGELO Een warme sfeer in een modern jasje. Van harte welkom! Wilt u graag wonen in een mooi en comfortabel appartement? Vindt u een gezellige en veilige woonomgeving belangrijk?

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Ganspoel Ganspoel is een gespecialiseerd Centrum voor de begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele (meervoudige)

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

10. Gebarentaal [1/3]

10. Gebarentaal [1/3] 10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou!

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou! Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking Dit zijn wij we zijn er voor jou! Graag stellen we ons voor! Careander ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking op het gebied

Nadere informatie

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb

Nadere informatie

Welkom op verpleegeenheid D2, de kinderafdeling van ons ziekenhuis. Ziek zijn is niet altijd even prettig, zeker niet als je in het ziekenhuis ligt.

Welkom op verpleegeenheid D2, de kinderafdeling van ons ziekenhuis. Ziek zijn is niet altijd even prettig, zeker niet als je in het ziekenhuis ligt. Welkom Hallo Welkom op verpleegeenheid D2, de kinderafdeling van ons ziekenhuis. Ziek zijn is niet altijd even prettig, zeker niet als je in het ziekenhuis ligt. Toch kan een ziekenhuisopname best fijn

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

VERKOOP & BOUWFORMULE

VERKOOP & BOUWFORMULE VERKOOP & BOUWFORMULE BOUWEn MET ZEKERHEID Het leven zit vol dromen en verlangens. De Verkoop & Bouwformule van Hyboma helpt u die waarmaken: een woning op maat, zonder zorgen, om te leven zoals u dat

Nadere informatie

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 > NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor? Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? Mijn kind wil een kind Informatiefolder voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens 2 Vraag een willekeurige persoon wat voor hem belangrijk

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden?

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Erasmusbestemming: Zagreb Kroatië... Academiejaar: 2014. - 2015. Één/twee semester(s) Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De rechtenfaculteit is centraal

Nadere informatie

VVKBuO scholen type 7

VVKBuO scholen type 7 VVKBuO scholen type 7 VLOR Seminarie 29 november Memorandum i.v.m. het onderwijs aan dove en slechthorende kinderen en jongeren al dan niet met meervoudige beperkingen nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

4/2015 DOVENNIEUWS. THEMA: VGT voor horenden/vgt voor doven. Ledenbeweging. Column: Fanny Vervaecke

4/2015 DOVENNIEUWS. THEMA: VGT voor horenden/vgt voor doven. Ledenbeweging. Column: Fanny Vervaecke Dovengeschiedenis Vlaanderen en Kompas: uitstap herinnering aan De Groote Oorlog DOVENNIEUWS THEMA: VGT voor horenden/vgt voor doven Ledenbeweging Column: Fanny Vervaecke 4/2015 jaargang 90 - nummer 4

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Piet Voorbeeld MIJN PROFIEL. Voornaam. Achternaam. Dienst. Schaal Tot schaal 8. Piet. Voorbeeld. Stadswerken

Piet Voorbeeld MIJN PROFIEL. Voornaam. Achternaam. Dienst. Schaal Tot schaal 8. Piet. Voorbeeld. Stadswerken MIJN PROFIEL Voornaam Piet Achternaam Voorbeeld Dienst Stadswerken Schaal Tot schaal 8 1 DIT BEN IK Wanneer heb je een goede werkdag gehad? Waarom? Als ik alles gedaan heb dat ik wilde doen en er ook onverwachte

Nadere informatie

IK ZOEK EEN STUDENTENJOB

IK ZOEK EEN STUDENTENJOB Je bent student. Je zoekt een studentenjob. Je gaat naar een interimkantoor. Daar moet je je eerst inschrijven en dan kan je een job krijgen. Wat moet je doen? 1. Vul het inschrijvingsformulier in op blad

Nadere informatie

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd.

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd. Erasmusbestemming: Toulouse, Frankrijk. Academiejaar: 2015 2016. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De universiteit is zeer centraal

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

kritieke diensten voor kinderen die op bezoek komen Raf gaat een kijkje nemen op de Spoedgevallendienst Ga je mee? UZ Gent, Spoedgevallendienst

kritieke diensten voor kinderen die op bezoek komen Raf gaat een kijkje nemen op de Spoedgevallendienst Ga je mee? UZ Gent, Spoedgevallendienst voor kinderen die op bezoek komen kritieke diensten Raf gaat een kijkje nemen op de Spoedgevallendienst Ga je mee? UZ Gent, Spoedgevallendienst Inhoud Voorwoord Welkomstwoordje van Raf 3 Stel jezelf even

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

Kinderen met een handicap op de schoolbanken

Kinderen met een handicap op de schoolbanken Kinderen met een handicap op de schoolbanken Ouders van een kind met een handicap moeten vaak een moeilijke weg bewandelen met veel hindernissen en omwegen om voor hun kind de geschikte onderwijsvorm of

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving.

Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving. Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Rita deed werkervaring op bij Bloesem Theehuis in Herpen. Gasten genieten er van de lekkerste thee, taart en

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Actielessen. Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl

Actielessen. Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl http://www.edusom.nl Actielessen Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Nieuwe woorden Grammatica: werkwoorden in de verleden tijd Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is? 100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk

Nadere informatie

Activiteiten ter verbetering van de. maatschappelijke rol van de Vlaams- Belgische Gebarentaal met het oog op. een grotere integratie van (vroeg)doven

Activiteiten ter verbetering van de. maatschappelijke rol van de Vlaams- Belgische Gebarentaal met het oog op. een grotere integratie van (vroeg)doven Activiteiten ter verbetering van de maatschappelijke rol van de Vlaams- Belgische Gebarentaal met het oog op een grotere integratie van (vroeg)doven in de horende maatschappij: actieplan. April 1998 Auteurs

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie