België - Belgique P.B Gent X P /6148. afgiftekantoor GENT X NIEUWS. Dove Ouders

Transcriptie

1 België - Belgique P.B Gent X P /6148 afgiftekantoor GENT X NIEUWS Dove Ouders jaargang 87 - nummer 3 tweemaandelijks mei-juni

2 FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties vzw AANGESLOTEN DOVENVERENIGINGEN NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw Stropkaai Gent Tel.: 09/ Fax: 09/ info@fevlado.be Fevlado-Diversus vzw Stropkaai Gent Tel. 09/ Fax: 09/ diversus@fevlado.be FEVLADO- LEDEBEWEGING: AFDELINGEN EN AANGESLOTEN ORGANISATIES: Vlaamse DovenVerenigingen ingrid.desmaele1@telenet.be Jong-Fevlado info@jongfevlado.com Fevlado-senioren boudewyn.de.roose@telenet.be Fevlado Helen Kellerclub (HKC) helenkellerclub@gmail.com leo.cleyman@telenet.be Fevlado-Ontspanning ledenbeweging@fevlado.be Stropkaai Gent Tel.: 09/ Fax: 09/ Vlaamse Doven Sportbond vzw (VDSB) annsmets68@gmail.com GSM AALST HOOP IN DE TOEKOMST Contact : Roger Van Impe Calloystraat Teralfene, fax 053/ ANTWERPEN MADOSA Lokaal en secretariaat: Haantjeslei Antwerpen info@madosavzw.be Tel/Fax: Afdelingen: Sportafdeling Dosporta Jeugdclub De Vlinder Damesclub Dodocan Ontspanningsclub Dovca 50-plussers Dosena Toneelclub Andothe Motoclub Domocan MTC Holebiworld Pink BRUGGE NOWEDO Lokaal en secretariaat: Polderstraat 76a 8310 Brugge St-Kruis Fax: 050/ info@nowedo.be Afdelingen: Sportvereniging KSKD Brugge Mountainbike Club MV Nowedo Kinderafdeling De Dolfijntjes & Jeugdclub De witte doordrijvers Cultuuren ontspanning De zeester Damesclub Ladies Only!? Kompas 55 plussers Nowedo-senioren Kon. Brugse dovenverenigingen Brugse Gebarenkring BRUSSEL TRED Secretariaat: Steven Verbeeck - Goudenregenstraat Mechelen Contact: voorzitter: ingrid.desmaele1@telenet.be of secretaris: steven.verbeeck1@telenet.be - EEKLO DE MEETJESLANDSE DOVENVRIENDEN Lokaal: Balgerhoeke Eeklo Contact: Raf Reyniers, Urseldorp 6 B Ursel - pekkie_59@hotmail.com GENT GTG Lokaal: Stropkaai Gent Fax: 09/ chantal.roose@gtg-gent.be Secretariaat: Chantal Roose Begonialaan Zomergem Afdelingen: Sportclub KSKD Surdac Gent Kinderclub DoCoclub Jeugdclub De joker Damesclub Gentse damesclub ter doven - Cultuur en Vorming Manillenkaarters Gentse Gebarenkring GENT - Ledeberg DE VRIENDEN VAN PRIESTER DE L EPEE Lokaal: Van den Heckestraat 39, 9050 Gent-Ledeberg Contact: Thierry Bekaert- Stijn Streuvelslaan 63, 9800 Deinze of per mail: thierrybekaert@hotmail.com - HASSELT LIMBURGIA Lokaal en secretariaat: Rechterstraat Kuringen-Hasselt Tel/Fax: 011/ info@vzw-limburgia.be Afdelingen: Sportvereniging Lido-sport Ontspanningsclub De Stille Genieters 55 plussers Limburgia Senioren KORTRIJK DE HAERNE CLUB Lokaal en secretariaat: Kortrijksestraat Heule Tel/Fax: 056/ dehaerneclub@skynet.be Afdelingen: Sportclub Kaartersclub - Kinderclub Dobbelsteentjes Jongerenwerking Ontspanningsclub Toneelclub Niemand Perfect Kortrijkse Gebarenkring KGK Stil en Blij Ieper KORTRIJK DE GETROUWE VRIENDEN Contact : Freddy Haghebaert - Toekomststraat Avelgem - freddy.haghebaert@telenet.be afdelingen : De Vurige Manillers - De Levensgenieters - De Orde van den Vlaschaard NINOVE DE DENDERVRIENDEN Contact : Ann Baten - Affligemstraat Ternat - fax: 053/ anbaten@hotmail.com - SINT-NIKLAAS DE WAASVRIENDEN Contact : Rony Mets, Wijnstraat Sint-Pauwels fax: 03/ rony.mets@telenet.be TURNHOUT PIRAMIME Lokaal en secretariaat: H. Consciencestraat Turnhout Tel/Fax: 014/ info@piramime.be Afdelingen: Sportvereniging Kedosport Kaartersclub Kedoka - Biljartclub Kebildo Vissersclub Kedovis Kinderclub Kedokids Jeugdclub De Kempen Cultuur- en ontspanningsvereniging Kemados Bezigheidsclub ZOTTEGEM DE EGMONTSVRIENDEN Lokaal: Ontmoetingscentrum Leeuwergem Gentsesteenweg Leeuwergem anja-nick@telenet.be

3 Dove ouders en recht op VGT VOORWOORD Inhoud De laatste tijd wordt er in de media zeer veel aandacht geschonken aan meertaligheid. Ook Fevlado verspreidde enkele van die artikels via de website en Facebook. Ook dove gebarentaligen groeien immers meertalig op. De reden waarom ouders hun kinderen meertalig opvoeden is meestal omdat ze van in het begin goed willen communiceren met hun kind. Dat is heel erg belangrijk, niet alleen omdat ze zo een goede band kunnen opbouwen, maar ook met het oog op de taalontwikkeling van het kind en de mogelijkheid om een tweede taal aan te leren. De meeste studies over meertaligheid gaan over het aanleren van meerdere gesproken talen. Als we het over meertaligheid bij dove personen hebben, gaat het over de combinatie van een gebarentaal en een gesproken taal. Maar er is ook nog een ander verschil: kinderen die opgroeien met 2 gesproken talen hebben meestal als eerste taal de taal van (één van) de ouders, de moedertaal. De meeste dove kinderen worden echter geboren in een horend gezin, waarvan de ouders de gebarentaal niet kennen. Nochtans heeft elk doof kind recht op gebarentaal, omdat dat voor dat kind de enige volledig toegankelijke taal is. VGT is de taal van een minderheid in Vlaanderen. De meerderheid van de mensen in de samenleving hoort en spreekt en dat is de norm, dat is normaal. Wie niet hoort en spreekt wijkt van die norm dus af, en wordt beschouwd als anders en vaak ook als minder. Naast de groep van gebarentalige dove personen zijn er nog andere minderheden in Vlaanderen, waartoe bijvoorbeeld mensen van een vreemde herkomst of nationaliteit behoren. De meeste minderheden kunnen zich aanpassen aan de cultuur van de meerderheid en ze geven daardoor soms eigen waarden en normen op. Dove gebarentaligen kunnen zich niet of minder goed aanpassen, net omdat ze fysiek anders zijn dan horenden; een dove persoon kan zich niet aanpassen aan de heersende normen van horen en spreken, net omdat ze doof zijn. En dat leidt altijd tot een vorm van betutteling door de meerderheid, de overheid regelt en beslist van bovenaf wat er goed is voor dove gebarentaligen. Dat zie je bijvoorbeeld in de orale traditie van het dovenonderwijs, maar ook in de informatie die ouders van een doof kind nog altijd krijgen: implanteer je kind, maak het horend, leer het spreken, leer het Nederlands. Er wordt geen of slechts zeer beperkte informatie over VGT en Dovencultuur gegeven. Maar meer en meer komen dove gebarentaligen op tegen deze betutteling; ze willen mee het beleid rond hun taal bepalen! En een belangrijke rol in dit proces is weggelegd voor dove ouders die VGT aanbieden aan hun kind, niet vanuit het idee want wij kunnen zelf niet genoeg Nederlands, dus leren we ons kind VGT, maar wel vanuit de visie VGT is onze taal en wij hebben het recht om ons kind in die taal op te voeden. Dove ouders dragen de Dovencultuur over aan hun kinderen. En dat kan enkel via VGT! Als ze dit bekendmaken en verkondigen, tonen ze dat ze zelf de controle over hun taal hebben en behouden. En ook hun kinderen zullen zich bewust zijn van het recht dat ze hebben om een opleiding te krijgen met VGT als onderwijstaal. Meer controle over je taal nemen, is meer controle over je leven nemen. En dove ouders moeten het recht op hun eigen taal niet krijgen, ze hebben het gewoon, ze moeten het nemen. Dove ouders zijn belangrijk om mee het beleid rond VGT in de opvoeding en onderwijs op gang te trekken, op te starten en de overheid wakker te schudden! In dit nummer van Dovennieuws, richten we ons vooral op die dove ouders, ouders die in VGT communiceren met hun kind, of dat horend is of doof. Dat is het recht van ouders en als de overheid dit erkent in haar beleid, is er geen enkele reden meer om te denken dat VGT het leren van het Nederlands zou tegenwerken. Net zomin als bij andere twee- of meertalige kinderen de thuistaal met het juiste beleid de 2e of 3e taal negatief beïnvloedt! Fevlado Belengenbehartiging belangenbehartiging@fevlado.be Thema: Dove Ouders...2 Interview met een CODA...4 Interview met Stefan Hardonk...6 Toegankelijkheid van verkiezingen...8 Dove ondernemers: Joren Vervoort Nieuw bestuur Fevlado-Diversus vzw...10 Jongerenkrant...11 Studiedag dove ouders met horende kinderen op 26 mei...15 Cursus Deafhood...16 Provinciale nazorgdienst West-Vlaanderen - Fevlado-Passage vzw...17 Steeds meer dove doctoraatsstudenten: Goedele De Clerck...18 Ledenbeweging: Indische cultuuravond bij NOWEDO Brugge De Waasvrienden organiseren informatienamiddag over Stille Droom 22 Dovennieuws 2012 nr.3 1

4 Thema: DOVE OUDERS vlnr: Stefaan Breemersch, Andy Van Hoorebeke, Pascal Giovanardi, Geert Dirickx en Kathleen Vercruysse Ontmoetingsdag Dove Ouders Vlaanderen (DOV) Een succes!! Dat was de eerste ontmoetingsdag voor dove ouders van dove/ horende kinderen tot 12 jaar. De organiserende werkgroep, bestaande uit Kathleen, Andy, Stefaan, Pascal en Geert, hadden nooit verwacht dat er 140 mensen aanwezig zouden zijn. De voorbereidingstijd was immers zeer kort! Maar de werkgroep was de uitdaging aangegaan en uit de reacties op onder andere Facebook mogen we besluiten dat de ontmoetingsdag op 25 februari 2012 een schot in de roos was. Het vrij nieuw gebouw van de Zuidschool in de Rudolfstraat bood net voldoende plaats voor de 4 groepen van ouders en de kinderopvang. Terwijl de kinderen zich konden uitleven onder toezicht van de vele vrijwilligers en Kedokids was er voor de ouders een goed gevuld programma. In de voormiddag werden de 100 volwassenen ingedeeld in 4 groepen: 1. Dove ouders met dove kinderen tot 6 jaar 2. Dove ouders met dove kinderen van 6 tot 12 jaar 3. Dove ouders met horende kinderen tot 6 jaar 4. Dove ouders met horende kinderen van 6 tot 12 jaar. Opvallend was dat groep 3 met dove ouders met horende kinderen tot 6 jaar veruit de grootste was. Stefaan had voordien snel wat statistieken gemaakt. Als we zijn bevindingen mogen geloven zijn er tijdens de crisis van 3 jaar geleden heel wat romantische avondjes geweest. Doet de crisis iedereen thuisblijven en andere bezigheden zoeken? Gaan we dit jaar weer een babyboom hebben door de Europese crisis? In ieder geval heeft groep 3 onder leiding van Pascal de voormiddag gevuld met discussies over toegankelijkheid van informatie en communicatie. Wisten jullie dat KLINA Brasschaat voor ouders die daar bevallen een pakket hebben met visuele hulpmiddelen voor tijdens het verblijf in het ziekenhuis na de bevalling? 2 Dovennieuws 2012 nr.3 Ook zijn er enorme verschillen tussen de lokale diensten van Kind & Gezin. Op de ene plaats wordt er door de dienst voor tolken gezorgd en op een andere locatie is het triestig gesteld met de toegankelijkheid van communicatie bij Kind & Gezin. Groep 2 had het over onderwijs, GON en ook over Kind & Gezin. We weten allemaal al dat het in Vlaanderen nogal pover gesteld is met het onderwijs voor dove kinderen. Ook GON schiet ernstig tekort. Het aantal toegewezen uren is bedroevend laag. Men kan zich terecht afvragen hoe zinvol dat systeem is. En dat terwijl de overheid en de maatschappij verwachten dat we ons absoluut aan hen aanpassen? Voor Kind & Gezin zou een sensibilisatiecampagne misschien wel verbetering brengen? Misschien moeten we folders ontwikkelen die jonge dove ouders aan de plaatselijke dienst van Kind & Gezin kunnen geven? Groep 1 had het ook over onderwijs en dan specifiek over gebarentaalscholen. Ook het CI kwam ruim aan bod. Er was ook heel wat frustratie over de medische wereld. De meeste dokters denken dat ze zich alles kunnen permitteren. Groep 4 maakte het gezellig door met elkaar hun levensverhalen te delen. Iedereen vertelde hoe men als gezin met elkaar omging thuis. Belangrijk is de communicatie aan de keukentafel; De plek en het moment waar alle leden van het gezin samenzitten en waar de uitdagingen om te communiceren het grootst zijn. s Middags was er dan de lunch: tomatensoep met balletjes en broodjes. Voor de kinderen waren er sandwiches. Vooral de balletjes uit de soep konden op ruime belangstelling rekenen. Na de middagpauze gingen de kinderen terug naar de opvang en de volwassenen zaten allemaal samen. Het was niet gemakkelijk om in zo n grote groep te discussiëren maar het is toch gelukt. Uit deze ontmoetingsdag kunnen we besluiten dat er vraag is naar meer toegankelijkheid in het algemeen en vooral naar toegankelijkheid van informatie.

5 De ouders willen meer weten over : Algemene informatie over en van scholen. Vaak is er te weinig communicatie tussen de school en ouders Hoe ze moeten omgaan met pubers Babygebaren Opvoeding algemeen Onderwijs algemeen VGT (cursus), Dovencultuur en empowerment VGT DOE MEE Gebarentaalschool (mogelijkheden) CI Rolmodellen Kind & Gezin: veel diversiteit hier. Bij de ene worden dove ouders goed ontvangen (bv door een tolk te voorzien) en bij anderen is er dan weer veel frustratie bij de ouders Getuigenissen van andere dove ouders Overzicht van hulpmiddelen (In het ziekenhuis van Brasschaat is er een pakket met visuele hulpmiddelen beschikbaar voor doven die daar bevallen). Er is vraag naar een weekend voor dove ouders. De dag was voorbij gevlogen. Voor we het wisten was het al 16u en werden ouders en kinderen weer verenigd. De kinderen van 3 tot 12 jaar hadden zich uitgeleefd in de grote sporthal onder leiding van Kedokids en haar vrijwilligers. De kleinsten tot 3 jaar konden terecht in onze kinderopvang ook alweer dankzij vrijwilligers. De werkgroep wil langs deze weg de vele vrijwilligers bedanken voor hun medewerking alsook Fevlado voor de logistieke en financiële steun. Website: Facebook: Dove Ouders Vlaanderen Er komt zeker een vervolg! Dovennieuws 2012 nr.3 3

6 Interview met een CODA Interview door Maddy Bonte, educatief medewerker Fevlado-Diversus In het kader van de studiedag Dove ouders met horende kinderen, VGT als thuistaal, die op 26 mei 2012 in Antwerpen doorgaat, interviewt Fevlado Diversus Petra Manderick, een CODA (Child Of Deaf Adults). Dovennieuws: Misschien kan je om te beginnen wat over jezelf vertellen? Petra Manderick: Hallo ik ben Petra Manderick, ik ben kind van dove ouders. 23 jaar geleden leerde ik mijn dove man kennen. We hebben samen 2 kinderen, één doof meisje van bijna 9 jaar en een horende dochter van bijna 11 jaar. Ik ben kleuterleidster in Kasterlinden. DN: Je bent opgegroeid in VGT: gebruikte je VGT met beide ouders of met één van de ouders? Gebruikte je ook VGT met je broer(s) en/of zus(sen)? P. Manderick: Aangezien ik enig kind ben, kan ik op die laatste vraag geen antwoord geven. Ik ben in VGT opgegroeid. Mijn moeder is zeer oraal opgevoed en gebruikt ook haar stem tegen mij, geen NMG. Mijn vader is slechthorend, maar gebruikt VGT. Nederlands, eigenlijk dialect, heb ik van mijn grootmoeder geleerd. En op school leerde ik Algemeen Nederlands. In mijn opleiding om kleuterleidster te worden, heb ik logopedie moeten volgen om mijn West-Vlaams accent weg te werken. Ik was toen al 20 jaar. DN: Wanneer kon je je eerste woordjes Nederlands spreken en wanneer de eerste gebaren VGT? P. Manderick: Ik vrees dat ik dit niet meer weet. Ik was nog klein he. DN: Heeft VGT je taalvaardigheid Nederlands beïnvloed? P. Manderick: Ik denk dat ik in het derde leerjaar begon problemen te krijgen met dictee. Maar ik weet niet of dit aan de VGT lag thuis, of gewoon aan het weinig oefenen. Ik had in dit jaar een super juf die mij elke dag deed oefenen en zo kwam het allemaal wel goed. Verder herinner ik mij geen echte taalproblemen. DN: Heeft je eerste taal VGT je beïnvloed op school? P. Manderick: Voor vriendjes was het speciaal, ik kende VGT en ze wilden wel altijd even iets zien in VGT. zeg eens iets in gebaren zeiden ze dan. DN: Wat deed je als je vrienden die geen VGT kenden bij je thuis kwamen? Deed je aan bemiddeling? P. Manderick: Ik denk dat ik vaak vertaalde voor mijn ouders wat mijn vriendjes aan het zeggen waren. Maar eens we aan het spelen waren, konden we gewoon Nederlands praten. (meestal West-Vlaams) DN: Welke voordelen of nadelen zie je van VGT als huistaal? P. Manderick: Als kind vond ik het vervelend om anders te zijn, op school begrepen ze mijn leefwereld niet zo goed. Ik kon het ook allemaal niet zo goed uitleggen, ik was te jong. Ik vond het ook moeilijk om steeds de tolk te zijn in bepaalde dagdagelijkse situaties. De dag dat de telefoon in ons huis binnenkwam (ik was toen 9 jaar) heb ik vervloekt. Ik heb nog steeds een hekel aan bellen. Gelukkig zijn de tijden veranderd en kan je nu een tolk vragen en Teletolk inschakelen om te bellen. Doven zijn zich meer bewust van hun zelfstandigheid. Ik denk dat het belangrijk is om het positieve van het doof-zijn in te zien en dit door te geven aan je kinderen. Nu ik in een bilinguale-biculturele school werk, voel ik mij enorm fier. Ik ken de VGT goed en ik begrijp de 2 werelden. Zo is het gemakkelijk om via mijn ervaringen les te geven op een bilinguale-biculturele manier. Het is ook super om zoveel dove vrienden te hebben die ik al zeer lang ken. Sommige al van toen ik klein was. 4 Dovennieuws 2012 nr.3

7 DN: Heb je ooit eens kritiek of spot ontvangen? Hoe heb je je verdedigd? P. Manderick: Ja, kinderen zijn hard en soms heel kwetsend. Bijvoorbeeld: Amai je moeder praat als een hond. Soms werden ook grappige dingen gevraagd: wauw, als je ouders doof zijn, dan mag je de muziek keihard zetten! Ik vond dit een rare vraag, want ik zette mijn muziek niet hard. Of Amai, als jij in bad zit en je bent een washandje vergeten, hoe doe je dat dan want je kan je moeder niet roepen? Wist ik veel dat dit een probleem kon zijn, ik had altijd zelf een washandje genomen. Ik wist niet beter. DN: Vind je het nodig dat horende kinderen van dove ouders logopedie volgen? Waarom wel of waarom niet? Heeft Kind & Gezin dat ooit voorgesteld aan je ouders? P. Manderick: Ik vind niet dat alle horende kinderen van dove ouders logopedie moeten volgen. Laat de school en de logopedisten maar beslissen of een kind logo nodig heeft of niet. Alleen op basis van het hebben van dove ouders, kan je die beslissing niet nemen. Wat ik nu vooral nog wil meegeven, is dat je fier moet zijn op het doof-zijn en de kennis van VGT, zodat je kinderen zich speciaal voelen in plaats van anders. Het is leuk als iemand zegt: Wauw, jij kent gebarentaal! DN: Heb je ooit gedacht om tolk VGT te worden? P. Manderick: Ik heb er heel vaak aan gedacht om tolk VGT te worden. Soms denk ik dat als ik voor iedere tolkopdracht die ik ooit heb gedaan, geld had gekregen, dan had ik al een autootje kunnen kopen. Haha! Maar ik ben uiteindelijk geen tolk geworden. Wel leerkracht voor dove kinderen. En af en toe ben ik toch aan het tolken. DN: Hoe moedig je je kinderen aan om bij hun oma en opa VGT te gebruiken? P. Manderick: Thuis is de voertaal VGT, dus hebben de kinderen geen moeite om VGT te gebruiken bij oma en opa. DN: Is je houding ten opzichte van VGT geëvolueerd? In welke zin? P. Manderick: Ja dat denk ik wel. Vroeger praatte ik met mijn handen tegen mijn ouders. Ik was anders en dat was niet altijd leuk. Maar nu zorgt VGT ook voor mijn identiteit. Ik ben CODA en daar ben ik fier op. Vroeger was VGT niet iets om fier op te zijn, het was er gewoon en het werd gebruikt. Nu zijn we meer en meer bewust van het belang van VGT. En ik denk dat dit een belangrijke evolutie is. Wees maar fier als je VGT kent. DN: Er is nu een nieuwe vereniging: Dove Ouders Vlaanderen. Een vereniging voor dove ouders met dove of horende kinderen: doveoudersvlaanderen. Hier kunnen dove ouders over hun ervaringen praten of een steun zijn voor elkaar. Vind je dat positief? P. Manderick: Dat is zeker positief. Maar ik kan hier niet alle redenen beschrijven waarom ik deze vereniging goed vind. Er zijn ZOVEEL redenen. En de belangrijkste is zeker dat we allemaal onze ervaringen kunnen uitwisselen. DN: Heb je anekdotes over VGT thuis die je met onze lezers wil delen? P. Manderick: Het is leuk dat je VGT op alle mogelijke plaatsen kan gebruiken. Als ik vroeger ging zwemmen en mijn moeder zei door het venster dat het nu tijd was, dan kon ik nog onderhandelen: Ik ga nog 1 keer van de glijbaan, dan zwem ik nog 2 lengtes en dan droog ik mij af. Ok? Zet jij al een fruitsap klaar voor mij? of vorige week toen mijn 2 dochters in de bus zaten, klaar om te vertrekken op kamp. Ik kon nog van alles vertellen, terwijl ze al op de bus zaten. Toen ze klein waren en in de winkel boos werden omdat ze geen snoepje kregen, dan werd ik boos in VGT. Ik vroeg ook in VGT of ze het leuk vonden dat iedereen stond te kijken? Ze hebben dit niet veel meer gedaan. Wat ik nu vooral nog wil meegeven, is dat je fier moet zijn op het doof-zijn en de kennis van VGT, zodat je kinderen zich speciaal voelen in plaats van anders. Het is leuk als iemand zegt: Wauw, jij kent gebarentaal! Dovennieuws 2012 nr.3 5

8 OUDERS VAN DOOFGEBOREN KINDEREN KRIJGEN TE EENZIJDIGE INFORMATIE Interview met Stefan Hardonk Interview door cel belangenbehartiging Stefan Hardonk publiceerde in 2011, als eindpunt van zijn doctoraat, een analyse van de ervaringen en beslissingen die ouders van doofgeboren kinderen nemen. Omdat ook de cel belangenbehartiging geïnteresseerd is in de visie van iemand uit de academische wereld, trok ze naar hem toe voor een interview. Dovennieuws: Kan je eerst vertellen welke studies je volgde? S. Hardonk: Ik ben afgestudeerd als socioloog, en doctoreerde daarna in de sociale gezondheidswetenschappen. Daarin komt een specifieke interesse aan bod voor maatschappelijke fenomenen die te maken hebben met het lichaam en de gezondheid. DN: Wat was juist het onderwerp van je doctoraatsonderzoek? S. Hardonk: We wilden het (zorg)traject onderzoeken dat ouders van kinderen met een aangeboren stoornis doorlopen, van bij de zwangerschap tot een leeftijd van 5 à 7 jaar. Hoe worden die ouders geïnformeerd? Welke keuzes maken ze? Waarom? DN: En waarom wou je dat onderzoek dan speciaal bij ouders van doofgeboren kinderen doen? S. Hardonk: Ouders van doofgeboren kinderen leken ons een zeer interessante doelgroep, omwille van de discussie die er heerst rond doofheid als handicap of niet, gecombineerd met een niet echt complexe medische factor. DN: Hoe heb je je onderzoek gevoerd? S. Hardonk: Het was een kwalitatieve studie, waarin we de verhalen van de ouders noteerden. De gegevens die daaruit kwamen werden in een databank gestopt en geanalyseerd. We bereikten zowel dove als horende ouders, via Kind&Gezin en via VGT Doe Mee! De ouders werden 2 maal geïnterviewd, over de zwangerschap, de geboorte, wanneer ze wisten dat hun kind doof was, wanneer en hoe ze beslisten om hun kind al dan niet te laten implanteren, Jammer genoeg moesten we ons bij de dove ouders beperken tot één interview, omdat er onvoldoende geld ter beschikking was om de tolken VGT te betalen. Voordat de interviews startten, deed ik een literatuuronderzoek. Er was heel veel te vinden rond het medische aspect van het CI, maar weinig over de sociale aspecten daarvan, of de linken met onderwijs. Wat wel opviel was de grote tegenstelling tussen de medische visie en die van iemand als Harlan Lane (hoogleraar psychologie aan de Northeastern University in Boston in de Verenigde Staten. Zijn onderzoek richt zich op spraak, Dovencultuur en gebarentaal). Die doet heel sterke uitspraken, maar hij presenteert daarbij weinig empirische gegevens. En dat is heel erg jammer, want op die manier is de dialoog met de medische wereld moeilijk te voeren en is er geen grondig debat. Ikzelf heb geprobeerd om de verschillende perspectieven te vergelijken met de ervaringen van de ouders. Die zware tegenstelling heb ik niet gevoeld bij de ouders, het is niet zo zwart-wit als in de literatuur wordt voorgesteld. DN: Wat was het belangrijkste verschil in het verhaal van horende en dove ouders? S. Hardonk: Het belang van taal, dove ouders willen hun kind VGT aanbieden. Maar ze zijn daarin pragmatischer dan de horende ouders. Dove ouders staan stil bij het kleiner worden van de Dovengemeenschap. Hun kinderen naar een dovenschool sturen is niet altijd een optie, omwille van het niveau van het onderwijs dat daar geboden wordt. Dus geven ze ook voldoende aandacht aan het Nederlands. Bij de horende ouders in onze studie is er geen nuance. Er is gewoon geen aandacht voor VGT: het wordt afgeraden of dient als oplossing als het Nederlands echt niet lukt. DN: Maar zijn er ook overeenkomsten tussen de beide groepen? S. Hardonk: Ja, die zijn er ook. Zowel de dove als de horende ouders hebben een bepaald beeld van het CI: het is iets vreemds ten opzichte van het eigen lichaam, en er hangen risico s aan vast. De horende ouders stelden zich vragen of ze zulke beslissingen voor hun kind mogen nemen en of ze daarmee toekomstige technologische mogelijkheden blokkeren. Verschillende dove ouders vonden het een on-menselijk beeld: de CI verandert een natuurlijk persoon. Maar ouders, zowel de dove als de horende, staan echt wel stil bij het ethische aspect: kan ik dit wel doen met mijn kind? En die vraag wordt belangrijker naargelang de meerwaarde van een CI 6 Dovennieuws 2012 nr.3

9 kleiner wordt. Wanneer de arts voorspelt dat het kind opnieuw goed zal horen met een CI, worden er nog weinig ethische vragen gesteld. Allebei de groepen staan zeer sterk op autonomie in hun beslissingen. Ze zeggen allebei dat ze zelf de beslissing tot CI hebben genomen, en dat ze daarbij niet onder druk werden gezet door wie dan ook. DN: En wat is het besluit van je doctoraatsthesis? S. Hardonk: Ik maakte op basis van de interviews een verklarend model voor de beslissingen die ouders nemen. Er spelen ethische aspecten mee, opvoedkundige aspecten (welke opvoedkundige en onderwijskundige mogelijkheden zien ouders? Wat willen ouders dat hun kind bereikt?) maar het belangrijkste aspect is het beeld dat mensen van doofheid hebben. Dat oefent de meeste invloed uit. Zie je doofheid als een ziekte, een tekort, of als een kenmerk? Ik heb enkel variabelen op individueel niveau in rekening gebracht, identiteit, kennis, informatie, en geen variabelen op maatschappelijk of politiek niveau. DN: Is deze publicatie nu een eindpunt voor jou of wordt hier nu nog verder aan gewerkt? S. Hardonk : Voor mij is dit zeker geen eindpunt. Hoewel ik er zelf minder mee bezig kan zijn, begeleid ik wel een thesisstudente die één case longitudinaal opvolgt; er wordt een mama van een doof kind bevraagd op verschillende tijdstippen, over een langere periode, namelijk op de leeftijd van 3, 6, 9, 12 en 18 maanden van haar kind. En dan wordt er bijvoorbeeld gekeken of de effectieve implantatie bij het kind een invloed heeft op het beeld van doofheid dat die mama heeft. Verandert die dat? En dat moet dan weer leiden tot een eventuele aanpassing van het verklarend model. Als we zien dat er op langere termijn andere factoren een rol gaan spelen, moeten we dit natuurlijk aanpassen. DN: Kunnen wij dat model ook gebruiken? S. Hardonk: Zeker! Dat model biedt mogelijkheden om te begrijpen waar er kan worden ingespeeld om de mensen tot een informed decision te laten komen, een beslissing om hun kind te laten implanteren die gebaseerd is op alle mogelijke en nuttige informatie, dus niet alleen de medische informatie. Er wordt nu inderdaad te weinig aandacht geschonken door de artsen, audiologen en thuisbegeleidingsdiensten aan het bestaan van de Dovengemeenschap en VGT. Sommige artsen zijn zelfs ronduit tegen het gebruik van VGT. Maar dat is te begrijpen; de samenleving is nu immers sterk gemedicaliseerd en de norm is horen en spreken. Ouders die een doof kind krijgen zullen nooit uit eigen beweging contact zoeken met dove mensen, terwijl ze net juist van in het begin dove rolmodellen zouden moeten zien, die een andere nuance brengen in het verhaal dat ze uit medische hoek krijgen. Uiteindelijk ligt de eindbeslissing om al dan niet te implanteren en VGT aan te bieden altijd in handen van de ouders, maar die kunnen wel extra informatie gebruiken, zeker direct na de vaststelling dat hun kind doof is. En dan heb ik het zeker niet over een foldertje waarop uitleg over VGT staat, dat helpt niet. Ouders moeten dove mensen zien, zien dat die gelukkig zijn en een gewoon leven leiden, en dat dat ook perfect kan zonder een CI en met gebarentaal. Dove mensen kunnen hen een ander perspectief tonen. Je kan geen impact uitoefenen op het ethische vlak, want dat gaat over een identiteits- en een gemeenschapskwestie, net zoals dat voor dove mensen het geval is. Maar er kan wel een impact zijn op het opvoedkundige vlak en op het beeld dat mensen hebben van doofheid. En daar kunnen jullie een rol spelen! Maar ook de overheid heeft hier een rol in te spelen; in de revalidatiecentra zouden ook dove mensen een functie moeten uitoefenen in de multidisciplinaire teams. Het RIZIV zou moeten voorzien dat dove rolmodellen ouders breed sociaal kunnen ondersteunen. In Engeland is dat al uitgetest; het verandert het idee van de ouders niet radicaal, maar ouders worden er wel door gestimuleerd en uitgedaagd om anders te gaan denken. Pas dan kan je echt spreken van een beslissing door de ouders op basis van volledige informatie! DN: Heb je veel gehoor gevonden bij de overheid of bij andere belangrijke stakeholders? S. Hardonk: Ik nodigde veel overheidsdiensten uit, maar er waren vooral mensen uit de academische wereld, de Dovengemeenschap en de sector van revalidatie aanwezig op mijn doctoraatsverdediging. Intussen ben ik er al hier en daar over gaan praten, en het valt mij toch op dat mensen ook medici er niet altijd zo negatief tegenover staan, om ook VGT aan te bieden als een doof kind wordt geïmplanteerd. De meesten staan hier gewoonweg niet bij stil; ze hebben het nooit geleerd in hun opleiding, of weten er te weinig over om er echt iets mee te doen. En waarschijnlijk is dat ook zo bij de thuisbegeleidingsdiensten; de meesten voeren hetzelfde beleid als de revalidatiecentra waar ze mee verbonden zijn en daar komt dus geen VGT aan bod. Ouders krijgen dus via de thuisbegeleidingsdiensten meestal geen ander perspectief aangeboden. En je kan niet verwachten van ouders dat die dit allemaal zelf uitzoeken. De overheid zou moeten voorzien in een toegankelijk VGT-aanbod. En er zou ook nog meer onderzoek moeten gebeuren rond dit thema; alleen blijkt het zeker moeilijk te zijn om hier fondsen voor te vinden, en dat heeft opnieuw te maken met de medicalisering van onze samenleving en het moeilijk kunnen omgaan met diversiteit. DN: Bedankt voor dit interview! Fevlado heeft veel nuttige informatie gekregen. Wie geïnteresseerd is om de publicatie van Stefan Hardonk te lezen, kan een exemplaar uitlenen in het documentatiecentrum van Fevlado-Diversus in Sint-Amandsberg of er één bestellen bij uitgeverij VUB Press. Parents perspective on the care trajectory of their congenitally deaf child/stefan Hardonk VUB Press, 2011 ISBN Dovennieuws 2012 nr.3 7

10 TOEGANKELIJKHEID VAN VERKIEZINGEN VOOR DOVE GEBARENTALIGE PERSONEN Dit jaar zijn er in oktober weer gemeenteraadsverkiezingen. Verkiezingen zijn nog steeds niet volledig toegankelijk voor dove personen. Bij verkiezingen worden alle burgers verondersteld goed ingelicht naar het stemhokje te trekken. Soms wordt ook een actieve inbreng van de burger verwacht als bijzitter. Voor dove personen is dit niet zo evident. Fevlado heeft een document samengesteld met de mogelijke hindernissen en oplossingen om zo tot praktische richtlijnen te komen om ook dove personen op een volwaardige manier te laten deelnemen aan het politieke en publieke leven. Dit document vind je op de website terug: Interview met Michel Lacroix, kandidaat gemeenteraadsverkiezingen Deurne te worden. Nu ben ik sinds dit jaar ledenverantwoordelijke van Deurne. Ik ga bijna elke maand naar de vergaderingen van CD&V Antwerpen en Deurne. Daarom is het vanzelfsprekend dat ze mij gevraagd hebben of ik op de verkiezingslijst wil staan. Er zijn nog niet zoveel doven actief in de politiek en dus staan er ook nog steeds niet veel dove kandidaten op de verkiezingslijsten. Michel Lacroix is al een tijdje actief in de politiek en daarom wou Dovennieuws hem graag interviewen. Dovennieuws: In welke gemeente ben je kandidaat? M. Lacroix: In Deurne voor de 6e plaats. Boudewijn Muts (voorzitter CD&V Antwerpen) en Philip Heylen (Antwerps schepen van Cultuur en Toerisme) willen mij heel graag op de stadslijst zetten. Ze gaan proberen mij ergens op de eerste 15 plaatsen te zetten. Ze zeggen dat ik een grote kans heb om op de Provincieraadsverkiezing te staan. De verkiezingslijst zal in juli officieel zijn, het is nog wat te vroeg om zeker te zijn. DN: Waarom heb je beslist om je kandidaat te stellen? Was het gemakkelijk? M. Lacroix: Ik wou al lang in de politieke partij zitten en op een dag heb ik een brief geschreven naar de N-VA van Deurne maar ik kreeg geen reactie van hen. 2 jaar later in december 2008 tijdens het Winterconcert ontmoette ik Philip Heylen voor de eerste keer. In september 2009 heb ik hem opnieuw ontmoet tijdens de marathon in Berlijn ten voordele van Jong Dosporta. Ergens in oktober heb ik aan de kabinetssecretaris Nyota Janssen gevraagd hoe ik lid van CD&V kon worden uit sympathie voor Philip Heylen. Nyota vroeg mij of ik ambitie heb om in het bestuur te komen. Ik heb geschreven dat het mijn droom was. Philip Heylen had mij aan de bestuursleden van CD&V Antwerpen voorgesteld. En in februari 2010 werd ik gevraagd door Jef Huyskens (voorzitter CD&V Deurne) om bestuurslid van CD&V DN: Profileer je je ook als een dove kandidaat? Richt je je in je campagne ook naar onderwerpen belangrijk voor dove personen? M. Lacroix: Natuurlijk, ik ga iedereen zeggen dat ik doof ben en ik laat ze mijn CI ook zien. Ik wil natuurlijk op de eerste plaats mijn best doen voor dove personen, maar ik wil ook wel iets doen voor andersvaliden. Ik heb onlangs Mark Van Assche ontmoet, hij is schepen van Londerzeel. Hij vertelde mij over zijn nieuw opgerichte organisatie Tolbo vzw ( Toegankelijkheid Lokale Besturen en Overheidsorganisaties ) en het symposium (rond toegankelijkheid van openbare en lokale diensten en overheden voor personen met een functiebeperking) van 20 maart Ik kijk alvast uit naar onze samenwerking. DN: Ondervind je soms problemen als kandidaat of politicus omdat je doof bent? Zorgt de partij bij vergaderingen voor tolken? M. Lacroix: Er zijn wel politici die met mij communiceren, anderen vinden mij misschien niet interessant genoeg. Ik probeerde al om meer met de andere politici (zoals Philip Heylen, Marc Van Peel en andere) te communiceren maar er kwam niets van in huis. Ik wil hen niet storen of wil hen te vriend blijven, daarom sta ik altijd een beetje op een afstand. Ik weet natuurlijk dat dat niet goed is. CD&V Antwerpen betaalt de tolken VGT zelf en Deurne wou dat ook betalen maar ik vond dat het niet hoefde aangezien ze een beperkt budget hebben. We zijn wel overeengekomen dat voor de evenementen van CD&V Deurne ze de tolken VGT zelf betalen. Ze vonden dat de tolken VGT echt nodig waren. Op nationaal vlak zorg ik voor de tolk VGT, aangezien ik veel dove vrienden heb die lid zijn geworden van CD&V uit sympathie voor mij. Ik hoop in de toekomst dat de nationale CD&V in tolken VGT voorziet. DN: Vind je het belangrijk dat ook dove personen zich kandidaat stellen voor gemeenteraadsverkiezingen? Waarom? M. Lacroix: Waarom niet! Zolang er tolken VGT zijn kunnen ze het altijd proberen. En voor de dovengemeenschap vechten. 8 Dovennieuws 2012 nr.3

11 DOVE ONDERNEMERS IN VLAANDEREN: JOREN VERVOORT, electricien, hoef- en siersmid Voor elke editie van 2012 interviewt Dovennieuws een dove zelfstandige. Zij zijn het beste voorbeeld dat doven ook succesvol als zelfstandige actief kunnen zijn. Deze keer sprak Maddy Bonte met Joren Vervoort. Interview door Maddy Bonte Dovennieuws: Misschien kan je om te beginnen wat over jezelf vertellen? Joren Vervoort: Ik ben dus Joren Vervoort en ben 26 jaar. Ik ben doof geworden door een hersenvliesontsteking toen ik 4 jaar oud was. Ik woon voorlopig nog thuis bij mijn ouders en 1 broer. Zo kan ik me ook volledig concentreren op mijn eigen zaak. DN: Waar heb je school gelopen en welke opleiding heb je gevolgd? J. Vervoort: In het lager onderwijs ging ik naar Jonghelinckshof. In het middelbaar studeerde ik met grote onderscheiding af in het GITHO in Nijlen, in de richting industriële elektriciteit. Nadien volgde ik nog verschillende opleidingen voor hoefsmederij en siersmederij. In avondschool volgde ik nog elektriciteit. DN: Je werkt nu deeltijds als werknemer voor het automatiseren van verwarmings- en aircotechnieken. Daarnaast werk je ook als zelfstandige elektricien, hoef- en siersmederij. Hoelang doe je beide jobs al? J. Vervoort: Ik ben op 1 januari 2010 bij dat bedrijf gestart. Op dezelfde dag werd ik ook zelfstandig. Ik heb het geluk dat mijn baas flexibel is voor mij, zodat ik wel eens dagen kan verwisselen of verlof kan nemen als nodig is, bijvoorbeeld voor een keuring van een elektrische installatie voor het AREI. DN: Is het jouw bedoeling om beide jobs te blijven combineren? Of kan je iets meer over je zaak vertellen? Hoe is dat ontstaan en waarom wou je zelfstandig beginnen? J. Vervoort: Momenteel kan ik nog net beide jobs combineren, want ik werk bijna 16 uren per dag momenteel. Doordat ik nog voor een baas werk, heb ik wel meer werkzekerheid, vakantiegeld, ziekenkas als het nodig is,. Maar ik werk ook graag als zelfstandige omdat ik graag zelf iets wil opbouwen, dus het volledig werk zelf doen: alles plannen, materiaal kopen, het werk van A tot Z zelf uitvoeren. In feite is het mijn bedoeling om in de toekomst voltijds zelfstandig te worden, dat zit ook in mijn bloed. Bijna iedereen in mijn familie is zelfstandig. DN: Wat zijn de pluspunten aan een job als zelfstandige? Je mag uiteraard ook de minpunten vertellen? J. Vervoort: De pluspunten zijn : je bent je eigen baas, je kiest zelf je uren, je verdient meer als er veel werk is, je hebt meer verantwoordelijkheid, De minpunten zijn : je kan ook soms te veel verantwoordelijkheid hebben, als er minder werk is verdien je ook een pak minder dan bij een baas, er zijn ook moeilijke klanten waar je veel geduld voor moet hebben, veel stress, klanten die moeilijk doen voor betalingen, DN: Heb je als doof persoon qua communicatie met je klanten soms hindernissen of valt dat mee? J. Vervoort: Omwille van mijn doofheid is het soms moeilijk om te communiceren met de klanten, of om te bellen naar groothandelaars of klanten, maar de meeste klanten kunnen zich wel aanpassen aan mij. Ze sturen me dan een sms of . Zodra ze weten dat ik goed werk lever, maken ze daar niet echt een probleem van. Nieuwe potentiële klanten hebben hier soms wel schrik van. DN: Fevlado werkt nu samen met de overheid om een nieuw project afstandstolken op te richten. Dit zou handig zijn voor dove zelfstandigen, eindelijk toegankelijke commu- Dovennieuws 2012 nr.3 9

12 nicatie met de klanten. Zou je dat goed kunnen gebruiken binnen je zaak? J. Vervoort: Ik zou daar zeker graag gebruik van willen maken, ja. Dan kan ik eindelijk beter communiceren en bellen met klanten. Of naar groothandelaars bellen om een bestelling te doen of informatie over een product te vragen. Dit zou dove zelfstandigen zeker kunnen helpen. DN: Sommige zelfstandigen zuchten over de papiermolen met alsmaar strengere vereisten, ervaar je dat ook of is dat overroepen? J. Vervoort: Ik kan dat begrijpen, ja. Ik zelf werk heel graag in de praktijk enz. Maar al dat papierwerk, dat haat ik het meeste. Eerlijk gezegd noem ik dat mijn tijdsverspilling. DN: Zelfstandige doven kunnen in aanmerking komen voor financiële steun door de overheid zoals tolkuren A, hulpmiddelen e.d. Gebruik je ze? J. Vervoort: Momenteel gebruik ik ze niet echt. Eerlijk gezegd weet ik daar niet veel over. De dove zelfstandigen zouden meer informatie moeten krijgen over die steun. DN: Krijg je veel dove klanten over de vloer? Krijgen ze speciale aandacht of is elke klant gelijk voor jou? Zo ja speciale aandacht, hoe of op welk vlak? J. Vervoort: Ik heb nog maar 1 dove klant gehad. Ik moest bij Jan Verhoeven in zijn nieuw huis een elektrische installatie plaatsen. In feite is elke klant gelijk. Maar ik werk liever voor dove klanten. Dan kan ik communiceren in gebarentaal. DN: Je beroep is geen job van nine to five. Wellicht moet je soms ook s avonds werken? Hoe of wanneer probeer je tijd te maken voor je vriendin en je hobby s? J. Vervoort: Ik heb inderdaad zeer weinig vrije tijd. Maar op zondag werk ik echt niet, die dag is voor mijn vriendin. Ik probeer af en toe tijd vrij te maken voor mijn vrienden door bijvoorbeeld met hen te voetballen of uit te gaan op zaterdag. Een echte eigen hobby, daar heb ik niet echt tijd voor. DN: Zijn er toekomstplannen binnen je zaak of is dat nog een ver van je bed show? J. Vervoort: De toekomst is vooral de zaak verder uitbreiden. Opvolgers heb ik nog niet, kinderen heb ik nog niet. Maar het zou wel mooi zijn als ik later een bloeiende zaak aan mijn kinderen zou kunnen overlaten. DN: Wat zou je dove mensen aanraden als ze ook een zaak willen starten? J. Vervoort: Bezint eer ge begint. Met deze uitspraak wil ik zeggen, denk er goed over na. Een eigen zaak bepaalt je leven. Je partner moet er ook mee kunnen leven. Een eigen zaak opstarten heeft voordelen, maar ook nadelen! DN: Alvast bedankt voor dit interview, Joren! NIEUW BESTUUR VOOR FEVLADO-DIVERSUS vzw Op 9 april 2012 werd het bestuur van Fevlado-Diversus vernieuwd. Beirnaert Dirk, Platteau Hugo, Melis Hilde, Romeijn Marie en Stevens Helga vormen de Raad van Bestuur van Fevlado-Diversus. Dat betekent dus enkele nieuwe gezichten die op de eerste vergadering al grondig werden ingeleid in de werking van Fevlado-Diversus. In de Algemene Vergadering zetelen verder nog Andre Lathouwers en een tweede afgevaardigde van Fevlado. Dirk Beirnaert wordt secretaris van Fevlado-Diversus en Hugo Platteau blijft voorzitter. We wensen de nieuwe ploeg veel succes toe! Contact: Voorzitter Hugo Platteau voorzitterdiversus@fevlado.be Secretaris Dirk Beirnaert dirk.beirnaert@gmail.com Algemeen contactadres diversus@fevlado.be Werelddovendag 2012 zaterdag 29 september 2012 te Leuven meer info volgt! 10 Dovennieuws 2012 nr.3

13 Kortrijk - JW De Haerne jongerenwerking@dehaerneclub.be website: lokaa: Clubhuis De Haerne Kortrijksestraat Kortrijk - Heule Gent - JC De Joker jcdjoker@gmail.com website: Lokaal: Dovenclub Gent Stropkaai Gent Brugge - JW Dewitte s Doordrijvers jwdwd@nowedo.be website: Lokaal: DOC Effeta Polderstraat 76a 8310 St Kruis Brugge Antwerpen - JC De Vlinder devlinder@madosavzw.be website: Lokaal: Madosa Haantjeslei Antwerpen. Tunhout - JC De Kempen dekempen@piramime.be website: Lokaal: Sociaal - Cultureel Centrum Piramime Hendrik Consciencestraat Turnhout Beste jongeren, Hopelijk hebben jullie een leuke paasvakantie gehad en zijn de examens ook goed verlopen voor de jongeren in het middelbaar. Bij Jong-Fevlado is de cursusavond Financiën goed verlopen. We werken nu ook volop aan ons eerste kamp samen met FFSB-jeunes (vereniging voor dove jongeren in Brussel en Wallonië). Meer zullen jullie hierover lezen in de volgende jongerenkrant. Ook zijn een aantal bestuursleden bezig met het snowcamp! Begin maar alvast te sparen J Ten slotte willen we iedereen nog veel succes wensen met de examens in juni! Jeugdige groetjes Jong Fevlado Hasselt - Kajong info@kajong.be website: In deze jongerenkrant: Nieuws van de aangesloten clubs Estafette: Sara Van Leuven WIE ZIJN WE? Voorzitter Hannes De Durpel - verantwoordelijk voor leiding op vergaderingen, contact met binnen- en buitenland - Ondervoorzitter Sammy Van Landuyt - verantwoordelijk voor inventarisatie en neemt voorzitter zijn taken over wanneer nodig - Secretaris Dennis Deschildre - verantwoordelijk voor administratie, opvolgen en contact houden met binnen- en buitenland - Schatbewaarder Yves Van Acker - verantwoordelijk voor financiën en sensiblisatie (website) - Verslaggever Dora Moens - verslaggeving op vergaderingen en verantwoordelijk voor sensibilisatie (Jongerenkrant) - Bestuurslid Marieke Kusters - mede verantwoordelijk voor activiteiten en afgevaardigde Jong-Fevlado in AV Fevlado - Adviseurs Stefaan Breemersch & Geert Dirickx - verantwoordelijk voor advies over jeugdclubs & jongerenwerkingen en zorgen voor een goede communicatie Dovennieuws 2012 nr.3 Jongerenkrant 11

14 NIEUWS VAN DE AANGESLOTEN CLUBS JWDWD: Het videoverslag van de activiteit van 3 maart kan je bekijken in Youtube van Dieter Muylaert: IDENTIKIT Naam? Kameleon Jongeren Afkorting? Kajong Leeftijd? Vanaf 12 jaar Locatie? Hasselt, Leuven, Antwerpen Ontstaan? 2003 (GON-Vriendenkring) Bestuur? Website? Contact? Eva Vansichen (voorzitter), Jelissa Smet (secretaresse), Marieke Kusters hulpsecretaresse), Benoît Ramakers (schatbewaarder), Kevin Cams (webmaster), Mathias Uwaerts (verzekeringsagent) info@kajong.be Aangesloten bij Jong-Fevlado sinds december 2011! JCDJ: Meer foto s van het bezoek aan de brouwerij en de halveliterfuif kan je bekijken op de website van De Joker. KAJONG: Verslag Kajong-reisje Kajong is fier een mooi en geslaagd weekend achter de rug gehad te hebben. We gingen van 13 t.e.m. 15 april naar Houffalize! Met 30 kleurrijke, kakelende Kajong-kameraden, gingen wij uitdagingen aan met de Challenge-parcours, quizden we erop los, sjorden we bruggen, speelde we Het Sterkste Geslacht, werden we ergens gedropt om dan s avonds laat met stafkaart en kompas terug in het huisje terecht te komen en als laatste activiteit waagden we ons aan een spelletje Stratego in het bos. Kortom, een onvergetelijk weekend! JWDHC: Tandenborstel: Jammer genoeg ging deze activiteit niet door maar we hebben er wel een gezellige avond van gemaakt! Hiernaast lezen jullie enkele mooie gedichtjes, in opdracht van het bestuur bij het spel Het Sterkste Geslacht. 12 Dovennieuws 2012 nr.3 Jongerenkrant