Het visualiseren van argumentatie. Susan van den Braak

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het visualiseren van argumentatie. Susan van den Braak"

Transcriptie

1 Het visualiseren van argumentatie Susan van den Braak 1

2 Overzicht Argument visualisatie Wat? Waarom? Hoe? Onderzoek Methode Resultaten Voorbeeldproject Making Sense of Evidence 2

3 Overzicht Argument visualisatie Wat? Waarom? Hoe? Onderzoek Methode Resultaten Voorbeeldproject Making Sense of Evidence 3

4 Het visualiseren van argumenten Het visualiseren van argumenten en tegenargumenten Identificeer de verschillende onderdelen van een argument en de (inferentiële) relaties ertussen Het resultaat wordt weergegeven in box and arrow diagrammen (bv. een boom of een graaf) Hierdoor wordt de structuur van een argument weergegeven en wordt duidelijk hoe de premissen en conclusies samenhangen 4

5 5 Argument diagram

6 Bouwstenen van argument diagrammen Knopen (boxen, cirkels, ) Representeren claims, proposities, statements, beweringen Deze vormen de premissen en conclusies van een argument Links tussen knopen (lijnen, pijlen) Representeren relaties, connecties, inferenties Waarbij de pijl de richting van de relatie van premisse naar conclusie weergeeft Relaties kunnen zowel positief als negatief zijn 6

7 Verschillende modellen van argumentatie Ieder model heeft zijn eigen bouwstenen Toulmin Analyseerde de logische structuur van argumenten Argumenten bestaan uit datums (feiten), claims (beweringen), warrants (rechtvaardigingen), rebuttals (weerleggingen), qualifiers en backings (ondersteuning) Deze concepten kunnen gebruikt worden om argumenten te visualiseren Wigmore Ontwikkelde een methode om bewijs in een rechtszaak te visualiseren Wigmore s diagrammen bestaan uit veel verschillende typen knopen (verschillende soorten bewijs) en relaties 7

8 8 Toulmin diagram

9 9 Wigmore diagram

10 Voordelen van argument visualisatie Het visualiseren van informatie helpt bij: Overzichtelijk weergeven van grote hoeveelheden informatie Beter structureren van gedachten Makkelijker communiceren Het visualiseren van argumenten helpt bij: Het oplossen van wicked problems Deze problemen zijn onduidelijk of niet compleet gespecificeerd en hebben geen duidelijke criteria waaraan de oplossing moet voldoen Het nadenken over de structuur van een argument en het expliciet maken van claims. Dit zorgt ervoor dat studenten hun argumenten beter kunnen beoordelen doordat ze: Makkelijker kunnen nagaan of hun argumenten worden ondersteund door bewijs Makkelijker sterke en zwakke punten van hun argumenten kunnen identificeren Makkelijker inconsistenties en gaten kunnen ontdekken 10

11 Argument visualisatie software Het structureren en visualiseren van argumenten door middel van een computerinterface Araucaria ( Rationale (Reason!Able) ( Belvedere ( Cohere ( Convince Me ( Questmap En vele anderen ( 11

12 Toepassingsgebieden Onderwijs Aanleren van redeneer- en argumentatietechnieken Aanleren van discussietechnieken Gezamenlijke probleemoplossing Structureren van discussies Structureren van gezamenlijke en conflicterende argumenten Recht Oplossen van misdaden (criminaliteitsanalyse) Voorbereiden van rechtszaken Nemen van beslissingen door de rechter 12

13 Araucaria Araucaria is vooral gericht op onderwijs, maar is bovenal een wetenschappelijke tool en minder geschikt voor dagelijks gebruik. Argumenten worden opgebouwd door middel van het selecteren van regels tekst uit brondocumenten Maakt gebruik van argumentatieschema s Ondersteunt verschillende argumentatie modellen en kan deze automatisch vertalen 13

14 14 Araucaria diagram

15 Rationale Rationale is een commerciële tool en is daardoor makkelijker in het gebruik. Het wordt vooral gebruikt in het onderwijs. Argumenten worden opgebouwd door het handmatig toevoegen van knopen aan de graaf Het programma bevat ook verschillende templates Gebruikers kunnen hun aangeven in welke mate zij zeker zijn van bepaalde elementen van hun argumenten Bevat functionaliteit om makkelijker te kunnen werken met grote diagrammen 15

16 16 Rationale diagram

17 Araucaria versus Rationale In Araucaria is het alleen mogelijk om door middel van het selecteren van tekst een diagram te maken Hierdoor is er wel altijd een directe link met het brondocument In Rationale is zo n link alleen mogelijk via hyperlinks Araucaria is expliciet gebaseerd op verschillende modellen van argumentatie en biedt de mogelijkheid om argumentatie schema s te gebruiken Rationale is makkelijker in het gebruik en biedt de gebruikers meer ondersteuning, daarnaast is er meer vrijheid bij het maken van diagrammen In Araucaria kan bijvoorbeeld maar één tegenargument per (sub)conclusie gebruikt worden Rationale biedt meer verschillende knooptypen en relaties 17

18 Verwachte effecten van deze software Verschillende auteurs claimen dat gebruikers van de argument visualisatie software profiteren doordat: Hun redeneerkwaliteiten verbeteren Ze efficiënter redeneren Ze sterkere argumenten maken Ze betere beslissingen nemen Ze sneller en beter leren 18

19 Overzicht Argument visualisatie Wat? Waarom? Hoe? Onderzoek Methode Resultaten Voorbeeldproject Making Sense of Evidence 19

20 Argument visualisatie software testen Usability Is het programma eenvoudig in gebruik, makkelijk te leren en overzichtelijk? Effectiviteit Wat is het effect van het gebruik van de software op de prestaties van de gebruikers? Gaan de gebruikers echt beter redeneren? Welke voordelen heeft de software ten opzichte van andere methoden? 20

21 Argument visualisatie software testen Usability Is het programma eenvoudig in gebruik, makkelijk te leren en overzichtelijk? Effectiviteit Wat is het effect van het gebruik van de software op de prestaties van de gebruikers? Gaan de gebruikers echt beter redeneren? Welke voordelen heeft de software ten opzichte van andere methoden? 21

22 Voorwaarden voor valide onderzoek Criteria voor valide experimenten Gebruik betrouwbare maten en meetmethodes Gebruik ten minste één controle groep Randomiseren Homogeniseren of counterbalancen Van den Braak et al. (2006) 22

23 Voorbeeld onderzoeksopzet Pre-test Bepaal of er vooraf al verschillen tussen de groepen bestaan Testopdracht Beide groepen maken dezelfde opdracht Laat de ene groep de software gebruiken en tenminste één controle groep een ander medium (bijvoorbeeld pen en papier) of een andere software tool Post-test Meet achteraf of de software effect heeft op de algemene redeneerkwaliteiten 23

24 Voorwaarden voor valide onderzoek Criteria voor valide experimenten Gebruik betrouwbare maten en meetmethodes Gebruik ten minste één controle groep Randomiseren Homogeniseren of counterbalancen 24

25 Het vinden van betrouwbare maten Het meten van de effectiviteit van een argument visualisatie tool is moeilijk, hiervoor is het nodig de geproduceerde argumenten te beoordelen: Kwaliteit van de structuur van het argument (objectief) Gedetailleerdheid (bijvoorbeeld het aantal elementen in een argument) Coherentie en geldigheid Kwaliteit van de inhoud van het argument (subjectief; beoordeling door expert nodig) Compleetheid Relevantie Toepasselijkheid 25

26 Een overzicht van bestaand onderzoek Verschillende auteurs hebben de effecten van argument visualisatie software op de prestaties van de gebruikers gemeten Convince Me Questmap Belvedere Reason!Able Van al deze onderzoeken hebben we de validiteit bekeken en beoordeeld naar aanleiding van de eerder genoemde criteria Van den Braak et al. (2006) 26

27 Resultaten Convince Me Geen valide experiment Test Software groep Controle groep Opdracht.6.45 < 0.05 Post-test.5.4 < 0.05 p Significante effecten 27

28 Resultaten Questmap Geen valide experiment Test Software groep Controle groep Pre-test Post-test p Geen significante effecten 28

29 Resultaten Belvedere Valide experiment Test Software type p Matrix Graaf Tekst Opdracht < 0.49 Post-test < 0.96 Geen significante effecten 29

30 Resultaten Reason!Able Geen valide experiment De prestaties van de studenten verbeterden door het gebruik van Reason!Able sterker dan door conventionele leermethoden Er worden geen uitspraken gedaan over de significantie van de gevonden verschillen 30

31 Conclusie Niet alle experimenten leveren significante resultaten op, maar de gevonden verschillen wijzen wel in de goede richting Het enige valide experiment (Belvedere) toonde geen significante verschillen aan Significante verschillen werden alleen gevonden in een invalide experiment (Convince Me) Het is nodig nieuw onderzoek uit te voeren dat het in Van den Braak et al. (2006) voorgestelde stappenplan volgt om aan te tonen dat argument visualisatie software de prestaties van de gebruikers echt verbetert 31

32 Overzicht Argument visualisatie Wat? Waarom? Hoe? Onderzoek Methode Resultaten Voorbeeldproject Making Sense of Evidence 32

33 Het Making Sense of Evidence project Het ondersteunen van criminaliteitsanalisten door middel van software in: Het ontdekken van patronen Het kunnen aanwijzen van inconsistenties Het identificeren van missend bewijs Het communiceren van de resultaten van de analyse Voorkomen van tunnelvisie (?) 33

34 De taak van analisten binnen een rechercheonderzoek Moeten een objectieve kijk op de zaak en het gevonden bewijs geven en zo veel mogelijk alternatieven onderzoeken Selecteren, filteren en evalueren van de binnenkomende informatie Visualiseren van deze informatie in schema s (tijdslijnen of relatieschema s) Dit proces resulteert in nieuwe zoekvragen voor de rechercheurs die verbonden zijn aan de zaak 34

35 Het AVERs prototype Argument Visualization for Evidential Reasoning based on stories Sense-making software voor criminaliteitsanalyse Analisten kunnen scenario s van wat er gebeurd zou kunnen zijn construeren en visualiseren en kunnen deze verhalen verbinden aan de beschikbare bewijsstukken zodat: Het structureren van grote hoeveelheden bewijs makkelijker wordt Meerdere scenario s tegelijkertijd beoordeeld (kunnen) worden Aangegeven kan worden waarom bepaalde scenario s ondersteund of verworpen worden door bepaald bewijsmateriaal Van den Braak et al. (2008) 35

36 Het visualiseren van scenario s en bewijs Structureren en inzichtelijk maken van informatie door middel van scenario s Het vergelijken van verschillende hypotheses (scenario s) Het verbinden van de op deze manier geconstrueerde scenario s met het beschikbare bewijs De onderliggende redenering expliciet maken en vastleggen hoe bepaalde bewijsstukken het verhaal ondersteunen Kritisch oordelen over de vastgelegde relaties 36

37 Het visualiseren van scenario s en bewijs Structureren en inzichtelijk maken van informatie door middel van scenario s Deze scenario s worden gevisualiseerd door middel van temporele/causale netwerken Het verbinden van de op deze manier geconstrueerde scenario s met het beschikbare bewijs Deze relaties tussen bewijs en gebeurtenissen worden gevisualiseerd door middel van argumenten 37

38 De gebruikersinterface van AVERs menu visualisatie edit 38

39 Specifieke eisen voor deze software Argument visualisatie software voor criminaliteitsanalyse moet de gebruiker in staat stellen om: Een directe link tussen de knopen en de originele bewijsstukken bij te houden Argumentatie schema s te gebruiken om aan te geven welk soort bewijs er gebruikt is en de relatie tussen bewijs en scenario s kritisch te kunnen beoordelen 39

40 Voorbeeld: De zaak Rijkbloem Nicole, een bakkersdochter, gaat weg bij Rijkbloem, een kruimeldief. Nicole gaat met haar ouders langs Rijkbloem. Er ontstaat een ruzie tussen Rijkbloem en Nicole s vader, die eindigt in de dood van vader De politie krijgt twee verhalen te horen: Nicole en haar moeder vertellen dat tijdens de ruzie Rijkbloem een pistool trok, aanlegde en vader door het hoofd schoot Rijkbloem beweert dat moeder een revolver uit haar handtas pakte en op hem richtte. Toen hij haar arm wegsloeg, ging de revolver af en werd vader geraakt 40

41 41 Scenario s in AVERs

42 42 Scenario s ondersteunen in AVERs

43 De relaties tussen scenario en bewijs Worden weergegeven door middel van argumentatie schema s Veelvoorkomende redeneerpatronen voor redeneren over bewijs, bestaande uit een of meer premissen en een conclusie ALS een getuige iets zegt DAN is het waar ALS het DNA van het bloed op het mes overeenkomt met DNA slachtoffer DAN is het mes het moordwapen Bij elk schema horen kritische vragen Kritische vragen zijn er om een schema te testen Als een schema de tests niet doorstaat, dan moet je je afvragen of het bewijs het scenario wel echt ondersteunt 43

44 44 Argumenten in AVERs

45 De evaluatie van AVERs Toetsend (kwantitatief) onderzoek Onderzoeken hoe de gebruiksvriendelijkheid van de software beoordeeld wordt Onderzoeken wat het effect is van de software op de prestaties van de gebruiker Onderzoeken of de gebruikte kennisrepresentatie overeenkomt met de praktijk 45

46 De evaluatie van AVERs Toetsend (kwantitatief) onderzoek Onderzoeken hoe de gebruiksvriendelijkheid van de software beoordeeld wordt Onderzoeken wat het effect is van de software op de prestaties van de gebruiker Onderzoeken of de gebruikte kennisrepresentatie overeenkomt met de praktijk 46

47 Het testen van de usability van AVERs Laat de gebruikers de software gebruiken zonder instructies vooraf en kijk of ze in staat zijn om een voorbeelddiagram na te maken (experiment 1) Laat de gebruikers de gebruiksvriendelijkheid van de software beoordelen op een 5-puntsschaal (experiment 2) Cognitive Walkthrough (afstudeerscriptie Jauco Noordzij) 47

48 Resultaten Maat Experiment 1 Experiment 2 Gebruiksvriendelijkheid van het geheel 3,13 2,80 Gebruiksgemak van specifieke functies 4,03 3,31 Begrijpelijkheid 3,13 Alle maten zijn op een schaal van 1 tot 5 48

49 Resultaten Maat Experiment 1 Experiment 2 Gebruiksvriendelijkheid van het geheel 3,13 2,80 Gebruiksgemak van specifieke functies 4,03 3,31 Begrijpelijkheid 3,13 Mogelijke verklaring voor de daling in waardering: In experiment 1 werd een beperkte versie van AVERs getest waarin alleen argumenten gemaakt konden worden In experiment 2 werd een complete en complexere versie getest werd waarin ook scenario s gemaakt konden worden 49

50 Resultaten Het gebruiksgemak van specifieke functies is toereikend Het aanmaken van nieuwe knopen, quotes, schema s en links, en het inklappen van knopen en links is onderzocht De gebruiksvriendelijkheid van het geheel moet verbeterd worden Met name de traagheid van het systeem wordt als een nadeel ervaren 50

51 De evaluatie van AVERs Toetsend (kwantitatief) onderzoek Onderzoeken hoe de gebruiksvriendelijkheid van de software beoordeeld wordt Onderzoeken wat het effect is van de software op de prestaties van de gebruiker Onderzoeken of de gebruikte kennisrepresentatie overeenkomt met de praktijk 51

52 Het testen van de effectiviteit van AVERs Onderzoeken of de prestaties van AVERs gebruikers beter zijn dan die van anderen De treatment groep gebruikt AVERs terwijl de controle groep een andere tool of pen en papier gebruikt Onderzoeken of bepaalde functies de prestaties van de gebruikers verbeteren Zowel de treatment als de controle groep gebruiken (een andere versie van) AVERs 52

53 Het testen van de effectiviteit van AVERs Onderzoeken of de prestaties van AVERs gebruikers beter zijn dan die van anderen Onderzoeken of bepaalde functies de prestaties van de gebruikers verbeteren 53

54 Probleem: omgaan met grote zaken Grote diagrammen moeten leesbaar en handelbaar blijven Wensen van criminaliteitsanalisten: Verschillende abstractie niveaus Inzoomen op details Overzicht houden op het geheel 54

55 Functionaliteit: omgaan met grote zaken Compressie en decompressie Het zichtbaar of onzichtbaar maken van bijvoorbeeld schema s Refinement Het invoegen van nieuwe knopen tussen twee reeds verbonden knopen 55

56 56 Compressie

57 57 Refinement

58 Het experiment effectiviteit Proefpersonen Taak 16 criminaliteitsanalisten en studenten van de politieacademie in Zutphen 2 condities Het analyseren van een simpele moordzaak in AVERs bestaande uit 5 brondocumenten Metingen Kwaliteit van de analyse Snelheid Begrip van de zaak Van den Braak et al. (2008) 58

59 Resultaten Meting Treatment groep Controle groep p Kwaliteit 1,01 0,73,05 * Compleetheid 16,25 15,50,40 Structuur 6,00 4,75,24 Correctheid 6,25 1,88,04 * Snelheid 3286 sec 3972 sec,06 (*) Begrip 14,88 14,14,16 59

60 Resultaten Alle resultaten in de voorspelde richting Slechts twee resultaten significant Aanbevelingen Herhaal experiment met een groter aantal proefpersonen Gebruik een uitgebreidere, ingewikkeldere casus 60

61 De evaluatie van AVERs Toetsend (kwantitatief) onderzoek Onderzoeken hoe de gebruiksvriendelijkheid van de software beoordeeld wordt Onderzoeken wat het effect is van de software op de prestaties van de gebruiker Onderzoeken of de gebruikte kennisrepresentatie overeenkomt met de manier van redeneren van de doelgroep 61

62 De kennisrepresentatie Hoe redeneren experts, toekomstige gebruikers,? Hoe interpreteren zij de relaties die in het systeem worden vastgelegd en waarom interpreteren zij die op deze manier? Representatie moet overeenkomen met de praktijk en zo natuurlijk mogelijk zijn Zo dicht mogelijk bij de werkelijke aard van de kennis blijven 62

63 Het experiment kennisrepresentatie Proefpersonen: 14 rechtenstudenten and 13 AIO s aan de rechtenfaculteit Taak: Benoemen van de aard van verschillende relaties Kiezen van een richting voor het representeren van verschillende soorten informatie 63

64 64 Taak 1

65 65 Taak 2

66 Resultaten Met name voor de relaties tussen bewijsstukken en gebeurtenissen is de richting van belang voor het begrijpen ervan Het omdraaien van de richting maakt het interpreteren van de relaties moeilijker Voor alle soorten informatie heeft de voorgestelde richting de voorkeur Het theoretische model dat ten grondslag ligt aan AVERs komt overeen met de intuïties van potentiële gebruikers 66

67 Conclusie Verschillen AVERs ten opzichte van andere tools: Het systeem is gebaseerd op een theorie van het redeneren over bewijs Het is gedetailleerder en complexer dan meer generieke systemen Het is hierdoor moeilijker te gebruiken voor niet-professionals Deze functionaliteit echter is wel nodig voor gebruik in de praktijk Training is daarom belangrijk Er is empirisch onderzoek gedaan naar zowel de usability als de effectiviteit van deze software Hierbij is het van belang grote zaken te gebruiken in combinatie met getrainde proefpersonen Helaas zijn tot nu toe slechts bepaalde functies van de software getest 67

68 Vragen? 68

Hebben we nu alles gedaan? Voorbeeld. Identificeer aannames KRITISCH DENKEN

Hebben we nu alles gedaan? Voorbeeld. Identificeer aannames KRITISCH DENKEN KRITISCH DENKEN 10 Co-premissen I Hebben we nu alles gedaan? Denk nog eens terug aan wat het betekent om een kritisch denker te zijn... is het voldoende om een redenering te structureren? Kritisch Denken

Nadere informatie

Beoordeling van het PWS

Beoordeling van het PWS Weging tussen de drie fasen: 25% projectvoorstel, 50% eindverslag, 25% presentatie (indien de presentatie het belangrijkste onderdeel is (toneelstuk, balletuitvoering, muziekuitvoering), dan telt de presentatie

Nadere informatie

Proeftentamenvragen UE&UX Utrecht, 20 juni Disclaimer

Proeftentamenvragen UE&UX Utrecht, 20 juni Disclaimer Proeftentamenvragen UE&UX 2017-2018 Utrecht, 20 juni 2018 Disclaimer Het tentamen en hertentamen zullen bestaan uit multiple choice vragen, enkele open vragen en een casus. Als richtlijn voor het gewicht

Nadere informatie

Groeperen. Het weldoordacht ordenen en weergeven van informatie. Groeperen van items. Groeperingprincipes kiezen. Geordend.

Groeperen. Het weldoordacht ordenen en weergeven van informatie. Groeperen van items. Groeperingprincipes kiezen. Geordend. Overzicht Methodiek KRITISCH DENKEN met RATIONALE KRITISCH DENKEN Groeperen Redeneren Structureren Analyseren Evalueren Oordelen 4 Grondslagen van Redeneren I Het weldoordacht ordenen en informatie. Het

Nadere informatie

ibridge/andk the analyst s connection

ibridge/andk the analyst s connection ibridge/andk the analyst s connection ibridge / ANDK Uiteraard weet ú als criminaliteitsanalist als geen ander dat u met behulp van de Analyst s Notebook software analyseschema s handmatig kunt opbouwen

Nadere informatie

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren

Nadere informatie

Onderzoek uitvoeren. van vraag naar antwoord logica en observaties

Onderzoek uitvoeren. van vraag naar antwoord logica en observaties Onderzoek uitvoeren van vraag naar antwoord logica en observaties controleerbaarheid (gedragsfouten) vakkundigheid (strategiefouten) logica (redeneerfouten) validiteit (systematische fouten) betrouwbaarheid

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke

Nadere informatie

Kritisch Denken met Rationale

Kritisch Denken met Rationale Docentendag Maatschappijleer 2018 Kritisch Denken met Rationale Timo ter Berg & Daan van Riet Kritisch Denken Inhoud 1. Introductie 2. Belang Kritisch Denken (= KD) 3. Wat is KD? 4. Hoe ontwikkel je KD-vaardigheden?

Nadere informatie

Stappen. Evalueren van redenen. (overigens ) Evalueren van een bewering KRITISCH DENKEN. 18 Evalueren van Beweringen en Redenen.

Stappen. Evalueren van redenen. (overigens ) Evalueren van een bewering KRITISCH DENKEN. 18 Evalueren van Beweringen en Redenen. Evalueren van een bewering KRITISCH DENKEN 18 Evalueren van Beweringen en Redenen. Scenariotest Stel dat iemand iets beweert, bijvoorbeeld: Er bestaat geen grootste priemgetal. Gemalen hoorn van rinoceros

Nadere informatie

De Taxonomie van Bloom Toelichting

De Taxonomie van Bloom Toelichting De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog

Nadere informatie

Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool

Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool 1 Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool Milou de Smet, Saskia Brand-Gruwel & Paul Kirschner Open Universiteit Goed schrijven is een belangrijke, maar complexe vaardigheid. De schrijver

Nadere informatie

Hoofdstuk 17: Grafieken en diagrammen: waarom

Hoofdstuk 17: Grafieken en diagrammen: waarom Hoofdstuk 17: Grafieken en diagrammen: waarom 17.0 Inleiding In Hoofdstuk 16: Grafieken en diagrammen - gids, bekeken we hoe we diagrammen invoegen, bewerken en opmaken. In dit hoofdstuk zullen we de principes

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Opgave 1 Een sceptische schnauzer en een sceptische arts

Vraag Antwoord Scores. Opgave 1 Een sceptische schnauzer en een sceptische arts Opgave 1 Een sceptische schnauzer en een sceptische arts 1 maximumscore 3 een uitleg dat de schnauzer vragen stelt die blijk geven van metafysisch scepticisme: hij vraagt zich af of er wel een buitenwereld

Nadere informatie

In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen.

In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen. Leerlijn programmeren In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen. Deze leerlijn is opgebouwd aan de

Nadere informatie

Informatieuitwisseling 2014/2015. Argumentatie: een AI-perspectief. Henry Prakken 14 Januari 2015

Informatieuitwisseling 2014/2015. Argumentatie: een AI-perspectief. Henry Prakken 14 Januari 2015 Informatieuitwisseling 2014/2015 Argumentatie: een AI-perspectief Henry Prakken 14 Januari 2015 Wat is argumentatie? Een standpunt ondersteunen met gronden om twijfel aan dat standpunt weg te nemen Logica

Nadere informatie

I nhoud. Voorwoord 5. Inleiding 11

I nhoud. Voorwoord 5. Inleiding 11 I nhoud Voorwoord 5 Inleiding 11 1 Ruziën of discussiëren 13 1.1 Wie beweert, moet bewijzen 13 1.2 Het belemmeren van het geven van een mening 16 1.2.1 Het taboe verklaren van een standpunt 17 1.2.2 Het

Nadere informatie

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek. Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van

Nadere informatie

EBP: het nemen van beslissingen

EBP: het nemen van beslissingen EBP: het nemen van beslissingen EBP platform werkgroep Erica Baarends, Ergotherapie Ingrid Driessen en Xandra Gielen, Creatieve Therapie Saskia Duymelinck, Vepleegkunde Jacques Geraets, Fysiotherapie Michelle

Nadere informatie

Examenprogramma natuurkunde havo

Examenprogramma natuurkunde havo Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

Schrijf een goede betogende brief bij geschiedenis

Schrijf een goede betogende brief bij geschiedenis Schrijf een goede betogende brief bij geschiedenis Een aantal aanwijzingen voor het aangeven van het historisch belang van een persoon of gebeurtenis. Betoog (uit Topniveau) Mening (standpunt) van de schrijver

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D havo

Examenprogramma wiskunde D havo Examenprogramma wiskunde D havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Excel reader. Beginner Gemiddeld. bas@excel-programmeur.nl

Excel reader. Beginner Gemiddeld. bas@excel-programmeur.nl Excel reader Beginner Gemiddeld Auteur Bas Meijerink E-mail bas@excel-programmeur.nl Versie 01D00 Datum 01-03-2014 Inhoudsopgave Introductie... - 3 - Hoofdstuk 1 - Databewerking - 4-1. Inleiding... - 5-2.

Nadere informatie

Kijken naar Kinderen. Ed van den Berg, STAIJ Excellentiegroep, 31/10/2011

Kijken naar Kinderen. Ed van den Berg, STAIJ Excellentiegroep, 31/10/2011 Kijken naar Kinderen Ed van den Berg, STAIJ Excellentiegroep, 31/10/2011 Dit verslagje bevat enkele kijkwijzers om naar kinderen te kijken bij onderzoekend leren en hun vooruitgang te volgen. Onderwijs

Nadere informatie

Waarom een samenvatting maken?

Waarom een samenvatting maken? Waarom een samenvatting maken? Er zijn verschillende manieren om actief bezig te zijn met de leerstof. Het maken van huiswerk is een begin. De leerstof is al eens doorgenomen; de stof is gelezen en opdrachten

Nadere informatie

Doel training. Programma Programma Voordelen voor de kandidaat. Uitgangspunten EVC. Assessoren en EVC-begeleiders training

Doel training. Programma Programma Voordelen voor de kandidaat. Uitgangspunten EVC. Assessoren en EVC-begeleiders training Assessoren en EVC-begeleiders training 19 februari 2009 en 15 januari 2010 Desirée Joosten-ten Brinke, CELSTEC, Open Universiteit Nederland Doel training Aan het einde van deze training weten de deelnemers:

Nadere informatie

Meten we wat we willen meten?

Meten we wat we willen meten? 15/11/ 17 Meten we wat we willen meten? De validiteit van comparatief beoordelen Marije Lesterhuis Welke tekening is beter? Welke tekening is beter? Verschillende onderdelen van een poppetje aanwezig De

Nadere informatie

Kennis na het volgen van de training. Na het volgen van deze training bent u in staat:

Kennis na het volgen van de training. Na het volgen van deze training bent u in staat: Training Trainingscode Duur Gepubliceerd Taal Type Leermethode Kosten SF2015V8 4 dagen 02/02/2015 Nederlands & Engels Developer, basis Invidueel & klassikaal Op aanvraag Deze training richt zich op het

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde havo

Examenprogramma scheikunde havo Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen

Nadere informatie

i2 TextChart text visualized

i2 TextChart text visualized i2 TextChart text visualized i2 TextChart i2 TextChart is een krachtige tool waarmee u ongestructureerde tekstbestanden eenvoudig kunt structureren en de informatie hierin kunt visualiseren. Uw gegevens

Nadere informatie

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. De Reizende DNA Rechter

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. De Reizende DNA Rechter Afsluitende les Leerlingenhandleiding De Reizende DNA Rechter Dossier HER2 cellijn Achtergrond informatie Mevrouw X is een borstkankerpatiënt. Voor onderzoek zijn bij haar tumorcellen afgenomen en op kweek

Nadere informatie

DENKVAARDIGHEDEN bron: The Parallel Curriculum

DENKVAARDIGHEDEN bron: The Parallel Curriculum DENKVAARDIGHEDEN bron: The Parallel Curriculum In 'The Parallel Curriculum' van Tomlinson et al. (2009) worden de 'Habits of Mind' van mensen die intelligent handelen beschreven, op basis van onderzoek

Nadere informatie

DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4)

DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4) Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4) Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen. Dit product

Nadere informatie

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Fundament

Nadere informatie

Natuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden (bètaprofielniveau)

Natuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden (bètaprofielniveau) BIJLAGE 1 Examenprogramma NLT havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen

Nadere informatie

Informatiemanagement, -processen en -implementaties

Informatiemanagement, -processen en -implementaties Informatiemanagement, -processen en -implementaties Spelsimulatie en Organisatieverandering imvalues Presentatie Inhoud Introductie Spelsimulatie Aanpak Toepassing Meer informatie Introductie imvalues

Nadere informatie

Eindopdracht Product Ontwerpen 1213

Eindopdracht Product Ontwerpen 1213 Eindopdracht Product Ontwerpen 1213 Priscilla van der Pluijm 2050563 1112 Opdracht 1 Modelbouw Het apparaat dat ik ga ontwerpen is bedoeld voor mensen met incontinentie. Het apparaat geeft aan hoe vol

Nadere informatie

TMA 360º feedback Flexibel en online. TMA 360º feedback werkboek. Dank u voor het gebruiken van de TMA 360º feedback competentie-analyse

TMA 360º feedback Flexibel en online. TMA 360º feedback werkboek. Dank u voor het gebruiken van de TMA 360º feedback competentie-analyse Haal het maximale uit de TMA 360º fb competentieanalyse Dank u voor het gebruiken van de TMA 360º feedback competentie-analyse 360º feedback is een krachtig instrument, maar dient op de juiste wijze gebruikt

Nadere informatie

Hoofdstuk 18: Een presentatie maken

Hoofdstuk 18: Een presentatie maken Hoofdstuk 18: Een presentatie maken 18.0 Inleiding De focus van een PowerPoint presentatie valt meestal op één dia. Dit betekend dat een PowerPoint presentatie een goed middel is om concepten via punten

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende

Nadere informatie

Qlik Sense Healthcare. Document 16052

Qlik Sense Healthcare. Document 16052 Qlik Sense Healthcare Document 16052 Inhoud 1. Introductie... 3 1.1 Qlik Sense... 3 1.2 Qlik Sense Healthcare... 3 1.3 Qlik Sense als product... 3 2 Overview healthcare module... 4 2.1 De opbouw van de

Nadere informatie

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo vanaf schooljaar 2014-2015

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo vanaf schooljaar 2014-2015 Examenprogramma NLT vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen en technologie

Nadere informatie

Beoordelingsformulier KET 13 (stage 3.2)

Beoordelingsformulier KET 13 (stage 3.2) Beoordelingsformulier KET 13 (stage 3.2) versie november 2017 Voorwaarden voor het nakijken van het projectplan: De omvang van het plan is maximaal 4000 woorden. (excl. tabellen, figuren, bijlagen, literatuurlijst).

Nadere informatie

Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier. Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie

Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier. Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie Interventie: Families First Deelcommissie: 1 Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier Datum vergadering: 11 april 2014 Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie De commissie

Nadere informatie

BESLISSINGS-PROCESSEN EN GEDRAGSBEINVLOEDING.

BESLISSINGS-PROCESSEN EN GEDRAGSBEINVLOEDING. BESLISSINGS-PROCESSEN EN GEDRAGSBEINVLOEDING. DEEL-I. KIEZEN/ OORDELEN/ BESLISSEN. KANS * GEVOLG. TYPOLOGIE VAN BESLISSINGEN. Type-Probleem Aanpak Aard van de keuze STRATEGISCH ANALYSEREN OPTIMAAL TACTISCH

Nadere informatie

Examenprogramma natuurkunde vwo

Examenprogramma natuurkunde vwo Examenprogramma natuurkunde vwo Ingangsdatum: schooljaar 2013-2014 (klas 4) Eerste examenjaar: 2016 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma

Nadere informatie

BESCHRIJVING DEELONDERZOEK: USER TESTING. Joost van der Zanden /05/2016

BESCHRIJVING DEELONDERZOEK: USER TESTING. Joost van der Zanden /05/2016 BESCHRIJVING DEELONDERZOEK: USER TESTING Joost van der Zanden 2212130 19/05/2016 Inhoudsopgave INTRODUCTIE METHODOLOGIE RESULTATEN CONCLUSIE & AANBEVELINGEN 3 5 6 8 Introductie WAT IS FUNDYFRIEND? Fundyfriend

Nadere informatie

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste

Nadere informatie

Psychologische diagnostiek : Proces, Betrouwbaarheid, validiteit (h 5 en 6)

Psychologische diagnostiek : Proces, Betrouwbaarheid, validiteit (h 5 en 6) Psychologische diagnostiek 28-9-2005: Proces, Betrouwbaarheid, validiteit (h 5 en 6) Video PO (persoonlijkheidsonderzoek) Theorie/construct? Onder water: model (meten indiv. verschillen; observatie; teamoverleg)?

Nadere informatie

Exameneisen NLP Practitioner

Exameneisen NLP Practitioner Exameneisen NLP Practitioner Het examen Onze opleiding wordt afgesloten met een toetsmoment. Wij vinden het belangrijk dat elke deelnemer voor zichzelf helder heeft waar hij/zij staat ten opzichte van

Nadere informatie

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Blooms taxonomie Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Evalueren Evalueren = de vaardigheid om de waarde van iets (literatuur, onderzoeksrapport, presentatie etc) te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke

Nadere informatie

Examenprogramma natuur, leven en technologie havo

Examenprogramma natuur, leven en technologie havo Examenprogramma natuur, leven en technologie havo Het eindexamen (februari 2007) Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Rijke Lessen zetten je aan het denken Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Onthouden Kunnen ophalen

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek.

Samenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek. Samenvatting In september 2003 publiceerde TNO de resultaten van een onderzoek naar de effecten op het welbevinden en op cognitieve functies van blootstelling van proefpersonen onder gecontroleerde omstandigheden

Nadere informatie

CREATIEF VERMOGEN. Andrea Jetten, Hester Stubbé

CREATIEF VERMOGEN. Andrea Jetten, Hester Stubbé CREATIEF VERMOGEN Andrea Jetten, Hester Stubbé OPDRACHT Creativitief vermogen meetbaar maken zodat de ontwikkeling ervan gestimuleerd kan worden bij leerlingen. 21st century skills Het uitgangspunt is

Nadere informatie

3M SCIENCE CHALLENGE VOOR DE LEERLINGEN

3M SCIENCE CHALLENGE VOOR DE LEERLINGEN 3M SCIENCE CHALLENGE VOOR DE LEERLINGEN WAT IS HET? De 3M Science Challenge is een wedstrijd voor leerlingen van middelbare scholen scholen die draait om creativiteit, vindingrijkheid en innovatie. OPDRACHT

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9161 26 mei 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 27 april 2011, nr. VO/289008, houdende

Nadere informatie

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen 4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied

Nadere informatie

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen

Nadere informatie

Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond?

Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond? Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond? Donderdag 13 maart 2014 Martijn Kilsdonk MScHA Manager behandeling & begeleiding en Planetree coördinator Disclosure belangen

Nadere informatie

Vakgebonden Vakoverschrijdend Over welk(e) vak(ken) gaat het?... Doel: eerder formatief eerder summatief Formuleer uw doelen:...

Vakgebonden Vakoverschrijdend Over welk(e) vak(ken) gaat het?... Doel: eerder formatief eerder summatief Formuleer uw doelen:... Vakgebonden Vakoverschrijdend Over welk(e) vak(ken) gaat het? Doel: eerder formatief eerder summatief Formuleer uw doelen:............ Belangrijkste doelen in bewoordingen voor de leerlingen:............

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11699 8 juni 2012 Rectificatie Examenprogramma natuurkunde vwo van 28 april 2012, kenmerk VO2012/389632 In de regeling

Nadere informatie

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang Inrichting Systeem: Locaties & Toegang EasySecure International B.V. +31(0)88 0000 083 Info@EasySecure.nl Support.EasySecure.nl v2.0.11 22-09-2014 In deze handleidingen worden de volgende functies binnen

Nadere informatie

WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Extended ISO 9126: 2001. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.

Extended ISO 9126: 2001. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Extended ISO 9126: 2001 Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3

Nadere informatie

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar metacognitieve vaardigheden van leerlingen

Nadere informatie

Doelstelling en protocol

Doelstelling en protocol STUDIE OVER DE INVLOED VAN CURREX SOLES OP DE VOETBELASTING EN OP SPRONGTESTEN BIJ VOLLEYBALLERS Door Sportmedisch Testcenter RUNNING AND MORE Uit enquêtes bij onze huidige gebruikers van de Currex-zolen

Nadere informatie

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? - Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen

Nadere informatie

Beroepsproducten in GradeWork

Beroepsproducten in GradeWork Beroepsproducten in GradeWork Beroepsproducten kunnen allerlei vormen aannemen: aan onderzoeks- of adviesrapport, een product, een handeling of gedrag, maar hebben één ding gemeen: ze worden beoordeeld,

Nadere informatie

ISA 610, GEBRUIKMAKEN VAN DE WERKZAAMHEDEN VAN INTERNE AUDITORS

ISA 610, GEBRUIKMAKEN VAN DE WERKZAAMHEDEN VAN INTERNE AUDITORS INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA) ISA 610, GEBRUIKMAKEN VAN DE WERKZAAMHEDEN VAN INTERNE AUDITORS Deze Internationale controlestandaard (ISA) werd in 2009 in de Engelse taal gepubliceerd door de

Nadere informatie

Mind Maps. An agile way of working. Huib Schoots Jean-Paul Varwijk

Mind Maps. An agile way of working. Huib Schoots Jean-Paul Varwijk Mind Maps An agile way of working Huib Schoots Jean-Paul Varwijk TestNet najaarsevenement 2012 Programma Introductie Onze hersenen Logica Spraak Taal Analytisch Rekenen Abstract denken Kleur Fantasie Muziek

Nadere informatie

Voorwoord 7. 1 De vaardigheden van de jurist Ongeveer zoals een kip een ei legt Instrumenten voor het oplossen van casusposities 10

Voorwoord 7. 1 De vaardigheden van de jurist Ongeveer zoals een kip een ei legt Instrumenten voor het oplossen van casusposities 10 Inhoudsopgave Voorwoord 7 1 De vaardigheden van de jurist 9 1.1 Ongeveer zoals een kip een ei legt 9 1.2 Instrumenten voor het oplossen van casusposities 10 2 Het vinden van rechtsregels in de wet 13 2.1

Nadere informatie

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die

Nadere informatie

Ontwerpspecificatie. Project Second Screen. Marijke Dekker V101

Ontwerpspecificatie. Project Second Screen. Marijke Dekker V101 Ontwerpspecificatie Project Second Screen Dit document bevat de ontwerpspecificaties van de Second Screen Applicatie voor het tvprogramma De Rijdende Rechter. Marijke Dekker V101 500636932 2-4-2013 Ontwerpspecificatie

Nadere informatie

4 Werken met beoordelingsmodellen voor productieve vaardigheden

4 Werken met beoordelingsmodellen voor productieve vaardigheden 4 Werken met beoordelingsmodellen voor productieve vaardigheden Inleiding Voor het vak Nederlands in het mbo is het Referentiekader Nederlandse taal de basis vormt voor de examinering. Hieronder lichten

Nadere informatie

Het definitieve prototype van Foliostory zal op basis van een usability test getest worden.

Het definitieve prototype van Foliostory zal op basis van een usability test getest worden. Testplan prototype Het definitieve prototype van Foliostory zal op basis van een usability test getest worden. Hierbij wordt een happy flow scenario aan de respondenten voorgelegd met daarin taken die

Nadere informatie

Instumenten voor procesevaluatie in geïntegreerd STEMonderwijs. 8 februari 2017 Leen Goovaerts, Mieke De Cock, Wim Dehaene

Instumenten voor procesevaluatie in geïntegreerd STEMonderwijs. 8 februari 2017 Leen Goovaerts, Mieke De Cock, Wim Dehaene Instumenten voor procesevaluatie in geïntegreerd STEMonderwijs 8 februari 2017 Leen Goovaerts, Mieke De Cock, Wim Dehaene Het project STEM@school STEM@school Professional Learning Communities Kenmerken

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 13 Dinsdag 26 Oktober 1 / 24 2 Statistiek Indeling: Hypothese toetsen Filosofie 2 / 24 Hypothese toetsen 3 / 24 Hypothese toetsen: toepassingen Vb. Een medicijn wordt

Nadere informatie

Experience-Based Authority Argumentation in Direct-to-Consumer Medical Advertisements R.M. Wierda

Experience-Based Authority Argumentation in Direct-to-Consumer Medical Advertisements R.M. Wierda Experience-Based Authority Argumentation in Direct-to-Consumer Medical Advertisements R.M. Wierda Samenvatting In medische advertenties proberen adverteerders consumenten ervan te overtuigen een bepaald

Nadere informatie

Flubber, verdediging. Pieter-Jan Vandormael. Groep 7: Jan van den Boom. Pieter-Jan Vandormael. Roel Van Reeth

Flubber, verdediging. Pieter-Jan Vandormael. Groep 7: Jan van den Boom. Pieter-Jan Vandormael. Roel Van Reeth Flubber, verdediging Groep 7: Jan van den Boom Pieter-Jan Vandormael Roel Van Reeth Pieter-Jan Vandormael De start: waarom dit idee? Sterke invloed BayChi video: Simpele, virale, één-actie, emotionele

Nadere informatie

feedback Flexibel en online Robuust 360º Werkboek Robuus Hartelijk dank voor het gebruiken van Robuust 360º Haal het maximale uit 360º

feedback Flexibel en online Robuust 360º Werkboek Robuus Hartelijk dank voor het gebruiken van Robuust 360º Haal het maximale uit 360º Robuus Robuust 360º Werkboek e Haal het maximale uit Hartelijk dank voor het gebruiken van Robuust 360º 360º feedback is een krachtig instrument, maar dient op de juiste wijze gebruikt te worden. Lees

Nadere informatie

E-book. 5 aandachtspunten bij de selectie van een tool voor de HR-cyclus

E-book. 5 aandachtspunten bij de selectie van een tool voor de HR-cyclus E-book 5 aandachtspunten bij de selectie van een tool voor de HR-cyclus Inleiding Door Jochem Aubel en Stefan Op de Woerd Veel organisaties zijn bezig met het selecteren van software ter ondersteuning

Nadere informatie

INTERACTIE. In de Appendix vindt u de wireframes.

INTERACTIE. In de Appendix vindt u de wireframes. Het concept Het grootste en belangrijkste museum van Nederland, het Rijksmuseum, heeft de plaatsing van vijf grote mediazuilen in de foyer op de planning staan. Om deze reden hebben zij ons ingeschakeld

Nadere informatie

Zelfevaluatie InZicht Zelfevaluatie binnen het woon- en zorgcentrum

Zelfevaluatie InZicht Zelfevaluatie binnen het woon- en zorgcentrum Zelfevaluatie InZicht Zelfevaluatie binnen het woon- en zorgcentrum Aanleiding onderzoek Tegen 2012 moet een woon- en zorgcentrum zelfevaluatie uitvoeren (Vlaamse Regering, 2009) Vraag vanuit externe stuurgroep

Nadere informatie

TEST RAPPORT NK SOFTWARE TESTEN 2017

TEST RAPPORT NK SOFTWARE TESTEN 2017 TEST RAPPORT NK SOFTWARE TESTEN 2017 Versie: 1.0 Datum: 1 mei 2017 Team: The Vermilion Minotaur Teamleden: Sara Raap-van Bussel Alon Assayag Harm Bruins Egbert Mulder Inhoudsopgave 1 Overzicht 3 1.1 Object

Nadere informatie

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken.

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken. Creatief denken Het flexibel kunnen inspelen op nieuwe omstandigheden. Associëren, brainstormen en het bedenken van nieuwe originele dingen en originele oplossingen voor problemen. Analytisch denken Het

Nadere informatie

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren.

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren. ingevuld door :. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren Aanpak kiezen en planning maken Ik verdiep me in een opdracht zodat ik overzicht heb. Ik kan een passende aanpak

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D vwo

Examenprogramma wiskunde D vwo Examenprogramma wiskunde D vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Verbeterde klantenservice omgeving Toepassing van neuro-usability onderzoek

Verbeterde klantenservice omgeving Toepassing van neuro-usability onderzoek Verbeterde klantenservice omgeving Toepassing van neuro-usability onderzoek Insights -2015 Dennis de Weerd Meer Makkelijk Mogelijk VOORSTELLEN DENNIS DE WEERD 29 Almere Reizen ONLINE ERVARING Information

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1,2,3 par 1 en 2: algemene theorie en lezen

Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1,2,3 par 1 en 2: algemene theorie en lezen Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1,2,3 par 1 en 2: algemene theorie en lezen Samenvatting door L. 1007 woorden 25 juni 2013 4,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Taaldomein hoofdstuk 1 1.1 Schrijfdoel

Nadere informatie

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Gooisch Natuurreservaat A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2016 Ons oordeel Wij hebben de

Nadere informatie

1 Sociaalwetenschappelijk onderzoek

1 Sociaalwetenschappelijk onderzoek Noordhoff Uitgevers bv 3 Sociaalwetenschappelijk onderzoek. Causale conclusie en generalisatie.2 Interne validiteit.3 Externe validiteit Samenvatting Opgaven Het doel van veel onderzoek is om op basis

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor

Nadere informatie

Lesplan Conflicten en natuurlijke rijkdommen in Afrika Werkbladen

Lesplan Conflicten en natuurlijke rijkdommen in Afrika Werkbladen Lesplan Conflicten en natuurlijke rijkdommen in Afrika Werkbladen Introductie: GIS zijn handige instrumenten om de verbanden te onderzoeken tussen verschillende ruimtelijke fenomenen. Deze les laat je

Nadere informatie

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Concept Cartoons Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Doelen wetenschap en techniekonderwijs Inhoud: Biologie, natuurkunde, scheikunde, techniek,

Nadere informatie