Merelbeke: cultureel-erfgoedactoren en aanwezig cultureel erfgoed

Transcriptie

1 1 Merelbeke: cultureel-erfgoedactoren en aanwezig cultureel erfgoed De gemeente Merelbeke heeft inwoners op een oppervlakte van 36,64 km². De gemeente heeft vijf deelgemeenten: Lemberge, Munte, Schelderode, Melsen en Bottelare. De gemeente heeft een sterk uitgebouwde vrijdetijdsdienst bestaande uit een cultuurfunctionaris, een adjunct van de directie cultuurfunctionaris, drie administratief medewerkers en een aparte medewerker erfgoedprogrammatie. Er is gestart met de aanwerving van een nieuw diensthoofd vrije tijd. De gemeente heeft een gemeenschapscentrum "'t Groenendal". De openbare bibliotheek van Merelebeke maakt deel uit van het IGS "De Vijf" samen met Melle, Destelbergen, Lochristi en Deinze. Merelbeke behoort tot Toerisme Scheldeland. Gemeentearchief Merelbeke Het archief omvat enkel bestuurlijk en administratief archief (bevolkingsregisters, militieboeken, archief per gemeentelijke dienst, grootboeken, kasboeken, stedebouw). De oudste stukken zijn van Het gaat over 1,5 km archief. Rond de periode van de fusie van de gemeenten is het oud archief overgedragen aan het Rijksarchief.Het cultureel archief van een aantal verenigingen wordt ook in het gemeentelijk archief bewaard na de lancering van een oproep (o.a. archief chiro Bottelare). Drie keer per jaar wordt een trashday georganiseerd om het digitaal archief op te ruimen. Dit wordt nadien door de archivaris gecontroleerd. Er is een archiefbeheersplan en een archiefbeleidsplan met alle doelstellingen en acties voor Het archief wordt bewaard op de zolder van het gemeentehuis in goede klimatologische omstandigheden. Sinds de indiensttreding van de archivaris (2006) werd gestart met het herverpakken en herbeschrijven van het archief. Er is een inventaris volgens het NDC-systeem die gekoppeld werd aan de werking en taken van de gemeentelijke diensten. Het NDC-systeem wordt nu niet meer gehanteerd. De documenten van burgelijke stand, de parochieregisters en de bevolkingsregisters zijn gedigitaliseerd van 1830 tot Het papieren archief is volledig afgestemd op het digitaal archief. Al het beeldmateriaal is samengebracht in een digitale beeldbank. Er is ook een calamiteitenplan opgemaakt. De archivaris voert regelmatig onderzoek, gebaseerd op stukken uit het archief. De publicatie 'Merelbeke terugblik' was hiervan o.a. een resultaat. In 2014 verschijnt een boek over Merelbeke tijdens de Eerste Wereldoorlog, ook gebaseerd op archiefbronnen. Op nationale evenementen als Erfgoeddag stelt het archief stukken uit de collectie tentoon. Het archief kan door het publiek geraadpleegd worden in een aparte leesruimte. Gewenste stukken dienen opgevraagd te worden. De inventaris is momenteel nog niet publiek toegankelijk maar kan wel op aanvraag ingekeken worden. Op termijn wordt hij wel online aangeboden. Het archief wordt vooral in het kader van stamboomonderzoek geraadpleegd. De leeszaal is open op dinsdag- en donderdagvoormiddag van 9u tot 12u en op woensdagavond van 16u tot 19u30. Er is een vaste archivaris (manama archivistiek) in dienst, bevoegd voor statisch en dynamisch archief. Er is een degelijke archiefwerking uitgebouwd. De archivaris beschikt over eigen budgetten. Er is een vrijwilligerswerking uitgebouwd rond digitalisering. Het archief heeft momenteel 5 vrijwilligers in dienst. Er is een grote expertise op het vlak van archivistiek, vrijwilligerswerking en digitalisering.

2 2 Kritische analyse gemeentearchief OCMW archief Merelbeke Kritische analyse OCMW archief: Het gemeentelijk archief van Merelbeke is heel goed geordend en gestructureerd. Er is een inventaris. De inventarisering en registratie wordt uitgevoerd door de vaste archivaris, tot op vrij gedetailleerd niveau. De werking wordt permanent up-to-date gehouden en bijgewerkt. Het archief heeft een voorbeeldfunctie voor de deelnemende gemeenten van het IGS. De archivaris deelt expertise en kennis met de andere archivarissen van het werkingsgebied op het jaarlijks archievenoverleg. De archiefcollectie omvat enkel bestuurlijk archief. Het gaat over ongeveer 70 strekkende meter. Er zijn een aantal grote subcategorieën zoals secretariaat, sociale diensten, woon-zorgcentra en patrimonium. Jaarlijks is er een overdracht van het financieel luik (ontvangerij) aan het archief van de gemeente. Er is een inventaris in Excel. Het archief wordt in de mate van het mogelijke geïnventariseerd. Op regelmatige basis vinden er overdrachten plaats naar het gemeentelijk archief. Er is geen archiefbeleidsplan, noch een archiefbeheersplan. Er is geen degelijk uitgebouwde archiefwerking. Er is een grote graad van digitalisering waar permanent aan verder gewerkt wordt. Het archief wordt in de best mogelijke omstandigheden bewaard. Waar verbeteringen mogelijk zijn, worden deze aangebracht. Het archief heeft een voorbeeldwerking op vlak van behoud en beheer. De erfgoedcel kan en rol spelen in de kennis- en expertiseoverdracht naar andere gemeentearchieven toe. Het archief van het OCMW wordt in de kelder van het gemeentehuis bewaard. Het archief van C.O.O.'s wordt in het OCMW zelf bewaard. Ze zijn slecht bewaard en slecht geïnventariseerd (veel documenten zijn verloren gegaan). Op korte termijn dreigt plaatsgebrek, een probleem dat door schoning kan opgelost worden. Hiervoor dienen welopgeleide mensen aangeworven te worden. Het archief heeft een publiekswerking. De inventaris Er wordt onderzoek gevoerd op wordt weldra digitaal basis van archiefbronnen door raadpleegbaar wat de toeleiding de archivaris. Dit wordt dan van het publiek naar het archief vormgegeven in een publicatie of zal verbeteren. Op regelmatige tentoonstelling waardoor ook het tijdstippen wordt een deel van brede publiek ermee kan kennis het archief belicht aan de hand maken. Het archief is ook van een tentoonstelling of toegankelijk voor publiek om zelf publicatie. De erfgoedcel kan aan onderzoek te doen. o.a. partner zijn bij een publieksproject. De archivaris van de gemeente Merelbeke maakte een eindwerk in het kader van haar Manama over de mogelijkheden van samenwerking tussen het OCMWarchief en het gemeentearchief. Een effectieve samenwerking tussen het OCMW-archief en het gemeentelijk archief is sterk aangewezen gezien de kennis en expertise die in eigen huis te vinden is. De concrete uitvoering hiervan hangt af van politieke wil. Er is geen publiekswerking. Het beheer van het archief gebeurt conform de regelgeving. Het archief van Merelbeke vervult een motorrol in het delen van kennis en expertise en het uitwisselen van methodieken. De erfgoedcel is de makelaar om de verschillende gebate partijen samen te brengen. De OCMW secretaris draagt de verantwoordelijkheid voor het archief. Er zijn geen medewerkers die specifiek voor de archiefwerking instaan. Er is sensibilisering en bijscholing van de medewerkers nodig. Er is een grote expertise op het vlak van archivistiek aanwezig in de gemeente die kan aangewend worden. Ook hier spelen politieke beslissingen een rol.

3 3 Kerkbestuur OLV Van den Rozenkrans (Flora) De collectie omvat 58 objecten, daterend van de 18 de tot de 20 ste eeuw bestaande uit o.m. een missaallessenaar, prie-dieu, oksaal, wijwatervat, heiligenbeelden, kruisbeelden, hostiekelk, hostiedoos, altaarkruis, wijwateremmer, misschel, altaar-, paas- en rouwkandelaars, mariakroon. Het kerkarchief wordt bewaard in het Rijksarchief. Er is een volledige inventaris van de collectie religieus erfgoed op papier. 58 objecten zijn gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectienummer POV 0125). Controle nog verder uit te voeren door de provincie Oost-Vlaanderen. Kerkbestuur Sint-Bonifatius (Munte) Er is geen zicht op de volledige collectie religieus erfgoed. De inventaris van het KIK (1980) is de enige inventaris op papier van de collectie. De collectie werd sindsdien niet meer gefotografeerd. Er is geen geactualiseerde inventaris. Er werden slechts 3 objecten ingevoerd in de databank religieus erfgoed. De provincie Oost-Vlaanderen werd hiervan op de hoogte gebracht. In samenwerking met de provincie wordt hiervoor naar een oplossing gezocht. De kerk wordt opengesteld op Open Kerkendag. Er vinden regelmatig tentoonstellingen plaats i.s.m. de heemkundige vereniging De Muntenaar en het vrijwilligersnetwerk van de Oude Pastorie van Munte. De collectiebeheerder volgde reeds een opleiding over de invoer in de databank religieus erfgoed maar de invoer ligt momenteel stil. Er is nood aan vrijwilligers om de inventarisering/invoer verder te zetten. Kerkbestuur Sint- Pietersbanden (MB centrum) De collectie bestaat uit 89 objecten waaronder heiligenbeelden, rouwborden, miskelken, divers textiel, sokkels, een altaarkruis, missaallessenaar, orgel, miskelk, diverse kandelaars (rouw- en altaarkandelaars), miskelk, oliebus, hostiekelk De collectie werd geïnventariseerd, gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectienummer POV 0080) en nagekeken door de provincie Oost- Vlaanderen.. Binnen de kerkfabriek werd een collectiebeheerder aangeduid die de collectie onder zijn hoede heeft. Voor alle kerkfabrieken in Merelbeke werd Georges De Meester aangesteld om een overzicht op de Merelbeekse religieuze collecties te behouden. Kerkbestuur Sint Aldegondis (Lemberge) De collectie omvat 105 objecten in overwegend goede staat: o.a. missiekruis, diverse grafstenen, zonnemonstrans, oliedoosje, ampulia, tafelkandelaars, vaandels, kelkvelum, kazuifel, diverse heiligenbeelden en nagelvaste interieurelementen De collectie is geïnventariseerd, gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectienummer POV 0091) en gecontroleerd door de provincie Oost-Vlaanderen. In de kerstperiode worden er kerstconcerten gegeven.

4 4 Kerkbestuur Sint Stefanus (Melsen) De collectie omvat 115 objecten daterend van de 17 de tot de 20 ste eeuw. De collectie bestaat uit o.m. sedilla, vrouwenbuste, zonnemonstrans, hostiekelk, rouwborden, wapenschilden, tabernakel, heiligenbeelden, altaarkruis, torenmonstrans, voordraagkruisen, kruik, berechtigingslantaarns, collecteschalen, wijwatervat, wierookvat, altaar-, paas-, en offerkandelaars, reliekosculatorium, reliekmedaillon... De collectie is geïnventariseerd (POV.0151) en geregistreerd in de databank religieus erfgoed, aangevuld met digitale foto's. De registratie wordt nog door de provincie Oost-Vlaanderen gecontroleerd. Het volledige kerkarchief werd overgemaakt aan het Rijksarchief in Binnen de kerkfabriek werd een collectiebeheerder aangeduid die de collectie onder zijn hoede heeft. Voor alle kerkfabrieken in Merelbeke werd Georges De Meester aangesteld om een overzicht op de Merelbeekse religieuze collecties te behouden. Kerkbestuur Sint Martinus (Schelderode) De collectie religieus erfgoed bestaat uit 99 objecten o.a. tafelkandelaars, zijaltaar, parament, albe, misdienaarskrukken, kerkmeesterbank, biechtstoel, oksaal, prie-dieu, heiligenbeelden, wierookvaten, reliekosculatoria, processievaandels... De collectie werd volledig en nauwkeurig geïnventariseerd, gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectie POV.0099). De collectie wordt bewaard in de kerk. Een aantal dozen waarin textiel bewaard wordt, is dringend aan vervanging toe. Een aantal kandelaars staan gestockeerd op stoffige plaatsen. Paul Heemers van de erfgoedcommissie voerde reeds uitgebreid onderzoek over de collectie maar het onderzoek werd nooit gepubliceerd. De man is intussen overleden. De kerk wordt opengesteld op Open Kerkendag en er zijn gegidste rondleidingen. Binnen de kerkfabriek werd een collectiebeheerder aangeduid maar die is ondertussen overleden. Voor alle kerkfabrieken in Merelbeke werd Georges De Meester aangesteld om een overzicht op de Merelbeekse religieuze collecties te behouden. Kerkbestuur Sint Anna (Bottelare) De collectie religieus erfgoed bevat 191 objecten (incl. nagelvaste interieurelementen) o.a. schilderijen, rouwborden, missaal, divers textiel: kazuifel, koorkap, dalmatiek, tuniek, mantel, kleed; altaarkandelaars, paaskandelaars, hostiekelk Het 18de-eeuwse Van Petegemorgel werd deels gerestaureerd en opnieuw in gebruik genomen in De collectie werd volledig geïnventariseerd, gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectienummer POV.0082). De digitale inventaris werd gecontroleerd door de provincie Oost-Vlaanderen. De kerk wordt opengesteld op Open Kerkendag met rondleidingen en mogelijkheid om de crypte te bezoeken. Binnen de kerkfabriek werd een collectiebeheerder aangeduid die de collectie onder zijn hoede heeft. Voor alle kerkfabrieken in Merelbeke werd Georges De Meester aangesteld om een overzicht op de Merelbeekse religieuze collecties te behouden.

5 5 Kritische analyse kerkbesturen: Er is nood aan vrijwilliligers om de hiaten in de registratie en inventarisering in de CRKC databank op te vullen. De erfgoedcel heeft in 2014 in nauwe samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen een vrijwilliger aangeworven die deze taak op zich zal nemen. De collecties religieus erfgoed worden in goede staat bewaard. De collecties worden op termijn allemaal via de CRKC databank ontsloten en beschreven. Een samenwerking tussen de kerkfabrieken, de erfgoedcel en de provincie Oost-Vlaanderen zorgde voor een nieuwe impuls in de registratie van de collecties. Momenteel zijn slechts twee collecties religieus erfgoed nog niet of onvolledig ingevoerd in de CRKC databank. De erfgoedcel zal hier een ondersteunende rol in opnemen samen met de provincie Oost- Vlaanderen. In 2015 plant de erfgoedcel, in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen een publieksmoment/ ontsluitingsmoment van de collecties religieus erfgoed van het werkingsgebied. De kerkfabrieken hebben expertise op vlak van religieus erfgoed. Er zijn bij de vrijwilligers van de kerkfabrieken noden op vlak van kennis van digitalisering en van fotograferen van objecten. De 'handleiding voor het opstellen van een kerkinventaris' is een leidraad voor de vrijwilligers. De erfgoedcel zal hier een ondersteunende rol in spelen in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen. Binnen de kerkfabrieken is er een sterke vergrijzing. De instroom van jonge mensen is niet evident. Koninklijke Sint-Jozefsgilde Het eerste geschreven document van de vereniging dateert van Het was een bond van timmerlieden en schrijnwerkers. De collectie bestaat uit 5 modules (1) timmer-en schrijnwerk, (2) natuursteen en steenkappen, (3) metselwerk en baksteentechnologie, (4) uitrusting en (5) afwerking. Er zijn geen aantallen gekend. Er is een onvolledige inventaris. Er is niets gedigitaliseerd. Er is ook een vakbibliotheek met een 120-tal publicaties rond bouwvakambachten (met inventaris), een collectie dia's en foto's over de vereniging en haar activiteiten, een aantal 60 mm films en een 140-tal panelen van alle ooit georganiseerde activiteiten. De objecten worden in goede omstandigheden bewaard in tentoonstellingskasten in 't Werkhuis in Merelbeke. Dia's en foto's worden bewaard in kasten. Op afspraak is 't Werkhuis toegankelijk voor het publiek. Daarnaast organiseert de vereniging activiteiten zoals het patroonfeest met een plechtigheid aan de Sint-Jozefskapel en culturele uitstappen. Een selectie van waardevol beeldmateriaal is gedigitaliseerd en ontsloten via de erfgoedbank. De gilde probeert jaarlijks deel te nemen aan Erfgoeddag en Open Monumentendag. 150 gezinnen zijn lid van de gilde. De gilde communiceert via de kanalen van de gemeente Merelbeke. De organisatie is vertegenwoordigd in de erfgoedcommissie van Merelbeke. Ze heeft een 7-koppig bestuur. Er is een jonge voorzitter. Expertise op vlak van Merelbeke en de bouwvakambachten.

6 6 Kritische analyse Koninklijke Sint-Jozefsgilde: Het gaat om een unieke collectie. Er is een boek over de Koninklijke Sint-Jozefsgilde verschenen naar aanleiding van het 40-jarig bestaan ( ). De Koninklijke Sint-Jozefsgilde kan ondersteund worden door de erfgoedcel in het voeren van een kwaliteitsvolle en brede communicatie op basis van praktijkgerichte vormingen (maken van een nieuwsbrief, inzetten van sociale media, doelgericht communiceren...). Ook de expertise van de erfgoedcel inzake publiekswerking wordt ter beschikking gesteld. Er is nood aan het uitbouwen van een vrijwilligerswerking rond de Koninklijke Sint-Jozefsgilde. Er dienen ook nieuwe bestuursleden aangetrokken te worden. Er is ook nood aan jonge instroom en vernieuwende, creatieve ideeën. De erfgoedcel kan hierin een ondersteunende rol opnemen en haar expertise ter beschikking stellen. De Muntenaar De Muntenaar is een heemkundige vereniging die alles verzamelt over Munte. Er is geen gericht verzamelbeleid en de verzameling is eerder ad hoc aangelegd. Het gaat over 10 strekkende meter archief- en documentatiemateriaal. Er zijn een 1500-tal foto's over Munte en de omliggende gemeenten. Er is geen inventaris en er is geen graad van digitalisering.de Muntenaar is verantwoordelijk voor het ontstaan van de reus De Muntenaar in Andere Muntse reuzen zijn nonkel Miele, tante Nitte en hun dochter Margrietje. De collectie wordt thuis bewaard (op zolder) en is een privéarchief. Ze wordt in goede klimatologische omstandigheden bewaard. De handen, kop en kledij van de reus de Muntenaar worden bewaard bij de oprichter van de heemkundige verenging de Muntenaar, Jos Ottermans. De romp staat in de stal van een boerderij in Munte. De kledij en de kop van Nonkel Miele, tante Nitte en Margrietje worden bij een privépersoon bewaard. De romp staat in een garage in Munte. De erfgoedcel was partner bij het Munte-meifeest en heeft de jaarlijkse reuzententoonstelling op een hoger niveau getild door het ontwikkelen van reuzenpaspoorten voor alle reuzen van het Land van Rode. Hiervoor werd onderzoek gevoerd naar de herkomst en geschiedenis van alle reuzen van het Land van Rode in samenwerking met de Muntenaar. De Muntenaar staat in voor de organisatie van een groot aantal cultureel-erfgoedactiviteiten in Munte (Herfst in Munte, Palmpasen, Kerst in Munte...). De Muntenaar maakt gebruik van de recent gerenoveerde pastorij, de kerk en het OC van Munte voor publieksprojecten. Jaarlijks organiseert de Muntenaar het Munte-meifeest in samenwerking met de Steinerschool. Alle reuzen van het Land van Rode komen dan samen op het Munteplein.Wegens gebrek aan dragers worden ze niet rondgedragen. Het beeldarchief van de Muntenaar wordt beschreven en ontsloten via de erfgoedbank. De communicatie gebeurt via reguliere kanalen zoals flyers, affiches en de overkoepelende communicatie van de erfgoedcel en de gemeente Merelbeke. De organisatie rust voornamelijk op de schouders van één persoon. Deze persoon heeft een grote heemkundige expertise over Munte. Hij werkt vaak samen met partners als de gemeente Merelbeke, de Christophorusgemeenschap en de erfgoedcel.

7 7 Kritische analyse De Muntenaar: De erfgoedcel kan een ondersteunende rol spelen in het versterken van de competenties rond digitalisering en inventarisering door het aanbieden van vormingen en opleidingen en het inzetten van vrijwilligers. Er is nood aan depotruimte voor het archief- en documentatiemateriaal en de reuzen. De Muntenaar is een belangrijke partner in het aanleveren van materiaal voor het vormen van de collectie in het nieuwe erfgoeddepot van Merelbeke. Op die manier vindt (een deel van) de collectie een onderkomen en wordt ze op regelmatige tijdstippen opengesteld voor publiek. De Muntenaar heeft het voeren van onderzoek niet als hoofdtaak. De publieksactiviteiten worden niet altijd op een duurzame manier ontsloten. Het archiefen documentatiemateriaal is een particuliere collectie en is bijgevolg niet raadpleegbaar voor publiek. De erfgoedcel zet in de toekomst sterk in op de ontsluiting van particuliere collecties en zal een stimulerende en ondersteunende rol spelen. De erfgoedbank wordt als ontsluitingsmiddel ingezet. De Muntenaar kan verder door de erfgoedcel ondersteund worden in het voeren van een kwaliteitsvolle en brede communicatie op basis van praktijkgerichte vormingen (maken van een nieuwsbrief, inzetten van sociale media, doelgericht communiceren...). De organisatie heeft nood aan meer vrijwilligers. Doordat alle activiteiten door dezelfde persoon gedragen worden is er gebrek aan differentiatie en diepgang. Er is nood aan jonge instroom. De erfgoedcel kan ondersteunen bij de uitbouw van een vrijwilligerswerking en stelt haar eigen expertise en de expertise van partners ( bv. Heemkunde Vlaanderen) ter beschikking. Erfgoed Bottelare Erfgoed Bottelare beheert zelf geen collectie. De leden van de werkgroep hebben particulier cultureel erfgoed in hun bezit. Het archief van de kloosterorde Visitatie over het klooster, de school en het internaat zit in de Onderstraat in Gent in het klooster. De particuliere collecties zijn niet geïnventariseerd of gedigitaliseerd. Ze worden bij mensen thuis bewaard. Er is geen zicht op de bewaartoestand. In het kader van het organiseren van publieksprojecten wordt er materiaal samengebracht en wordt er kleinschalig onderzoek gevoerd. Erfgoed Bottelare organiseert 1 à 2 publieksactiviteiten per jaar waarbij het cultureel erfgoed van Bottelare in de kijker gezet wordt. Meestal gaat het om een tentoonstelling gekoppeld aan een wandeling. De organisatie is een feitelijke vereniging in de vorm van een werkgroep rond het erfgoed van de deelgemeente Bottelare. Ze zijn met 12 leden. Ze zijn lid van de erfgoedcommissie van Merelbeke. De werkgroep heeft een grote expertise over Bottelare en Merelbeke. Ze werken vaak samen met partners als de gemeente Merelbeke, de erfgoedcel en de andere erfgoedwerkgroepen van de deelgemeenten.

8 8 Kritische analyse Erfgoed Bottelare: De werkgroep Erfgoed Bottelare beheert zelf geen collectie. Wel zijn er veel particuliere collecties onder de leden van de werkgroep. De erfgoedcel kan een ondersteunende rol spelen in het versterken van de competenties rond digitalisering en invetarisering door het aanbieden van vormingen en opleidingen en het inzetten van vrijwilligers. Erfgoed Bottelare is een belangrijke partner in het aanleveren van materiaal voor het vormen van de collectie in het nieuwe erfgoeddepot van Merelbeke. Op die manier vindt (een deel van) de particuliere collecties een onderkomen en worden ze op regelmatige tijdstippen opengesteld voor publiek. Het archief- en documentatiemateriaal zit in particuliere collecties en is bijgevolg niet raadpleegbaar voor publiek. De erfgoedcel zet in de toekomst sterk in op de ontsluiting van particuliere collecties en zal een stimulerende en ondersteunende rol spelen. De erfgoedbank wordt als ontsluitingsmiddel ingezet. Erfgoed Flora Erfgoed Flora beschikt over een particuliere collectie van archief- en documentatiemateriaal (8 strekkende meter postkaarten, affiches, vliegende bladen, krantenknipsels, foto's...) en volkskundige objecten (oude ambachten, kledij, meubilair...) over Merelbeke en de Merelbeekse wijk Flora. Een groot deel is reeds geïnventariseerd en gedigitaliseerd door de archivaris van het gemeentearchief van Merelbeke. De collectie wordt bewaard bij de eigenaar, Erwin Ketels in de best mogelijke omstandigheden. Een aantal objecten wordt bewaard in een garagebox, in minder gunstige omstandigheden. Erfgoed Flora neemt jaarlijks deel aan EGD en OMD in samenwerking met de gemeente Merelbeke. Erfgoed Flora organiseert ook erfgoedactiviteiten in samenwerking met De Muntenaar of op eigen houtje (wandelingen, tentoonstellingen ). De communicatie verloopt via de reguliere kanalen van de gemeente Merelbeke en de erfgoedcel en via huis-aanhuisbedeling van flyers en affiches. De organisatie rust voornamelijk op de schouders van één persoon, Erwin Ketels. Hij heeft een grote expertise over het cultureel erfgoed van Merelbeke en Merelbeke Flora. Hij werkt vaak samen met partners als de gemeente Merelbeke, de erfgoedcel en de andere erfgoedwerkgroepen van de deelgemeenten. Kritische analyse Erfgoed Flora: De bewaaromstandigheden van de collectie zijn niet altijd optimaal. De roerende collectie zou in betere omstandigheden Er is geen verzamelbeleid, er zijn bewaard moeten worden. geen selectie-, afstotings- of Erfgoed Flora is een belangrijke aantrekkingscriteria. De partner in het aanleveren van erfgoedcel zal een materiaal voor het vormen van ondersteunende rol opnemen om de collectie in het nieuwe de collectie te inventariseren en erfgoeddepot van Merelbeke. Op te digitaliseren. die manier vindt (een deel van) de collectie een onderkomen en wordt ze op regelmatige tijdstippen opengesteld voor publiek. De erfgoedcel zet in de toekomst Er is nood aan het bouwen van sterk in op de ontsluiting van een vrijwilligerswerking rond de particuliere collecties en zal een erfgoedwerking van de wijk stimulerende en ondersteunende Flora. Doordat alle activiteiten rol spelen. De erfgoedbank door dezelfde persoon gedragen wordt als ontsluitingsmiddel worden is er gebrek aan ingezet. Erfgoed Flora kan verder differentiatie en diepgang. Er is door de erfgoedcel ondersteund nood aan jonge instroom. De worden in het voeren van een erfgoedcel kan ondersteunen bij kwaliteitsvolle en brede de uitbouw van een communicatie op basis van vrijwilligerswerking en stelt haar praktijkgerichte vormingen eigen expertise en de expertise (maken van een nieuwsbrief, van partners (bv. Heemkunde inzetten van sociale media, Vlaanderen) ter beschikking. doelgericht communiceren...).

9 9 Huys De Cocker/Erfgoed Melsen Kritische analyse Huys De Cocker: De voormalige woning van de heemkundige Jozef De Cocker bevat een grote heemkundige collectie archief- en documentatiemateriaal (20 strekkende meter), oude heemkundige boeken (800-tal), een collectie ansichtkaarten (1000-tal), een collectie over het steenbakkerijverleden (roerend erfgoed) en een collectie rond het missionarisverleden van Palmyra en Michel De Cocker in Ubangi (brieven, dagboeken, voorwerpen, foto's, documentatiemateriaal...). Het is een particuliere collectie. Enkel de oude boeken zijn geïnventariseerd, er is geen graad van digitalisering. Het huis is onbewoond en onderhevig aan temperatuurschommelingen (verwarming wordt in wintermaanden wel aangelaten). Naast het huis is een zaaltje dat gehuurd wordt voor lezingen en tentoonstellingen. In samenwerking met de erfgoedcel is een inventaris opgemaakt van alle oude boeken over lokale geschiedenis. Op vlak van behoud en beheer zijn er grote noden en behoeften. Het ouderlijke huis van Lieve De Cocker zal op termijn verkocht worden. Er dient dan naar een oplossing gezocht te worden voor het onderbrengen van de Er is geen verzamelbeleid, er zijn collectie. Erfgoed Melsen is een geen selectie-, afstotings- of belangrijke partner in het aantrekkingscriteria. Lieve De aanleveren van materiaal voor Cocker plant het opschonen en het vormen van de collectie in inventariseren van de collectie het nieuwe erfgoeddepot van in. De erfgoedcel zal een Merelbeke. Op die manier vindt ondersteunende rol opnemen om (een deel van) de collectie een een degelijk collectieplan op te onderkomen en wordt ze op maken. regelmatige tijdstippen opengesteld voor publiek. Er is een grote nood aan inventarisering, registratie en digitalisering. Hier zal de erfgoedcel in begeleiden door het inzetten van vrijwilligers en het geven van vormingen. Lieve De Cocker (eigenares van het huis De Cocker, dochter van Jozef de Cocker en lid van de werkgroep erfgoed Melsen) voert onderzoek over lokale thema's. Er zijn reeds twee publicaties verschenen. Een over de beeldhouwer Karel Van Poucke en een over het missionarisverleden van Michel en Palmyra de Cocker in Ubangi. Huis De Cocker is ook de thuisbasis van de werkgroep Erfgoed Melsen. Zij gebruiken het archief - en documentatiemateriaal voor onderzoek over Melsen. Lieve De Coker en de werkgroep erfgoed Melsen organiseren lezingen en tentoonstellingen. Ze nemen jaarlijks deel aan OMD, EGD en voordien ook aan de Dag van het Park. Ze communiceren over hun activiteiten via een website, affiches, flyers en de reguliere kanalen van de erfgoedcel en de gemeente Merelbeke. De inventaris van de oude boeken is raadpleegbaar via de bibliotheek van Merelbeke, de archiefdienst van Merelbeke en de website van de erfgoedcel.op aanvraag kunnen de boeken ingekeken worden. De erfgoedcel zet in de toekomst sterk in op de ontsluiting van particuliere collecties en zal een stimulerende en ondersteunende rol spelen. De erfgoedbank wordt als ontsluitingsmiddel ingezet voor het beeldmateriaal. De werkgroep erfgoed Melsen is een geëngageerde groep van heemkundigen van verschillende leeftijdscategorieën. Ze hebben een grote expertise over Melsen en Merelbeke, het uitgeven van erfgoedpublicaties en het opzetten van tentoonstellingen. Ze werken vaak samen met partners als de gemeente Merelbeke, de erfgoedcel en de andere erfgoedwerkgroepen van de deelgemeenten.

10 10 Erfgoedcommissie Merelbeke De erfgoedcommissie Merelbeke plant de aanleg van een heemkundige cultureelerfgoedcollectie over Merelbeke in het nieuwe erfgoeddepot van Merelbeke. Dit project is momenteel nog niet van start gegaan. Er wordt gewerkt aan een collectieplan met richtlijnen rond inventarisering en ontsluiting van het verzameld cultureel erfgoed. In dit kader is een samenwerking met provincie Oost-Vlaanderen opgestart. De erfgoedcommissie heeft een erfgoeddepot ter beschikking gekregen via de gemeente. De oprichting van het depot was een samenwerking tussen de gemeente Merelbeke, de erfgoedcel en de provincie Oost-Vlaanderen. De verschillende erfgoedverenigingen van Merelbeke evenals de verschillende erfgoedwerkgroepen van de deelgemeenten zijn vertegenwoordigd in de erfgoedcommissie. Dit creëert kansen om met verschillende partners samen te werken. Er is expertise over digitalisering, de deelgemeenten en samenwerking aanwezig. De erfgoedcommissie is ingebed in de culturele werking van gemeente. Ze hebben al veel verwezenlijkt op vlak van onroerend erfgoed zoals de inventarisering van houtig erfgoed, funerair erfgoed... Kritische analyse Erfgoedcommissie Merelbeke: De erfgoedcel zal een belangrijke partner zijn in de ondersteuning van de opmaak van het collectieplan, de inrichting van het depot en het betrekken van de juiste partners. De erfgoedcel en de provincie Oost-Vlaanderen blijven belangrijke partners inzake behoud en beheer bij de invulling en ontwikkeling van het erfgoeddepot in Merelbeke. De erfgoedcel stelt haar expertise inzake publiekswerking ter beschikking voor de publiekswerking van het erfgoeddepot. Klein Merelbeeks Trammuseum Het klein Merelbeeks trammuseum beschikt over een collectie rolfilms van trams en bussen (ongeveer 400), een aantal oude kaarten van tramroutes van Gent (een 6-tal) en een aantal voorkanten van oude trams (een 10-tal). Er is een papieren inventaris aanwezig die overgezet wordt naar een Excellijst. Het museum is opgesteld in een depotruimte van 600m² (voormalige bloemisterijwoning). Er zijn optimale klimatologische bewaaromstandigheden. Het Klein Merelbeeks Museum is op afspraak toegankelijk voor publiek. Het museum is een eenmansproject en bestaat uit een particuliere verzameling. Het museum is lid van de vzw Poldertram. Alain Bondroit, de eigenaar heeft een grote expertise inzake mobiliteitsgeschiedenis en talig erfgoed.