ROL & VISIE KBC BANK NCK OP INHOUD. KADERVERENIGING SPREEKT MET één STEM

Transcriptie

1 Kaderinfo N SEPTEMBER 2013 Belgique-België P N d autorisation envoi clos B 36 Dépot légal 1000 BRUXELLES X Numéro d agrégation: P Representatieve organisatie van kaderleden erkend bij KB van 26/11/1986 INHOUD 2 Het Interview: Bart Deschamps en Greet Vanhecke. Rol en visie van de kadervereninging bij KBC. ROL & VISIE KBC BANK KADERVERENIGING SPREEKT MET één STEM KBC - Arteveldetoren Gent 4 Syndicalisatiegraad en uitbetaling van de werkloosheidssteun. België volgt een aparte koers. 8 Waarvoor staat de NCK? 9 Ben je aangesloten bij het juiste ziekenfonds? 11 De sociale zekerheid, deel 1 van 3 : waar komt het geld vandaan? 13 Pensioenweetjes. 14 NCK nu ook op LinkedIn. Join us! CEC-CIC Managers Network. 15 Het laatste taboe: de ambtenarenpensioenen. 16 Voordelen voor onze leden. NCK OP Driemaandelijks informatieblad van de nationale confederatie van het kaderpersoneel. Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 1 Lambermontlaan 171 bus Brussel

2 HET INTERVIEW NATIONALE CONFEDERATIE VAN HET KADERPERSONEEL Lambermontlaan 171 bus Brussel ROL en VISIE van de KADERVERENINGING bij KBC Voorzitter: Herman Claus Ondervoorzitters: Leonardo d Antuono (F) Cristina Piñana Lefebvre (F) Luc Vinckx (N) Secretaris generaal: Sami Grauer Penningmeester: Erwin Boeynaems Juridische dienst Geertrui Van Reusel (N) Frédéric BAUDOUX (F) Nationaal Secretariaat Greet Vanhecke en Bart Deschamps Wij hebben een heel sterke regionale structuur, met daarnaast een Centraal Bestuur. De meeste aangesloten kaderleden komen uit de regio s. Wij merken dat de band tussen kaderleden bijzonder groot is binnen de regio s. Tel.: 02/ Fax: 02/ info@cnc-nck.be Website: Bankrekeningnr: V.U.: Herman Claus, Lambermontlaan 171 bus 4, 1030 Brussel BIJDRAGEN 2013 Bankoverschrijving Domiciliëring jaarlijks jaarlijks maandelijks Actieve leden 105? 105? 9,11? Jonger dan 30 jaar 42? 42? 3,86? Gepensioneerden en werklozen met uitkering 42? 42? 3,86? Echtparen 125? 125? 10,78? Reeds op verre afstand zie we de enorme KBC-toren aan de rand van de E40-snelweg naar de kust. Sommige banken weten dus goed te investeren. Wij worden er ontvangen in de trendy lobby en Bart Deschamps begeleidt ons naar een knusse vergaderzaal ergens torenhoog in de regionale hoofdzetel. Bart werkt al meer dan 24 jaar bij KBC en is Kantoordirecteur in KBC Bank Zwevegem en voorzitter van het centraal bestuur van de kadervereniging. Greet werkt al 12 jaar bij KBC en werkt er nu als gemandateerd aanspreekpersoon voor kaderleden bij het Centraal Bestuur. Het is een full time functie die ze sinds 1 september 2012 opnam. Kunnen jullie kort de historiek van de Kadervereniging bij KBC schetsen? In november 1979 ontstond de Kaderraad bij onze bank, destijds nog Kredietbank zegt Bart met enige fierheid. Eerst in Antwerpen, later uitgebreid «Onze Kadervereniging heeft ook een vertegenwoordiger in de Europese Ondernemingsraad van KBC». naar de andere regio s (provincies) in Vlaanderen. In 1998 fusioneerden Cera, Kredietbank en de Bank Van Roeselare tot de huidige KBC, met als hoofdzetel in Leuven. Voor het Hoofdkantoor werd de Kadervereniging (KV) in 2011 opgericht. Een Europese KV zou een mooie evolutie zijn, vinden Greet en Bart. Wat zijn de doelstellingen van de Kadervereniging? Management bij overleg is een van de vijf doelstellingen. Wij beschouwen ons als een partner bij overleg met de leiding Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 2

3 Bart Deschamps en Greet Vanhecke «Wij hebben twee kiescolleges bij de sociale verkiezingen : een voor het uitvoerend en lager kader en een voor het vertrouwenspersoneel». van de bank, waarbij een directe en ongefilterde communicatie belangrijk is. De vier andere doelstellingen zijn even belangrijk : een maximale ontplooiing (waarbij collectieve en individuele ontplooiingskansen voorop staan) ; het verdedigen en behartigen van de collectieve belangen van de kaderleden ; advies en bijstand geven (hier staat discretie centraal) en het organiseren van socio-culturele activiteiten. Welke stijl hanteren jullie bij gesprekken met de directie? Wij hebben geen politieke bindingen, maar staan steeds open voor constructief overleg. Communicatie moet leiden tot betere oplossingen voor iedereen. Dit is de hoeksteen van de werking van onze KV zegt Bart terwijl hij zich laat fotograferen. Wij noteren dat zij, als NCK-lid, ook onze filosofie nastreven. Hoe is jullie KV gestructureerd? Regionaal? Greet: Ja, inderdaad wij hebben een heel sterke regionale structuur, met daarnaast een Centraal Bestuur. De meeste aangesloten kaderleden komen uit de regio s. Wij merken dat de band tussen kaderleden bijzonder groot is binnen de regio s. Zij zijn direct betrokken bij hun eigen lokale problemen en situaties. De regionale KV komen éénmaal per maand samen. Hun verslagen worden dan besproken op het Centraal Bestuur. De vijf regionale KV en de KV van hoofdkantoor worden overkoepeld door het v.l.n.r. Greet Vanhecke, Bart Deschamps en Herman Claus Centraal Bestuur (CB). Het CB streeft naar een zo groot mogelijke representativiteit om met één stem te kunnen spreken namens de kaderleden. Zij vergaderen eveneens éénmaal per maand. «Het Centraal Bestuur van Kaderleden streeft naar een zo groot mogelijke representativiteit om met één stem te kunnen spreken namens de kaderleden». Verder bestaan er overlegraden kader (ORK s). De drie ORK s (Regio West, Oost en het Hoofdkantoor) vergaderen elk drie à viermaal per jaar en bestaat uit verkozen kaderleden en de bankleiding zetelt hier ook in. Vanuit het ORK worden leden afgevaardigd naar het OCK (Overlegcomité Kader). Deze bestaat uit een afvaardiging vanuit de ORK en de bankleiding. En de ondernemingsraad? Greet en Bart: Onze kadervereniging is bij de ondernemingsraad vertegenwoordigd via de NCK-lijst en zij komen elke maand samen. Dit is ons wettelijk sociaal informatiekanaal. Wij hebben twee kiescolleges bij de sociale verkiezingen : een voor het uitvoerend en lager kader en een voor het vertrouwenspersoneel (categorie 140 of hoger). Bart voegt er fier aan toe: Onze KV heeft ook een vertegenwoordiger in de Europese Ondernemingsraad van KBC. Een laatste vraag : Hoe communiceren jullie met de leden? Greet: Dat is vooral mijn taak (lacht). Via het intranet van KBC kunnen wij makkelijk onze leden bereiken. Vijfmaal per jaar brengen we een nieuwsbrief uit. Die wordt op intranet geplaatst en eveneens op een pagina uitgeprint. Uiteraard zijn er ook de socio-culturele activiteiten waar we onze leden ontmoeten. Dit interview kwam tot stand dankzij de bereidwillige medewerking van KBC en door Johan Brisson (Persverantwoordelijke NCK) en Herman Claus (Voorzitter NCK). Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 3

4 werkloosheidssteun Syndicalisatiegraad en uitbetaling van de werkloosheidssteun : België volgt een aparte koers. Voorstellen tot het herfocussen van de vakbonden op de kerntaken. Wanneer we zien dat ongeveer 52% van de Belgische werknemers aangesloten is bij een vakbond, dan kunnen we stellen dat er een zeer hoge syndicalisatiegraad is ons land. Ons land scoort zeer hoog wat betreft syndicalisatiegraad: in Frankrijk sluit zo n 10% van de werknemers zich aan, in Nederland en Duitsland ongeveer 20%. Het Europees gemiddelde ligt rond de 25% 1. De afgelopen jaren nam in onze buurlanden de syndicalisatiegraad gestaag af. Tussen 1970 en 1990 steeg deze in ons land sterk, daarna bleef ze redelijk stabiel. Enkel in Zweden, Finland en Denemarken is een gelijkaardige trend waarneembaar. Tabel 1: Procentuele syndicalisatiegraad t.a.v. de totale arbeidsmarkt 2 Nele Lijnen is senator voor Open Vld. opgericht in 1898 opgericht in % van de mandaten 57 tot 59% van de mandaten Ze is voorzitter van het adviescomité voor gelijke kansen voor mannen en vrouwen en ondervoorzitter in de commissie voor Sociale Aangelegenheden. Daarnaast is ze Eerste Schepen in haar thuisbasis Hechtel-Eksel. Nele Lijnen diende een resolutie in over de werking van de vakbonden, omdat ze er van overtuigd is dat de bestaande financieringsstructuren nefast zijn voor de legitimiteit van de vakbonden in het sociaal overleg. opgericht in % van de mandaten België* 42,1 54,1 53,9 49,5 52 Denemarken 60,3 78,6 75,3 73,3 68,8 Finland 51,3 69,4 72, ,2 Zweden 67, ,5 80,1 68,9** Duitsland 32 34,9 31,2 24,6 18,8 Frankrijk 21,7 18,3 9,9 8 7,6** Nederland 36,5 34,8 24,3 22,9 19 * Bij de cijfers van België moet de volgende, belangrijke opmerking gemaakt worden: In België is er geen enkel officieel orgaan dat de vakbondscijfers bijhoudt. Noch het Nationaal Instituut voor Statistiek, noch het federale ministerie van Arbeid is daar mee belast. Ook de enquêtes naar de beroepsbevolking weerhouden geen enkele variabele die peilt naar het aantal vakbondsleden. Wie de Belgische vakbondsaantallen wil kennen, moet te rade gaan bij de vakbondsconfederaties zelf. 3 ** Gegevens niet beschikbaar, schatting gebaseerd op voorgaande jaren. Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 4

5 Nele Lijnen De verklaring voor deze evolutie is dat in België en de drie Scandinavische landen het zogenaamde Gents systeem 4 gebruikt wordt. Dit houdt onder andere in dat de vakbonden actief betrokken zijn bij en vaak essentieel zijn voor de uitbetaling en administratie van werkloosheidsuitkeringen (die op jaarbasis circa 7 miljard euro bedraagt). In andere landen is het aantal werklozen aangesloten bij een vakbond zeer klein of verwaarloosbaar. 5 In België, Finland, Zweden en Denemarken spelen dus andere (economische) motieven dan de ideologische nog veel sterker een rol dan in andere landen om zich aan te sluiten bij een vakbond. Vooral in België is lidmaatschap van een vakbond vaak een rationele keuze verbonden met factoren in het Gents systeem die voordelen opleveren voor het individu. 6 De gegevens noodzakelijk voor de uitbetaling van de werkloosheidsuitkering worden aangereikt door de RVA. In ruil voor deze dienst krijgt een vakbond een vergoeding van de overheid. n Het Gents systeem in België Een belangrijke factor voor de groei van Belgische vakbonden is het Gents systeem, waardoor de vakbonden in grote mate verantwoordelijk zijn voor de uitbetaling van uitkeringen. Dit is een stimulans om zich aan te sluiten bij een vakbond. De term Gents systeem verwijst naar de ontstaansplaats van een stelsel waarbij de overheid de werkloosheidsfondsen van de vakbonden subsidieert. Aangezien in zo n systeem de vakbond over een (quasi) monopolie in de (doorgaans) facultatieve werkloosheidsverzekering beschikt, hebben werklozen er alle belang bij om vakbondslid te worden én te blijven 7. Lidmaatschap van een werkloosheidsfonds en lidmaatschap van een vakbond zijn in principe gescheiden. In de praktijk zien velen echter een sterk verband tussen beide. In de Noord-Europese landen werd dit minder sterk vanaf de jaren 1990, toen een aantal alternatieven voor vakbondslidmaatschap steeds populairder werden. Volgens experts verklaart dit ook deels de recente daling van de syndicalisatiegraad, vooral onder jongeren. 8 In ons land is er echter wel geen sprake van een puur Gents systeem. Dit komt omdat in België de werkloosheidsverzekering verplicht is (dit werd van kracht in 1944) en tevens gefinancierd wordt door sociale bijdragen. Hierbij komt dat, in tegenstelling tot andere landen met verplichte werkloosheidsverzekering, vakbonden in België wel een belangrijke rol bij de uitbetaling van de werkloosheidsuitkeringen behielden. Deze uitbetalingsorganen zijn wettelijk losgekoppeld van de vakbondsactiviteiten, terwijl de algemene perceptie is dat lidmaatschap van een vakbond verplicht is, vooral om een uitkering te bekomen. In de realiteit zijn velen zich hier niet bewust van, er is een sterke gepercipieerde link met vakbondslidmaatschap. 9 Ook op www. belgium.be vinden we niets over een verplicht lidmaatschap als men een uitkering wil bekomen via een vakbond. 10 In België bestaat sinds lang een alternatief voor de uitbetalingsinstellingen van de vakbonden, maar deze Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen (HVW) kent een zeer beperkt succes. In tegenstelling tot Scandinavië neemt het belang van de HVW af. We geven een overzicht van het aantal klanten bij HVW voor de jaren waarin deze cijfers beschikbaar zijn In haar jaarverslag legt de HVW uit wat haar positie is t.a.v. de andere uitbetalingsinstellingen: Als uitbetalingsinstelling maakt de HVW deel uit van de INTER-UI. De INTER-UI is een gezamenlijk verdeelcentrum voor de uitbetalingsinstellingen van de vakbonden en de HVW. Het zorgt ervoor dat verklaringen met betrekking tot werkloosheid, ingevuld door de werkgever, terechtkomen bij de uitbetalingsinstelling van de werknemer. Bij deze uitwisseling wordt de naam van de instelling niet kenbaar gemaakt aan de werkgever. Zo garandeert de INTER-UI het respect voor het privéleven van de sociaal verzekerden en dit zowel inzake vertrouwelijke aspecten ten opzichte van de werkgever als inzake de vrijheid van keuze tussen de uitbetalingsinstellingen Rasking,J. Vakbondskaart blijft populair. In De Standaard op 6 juli Bron: Visser, J. ICTWSS database. Versie 3 uit mei Vandaele, K. Het stijgende ACV-ledenaantal in de jaren negentig en hoe cijfers niet alles vertellen. In De Gids op maatschappelijk gebied, 9, 2002, p. 1. Vandaele merkt overigens op: We beperken ons in deze bijdrage tot de leden van de representatieve vakbondsorganisaties : het Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV), de Algemene Centrale van Liberale Vakbonden in België (ACLVB) en het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV). Om representatief te zijn, moeten vakbondsconfederaties over het gehele land zijn opgericht, vertegenwoordigd zijn in de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en de Nationale Arbeidsraad en minstens leden tellen. 4. Het systeem heet zo omdat de eerste vorm van dit systeem in Gent ontstond. 5. Visser, J. Union Membershipstatisticsin 24 countries. In MonthlyLabor Review, 2006, p Tim Van Rie, Ive Marx &JeroenHoremans. (2011). Ghentrevisited. Unemploymentinsuranceandunion membership in Belgium and the Nordiccountries. European Journal of Industrial Relations, 17:2, 2011, p Vandaele, K. Het stijgende ACV-ledenaantal in de jaren negentig en hoe cijfers niet alles vertellen. In De Gids op maatschappelijk gebied, 9, 2002, p Van Rie et. Al. Ibid, p Ibid, p t Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 5

6 werkloosheidssteun n Het Gents Systeem in Zweden, Finland en Denemarken vergeleken met België In Denemarken, Finland en Zweden maakt het Gents systeem lidmaatschap aantrekkelijk voor alle werknemers, ongeacht hun profiel. De werkloosheidsverzekering is er vrijwillig, al dan niet aanvullend bovenop bijstand of wettelijke verzekering. De vrijwillige bijdragen vormen slechts een klein aandeel in de financiering. Het grootste deel komt voort uit verplichte bijdragen en belastingen. Bovendien zijn de (korte termijn) werkloosheidsuitkeringen relatief hoog en is het risico op (korte termijn) werkloosheid vrij gelijk verdeeld over hogeren lage geschoolden. Verder geldt een minimale bijdrageperiode (van meestal een jaar) vooraleer iemand recht krijgt op een uitkering. Dit voorkomt dat enkel werknemers met een onmiddellijk werkloosheidsrisico zich aansluiten. 12 In Zweden en Denemarken moet een lid minimum een jaar bijdragen betalen alvorens hij of zij in aanmerking komt. In Finland moet men minstens 43 weken in de laatste 28 maanden gewerkt hebben terwijl men lid is van een fonds. Sinds enkele jaren zijn de voorwaarden om aanspraak te maken op het fonds nog verstrengd, door te stellen dat men als werkloze actief op zoek moet zijn naar een nieuwe job. Doorheen de tijd zijn er in Scandinavië een aantal aanpassingen gebeurd in het systeem die een merkbaar effect hebben gehad op de koppeling tussen lidmaatschap bij vakbonden en deelname aan vrijwillige werkloosheidsfondsen. In Denemarken bestaan er vier dergelijke open fondsen die niet verbonden zijn aan een vakbond. Samen maakten deze fondsen in 2005 zo n 15% van het ledenaantal van zulke fondsen uit. 13 In Zweden is het succes van open fondsen zeer klein (zo n 2%), maar veel Zweden kiezen er dan weer voor om zich wel aan te sluiten bij een vakbondsfonds zonder lid te worden van die vakbond (14% in 2005). In Finland kent men sinds 1992 het Algemene Werkloosheidsfond YTK. Na tien jaar bereikte dit fonds een aandeel van 10%. Böckerman&Uusitalo linken de daling in vakbondsleden, en dan vooral bij jonge leden, aan het bestaan van dit fonds. 14 Jørgensen onderzocht dit patroon en concludeerde dat jonge Denen sceptisch staan tegenover de link tussen zulke fondsen en vakbonden. 15 Van Rie et. Al. besluiten dat de link tussen vakbonden en werkloosheidsfondsen sterk blijft, en dat die fondsen een sterk argument blijven om vakbondslid te worden. Hierbij schrijven ze wel dat deze associatie de laatste jaren minder sterk is geworden door het bestaan van open alternatieven. n België en Scandinavië: enkele opmerkingen m.b.t. vergelijkingen Wanneer we België in deze context groeperen bij Zweden, Finland en Denemarken omwille van het Gentse systeem, moet dit toch met enige voorzichtigheid gedaan worden. Er zijn namelijk toch enkele verschillen. Algemeen heerst er een beter klimaat van overleg tussen werkgevers, vakbonden en de overheid. Ook ondermeer qua lonen, arbeidslasten en individuele belastingen zijn er grote verschillen. Het Belgische systeem biedt naast enkel de werkloosheidsvergoeding nog een aantal andere sociale voordelen die we niet vinden in andere landen. De speciale regeling m.b.t. de tijdelijke werkloosheid is zeker geen standaardpraktijk in Europa. Verder is de Belgische arbeidsmarkt sterker gelaagd dan in deze landen. Lager geschoolden hebben in ons land meer kans om in de werkloosheid te belanden. De opdeling zoals die in België bestaat tussen arbeiders en bedienden bestaat niet in Scandinavië. Hierdoor sluiten in ons land vooral arbeiders zich aan bij een vakbond. Bovendien is in België, in tegenstelling tot de Scandinavische landen geen voorafgaande periode van lidmaatschap vereist. Dit werkt verdere selectiviteit van het lidmaatschap in de hand. 16 Het onderzoek van Rie et. Al. toonde aan dat het aantal werkloze vakbondsleden toenam, terwijl het aantal werkende vakbondsleden stabiel bleef. In absolute cijfers liep het aantal passieve leden op van circa in 1990 naar bijna een half miljoen in (...) De grotere fluctuatie van deze syndicalisatiegraad komt doordat nu eenmaal het aantal werkloze vakbondsleden meedrijft op de golven van de economie. 17 n Naar een nieuwe rol en een grotere transparantie voor de vakbonden De gepercipieerde link tussen lidmaatschap van een vakbond en het uitbetalen van een werkloosheidsuitkering, plus het feit dat voorafgaand lidmaatschap niet nodig is in ons land, maakt dat de vakbonden in ons land een groot aantal werkloze vakbondsleden kent. Voor een gedeelte is dit ook logisch: vakbonden zullen altijd een aantal mensen vertegenwoordigen die ontslagen zijn of in de werkloosheid beland zijn. Dit is een van hun kerntaken. Het Gents systeem zoals we het in België kennen zorgt er echter op structurele wijze voor dat vakbonden systematisch werklozen in hun rangen opnemen. Hierdoor gaat het profiel van de vakbonden, namelijk het vertegenwoordigen van de werknemers t.a.v. de werkgevers en de overheid, voor een deel verloren. Om hieraan te verhelpen heb ik in maart 2013 een resolutie ingediend in de Se- 12. Van Rie et. Al. Ibid. 13. Clasen&Viebrock. VoluntaryUnemployment Insurance and Trade Union Membership: InvestigatingConnections in Denmark and Sweden. Journal of Social Policy, 37(3) 2008, Böckerman&Uusitalo. Erosion of the Ghent System and Union MembershipDecline: Lessonsfrom Finland. British Journal of Industrial Relations, 44(2), p Jørgensen, D. Low level of membershipbyyoungpeople in unemploymentinsurance funds. Eironline, Van Rie et. Al. Ibid. 17. Ibid. Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 6

7 Nele Lijnen naat. Deze resolutie wil bewerkstelligen dat de vakbonden enigszins kunnen terugkeren naar hun kerntaken. Daarom wordt voorgesteld dat een andere instelling in de toekomst de uitbetaling van de werkloosheidsuitkeringen voor zijn rekening neemt. In het verleden waren de vakbonden verantwoordelijk voor het grootste deel van de uitbetalingen. Mits een uitbouw van een degelijk uitbetalingssysteem in het ganse land, met hulp van moderne gedigitaliseerde technieken, kan de overheid deze taak overnemen. Dit betekent niet dat de vakbonden met lege handen moeten achterblijven. Daarom stelt deze resolutie voor dat de vakbonden in de toekomst ten eerste een verantwoordelijkheid krijgen bij het activeren van werklozen i.p.v. bij de uitbetaling van hun uitkering. Als vakbonden er goed in slagen om werkloze leden te ondersteunen tijdens de zoektocht naar een nieuwe job, dan zouden ze daar financieel voor beloond moeten worden. Op die manier zijn mensen (ook jongeren) geneigd om zich aan te sluiten bij een vakbond omdat deze hun belangen als actieve persoon op de arbeidsmarkt vertegenwoordigt. Hij of zij is dan zeker dat de vakbond een gedeelte van het lidgeld gebruikt om hem of haar, bij mogelijke werkloosheid, te ondersteunen bij de zoektocht naar een nieuwe job. Ten tweede wordt voorgesteld om dit concreet te maken via een zgn. ontslagfonds. In de discussies die momenteel worden gevoerd omtrent het eenheidsstatuut, vormt het ontslagrecht een cruciaal onderwerp. Het ontslagrecht zou moeten worden hervormd zodat het er meer op gericht is om ontslagen werknemers beter en vooral sneller te begeleiden bij de zoektocht naar een nieuwe job. Vakbonden kunnen hier, dankzij hun expertise en hun structuren, een belangrijke rol spelen. Hiertoe is het mechanisme van een ontslagfonds een veelbelovende piste. Hieronder wordt verstaan dat de werkgever vanaf de tweede maand van tewerkstelling 1.53% van het brutoloonmassa van de werknemer in het fonds stort. Hierbij hoeft geen onderscheid gemaakt te worden tussen arbeiders en bedienden. Elke werknemer bouwt zelf een ontslagvergoeding op. Er is hier ruimte voor een aantal opties. Bij een (gedwongen) ontslag kan de werknemer er voor kiezen om het geld op te nemen, bijvoorbeeld om naar een nieuwe baan te zoeken. Men kan ook het geld laten staan, zodat het nog steeds beschikbaar is wanneer men een nieuwe job heeft, of het zelfs in een pensioenfonds steken. Het is immers een fonds dat door de werknemer zelf is opgebouwd. In deze resolutie wordt voorgesteld dat ook vakbonden een dergelijk ontslagfonds zouden kunnen oprichten. De leden zouden op vrijwillige basis kunnen toetreden tot dit fonds, dat door de vakbonden beheerd zou worden in ruil voor een vergoeding vanwege de overheid. De overheid zou zelf ook een dergelijk ontslagfonds oprichten, voor zowel de niet-gesyndiceerde werknemers als de gesyndiceerde werknemers die ervoor opteren om niet in te tekenen op het fonds dat door hun vakbond wordt beheerd. Dankzij een dergelijk fonds zouden de vakbonden er alle belang bij hebben dat zoveel mogelijk werknemers een job hebben of begeleid worden naar een nieuwe job, zoals voorgesteld in het vorige punt, zodat er altijd voldoende middelen in het ontslagfonds zitten. Ten derde moeten de vakbonden in de toekomst werk maken van een transparantere boekhouding. Deze vraag om meer transparantie is allesbehalve onterecht, gelet op de grote verantwoordelijk die vakbonden hebben en hun centrale rol in het sociaal overleg. Ze vertegenwoordigen en handelen in naam van zeer veel mensen. Vakbonden krijgen onder andere via de overheid een hoop subsidies ( bijvoorbeeld voor permanente vorming, voor internationale samenwerking, ). De vakbonden hebben dus ook een plicht om transparanter te zijn ten aanzien van de overheid en de samenleving, zodat we meer zicht krijgen op hoe deze gelden besteed worden. Er is geen reden waarom de samenleving geen zicht zou mogen hebben op de bezittingen van de vakbonden. Wanneer er in de toekomst dan verdachtmakingen ten aanzien van de vakbonden gemaakt worden, dan hebben zij deze open en transparante boekhouding om op terug te vallen. Deze instrumenten, in combinatie met de andere voorstellen in deze resolutie, zullen de vakbonden een stuk transparanter maken en hen een grotere legitimiteit in het sociaal overleg opleveren ten aanzien van de regering, werknemers en werkgevers. De Senaat, A. Gelet op de machtige en centrale positie die vakbonden in België vervullen in het sociaal overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers; B. Overwegende dat, vergeleken met onze buurlanden, er een zeer hoge syndicalisatiegraad in België is; C. Overwegende dat is vastgesteld dat in landen met een Gents systeem m.b.t. de vakbonden en de uitbetaling van werkloosheidsuitkeringen, werkloosheid een sterke stimulans kan zijn om zich te syndiceren; D. Overwegende dat we in België kunnen spreken van een niet puur Gents systeem, onder meer omdat voorafgaand lidmaatschap niet noodzakelijk is om aanspraak te kunnen maken op een werkloosheidsvergoeding via een vakbond, en dat er naast deze nog andere verschillen zijn vergeleken met andere landen met het Gents systeem; E. Overwegende dat in België er sprake is van een sterk gepercipieerde link tussen de uitbeta- 18. Financiering van het ACV. Bron: t Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 7

8 werkloosheidssteun Nele Lijnen ling van een werkloosheidsuitkering en het lidmaatschap van een vakbond; F. Overwegende dat vakbonden subsidies van de overheid krijgen voor het uitvoeren van een aantal taken; G. Overwegende dat bijvoorbeeld in Oostenrijk reeds een gelijkaardig ontslagfonds bestaat, en dat de kostprijs van een ontslag in Oostenrijk een stuk lager is. 19 H. Overwegende dat er in België geen overheidsorgaan betrokken is bij de registratie van het aantal vakbondsleden, en dat men hierdoor afhankelijk is van cijfers van de vakbonden zelf; Vraagt de regering, 1. De overheid verantwoordelijk te maken voor de uitbetaling van werkloosheidsuitkeringen; 2. Werk te maken van een regeling waarbij de betrokken vakbonden in de toekomst een vergoeding krijgen bij het begeleiden van een werkloze naar een nieuwe job; 3. Een ontslagfonds op te richten waarbij ontslagen werknemers recht hebben op een extra vergoeding bovenop de werkloosheidsuitkering, en het wettelijke kader te scheppen waarbinnen ook de vakbonden een dergelijk fonds kunnen beheren voor hun leden; 4. Wettelijke initiatieven nemen om ervoor te zorgen dat vakbonden een open boekhouding voeren; 5. Om een overheidsorgaan verantwoordelijk te maken voor de centrale registratie van het aantal vakbondsleden; artikelid=nk31tdli Waarvoor staat de NCK? 3 pensioen gekoppeld aan uw betaalde bijdragen, niet aan de minimumuitkering 3 geen pestbelastingen op GSM, bedrijfswagens, PCs 3 bij werkloosheid, behoud van nettoloon evenredig met gewerkt aantal jaren 3 erkenning studiejaren als deel van de loopbaan 3 opleidingskosten tweede carrière steeds aftrekbaar als beroepskost 3 erkenning meerwaarde van verantwoordelijkheid en bekwaamheid van kaderleden en hogere bedienden Wij verdedigen alle werknemers uit de privé sector, en zijn als enige werknemersorganisatie ongebonden aan een zuil of politieke partij Wilt u deze stem laten horen? Word lid! Alleen een groeiend ledenaantal doet onze boodschap bij de politici doorklinken Leden hebben tevens recht op verschillende voordelen, zoals 3 volledige juridische bijstand bij geschillen voor de arbeidsrechtbank 3 gratis opleidingen 3 bijstand bij onderhandelingen met de werkgever 3 de mogelijkheid onze standpunten rechtstreeks mee te beïnvloeden Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 8

9 Ben je aangesloten bij het juiste ziekenfonds? Luc De Clercq Moet je verplicht aansluiten bij een ziekenfonds? Het antwoord is JA, dat is bij wet verplicht. De wet stelt dat je als werknemer, zelfstandige of ambtenaar verplicht moet aansluiten bij een ziekenfonds om te kunnen genieten van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen. Hoe zal je anders de terugbetaling ontvangen van het bedrag boven het remgeld van doktersbriefjes. Hoe zal je anders bij een ziekenhuisopname rechtstreeks van die terugbetaling kunnen genieten (systeem derde betaler). De volgende vraag is dan natuurlijk : welk ziekenfonds, en waarom? Vooreerst de functie van een ziekenfonds verduidelijken. Zij moet in de eerste plaats de verplichte verrichtingen uitvoeren voor zijn leden die bij wet zijn vastgelegd. De doktersbriefjes en de rechtstreekse tussenkomst bij ziekenhuisopname zijn de best bekende verrichtingen en daarvoor krijgen de ziekenfondsen centen van het RIZIV. Het Belgische systeem zit op dat vlak goed en zelfs efficiënt in mekaar. De verplichte verzekering (= de sociale lasten) wordt betaald door uw werkgever. Enerzijds door een vast percentage dat bovenop het brutoloon wordt berekend en een ander vast percentage dat wordt afgetrokken van uw brutoloon. Op het zo verkregen (belastbaar) bedrag wordt ook de bedrijfsvoorheffing berekend, dat eveneens door de werkgever wordt afgehouden. Al deze bedragen worden doorgestort naar de staat, meestal via een sociaal secretariaat. De sociale lasten worden doorgesluisd naar het RIZIV en de belastingen gaan in de grote pot. De verplichte verzekering wordt dus in België volledig afgedekt door de bijdragen die de werkgever afdraagt. Om de administratie voor de verplichte verrichtingen voor de leden te kunnen uitvoeren worden de ziekenfondsen bijkomend vergoed. Aansluiting bij een ziekenfonds is dus noodzakelijk, maar alle middelen die nodig zijn om de verplichte verrichtingen te dekken komen via de omweg van het RIZIV uiteindelijk voort uit de arbeid die we met zijn allen verrichten en waarvoor we betaald worden door onze werkgever. De ziekenfondsen zijn dus een doorgeefluik (de centen) en vervullen de administratieve taken waartoe ze verplicht zijn (en waarvoor ze ook vergoed worden). In de sector van de autoverzekering is deze verplichting te vergelijken met de polis Burgerlijke Aansprakelijkheid die je als autobezitter onderschrijft bij een verzekeraar naar uw keuze. Elke verzekeraar is dan ook verplicht om deze polis afzonderlijk aan te bieden. Door een paar kronkels in de wet (hoe zou dat kunnen komen?) bestaat diezelfde verplichting niet bij de private ziekenfondsen. Er bestaan vijf overkoepelende private landsbonden (christelijke, neutrale, socialistische, liberale en onafhankelijke) en daarnaast nog een Kas der geneeskundige verzorging van de NMBS en een landelijk door de staat georganiseerde Hulpkas ziekte- en invaliditeitsverzekering (HZIV). In dit artikel hebben we het niet over de NMBS ziekenfondsen omdat het een gesloten groep is. De private landsbonden zijn op hun beurt een verzameling van een aantal ziekenfondsen, die elk op zich zelfstandig zijn. Binnen een private landsbond kunnen bepaalde samenwerkingen bestaan. In totaal komen we uit op ongeveer 60 private ziekenfondsen. Voor al deze private ziekenfondsen is er een rare kronkel in de laatste wet van 26/04/2010 ingebouwd. Zij moeten verplicht een aanvullende verzekering aanbieden die voor alle leden dezelfde is, zonder mogelijkheid tot differentiatie, en deze moet gefinancierd worden door een aanvullende bijdrage. Die aanvullende verzekering moet iets dekken op basis van het solidariteitsprincipe. Verder zijn alle fondsen vrij om via de aanvullende bijdrage datgene te verzekeren wat zij willen, voor zover het niet om een commerciële verzekering gaat. De jarenlange strijd rond de concurrentievervalsing in de sector van de commerciële verzekeringen tussen de ziekenfondsen en de verzekeringssector is hierdoor verleden tijd geworden. De ziekenfondsen mogen (en dat doen ze ook) wel nog steeds hun netwerk gebruiken om commerciële verzekeringen aan te bieden. Deze zijn ondergebracht in afzonderlijke maatschappijen en moeten ook afzonderlijk geprijsd zijn. Maar bij het aanprijzen van hun diensten in folders en op het internet gooien de ziekenfondsen alles op één hoopje en zie je niet direct het onderscheid tussen de commerciële activiteiten en de gewone aanvullende verzekering. Naast de private ziekenfondsen is er ook nog de door de staat georganiseerde Hulpkas ziekte- en invaliditeitsverzekering (HZIV). Dit is het enige ziekenfonds dat geen aanvullende verzekering aanbiedt (en dat ook niet mag doen). De aansluiting bij dit ziekenfonds is gratis, maar net zoals alle andere ziekenfondsen voeren zij alle verplichte verrichtingen uit voor de leden, uiteraard voor zover ze er recht op hebben. Dokters- t Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 9

10 Ben je aangesloten bij het juiste ziekenfonds? briefjes, ziekenhuisopname, uitkeringen,... er is geen cent verschil met alle andere ziekenfondsen. Nu kan de echte zoektocht naar het juiste ziekenfonds beginnen. Alle ziekenfondsen moeten op dezelfde wijze alle verplichte verrichtingen uitvoeren voor de leden, uiteraard voor zover ze er recht op hebben. Hiervoor is geen ledenbijdrage verschuldigd aangezien alle lasten worden gedragen door het RI- ZIV. De aanvullende verzekering bepaalt volledig uw keuze van een ziekenfonds. De bijdrage hiervoor is afhankelijk van hetgeen verzekerd wordt en in de praktijk kan de hoogte van het bedrag zeer sterk verschillen tussen de ziekenfondsen. Zelfs bij ziekenfondsen van dezelfde signatuur kunnen de bedragen verschillen. Je kan kiezen voor geen aanvullende verzekering bij de hulpkas of je kan specifieke verwachtingen hebben en dan ga je best eens een kijkje nemen op de verschillende websites. Als startpunt neem je de RIZIV-lijst van de ziekenfondsen op contacts/index.htm Bij een steekproef vonden we voor de private ziekenfondsen : Laagste bijdrage 54 E/jaar Hoogste bijdrage E/jaar. Over het algemeen schommelt de bijdrage tussen 67 E/jaar en 110 E/jaar. Maar uiteraard is de HZIV de kampioen met 0 E/jaar, weliswaar zonder aanvullende verzekering. De allerlaatste vraag is of je van ziekenfonds kan veranderen? Ook hierop is het antwoord : Jazeker! De procedure hiervoor moet je opvragen bij het ziekenfonds waar je naar toe wil. Veel geluk met de zoektocht, maar mijn keuze is al dertig jaar geleden gemaakt! PS: alle reacties op dit artikel zijn welkom op het secretariaat van NCK Opm. : De beschreven financiering in dit artikel start vanuit het standpunt van de werknemers in de private sector. Alle andere elementen zijn ook voor ambtenaren en zelfstandigen van toepassing. Luc De Clercq Luc De Clercq is lic Wiskunde, heeft een graduaat informatica en een postgraduaat Auditor, hij werkte achtereenvolgens bij Ketels Datacenter, Boelwerf, ABN / ABN AMRO, RBS. Hij is 30 jaar lid van NCK en zat namens NCK in de Ondernemingsraad van ABN AMRO. Thans is hij één van de drijvende krachten in de werkgroep pensioenen bij NCK en zetelt hij namens NCK in de Federale Adviesraad van de Ouderen, zowel in de commissie pensioenen als in de commissie mobiliteit. Er blijven nog enkele vragen over : Kan ik een commerciële verzekering (vb. hospitalisatie) afsluiten bij een ziekenfonds waar ik geen lid ben? Jazeker, anders zou het geen commerciële verzekering zijn, en bovendien kan je hiervoor ook buiten de ziekenfondsen gaan zoeken onder de koepel van Assuralia. Hospitalisatie is hiervan een zeer bekend voorbeeld en loopt heel dikwijls via de werkgever. Op het einde van uw loopbaan kan je die verzekering op individuele basis verder zetten, meestal tegen een gunsttarief. Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 10

11 De sociale zekerheid, deel 1 van 3 : waar komt het geld vandaan n Enkele websites Wanneer je informatie zoekt over de sociale zekerheid zijn er twee websites van de overheid die bijzonder nuttig zijn. De site is de website van de overheid voor de gebruiker van de sociale zekerheid. Je kan er bvb je kinderbijslag berekenen, of een simulatie draaien van je pensioenberekening. De site daarentegen is de website van de FOD (vroeger Ministerie genaamd). Op deze site vind je alle informatie over de FOD zelf. Twee brochures zijn bijzonder interessant : > publicaties > SZ in cijfers > De sociale zekerheid in een oogopslag: kerncijfers (2011) : bevat een grote hoeveelheid cijfergegevens over de sociale zekerheid in België. De brochures zijn helaas niet steeds jaar na jaar vergelijkbaar. Zo werden de bruggepensioneerden in 2010 bij de werklozen geteld, en in 2011 plots niet meer. > publicaties > Een blik op de SZ > Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid : bevat een degelijke uiteenzetting over de opbouw van het sociale zekerheidsstelsel in België. In dit artikel gaan we ons alleen bezighouden met een klein aspect van het ganse systeem : de financiering van de sociale zekerheid van werknemers, en de impact ervan op je incrementele loon (oftewel : de begeerlijkheid van zwartwerk). n Een inleidend voorbeeld Om al meteen de spanning weg te nemen, beginnen we met een cijfervoorbeeld (zie ook Figuur 1). Indien U een brutoloon heeft van 100 E (het brutoloon), dan betaalt U als werknemer hierop 13,07% sociale bijdragen. De resterende 86,93 E is het principieel belastbare loon. Uw werkgever heeft op deze 100 E echter reeds tussen 32,8% en 34,52% sociale bijdragen betaald, de zgn. patronale bijdragen. Laten we verder rekenen met 34,5%. Dus van elke 134,5 E loonkost ontvangt U 86,93 E principieel belastbaar loon. Van deze 86,93 E trekt u uw beroepskosten af (of gebruikt u de forfait). Het resterende deel heet het nettoloon. Op dit nettoloon betaalt U vervolgens de gewone inkomstenbelasting (van bvb 35%) zodat er nog 56,50 E netto te besteden overblijft. We gaan dus van 134,50 E naar 56,50 E. Herrekenen we deze 134,5 E naar 100%, dan hebben we : Kost voor de werkgever is 100%. Uw brutoloon bedraagt hiervan 74,3%. Het principieel belastbaar loon bedraagt 64,6%, en na bvb. 35% fiscale belastingen blijft hiervan 42% over. Er is 35,4% naar de sociale zekerheid gegaan en 22% naar de gewone (fiscale) belastingen. We hebben hierbij geen rekening gehouden met ingebrachte beroepskosten of met het vrijgestelde basisinkomen, die de belastingen doen dalen, noch met de variabele aanslagvoet voor de fiscale belasting (belastingschijven variëren van 25% tot 50%), zodat de 42% die je overhoudt in het voorbeeld om te besteden niet correct is. In werkelijkheid is het minder... De tabel in bijlage geeft een rekenvoorbeeld voor drie lonen (bruto maandloon 1068 E, 2671 E en 4273 E). Op de laatste lijn is de incrementele aanslagvoet berekend : de belasting die je betaalt indien de werkgever één euro extra loonkost op zich wil nemen. Wat opvalt is dat deze incrementele aanslagvoet zelfs bij een laag bruto maandloon reeds meer dan 63% bedraagt. Een extra-legaal voordeel is dus voor zowat alle loonklassen even interessant! Tabel 1. Onderstellingen : inkomsten 2011, aanslagjaar 2012, alleenstaande zonder kinderen, forfaitaire aftrok, patronale RSZ 34,5%, gemeentebelasting 8% Berekeningsvoorbeeld belastingen (RSZ en fiscaal) Loonkost aan werkgever / jaar E 100% E 100% E 100% Patronale bijdrage / jaar (34,5%) E E E Brutoloon / jaar E 74% E E Bruto maandloon (13,92 maand / jaar) E E E Werknemers RSZ / jaar E 10% E 10% E 10% Netto belastbaar inkomen / jaar E E E Forfaitaire beroepskost E E E Netto belastbaar minus forfaitaire beroepskost E E E Belasting aan de staat (inkomen 2011, AJ 2102) E 6% E 18% E 23% Belasting aan de gemeente (8% opcentiemen) 89 E 0% 717 E 1% E 2% Overschot, te besteden eindbedrag E 59% E 45% E 40% Overschot, te besteden per maand 977 E E E Totaal ingehouden op loonkost / jaar E 41% E 55% E 60% Incrementeel (belasting op 1 E 55,26% 65,84% 69,22% extra loonkost) t Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 11

12 De sociale zekerheid, deel 1 van 3 : waar komt het geld vandaan n Jaarloon versus Maandloon In België wordt vrij algemeen een dertiende maand en dubbel vakantiegeld uitbetaald. De dertiende maand is een extra maand loon die wordt uitbetaald op het einde van het jaar. Dit betekent dat het jaarloon = 13 x maandloon. Dubbel vakantiegeld is een extra premie die bij vakantie wordt uitbetaald. Gedurende de vier weken verlof krijgt men een dubbel loon. Men gaat uit van 365/7 weken op jaarbasis, zodat het jaarloon met (12 x maandloon) x (4 / (365/7)) = 0,92 x maandloon moet verhoogd worden. Daarom dat men algemeen kan stellen : jaarloon = maandloon x 13,92 n Sociale belasting en fiscale belasting voor loontrekkenden Er zijn twee soorten belastingen : - de fiscale belasting. Dit is de klassieke belasting waar we elk jaar de belastingbrief voor invullen. Ze heeft tot doel het openbare leven en de overheid te financieren, en een herverdeling van de inkomens te realiseren. Ze wordt geheven op elke vorm van inkomen, ongeacht hoe het verdiend is. Deze belasting houdt rekening met het echte verdiende inkomen, en laat dus toe kosten in te brengen. - de sociale belasting/bijdragen. Deze belasting heeft tot doel zich te verzekeren tegen de onmogelijkheid om zelf nog door arbeid geld te verdienen. Ze wordt geheven op verdiensten uit arbeid, en houdt dus geen rekening met aftrekposten. Een herverdeling wordt gerealiseerd door de uitbetalingen sterk te begrenzen (dus : de grootte van de inhoudingen zijn evenredig met het reële loon, maar bij loonverlies zijn de uitbetalingen geplafonneerd). Alle berekeningen zijn ergens gerelateerd aan een fictief bedrag dat we het brutoloon noemen. De werkgever ziet een loonkost van 134,5% van het zogenaamde brutoloon. Op dit bedrag betaalt hij RSZ, die we deels Patronale bijdrage en deels Werknemersbijdrage noemen. Na deze belasting schiet nog 86,93% van het brutoloon over, en dat wordt aan de werknemer gegeven. Deze trekt daar zijn beroepskosten van af en betaalt er inkomstenbelastingen op. Wat dan nog overblijft is het besteedbare inkomen. Opdat de belastingen niet in één keer zouden moeten betaald worden (en nogal wat mensen voor verrassingen zouden komen te staan) wordt een schatting gemaakt van de belastingen die iemand zal moeten betalen, en dient de werkgever dit reeds dadelijk maandelijks af te houden (de zogenaamde bedrijfsvoorheffing). De 86,93% wordt dus dadelijk verminderd met bijvoorbeeld 30% belastingen. Het gedeelte dat gestort wordt is het nettoloon. Dit nettoloon is in principe dus ook fictief : het is pas na de eindafrekening (jaarlijks in mei) dat je weet wat je besteedbaar inkomen zal zijn. Is de bedrijfsvoorheffing te hoog, dan krijg je een terugbetaling. Moest men perfect op voorhand kunnen inschatten hoeveel fiscale belastingen je moet betalen, dan zou het nettoloon en het finaal besteedbaar inkomen gelijk zijn. Omdat er zoveel variabelen zijn (aftrekposten, gezinssituatie) is dit nooit het geval. Wanneer men de koopkracht wil behouden, moet men dus het netto besteed- baar inkomen de index laten volgen. Het nettoloon of brutoloon indexeren, en vervolgens aftrekposten wegsnoeien of belastingschijven aanpassen, is niet de correcte aanpak. In de ganse discussie rond de indexering van de lonen is het dus steeds het NCK standpunt geweest dat men de indexering van het besteedbaar inkomen FIGUUR 1. Van loonkost naar besteedbaar inkomen : sociale en fiscale afhoudingen. Patronale bijdrage Werknemersbijdrage Bedrijfsvoorheffing Terugbetaling Nettoloon 34,52% 13,07% 100% = Brutoloon beroepskosten fiscale belastingen besteedbaar inkomen moet behouden, en de andere belastingen (RSZ + fiscaal) dusdanig moet verminderen dat de totale loonkost voor de werkgever (de 134,5 van boven) behouden blijft. Dit betekent dus inderdaad een verlaging van de lasten op arbeid die de indexering van het lage besteedbare inkomen compenseert. n Bijkomende opmerkingen 1. De incrementele belastingvoet De incrementele belastingvoet is de belasting die men moet betalen op elke extra euro verhoging van de loonkost (de 134,5%). Het is deze belastingvoet die van belang is bij het bepalen of een (niet belast) extralegaal voordeel de moeite loont of niet. Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 12

13 Pensioenweetjes TABEL 2. De incrementele aanslagvoet in België. Situatie cfr Tabel 1. De 70,27% is tevens de hoogst bereikbare (max fiscale aanslagvoet, vlakke sociale belastingvoet) Loonkost per maand Incrementele aanslagvoet Bruto maandloon We zien dus dat voor lage lonen deze aanslagvoet reeds meer dan 55% bedraagt, en voor de hogere lonen we net boven de 70% afvlakken. 2. Bedrijfsvoorheffing Incrementele aanslagvoet ,26% ,84% ,22% ,27% De patronale bijdrage voor de RSZ wordt wel eens verwisseld met de bedrijfsvoorheffing. Ze hebben echter niks met elkaar te maken : de patronale bijdrage is de 34,5% sociale bijdrage bovenop het brutoloon die de werkgever moet betalen, de bedrijfsvoorheffing echter is een voorschot op de fiscale belastingen van de werknemer dat in schijven reeds wordt betaald door het bedrijf. Het is dus geen extra belasting, maar een voorafbetaling. Doel is dat de overheid op regelmatige tijdstippen geld binnenkrijgt, en niet alles in één keer als de belastingen worden geïnd. Bij de berekening van dit voorschot gaat men uit van een bepaalde gezinssituatie. Wanneer men in een individueel geval afwijkt van deze gemiddelde situatie (bvb doordat je zelf je kosten bewijst) moet men hetzij bijbetalen, hetzij trekt men geld terug. De bedragen worden vastgelegd per Koninklijk Besluit, bvb KB 11 december Wat als de werknemers RSZ van 13,07% niet gestort werd Je kan als werknemer natuurlijk niet weten of de 13,07% op uw brutoloon daadwerkelijk gestort werd. Daarom dat de regel is dat dit gedeelte van het geld nooit wordt teruggevorderd van het uitbetaalde loon, maar steeds wordt teruggevorderd van de werkgever. Dit kan van belang zijn bij faillissementen, waarbij de RSZ als eerste langs de kassa mag passeren : ze moet zich beperken tot het actief van de werkgever, en mag niet langsgaan bij de werknemers om die 13,07% op te eisen. 4. De vennootschapsbelasting Ter vergelijking vermelden we hier tevens de vennootschapsbelasting. Deze bedraagt in België maximaal 33,99% op de winst, maar is langzaam oplopend : - Op de schijf van E betaalt men 24,98% belasting - Op de schijf van E tot E betaalt men 31,93% belasting - Op de schijf van E tot E betaalt men 35,54% belasting Het resultaat is dat men op de eerste E juist 33,99% belastingen betaalt - Op alles boven de E betaalt men 33,99% belasting Wanneer men dus een winst heeft van E of meer betaalt men op de ganse winst 33,99% belastingen. Is de winst lager dan E dan betaalt men minder belastingen, met een minimum van 24,98% voor bedrijven met minder winst dan E Herman Claus, Voorzitter NCK 3 Wanneer telt je legerdienst mee voor je pensioen? Het gerucht gaat de ronde dat je legerdienst niet meetelt voor je pensioen wanneer je hem onmiddellijk doet na je studies. Deze bewering wordt formeel tegengesproken door de FOD: Wanneer je binnen de 3 jaar na je legerdienst een job hebt als werknemer, of binnen de 180 dagen aan de slag gaat als zelfstandige telt deze wél mee. 3 Zoals in Kaderinfo 290 vermeld is de pensioensimulator www. kenuwpensioen.be voorlopig niet meer actief. Uw persoonlijk dossier, met een schatting op basis van de reeds opgebouwde rechten, is echter wel nog beschikbaar op Ook hier kunnen voorlopig geen simulaties gedaan worden op basis van hypothesen over de toekomstige loopbaan. 3 Kaderleden kunnen in sommige gevallen extra pensioenjaren opbouwen door een zelfstandig bijberoep uit te oefenen. Meer informatie volgt later. 3 In sommige kringen bij de overheid wordt eraan gedacht om mensen die langer werken dan 45 jaar ook een extra bonificatie te geven hiervoor. Op dit ogenblik is het enige voordeel dat de 45 beste jaren meetellen, maar het pensioen op zich stijgt niet omdat je meer dan 45 jaren gewerkt zou hebben. NCK kijkt uit naar reacties van zijn leden over dit idee. Voor verdere vragen over pensioenen kunnen NCK leden steeds terecht bij luc.vinckx@ nck-cnc.be met vermelding van hun lidnummer. Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 13

14 NCK nu ook op Sinds juli is NCK ook actief op Linkedin. Sociale media zijn onmisbaar geworden in onze samenleving. Steun de NCK en neem deel aan discussies, verneem de laatste nieuwtjes en volg onze activiteiten op Onze discussiegroep NCK-CNC vind je bij groepen en de bedrijfspagina bij bedrijven als CNC-NCK. Het is tevens een ideaal tool om NCK te laten ontdekken bij je vrienden en collegae. Er is tevens een pagina voor NCK-sympatisanten Belgische Kaderleden Privésector. VORMINGSAVONDEN NCK in OKTOBER Alle actuele informatie op onze Linked in pagina s NCK Linked in bedrijfspagina: Wat? Extra-legale voordelen voor kaderleden Waar? Gent, Brussel, Antwerpen en Luik. Wanneer? telkens vanaf 18u Join us! NCK Linked in discussiegroep: CEC-CIC Managers Network Register now! Create your personal network of contacts and help us spread the voice! Dear reader, in these times of increased working mobility and instant communications, to develop an international network of professional contacts is an essential tool to help you expand your business, acquire useful information and offer you further support and guidance in case you decide to relocate abroad. Many such tools are now available on the Internet, but none of them is designed for and dedicated to Managers specifically, and often tend to focus more on social aspect than professional networking ones. CEC European Managers, the European association of Managers representing more than 1 million affiliates in Europe, has developed some years ago the Managers Network, a user-friendly website open to all Managers in Europe and elsewhere in the world to offer precisely this service. Registration is free, and allows members to find other Managers working in the same company, sector, country or association, exchange on managers issues and establish a list of contacts that can support you in your professional projects. Recently, the Managers network has been refurbished, with new browsing options made available and an even more user-friendly structure. The strenght of the Managers network lies in its diffusion that is why we rely on you to make it even more effective and a powerful tool for connecting Mangers throughout the world! Visit the webpage info, register for free and start building your own network of contacts! And don t forget to spread the voice, because the more Managers we can attract worldwide, the more beneficial our exclusive network can be to all of you! Thank you for your attention, and do not hesitate to contact us at info@cec-managers.org Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 14

15 Het laatste taboe: de ambtenarenpensioenen Stijn Decock Hoofdeconoom Voka Ze ontsnappen voorlopig aan elke begrotings- of besparingsoefening en elke pensioenhervorming. Zelfs vanuit werkgevershoek spreekt men met enige schroom over het probleem. De ze dat zijn de ambtenarenpensioenen, die verhoudingsgewijs veel hoger liggen dan andere pensioenstelsels. Het was dan ook wat verrassend dat de eerste die nu echt de aanval inzet op de zeer gunstige pensioenregelingen de overheid zelf is, met name de gemeenten. De verklaring hiervoor is dat zij de strop steeds meer rond hun nek voelen spannen van zowat alles wat de voorbije jaren mis is gegaan in België. We beginnen best met wat cijfers. In 2012 spendeerde België volgens het Planbureau 5,4% van het bbp aan werknemerspensioenen en 3,8% aan ambtenarenpensioenen. Op het eerste zicht niet zo n spectaculair cijfer. Dat wordt het wel wanneer je wat gaat rekenen met de cijfers. Die 5,4% of 18,7 miljard moet over 1,59 miljoen gepensioneerden verdeeld worden terwijl de 3,8% of 12,3 miljard van de ambtenaren slechts over mensen verdeeld wordt (bron: Vergrijzingsrapport Planbureau). Per gepensioneerde betekent dat gemiddeld euro per jaar voor een werknemerspensioen en euro per jaar voor ambtenarenpensioen. Dus bijna drie keer zoveel! Het Planbureau schat dat de kosten voor de ambtenarenpensioenen met bijna 50% zal toenemen tegen n Geen goeie argumenten De klassieke argumenten ter verdediging van het hoge ambtenarenpensioen zijn dat dit een vorm van uitgesteld loon is en dat ambtenaren geen tweedepijlerpensioen kennen. Die argumenten gelden echter steeds minder. Vooreerst liggen ambtenarenlonen steeds meer in lijn met de loonvoorwaarden in de privésector, zeker als ook rekening wordt gehouden met verlofdagen, gewerkte uren en inkomenszekerheid door de vaste benoeming. Ten tweede geldt het tweede pensioenpijlersysteem maar voor een beperkt aantal werknemersgroepen en zijn de bedragen die hierin gestopt worden veel kleiner dan de zeer gunstige pensioenregelingen in de ambtenarij. De lage rentes duwen trouwens het rendement van steeds meer tweedepensioenpijlerplannen naar beneden. Je moet dus geen wiskundige zijn om in te zien dat de ambtenarenpensioenstelsels op termijn onhoudbaar zijn. Ook sociaal is het niet meer aanvaardbaar. Met een moordend hoge fiscale druk op de werknemers en bedrijven en lage pensioenen voor de werknemers en zelfstan- digen, is het niet te rechtvaardigen dat één groep wel over een zeer voordelige pensioenregeling beschikt, dit ten koste van alle andere groepen in de samenleving. n Gemeenten krijgen klappen De eerste groep die nu volop de gevolgen van de te gunstige ambtenarenpensioenregelingen hard aan den lijve ondervindt, zijn de gemeenten. De gemeenten krijgen nu de rekening gepresenteerd van zowat alles wat België de afgelopen jaren niet goed heeft gedaan: het niet aanpakken van de vergrijzing (stijgende kosten voor ambtenaren), een te laks migratiebeleid (stijgende kosten voor OCMW en scholen), slecht toezicht op de banken (wegvallen van Dexia dividenden), te veel mensen bij de overheid en te veel regulering (gemeenten hebben het meeste aantal mensen aangenomen in de laatste jaren) Hierdoor komt bij de gemeenten de financiële strop steeds strakker rond de stadskas te zitten. Hierbij dreigen twee foute reacties. De eerste is de belastingen optrekken. Met een overheidsbeslag van 55% en zowat de hoogste belastingstarieven tout court in Europa, is het verder optrekken van belastingen economische zelfmoord. Ten tweede dreigen er te veel besparingen op de kerntaken van de gemeenten zoals goede infrastructuur, veiligheid, netheid, een positieve stadsambiance Hierdoor zal een te groot deel van het budget van de gemeenten naar inactiviteit vloeien: hoge pensioenen van ambtenaren en uitkeringen via OCMW s terwijl er weinig over blijft voor actieve uitgaven zoals kinderopvang of goede wegeninfrastructuur. Een gelijkaardige situatie dreigt binnen enkele jaren voor de federale regering, waar de vergrijzingskost ook alle beleidsruimte opvreet, zeker als de economische groei de komende jaren nog wat tegenvalt. Daarom moet men de pensit Kaderinfo I N 291 I september 2013 I 15