De loonkosten in de land- en tuinbouw

Transcriptie

1 De loonkosten in de land- en tuinbouw anno 2015 Een vast werknemer in dienst nemen is vaak minder duur dan gevreesd! Enkele weken geleden gaven we in een beeld van de te verwachten evolutie van de loonkosten in de komende periode in ons land. Men zal zich herinneren dat er vooral vanaf 2016 een belangrijke daling van de sociale bijdragen komt. Dat alles is echter nog veel beter te begrijpen wanneer men de reële loonkosten kan zien aan de hand van enkele concrete voorbeelden. In deze bijdrage geven wij een overzicht van een actuele situaties en bekijken we ook wat de werkelijke loonkost bedraagt in die gevallen. Hieruit zal duidelijk blijken dat er reeds belangrijke loonkostverminderingen bestaan en dat de reële kostprijs toch minder is dan men op het eerste gezicht zou verwachten. We bekijken ook voor dezelfde voorbeelden wat de werknemers netto overhouden van hun brutoloon. Voorafgaande opmerking Het is belangrijk aan te stippen dat wij voor de voorbeelden die we in deze bijdrage opnemen voor vaste werknemers, steeds vertrekken van hetzelfde brutoloon, namelijk 10,08 euro per uur. Wij weten zeer goed dat er in de praktijk soms meer betaald wordt. De voorbeelden hebben alleen tot doel aan te tonen wat de loonkost per gepresteerd uur is, vertrekkend van een bepaald uurloon. Wanneer er voor een werknemer in een concrete situatie een hoger uurloon zou worden betaald, dan moet men alleen maar dezelfde procentuele verhouding toepassen om een idee te hebben van de loonkost per uur. Het is ook aan te raden om, wanneer men op het punt staat een werknemer aan te werven, een concrete loonkostberekening te laten doen door een erkend sociaal secretariaat. Acerta kan hier zeker bij helpen. Dan kent men zeer exact de juiste loonkost. De voorbeelden die wij in deze bijdrage opnemen, zijn een benadering van de loonkost die zeer nauw zal aan sluiten bij de reële kostprijs. Situatie 1: vaste werknemer voltijds Zoals in het voorbeeld aangegeven, vertrekken wij van een brutoloon van 10,08 euro per uur. Er is een wekelijkse arbeidsduur van 38 uur per week. In de land- en tuinbouw worden er op jaarbasis 48 weken betaald. De werknemer kan immers 4 weken opnemen als jaarlijkse vakantie. Die vier weken worden niet rechtstreeks door de werkgever betaald: de werknemer ontvangt een vakantiecheque die door het Vakantiefonds betaald wordt. De financiering van dit vakantiegeld gebeurt door een verhoogde sociale zekerheidsbijdrage. De werkgever moet daarnaast ook op jaarbasis 10 feestdagen uitbetalen, wat overeenstemt met de tegenwaarde van twee weken. Er is dus een effectieve prestatie gedurende 46 weken op jaarbasis. De werkgever betaalt evenwel rechtstreeks en onrechtstreeks (voor het vakantiegeld) 52 weken per jaar. De sociale bijdragen bedragen in principe 38, 43%. Dit is de sociale bijdrage bestemd voor pensioenen, ziekteuitkeringen, gezondheidszorgen, kinderbijslagen, enzovoort. In de maand april van elk jaar moet de werkgever 10,27% betalen op de brutoloonmassa van het vorige jaar en dit voor de financiering van de jaarlijkse vakantie. Er moet ten slotte ook een bijdrage betaald worden voor het Sociaal en Waarborgfonds voor het Tuinbouwbedrijf. Deze bijdrage bedraagt 12,40%. Wanneer men het totaal van al deze bijdragen maakt, komen wij aan ongeveer 61% aan sociale bijdragen. Wanneer men dus een brutoloon van 100 uitbetaalt, is de reële kost 161. Hierbij werd dan nog geen rekening gehouden met de premie voor de verzekering arbeidsongevallen en burgerlijke aansprakelijkheid. Er is ook een tussenkomst in de vervoerkosten en voor de externe dienst voor preventie en bescherming. In de praktijk zal die 161, waarvan hierboven sprake nog moeten verhoogd worden tot 175 à 180. Dat is inderdaad een niet te verwaarlozen kost! 1

2 Structurele bijdragevermindering/lage looncomponent. Voor elke vaste werknemer die voltijds werkt kan er een structurele RSZ-vermindering worden toegepast van 462,60 euro per kwartaal. Het is belangrijk erop te wijzen dat deze vermindering een goed jaar geleden nog maar 400 euro per kwartaal bedroeg. Het is deze vermindering die in 2016 terug sterk zal stijgen. Deze structurele vermindering kan worden toegepast voor alle werknemers en dit zonder bijkomende voorwaarden. Daarnaast kan er ook een aanvullende RSZ-vermindering worden toegepast voor werknemers met een brutoloon van minder dan +/ euro per maand. Deze aanvullende sociale bijdragenvermindering wordt de lage looncomponent genoemd. Dit alles heeft tot gevolg dat er op jaarbasis (in ons voorbeeld waarbij we uitgegaan zijn van een bruto-uurloon van 10,08 euro per uur) een RSZ-vermindering kan worden toegepast van 2475,08 euro en dit op een totaal bedrag aan verschuldigde sociale bijdragen van ,50 euro. Dit betekent een RSZ-vermindering van ongeveer 619 euro per kwartaal. Fiscale loonsubsidie. Alle werkgevers in België hebben ook recht op een lastenvermindering via de fiscaliteit: op de brutolonen die uitbetaald worden kan er een bedrag van 1,12% berekend worden. De uitkomst van deze berekening kan in mindering gebracht worden van de bedrijfsvoorheffing die doorgestort moet worden aan de fiscus. Totale loonkost. Wanneer we vertrekken van een brutoloon uurloon van 10,08 euro per uur (in ons voorbeeld is de loonkost het brutoloon plus de sociale bijdragen) is de loonkost voor een vaste werknemer gelijk aan 15,04 euro per uur. De werkgever moet er rekening mee houden dat er ook nog een premie voor de verzekering arbeidsongevallen en voor burgerlijke aansprakelijkheid betaald moet worden. Anderzijds is het ook zo dat de betaalde lonen en ook de sociale zekerheidsbijdragen een kostenpost zijn die in mindering komen van het bedrijfsinkomen vooraleer er belastingen worden geheven. Men zal dus het belastbaar inkomen verlagen en de facto minder belastingen betalen. Situatie 2: eerste werknemer Voor een bedrijf dat voor het eerst keer een vaste werknemer aanwerft, gelden er bijzondere bijkomende RSZverminderingen. Deze extra bijdrageverminderingen kunnen worden toegepast bovenop de structurele RSZvermindering en bovenop de lage looncomponent (zie situatie 1). Ook de fiscale lastenvermindering van 1,12% kan altijd in alle omstandigheden worden toegepast. Wanneer men voor de eerste keer een vaste werknemer aanwerft (en in dit verband wordt er geen rekening gehouden met de tewerkstelling van seizoenpersoneel), dan kan men aanspraak maken op een extra vermindering van de sociale bijdragen werkgever: in het kwartaal van aanwerving en daarna nog gedurende 4 kwartalen kan er een RSZ-vermindering van 1550 euro per kwartaal worden toegepast. In de daaropvolgende vier kwartelen is er een RSZ-vermindering van 1050 euro per kwartaal en gedurende de hierop volgende vier kwartalen is er nog een RSZvermindering van 450 euro per kwartaal. Dit heeft als effect dat de loonkost per gepresteerd uur in de eerste vijf kwartalen van de tewerkstelling 11,98 euro per uur bedraagt. Situatie 3: tweede, derde, vierde en vijfde werknemer Sinds enige tijd bestaan er bijkomende RSZ-verminderingen voor de tweede en de derde vaste werknemer. Sinds het begin van vorig jaar is daar ook een RSZ-vermindering bijgekomen voor een vierde en een vijfde vaste werknemer. Deze bijkomende RSZ-verminderingen kunnen ook worden toegepast bovenop de structurele RSZ-vermindering en bovenop de lage looncomponent. De bijkomende lastenvermindering voor de werkgever bedraagt: - voor de tweede vaste werknemer: 1050 euro per kwartaal gedurende vijf kwartalen en nadien nog 450 euro per kwartaal gedurende acht kwartalen; - voor de derde vaste werknemer: 1050 euro voor vijf kwartalen en nadien nog 450 euro voor vier kwartalen. - voor de vierde en de vijfde vaste werknemer wordt er 1000 euro voor 5 kwartalen toegekend en dan nog 400 euro voor 4 kwartalen. Dit heeft als resultaat dat de loonkost bv. voor een tweede werknemer 12,96 euro per uur bedraagt in het eerste jaar van de tewerkstelling. 2

3 Situatie 4: bijzondere vermindering voor +54 jarigen Er geldt ook nog een bijzondere RSZ-vermindering voor oudere werknemers. Deze vermindering geldt niet alleen voor nieuwe aanwervingen, maar ook voor werknemers die reeds in dienst zijn. Vanaf het ogenblik dat een werknemer ouder is dan 54 jaar kan er een bijkomende RSZ-vermindering worden toegepast van 400 euro per kwartaal. Wanneer de werknemer 58 jaar wordt loopt de bijkomende sociale bijdragenvermindering op tot 1000 euro per kwartaal. Vanaf het ogenblik dat de werknemer 62 jaar wordt, bedraagt de bijkomende RSZ-vermindering 1500 euro per kwartaal. Er moet wel aan worden toegevoegd dat er sinds enige tijd een loonplafond voorzien is wat het loon van deze oudere werknemers betreft. De bijkomende RSZ-vermindering geldt alleen voor zover het kwartaalloon de grens van ,07 euro niet overschrijdt. Bijkomend moet ook worden aangestipt dat de doelgroepenmaatregelen vanaf 1 juli 2014 overgegaan zijn naar de Gewesten. Er moet in de komende periode nog een akkoord worden bereikt op welke manier die lastenverminderingen in Vlaanderen worden toegepast. Dan zal deze federale lastenvermindering geleidelijk aan uitdoven. In de eerste periode van de vermindering voor oudere werknemers bedraagt de loonkost 14,38 euro per uur. Situatie 5: studenten Studenten kunnen sinds 1 januari 2012 gedurende 50 dagen per jaar worden tewerkgesteld. Studenten kunnen ook in de land- en tuinbouw worden tewerkgesteld. De sociale bijdragen worden berekend op het loon dat reëel is uitbetaald, maar deze bijdragen belopen slechts 5,42%. Dit houdt in dat de loonkost voor studenten vrij beperkt is. Vertrekkende van een uurloon van 10,08 euro bruto bedraagt de loonkost 10,56 euro per uur. Situatie 6: seizoenarbeid Voor een werknemer die als seizoenarbeider wordt tewerkgesteld, worden de sociale zekerheidsbijdragen niet berekend op het werkelijk uitbetaalde loon maar op een forfaitair dagloon van ongeveer een 19 euro per dag. Of de werknemer nu vier uur per dag dan wel negen uur per dag zou werken, de sociale bijdragen worden altijd berekend op hetzelfde forfaitaire dagloon. Dit houdt in dat er per gepresteerde dag een sociale zekerheidsbijdrage betaald moet worden van 7,01 euro per dag. Daardoor komt de loonkost per gepresteerd uur, vertrekkende van het loon voor seizoenarbeid van 8,51 euro per uur op ongeveer 9,65 euro per uur. Opmerking. Er zijn nog heel wat andere verminderingen van sociale bijdragen voor de werkgever waarop we in deze bijdrage niet kunnen ingaan. Het is belangrijk om altijd goed navraag te doen bij onder meer het erkend sociaal secretariaat om na te gaan waarop je als werkgever juist recht hebt. 3

4 Tabel 1 Kostprijsberekening arbeiders voltijds eerste werknemer voltijds tweede werknemer voltijds > 54 jaar voltijds student Lonen onderworpen aan de 2015 RSZ Uurloon 10,08 10,08 10,08 10,08 10,08 8,51 Uren per week of per dag Aantal weken of dagen Aantal maanden per jaar Totaal loon, onderworpen Seizoensarbeid PC , , , , , , , , , ,08 0,00 0,00 Kostprijsberekening arbeiders aan de RSZ RSZ-bijdragen Gewone bedragen 7.630, , , ,93 236,02 455,65 Vakantiebijdragen 2.039, , , ,29 0,00 0,00 RSZ-bijdrage WSF 2.462, , , ,24 Totaal RSZ-bijdragen , , , ,50 236,02 455,65 Werkgeversbijdragevermindering Andere verminderingen Totaal RSZ 9.657, , , ,42 236,02 455,65 Totaal (zonder rekening te houden met bijkomende patronale lasten) Fiscale vermindering (1,12 % op de brutolonen) Gemiddelde loonkost per uur , , , , , ,85 205, ,92 205,92 45,16 51,69 15,04 11,98 12,96 14,38 10,56 9,65 4

5 Netto inkomen voor de werknemer Situatie 7: voorbeeld van een vaste werknemer Wanneer de vraag gesteld wordt wat een werknemer netto overhoudt van een bruto-uurloon van 10,08 euro per uur, dan moet er rekening mee worden gehouden dat de persoonlijke sociale zekerheidsbijdrage ten laste van de werknemer in principe 13,07% bedraagt. Voor werknemers met een brutoloon niet hoger is dan ± 2385 euro per maand is er een vermindering van de persoonlijke inhouding ten laste van de werknemer. Deze vermindering van de persoonlijke sociale zekerheidsbijdrage werknemer wordt de werkbonus genoemd. Naast de sociale werkbonus is er ook een fiscale werkbonus. Dit houdt in dat de werknemer ook een korting krijgt op de bedrijfsvoorheffing die van zijn loon moet worden afgehouden. In het voorbeeld in situatie 7 kan je zien dat de werkbonus als effect heeft dat de persoonlijke sociale zekerheidsbijdrage ten laste van de werknemer verminderd wordt van 2801,60 euro per kwartaal naar 827,91 euro. Op het bedrag van toegekende sociale werkbonus wordt er ook een fiscale werkbonus toegepast. De fiscale werkbonus bedraagt 14,40% van de sociale werkbonus. Dit bedrag kan in mindering worden gebracht van de in te houden bedrijfsvoorheffing. Uiteindelijk houdt de werknemer netto meer over. Van een uurloon van 10,08 euro per uur zal een werknemer met twee inkomens in het gezin en met twee kinderen ten laste uiteindelijk 9, 28 euro per uur in netto overhouden. Situatie 8: het nettoloon van een student Op het loon van een student wordt alleen een RSZ-inhouding van 2,71 % ingehouden voor de sociale zekerheid. Aangezien een student in principe op jaarbasis niet aan een belastbaar bedrag van +/ euro zal geraken, is hij geen belastingen verschuldigd. Vandaar dat er ook geen bedrijfsvoorheffing moet worden ingehouden. Vertrekkende van een brutoloon van 10,08 euro per uur houdt een student dan ook 9,78 euro per uur over. Situatie 9: nettoloon van een seizoenwerknemer Op het loon van een seizoenwerknemer moeten er geen persoonlijke sociale zekerheidsbijdragen ten laste van de werknemer worden ingehouden. Op het belastbaar loon (dat identiek is aan het brutoloon) wordt door de werkgever alleen een bedrijfsvoorheffing van 11,11% toegepast. Vertrekkende van een brutoloon van 8,51 euro per uur, houdt de seizoenwerknemer netto 7,64 euro per uur over. Chris Botterman hoofd Sociale Zaken 5

6 Tabel 2 Loonberekening arbeiders Loonberekening arbeiders voltijds student Seizoensarbeid PC145 Lonen onderworpen aan de RSZ Uurloon 10,08 10,08 8,51 Uren per week of per dag Aantal weken of dagen Aantal maanden per jaar Totaal loon, onderworpen aan de RSZ , , ,20 RSZ-bijdragen Gewone bedragen 2.801,60 118,01 151,45 Verminderingsbijdrage laag loon (werkbonus) Totaal RSZ werknemer 827,91 118,01 151,45 Algemeen totaal , , ,75 Gemiddeld belastbaar uurloon 10,43 9,78 8,58 Bedrijfsvoorheffing 2.326,80 n.v.t. 491,01 Fiscale werkbonus (14,40 %) 238,17 Netto jaarloon , , ,74 Netto gemiddeld uurloon 9,28 9,78 7, ,68 0,00 Indien loon 1.501,82 = 198,69 6

7 7