Chronische nierschade bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
|
|
- Tania van der Linden
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Chronische nierschade bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstelling Afstemming beleid rond diagnostiek, behandeling en verwijzen van patiënten met chronische nierschade in de 1 e en 2 e lijn. Begrippen Matig verhoogde albuminurie: 3 tot 30 mg albumine/mmol creatinine. Ernstig verhoogde albuminurie: 30 mg albumine/mmol creatinine. Nierfunctie De maat die regionaal wordt gebruikt voor het bepalen van de nierfunctie is de CKD-EPI formule. Deze maakt gebruik van het serumcreatinine om een schatting te geven van de klaring: de egfr (estimated GFR). De egfr is alleen betrouwbaar in een chronische, stabiele setting; bij twijfel over de betrouwbaarheid van de egfr: vaststellen van de creatinineklaring middels 24-uurs urine. De egfr heeft als eenheid ml/min/1,73m 2 lichaamsoppervlak. De CKD-EPI is in een aantal gevallen niet volledig betrouwbaar: Bij een gewicht < 60 kg; Bij een leeftijd < 18 jaar; Bij kleine, of juist grote personen, of een sterk afwijkend lichaamsoppervlak (bv amputatie). Hierop kan de gerapporteerde egfr worden gecorrigeerd d.m.v. de formule egfrgecorr = egfr*(lichaamsoppervlak/1,73) met lichaamsoppervlak is (lengte in cm* gewicht in kg/3600); Wanneer er sprake is van een verminderde spiermassa, bijv. bij ouderen, paraplegie e.d.; Bij een sterk toegenomen spiermassa, zoals bij bodybuilders en soms bij negroïde ras (correctiefactor: 1,16); Etniciteit anders dan blank, bijvoorbeeld negroïde; Bij acute nierschade; Gebruik van bepaalde medicatie (zoals cimetidine, trimethoprim en co-trimoxazol); Bij zware spierarbeid, of bovengemiddelde vleesconsumptie; Bij ondervoeding of een streng vegetarisch/veganistisch dieet; Zwangeren. Beleid in de 1 e lijn, zie ook bijlage 1 a. Doelgroepen voor screening op nierfunctiestoornissen Patiënten die via andere richtlijnen (o.a. CVRM) worden gescreend; Patiënten met hypertensie (> 140 mmhg) en/of die behandeld worden met antihypertensiva; Patiënten met diabetes mellitus type II; Patiënten met een belaste familie anamnese voor een erfelijke nierziekte (bijvoorbeeld cystenier, dialyse familielid); Patiënten met systeemziekten; Patiënten met urologische aandoeningen; Patiënten > 70 jaar met medicatie waarbij de nierfunctie van belang is of die nierfunctiestoornissen kunnen veroorzaken.
2 NB. Screenen van patiënten met een belaste familie anamnese in overleg met een specialist vanwege de interpretatie van de uitkomsten en de consequenties op de lange termijn. b. Aanvullend onderzoek Valt iemand in de specifieke doelgroep voor screening dan jaarlijks: Albumine/creatinine ratio in urine; Serumcreatinine/eGFR-CKD-EPI; RR. Bij verhoogde albuminurie en/of verlaagde egfr: Albumine/creatinine ratio in ochtendurine en egfr, 2e meting binnen 1 week; Herhaal na 2 wkn alb/kreat ratio + urinesediment/stick, vervolgens na 3 mnd herhalen; RR; Op indicatie: glucose en lipidenspectrum; Op indicatie: dipstick voor onderzoek op erythrocyten/leukocyten. Indien uitslag negatief, dan hoeft er geen vervolgonderzoek te worden gedaan. Bij positieve uitslag: Urinesediment op dysmorfe ery s en cilinders beoordelen 1. Indien de patiënt in de 1 e lijn vervolgd wordt, ter opsporing van complicaties bij nierfalen, bij patiënten met (zie ook de sectie Behandeling, c: controle): - egfr < 30 of - egfr < 45 met matig verhoogde albuminurie - egfr < 60 in combinatie met ernstig verhoogde albuminurie het volgende aanvullend onderzoek jaarlijks uitvoeren: Hb, K, Ca, fosfaat, (serum) albumine; PTH: alleen bij egfr < 30. Vitamine D Bij patiënten die al vitamine D krijgen volgens het advies van de Gezondheidsraad kan het suppletiebeleid worden gehandhaafd; Er is geen indicatie meer om met actief vitamine D te behandelen. Bepaling van het PTH bij een egfr > 30 wordt niet meer aanbevolen, dus een eventuele behandeling met alfacalcidol dient te worden gestaakt. Indien wordt doorbehandeld met alfacalcidol PTH en Ca vervolgen. NB. Accepteer een stijging van het PTH tot 3-4 keer de URL (ca. 30 pmol/l), mits een normaal serum calcium Echografie nieren 2 Een echo van de nieren wordt m.n. aanbevolen bij: - Abnormale progressie van de nierfunctiestoornis; - Flank- of buikpijn of pijn in de onderrug i.c.m. nierfunctiestoornis; - Acute, niet begrepen nierschade; - Onbegrepen nierfunctiestoornissen. Indien bij het aanvullend onderzoek afwijkingen worden gevonden dient overleg plaats te vinden met de internist-nefroloog/internist met nefrologische belangstelling. Bij hydro(uretero)nefrose overleg met de uroloog. 1 Verse urine (afname bij lab) 2 Ter uitsluiting van nefrologische afwijkingen
3 NB. Jodiumhoudend contrastmiddel is een risicofactor voor achteruitgang van de nierfunctie door contrastnefropathie. Behandeling bij chronische nierschade a. Voorlichting en niet-medicamenteuze behandeling Gericht op zelfmanagement: Voedingsadvies m.n. gericht op natriuminname van max. 6 gram/dag en gewichtsadvies, met ondersteunend programma, evt. verwijzing diëtiste. Indien > 75 jaar: stabiel gewicht nastreven; Stoppen met roken, met ondersteunend programma; Beleid bij dehydratatie. b. Medicamenteuze behandeling Geef de actuele egfr door aan de apotheker bij voorschrijven van medicatie; RAS-remmer 3 bij matig of sterk verhoogde albuminurie, ook bij normotensie 4 ; Optitreren tot streefbloeddruk 5 ; Maximale dosering RAS-remmer; indien de streefwaarde niet wordt bereikt dan een calciumantagonist of thiazidediureticum toevoegen. Bij overgevoeligheid voor ACE-remmers: ATII antagonist (zie CVRM richtlijn), en stappenplan volgens de hypertensie richtlijnen. Streefwaarden bloeddruk: 130/80 NB. RAS-remmers zijn mogelijk minder werkzaam bij mensen van het negroïde ras. Kies zonder albuminurie of matige albuminurie eerst voor een calciumantagonist of diureticum, waarbij RAS-remmers aanvullend gegeven kunnen worden. In geval van ernstige albuminurie is een RAS-remmer eerste keus. NB. Vermijd NSAID s! c. Controle Niet medicamenteus: Therapietrouw; Leefstijl. Medicamenteus: effect behandeling, compliance en bijwerkingen Na start RAS-remmer en bij egfr < 60: na 1-2 weken controle van K en egfr; Jaarlijks: K. Labcontrole: egfr en albumine/creatinineratio in urine Jaarlijks: Bij normale egfr in combinatie met matig verhoogde albuminurie; Bij egfr in combinatie met normale albuminurie. 2x per jaar: Bij normale egfr en ernstig verhoogde albuminurie; 3 RAS-remmers kunnen leiden tot stijging van het serumkreatinine. Accepteer tot 20%. 4 Normotensie = 140/90, streeftensie voor deze patiënten is: <= 130/80. 5 Bij oudere patiënten dienen de streefwaarden altijd gezien worden in de context van de patient (uitgangsbloeddruk, onderliggend cardiovasculair lijden, kliniek en progressie van nierfunctiestoornissen) en de risico's voor deze specifieke patiënt op orthostase en hierdoor veroorzaakt letsel.
4 Bij egfr en normale albuminurie; Bij egfr in combinatie met matig verhoogde albuminurie. Opsporing van metabole complicaties: - egfr < 30 of - egfr < 45 met matig verhoogde albuminurie - egfr < 60 in combinatie met ernstig verhoogde albuminurie het volgende aanvullend onderzoek uitvoeren: Hb, K, Ca, fosfaat, (serum) albumine; PTH: alleen bij egfr < 30. Overig: Cardiovasculair risicoprofiel; Jaarlijkse medicatiebeoordeling bij patiënten met 5 medicijnen en een verminderde nierfunctie. Consultatie 2 e lijn via ZorgDomein (telenefrologie) 6 Consultatie van een internist-nefroloog/internist met nefrologische belangstelling bij 7 : Bij matig verhoogde albuminurie: een verdere stijging van de albuminurie ondanks adequate behandeling van de bloeddruk; Gebleken metabole complicaties bij aanvullend labonderzoek: Verricht t.b.v. de consultatie onderstaande bepalingen en stuur deze mee: PTH, Ca, fosfaat, Vit D, albumin, Hb. Overweeg consultatie i.p.v. verwijzing bij patiënten met een beperkte levensverwachting en/of uitgebreide comorbiditeit. Verwijzen naar de 2 e lijn Verwijzing naar de internist-nefroloog/internist met nefrologische belangstelling bij: (vermoeden van) acute nierschade: - Stijging van creatinine 25μmol/l binnen 48 uur 8 ; in afwezigheid van andere evidente oorzaken; - Stijging van creatinine 50% binnen 1 week. Daling van de egfr van 5 ml/min/1,73m 2 /jaar, vastgesteld met tenminste 3 metingen; Bij snelle progressie: egfr daling van 25% t.o.v. de baseline; Therapieresistente hypertensie; Ernstig verhoogde albuminurie (>30 mg/mmol); egfr < 30; egfr < 45 in combinatie met matig verhoogde albuminurie (3-30 mg/mmol creat); Bij patiënten met vermoeden van een onderliggende nierziekte en egfr < 60 ml/min/1,73m 2 of matig verhoogde albuminurie, die niet verklaard wordt door diabetes en/of hypertensie en dus een andere oorzaak heeft. Dit kan het geval zijn bij: recidiverende pyelonefritis, vesico urethrale reflux operaties op kinderleeftijd, nefrectomie, nierziekte in de familie, afwijkingen in het urinesediment (dysmorfe erytrocyten en/of celcilinders), een bekende autoimmuunziekte. 6 Er geldt hierbij geen eigen risico voor de patiënt. 7 Doelstelling van een consultatie: huisarts kan zelf verder na overleg, en een verwijzing kan in veel gevallen worden voorkomen. De vraagstelling moet wel helder zijn: advies/overleg, eenmalig consult. 8 Een oplopend creatinine kan een aanwijzing zijn voor een onderliggende primaire nierziekte of een nierarteriestenose; de creatininestijging heeft significante gevolgen voor de nierfunctie; de creatinineklaring kan sterk dalen. Verlies van ca. 1 ml/jaar is normaal. 20% verlies is in 1 jaar tijd is reden voor consultatie. Neem hierbij ook de trend door de jaren heen in gedachten.
5 Verwijzing naar de uroloog bij verminderde nierfunctie in combinatie met een of meer van onderstaande punten: Afwijkende echo; Flankpijn; Koorts; Haematurie; Mictieklachten. Terugverwijzing In overleg met de patiënt wordt deze naar de huisarts terugverwezen bij een stabiele nierfunctie en voldoende controle van de albuminurie. Bij een terugverwijzing wordt een advies gegeven over: Het follow up beleid (parameters en tijdsinterval); z.n. incl 24-uurs urine; Bij welke bevindingen de huisarts de specialist dient te consulteren; Wanneer opnieuw dient te worden verwezen. Shared care Beleid bij chronische nierschade egfr < 30: Besluitvorming over wel of niet t.z.t. starten met nierfunctievervangende therapie vindt, samen met de patiënt, plaats in onderling overleg tussen de zorgverleners van de nierfalenpoli en de huisarts. De huisarts kan, consultatief ondersteund door de nefroloog, bij deze behandeling en later in de palliatieve fase een belangrijke rol vervullen; Comorbiditeit is een criterium voor het al dan niet voorstellen van nierfunctievervangende behandeling; Tijdige verwijzing (bij eerste egfr < 30 ml/min/1,73m 2 ) naar de 2 e lijn verbetert de uitkomsten van nierfunctievervangende behandeling. Indien in overleg tussen de huisarts en de specialist wordt besloten tot een gezamenlijke behandeling, worden afspraken gemaakt m.b.t.: Controlebeleid: wanneer wordt de patiënt gezien door de huisarts, wanneer door de specialist? Wie vraagt welk aanvullend onderzoek aan? Uitslagen van aangevraagd onderzoek naar beide behandelaars; Wie schrijft welke medicatie voor? Wie geeft leefstijladviezen? Wanneer vindt overleg tussen de huisarts en specialist plaats? Medicatiebewaking: De voorschrijver geeft bij verminderde nierfunctie de actuele egfr en indien bekend NA en K door aan de apotheker bij voorschrijven van medicatie 9 ; Pas z.n. de dosering van bekende en nieuwe medicatie aan, of heroverweeg z.n. de noodzaak tot gebruik, evt. in overleg met de nefroloog; Bepaal de nierfunctie bij alle patiënten > 70 jaar voor wie geldt dat: De nierfunctie onbekend is of langer dan 1 jaar geleden bepaald is Medicatie wordt voorgeschreven die bij een verminderde nierfunctie aanpassing behoeft, gecontraïndiceerd is, of waarvan bekend is dat die achteruitgang van de nierfunctie kan veroorzaken. 9 Let op: patiënt moet hiervoor toestemming hebben gegeven. Als patiënten dialyse krijgen, wordt dit aan de openbare apotheker doorgegeven.
6 Namens huisartsen: Geert Smits Anniek Sonnenschein Aafke Snoeijen Liedewei van Waes Namens regionale internisten: Stijn Konings, Catharina Ziekenhuis Arno Kuijper, Máxima Medisch Centrum Alexander Stork, St. Anna ziekenhuis Christopher Susanto, Elkerliek ziekenhuis Namens de klinisch chemici: Volkher Scharnhorst, Catharina Ziekenhuis Namens de ziekenhuisapothekers: Marieke Kerskes, Catharina Ziekenhuis Namens de transmurale stichtingen HaCa, Quartz, THEMA en TransMáx: Hennie van Bavel, coördinator HaCa Referenten: urologen, cardiologen, geriaters, longartsen, reumatologen Deze regionale transmurale afspraak is ontwikkeld in samenwerking met de transmurale organisaties HaCa, Quartz, THEMA, TransMáx. Voor deze samenwerkingsafspraak is uitgegaan van de landelijke richtlijnen (NIV, NHG-standaard). Deze samenwerkingsafspraak is goedgekeurd door de Kwaliteitsraad van de Huisartsenkring Zuidoost Brabant. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van HaCa HaCa
7 Bijlage 1 Chronische nierschade bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Chronische nierschade bij volwassenen
Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Chronische nierschade bij volwassenen Toelichting Pagina 1 Nierfunctie Vanaf veertigjarige leeftijd neemt de nierfunctie geleidelijk af met ongeveer 0,4
Nadere informatieChronische Nierschade
Chronische Nierschade Uitingen nieraandoeningen: Verlies van eiwit via de urine, albuminurie Specifieke sedimentsafwijkingen Afname van de glomerulaire filtratiesnelheid Micro-albuminurie: In een willekeurige
Nadere informatieProtocol Chronische nierschade op basis van de LTA
Protocol Chronische nierschade op basis van de LTA A. Doel en achtergrondinformatie Doel Patiënten met chronische nierschade in een vroege fase diagnosticeren en het juiste behandeltraject inzetten om
Nadere informatieChronische Nierschade
RCH15.331 Chronische Nierschade Chronische Nierschade Leonie Tromp Huisarts te Tilburg Kaderarts Hart- en Vaatziekten Kernboodschap Nierfunctiestoornissen en albuminurie Hart- en vaatziekten Tijdige behandeling
Nadere informatieImplementatie NHG-standaard chronische nierschade (CNS) Liedewei van Waes, kaderhuisarts HVZ, SGE Geert Smits, kaderhuisarts HVZ, Pozob
Implementatie NHG-standaard chronische nierschade (CNS) 2018 Liedewei van Waes, kaderhuisarts HVZ, SGE Geert Smits, kaderhuisarts HVZ, Pozob Conflict of interests GEEN Kernboodschappen NHG-richtlijn 2018:
Nadere informatieChronische nierschade bij volwassenen
Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Chronische nierschade bij volwassenen Toelichting Pagina 1 Nierfunctie Vanaf veertigjarige leeftijd neemt de nierfunctie geleidelijk af met ongeveer 0,4
Nadere informatieWaarom aandacht chronische nierschade (CNS)? CNS. Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine. Dr. Wim JC de Grauw. MDRD vs kreatinine klaring
MDRD vs kreatinine klaring Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine Dr. Wim JC de Grauw Huisarts Afd. Eerstelijnsgeneeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Diabetes Huisartsen Adviesgroep (DiHAG) Lid
Nadere informatieWorkshop chronische nierschade. Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra
Workshop chronische nierschade Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra Mevr. Muis 73 jaar Voorgeschiedenis: diabetes mellitus type 2 hartfalen regelmatig urineweginfecties, 2x pyelonefritis aspecifieke
Nadere informatieImplementatie NHG standaard Chronische Nierschade Ketenzorg Arnhem 2018
Implementatie NHG standaard Chronische Nierschade Ketenzorg Arnhem 2018 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. De NHG standaard Chronische Nierschade... 3 1.1. Nieuw stroomdiagram... 3 1.2. De belangrijkste kernboodschappen...
Nadere informatieNierschade. Kernboodschap. Nierfunctiestoornissen en albuminurie. Hart- en vaatziekten. Tijdige behandeling kan dit risico verminderen!
Nierschade April 2013 Leonie Tromp huisarts te Tilburg Kaderarts Hart- en Vaatziekten Kernboodschap Nierfunctiestoornissen en albuminurie Hart- en vaatziekten Tijdige behandeling kan dit risico verminderen!
Nadere informatieFries Wisselprotocol CVRM
Fries Wisselprotocol CVRM Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding waaronder zoutbeperking (tot 5 gram/dag) o stoppen roken o voldoende lichamelijke activiteiten
Nadere informatieCardiovasculair Risico Management Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Cardiovasculair Risico Management Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstelling Afstemming beleid rond screening, diagnostiek en behandeling van patiënten met een verhoogd cardiovasculair
Nadere informatieBrave new world! Belangenverstrengelingen. Chronische nierschade. Maar wat ik wel heb is een opdracht. Klaring, creatinine en egfr
Belangenverstrengelingen Brave new world! Chronische nierschade: Veranderingen in de praktijk Ik heb vandaag geen belangenverstrengelingen Jan Westerink Internist-Vasculair geneeskundige Maar wat ik wel
Nadere informatieLET OP: Als er meer dan 500 mg/mmol eiwit is, dan wordt de uitslag een * en wordt het totaal eiwitverlies berekend!
Praktische leidraad voor huisarts en praktijkondersteuner m.b.t. interpretatie en behandeling van chronische nierschade (Gebaseerd op de NHG standaard Chronische Nierschade 2018 ) Er is sprake van chronische
Nadere informatieChronische nierschade. Nierschade volgens de richtlijn? Chronische nierschade volgens de richtlijn?
Chronische nierschade Wanneer verwijzen en wanneer telenefrologie En natuurlijk: wat zelf doen. Michiel Bleeker, internist-nefroloog Bernhoven Ellen van Ommen, internist-nefroloog Bernhoven Wim de Grauw,
Nadere informatieTransmurale Afspraak Nierfunctiestoornis. 30 september 2010
Transmurale Afspraak Nierfunctiestoornis 30 september 2010 Onderwerpen 1. Definitie 2. Prevalentie 3. Richtlijnen 4. Diagnostiek 5. Preventie nierfunctieverlies 6. Behandeling metabole complicaties 7.
Nadere informatieFries Wisselprotocol CVRM
Fries Wisselprotocol CVRM Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding waaronder zoutbeperking (tot 5 gram/dag) o stoppen roken o voldoende lichamelijke activiteiten
Nadere informatieFries Wisselprotocol CVRM Auteurs: Wim Brunninkhuis, Martinus Fennema en Froukje Ubels, November 2014 Beheerder: Froukje Ubels
Fries Wisselprotocol CVRM Auteurs: Wim Brunninkhuis, Martinus Fennema en Froukje Ubels, November 2014 Beheerder: Froukje Ubels Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding
Nadere informatieImplementatie NHG-standaard chronische nier schade (CNS) Liedewei van Waes, kaderhuisarts HVZ, SGE Geert Smits, kaderhuisarts HVZ, Pozob
Implementatie NHG-standaard chronische nier schade (CNS) 2018 Liedewei van Waes, kaderhuisarts HVZ, SGE Geert Smits, kaderhuisarts HVZ, Pozob Conflict of interests GEEN Kernboodschappen NHG-richtlijn 2018:
Nadere informatieNIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Leden werkgroep: Mevrouw H.P.E. (Hilde) Peters, internist-nefroloog De heer J.
Nadere informatieChronische Nierschade. Wim de Grauw. Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG
Chronische Nierschade Wim de Grauw Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG Wie moet ik extra in de gaten houden? DiHAG sterrencursus 11 juni 2009 2 Omvang
Nadere informatieChronische nierschade
Chronische nierschade Pauline Heijstee Kaderhuisarts diabetes Nierfunctie n Afvalstoffen klaren n Vochtbalans handhaven n Electrolytenbalans handhaven Nierschade n Verlies van stoffen die we niet willen
Nadere informatieNierschade: erger voorkomen... Wybe Douwe Kloppenburg, nefroloog
Nierschade: erger voorkomen.... Wybe Douwe Kloppenburg, nefroloog Inleiding Begrippen Indeling en voorkomen van chronische nierschade (CNS) Proteinurie en GFR als risicofactoren voor progressie nierschade
Nadere informatieChronische Nierschade Van LTA naar NHG Standaard. Fysiologie / Epidemiologie. Beeld van nierschade / nierziekte
Chronische Nierschade Van LTA naar NHG Standaard Wim de Grauw, huisarts Berghem Joy Lips / Michiel Bleeker - nefroloog Fysiologie / Epidemiologie Beeld van nierschade / nierziekte 1 Prevalentie CNS / registratie
Nadere informatieChronische Nierschade Van LTA naar NHG Standaard. Wim de Grauw, huisarts Berghem Joy Lips / Michiel Bleeker - nefroloog
Chronische Nierschade Van LTA naar NHG Standaard Wim de Grauw, huisarts Berghem Joy Lips / Michiel Bleeker - nefroloog 2 Fysiologie / Epidemiologie Beeld van nierschade / nierziekte Prevalentie CNS /
Nadere informatieNHG-Standaard Chronische nierschade
NHG richtlijn NHG-Standaard Chronische nierschade NHG-werkgroep Chronische nierschade 1 INLEIDING De NHG-Standaard Chronische nierschade geeft richtlijnen voor de diagnostiek en het beleid bij volwassenen
Nadere informatieRegionale transmurale afspraak, regio Oss-Uden-Veghel Cardiovasculair risico management
Regionale transmurale afspraak, regio Oss-Uden-Veghel Cardiovasculair risico management Deze regionale transmurale afspraak (RTA) CVRM is tot stand gekomen na overleg tussen de maatschappen interne geneeskunde
Nadere informatieChronische Nierschade in Nederland
Chronische Nierschade in Nederland Stadium GFR (ml/min/1,73m 2 ) Albuminurie > 30 mg/24 hr Prevalentie VS (%) Prevalentie Nederland (%) 1 >90 Ja 3,3 1,3 2 60-89 Ja 3,0 3,8 3 30-59 Ja/nee 4,3 5,3 4 15-29
Nadere informatieBSD september 2014. Huisarts: Pauline Heijstee Meggy van Kruijsdijk Nefroloog: Watske Smit Jaap Beutler
BSD september 2014 Huisarts: Pauline Heijstee Meggy van Kruijsdijk Nefroloog: Watske Smit Jaap Beutler Casuïstiek chronische nierschade Wat kan de huisarts Wanneer consultatie nefroloog Wanneer verwijzing
Nadere informatieDe nier in het vizier, ook in uw HIS!
De nier in het vizier, ook in uw HIS! Greetje Velema, Johan Velema, Kim Verhagen, Mirjam Timmerman Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieNierfunctie: perindopril 174
Nierfunctie: perindopril 174 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum December 2013 Doel Het voorkomen van
Nadere informatieTopics in Chronic Disease. Chronische Nierschade en de huisarts
Topics in Chronic Disease Chronische Nierschade en de huisarts Toets Nierinsufficiëntie Casus Metabole stoornissen Vervolg casus Nabespreking toets Nierinsufficiëntie komt bij ruim 10% van de Nederlandse
Nadere informatieNierfunctie: benazepril 186
Nierfunctie: benazepril 186 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum December 2013 Doel Het voorkomen van bijwerkingen
Nadere informatieSpiegelbijeenkomst Urk, mei Arnold Boonstra, internist-nefroloog
Spiegelbijeenkomst Urk, mei 2018 Arnold Boonstra, internist-nefroloog Disclosure belangen spreker Acuut of chronische nierinsufficiëntie Casuïstiek Huisarts belt nefroloog Goedemiddag, Ja eh, ik wil even
Nadere informatieHaagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker
Haagse Nieren 2.0 Irene van der Meer Internist-nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieNIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015
INTERLINE NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015 Inleiding Leden werkgroep: Mevrouw H.P.E. (Hilde) Peters, internist-nefroloog De heer J. (Joan) Doornebal, internist-nefroloog Mevrouw M.P.E. (Ria) Couwenberg,
Nadere informatieOverdracht Palliatieve Zorg Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Overdracht Palliatieve Zorg Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstelling Verbetering van de continuïteit van zorg bij patiënten in de palliatieve fase, door afstemming van het beleid d.m.v.
Nadere informatieADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak
ADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak Doelstelling Een betere samenwerking en adequaat verwijzen bij ADHD bij kinderen en jeugdigen. Diagnostiek signalering gedragsprobleem Signalering
Nadere informatieVerder bordurend op bovenstaande. Je koos optie 2 en herhaalde de tensie en MDRD na 3 maand: MDRD nog steeds 50 ml/min; RR 140/85.
Casusschets 1 De heer. H. is 55 jaar. Hij is bekend met DM type 2, goed gereguleerd met metformine en tolbutamide. De bloeddruk heb je recent een paar keer achter elkaar gemeten en bedroeg gemiddeld 150/90.
Nadere informatieChronische nierschade (CNS)
Chronische nierschade (CNS) Wilbert Jellema Internist-nefroloog, St Antonius Ziekenhuis Chronische nierschade (CNS) Outline: 1. Waarom zoveel aandacht voor CNS? 2. Hoe screenen? 3. Hoe verdere achteruitgang
Nadere informatieBariatrische zorg bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Bariatrische zorg bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstellingen Afstemming van het beleid rond behandeling en follow up in de 1 e en 2 e lijn van patiënten na bariatrische
Nadere informatieDOELGROEPENONDERZOEK CHRONISCHE NIERSCHADE
DOELGROEPENONDERZOEK CHRONISCHE NIERSCHADE Samenvatting Opdrachtnemer: Hans Mak Instituut Uitgevoerd door: Gezonde Nieren B.V. Opdrachtgever: Nierstichting Nederland Het volledige rapport is op te vragen
Nadere informatiePolyfarmacie bij ouderen
Polyfarmacie bij ouderen FTO maart 2016 WAGRO Polyfarmacie en Medicatiebeoordeling IGZ HARM NTVG Optimale zorg voor ouderen Ephor Start en Stopp criteria Strip methode 1 Opzet FTO Casussen (veel) Interactie
Nadere informatieLeerdoelen. Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling. Begeleid beschermende maatregelen.
NIERFUNCTIE 2 Leerdoelen Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling Begeleid beschermende maatregelen Functies Volume- osmo- en zuurregulatie Excretie afvalproducten stofwisseling
Nadere informatieSchatting van de nierfunctie met de egfr implicaties voor de klinische praktijk. Iefke Drion 30 oktober 2014
Schatting van de nierfunctie met de egfr implicaties voor de klinische praktijk Iefke Drion 30 oktober 2014 Casus Casus Vrouw 43 jaar Fam anamnese: moeder op 45 jaar ernstige nierfunctiestoornissen o.b.v.
Nadere informatieChronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015
Chronische nierschade A. van Tellingen Smeerolie voor de poli 2015 Wie dient verwezen te worden? 52-jarige vrouw met diabetische nefropathie: MDRD 62 ml/min/1.73m 2 en albuminurie 28 mg/l? 68-jarige man:
Nadere informatieMedicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog
Medicatie Risico bij Nierschade Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieNierinsufficiëntie bij DM en CVRM
Nierinsufficiëntie bij DM en CVRM Dr. Tom Geers, internist - nefroloog en opleider St. Antonius ziekenhuis Nieuwegein Nierfunctie beloop met de leeftijd 1 Hoge sterfte bij dialyse patiënten Prevalentie
Nadere informatieChronische nierinsufficientie. WDH 9 mei 2016 Harmen Krepel, nefroloog
Chronische nierinsufficientie WDH 9 mei 2016 Harmen Krepel, nefroloog Belangenverstrengeling: Geen Bronnen (Concept) richtlijn Diagnostiek en Behandeling van Patiënten met Chronische Nierschade Nederlandse
Nadere informatieTransmurale afspraken interne <-> huisartsen
Transmurale afspraken interne huisartsen dr. D.R. Faber, internist-vasculair geneeskundige A. van Essen-Rubingh, huisarts 18-03-2014 Casus Hypertensie Vrouw, 44 jaar, belaste familie anamnese, was
Nadere informatieRegionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant. Prostaatdiagnostiek. Toelichting. Pagina 1 TS ZOB januari 2014, URO 1-1
Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Prostaatdiagnostiek Toelichting Pagina 1 Aanleiding Bij veel patiënten, maar ook bij huisartsen en medisch specialisten, bestaan vragen over de zin van
Nadere informatieSamenvatting en adviezen uitgebreid
Samenvatting en adviezen uitgebreid Doel De doelstelling van deze richtlijn is het bevorderen van de preventie en het ondersteunen van een zo goed mogelijke en gecoördineerde behandeling van patiënten
Nadere informatieDe nieuwe NHG DM2 standaard, wat is er veranderd?
De nieuwe NHG DM2 standaard, wat is er veranderd? Alle veranderingen in de nieuwe NHG DM2 standaard zijn aangegeven in rood. Streefwaardes HbA1c : Nu met een ondergrens Leeftijd
Nadere informatieProstaatdiagnostiek. Prostaatdiagnostiek
Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Prostaatdiagnostiek Prostaatdiagnostiek Toelichting Toelichting Pagina 1 Pagina 1 Aanleiding Aanleiding
Nadere informatieNieuwe standaard DM Wat is Nieuw??? Alle veranderingen in de nieuwe standaard zijn in het rood aangegeven.
Nieuwe standaard DM2 2018 Wat is Nieuw??? Alle veranderingen in de nieuwe standaard zijn in het rood aangegeven. Streefwaardes HbA1C Streefwaardes HbA1C Nu ook een ondergrens Leeftijd
Nadere informatieCVRM Ketenzorg: secundaire preventie Huisartsenpraktijk Maasoever
CVRM Ketenzorg: secundaire preventie Huisartsenpraktijk Maasoever We hebben reeds een hypertensie protocol, bedoeld voor alle patiënten met hypertensie. Vanaf nu gaan we op de praktijk ook werken via het
Nadere informatieSamenvatting. Belangrijkste bevindingen
Samenvatting Chronische nierschade (CNS) en de complicaties daarvan, veroorzaken, naast de grote persoonlijke impact, veel druk op gezondheidszorg voorzieningen. Door de vergrijzing en de toename van suikerziekte
Nadere informatieDiep Veneuze Trombose van het been
Diep Veneuze Trombose van het been Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Diagnostiek Diep Veneuze Trombose van het been 1 Verdenking trombosebeen: pijnlijk, gezwollen en/of rood (onder)been Beslisregel
Nadere informatieChronische nierschade: hoe vaak, stadia en risico s
Factsheet Nieren en nierschade deel 3 Nierschade vraagt om continue alertheid en aandacht van de behandelaar Nierfunctie en eiwitverlies: voorspellers van complicaties Chronische nierschade: hoe vaak,
Nadere informatieBariatrische zorg bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Bariatrische zorg bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstellingen Afstemming van het beleid rond behandeling en follow up in de 1 e en 2 e lijn van patiënten na bariatrische
Nadere informatieNieuwe landelijke transmurale richtlijnen chronische nierschade 2017 Haagse nier in het vizier
Disclosures Nieuwe landelijke transmurale richtlijnen chronische nierschade 2017 Haagse nier in het vizier Marc Groeneveld, internist-nefroloog HMC 20-11-2017 Inleiding Al 12 jaar Haagsenieren.nl met transmurale
Nadere informatie7 mei, Programma aanpak Gezonde Nieren
7 mei, 2019 Programma aanpak Gezonde Nieren Huisartsprogramma: Opsporing, risicomanagement & anderhalvelijnszorg Doel: Op basis van een medisch inhoudelijk programma, regionale samenwerking, kostenoptimalisatie
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieStadia chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 3 Nierschade vraagt om continue alertheid en aandacht van de behandelaar Nierfunctie en eiwitverlies: voorspellers van complicaties Stadia chronische nierschade Nierschade
Nadere informatieWelkom. Namen presentatoren
Welkom Namen presentatoren Programma Behandeling en preventie van chronische nierschade door dr. Andrea Kramer, internist-nefroloog Dialyse als nierfunctievervangende behandeling door dr. Akin Özyilmaz,
Nadere informatieMarike Wabbijn Internist-nefroloog/acuut geneeskundige Ikazia Ziekenhuis
Marike Wabbijn Internist-nefroloog/acuut geneeskundige Ikazia Ziekenhuis Nierschade bij diabetes en vaatlijden Wat is nierfunctie? Wanneer is er sprake van nierschade? Wanneer is er sprake van nierfunctieverlies?
Nadere informatieVerder bordurend op bovenstaande. Je koos optie 2 en herhaalde de tensie en MDRD na 3 maand: MDRD nog steeds 50 ml/min; RR 140/85.
Casusschets 1 De heer. H. is 55 jaar. Hij is bekend met DM type 2, goed gereguleerd met metformine en tolbutamide. De bloeddruk heb je recent een paar keer achter elkaar gemeten en bedroeg gemiddeld 150/90.
Nadere informatieAKL mededelingen 2009-25
AKL mededelingen 2009-25 AKL mededelingen: ook vindbaar op Internet (Algemeen) Behalve op het Intranet van het Elkerliek ziekenhuis zijn alle AKL mededelingen ook vindbaar op Internet. Kies hiervoor op
Nadere informatieZorgproces HVZ. identificatie. Anamnese/ probleeminventarisatie. Gedeelde besluitvorming / Individueel Zorgplan. Follow up
Zorgproces HVZ Het HVZ zorgproces bestaat uit 5 fasen: identificatie, anamnese/probleeminventarisatie, gedeelde besluitvorming/ individueel zorgplan, interventies en follow up. In de volgende hoofdstukken
Nadere informatieVroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van
Nadere informatieNierfunctieonderzoek bij diabetes. N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december Nieren. Nieren
Nierfunctieonderzoek bij diabetes N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december 2011 Nieren Nieren 1 Functie & schade Nierfunctie : het vermogen om afvalstoffen te klaren (voorbeeld: kreatinine) het vermogen
Nadere informatieCardiovasculair risicomanagement. Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus
Cardiovasculair risicomanagement Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus Inhoud eerste uur Risicoprofilering Anamnese Lichamelijk Onderzoek Aanvullende diagnostiek Evaluatie en risicoschatting
Nadere informatieHuisarts en nieren. Dr Stein Bergiers 23 mei 2017
Huisarts en nieren Dr Stein Bergiers 23 mei 2017 Prevalentie Chronisch nierfalen is een frequent probleem egfr < 60ml = 13% 10% bij mannen, 16% bij vrouwen Sterke toename met de leeftijd Terminaal nierfalen
Nadere informatieTips en trics voor de nefrologie anno 2015. Dr. I.C. van Riemsdijk Drs. M.Wabbijn Internist-nefrologen
Tips en trics voor de nefrologie anno 2015 Dr. I.C. van Riemsdijk Drs. M.Wabbijn Internist-nefrologen Disclosures Dr. I.C. van Riemsdijk None Drs. M. Wabbijn None Inleiding Algemeen: wat is nierfunctie
Nadere informatieADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak
ADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak Doelstelling Een betere samenwerking en adequaat verwijzen bij ADHD bij kinderen en jeugdigen. Diagnostiek signalering gedragsprobleem Signalering
Nadere informatieOud en anders Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen: wat te doen of te laten?
Oud en anders Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen: wat te doen of te laten? Luc Harms, huisarts Susan Pruijsen, huisarts Stijn Konings, internist-nefroloog Els Lambooij, internist-ouderengeneeskunde
Nadere informatieCoronairlijden Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Coronairlijden Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstellingen Afstemming rondom diagnostiek, (medicamenteuze) behandeling, consultatie/verwijzing en berichtgeving rondom patiënten met coronairlijden
Nadere informatieMedicatie, Consequenties voor dieetadviezen
Cardiovasculair risicomanagement Medicatie, Consequenties voor dieetadviezen Marjon Achterberg en Jan Dirk Banga CVRM in de eerste lijn 19 juni 2014 De Eenhoorn, Amersfoort Uitgangspunt: de richtlijn 2011
Nadere informatieRTA CVRM Regio Oss-Uden-Veghel ZH Bernhoven - ZorggroepSynchroon. Regionale Transmurale afspraak CVRM. Doel: Waarom?
RTA CVRM Regio Oss-Uden-Veghel ZH Bernhoven - ZorggroepSynchroon B. Brenninkmeijer, internist M.Rubens, huisarts F. Assouiki, internist K.Tersmette, huisarts N. Haenen, cardioloog G.Pijnenburg, huisarts
Nadere informatieNierfunctie bij oudere patiënten
Nierfunctie bij oudere patiënten Aris Prins, apotheker Apotheek Poeldijk Wie ben ik? Apotheker sinds april 2004 Na studie gewerkt als ziekenhuis apotheker in Ninewells Hospital Dundee, Schotland Sinds
Nadere informatiePreventieve zorg in de pre-dialyse de verpleegkundige rol
Preventieve zorg in de pre-dialyse de verpleegkundige rol ADRY BAKKER DIEPENBROEK Nurse Practitioner Nefrologie Meander Medisch Centrum & MAAIKE HENGST Nurse Practitioner Nefrologie Knowing is not enough;
Nadere informatieBariatrische zorg bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Bariatrische zorg bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstellingen Afstemming van het beleid rond behandeling en follow up in de 1 e en 2 e lijn van patiënten na bariatrische
Nadere informatieDoelgroepenonderzoek. Chronische Nierschade:
1 Doelgroepenonderzoek Chronische Nierschade: Betere informatie-uitwisseling is mogelijk en nodig Patiënten met diabetes mellitus, hypertensie of hart- en vaatziekten lopen een verhoogd risico op chronische
Nadere informatieDe contrastpoli Poli ter voorkoming van nierfunctieverlies
De contrastpoli Poli ter voorkoming van nierfunctieverlies Afdeling radiologie/interne geneeskunde Locatie Veldhoven U heeft een afspraak op de contrastpoli: Datum:.. Dag/tijdstip: dag. uur Melden: polikliniek
Nadere informatiePrimaire preventie HVZ
Primaire preventie HVZ Stel altijd een risicoprofiel op bij patiënten: met doorgemaakte HVZ, diabetes mellitus (DM), reumatoïde artritis (RA) of chronische nierschade met een belaste familieanamnese voor
Nadere informatieNierfunctie: furosemide 127
Nierfunctie: furosemide 127 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum December 2013 Doel Het voorkomen van therapiefalen
Nadere informatieZorg voor patiënten met een verstandelijke beperking Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Zorg voor patiënten met een verstandelijke beperking Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstelling Verbetering van de continuïteit van zorg bij patiënten met een verstandelijke beperking
Nadere informatieRichtlijn CVRM 2011 Miriam Cohen Kaderhuisarts hart- en vaatziekten te Amsterdam
Richtlijn CVRM 2011 Miriam Cohen Kaderhuisarts hart- en vaatziekten te Amsterdam Sanne van Wissen internist-vasculair geneeskundige Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Stellingen Stelling 1: Niet elke diabeet heeft
Nadere informatie12/22/2010. Haagsenieren protocol. Haagsenieren protocol. Kant B: klaring. Kant A: albuminurie. Haagsenieren protocol Toelichting beleid
1//010 Haagsenieren protocol Kant A: albuminurie Haagsenieren protocol Kant B: klaring 1 Haagsenieren protocol Aanvullend onderzoek bij verminderde klaring Haagsenieren protocol Toelichting beleid 3 4
Nadere informatieCASE REPORT FORM. (1) Bronovo (2) MCH (3) Haga Ziekenhuis (4) LUMC (5) Maasstad zks (6) Lucas Andreas (7) St. Antonius Nieuwegein.
CASE REPORT FORM Patientgegevens Ziekenhuis (1) Bronovo (2) MCH (3) Haga Ziekenhuis (4) LUMC (5) Maasstad zks (6) Lucas Andreas (7) St. Antonius Nieuwegein Studienummer patient Patientidentificatie in
Nadere informatieTelenefrologie voor de oudere patiënt met CNS
Telenefrologie voor de oudere patiënt met CNS Marc Groeneveld (internist-nefroloog) en Björn Linzer (Huisarts) MCH Westeinde, 29 oktober 2012 1 Teleconsult nefroloog Data Data Huisarts Diagnose + advies
Nadere informatieZorg voor patiënten met een verstandelijke beperking
Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Zorg voor patiënten met een verstandelijke beperking Toelichting Pagina 1 Aanleiding Het platform VG provincie Brabant heeft in 2012 een project Ziekenhuiszorg
Nadere informatieBepalingenclusters CVRM
Bepalingenclusters CVRM Onderstaande clusters zijn afkomstig uit de HIS-tabel Bepalingenclusters en zijn in verschillende HIS en ingebouwd. De clusters zijn opgebouwd uit bepalingen uit de HIS-tabel diagnostische
Nadere informatieBijsluiter gebruik CVRM (verhoogd risico)- indicatoren in de huisartsenpraktijk
Bijsluiter gebruik CVRM (verhoogd risico)- indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 2 Inhoud Overzicht indicatoren... 2 Populatiegegevens... 2 Bloeddruk...
Nadere informatieBariatrische zorg bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Bariatrische zorg bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Doelstellingen Afstemming van het beleid rond behandeling en follow up in de 1 e en 2 e lijn van patiënten na bariatrische
Nadere informatieLandelijke Transmurale Afspraak Chronische nierschade
Landelijke Transmurale Afspraak Chronische nierschade De Grauw WJC, Kaasjager HAH, Bilo HJG, Faber EF, Flikweert S, Gaillard CAJM, Labots-Vogelesang SM, Verduijn MM, Verstappen WHJM, Vleming LJ, Walma
Nadere informatie28-10-2010. Leefregels en voorlichting bij chronische nierschade. Welkom bij workshop 3 leefregels en voorlichting bij chronische nierschade
Welkom bij workshop 3 leefregels en voorlichting bij chronische nierschade Kathy Schoenmakers, nursepractitioner Hagaziekenhuis Anneke Boon, diabetesverpleegkundige SHG Annick Linders, huisarts SHG Leefregels
Nadere informatieUrologie Hematurie en PSA
Urologie Hematurie en PSA Marina Hovius en George van Andel, urologen Susanne van Laatum, huisarts 15 januari 2016 Casus 1 Vrouw van 63 jaar, blanco VG, 2 vaginale bevallingen heeft recidiverend urineweginfecties
Nadere informatieNOAC BEHANDELING EN BEGELEIDING. Stappenplan (uitgebreide versie) Stap Verantwoordelijk Opmerkingen. HA / Specialist
NOAC BEHANDELING EN BEGELEIDING Stappenplan (uitgebreide versie) HA=huisarts S=Specialist TD= Trombosedienst A=Apotheker Stap Verantwoordelijk Opmerkingen 1 Verdenking non-valvulaiir atriumfibrilleren.
Nadere informatieNefroloog? Mooi vak, maar... Chronische nierinsufficientie: wie doet wat?
Chronische nierinsufficientie: wie doet wat? Arno Kuijper Anneke Dalinghaus Nefroloog? Mooi vak, maar... Trails in medicine Cardiologie MDL Nefrologie De ene MDRD is de andere niet Man 47jr 2009 kreat
Nadere informatie