Leerdoelen. Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling. Begeleid beschermende maatregelen.

Transcriptie

1

2 NIERFUNCTIE 2

3 Leerdoelen Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling Begeleid beschermende maatregelen

4 Functies Volume- osmo- en zuurregulatie Excretie afvalproducten stofwisseling Rol stofwisseling Hormonale functie

5 Nefronen Nefron: functionele eenheid Glomerulus: filtratie bloed Tubulus: resorptie Rest uitgescheiden: urine

6 Werking van nefron Eiwitverlies Klaring Werkplek medicatie

7 Meten van de nierfunctie: klaring Klaring - Clearance Gouden standaard GFR Endogene creatinine klaring = klaring in 24 uurs-urine In de praktijk

8 Creatinine Creatinine: eindproduct van spierstofwisseling. Creatinine is de marker voor de GFR Nierfunctie Serumcreatinine

9 Nierfunctie: veroudering

10 Indeling chronische nierschade Nierfunctie Creatinineklaring volgens EMEA Creatinineklaring volgens NKF KDOQI Stadium Normaal > 80 ml/min/1.73 m2 > 90 ml/min/1.73 m2 1 Mild ml/min/1.73 m ml/min/1.73 m2 2 Matig ml/min/1.73 m ml/min/1.73 m2 3 Ernstig ml/min/1.73 m ml/min/1.73 m2 4 Eindstadium < 10 ml/min/1.73 m2 < 15 ml/min/1.73 m2 5

11 Nierfunctiestoornissen Indicaties voor beleid in de eerste lijn, tweede lijn, consultatie nefroloog Patiënten > 65 jaar normo/micro albuminurie macroalbuminurie egfr > 60 ml/min/1,73m2 egfr 45 tot 60 ml/min/1,73m2 egfr 30 tot 45 ml/min/1,73m2 egfr < 30 ml/min/1,73m2 Patiënten < 65 jaar egfr > 60 ml/min/1,73m2 egfr 45 tot 60 ml/min/1,73m2 egfr 30 tot 45 ml/min/1,73m2 egfr < 30 ml/min/1,73m2 begeleiding in de eerste lijn consultatie nefroloog verwijzing tweede lijn

12 Nierfunctiestoornis: oorzaken Prerenaal Renaal Postrenaal

13 Nierfunctie: symptomen Acuut chronisch Aanvankelijk vaak geen klachten Laat stadium: Vermoeidheid Malaise Jeuk Oedeem Geen plasklachten! Meten!

14 Nierfunctiestoornis: gevolgen Hypertensie HVZ Hartfalen; oedeem Vermoeidheid, malaise, misselijkheid Jeuk, droge huid Bloedarmoede Osteoporose (vitamine D, secundaire hyperparathyreoidie) Hyperkaliemie (ritmestoornissen)

15 Nierfunctiestoornissen Preventie algemeen o risicofactoren voor HVZ o goed drinken, maar niet te veel 1,5-2 l o uitkijken met medicatie o uitkijken met contrastvloeistoffen

16 Nierfunctiestoornis: behandeling Oorzaak opsporen Bloeddruk en overig risicofactoren HVZ Reguleren DM ACE-medicatie Aanpassen/wijzigen medicatie

17 ACE en nier Indicaties ACE remmers Essentiele hypertensie Renovasculaire hypertensie Hartfalen (Hypertensie en) DM en beginnende nefropathie Cardiovasculaire patiënt met beginnende nefropathie

18 Top tien geneesmiddelen Geneesmiddel Dosering Nitrofurantoïne egfr < 50 ml/min: gecontra-indiceerd, vervangen door ander antibioticum Amoxicilline met clavulaanzuur egfr < 30 ml/min: 2 in plaats van 3x daags doseren Norfloxacine/ ciprofloxacine egfr < 30 ml/min: norfloxacine: interval verlengen naar 1x per 24 uur ciprofloxacine: dosering halveren Metformine egfr ml/min: maximaal 500 mg 2x per dag egfr ml/min: overweeg alternatieve therapie (maximaal 500mg) egfr < 20ml/min: metformine staken, gecontra-indiceerd Digoxine egfr ml/min: maximaal mg per dag egfr < 30 ml/min: maximaal mg per dag

19 Geneesmiddel Dosering Top tien geneesmiddelen egfr ml/min: maximaal 2 x 40 mg (vervolg) Sotalol egfr ml/min: maximaal 2 x 80 mg Allopurinol egfr < 50 mg/dag: startdosering 50 mg/dag per maand ophogen naar respectievelijk 100, 200 en 300 mg tot een urinezuurconcentratie < 0.35 mmol/l ACE-remmers/ AII antagonisten egfr < 50 ml/min: start in lage dosis, op geleide van bloeddruk en albuminurie geleidelijk ophogen, voor optimaal effect combineren met zoutbeperking, diureticum of calciumblokker Hydrochloorthiazide/ Chloortalidon egfr ml/min: aanvang 12.5 mg tot max 25 mg per dag egfr < 30 ml/min: bij teken van overvulling aanvullen met of vervangen door furosemide of bumetanide Spironolacton egfr < 50 ml/min: maximaal 25 mg per dag, zo nodig verlagen naar 12.5 mg 3x per week NSAID s egfr < 50ml/min: incidenteel gebruiken, indien chronisch gebruik overweeg of dit gerechtvaardigd is.

20 Take Home Message / Leerpunt Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling Begeleid beschermende maatregelen

21 VRAGEN Florijnweg 4 Postbus AB Velp T F E info@onzehuisartsen.nl