4 februari 2019 Ester Biezen. Resultaten Participatiewet Geachte leden,

Transcriptie

1 Afdeling Werk & Inkomen Postbus BA Oss Wilt u bij uw reactie de datum van deze brief en ons kenmerk vermelden? Datum Behandeld door Doorkiesnummer 4 februari 2019 Ester Biezen Onderwerp Resultaten Participatiewet 2018 Geachte leden, In de raadsadviescommissie heb ik toegezegd u regelmatig te informeren over de voortgang van de Participatiewet. Deze brief gaat over de resultaten van de afdeling Werk & Inkomen in U ontvangt nog een aparte brief over het armoedebeleid. Arbeidsmarktsituatie De Nederlandse economie trekt nog steeds aan. Meer mensen vinden een baan en er zijn minder WW uitkeringen nodig. De Osse arbeidsmarkt blijft iets minder gunstig dan regionaal of landelijk maar het verschil neemt af. Het percentage WW uitkeringen in procenten van de beroepsbevolking ligt in november 2018 in Oss op 3,2% (was vorig jaar november 4%) terwijl onze regio op 3,0% zit (was vorig jaar november 3,7%). Door de economische groei ontstaan tekorten aan personeel. De krapte is inmiddels zichtbaar in alle sectoren en in heel Nederland. Dat vraagt een flexibele arbeidsmarkt, waarin werkgevers openstaan voor alle kandidaten (inclusie) en werkzoekenden bereid zijn tot om-of bijscholing. De mensen, die met deze gunstige economie, alsnog gebruik moeten maken van een bijstandsuitkering hebben een grote tot zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt. Er wordt fors geïnvesteerd in klantcontacten en trajecten om deze afstand kleiner te maken.

2 2 Nieuwe pilots Pilot Van zorg naar werk: in deze pilot willen we vanuit de Wmo en participatiewet een integrale aanpak ontwikkelen, die een doorlopende lijn van dagbesteding of individuele ondersteuning naar werk (liefst betaald) mogelijk maakt. De pilot is gestart op 1 januari 2018 en loopt tot en met 31 december Over de eerste resultaten bent U in het najaar 2018 geïnformeerd. - LEF traject voor vrouwen (zie kopje vergunninghouders) - 3 fasen VSO pilot (zie kopje Beschut Werk) - Pilot intensieve aanpak bijstandsklanten met zorgprofiel is in het najaar geïmplementeerd en gestart. Bijstandsvolume a Met uitkering Het bijstandsvolume is in 2018 gedaald met 5%, van 1684 uitkeringen op 1 januari 2018 naar 1600 uitkeringen op 31 december Grootste deel van de daling is veroorzaakt door uitstroom van jongeren onder de 27 jaar en uitstroom van vergunninghouders. De daling is mede veroorzaakt omdat fors is geïnvesteerd in diverse leerwerktrajecten (scholing en werk in groeisectoren) en het project intensief inburgeren. Bestand Met uitkering 31 dec dec dec dec 2018 % 2018 Regulier bestand < 27 jaar ,7% > 27 jaar ,8% Subtotaal ,4% Vergunninghouder < 27 jaar ,3% > 27 jaar ,5% Subtotaal ,5% Totaal % b Zonder uitkering, werk met loonkostensubsidie (LKS) Op 31 december 2018 werken 373 mensen met loonkostensubsidie (inclusief Beschut Werk). Zij hebben een gemiddelde loonwaarde van 50,5%. 151 zijn in dienst van IBN en 222 hebben een dienstverband bij reguliere werkgevers. De loonkostensubsidie wordt betaald uit het

3 3 uitkeringsbudget BUIG. Daarnaast wordt jobcoaching ingezet voor loonwaarde-ontwikkeling en baanbehoud. Dit wordt betaald uit het re-integratiebudget en de AGR van IBN. Alle mensen met loonkostensubsidie in dienst bij IBN ontvangen jobcoaching/begeleiding op de werkplek. Bij de reguliere werkgevers heeft op dit moment 40% jobcoaching. Oss is koploper in Nederland (4 e plaats) bij het aan het werk helpen van mensen met behulp van loonkostensubsidie. Het is een Osse beleidskeuze om dit instrument actief in te zetten voor bijstandsgerechtigden met een loonwaarde indicatie tussen de 30 en 80%. Dat geldt ook voor kwetsbare jongeren zonder uitkering en mensen uit het zogenaamde Doelgroepregister. Op verzoek van Cedris, Divosa en VNG werkt Oss mee aan een landelijk onderzoek naar de werking in de praktijk. Dit is input geweest voor een breed offensief voor vereenvoudiging van onder andere de loonkostensubsidieregeling en meer werk voor mensen met een arbeidsbeperking. De loondispensatie is van de baan. Instroom In 2018 is aan 524 mensen een uitkering toegekend. We zien een daling van instroom ten opzichte van vorig jaar. De belangrijkste instroomredenen zijn: Werkloos, geen recht op WW 71 14% Langere tijd geen inkomen 68 13% Einde WW-uitkering 61 12% Verhuizing uit andere gemeente 58 11% Einde relatie 56 11% Overig % % Doorstroom (diagnose en trajecten) a) Diagnose- en arbeidstrainingscentrum De Rotonde De Rotonde heeft 4 functies: - Praktijkdiagnose stellen (maximaal 4 weken); - Arbeidstraining d.w.z. werknemersvaardigheden opdoen, fit maken of fit houden voor de arbeidsmarkt. Deze arbeidstraining zetten we in op onze locatie de Rotonde maar ook bij werkgevers zoals Macek, Flexspecialisten, R44 en Bloesem Theehuis. Hierdoor kunnen we meer maatwerk verrichten op verschillende werksoorten en vormen van werkomgeving/begeleiding. Resultaat van de arbeidstraining kan een baan zijn, een dienstverband bij IBN of een arbeidstoeleidingstraject. - Trainingen in eigen taal voor vergunninghouders - Sollicitatietraining voor 27 plus en JOB training voor 27-

4 4 Op de Rotonde zijn accountmanagers, jobcoaches, arbeidsdeskundigen, werkconsulenten en productiebegeleiders werkzaam. Resultaat Praktijkdiagnose en arbeidstraining: 108 personen zijn in 2018 aangemeld voor een traject bij de Rotonde. - 7 mensen zijn uitgevallen binnen het traject vanwege medische of psychische redenen - 9 mensen zijn doorgeleid naar een arbeidstoeleidingstraject - 92 mensen zijn aangemeld voor arbeidstraining op de Rotonde. 123 personen hebben in 2018 hun traject bij de Rotonde afgerond. Hierbij zitten ook mensen die in 2017 zijn aangemeld en ergens in 2018 zijn uitgestroomd. 35 mensen zijn vanuit de Rotonde uitgestroomd naar werk en 21 mensen zijn rechtmatig uitgestroomd. Voor 15 mensen is geconstateerd dat betaald werk niet haalbaar is. De overige 52 personen zijn vanuit de Rotonde doorgeleid na een vervolgtraject bij IBN, R44, een leerwerktraject, een werkervaringsplaats of activeringstraject. b) Overige trajecten naar werk Naast de Rotonde investeren we in leerwerktrajecten zoals de diverse kweekvijvers. De combinatie van scholing/vakgerichte opleidingen met een werkstage bij werkgevers vergroot de kans op uitstroom. De gemeenten in onze arbeidsmarktregio zijn samen met ROC De Leijgraaf, Werkvloer en diverse ondernemers verantwoordelijk voor de diverse kweekvijvers. Leerwerktrajecten vinden plaats in groeisectoren zoals logistiek, schoonmaak, bouw, taxi, ict en zorg. Er zijn in leerwerktrajecten gestart in Oss. Ook hebben we nieuwe samenwerkingspartners zoals SEC (Activeringstraject voor bijstandsgerechtigden met een lange afstand tot de arbeidsmarkt. Door middel van sportactiviteiten werken we aan de vitaliteit van mensen waardoor zij stapjes maken in het reintegratieproces) en R44 Werkt (activerings en arbeidstoeleidingstraject voor bijstandsgerechtigden. Door middel van vitaliteitsbevordering en arbeidstraining worden mensen klaargestoomd voor de arbeidsmarkt en geplaatst in betaald werk). In 2018 hebben we een contract afgesloten met Sterker Werkt en met Peijnenburg reintegratie. Dit zijn 2 partijen waar we mee samenwerken voor een moeilijk plaatsbare doelgroep, die intensieve begeleiding nodig heeft om aan het werk te komen en te blijven. Deze partijen hebben bewezen mensen te kunnen plaatsen die wij zelf dan wel IBN niet geplaatst kregen op de arbeidsmarkt. Andere trajecten zijn maatwerk en betreft individuele inkoop.

5 5 Experiment Zelf aan het stuur en op maat De gemeente Oss experimenteert samen met de gemeente Apeldoorn, Epe, Geldrop-Mierlo met het verstrekken van uitkeringen binnen de huidige mogelijkheden van de Participatiewet. We onderzoeken welke dienstverlening het beste werkt. Niet alleen op het gebied van toeleiding naar werk maar ook op het gebied van sociale participatie. De Universiteit van Tilburg (UvT) doet het onderzoek. Er zijn 301 deelnemers. In november jl. bent u middels een raadsinformatiebrief op de hoogte gebracht van de stand van zaken rondom het experiment. Hierbij de huidige stand van zaken. Van de 301 deelnemers zijn er 118 uitgestroomd. Hiervan zijn 72 deelnemers vanwege werk uitgestroomd en 6 deelnemers vanwege studie. De andere 40 deelnemers zijn vanwege overige redenen uitgestroomd. Daarnaast verrichten 27 deelnemers deeltijd werk en 61 deelnemers een tegenprestatie zoals vrijwilligerswerk en mantelzorg. Uitstroom uit de uitkering a volledige uitstroom uit de uitkering In 2018 zijn 608 personen volledig uitgestroomd uit de uitkering, namelijk 268 naar betaald werk met of zonder loonkostensubsidie (LKS), 32 vanwege studie en 308 om overige redenen zoals verhuizing, samenwoning, bereiken AOW leeftijd of handhaving. b Parttime werk In 2018 zijn, naast de 268 mensen die volledig zijn uitgestroomd naar werk, ook 132 mensen parttime gaan werken. Zij ontvangen nog een aanvullende uitkering. Parttime werk is een manier om uiteindelijk volledig uit te stromen naar werk. De parttime werkenden leverden gezamenlijk in 2018 via de inkomstenkorting een bespaarde uitkering op van euro. In Oss wordt parttime werk gestimuleerd via een tijdelijke inkomstenvrijlating. Er zijn 19 personen gestart met tijdelijk werk. De uitkering wordt dan niet beëindigd zodat ze, na dit tijdelijke werk, niet opnieuw een uitkering hoeven aan te vragen. Het gaat vaak om werk voor een aantal weken. Beschutte werkplekken a aantallen Uit de meest recente cijfers blijkt dat op 31 maart 2018 landelijk 1465 mensen werken met een beschut dienstverband, waarvan 114 in onze arbeidsmarktregio. Nederland heeft 35 arbeidsmarktregio s. Taakstelling 2018 voor Oss is 66 fte van 31 uur (2046 uur beschut werk). Inmiddels zijn er 46 personen werkzaam in een beschutte werkplek, 1086 uur per week, dus 35 FTE. De Osse

6 6 taakstelling voor 2018 zullen we niet realiseren. We lopen wel mee als 1 van de koplopers in Nederland. Dankzij onze praktijkervaring en resultaten zijn we regelmatig gesprekspartner aan de landelijke overlegtafel. Zo is het ministerie onder de indruk van onze initiatieven om beschut werk goed neer te zetten. Denk daarbij aan de Osse pilot van zorg naar werk en de 3-fasen VSO pilot. We nemen deel aan de landelijke werkgroep switchen in de keten. Input heeft inmiddels geleid tot een kamerbrief van onze staatsecretaris, waarin ze concrete acties beschrijft en een breed onderzoek aankondigt naar de aansluiting dagbesteding en (beschut) werk. b 3-fasen VSO pilot Op 26 november heeft de gemeente Oss, samen met UWV, Unik, IBN en HUB Noord-Brabant een convenant getekend, waarin we ons sterk maken voor het creëren van nieuwe kansen voor VSO leerlingen. Veel VSO leerlingen zijn namelijk aangewezen op een beschutte werkomgeving. Werken in het kader van Beschut Werk is vaak op papier passend maar in de praktijk is de stap vaak nog te groot. In een drie-jarig aanbod gaan de leerlingen, waarvan wordt verwacht dat ze arbeidsvermogen hebben als ze school verlaten, kennis maken met IBN. Daar doen ze praktijkervaring op en krijgen zij een maatwerk stageprogramma aangeboden. Alle partijen gaan intensief samenwerken en instrumenten inzetten. De overgang van VSO school naar Beschut werk wordt hiermee kleiner gemaakt. Tegenprestatie Op 31 december 2018 verrichten 337 mensen met een bijstandsuitkering vrijwilligerswerk. Dit aantal is vergelijkbaar met Mantelzorgtaken valt hier ook onder. Bij elke vorm van contact wordt de mogelijkheid tot vrijwilligerswerk onder de aandacht gebracht. Dit doen we in samenwerking met Ons Welzijn. Jongeren a in de uitkering Op 31 december 2018 ontvangen 185 jongeren onder de 27 jaar een uitkering. Van de 185 jongeren volgen er 59 een traject naar werk, 41 een traject voor inburgeraars en 85 jongeren zijn (op dit moment) niet geschikt voor werk. Zij zitten in zorg/hulpverlening, dagbesteding, vrijwilligerstraject etc. Wij zetten al geruime tijd extra capaciteit in om de jongeren die nu niet in staat zijn om te werken extra aandacht te geven. We monitoren de hulpverleningstrajecten, hebben intensief contact met het netwerk om de jongere heen en participeren met een aantal jongeren in de pilot Van Zorg naar werk.

7 7 b niet in de uitkering (NUG traject) Het aantal jongeren zonder uitkering, dat momenteel dienstverlening krijgt, is gestegen van 87 in 2017 naar 118 op 31 december Daarvan ontvangen 68 jongeren jobcoaching bij een werkgever. De kosten van jobcoaching en trajectkosten worden betaald uit de extra gemeentelijke middelen van de gemeente Oss ( euro per jaar) In 2018 zijn 59 NUG jongeren uitgestroomd naar betaald werk. Daar waar nodig wordt jobcoaching ingezet. Vergunninghouders: Participatie en werk a aantallen Op 31 december 2018 ontvangen 169 vergunninghouders een bijstandsuitkering. Dat is 22,5% minder dan vorig jaar. 70% van de vergunninghouders volgt een traject richting werk of scholing. De rest is nog niet in staat of net woonachtig in Oss. b participatieverklaring Sinds 1 oktober 2017 is de participatieverklaring voor vergunninghouders opgenomen in de wet inburgering. Het programma maakt elke gemeente zelf en bestaat uit 3 bijeenkomsten namelijk 1) Bijeenkomst over kernwaarden en grondwet 2) Informatie over inburgeren, werken en vrijetijdsbesteding 3) Participatieaanbod in Oss en tekenen van de verklaring Tijdens de 3 e bijeenkomst geven Vluchtelingenwerk, Thuis in Oss, Ons Welzijn en GGD gezamenlijk een presentatie om het aanbod duidelijk te maken. c intensief inburgeren De doelstelling van het intensief inburgeren is doorstroom naar een MBO opleiding of werk. In juli 2018 hebben 27 jonge vergunninghouders het traject intensief inburgeren afgerond. Hiervan zijn er 11 met een MBO opleiding gestart, 7 zijn gaan werken en 4 zijn gestart met een traject logistiek. 3 personen zijn verder gegaan met arbeidsactivering. 1 persoon is in de zomervakantie verhuisd (en is in de nieuwe woonplaats gestart met schakeljaar voor de universiteit). De laatste jongere heeft dusdanige psychische problemen dat hij op dit moment geen vervolgtraject heeft. In september 2018 is een groep jongeren gestart met een 2-jarig traject waarin een entreeopleiding en inburgering gecombineerd zijn. Dit is regionaal opgepakt. Vanuit Oss zijn er 10 deelnemers. Zij halen in 2 jaar tijd het inburgerings- en entreediploma.

8 8 d training LEF voor vrouwen LEF staat voor Leren, Emanciperen en Focus. Thema s zijn onder andere opvoeding, vrouwenrechten, leren, werken, gezondheid en tijd voor jezelf. Het is een empowermenttraining van 10 dagdelen, die ontwikkeld is door medewerkers Werk en Inkomen. Het doel is om vrouwen wegwijs te maken in Oss, ze meer zelfvertrouwen te geven en ze stappen te laten zetten in zelfstandigheid. Zodat zij mee kunnen doen in de samenleving. In 2018 zijn 2 trainingen verzorgd voor vrouwen met een Syrische achtergrond. Groep 1 had 12 deelnemers, groep Resultaten Groep 1: 1 deelnemer is gestart met MBO opleiding, 2 deelnemers hebben gedurende de training leren fietsen, 6 zijn vrijwilligerswerk gaan doen, 1 is gestart met extra taallessen/niveauverhoging en 4 deelnemers zijn nog bezig met inburgering. Groep 2: 1 deelnemer is aan het solliciteren, 4 zijn vrijwilligerswerk gaan doen, 2 starten met extra taallessen/niveauverhoging, 1 gaat starten met een fietscursus en 4 deelnemers zijn nog bezig met inburgering. Vanuit deze groep hebben 4 deelnemers interesse in een traject richting Zorg. In 2019 starten 3 nieuwe groepen met de training LEF: 2 Syrische/Arabische groepen en 1 Eritrese groep. e ondernemerstraining vergunninghouders Op 20 september is gestart met de regionale training Starten als zelfstandige voor vergunninghouders. De uitvoering wordt verzorgd door Startwijzer. De training houdt onder andere in het opleiden van vergunninghouders zodat zij voldoende kennis hebben voor het opstarten van een eigen onderneming. Daarnaast begeleiding bij het opstellen van een ondernemingsplan. Einddoel is het vergroten van de mogelijkheden om zo zelfredzaam mogelijk in een eigen structureel inkomen te voorzien. De begeleiding bestaat uit 3 fasen: Fase 1 Voorbereiding en selectiefase 4 weken Fase 2 Oriëntatiefase 6 weken Fase 3 Planfase 20 weken Vanuit Oss zijn 14 mensen aangemeld voor fase 1. In fase 2 zijn 12 mensen doorgegaan richting verdere oriëntatie. Twee deelnemers zijn in deze fase uitgevallen, wegens werkaanvaarding. Na deze fase hebben 10 deelnemers hun plannen gepresenteerd op 19 november. Deze 10 zijn doorgegaan met de planfase die in eind april/begin mei 2019 zal eindigen.

9 9 Taalachterstand en educatie Iedereen met een laag taalniveau én inburgeringsplicht (vergunninghouders) is zelf verantwoordelijk voor het leren van de Nederlandse taal. De consulenten volgen dit nauwgezet. Alle andere uitkeringsgerechtigden, die de Nederlandse taal niet goed beheersen, worden na de intake of hercontrole aangemeld bij de consulent educatie. Zij doet dan vooronderzoek naar het taalniveau en andere omstandigheden en meldt aan bij een opleiding. In 2018 zijn 206 aanmeldingen voor basisvaardigheden educatie (taal, digitale vaardigheden en omgaan met geld) ontvangen. In 2017 waren dit er laat dus een stijging van 60 aanmeldingen zien. Dit is een stijging van 41% ten opzichte van Van deze aanmeldingen zijn er 34 voor de wet Taaleis. Van de personen die onder de wet Taaleis vallen is eenderde afkomstig uit Midden- en Oost Europa, eenderde uit Turkije en eenderde divers. In deze diverse groep vallen onder andere mensen die inmiddels Nederlander zijn (genaturaliseerd), maar de taal nog niet goed beheersen. In het laatste halfjaar van 2018 is een duidelijke toename van het aantal deelnemers dat na afronding van de inburgering verder gaat met een NT2 cursus. Dit om het Nederlands nog beter te leren. Het betreft hier vooral de Syrische groep. Ondanks dat het aantal aanmeldingen is toegenomen blijven de laaggeletterden van Nederlandse afkomst moeilijk bereikbaar. Dit is een landelijk probleem. Ook de inzet van sociale teams en het Taalhuis heeft het aantal aanmeldingen uit deze doelgroep niet significant doen stijgen. Met vriendelijke groet, C.P.W. van Geffen, Wethouder Werk & Inkomen, Jeugdzorg en Onderwijs