TRAVEL TOP 50 TRAVEL TOP Na het crisisjaar blijft het kwakkelen

Transcriptie

1 TRAVEL TOP Na het crisisjaar blijft het kwakkelen

2 Unigarant s Travel Top 50 : het blijft kwakkelen Cruises, zakenreizen en nieuwe on Na het crisisjaar 2009 maken de meeste reisaanbieders in een pas op de plaats. Ondanks een voorzichtige groei in 2011 staat ook dit jaar in het teken van de naweeën van de crisis. De eurocrisis tast het consumentenvertrouwen aan en zorgt er voor dat de klant de hand op de knip houdt. Het blijft dus kwakkelen. Al zijn er uitzonderingen. Aanbieders van cruises doen goede zaken, zakenreizen trekken aan, terwijl ook online aanbieders het opnieuw goed doen, blijkt uit de Unigarant Travel Top 50 over. Expedia.nl en Vakantieveilingen.nl kunnen erover meepraten. Na een aanvankelijk goede seizoenstart maken de meeste reisbedrijven in een pas op de plaats. Grote leisure-partijen als Oad (3) en Thomas Cook (4) laten teruglopende omzetten zien. De omzetdaling van marktleider TUI Nederland is optisch, als gevolg van een nieuwe rekenmethode (zie kader). Volgens analisten zou TUI Nederland in, als de oude rekenmethode werd gehanteerd, juist een omzetgroei van 10 procent noteren. Ook de omzetten in de retail maken een pas op de plaats of TUI hanteert andere rekenmethode lopen terug. Dat geldt vooral voor de traditionele reisbureaus. Ook hier weer enkele kanttekeningen. De omzetdaling van Toerkoop is een gevolg van het verlies van leden en het sluiten van vestigingen. Directeur Don Kaspers verwacht dat deze daling ook in Dat TUI Nederland over een lagere omzet meldt dan over 2009 (1,34 miljard tegenover 1,41 miljard euro) heeft te maken met een andere rekenmethode die bij sommige productsoorten wordt gehanteerd. Hierbij wordt niet de bruto reissom opgevoerd, maar wordt alleen de commissie op die omzet meegeteld. Een voorbeeld: als bij autoreizen de bruto inkoopprijs (en verkoopprijs aan de klant) van een hotelkamer 100 euro bedraagt en hierop 20 procent commissie geldt, dan wordt alleen die 20 procent als omzet geteld. Via deze rekenmethode is de return on sales (optisch) gunstiger. Op deze manier komt het beursgenoteerde TUI PLC beter uit de verf. Ook worden bijvoorbeeld de passagierbelastingen buiten de omzet gehouden. TUI Travel is met een stofkam door de organisatie gegaan om dit soort omzetverlagende rekenmethoden zo veel mogelijk te kunnen toepassen. De ratio s waarop financiële analisten een beursgenoteerd bedrijf beoordelen, worden hierdoor gunstiger. Tot nu toe waren reisorganisaties altijd omzetballonnen, maar voor een beursgenoteerd bedrijf is het gunstig om zo weinig mogelijk omzet en zo veel mogelijk rendement te laten zien. De gehanteerde rekenmethode werpt een ander licht op de omzetontwikkeling bij TUI, die vooral zichtbaar wordt bij touroperating. Als TUI Nederland de oude rekenmethode had gehanteerd, dan zou de omzet over circa tien procent hoger zijn geweest dan in Voor de koppositie van TUI heeft de nieuwe manier van rekenen geen gevolgen. In de ranglijst van 50 grootste reisondernemingen staat TUI Nederland met een omzet van 1,39 miljard euro nog steeds ruim 300 miljoen euro voor op nummer twee BCD NV. In de ranglijst van 40 grootste touroperators heeft TUI Nederland met 819 miljoen omzet een meer dan forse voorsprong op Thomas Cook Nederland, dat in een touroperatingomzet liet zien van 465 miljoen nog zal doorzetten. Als het ledenverlies buiten beschouwing wordt gelaten, dan laat de omzet van Toerkoop Groep het afgelopen jaar juist een groei van enkele procenten boven de markt zien. Bij de retail doet het segment van de zelfstandige reisagenten het goed. Travel Counsellors noteerde in ruim 36 procent groei en verwacht voor 2011 een plus van 25 procent tot een totale omzet van 26 miljoen. Online Tekenend voor de moeilijke tijden die de branche doormaakt, is het feit dat voor het eerst in Het segment zakenreizen trekt weer aan zijn bestaan ook het succesvolle Vliegtickets.nl/Montys een omzetdaling krijgt te verwerken. Vorig jaar werd al voorzien dat een jaar van consolideren zou 2 Bijlage ReisRevue nr /10/2011

3 line spelers noteren wel groei worden. Al is die omzetdaling maar tijdelijk, gezien de grote groei voor 2011 (naar 108 miljoen euro). Rivaal World Ticket Center daarentegen laat met een omzet van 61 miljoen euro in een groei van 22 procent zien. Over 2011 gaat de omzet van deze Amsterdamse specialist naar 70 miljoen. De winnaars in deze editie van de Unigarant Travel Top 50 zijn vooral de nieuwe online spelers. Expedia.nl noteert in ons land een omzet van ruim 54 miljoen euro. Ook Vakantieveilingen.nl heeft met een omzet van 37 miljoen geen reden tot klagen. BCD Travel laat erg mooie groeicijfers zien en komt in voor het eerst boven de magische grens van een miljard euro omzet. Ook 2011 ziet er voor BCD Travel veelbelovend uit. Het concern liet recent weten dat het, ondanks de aanhoudende internationale crisis, in 2011 een recordomzet zal behalen. Over de eerste negen maanden van 2011 zag het bedrijf de omzet stijgen met ruim 20 procent. De stijging is onder andere het gevolg van de solide groei bij het zakenreisbedrijf BCD Travel en de explosieve ontwikkeling van online reisbedrijf Travix. Dit dochterbedrijf werd begin 2011 gevormd na samensmelting van de sterke online merken CheapTickets, Vliegwinkel, BudgetAir, Flugladen en Vayama. Volgens topman Joop Drechsel van BCD Travel ontwikkelt Travix zich in een hoog tempo. Dit jaar wordt een omzet verwacht van meer dan 1 miljard US dollar. Het aantal transacties steeg inmiddels met ruim 40 procent in vergelijking met het totale aantal in van de drie afzonderlijke bedrijven samen. In Nederland verwacht BCD Travel voor 2011 een 15 procent hogere omzet van in totaal 1,16 miljard euro. TOP De traditionele bedrijven maken online een inhaalslag BCD Travel is niet de enige die de zakenreisomzet ziet stijgen. Over de hele linie lijkt de zakensector uit het slop te komen, al is de toename nog bescheiden. ATP plust een kleine 1 procent, CWT groeit 1,3 procent, terwijl Business Travel Partners (BTP) 22 procent groei realiseerde. Extreme groei De Schiphol Travel Group groeide in wederom extreem, zoals directeur Daan Lenderink het uitdrukt. De omzet groeide met ruim 25 procent van 55 naar 69 miljoen in. De Schiphol Groep breidt snel uit op haar kantoren op Schiphol (Schiphol Travel BV) en Heathrow (Echelon UK Ltd.). Het bedrijf onderscheidt zich vooral door de vlakke organisatiestructuur, waarbij veel managementtaken weer zijn teruggegeven aan de medewerkers. Wij kennen relatief weinig overhead, zegt Lenderink. De focus lag in 2011 nog meer op het aantrekken van gekwalificeerd personeel. Schiphol Travel richt zich niet op online producten, maar biedt zijn zakenklanten persoonlijke dienstverlening. Tegendraads, maar onderscheidend en succesvol. Dat de cruisemarkt ook in ons land booming business is, mag bekend zijn. Als exponent van de cruisesector laat specialist Cruise Travel goede cijfers zijn. Ruim 33 miljoen omzet in (+6 procent) en voor 2011 een plus van bijna 14 procent naar 38 miljoen omzet. Geen slecht resultaat voor het familiebedrijf uit Putten onder leiding van Fleur en Norbert van der Glas. Online Hoewel nieuwe spelers als Expedia.nl en Vakantieveilingen. nl goede zaken doen, is de online reisverkoop in voor het eerst minder hard gegroeid (pagina 7). Het lijkt erop dat nu ook de traditionele reisbedrijven het online kanaal echt ontdekken, zegt Frank Sibbel, managing partner van Blauw Research. Voorheen was het vooral Sundio die met zijn labels veel online marketing deed, maar je ziet nu ook labels als Arke.nl die veel online actief zijn. Wat dat betreft is sprake van een inhaalslag bij de traditionele bedrijven. Op enkele uitzonderingen na zijn de branchebrede verwachtingen voor 2011 behoudend. Ook voor 2012 houdt de branche zijn hart nog vast. Griekenland, eurocrisis en de onzekerheid maken dat de consument zijn hand op de knip houdt. Kortom, het blijft nog wel even kwakkelen. Goed om te weten: het spaartegoed van alle Nederlanders samen was nog nooit zo hoog en bedroeg volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek per augustus 2011 zo n slordige 303 miljard euro. Daar kun je heel leuk van op vakantie. Theo de Reus Bijlage ReisRevue nr /10/2011 3

4 Top 50 Reisondernemingen Omzetvanaf 50MLN Omzet 2009 ( mln) Omzet ( mln) Verandering(%) Prognose omzet 2011( mln) Verandering(%) 1 TUINederland(1) * ,3 (-) (-) 2 BCD NV (3) , ,8 3 Oad (2) , ,2 4 Thomas Cook Nederland (4) ,4 (-) (-) 5 D-reizen (5) Sundio Group (6) , ,9 7 ATP, The Advanced Travel Partner (7) , ,0 8 Carlson Wagonlit Travel (8) ,3 (-) (-) 9 ANWB (9) *2 231, ,6 232,4-0,4 10 VakantieXperts (10) , ,9 11 Beins/Cheap Tickets (12) * ,0 (-) (-) 12 American Express/Rosenbluth (11) * ,7 (-) (-) 13 Corendon (14) 98, , ,6 Leisure (Eurorelais/Belvilla) (13) *5 115, , ,8 15 De Jong Intra Vakanties (16) ,4 93-3,4 16 Vacansoleil (17) ,4 96 2,1 17/18 Vliegtickets.nl/Montys Travel (15) , ,0 17/18 FOX Vakanties (18/19) * ,1 (-) (-) 19 Kuoni Travel Nederland (18/19) ,3 87-1,7 20 De Reisspecialisten Groep (20) * ,1 86 8,9 21 Schiphol Travel Group (24) ,5 (-) (-) 22 Alltours (22/23) ,7 (-) (-) 23 Weekendjeweg.nl (21) ,4 (-) (-) 24 World Ticket Center (25) , ,8 25 Ebookers (22/23) ,2 (-) (-) 26 Expedia Travel (-) (-) 54,7 Omzet 25 tot 50 MLN 27 Bizz.com Travelgroup (27) * ,5 6,3 45 5,9 28 Djoser (26) 40,8 39,2-3,9 37,5-4,3 29 VacanceSelect (29) 35,7 39 9,2 42,9 10,0 30 Vakantieveilingen.nl (-) (-) Solmar Tours (28) 38,3 34,1-11,0 36,9 8,2 32 Riksja Travel (-) 27 33,6 24, ,1 33 Cruise Travel (32) 31,5 33,4 6, ,8 34 DTI Travel (30) 34,8 32,9-5,5 30 8,8-35 Toerkoop rb Zonvaart (31) 31,8 32,5 2,2 (-) (-) 36 Kupers Reisinfo (33) 31,1 32 2,9 33,5 4,7 37 ITG Companies (35) 29,6 30,7 3,7 29,8-2,9 38 Buro Scandinavia/Buro Britain (37) 27 28,5 5,6 (-) (-) 39 Sky International (34) ,7 (-) (-) 40/41 Nova Tours (41) 23, ,6 (-) (-) 40/41 333Travel (43) ,0 (-) (-) 42/43/44 Terra Travel/Baobab (38) *8 25,2 25,5 1,2 27 5,9 42/43/44 Sunair (42) 23,3 25,5 9,4 (-) (-) 42/43/44 Gorcums Reisburo (44) 22,5 25,5 13,3 27,3 7,1 Omzet tot 25 MLN 45 Boston Travel/vh Good Bookers (36) *9 27,4 24,5-10,6 (-) (-) 46 Does & Cadushi (40) (-) (-) 47 The Travel Company (39) 24,6 23,9-2,8 24,9 4,2 48 Travel Trend (44) 22,5 21,8-3,1 23,8 9,2 49 Travel Counsellors (-) 15,5 21,2 36,8 26, ElmarReizen (-) 18 20,9 16,1 (-) (-) 4 Bijlage ReisRevue nr /10/2011

5 Passagiers 2009 Passagiers Verandering(%) Prognose Passagiers 2011 Verandering(%) Medewerkers (FTE) ,7 (-) (-) * * * * * , , ,0 (-) (-) 527 * * * * * , ,5 180 * * * * * 360 * * * * * , ,0 377 * * * * * 432 * * * * * 50 * * * * * (-) , , , , , , , ,2 118 * * * * * ,7 (-) (-) , , , ,5 105 * * * * * , ,1 (-) ,8 (-) (-) 76 * * * * * 50 * * * * * (-) * * * * * (-) , , , , , ,3 54 * * * * * (-) ,0 (-) (-) 18 (-) (-) ,0 19, , ,0 23, , ,5 12 * * * * * 53 * * * * * , , ,2 (-) (-) ,3 (-) (-) 22 * * * * * ,6 (-) (-) ,4 (-) (-) ,9 (-) (-) 22 * * * * * 34 * * * * * 48 (-) (-) 18 * * * * * , ,8 44 * * * * * * * * * * * (-) Bijlage ReisRevue nr /10/2011 5

6 Top 40 Touroperators op basis van omzet Marktaandeel omzet ALLE paxen 2009 (%) Marktaandeel omzet BUITENLAND paxen 2009(%) Verandering (%) Verandering (%) Omzet 2009 Omzet Prognose omzet 2011 Omzet vanaf 50 MLN 1 TUI Nederland (1) * ,4 (-) (-) 7,4 9,6 2 Thomas Cook Nederland (3) ,3 (-) (-) 7,5 9,7 3 Oad (2) , ,1 5,7 7,3 4 Sundio Group (4) , ,9 2,8 3,6 5 ANWB Reizen groep (5) *2 170,7 172,3 0,9 174,4 1,2 1,6 2,1 6 Corendon (6) 98,1 152,9 55, ,5 1,5 2,0 7 De Jong Intra Vakanties (7) 94 96,3 2,4 93-3,4 1,5 1,9 8 Vacansoleil (8) ,4 96 2,1 1,4 1,9 9 FOX Vakanties (9) * ,1 (-) (-) 1,4 1,9 10 Kuoni Travel Nederland (10) 89 88,5-0,6 87-1,7 1,4 1,8 11 De Reisspecialisten Groep (11) ,1 86 8,9 1,1 1,5 Leisure (Euro Relais/Belvilla) (12) *5 69,6 74 6,3 80 8,1 1,0 1,3 13 Alltours (14) ,7 (-) (-) 1,1 1,4 14 Weekendjeweg.nl (13) ,5 (-) (-) 0,0 0,0 Omzet 25 tot 50 MLN 15 Bizz.com Travelgroup (16) 40 42,5 6,3 45 5,9 0,7 0,9 16 Djoser (15) 40,8 39,2-3,9 37,5-4,3 0,6 0,8 17 VacanceSelect (18) 35,9 39 8,6 42,9 10,0 0,6 0,8 18 Solmar Tours (17) 38,3 34,1-11,0 36,9 8,2 0,4 0,6 19 Riksja Travel (-) 27 33,6 24, ,1 0,5 0,7 20 Cruise Travel (20) 31,5 33,4 6, ,8 0,6 0,7 21 DTI Travel (19) 34,8 32,9-5,5 30-8,8 0,5 0,6 22 ITG Companies (22) 29,6 30,7 3,7 29,8-2,9 0,4 0,6 23 Buro Scandinavia/Buro Britain (23) 27 28,5 5,6 (-) (-) 0,5 0,6 24 Sky International (21) ,7 (-) (-) 0,4 0, Travel (27) ,0 (-) (-) 0,4 0,5 26/27 Terra Travel (24) *8 25,2 25,5 1,2 27 5,9 0,4 0,5 26/27 Sunair (26) 23,3 25,5 9,4 (-) (-) 0,0 0,0 Omzet tot 25 MLN 28 Does & Cadushi (25) (-) (-) 0,4 0,5 29 Travel Trend (28/29) 22,5 21,8-3,1 23,8 9,2 0,3 0,4 30 Eurocamp (31) 20,6 20,2-1,9 (-) (-) 0,3 0,4 31 Jan Doets (33) 17, , ,0 0,4 0,5 32 Club Med (28/29) 22, ,6 18-5,3 (-) (-) 33 Topic Travel (-) (-) 18,5 (-) 20 8,1 0,3 0,3 34 Benga Travel Group (34) ,3 0,3 0,3 35 Q-International (35) 15,5 15-3,2 (-) (-) 0,2 0,3 36 Beter Uit Reizen (36) 15,4 14,4-6,5 13,5-6,3 0,2 0,3 37 Askja (37) 12,6 12,8 1,6 (-) (-) 0,2 0,3 38 Van Nood (38) 12,2 12,5 2,5 12,5-0,1 0,2 39 Van der Valk Vakanties (39) ,5 9,5 5,6 0,1 0,2 40 WRC Reizen (40) 7,5 7,5-8,3 10,7 0,0 0,0 6 Bijlage ReisRevue nr /10/2011

7 Aantal touroperators en reisbureaus in Nederland Marktaandeel omzet BUITENLAND paxen (%) TO-medewerkers 2009 TO-medewerkers TO-medewerkers 2011 Marktaandeel omzet ALLE paxen 2009 (%) 6,5 8, (-) 6,0 7,3 (-) (-) 4,8 5, ,4 3, ,1 2, ,3 1, ,3 1, ,3 1, ,2 1,5 1,1 1, ,0 1, ,3 108,9 1,0 1, ,9 1,2 0,0 0,0 76 (-) (-) 0,5 0, ,5 0, ,5 0,6 45, ,5 0,5 0, ,5 0, ,5 0, ,4 0,5 12 (-) (-) 0,4 0,5 (-) (-) 52 0,4 0, ,4 0,4 0,4 0, ,4 0, ,0 0, ,3 0, ,3 0, ,3 0, ,3 0,3 0,3 0, ,2 0,3 0,2 0, ,2 0, (-) 0,2 0, (-) 0,2 0, ,1 0, ,1 0,1 0,0 0,0 Het aantal reisbureaus in ons land neemt nog steeds af. De stand per 1 juli 2011 is reisbureaus/deuren. Per 1 juli waren dat er Het aantal zakenreisagenten blijft op peil: 123 per 1 juli 2011 tegen 126 een jaar ervoor. Ook het aantal touroperators blijft op niveau. Per 1 juli telde de ANVR er 217, tegen 213 midden. Aantal touroperators aangesloten bij de ANVR Aantal reisbureaus (deuren) aangesloten bij de ANVR Aantal zakenreisagenten aangesloten bij de ANVR Online omzet reizen : 3,5 miljard euro De online omzet in reizen is vorig jaar minder hard gestegen en noteert slechts een kleine plus: van 3,3 miljard in 2009 naar 3,5 miljard euro in. Dit jaar is weer sprake van een grotere groei. In de eerste helft van 2011 bedroeg de totale omzet van online Travel 1,83 miljard euro, een groei van 8 procent vergeleken met de eerste zes maanden van, toen nog 1,69 miljard werd genoteerd. Dit blijkt uit de Thuiswinkel Markt Monitor , het halfjaarlijkse onderzoek naar online consumentenbestedingen door Blauw Research, in samenwerking met GfK Retail & Technology in opdracht van Thuiswinkel.org. Travel is nog steeds het grootste segment in de online verkopen in Nederland. In bedroegen de totale online bestedingen in ons land 8,21 miljard euro. Hiervan komt 3,5 miljard voor rekening van Travel. In de eerste helft van 2011 hebben pakketreizen/appartementen, met 1,14 miljard euro, het grootse aandeel binnen de online reismarkt. Het marktvolume van vliegtickets/hotels is 690 miljoen euro. Het lijkt erop dat nu ook de traditionele reisbedrijven het online kanaal echt ontdekken, zegt Frank Sibbel, managing partner van Blauw Research. Voorheen was het vooral Sundio die met zijn labels veel online marketing deed, maar je ziet nu ook labels als Arke.nl die veel online actief zijn. Wat dat betreft is sprake van een inhaalslag bij de traditionele bedrijven. Naar verwachting komt de totale online omzet in ons land dit jaar uit op meer dan 9 miljard euro. Bijlage ReisRevue nr /10/2011 7

8 Top 40 Touroperators op basis van passagiers marktaandeel BUITENLAND paxen 2009 (%) marktaandeel ALLE paxen 2009 (%) passagiers passagiers 2009 passagiers 2011 verandering (%) verandering (%) TOUROPERATOR 1 TUI Nederland (1) ,7 (-) (-) 10,9 14,1 2 Weekendjeweg.nl (2) ,8 (-) (-) 10,1 13,1 3 Thomas Cook Nederland (3) ,0 (-) (-) 8,0 10,3 4 Oad (4) , ,2 6,3 8,2 5 Sundio Group (5) , ,5 5,3 6,8 Leisure (Euro Relais/Belvilla) (6) , ,1 4,5 5,9 7 Vacansoleil (7) , ,2 3,4 4,4 8 Corendon (8) , ,1 2,4 3,1 9 De Jong Intra (9) , ,3 1,9 2,4 10 VacanceSelect (10) , ,3 1,5 1,9 11 Solmar Tours (11) ,0 (-) (-) 0,8 1,1 12 Bizz Travel/Ferio (12) , ,6 0,7 0,9 13 Alltours (13) , ,1 0,7 0,9 14 Topic Travel (-) (-) (-) ,0 (-) (-) 15 Buro Scandinavia/Buro Britain (14) ,2 (-) (-) 0,6 0,8 16 Eurocamp (15) ,1 (-) (-) 0,6 0,8 17 Sunair (16) ,9 (-) (-) 0,6 0,8 18 Novasol (17) (-) (-) 0,5 0,7 19 FOX Vakanties (18) ,7 (-) (-) 0,5 0,6 20 Benga Travel Group (22) , ,4 0,5 0,6 21 Sky International (19/20) ,3 (-) (-) 0,5 0,6 22 Kuoni Travel Nederland (21) , ,1 0,5 0,6 23 DTI Travel (19/20) , ,5 0,5 0,6 24 De Reisspecialisten Groep (23) , ,5 0,4 0,5 25 Van Nood Reizen (24)) , ,4 0,5 26 Beter Uit Reizen (27) , ,2 0,2 0,3 27 Terra Travel/Baobab (28) * ,4 (-) (-) 0,2 0,2 28 Cruise Travel (30) , ,8 0,2 0,2 29 Q-International (29) ,5 (-) (-) 0,2 0,2 30 Club Mediterranee (26) , ,5 0,2 0,3 31 Djoser (31) , ,6-0,2 0, Travel (32) ,6 (-) (-) 0,1 0,2 33 Van der Valk (33) , ,6 0,1 0,2 34 Riksja Travel (-) (-) (-) ,1 (-) (-) 35 Jan Doets (38) , ,5 0,1 0,1 36 Travel Trend (35) , ,8 0,1 0,1 37 ITG Companies (36/37) , ,7 0,1 0,1 38 Pelikaan Reizen (36/37) ,2 (-) (-) 0,1 0,1 39 WRC Reizen (39) (-) (-) 0,1 0,1 40 Askja (40) (-) (-) 0,0 0,1 8 Bijlage ReisRevue nr /10/2011

9 marktaandeel BUITENLAND paxen (%) Top 40 retail marktaandeel ALLE paxen (%) 10,4 12,2 9,4 10,7 8,3 7,7 5,9 6,8 5,2 6,0 4,6 4,6 3,6 4,0 3,1 2,4 1,9 2,1 1,6 1,1 0,9 1,0 0,8 1,0 0,7 0,9 0,7 0,8 0,6 0,8 0,6 0,8 0,6 0,7 0,5 0,7 0,5 0,6 0,5 0,6 0,5 0,6 0,5 0,6 0,4 0,5 0,4 0,5 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,2 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 Top 40 retailers groei omzet (%) Top 5 Zakenreizen Top 40 Touroperating groei & productiviteit groei & productiviteit groei omzet 2011 (%) 2009 Omzet 2009 groei omzet (%) 2011 toerist Omzet groei omzet 2011 (%) toerist. Verandering % toerist TO-omzet 2009 zaken 2009 Prognose 2011 TO-omzet zaken Verandering % 1 BCD Travel (1) ,8 2 ATP, The Advanced Travel , Partner (3) 3 Carlson Wagonlits Travel (2) ,3 (-) (-) 4 BTP (-) ,5 (-) (-) 5 American Express/Rosenbluth (4) * ,7 (-) (-) TO-omzet 2011 Top 40 Touroperators 3 5 1,3 1,4 1,5 Op basis van omzetgrootte Omzet boven 50 mln 2 6 1,2 1,3 1,4 Omzet 25 tot 50 mln 4 5,5 1,2 1,4 1,6 Omzet onder 25 mln 3 4,5 1,4 1,4 1,4 zaken ,7 0,8 0,9 0,6 0,7 0,8 1,4 1,5 1,6 Op basis van omzetgrootte Omzet 1 1 0,7 0,8 0,9 0,57 0,6 0,8 1,5 1,4 1,5 boven 50 mln Omzet 3-3 0,7 0,7 0,8 0,6 0,08 0,7 1,1 1,5 1,7 25 tot 50 mln Omzet onder 25 mln 2 1 0,6 0,6 0,7 0,6 0,7 0,8 1,4 1,4 1,5 Bijlage ReisRevue nr /10/2011 9

10 Prognose Verandering (%) Verandering (%) Retail-omzet 2009 Retail-omzet Kantoren 2009 Kantoren Kantoren 2011 Top 40 Reisbureaus Totaal/ Toeristisch Omzet vanaf 50 MLN 1 BCD Travel/Airtrade/VakantieXperts (1) Totaal , , Toeristisch , , Zaken , , Oad/ Globe (2) Totaal , , Toeristisch , , Zaken ,2 97-4, D-reizen (3) Totaal TUI Nederland (4) Totaal ,7 (-) (-) (-) 5 ATP, The Advanced Travel Partner (5) Totaal , , Carlson Wagonlits Travel (7) Totaal ,3 (-) (-) 7 Toerkoop Reisbureau Groep (6) *10 Totaal ,5-9,2 226,5-6, VakantieXperts (8) Totaal , , BTP (10) Totaal ,5 (-) (-) Beins/Cheaptickets (12) *3 Totaal ,0 (-) (-) 1 1 (-) 11 American Express/Rosenbluth (11) *4 Totaal ,7 (-) (-) 12 Thomas Cook Reisbureau s (9) Totaal ,4 (-) (-) (-) 13 ITAC (13) Totaal , , Uniglobe (15) Totaal 92,4 97 5, , Vliegtickets.nl/Monty s Travel (14) Totaal , , Leisure/ Eurorelais (19) Totaal , ,1 17/18 World Ticket Center (-) Totaal , , /18 ANWB Reisbureau s (17) Totaal 61,2 61-0,3 58-4, Ebookers (16) Totaal ,2 (-) Schiphol Travel Group (18) Totaal 55,1 55-0, , Omzet 25 tot 50 MLN 21 Expedia (-) Totaal (-) 54, Vakantieveilingen.nl (-) Totaal (-) Toerkoop rb Zonvaart (20) Totaal 31,8 32,5 2,2 (-) (-) (-) 24 Kupers (21) *11 Totaal 31,1 32 2,9 33,5 4, Toeristisch 29,3 29-1,0 30,5 5,2 22 `22 Zaken 2,9 2,9-3 3, Nova Tours (24) Totaal 23, ,6 (-) (-) Gorcums Reisburo (25) Totaal 22,5 25,5 13,3 27,3 7, Toeristisch 15,5 18,5 19,4 20,3 9, Zaken Omzet tot 25 MLN 27 Boston Travel/vh Good Bookers (22) *9 Totaal 27,4 24,5-10,6 (-) (-) The Travel Company (23) Totaal 24,6 23,9-2,8 24,9 4, (-) Toeristisch 21,3 20,3-4,7 (-) (-) Zaken 3,3 3,6 9,1 (-) (-) 29 Travel Counsellors (31) Totaal 15,5 21,2 36,8 26,5 25, Elmarreizen (30) Totaal 18 20,9 16,1 (-) (-) Toerkoop Reisburo Estee (28) Totaal 19,2 20 4,2 20,5 2, Toeristisch 14 14,3 2,1 14,5 1, Zaken 5,2 5,7 9,6 6 5, /33 Van Maren (27) Totaal , /33 Nijenhuis (29) Totaal ,5 (-) (-) (-) Toeristisch 16,6 15-9,6 (-) (-) (-) Zaken 2,4 2-16,7 (-) (-) 1 (-) (-) 34 Disma (32) *12 Totaal 14,5 14,8 2, , Toerkoop rb De Jong (26) Totaal , Pelikaan Reizen (35) Totaal 10,5 12,5 19,1 (-) (-) Multatuli Travel (33) Totaal (-) (-) 38 VakantieXperts De Planeet (34) *13 Totaal 11,5 11-4,3 12,2 10, Reisburo De Wit (39) Totaal 7,7 8,4 9,1 8,8 4, Toerkoop Columbus (37) Totaal 8,2 8,2-8, Bijlage ReisRevue nr /10/2011

11 Retail-medewerkers Retail-medewerkers 2011 Retail-medewerkers (-) (-) (-) (-) (-) ,2 18,2 (-) Verklaring bij Top 50 De Top 50 telt reisorganisaties (touroperators, retailers en gemengd). In de vervolgtabellen zijn bedrijven verder gesplitst op activiteit (Top 40 Touroperating en Top 40 Retail). Dan komen ook grote verbanden als Toerkoop, ITAC, BTP en Uniglobe in beeld. Bedrijven tellen in hun omzet hun belang in andere dochters en ondernemingen naar rato van dit aandeel mee. Schattingen worden cursief aangegeven. Niet van toepassing wordt aangegeven met *, geen opgave met (-). Passagiers zijn uitsluitend touroperatingpassagiers De marktaandelen in passagiers zijn berekend op basis van cijfers van het ContinuVakantieOnderzoek van NBTC-Nipo Research. Deze telt sinds 2002 voor de berekening van het aantal georganiseerde passagiers ook verblijven vanaf één nacht mee. Het totaal aantal georganiseerde vakanties (van vier dagen of langer) over komt daarmee op , waarvan naar het buitenland. De omzet-marktaandelen zijn berekend door de aantallen van NBTC-NIPO Research te vermenigvuldigen met de Toerkoop-reissom. Deze bedroeg in gemiddeld 607 euro per persoon. *1 De omzet van TUI Nederland omvat de labels Arke, Holland International en Kras, alsmede de eigen reisbureaus. De cijfers van de reisbureaus zijn inclusief franchise en aangesloten reisbureaus. Omdat TUI beursgenoteerd is, worden geen mededelingen over het lopende boekjaar gedaan. TUI Travel PLC hanteert sinds boekjaar een andere rekenmethode, waarbij voor sommige productsoorten niet de omzet maar de commissie op die omzet wordt meegeteld. *4 Van American Express zijn uitsluitend geconsolideerde cijfers inclusief creditcardomzet beschikbaar. De omzet op het gebied van zakenreizen in ons land is een schatting op basis van branchegegevens. *5 (Eurorelais/Belvilla) doet sinds 2009 via zijn platforms Eurorelais en Casamundo ook aan retail. Via deze platforms wordt aanbod van circa 50 touroperators in Europa verkocht. *6 De omzet van de Reisspecialisten Groep BV over en 2011 is exclusief Panta Stedenreizen, dat in 2009 is verkocht aan Sunair. In 2009 werd deze omzet nog deels meegeteld. *7 De Bizz.com Travelgroup omvat de labels Bizztravel, Beachmasters, Ferio en Skistuds. *8 Terra Travel omvat de labels Baobab, Summum Reizen, Specials Unlimited en FCm Travel Solutions (zakenreizen). *9 Boston Travel is de nieuwe naam van Good Bookers en telt 14 aangesloten reisbureaus (franchisenemers die onder eigen naam werken, met de toevoeging Member of Boston Travel) en 27 zelfstandige reisadviseurs. *10 Door het verlies van leden en het sluiten van vestigingen laat de totaalomzet van de Toerkoop Reisbureau Groep een daling zien. Deze daling zal ook in 2012 nog doorzetten, is de verwachting. Het afgelopen jaar steeg de omzet van Toerkoop juist enkele procenten boven de markt. *11 De omzet van Groep Kupers Reisinfo is inclusief Schoenmaeckers. 75 (-) (-) (-) (-) (-) 2 2 (-) (-) (-) ,4 20,4 22,3 16,2 17,4 17, (-) *2 De omzet van ANWB Reizen Groep omvat FOX Vakanties, SNP natuurreizen, Pharos Reizen, Pin High Golf Travel, Leden- en kampeerreizen, Travelhome (sinds 2007) en de reisbureaus van de ANWB. Om de omvang van de diverse bedrijven zoveel mogelijk inzichtelijk te maken, is de omzet van FOX Vakanties separaat vermeld. *3 De omzet van Beins/Cheaptickets over is gebaseerd op s die vorig jaar werden gegeven. Aangezien de overname door BCD Holding in januari 2011 plaatsvond, heeft Beins/Cheaptickets in het boekjaar nog één keer een zelfstandige vermelding. *12 In de omzet van Disma over 2011 wordt de omzet van Reisbureau Beins meegeteld, dat met terugwerkende kracht per 1 januari 2011 is overgenomen. *13 In de omzet 2009 van VX De Planeet wordt over de eerste zeven maanden de omzet van de afdeling zakenreizen meegeteld, die half 2009 werd verkocht. De omzet is exclusief zakenreisomzet. Bijlage ReisRevue nr /10/

12