Onderwijs aan nieuwkomers

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderwijs aan nieuwkomers"

Transcriptie

1 Onderwijs aan nieuwkomers Modules A Introduc/e (nu een deel) B Ontwrichte kinderen in het onderwijs C Goed gedrag aanleren D Individuele begeleiding leerkrachten/ team E Opstellen van en klasse- plan Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 1

2 KIJK EN ZIE HET KIND Van ver / Zeer speciaal Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 2

3 Peter Mol Uitgeest Marlies Orthopedagoog Auteur: Passend Onderwijzen Voortgezet Passend Onderwijs Directeur Gedragpunt Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 3

4 Alles is anders Aandacht ouders Taal Kleding Muziek Voedsel Gewoonten Het dorp Niveau Plaats in de groep heroveren Andere verwach/ngen Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 4

5 Verwach?ngen Al dan niet getrauma/seerd Hoe was de leerling hiervoor Het is net een kind Ini/a/ef aan kind Dring niet op Wees betrouwbaar Trek niet te snel conclusies Let op je eigen gedrag (leerkracht brult over plein) Klikken van pen Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 5

6 Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 6

7 Van Overveld Van wie is het probleem Beter reflec/ef dan reac/ef Hij zit al/jd te kletsen.tijdens het kringgesprek komt Youssef Angs/g of verdrie/g valt minder op dan schreeuwen Dit werkt niet.hou vol! Eigen emo/es Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 7

8 Waarom? Ontwrichte kinderen in het onderwijs Storend Roept emo/e op Andere leerlingen Ouders.. Een verborgen epidemie De Jong en De Jong Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 8

9 Normale reac?e kind op abnormale gebeurtenissen Gedrag helpt te overleven in stressvolle omstandigheden Kind kiest niet voor gedrag, het overkomt ze Schamen voor gedrag Onvermogen, niet onwil Storend gedrag: gevoel van onveiligheid neemt toe Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 9

10 Kijk door de ogen van het kind Begrip en empathie Begrenzen (connect before correct) Let op: stemgebruik, compliment, hulp geven Doe niet zo gek. of: Ik snap dat je, maar Begrijp gevoel Begrijpen, soms geen begrip hebben voor Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 10

11 Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 11

12 De escalatieketen Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 12

13 Mogelijke triggers Onduidelijke gedragsverwachtingen Overgangsmomenten/ verandering in routine De leerling krijgt een correctie Het lukt de leerling niet om een (deel van een) taak te doen Provocatie van klasgenoten Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 13

14 Reacties die de escalatie verergeren In discussie gaan Machtsstrijd aangaan De leerling voor schut zetten Preken Cynisch reageren De leerling aanraken De leerling vastzetten Voor de leerling gaan staan Stem verheffen of schreeuwen Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 14

15 Achterliggend. Hech1ngsproblema1ek Getrauma1seerde kinderen Verwaarlozing ADHD Au1sme Angst Depressie Gedragsstoornissen Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 15

16 3 e niveau 5% Schade beperken 2 e niveau 20% Alternatief gedrag 1 e niveau 75% Voorkomen gedrag Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 16

17 Passend onderwijs gaat over de docent/ leraar, minder over de leerling Omgeving Psycholoogje spelen Emotie van de leerkracht Onduidelijkheid (normen) Interpretatie door de leerkracht (On)Professionaliteit en (gebrek aan) planmatigheid Uitlokkend gedrag van de leerkracht zelf Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 17

18 Vluchtelingen Beschikbaarheid ouders Omgeving Angst Taal Cultuur Verhuizingen.passend? Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 18

19 Connec/e in plaats van correc/e Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 19

20 Lawrence B. Smith: Oil & Water De leerkracht als emulgator Controle Interne regels zorgen voor veiligheid Wantrouwen tegen externe regels (ervaring) Zwakke mo/va/e voor samenwerken Angst Hier en nu: niet leren door schade en schande Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 20

21 Lawrence B. Smith: Oil & Water De leerkracht als emulgator Bij correc/e is ander posi/ef gedrag van de leraar onbelangrijk De leerling weet alles al Projec/e Geen dankbaarheid Totale grenzeloosheid/ rigide gedrag Storend gedrag Regressie Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 21

22 Ontregeling gevoelsregula/e (drij) Verstoorde hech/ng Achteruitgang in gedrag Wisselende stemmingen Verlies van streven naar autonomie Agressie, ook naar zichzelf Ontwikkelingsachterstanden Ontregeling lichaamsregula/es (slaap, voeding, zelfverzorging) Veranderend zich op de wereld Gebrekkig pro- ac/ef gedrag Soma/sche problemen Gebrek aan alertheid/ gevaar Zelkaat/ schuldig voelen Chronisch gevoel van onbekwaamheid Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 22

23 Observeren Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 23

24 Leraargedrag Bewust (beïnvloeden/ aanleren van gedrag bij leerlingen) Onbewuste beïnvloeding bewust maken DOE EENS NORMAAL. Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 24

25 Doe nu eens normaal! Waarom loop je zo raar? Het haar van Marlies Mijn oma van 83 wil een tongpiercing Mijn dochter van 8 rijdt in de supermarkt een grote toren blikken omver Mijn zoon van 8 duwt in de supermarkt een grote toren blikken omver Mijn buurman heej geen kleren aan Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 25

26 Aanleren van gedrag? Kijken naar talenten? Pedagogische tact Nivoz Contextuele therapie/ onderwijs Orthoconsult Maar valkuilen: eigen emo/e, ondankbaarheid, lk. die voor veiligheid zorgt: bedreiger, dader Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 26

27 Effec?eve interven?es Leraren en ouders Afwezigheid mentor School is school Thuis is thuis Vooraf bespreken Niet de schuld van de leerling Vaak botvieren op moeder Bereid het goed voor! Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 27

28 Effec?eve interven?es Uitspelen leraar/ leraar en school/ ouders Soms thuis totaal anders dan op school Vertrouwen Accepteer wantrouwen Heldere structuren en communica/e Standvas/g: ik snap dat je op dit moment nega/eve gevoelens hebt, ik heb er vertrouwen in dat je met de sanc/e Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 28

29 Effec?eve interven?es Waardering en complimenten Mo1veren en presteren Compliment: leraar is mach/ger Waarderen: gelijkwaardiger (betere band) Maak leerling verantwoordelijk voor eigen presteren (voelt tegennatuurlijk) Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 29

30 Effec?eve interven?es Passief - agressief Keuze, consequen1e en verantwoordelijkheid Zie het als bewuste obstruc/e Ik verwacht dat je je taak afmaakt Geen uitleg of lange verhalen Slachtofferschap Leer de leerling dat hij verantwoordelijk is voor keuzes Eventueel consequen/es Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 30

31 Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 31

32 Maar nu. in je groep. Tot hoever kun je gaan? Bart Wat kun je wel/ niet? Wat mag van je verwacht worden? Kijk niet naar een vluchteling maar naar een kind met een eigenheid Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 32

33 Dank u voor uw belangstelling! Peter Mol namens Gedragpunt: scholing.gedragpunt@aloysiuss/ch/ng.nl tel Janine Jansen namens Triade: triade.helmond@aloysiuss/ch/ng.nl tel Op de websites en aloysiuss/ch/ng.nl vindt u ook de link naar ons magazine Aan de slag met gedrag! Gedragpunt, Triade: Scholing & Advies 33

Extra dwingen Kinderen meetrekken (maatwerk?) Of naar Passend Onderwijs HUH? advies Peter Mol 2018

Extra dwingen Kinderen meetrekken (maatwerk?) Of naar Passend Onderwijs HUH? advies Peter Mol 2018 Peter Mol 09-07-1954 Uitgeest Marlies Orthopedagoog Auteur: - Passend Onderwijzen - Passend Voortgezet Onderwijs - Pedagogisch vakmanschap in 55 verhalen - Actief Schoolbeleid - Provocatieve pedagogiek

Nadere informatie

In Oosterschelde. gaat het. lukken!gedragpunt, scholing en advies 6. Waar hebben we het over? Waar hebben we het over? 14-10-2015

In Oosterschelde. gaat het. lukken!gedragpunt, scholing en advies 6. Waar hebben we het over? Waar hebben we het over? 14-10-2015 Peter Mol 09-07-1954 Uitgeest Marlies Orthopedagoog Auteur: Passend Onderwijzen Directeur Gedragpunt Gedragpunt, scholing en advies 1 Gedragpunt, scholing en advies 2 Waar hebben we het over? Waar hebben

Nadere informatie

We halen eruit wat er in zit! Met de ouder als partner. De ouder als ervaringsdeskundige. Met respect voor. Want u kent uw kind het beste

We halen eruit wat er in zit! Met de ouder als partner. De ouder als ervaringsdeskundige. Met respect voor. Want u kent uw kind het beste Congres Leerlingbegeleiding Mag ik ook een beetje opjutten? GEDRAGPUNT, Scholing & Advies 1 GEDRAGPUNT, Scholing & Advies 2 Peter Mol 09-07-1954 Uitgeest Marlies Orthopedagoog Auteur: Passend Onderwijzen

Nadere informatie

Welkom. We halen eruit wat er in zit! Mag ik ook een beetje opjutten? Congres Leerlingbegeleiding. Gedrag in de klas

Welkom. We halen eruit wat er in zit! Mag ik ook een beetje opjutten? Congres Leerlingbegeleiding. Gedrag in de klas Welkom Gedrag in de klas Mag ik ook een beetje opjutten? Gedragondersteuning 1 Gedragondersteuning 2 Congres Leerlingbegeleiding Gedragondersteuning 3 Gedragondersteuning 4 Peter Mol 09-07-1954 Uitgeest

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien 20 mei 2015 13.30 16.00 uur Madeleine Vreeburg Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas 20 mei 2015

Nadere informatie

We halen eruit wat er in zit! Met de ouder als partner. De ouder als ervaringsdeskundige. Met respect voor. Want u kent uw kind het beste

We halen eruit wat er in zit! Met de ouder als partner. De ouder als ervaringsdeskundige. Met respect voor. Want u kent uw kind het beste Congres Leerlingbegeleiding Mag ik ook een beetje opjutten? GEDRAGPUNT, scholing en advies 1 GEDRAGPUNT, scholing en advies 2 Op onze school streven we naar een optimale ontwikkeling van elk kind. rekening

Nadere informatie

Gedragpunt, Scholing en Advies 1

Gedragpunt, Scholing en Advies 1 Gedragpunt, Scholing en Advies 1 Peter Mol 09-07-1954 Uitgeest Marlies Orthopedagoog Auteur: - Passend Onderwijzen - Passend Voortgezet onderwijs - Pedagogisch vakmanschap in 55 verhalen - Passend Onderwijs

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien 7 oktober 2015 14.45 17.00 uur Madeleine Vreeburg Onderwijscentrum VU Amsterdam Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien 8 oktober 2014 13.30 16.00 uur Berber Klein Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas 8 oktober 2014

Nadere informatie

Workshop VO-Congres 21 juni 2018

Workshop VO-Congres 21 juni 2018 Trauma-sensitief lesgeven in het Voortgezet Onderwijs Workshop VO-Congres 21 juni 2018 Dolf Hautvast Sjouke Ummels Respect Education Foundation EduXprss Programma 1. Introductie: Wat is trauma? Veroorzakers,

Nadere informatie

Zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat

Zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat Zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat Esther van Efferen - Wiersma Inhoudsopgave Inleiding... 5 1. Een veilige basis... 7 1.1 Pedagogisch handelen... 8 1.2 Klassenmanagement... 10 1.3 Didactisch handelen...

Nadere informatie

Omgaan met lastige leerlingen op de ISK

Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Pedagoog, leraar, intern begeleider, zorgcoördinator, schoolleider en adviseur. Verwachtingen Training Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Inhoud van de workshop

Nadere informatie

Samenwerken bij SOLK: samen sterk! Erik te Biesebeke, POH GGZ Nikki Makkes, Kaderhuisarts GGZ S9ch9ng Volte 2017

Samenwerken bij SOLK: samen sterk! Erik te Biesebeke, POH GGZ Nikki Makkes, Kaderhuisarts GGZ S9ch9ng Volte 2017 Samenwerken bij SOLK: samen sterk! Erik te Biesebeke, POH GGZ Nikki Makkes, Kaderhuisarts GGZ S9ch9ng Volte 2017 Programma Introduc)e Defini)es, hoe zat het ook weer? Onze vooroordelen, wetenschappelijk

Nadere informatie

Elkaar verstaan is meer dan. NT-2 onderwijs

Elkaar verstaan is meer dan. NT-2 onderwijs Elkaar verstaan is meer dan NT-2 onderwijs Wanneer: Woensdag 11 januari 2017 Tijd: 13.00-17.00 uur Waar: Stadhuis Vlaardingen Markt 11 Kosten: Deelname is gratis Een middag vol informatie én inspiratie

Nadere informatie

Kanjertaal voor ouders. Intellectueel eigendom Kanjerinstituut Mag niet worden gekopieerd zonder toestemming van de eigenaar 1

Kanjertaal voor ouders. Intellectueel eigendom Kanjerinstituut Mag niet worden gekopieerd zonder toestemming van de eigenaar 1 Kanjertaal voor ouders Intellectueel eigendom Kanjerinstituut Mag niet worden gekopieerd zonder toestemming van de eigenaar 1 Maak dagelijks echt (oog)contact met je kind 2 Maak dagelijks echt contact

Nadere informatie

Spreken - Feedback hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Spreken - Feedback hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteurs VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 July 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52706 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Martijn Galjé Docent Pedagogische Tact voor het NIVOZ. Woensdag 19 maart 2014, Conferentie voor teams Berséba

Martijn Galjé Docent Pedagogische Tact voor het NIVOZ. Woensdag 19 maart 2014, Conferentie voor teams Berséba Martijn Galjé Docent Pedagogische Tact voor het NIVOZ Woensdag 19 maart 2014, Conferentie voor teams Berséba Pedagogische tact als antwoord Pedagogische tact in de dagelijkse praktijk Pedagogische Tact

Nadere informatie

Oud worden en sterven met de oorlog

Oud worden en sterven met de oorlog Oud worden en sterven met de oorlog Mede mogelijk gemaakt door de Stichting 1940-1945 1 Oud worden en sterven met de oorlog Over wie gaat het Schokkende gebeurtenissen Kenmerken en stressreacties Verwerking

Nadere informatie

NA DE SCHOK... INFORMATIE VOOR LERAREN

NA DE SCHOK... INFORMATIE VOOR LERAREN NA DE SCHOK... INFORMATIE VOOR LERAREN www.ggdbzo.nl Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat ingrijpende gevolgen. Als leerkrachten samen met kinderen een

Nadere informatie

Hechtingsproblemen. Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om?

Hechtingsproblemen. Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om? Hechtingsproblemen Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om? Even voorstellen. Vera Ram Orthopedagoog/ Zorgcoördinator (en lid van de directie) op de Mr de Jonghschool (cl 4, ZMOK) Eerder: leerkracht,

Nadere informatie

Chronisch, herhaald suicidaal gedrag bij borderline-patienten. Bert van Luyn Brugge, Plenaire middagsessie

Chronisch, herhaald suicidaal gedrag bij borderline-patienten. Bert van Luyn Brugge, Plenaire middagsessie Chronisch, herhaald suicidaal gedrag bij borderline-patienten Bert van Luyn Brugge, Plenaire middagsessie 1445-1615 Verschillende vormen van (chronisch) suïcidaal gedrag Suicidale Phenotypen 1. reactief,

Nadere informatie

Klik, voor meer info, op een onderwerp in de pedagogische cirkel.

Klik, voor meer info, op een onderwerp in de pedagogische cirkel. Klik, voor meer info, op een onderwerp in de pedagogische cirkel. stimu stimu aanbieden en Lees meer in ons beleid Hygiëne en voeding stimu stimu aanbieden en Reageer op de emotie van het kind, benoem

Nadere informatie

Pesten. Christa van Diepen, Sociaal verpleegkundige JGZ

Pesten. Christa van Diepen, Sociaal verpleegkundige JGZ Pesten Christa van Diepen, Sociaal verpleegkundige JGZ Verschil pesten en plagen Plagen: over en weer Pesten: Systematisch Macht onmacht Steeds dezelfde slachtoffer Moeite met verdedigen Lichamelijk

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Op een schokkende gebeurtenis bent u meestal niet voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben. Als leerkrachten samen met kinderen een ingrijpende

Nadere informatie

NLcoach Workshop: Trainer - Sportouder een bijzondere relatie 9 december Ivo Spanjersberg Sportpsycholoog

NLcoach Workshop: Trainer - Sportouder een bijzondere relatie 9 december Ivo Spanjersberg Sportpsycholoog NLcoach Workshop: Trainer - Sportouder een bijzondere relatie 9 december 2016 Ivo Spanjersberg Sportpsycholoog Programma vandaag 1. Introductie, doelen, werkwijze 2. Warming-up: stellingen a.d.h.v. filmpjes

Nadere informatie

houd altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd

houd altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd Sleutelwoord is structuur De school is een uitgelezen plaats om de leerling met het Syndroom van Asperger te leren omgaan met leeftijdgenoten. Goede begeleiding is dan van belang. Docent kunnen veel voor

Nadere informatie

Protocol. Pestprotocol

Protocol. Pestprotocol Pestprotocol Algemeen Dit pestprotocol heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken zichtbaar

Nadere informatie

...de draad weer oppakken

...de draad weer oppakken Na de schok... leerkrachten in basis- en voortgezet onderwijs Informatie voor leerkrachten in het basis- en voortgezet onderwijs wanneer een schokkende gebeurtenis heeft plaatsgevonden....de draad weer

Nadere informatie

Traumasensitief lesgeven. Praten over trauma kan stress veroorzaken. Irena, 8 jaar. LOWAN-PO Studiedag 11 april 2017

Traumasensitief lesgeven. Praten over trauma kan stress veroorzaken. Irena, 8 jaar. LOWAN-PO Studiedag 11 april 2017 Traumasensitief lesgeven LOWAN-PO Studiedag 11 april 2017 Praten over trauma kan stress veroorzaken Irena, 8 jaar Irena was 2 jaar toen de oorlog in het Syrische dorp waar ze woonde doordrong. Bij harde

Nadere informatie

Hoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor leerkrachten

Hoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor leerkrachten Hoe verwerk je een schokkende gebeurtenis? Informatie voor leerkrachten Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat ingrijpende gevolgen. Als leerkrachten samen

Nadere informatie

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL Stationsstraat 81 3370 Boutersem 016/73 34 29 www.godenotelaar.be email: directie.nobro@gmail.com bs.boutersem@gmail.com HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL 1. Het standpunt van de school: Pesten is geen

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Op een schokkende gebeurtenis ben je meestal niet voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben. Als leerkrachten samen met kinderen een ingrijpende

Nadere informatie

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen Symposium Consense-P Pleegzorg, trauma en hechting: de brug tussen praktijk en wetenschap 04-11-2016 Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Maartje Boers, orthopedagoog

Nadere informatie

Kanjertaal voor ouders

Kanjertaal voor ouders Kanjertaal voor ouders 1. Maak dagelijks echt contact met je kind Werk aan een goede relatie met je kind Een kind heeft behoefte aan een goede relatie met jou. Het wil zich gezien en gehoord voelen door

Nadere informatie

INTERACTIEVE STUDIEDAG GEDRAG

INTERACTIEVE STUDIEDAG GEDRAG INTERACTIEVE STUDIEDAG GEDRAG VANDAAG: PLANMATIG HANDELEN BUMPY MOMENTS GOED ONDERWIJS AAN JONGE KINDEREN COGNITIEVE BOUWSTENEN PLANMATIG HANDELEN ALS HET ANDERS GAAT (PREVENTIE, ESCALATIECURVE EN GFA)

Nadere informatie

Uw kind tijdens/na het ziekenhuisbezoek

Uw kind tijdens/na het ziekenhuisbezoek Uw kind tijdens/na het ziekenhuisbezoek Reacties tijdens een ziekenhuisopname Kinderen kunnen op verschillende manieren reageren op hun ziekenhuisopname. Een opname is altijd een ingrijpende gebeurtenis.

Nadere informatie

Na de schok... Informatie voor leerkrachten

Na de schok... Informatie voor leerkrachten Na de schok... Informatie voor leerkrachten Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat ingrijpende gevolgen. Als leerkrachten samen met kinderen een aangrijpende

Nadere informatie

Spreken - Feedback HV12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Spreken - Feedback HV12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteurs VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52706 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Psychisch of Psychiatrie? 12-06-2012

Psychisch of Psychiatrie? 12-06-2012 Wat is een psychische stoornis? Een psychische stoornis is een patroon van denken, voelen en gedrag dat binnen de geldende cultuur ongebruikelijk is. Het patroon veroorzaakt last bij de persoon zelf en/of

Nadere informatie

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt

Nadere informatie

Leer uw kind De Ondergoedregel.

Leer uw kind De Ondergoedregel. 1. Leer uw kind De Ondergoedregel. Ongeveer één op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. U kunt helpen voorkomen dat het uw kind overkomt. Leer uw kind De Ondergoedregel.

Nadere informatie

Kanjerkrant en afspraken

Kanjerkrant en afspraken Beste ouders/verzorgers, In deze Kanjerkrant nemen wij u mee in de aanpak en afspraken die wij binnen het team hebben afgestemd betreffende het aanspreken op gedrag. Waar onze school voor staat als het

Nadere informatie

ANTI-PESTPROTOCOL. Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum Pagina 0 van 5

ANTI-PESTPROTOCOL. Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum Pagina 0 van 5 ANTI-PESTPROTOCOL Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum 01-03-2017 0 van 5 INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD... 2 2. ANTI-PESTPROTOCOL... 3 2.1. Pesten op school... 3 2.2. Algemene

Nadere informatie

" Eigen regie behouden " Regie overgeven met passief. " Regie toevertrouwen aan de

 Eigen regie behouden  Regie overgeven met passief.  Regie toevertrouwen aan de Zelfredzaamheid en Eigen regie bij dementie Welke factoren beïnvloeden de zorgrelatie tussen persoon met dementie, en zorgprofessional? Zelfredzaamheid De mate waarin iemand met dementie vaardigheden heeft

Nadere informatie

GEDRAGSCODE MEDEWERKERS (ONDERLING) AMBIQ

GEDRAGSCODE MEDEWERKERS (ONDERLING) AMBIQ GEDRAGSCODE MEDEWERKERS (ONDERLING) AMBIQ Inleiding Deze gedragscode dient voor werknemers onderling. Daarnaast kent Ambiq een gedragscode voor de bejegening van haar cliënten. Ambiq hecht veel waarde

Nadere informatie

Programma. Toename aantal oudere migranten. Casus. Oudere migranten 05-10- 12. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e.

Programma. Toename aantal oudere migranten. Casus. Oudere migranten 05-10- 12. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e Casus Programma cultuursensi6eve demen6ezorg Beeld van de doelgroepen en ingrijpende en trauma6sche ervaringen Renate van den Bronk, Cogis Nies van

Nadere informatie

Lerend Netwerk. Leidsche Rijn / Utrecht West. 14 november 2017

Lerend Netwerk. Leidsche Rijn / Utrecht West. 14 november 2017 Lerend Netwerk Leidsche Rijn / Utrecht West 14 november 2017 Welkom Fijn dat jij er bent! Programma 09.00-10.25 Professionalisering thema gedrag 10.25-10.45 Pauze 10.45-12.00 Presentatie Buurtteam Filmpje

Nadere informatie

De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs

De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs Kennismiddag Adoptievoorzieningen 4 november 2016 Leony Coppens Klinisch psycholoog Programma Trauma: wat is het en welke vormen zijn er? Gevolgen

Nadere informatie

Gedragsprotocol RKBS De Flamingo

Gedragsprotocol RKBS De Flamingo Gedragsprotocol RKBS De Flamingo Inhoud: 1. Algemene inleiding gedragsprotocol. 2. Visie van de school 3. Doel van het protocol 4. Afspraken en regels 5. Aanpak van ongewenst gedrag 6. Wettelijke regelingen

Nadere informatie

Post Traumatische Stress Stoornis bij vluchtelingen kinderen

Post Traumatische Stress Stoornis bij vluchtelingen kinderen Post Traumatische Stress Stoornis bij vluchtelingen kinderen Dr. Annemieke Mol Lous Lector Passend Onderwijs/ Inclusive education Thomas More Hogeschool Rotterdam en Hogeschool Leiden April 2016 Aantallen

Nadere informatie

Een pilletje als oplossing?

Een pilletje als oplossing? Een pilletje als oplossing? Titel: Een pilletje als oplossing? Vak: Biologie Domein: Interactie Sector: vmbo klas 2 3D aspect: werkwijze: waarderen en oordelen Denkwijze: oorzaak en gevolg 1. Introductie

Nadere informatie

Hooggevoelige kinderen. Joke Klein Ikkink 27 maart 2014

Hooggevoelige kinderen. Joke Klein Ikkink 27 maart 2014 Hooggevoelige kinderen Joke Klein Ikkink 27 maart 2014 Programma Voorstellen Uitleg hooggevoeligheid deel 1 Oefening Uitleg hooggevoeligheid deel 2 Vragen Programma Voorstellen Uitleg hooggevoeligheid

Nadere informatie

STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND

STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND VANDAAG: WAAR VOEDEN WE VOOR OP? PREVENTIE ONTWIKKELING VAN HET BREIN SOCIAAL EMOTIONEEL LEREN METACOGNITIEVE VAARDIGHEDEN ESSENTIE VAN OVERDRACHT PROBLEEM

Nadere informatie

Liefde in veranderende +jden. NVRG 2017 Lieven Migerode

Liefde in veranderende +jden. NVRG 2017 Lieven Migerode Liefde in veranderende +jden NVRG 2017 Lieven Migerode Eerste overweging: zomer Het is best aan te nemen dat de liefde niet verandert, al veranderen de +jden wel Wat is dan liefde: Ik hou van jou - Al+jd

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor

Nadere informatie

Van onbekend naar verslaafd

Van onbekend naar verslaafd Van onbekend naar verslaafd Onbekend 1 Als je iets niet kent en niet weet wat het is, dan mis je het ook niet. Zoals een ongeboren baby het ervaart. Je mist niets. Behoefte 2 Noodzakelijk om in leven te

Nadere informatie

Terugveren en opveren

Terugveren en opveren Terugveren en opveren Streven naar een positieve identiteit bij jongeren Met financiële steun van het ISF fonds van de Europese Prevention of and Fight against Crime Programme of the European Union European

Nadere informatie

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen. HERKENNEN VAN EN OMGAAN MET TRAUMA IN DE KLAS. Stefanie van Ruijven Simone Rossing

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen. HERKENNEN VAN EN OMGAAN MET TRAUMA IN DE KLAS. Stefanie van Ruijven Simone Rossing Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen. HERKENNEN VAN EN OMGAAN MET TRAUMA IN DE KLAS. Stefanie van Ruijven Simone Rossing Kennismaking & kader Wie zijn we? Wat gaan we doen? Leerkrachten kunnen met de

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

SPECIFIEK ONDERZOEK. Berg en Boschschool, locatie Bilthoven

SPECIFIEK ONDERZOEK. Berg en Boschschool, locatie Bilthoven SPECIFIEK ONDERZOEK Berg en Boschschool, locatie Bilthoven Plaats : Bilthoven BRIN nummer : 02RF OKE 02 VSO Onderzoeksnummer : 291314 Datum onderzoek : 28 november 2016 Datum vaststelling : 1 maart 2017

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van huiselijk geweld net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE

Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE Voorstelronde Mesut Cifci, onderwijsondersteuner/oudercontactpersoon Welke ouders zijn er vandaag aanwezig? Samen met en van elkaar leren! Het belang

Nadere informatie

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Echtscheiding en kinderen Kinderen zien het gezin waarin zij zijn grootgebracht vaak als een eenheid die er altijd was

Nadere informatie

STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE

STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE TOT 50% MINDERJARIGEN MAKEN EEN TRAUMATISCH INCIDENT MEE Yves

Nadere informatie

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van

Nadere informatie

3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep

3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep 3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep Leerproces Onderwijs aan kinderen met een aan autisme verwante stoornis, vraagt om een ongewone aanpak

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor

Nadere informatie

Vakmanschap. Leiderschap. Eigenaarschap. Professionaliteit. 5.1 Vakmanschap. Hoofdstuk 5

Vakmanschap. Leiderschap. Eigenaarschap. Professionaliteit. 5.1 Vakmanschap. Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 5 Professionaliteit Professionaliteit van leraren bestaat uit vakmanschap, leiderschap en eigenaarschap. Anders gezegd: een goede leraar is een vakman die uitstekend leiding geeft, eerst en vooral

Nadere informatie

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010 Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te

Nadere informatie

Ronald van Assen. Een ervaringsverhaal. 40 dagen, 40 angsten Uitgeverij Tobi Vroegh 1e druk Ronald van Assen ISBN

Ronald van Assen. Een ervaringsverhaal. 40 dagen, 40 angsten Uitgeverij Tobi Vroegh 1e druk Ronald van Assen ISBN 1 Ronald van Assen 40 dagen, 40 angsten Uitgeverij Tobi Vroegh 1e druk 2014 Ronald van Assen ISBN 978-9-07876-142-6 redactie: Jan Matse correctie: Hella de Groot grafisch ontwerp: Robert Nieman www.tobivroegh.nl

Nadere informatie

Blok D Programma Train de trainers

Blok D Programma Train de trainers Blok D Programma Train de trainers KPC Groep 1 PROGRAMMA S 3 2 WERKAFSPRAKEN 6 3 OEFENING KENNISMAKEN 7 4 CONTRACTEN 8 Inhoud 5 FEEDBACK 10 6 OEFENING ALGEMENE INLEIDING 11 7 CASUS INTAKE PAUL 12 8 OEFENSITUATIE

Nadere informatie

DDMBT. Robert Spierings & Peter Bleumer

DDMBT. Robert Spierings & Peter Bleumer DDMBT Mentaliseren en verslavingsproblematiek Gebrekkig mentaliseren als ingang van de behandeling van clienten met een borderline persoonlijkheidsstoornis en verslavingsproblematiek. Robert Spierings

Nadere informatie

Emoties, wat is het signaal?

Emoties, wat is het signaal? Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel

Nadere informatie

BIJLAGEN Pestprotocol

BIJLAGEN Pestprotocol BIJLAGEN Pestprotocol Basisschool De Horizon -Versie 1-02-02-2014 Ouderbladzijde: Wat verstaan we onder pesten? Wat is het verschil tussen plagen en pesten. Plagen is : Pesten is : onschuldig - met opzet

Nadere informatie

WELKOM OP. VMBO Maasland AANDACHT VOOR

WELKOM OP. VMBO Maasland AANDACHT VOOR WELKOM OP VMBO Maasland AANDACHT VOOR Ben jij bijna van de basisschool af en ga je volgend jaar naar het vmbo? Heb je er nu al zin in? Of vind je het spannend? Op je nieuwe school krijg je verschillende

Nadere informatie

Pestprotocol Basisschool De Zuidstroom

Pestprotocol Basisschool De Zuidstroom Dit pestprotocol heeft als doel: Pestprotocol Basisschool De Zuidstroom Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Het team van

Nadere informatie

Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden Tevreden met weinig Tevreden met wat je hebt 14

Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden Tevreden met weinig Tevreden met wat je hebt 14 Inhoud Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden 10 3. Tevreden met weinig 12 4. Tevreden met wat je hebt 14 Angst 5. Angst voor mensen 16 6. Angst voor God

Nadere informatie

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen AIT Studiedag 21 november 2016 Leony Coppens Klinisch psycholoog Programma Trauma: wat is het en welke vormen zijn er? Gevolgen van vroegkinderlijk trauma op de ontwikkeling

Nadere informatie

Trauma-sensitief werken

Trauma-sensitief werken Trauma-sensitief werken Waarom dit onderzoek? Vaak gevraagd aan volwassenen, of aan ouders waarom niet aan kinderen zélf? De onderzoeksvragen: 1. Hoeveel en welke ingrijpende ervaringen hebben leerlingen

Nadere informatie

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g SWPBS: meer dan behaviorisme? Programma Welkom & intro: de kern Pedagogische kwaliteit: de opdracht & keuzes in de uitvoering Theoretische kaders De functie & kwaliteit van feedback Belonen/ erkennen/

Nadere informatie

Tips bij het handhaven van de orde in de klas

Tips bij het handhaven van de orde in de klas Tips bij het handhaven van de orde in de klas 1 Uitgangspunten bij de tips 1. Ga na waar je sterk in bent. 2. Ga na op welke manier jij het liefst het contact met de leerlingen onderhoudt. 3. Kies die

Nadere informatie

OVER KWALITEIT IN ONDERWIJS: DE BLIK VAN EEN VLAMING. Gilbert Deketelaere

OVER KWALITEIT IN ONDERWIJS: DE BLIK VAN EEN VLAMING. Gilbert Deketelaere OVER KWALITEIT IN ONDERWIJS: DE BLIK VAN EEN VLAMING Gilbert Deketelaere Even voorstellen Beleidsondersteuner, kwaliteitscoördinator aan het Sint-Godelievecollege, Gistel-Eernegem www.sigo.be 1 Even voorstellen

Nadere informatie

JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL

JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL Module JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL Erkende vervolgopleiding tot Jeugdtrauma Therapeut De opleiding JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL is er voor Therapeuten die al een opleiding hebben afgerond en hun kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Welke factoren beïnvloeden de zorgrelatie tussen persoon met dementie, mantelzorger en zorgprofessional?

Welke factoren beïnvloeden de zorgrelatie tussen persoon met dementie, mantelzorger en zorgprofessional? Welke factoren beïnvloeden de zorgrelatie tussen persoon met dementie, mantelzorger en zorgprofessional? Zelfredzaamheid en Eigen regie bij dementie Zelfredzaamheid De mate waarin iemand met dementie vaardigheden

Nadere informatie

Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort

Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort Niet kunnen ophouden met praten Potloden en/of krijtjes breken Extreem veel gapen Schoenen uittrekken De oren bedekken Wapperen met de armen

Nadere informatie

Documentaire vrijheid Depressie

Documentaire vrijheid Depressie Documentaire vrijheid Depressie Anna Diouf en Rianne Horning MM2A 1 Inhoudsopgave Inleiding Het onderzoek Voice-over Filmplan Storyboard 2 Inleiding De afgelopen 4 weken hebben we in duo s een mini-documentaire

Nadere informatie

Emoties, wat is het signaal?

Emoties, wat is het signaal? Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel

Nadere informatie

Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool

Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool Stellingen Het begrip Talent zegt vooral iets over de capaciteiten van een leerling. Sommige leerlingen hebben meer talent dan anderen.

Nadere informatie

Samenwerken met Bart, Els, Rudy en Griet.

Samenwerken met Bart, Els, Rudy en Griet. Samenwerken met Bart, Els, Rudy en Griet. Kennismaking met situa1oneel leiderschap Houffalize 23 november 2017 1 Verwach1ngen 2 1 7/11/17 Ken uzelf. (Plato) 3 Ken uzelf ØBen ik reac1ef of proac1ef? ØHoe

Nadere informatie

PESTPROTOCOL DE SCHELP

PESTPROTOCOL DE SCHELP PESTPROTOCOL DE SCHELP Pestprotocol De Schelp Dit pestprotocol heeft als doel voor de De Schelp: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Huiselijk geweld is: ruzie maken, schreeuwen, dreigen negeren, vernederen, uitschelden slaan, schoppen, door elkaar schudden dreigen met of

Nadere informatie

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Problemen in de prikkelverwerking op school Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Doel workshop Informatie geven vanuit de fysiotherapie over prikkelverwerking Voorbeelden vanuit de praktijk kort

Nadere informatie

Leerthema 1.2 Groepsplan Gedrag

Leerthema 1.2 Groepsplan Gedrag Leerthema 1.2 Groepsplan Gedrag Doelen deel 2, Groepsplan 1. Preventie van probleemgedrag. 2. Handelingsgericht werken en het stellen van concrete en toetsbare doelen voor gedrag. 3. Sociaal emotioneel

Nadere informatie

Met SWPBS schoolbreed in een positieve beweging naar een sociaal veilige school!

Met SWPBS schoolbreed in een positieve beweging naar een sociaal veilige school! Met SWPBS schoolbreed in een positieve beweging naar een sociaal veilige school! Den Haag, 27 oktober 2015 J. Kamstra MA expertise centrum PBS Hogeschool Windesheim Puzzel Met SWPBS schoolbreed in een

Nadere informatie

PESTPROTOCOL. Zaanlands Lyceum

PESTPROTOCOL. Zaanlands Lyceum PESTPROTOCOL Zaanlands Lyceum Zaandam, 2013 Inhoud 1. Inleiding 2. Pesten 2.1 Wat is pesten? 2.2 Hoe wordt er gepest? 2.3 De gepeste leerling 2.4 De pester 2.5 De meelopers en andere leerlingen 2.6 Het

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

Begeleiden in succesvol leren

Begeleiden in succesvol leren Begeleiden in succesvol leren Hoe maak ik mijn kind de baas van zijn eigen leerproces? Een paar raadsels - Een man van middelbare leeftijd wordt s ochtends wakker nadat hij de dag ervoor zijn baan

Nadere informatie

Preventie daar moet je wat mee?! Doel. Leven en leren in een positief, veilig schoolklimaat Columbine High School

Preventie daar moet je wat mee?! Doel. Leven en leren in een positief, veilig schoolklimaat Columbine High School Preventie daar moet je wat mee?! Doel Leven en leren in een positief, veilig schoolklimaat Dr. Kees van Overveld www.keesvanoverveld.nl Columbine High School 20-4-1999 1 Nieuwe competenties Teamtraining

Nadere informatie