Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort
|
|
- Jozef Abbink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort
2 Niet kunnen ophouden met praten Potloden en/of krijtjes breken Extreem veel gapen Schoenen uittrekken De oren bedekken Wapperen met de armen en handen Zwaaien met de armen Niet stil kunnen zitten Tegen andere leerlingen opbotsen/anderen aanraken Het hoofd op tafel leggen of op slot gaan Gedrag? Leerlingen die zich verstoppen of wegrennen als ze overstuur zijn Een rommelige tafel of multomap Spullen kwijtraken en Problemen met kleding werk niet inleveren Kauwen op kleding of andere voorwerpen die daar niet voor bedoeld zijn Een slordig handschrift
3 De zintuigen Houdingsgevoel (propriocepsis) Evenwichtsgevoel (vestibulair)
4 Prikkelverwerking (sensorische informatieverwerking)is het verwerken van informatie (prikkels) die vanuit onze ogen, oren, huid, spieren/gewrichten, mond, neus en evenwichtsorgaan naar de hersenen gaat
5 Functies zintuigen 1. Waarschuwen voor gevaar 2. Herkennen van informatie
6 Gering waarschuwend vermogen OVERLEVEN Gemiddeld waarschuwend vermogen BELEVEN Sterk waarschuwend vermogen OVERLEVEN
7 OVERLEVEN BELEVEN
8 Alertheid Alertheid = criterium voor (zelf)bewustzijn Bewust zijn van onze handelingen maakt het mogelijk van onze handelingen te leren en bewuste keuzes te maken over ons gedrag 7 alertheidstoestanden
9 Alertheid
10 Alertheid Wakker en gericht actief Wakker en ongericht actief Wakker en gespannen actief Slapen Wakker en ongericht passief Wakker en gespannen passief Emotionele ontlading
11 Alertheid Wakker en gericht actief Slapen Wakker en ongericht actief Wakker en ongericht passief BELEVEN Wakker en gespannen actief Wakker en gespannen passief Emotionele ontlading
12 Alertheidsniveau bepaalt hoe je omgaat met zintuiginformatie (prikkels)
13 Problemen met prikkelverwerking Er wordt niet (ondergevoelig) of te sterk (overgevoelig) gereageerd op prikkels Bij over-/ondergevoeligheidis het aantal prikkels wat goed verwerkt wordt heel klein Als je je lichaam niet goed voelt kan je het ook niet goed gebruiken
14 Wat kan je er aan doen? Sensorische stimulatie (aanbieden van prikkels) om alertheid te reguleren en belevingsgericht gedrag uit te lokken (Zelf)regulatie
15 Boodschap Onrust = zelfregulatie van alertheidsniveau door het overstemmen van prikkels óf het zoeken naar extra prikkels Advies: geef iemand een prikkel waar hij wat mee kan, anders gaat hij het zelf zoeken!
16 Voorbeeld Kauwen op kleding op andere voorwerpen die daar niet voor bedoeld zijn Laat de leerling iets eten tijdens de les Geef een flesje water met een groot rietje Geef een kauwslang
17 Niet stil kunnen zitten Voorbeeld Zorg dat anderen er weinig last van hebben Af en toe staan Friemelspeeltje Bewegen Eten Een beetje bewegen is niet erg, dat doen we allemaal!
18 Voorbeeld De oren bedekken Waarschuw van tevoren Gehoorbeschermer Rustiger ruimtes Maak samen een plan Lawaaipauze
19 Voorbeeld Slordig handschrift Laat de leerling kauwen tijdens het schrijven Geef extra tijd Alternatieve opdracht Verzwaard(e) potlood of pen Hulplijntjes
20 Voorbeeld Moeite met overschakelen op iets anders en willen dat alles hetzelfde blijft Duidelijk zichtbare dagindeling Seintje bij nieuwe activiteit Pas hoeveelheid werk aan
21 Voorbeeld Problemen met kleding Hoe wordt het thuis opgelost Wat vindt de leerling (on)prettig Ergotherapie
22 Voorbeeld Neuriën, in zichzelf praten of vreemde geluiden maken Het is niet altijd een probleem! Hulpmiddel tegen de stress (stressbal) Uitleggen aan klas
23 Voorbeeld Weinig tot geen oogcontact Niet dwingen Complimenteer Gedrag kan geleerd worden
24 Meer weten? Dit boek is geschreven door Peter Gennaro, directeur Speciaal Onderwijs, Beth Aune, ergotherapeut, en Beth Burt, moeder en pleitbezorger van leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Het belicht de oorzaken van het aparte gedrag dat zorgleerlingen kunnen vertonen, maar wat nog belangrijker is: het biedt oplossingen. Leerkrachten kunnen snel een pasklare oplossing opzoeken en ontdekken wat een kind duidelijk probeert te maken en waarom het dit doet. Verkrijgbaar via
Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE
Problemen in de prikkelverwerking op school Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Doel workshop Informatie geven vanuit de fysiotherapie over prikkelverwerking Voorbeelden vanuit de praktijk kort
Nadere informatieAls zijn oren ervoor zorgen dat de leerling wel móet gaan wiebelen
Als Normaal Anders Is - Kansen en keuzes 13 Januari 2014 Als zijn oren ervoor zorgen dat de leerling wel móet gaan wiebelen 11.30 en 13.45 Door Monique Thoonsen fysiotherapeut/pedagoog/trainer Waar gaan
Nadere informatieEven voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training
Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid
Nadere informatiePrikkels in de groep!
Prikkels in de groep! Kijk op gedrag met een sensorische oorzaak Ingrid van der Heijden, Robert de Hoog, Sandra Stultiens-Houben, Inleiding Als leerkracht of groepsbegeleider herken je ze vast wel: kinderen
Nadere informatieSlapen Wakker en ongericht passief.(afwezig, b.v. ogen dicht of staren) -1
Signaleringsplan op basis van alertheid, Sherpa Consult. Op basis van beeldvorming door deskundigen kan in een multidisciplinair overleg besloten worden dat een cliënt en diens begeleiders baat hebben
Nadere informatieKijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking. Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut
Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut Inhoud Wat is si? Zintuigen Prikkelverwerking SI bij ouderen Alertheid Inzet
Nadere informatieSI bij SMs ontwikkeling
SI bij SMs ontwikkeling De zintuigen. 1) Ruiken, olfactorisch 2) Zien, visuele systeem 3) Horen, auditieve systeem 4) Proeven, gustatorisch 5) Voelen, tactiele systeem 6) Evenwichtorgaan, vestibulaire
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieInformatieboekje voor kinderen. over hooggevoeligheid en prikkelverwerking
Informatieboekje voor kinderen over hooggevoeligheid en prikkelverwerking Op aarde wonen allemaal verschillende kinderen. Iedereen ziet er anders uit. Je kunt groot, klein, dik of dun zijn. Sommigen hebben
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieZorgen voor een veilige omgeving. Volledige afhankelijkheid van omgeving Hersenbeschadiging Moeite met verwerken van prikkels
Zorgen voor een veilige omgeving Volledige afhankelijkheid van omgeving Hersenbeschadiging Moeite met verwerken van prikkels Probleemgedrag van mensen met dementie Ziekte (dementie) Omgeving (gunstig of
Nadere informatieSensorische informatieverwerking
Sensorische informatieverwerking Algemeen De zintuigen spelen in de ontwikkeling een grote rol. Ieder mens ontvangt door middel van zijn zintuigen informatie over de buitenwereld en over het eigen lichaam.
Nadere informatieBabylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s
Babylichaamstaal Van te vroeg geboren baby s Inleiding Voor een pasgeboren baby is lichaamstaal de eerste en enige manier om te vertellen wat hij wel of niet prettig vindt. Omdat hij nog niet kan praten,
Nadere informatieOverprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol
Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Marinka Jansen, ergotherapeut Ergotherapie Gouda Hoofddocent post hbo cursus sensorische integratie bij volwassen (ASITT) Inhoud van de presentatie Definitie
Nadere informatieLeerdoelen Spraaktaal Kids
Leerdoelen Spraaktaal Kids Ik ben ik! kent eigen voor- en achternaam en namen van ouders kan benoemen hoe hij/zij eruitziet weet op welke dag in welk jaar hij/zij is geboren kan benoemen wat er in/aan
Nadere informatieWelkom. Casussen. Zen dementerenden Indeling volgens Anneke van der Plaats
Welkom Workshop over de Sensorische informa:e verwerking en alertheidregula:e Casussen Veel voorkomende vraagstellingen in de V&V sector: Roepgedrag Motorische onrust In slaap vallen- weg dommelen (Zelf)verwonding
Nadere informatieSociale/pedagogische vragenlijst
Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING
LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?
Nadere informatieLekker in je vel. Leren omgaan met stress voor kinderen. Uit het boek Ophelia van Ingrid en Dieter Schubert
Lekker in je vel Leren omgaan met stress voor kinderen Uit het boek Ophelia van Ingrid en Dieter Schubert Heeft uw kind wel eens last van stress? Voelt uw kind zich wel eens niet lekker en weet u niet
Nadere informatiePersoonlijke verzorging
Kinderen en jongeren leren hun lichaam steeds beter kennen en verzorgen. Ze herkennen wat gezond en ongezond is. Ze passen steeds zelfstandiger lichaamshygiëne toe en houden speciaal rekening met regels
Nadere informatieZintuigen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/58369
Auteur Iris Kikkert Laatst gewijzigd 11 March 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/58369 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieAutisme Spectrum Stoornissen
www.incontexto.nl to nl Autisme Spectrum Stoornissen Drs. Nathalie van Kordelaar Nathalie van Kordelaar en Mirjam Zwaan Opbouw voorlichting Algemene kennis van autisme. Handelen in werksituaties. Alle
Nadere informatieRoxanne van der Star Aline Ham
Sensorische integratie bij Jongeren na hersenschudding Roxanne van der Star Aline Ham Inhoud presentatie Wat is sensorische integratie (SI) Hoe ontstaan SI klachten Hoe uiten SI klachten zich in de verschillende
Nadere informatieInhoud. 1. Inleving en verbeelding. 2. Blind zijn en toch alles kunnen. 3. Blind en slechtziend. 4. Hulpmiddelen. 5. Niet kunnen zien, hoe is dat?
1. Inleving en verbeelding Inhoud 2. Blind zijn en toch alles kunnen 3. Blind en slechtziend 4. Hulpmiddelen 5. Niet kunnen zien, hoe is dat? 6. Blind zijn en de herinnering 7. Blind zijn en de verbeelding
Nadere informatieINVULINSTRUCTIE ALERTHEIDSCHEMA
INVULINSTRUCTIE ALERTHEIDSCHEMA Deze handleiding is bedoeld voor begeleiders die een alertheidschema willen maken voor hun cliënt. De afgelopen jaren is gebruik van alertheidschema s erg toegenomen. Dat
Nadere informatieSamenvatting Mensen ABC
Samenvatting Mensen ABC Week 1ABC: Wie zijn wij? Info: Wie zijn wij mensen Mensen zijn verschillend. Iedereen is anders, niemand is hetzelfde. Dat noem je uniek. Een mens heeft een skelet van botten. Daarom
Nadere informatieVOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S
VOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S ALGEMEEN: EMOTIONELE EN FYSIEKE VEILIGHEID BABY S Het pedagogisch beleidsplan geeft de grenzen (pedagogisch medewerker/kindratio
Nadere informatieThema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.
BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding
Nadere informatieHoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:
hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk
Nadere informatieMaak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten.
Maak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten. Om je zeker en krachtig te voelen zijn geen ingewikkelde technieken nodig.
Nadere informatieHANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Nadere informatieObservatielijst Groepsfunctioneren
Observatielijst Groepsfunctioneren Toelichting De Observatielijst Groepsfunctioneren is verdeeld in twee leeftijdscategorieën: kinderen tot 1,5 jaar en kinderen ouder dan 1,5 jaar. Met de lijst wordt de
Nadere informatieGa je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? Linda van de Weerd
Ga je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? 1 Linda van de Weerd Inhoud Moet je horen! 3 Trillingen 4 Luister! 5 Hard en zacht 6 Dichtbij en ver weg 7 Hoog en laag 8 Doof zijn 9 Moeilijke
Nadere informatieSedatie met lachgas bij kinderen
Sedatie met lachgas bij kinderen Binnenkort ondergaat uw kind een behandeling waarbij hij of zij met lachgas in een lichte slaap gebracht wordt. Dit wordt sedatie genoemd. In deze folder leest u meer over
Nadere informatieSensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl
Sensorische Integratie Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging www.stichtingnovo.nl Inleiding Deze folder is bedoeld voor ouders, verzorgers en begeleiders van mensen
Nadere informatie1. Beeldbeschrijving 2. 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4. 3. De benaderingen 5
Het drukke kind Handleiding Het drukke kind Inhoudsopgave 1. Beeldbeschrijving 2 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4 3. De benaderingen 5 4. Actieplan voor het
Nadere informatieOver slapen, (teveel) huilen en regelmaat
VERZORGING Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat voor ouders met een baby tot 3 maanden 2 Waarom huilt een baby? Alle baby s huilen en dat is een gezonde zaak. Het is normaal. Huilen hoort bij de ontwikkeling
Nadere informatieCommunicatie: wat en waarom
TOTALE COMMUNICATIE FILOSOFIE, VISIE EN BASISHOUDING Wilma Scheres Esther Oskam Communicatie: wat en waarom Veel definities gaan over de vorm en het proces van communicatie. Wij waren met name geïnteresseerd
Nadere informatieHuisregels. voor. kinderen
Huisregels voor. kinderen Versie januari 2016 Inhoudsopgave Huisregels Dreumesen HD pagina 3 Huisregels Peuters HP.pagina 4 2 Huisregels Dreumesen We willen kinderen zoveel mogelijk op positieve wijze
Nadere informatie29/11/2011. Overzicht. Psychotherapie en emotionele belevingswereld bij personen met een mentale beperking. Achtergrond.
Psychotherapie en emotionele belevingswereld bij personen met een mentale beperking. Katrien Beckx Shana Van Impe Annik Simons CEMA Antwerpen Overzicht achtergrond functies van probleemgedrag probleemsamenhang
Nadere informatieHet houden van een spreekbeurt
Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat
Nadere informatieHuisregels. voor. kinderen
Huisregels voor. kinderen Versie september 2014 Inhoudsopgave Huisregels Dreumesen HD pagina 3 Huisregels Peuters HP.pagina 4 2 Huisregels Dreumesen We willen kinderen zoveel mogelijk op positieve wijze
Nadere informatiede ruimte gestuurd worden voor aliens schap aan aliens kunt sturen 10 min.
Leven in de ruimte GROEP 3-4 39 70 minuten 1, 5, 6 en 55 De leerling: de ruimte gestuurd worden voor aliens schap aan aliens kunt sturen boodschap voor een alien 10 min. Vertel dat wij op aarde wonen.
Nadere informatieKANS OP SLAGEN. Definitie van probleemgedrag. Autisme en Probleemgedrag. Steven Degrieck. 14 juni 2012. Definitie van probleemgedrag
KANS OP SLAGEN Definitie van probleemgedrag Autisme en Probleemgedrag Steven Degrieck 14 juni 2012 Altijd een sociale definitie (normen; omgeving) Gevaar voor persoon zelf, gevaar voor omgeving of belemmert
Nadere informatieAls uw baby veel huilt
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor ouders Als uw baby veel huilt z Uw baby is opgenomen op de kinderafdeling, omdat hij onrustig is en veel huilt. Het doel van de opname
Nadere informatieWelke voorkeur heb jij?
Pedagogische vaardigheden: Welke voorkeur heb jij? Als pedagogisch medewerker maak je in de omgang met de kinderen in jouw groep gebruik van verschillende pedagogische vaardigheden. Wat zijn jouw voorkeursvaardigheden
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Aardblij
Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Voor de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs (4-6 jaar) Deze lesbrief is te gebruiken bij de voorstelling Aardblij. Aardblij is een voorstelling met zang, acrobatiek
Nadere informatieGastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra
Gastles 17 september 2009 van Theorie naar Praktijk De SI-behandeling Door Theone Kampstra Wie is Theone Bewegingswetenschappen 1992-1997 Ergotherapie 1997-1999 Sensorische Integratie opleiding 2000 Werkzaam
Nadere informatieOmgaan met afleiding. BEN/LO/ADHD/14/0003a April 2014
Omgaan met afleiding N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of wanneer
Nadere informatieLeerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling
Leerlijn 1.1. Emotioneel 1.2. Sociaal Stamlijn Niveau A Merkt zintuiglijke stimulatie op (aanraking, vibratie, smaken, muziek, licht) Uit lust- en onlustgevoelens Kijkt gericht enkele seconden naar een
Nadere informatieHuilen & troosten. Folder: 1106 Dit is een uitgave van het Flevoziekenhuis Afdeling Verloskunde September 2015 1-8
Huilen & troosten Folder: 1106 Dit is een uitgave van het Flevoziekenhuis Afdeling Verloskunde September 2015 1-8 2-8 Huilen en troosten Alle baby s huilen. Huilen hoort bij baby s. Maar waarom huilen
Nadere informatieZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut
ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut Zin in zintuigen Waarnemen Sensomotorische informatieverwerking Ervaren De zintuigen Alertheid Verstoorde informatieverwerking Het kind met syndroom van down
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht
Nadere informatieOnzichtbare koffer WERKBLAD 1. De onzichtbare koffer van. Overtuigingen over zichzelf: Overtuigingen over anderen: Overtuigingen over de wereld:
WERKBLAD 1 Onzichtbare koffer De onzichtbare koffer van Overtuigingen over zichzelf: Overtuigingen over anderen: Overtuigingen over de wereld: Wat kan ik doen om de koffer van deze leerling opnieuw in
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieZintuigen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/58369
Auteur Iris Kikkert Laatst gewijzigd 12 augustus 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/58369 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieThema Wat zie ik? Wat hoor ik? Wat voel ik? (Zintuigen) Week 1 : Het gezicht
Thema Wat zie ik? Wat hoor ik? Wat voel ik? (Zintuigen) Week 1 : Het gezicht - Grote kring : Puk heeft spiegeltjes meegenomen, want hij vind dat hij er zo mooi uit ziet in de spiegel. Elk kind krijgt een
Nadere informatieBaby s die regelmatig huilen
Baby s die regelmatig huilen Kinderafdeling Beter voor elkaar Huilen Baby s huilen, dat is normaal. Huilen is voor een baby een vorm van communiceren, om te laten merken dat hij/zij u nodig heeft. Door
Nadere informatieVoor iedereen de juiste hulphond! Hulphond Nederland
Voor iedereen de juiste hulphond! Hulphond Nederland Voor een betere kwaliteit van leven 3 Ruim 30 jaar ervaring Een nieuw perspectief Hulphond Nederland reikt mensen met een fysieke beperking of geestelijke
Nadere informatie` Into Bounce Leren in beweging ` Onderstaand onderzoek laat de effecten zien
Erik Scherder, hoogleraar bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit van Groningen, zegt: `Bewegen is niet alleen goed voor conditie, maar ook voor cognitie!` `In de hersenen vertonen neuronale systemen
Nadere informatie= als je angst voelt, ben je bang. = een ander woord voor verdrietig. = iemand die snel ergens bang van wordt.
Woordenlijst: Thema 3 Les 1 De angst Bedroefd De bangerik Opgewekt Oneerlijk Jaloers Eigenwijs Geduldig Nerveus Nors Ontevreden Dwars = als je angst voelt, ben je bang. = een ander woord voor verdrietig.
Nadere informatieSchoolkind. Kind op de basisschool. Een rustige ontwikkeling tussen driftige peuter en dwarse puber!?!
Schoolkind Oorspronkelijke tekst Hilde Breet Wilma Poot Illustraties Harmen van Straaten Uitgave: januari 1998 Herziene uitgave: maart 2010 Het is toegestaan deze folder in ongewijzigde vorm te multipliceren
Nadere informatieHANDIG DE TAAL VAN EEN HOND
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG DE TAAL VAN EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDENTAAL. JE KUNT ER
Nadere informatieDe cliënt vult dit eventueel samen met de jobcoach in Maak er werk van
Wat? Voor wie? Soort tool? Hoe gebruiken? Bron? Dit document peilt naar de moeilijkheden die de cliënt ervaart op vlak van sociale interactie en communicatie, flexibiliteit in denken en handelen en de
Nadere informatieKIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.
KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig
Nadere informatieHoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid
Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt
Nadere informatieAUTISME EN CONFLICTHANTERING. Anneke E. Eenhoorn
AUTISME EN CONFLICTHANTERING Anneke E. Eenhoorn UITGANGSPUNT UITGANGSPUNT DRIE VOORBEELDEN Rosa van 8 jaar. Na een ogenschijnlijk gewone dag op school, haalt ze fel uit Mike van 11 jaar. Na een kleine
Nadere informatieGespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden
Gespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden Communiceren doe je met zijn tweeën Deze folder is bedoeld voor de goedhorenden die in hun omgeving iemand kennen die slechthorend is, en voor slechthorenden
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE VMBO LEERLING
LESMODULE VMBO LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 WAT ZIJN HERSENEN? VRAAG WAT ZIJN HERSENEN PRECIES? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE? DENKOEFENING WAAR- VOOR GEBRUIK JE OP DÍT MOMENT JE HERSENEN? DENKOEFENING KUN
Nadere informatieNaam: Groep: Soorten 1. Er bestaan ongeveer 34 verschillende soorten dolfijnen. Kun jij er vier opzoeken en
WERKBLAD DOLFIJNEN Naam: Groep: Soorten 1. Er bestaan ongeveer 34 verschillende soorten dolfijnen. Kun jij er vier opzoeken en van elke dolfijn een kenmerk opschrijven? Om kenmerken van de dolfijn te vinden
Nadere informatieZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN
ZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN Inhoud: - Zorgeloos op uitje -Wat is autisme? - Wat houd een uitje precies in? - 15 TIPS om uw uitje tot een succes te maken Marinka
Nadere informatieSpeel het spel. stimulansen
Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten
Nadere informatieZonder zintuigen weet je niet wat er om je heen gebeurt. Daarom gebruik je oren, je ogen, je neus, je huid en je tong.
Naam: DE ZINTUIGEN OOG, NEUS EN MOND Zintuigen. Doe je ogen eens dicht. Doe eens oordopjes in je oren. Weet je nu nog wel waar je bent? Ben je binnen of buiten? Schijnt de zon? Of regent het? Dat kun je
Nadere informatieMax geeft aan dat hij vaak verkouden is. Zijn verkoudheid heeft invloed op zijn smaak en reuk vermogen. Verder zijn er geen bijzonderheden.
Analyse Sensorische informatieverwerking Martijn Appeldoorn. Ergotherapeut/SI therapeut: Mendy Kuipers Mendy.kuipers@Structuurpraktijk.nl 06 28924063 Wat is sensorische informatie verwerking? Sensorische
Nadere informatieOver slapen, (teveel) huilen en regelmaat
VERZORGING Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat voor ouders met een baby tot 3 maanden Waarom huilt een baby? Alle baby s huilen en dat is een gezonde zaak. Het is normaal. Huilen hoort bij de ontwikkeling
Nadere informatieWat heeft dit kind nodig?
ADHD PDD-NOS Leerstoornis Gedragsstoornis Team Wat heeft dit kind nodig? Lynn leest in haar leesboek. Tegelijkertijd tikt ze constant met haar pen op haar tafel. Dat doet ze wel vaker. De kinderen van
Nadere informatieTIPS VOOR SPORT EN SPEL
TIPS VOOR SPORT EN SPEL Hier vindt u allerlei leuke sport en spel-tips voor zowel de onderbouw als de bovenbouw. Sommige spellen kunnen in het klaslokaal gedaan worden, andere zijn geschikt voor in de
Nadere informatieWorkshop Patijnenburg. BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking
Workshop Patijnenburg BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking Patijnenburg is onderdeel van Werkplein Westland is de paraplu waaronder alle extern gerichte activiteiten van Werkplein
Nadere informatieLuister s naar me 20 TopTips van ouders om de band met je kind te versterken
INKIJKEXEMPLAAR 20 TopTips van ouders om de band met je kind te versterken inspiratie boekje Wat leuk dat je dit boekje in handen hebt! De band tussen jou en je kind is er vanaf dag één en blijft voor
Nadere informatieInleiding. onder je nagels vandaan halen. De kloof met je omgeving
Inleiding Huilbaby s. Zeg maar gerust: krijsbaby s. Ze bestaan al sinds mensenheugenis, maar vreemd genoeg tobben kersverse ouders er vandaag de dag nog vaak hetzelfde mee als vroeger. Dit boek is geschreven
Nadere informatieExcessief huilen. Informatie voor ouders met een huilbaby
Excessief huilen Informatie voor ouders met een huilbaby Wat is excessief huilen? Een baby die excessief (= bovenmatig, buitensporig) huilt, wordt ook wel huilbaby genoemd. Maar hoe stellen we vast of
Nadere informatieAls de wereld anders aanvoelt
Als de wereld anders aanvoelt Autisme & Sensorische Ervaringen Steven Degrieck @steven_degrieck Autisme in de DSM 5 Beperkingen in de sociale communicatie en interactie Repetitief gedrag en specifieke
Nadere informatieOntwikkelingsgerichte Zorg Couveuse-unit
Uw kind verblijft momenteel op de couveuse-unit van het MCL. Om de ontwikkeling van uw kind zo goed mogelijk te steunen en te stimuleren wordt in het MCL ontwikkelingsgerichte zorg toegepast. In deze folder
Nadere informatieInhoudsopgave 1. VOORWOORD 3 2. WIE BEN JIJ? 3 3. WAAROM EN VOOR WIE? 4
Inhoudsopgave 1. VOORWOORD 3 2. WIE BEN JIJ? 3 3. WAAROM EN VOOR WIE? 4 4. VIER GOUDEN TIPS 5 Tip 1: In en uit de knoop 5 Tip 2: De switchingpuntjes 6 Tip 3: Open je oren en luister goed 7 Tip 4: Water
Nadere informatieActiviteitenschema Archeologie
Activiteitenschema Archeologie Soort activiteit: Spullen opgraven uit de zandbak. Tijdsindeling: 5 Minuten de plaatjes in de zandbak verstoppen. 5 Minuten vertellen over hoe de mensen vroeger wat zochten
Nadere informatie50 tips voor het voorkomen van ondervoeding en uitdroging
50 tips voor het voorkomen van ondervoeding en uitdroging Voldoende eten en drinken is belangrijk, zeker voor mensen met dementie. Uitdroging en ondervoeding kunnen leiden tot een snelle verslechtering
Nadere informatieHoe handelen bij een epileptische aanval
Hoe handelen bij een epileptische aanval Wat is epilepsie? Epilepsie is een hersenaandoening die zich uit in de vorm van aanvallen. Epilepsie is een plotselinge, tijdelijke verstoring van het elektrisch
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieIk heb het moeilijk met / last van
overkruisen van de middellijn lezen (eventueel dyslexie) grove motoriek, voornamelijk lopen en evenwicht, bal vangen fijne motoriek leren fietsen of zwemmen volgen met de ogen zwakke of te gespannen pengreep
Nadere informatieWat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud
Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons
Nadere informatieMijn spreekbeurt wil ik graag houden over het syndroom van Gilles de la Tourette.
Mijn spreekbeurt wil ik graag houden over het syndroom van Gilles de la Tourette. Er is best veel over te vertellen, maar ik wil jullie graag maar een paar dingen vertellen om ook uit te leggen wat ik
Nadere informatieVerschil tussen Alzheimer en dementie
Inhoudsopgave Verschil tussen Alzheimer en Dementie blz. 1 De fasen van Dementie blz. 2 Verschijnselen van Dementie blz. 3 Verschil tussen gezond en dementerend, waardoor? Blz. 4 Benaderingswijze blz.
Nadere informatiePROTOCOL WAT TE DOEN BIJ (EEN VERMOEDEN VAN) HEIMWEE
PROTOCOL WAT TE DOEN BIJ (EEN VERMOEDEN VAN) HEIMWEE Colofon @2006 Scouting Jong Arcen Auteur: Audrey Appeldoorn Aan dit protocol werkten verder mee: Tijdens het schrijfproces hebben Scoutingleden meegelezen.
Nadere informatieHet medicijn Gammaglobuline in je bloed
Het medicijn Gammaglobuline in je bloed Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door geven per e-mail: patienteninformatiewkz@umcutrecht.nl
Nadere informatieHoe kunt u angst herkennen? Wanneer reden tot zorg?
1 Bang zijn mag! 2 Bang zijn mag! Iedereen is wel eens bang. Angst is een alarm dat afgaat als er gevaar dreigt. Zonder deze waarschuwing zouden we in zeven sloten tegelijk lopen. Deze folder legt in het
Nadere informatieMaak zelf geld. Lesvoorbereiding. Verwondering. Kennis
Geld graad 1 Lesvoorbereiding Maak zelf geld Print 1 keer het verhaal Isaura s droom, Toon Isaura's foto op het smartboard Print de Braziliaanse munt, de real uit. Verwondering Lees het verhaal Isaura
Nadere informatiesedatie met lachgas bij kinderen
patiënteninformatie sedatie met lachgas bij kinderen Binnenkort ondergaat uw kind een behandeling en wordt met lachgas in een lichte slaap gebracht. Wat is lachgas en hoe werkt het? Hoe bereidt uw kind
Nadere informatieExecutieve functies in de klas: interventies
Executieve functies in de klas: interventies Door Wijnand Dekker, gezondheidszorgpsycholoog Anneke Dooyeweerd, pedagoog/coach Inleiding In de vorige nieuwsbrief omschreven we wat er wordt verstaan onder
Nadere informatie7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie
DC 7 Epilepsie 1 Inleiding In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie 4 Epilepsie-aanvallen 1 1 2 Wat is epilepsie? Een epileptische aanval is een plotselinge kortsluiting
Nadere informatie